Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tufan, birçok yerel efsaneye ve kutsal kitaplara göre Tanrı tarafından bir kavmi, milleti ya da tüm insanları cezalandırmak amacıyla gönderildiğine inanılan büyük felaket. Tufanın detayları farklı kültürlerde farklılıklar arz etmekle beraber en çok bilinen şekli Nuh Tufanı'dır.
Eski Ahit'in Genesis bölümünde verilen sayılara göre yaratılıştan Nuh'un doğumuna kadar geçen süre 1056 yıldır. Tufan Nuh 600 yaşında iken olur. 'e göre yaratılış MÖ 4004, tufan 2348 yılında olur. Çoğunluğa göre tufan MÖ 4100 yılında olur.
Tufan yalnızca kutsal metinlere özgü bir kavram değildir; kutsal metinlerden önce de mevcut bulunan, pek çok mitoloji, masal ve inanışta yer etmiş bir kavramdır.
Birçok kültürde büyük felaketlerden bahsedilir. Bunu Heraklitus, Empedokles, Platon ve Aristoteles, "geçmişte insanlığın uğradığı su ve ateş felaketleri" olarak ifade etmişlerdir. Pisagor’a göre insanlık, böyle yedi “doğal afet dönemi” geçirmiştir. Aynı şekilde Maya kültüründe de insanlığın geçirdiği çağları birbirinden ayıran, birçok büyük felaket dönemi yaşanmış olduğu belirtilir.[]
Bilimsel yönden tufan inancı
Emin Bilgiç'e göre; "En eski insanlığın ve evrenin yaratılışı ile ilgili kozmogonik inanışın bir parçası olan tufan efsanesinin gerçekle ilgisi yoktur. Bu inanışın tabiat kanunlarına aykırılığı genellikle bilinmektedir. Tarih ve bilim açısından sabit değildir. Eski âlemin büyük bir kısmına yayılmış olan kavimlerin kaynaklarında ve folklorunda tufanın önemli bir yerinin olduğu ve çeşitli jeolojik tabaklarda fosilleri bulunan hayvan türlerinin tufan sonrasında görülmediği gibi iddialarla gerçekleştiği ispat edilmeye çalışılan tufanın, en eski yazılı tufan efsanelerinin kaynağı olan Mezopotamya’da ve başka ülkelerde arkeolojik yönden ve tabiat tarihi ile ilgili bir delili ortaya çıkmamıştır savı çarpıtma olmakla birlikte 1800'lü yılların sonunda İngiliz arkeolog Sir Leonard Woolley ve Alman arkeolog Erich Schmidit yaptıkları çalışmalarda yerin altını kazdıkları zaman o kazılan yerin balçık olduğunu fark ettiler. Ayrıca bu kazı sonucu bölgede Sümer krallarına ait mezarlar bulunmuştur. Bunun anlamı o bölgede büyük bir su baskını olduğu yönündedir. Ayrıca jeolog Prof.Dr.Mümin Köksoy'un Yer Bilimlerinin Katkılarıyla Nuh Tufanı ve Sümerlerin Kökeni kitabında Köksoy bu bölgede büyük bir felaketin yaşandığını ve bunu jeoloji bilimi ışığında o coğrafyayla ilgili olarak örnekler vererek kitabında sunmuştur. Ayrıca kitabında çeşitli jeoloji uzmanlarının Mezopotamya bölgesindeki araştırmalarını da okuyucularına sunmuştur.
Evrensel tufan efsanesi günümüz bilimsel ve jeolojik verilerine uymamakta, dinsel mantık açısından da kendilerine peygamber gönderilmeyen diğer toplumların da aynı felaketle yok ediliyor oluşu gibi sorunlar ortaya çıkarmakta, yeni yorumlar Kur'an'ın tufan olayını yerel bir afet olarak ele aldığı yaklaşımı üzerinden yapılmaktadır. Tufanın gerçekleştiği bölge için de Mezopotamya bölgesine işaret edilmektedir. Ancak bu yaklaşımlar yerel bir afet için büyük bir gemi inşası ve bu gemiye az sayıda inanan insan ve hayvanlardan çifter çifter bindirilmesi, sonrasında da Nuh'un insanlığın ikinci babası kabul edilmesi gibi anlatımlarla uyuşmamaktadır.
Türk mitolojisinde
Nuh Tufanı Türklerde "Taşkın" olarak anılır. Musevilik, Hristiyanlık ve İslâm ile birlikte tüm Dünya’nın ortak bir inancı hâline dönüşmüş ve zaten pek çok toplumda var olan tufan inançlarıyla da birleşmiştir. Türk kültüründeki önemi yeryüzünün yeniden ilk başlangıçtaki sularla kaplı hâline dönmesidir. Yenilenmenin sembolüdür fakat yenilenme bir çeşit devrim ile ortaya çıkmaktadır. Çünkü tufan ile eskimiş olan her şeyin sonu gelir ancak dönülen yer ise başlangıç yani "öz"dür. Bu bağlamda yaşamın bir çember olduğu inancını benimseyen ilkel toplumların düşünce sisteminin en güzel örneğidir. Kötülük yüzünden kaos ortaya çıkar ancak sonradan yeniden dinginleşir. Nuh Peygamber bir gemi yapar ve bütün canlılardan bir çift alarak taşkından korunur. Tufan olacağını "demir boynuzlu kök teke" önceden haber vermiştir. Bu teke yedi gün dünya çevresinde dolaşmış, acı acı melemiş, yedi gün deprem olmuş, yedi gün dağlardan ateş fışkırmıştır. Tufan, Altay söylencelerinde şöyle anlatılır:
- Gök teke yedi gün yeryüzünü dolaştı ve bağırdı
- Yedi gün zelzele oldu
- Yedi gün dağlar ateş püskürdü
- Yedi gün yağmur yağdı
- Yedi gün fırtına oldu ve dolu yağdı
- Yedi gün kar yağdı
Altay Türklerinin yaratılış efsanesinde Dünya’nın ekseninin sabitliği Tanrı Ülgen’ce başı zincirle bir kazığa bağlanan balık sembolizmiyle belirtilir ve balığın başının yönünün, yani eksenin yönünün değişmesi hâlinde tufanın tekrar meydana geleceği söylenir.
Türk halk kültüründe
Bazı yörelerde Nuh peygamberin tavuğun göğüs kemiğine bakarak gemisini yaptığı anlatılmaktadır. Örneğin Sivas iline bağlı Gemerek ilçesi ve çevresinde benzer bir anlatı derlenmiştir.
Azerbaycan halk kültüründe
Azerbaycan tufan efsanesinde taşkın olacağını torununa (olasılıkla kehanet yeteneği ile) anlatan nine kurtulabilmek için kendisinin yüksek yerlere (dağlara) çıkamayacağını anlayınca ona kendini kurtarmasını söyler. Ninesinin sözünü dinleyen torunu böylece kurtulur. Sular çekildiğinde çevreyi gezen Nuh peygamber, bir çocuğun gemiye binmeden kurtulduğunu görünce çok şaşırır ve ona “Dirig” (Türkiye Türkçesinde Diri) adını verir.
Farklı kültür ve dinlerde Tufan efsaneleri
Tufandan söz eden kültürlerden bazıları ve değindikleri tufanlar şunlardır:
- Tevrat ve Kur'an’da sözü edilen Yaratılış Kitabı Tufan hikayesi.
- Türklerdeki Nama.
- Zunilerdeki tufan.
- Sümerler’in Gılgamış Destanı'nda kutsal kitaplarla paralellik gösteren tufan hikâyesi
- Berossus’un aktardığı Sisithrus dönemindeki tufan.
- Eski Mısır geleneğinde tufan.
- Platon’dan aktaran Strabon’un sözünü ettiği, kiklopların yaşadığı “devre”deki tufan.
- Hint geleneğinde son Manu tufanı;Hindu mitolojisinde bir balık Manu’ya‚tufan olacağını, bir gemi yapmasını, bütün yaratıkların öz ve tohumlarını gemiye almasını, onu kurtaracağını söyler. Tufan bütün yaratıkları silip süpürür ve ortada sadece Manu kalır.
- Hint geleneğinde İsi ve İswara tufanı.
- Sabiî geleneğinde tufan. (Sabiî geleneğine göre, dünya bugüne dek üç büyük felaket dönemi geçirmiştir.)
- Kuzey ve Güney Amerika mitolojilerindeki tufan (Maya ve İnka gelenekleri, Hopi, Algonkin ve Tupinamba kızılderilileri gelenekleri)
- İrlanda’nın Kelt geleneklerinde ve Kuzey Avrupa efsanelerinde belirtilen tufan.
- Grek mitolojisindeki Deukalion tufanı.
- Endonezya ve Melanezya geleneklerinde tufan.
- Afrika geleneklerinde tufan.
- Kuzey Asya ve Orta Asya geleneklerinde tufan.
- Çin mitolojisi'indeki tufan hikâyeleri
Tufan Efsaneleri
İnsanların uzun bir zaman boyunca, yeri kaplayan muazzam bir tufan felaketini hatırlamaları beklenir. Dünyanın her yerinde, örneğin Alaska ve Güney Pasifik adaları gibi birbirinden uzak bölgelerde, böyle eski gelenekler vardır. Tufan raporları, Amerika'daki ilkel Kolomb öncesi uygarlıklardan ve Avustralya'daki Aborijinlerden bilinmektedir. Bunlar bazen ayrıntılarda farklılık gösterse de, hemen hemen tüm versiyonlarda bildirilen temel gerçek, dünyanın sular altında kaldığı ve insan yapımı bir gemide çok az kişinin hayatta kaldığıdır. Böylesine yaygın bir anlaşma ancak tufanın tarihi bir olay olmasıyla açıklanabilir.
Target: Earth (Hedef: Yer) adlı kitapta şunlar söyleniliyor: „İnsanlığın tarihindeki su baskınları, insan dahil her şey harap eden muazzam bir tufanla ilgili bir hikayenin doğmasına sebebiyet verecek derecede büyük ve geniş olmamıştır. ... Öyleyse acaba neden hemen hemen bütün insan ırklarında büyük bir tufanla ilgili bu efsane biliniyor. Denizden çok uzaklıkta Orta Meksika veya Orta Asya gibi kuru dağlık memleketlerde yaşayan insanların, neden bir tufanla ilgili efsaneleri var? ...
Eğer dünya çapındaki tufan, tarihsel bir gerçek olmasaydı, o zaman bazı kavimler, kötü atalarının muhakkak korkunç yanar dağların patlaması, müthiş kar tipileri veya kuraklık ... vasıtasıyla helak edildiklerini söylerlerdi. Fakat tufanla ilgili efsanenin dünya çapında olması, tufanın tarihsel bir hakikat olduğuna dair en iyi ispatlardan biridir.
Teker teker ele alındığı takdirde, bir kimse, bu efsaneleri bir insanın kuvvetli hayal güçünün sonucu olarak niteleyip bir kenara atabilir, fakat ... birlikte araştırıldıkları zaman bunlar dünya çapında yayılmış olmaları sebebiyle ... hemen hemen inkar edilmez birer delil haline geliyor.“
Mısırlılar, Yunanlar, Çinliler, Britanya Druidleri, Polinezyalılar, Eskimolar ve Grönlandlılar, Afrikalılar, Hindular, Kızıl Derililer - hepsinin tufan raporları var. The International Standard Bible Encyclopedia şöyle der: “Neredeyse tüm milletlerde ve kabilelerde Tufan hikayeleri keşfedildi. Özellikle Asya anakarasında ve güneydeki komşu adalarda ve Kuzey Amerika kıtasında iyi bilinmesine rağmen, tüm kıtalarda bulunmuştur. Bilinen hikayelerin toplam sayısı yaklaşık 270'dir. . . Tufan raporlarının genel yayılışı, genellikle insanlığın bir tufan tarafından yaygın bir şekilde yok edildiğinin ve insan ırkının bir yerden ve hatta bir aileden yayıldığının kanıtı olarak alınır. Tüm gelenekler aynı tufan ile ilgili olmasa da, büyük çoğunluğun bunu yaptığı görülüyor. Bu tufan hikayelerinin birçoğunun misyonerlerle temastan kaynaklandığını iddia etmek yetersizdir, çünkü çoğu Kutsal Kitap'ı savunmakla ilgilenmeyen antropologlar tarafından toplanmıştır ve fantastik ve pagan unsurlarla doludur - görünüşe göre pagan bir toplumda olan uzun süren bir geleneğin sonucu. Ayrıca, eski raporların bazıları, İbranice Hristiyan geleneğiyle tamamen çelişen insanlar tarafından yazılmıştır.“
Bazı ilkel halklar (Avustralya, Mısır, Fiji, Sosyete Adaları, Peru, Meksika ve başka yerlerde) Kasım ayında bir "Atalar Bayramı" veya "Ölüler Bayramı" düzenleyerek geçmişte Tufan'ın anısını korumuş olabilir. Life and Work at the Great Pyramid adlı kitaba göre, Meksikalılar bayramı 17 Kasım'da kutladılar çünkü “dünyanın o tarihte daha önce yok edildiğine dair bir geleneği vardı; ve bir döngünün sonunda benzer bir felaketin insan ırkını yok edeceğinden korkuyorlardı.”
The Worship of the Dead adlı kitap şöyle der: “Bu kutlama genellikle Musa'nın kaydına göre Tufan'ın meydana geldiği gün ya da o gün civarında kutlanır; demek ki, ikinci ayın on yedinci gününde - aşağıyukarı bizim Kasım'ımıza tekabül eden ay.” Kutsal Kitap, Tufan'ın“ ikinci ayda, ayın on yedinci gününde” başladığını kaydeder. Bu "ikinci ay", takvimimizin Ekim ayının son yarısı ile Kasım ayının ilk yarısına tekabül etmektedir.
Sümer (Babil) Destanları
P. J. Wiseman, Kutsal Kitap'taki ve Babil'deki Tufan hikâyeleri arasındaki farkla ilgili olarak, Die Entstehung der Genesis kitabında şunları yazdı: “Kutsal Kitap'taki raporlar Babil'dekilerle kıyaslanamayacak kadar üstündür. Bu konuda hiçbir şüphe yoktur. Onlar gerçek, basit ve Tanrı anlayışında tamamen temizdirler. Babil tasvirleri ise fantastik, sansasyonel ve kaba bir çoktanrıcılıkla doldurulmuştur. İkisi arasındaki fark, kaynağındaki Thames'in berrak suyu ve Londra rıhtımlarındaki kirli su ile karşılaştırılabilir; her iki yerde de aynı nehrin suyudur. Burada da aynı. Genesis'te hala saf kaynağı buluyoruz; Babil tabletlerinin metinleri ise çoktanrıcılığın kirli sularından çekilmiştir ve dolayısıyla izlerini de taşımaktadır."
Lexikon zur Bibel 'de, Kutsal Kitap'taki kaydın Babil'in tufan raporlarına bağımlılığı hakkında şunları söylenir: "Kutsal Kitap'taki, tamamen mitolojik olmayan tufan raporunun Babil anlatısına edebi bir bağımlılığı, iki metin arasındaki nitelik ve içerik açısından farklılıklar göz önüne alındığında olası görünmüyor."
Başlangıç kitabının yazarının Babil tufan raporunu devralmasına gerek yoktu. Bu kitabı yazan Musa, Tufan hakkındaki gerçeği atalarından almış olabilir: Nuh'un oğlu Sam'la (Tufanın görgü tanığı) başlayarak, birlikte yıllarca çağdaş olan atalarından sadece üçü gerekliydi. Nuh ile aynı Tanrı'ya tapan İbranilerin tarihlerinde bu kadar önemli bir olayı kaydetmediklerini varsaymak mantıksızdır.
Atrahasis Destanı
Atrahasis Destanı (Atrahasis Miti ya da Atramhasis Destanı da adlandırılır) Gılgamış Destanı'ndan daha eskidir. Muhtemelen M.Ö. 1800 civarında veya öncesinde bilinmeyen bir şair tarafından yazıldı. Eski Babilli yazıcı Nur-Ajja, Ammi-saduqa'nın saltanatının 12. yılında eseri revize etti. Başka Babilli fragmanlar da var. M.Ö. ilk binyılda daha fazla kopya ve revizyon yapıldı.
"Atrahasis Destanı"nın daha eski Babil versiyonuna göre, tanrı Enlil uykusunda insanların gürültüsünden rahatsız oldu. Yardım için "büyük tanrılara" başvurdu. İlk başta altı yıllık bir kıtlık gönderdiler, ancak bu, ilahın özlediği sessizliği getirmedi. Daha sonra bir tufan göndermeye karar verildi. Tanrı Ea, bu planı Atrahasis'e açıkladı. Böylece yok olmaktan kurtulmak için ona verilen ölçülere göre bir deniz taşıtını bina edebildi.
Bu efsanede "dindar ve tanrıdan korkan bir kral olarak temsil edilen ve rüyalarında ya da sihirli formüllerle sürekli ilahi vahiylerin peşinde olan Ziusudra” (ya da Atrahasis) “Kutsal Kitap'taki Nuh'un karşılığı olarak yer alır." Başka bir kitapta, aynı yazar bu efsanenin "buna şaşırtıcı derecede benzeyen, diğer kazılmış Sümer yazıtlarından daha benzer olan Kutsal Kitap materyalinin paralel bir açıklaması" olduğunu söylüyor.
Gılgamış Destanı
Tarihin çarkını yaklaşık 4.000 yıl geriye döndürülürse, ünlü bir Akad efsanesi olan Gılgamış destanıyla karşılaşılır. Hakkında bilinenler, esas olarak antik Nineve'deki Assurbanipal kütüphanesinden gelen çivi yazılı bir metne dayanmaktadır. Bu destan, Atrahasis destanında ele alınan tufan felaketinin raporunu neredeyse kelimesi kelimesine anlatır.
Gılgamış'ın Uruk şehrinin tarih öncesi hükümdarı olduğuna inanılır (Başlangıç 10:10'da şehre Erek denir). Sümer kral listesinde Uruk'un ilk hanedanına atanır. Bir sözlük bu konuda şunları söylüyor: "Gılgamış'ın çevresinde, MÖ 1900'lerden kalma parça parça bir Sümer mitsel-destansı şiir döngüsü oluştu."
Gılgamış, arkadaşı Enkidu'nun öldüğünü öğrenir. Bu nedenle ölüm korkusu onu sonsuz yaşama ulaşan tek ölümlü kişi olduğu söylenen Utnapiştim'e götürür. Bir kayıkçının yardımıyla Gılgamış ölüm nehrini geçer ve ona tufandan nasıl kurtulduğunu anlatan Utnapiştim ile tanışır.
Takip eden konuşmada Utnapiştim, tanrılar insanlığı bir tufanla yok etmeye karar verdiklerini anlatır. Karar gizli tutulacak olsa da, tanrı Ea (Sümer raporunda "Enki") Utnapiştim'i bu konuda uyardı ve kendisinden bir gemi inşa etmesinin ve ailesini, sığırlarını ve vahşi hayvanlarını gemiye getirmesinin istendiğini açıkladı. Gemiyi, her iki tarafında 60 metre uzunluğunda altı katlı devasa bir küp olarak inşa etti.
Tanrı Ea Utnapiştim'in bu konuda çağdaşlarını aldatmayı ve onları yaklaşan felaketten habersiz bırakmayı tavsiye ettiği söylenir. Gılgamış Destanı, gökteki tanrıların korktuklarını ve Anu'nun göğüne kaçtıklarını bildirir. Orada "köpekler gibi çömeldiler". Ağlayarak protesto için seslerini yükselttiler. Özellikle tanrıça İştar, tanrılar konseyinde insan ırkının yok edilmesini başlangıçta kabul ettiği için acı sitemlerde bulundu.
Utnapiştim, Gılgamış'a fırtınanın altı gün altı gece sürdüğünü söyler ve ardından şöyle der: “Yedinci gün tufanı azaldı; savaştan sonraki kadar sessizdi. Hemen deniz sakinleşti, fırtına dindi, tufan sona erdi. Her şey sessizken havaya baktım. Ve tüm insanlık balçık olmuştu." Gemi Nisir Dağı'nda karaya oturduktan sonra, Utnapiştim ... hayvanları salıverdi.
Destan, tufandan sonra Utnapiştim'in bir kurban sunmaya başladığını anlatır. Uzun süredir kurban kesilmediği için tanrılar “sinekler gibi kurbana geldiler”. "Büyük tanrıça" İştar, Enlil'i kurbanın dışında tutmak istedi ve onu talihsizliğe neden olmakla suçladı. Mezopotamya anlatımına göre Enlil, insan ırkından herhangi birinin tufandan sağ kurtulmuş olmasına şaşırmış ve çok kızmıştı.
Greko-Romen kültür
Eski batılı Avrupa, yalnızca Tufan'ın Kutsal Kitap'taki tufan raporuna ve onun Hristiyan ve Yahudi geleneğindeki yorumlarına değil, aynı zamanda Greko-Romen kültüründen gelen ve çok sayıda varyantta aktarılan Tufan mitlerine de aşinaydı. En bilineni Deukalion efsanesidir. Ovid'deki versiyonda (met. 1,163-6 ve diğerleri, Caduff, 16) öfkelenen ve insanları suda boğmakla tehdit eden Jüpiter'dir. Deukalion ve karısı Pyrra, Parnassus Dağı'ndaki bir salda kendilerini kurtarırlar; çünkü tüm kara sular altında kaldı. İnsanların yok oluşu karşısında Jüpiter bir anlayışa sahip olur ve tufanı sona erdirir. Ve Deukalion ve Pyrra gökteki tanrıçaya yalvardıktan sonra duyulurlar. Her ikisi de arkalarına taş atar ve tanrıların gücüyle erkek ve kadınlar oluşup yeni ve güçlü bir insan ırkı çıkar.
Başka tufan efsaneleri
Asya
Çin
Joseph Campbell China - A History in Art adlı kitabında, Çin'in eski hükümdarlarından biri Yü, "büyük Tufanın galibi" olduğunu belirtir. “Yü, halkının topraklarda yeniden yerleştirilsinler diye Tufan'ın sularını nehirlere ve göllere yönlendirdi.” Mitoloji uzmanı Campbell, Çin "Büyük On [krallar] Dönemi" hakkında şunları yazmıştır: “Bir Tufan ile sona eren, bu önemli çağda erken Chou dönemi hakkındaki efsaneye göre on hükümdar atandı. Görünüşe göre eski Sümer kral listelerinin yerel bir dönüşümüyle uğraşıyoruz.” Campbell daha sonra Çin efsanelerinden "bir Sümer kaynağından geldikleri varsayımını destekliyor gibi görünen" başka şeyler de aktarır.
Çinin başka bir tufan efsanesine göre, gök gürültüsü tanrısı iki çocuğa Nuva ve Fuksi'ye bir diş verir. Onlara onu dikmelerini ve ondan büyüyecek olan kabağa sığınmalarını söyler. Sonra, dişten hemen üzerinde dev bir balkabağının büyüdüğü bir ağaç filizlenir. Gök gürültüsü tanrısı bir tufan oluşturan bir yağmura neden olduğunda, çocuklar balkabağına tırmanır. Tufanda dünyanın diğer tüm sakinleri boğulur, ancak Nuva ve Fuksi hayatta kalır ve dünyayı yeniden doldurur.
| "Gemi" kelimesini oluşturmak için Çincede üç karakter kullanılır: ağız (=insan): 口 + sekiz: 八 + kayık: 舟 = gemi: 船 |
Hindistan
Hindistan'da Manu'nun bir tufanda hayatta kaldığını anlatan bir efsane var. Çok büyüyen küçük bir balıkla arkadaş oldu ve bu balık onu bir tufan felaketi konusunda uyardı. Manu, balığın Himalaya'daki bir dağda karaya oturana kadar çektiği bir gemi inşa etti. Tufan suları çekildikten sonra, Manu dağdan indi ve minnettarlıktan sunduğu kurbanının kişileşmesi olan Ida ile birlikte insan ırkına yeni bir başlangıç verdi.
Sibirya
Sibirya'nın Soyotları (Rusya), dünyayı taşıyan dev bir kurbağanın hareket ettiğini ve bunun sonucunda dünyayı sular altında bıraktığını söylüyor. Yaşlı bir adam, yaptığı bir salda ailesiyle birlikte hayatta kaldı. Su seviyesi düştüğünde, sal yüksek bir dağda karaya oturdu.
Batı Sibirya ve Macaristan
Batı Sibirya ve Macaristan'daki Ugrianlar, tufandan kurtulanların sal kullandıklarını ancak dünyanın farklı kıtalara sürüldüklerini söylüyor.
Kuzey Amerika
Kuzey Amerika'daki Kızılderililer arasında, hepsi birkaç istisna dışında tüm insanların yok olduğu bir tufan temasını paylaşan çeşitli efsaneler vardır.
Örneğin, bir Caddo halkına ait olan Arikaralar, bir zamanlar dünyada tanrılarla alay edecek kadar güçlü bir insan ırkının yaşadığını söyler. Bu devler, tanrı Nesaru tarafından bir tufanda yok edildi, ancak halkı, hayvanlar ve mısır bir mağarada korundu.
Havasupai halkı, tanrı Hokomata'nın bir tufanda insanlığı yok ettiğini söylüyor. Ancak Tochopa adlı adam, kızı Pukeheh'i içi boş bir ağaç gövdesine hapsetti ve böylece onu kurtardı.
Orta ve Güney Amerika
Orta ve Güney Amerika Kızılderililerinin temel benzerlikleri olan tufan efsaneleri vardır.
Orta Amerika Mayaları, büyük bir yağmur yılanının dünyayı sağanak yağmurlarla yok ettiğine inanıyorlardı.
Meksika'nın Chimalpopoca versiyonuna göre, dağlar bir tufan tarafından sular altında kaldı. Tanrı Tezcatlipoca, Nata'yı uyardı, daha sonra kendisi ve karısı Nena'nın sular çekilene kadar sığındıkları bir ağaç gövdesini oydu.
Ayrıca Maya mitolojisinde (Meksika ve Orta Amerika) evrensel bir tufandan veya haiyococab'dan (= “dünyanın üzerindeki su”) bahsedilir. Katolik Piskopos Las Casas, Guatemala Kızılderililerinin tufanı “Butic” adlandırdıklarını yazdı. “Bu kelime 'çok suların tufanı' ve nihai yargı anlamına gelir. Başka bir “Butic”in, başka bir tufanın ve başka bir yargının geleceğine inanıyorlar, fakat bir su tufanı değil, ateşten olan biri gelecek.”
Aztek mitolojisi dört eski çağdan söz eder ve ilk çağda yeryüzünde devler yaşardı. (Bu, Kutsal Kitap'ta Başlangıç 6:4'te bahsedilen devler olan Nefilim'i anımsatır.) Ayrıca, "yukarıdaki sular ve aşağıdaki sular karıştıklarını ufku bulanıklaştırdığını ve her şey zamansız ölçülemez bir okyanus olduğunu" diyen ilkel bir Tufan efsanesi vardır. Yağmur tanrısı Tlaloc için yeteri kadar yağmur almak kolay değildi, sadece “akan gözyaşlarından yağmurun taklit edildiği kurban edilmiş insanların kanına karşı; bu, yağmuru başlatıyordu.”.
Başka bir efsaneye göre, dördüncü çağda hüküm süren su tanrıçası Chalchiuhtlicue'nin evreni bir tufan tarafından yok edildi ve insanlar balıklaşarak kurtuldu.
İnka mitolojisinde de Tufan efsaneleri vardır. İngiliz yazar Harold Osborne şunları yazdı: “Tufan öyküsü, Güney Amerika mitolojisinin en yaygın özelliğidir ... Tufan hikayeleri, yayla halkları arasında olduğu kadar tropik ovaların kabileleri arasında da oldukça yaygındır. Tufan genellikle yaratılışla ve Yaratıcı Tanrı'nın bir tezahürü [görünüşü] ile ilişkilendirilir. ... Bazen Tufan, mevcut insanlığın yok edildiği, yeni bir neslin ortaya çıkmasına zemin hazırlayan ilahi bir yargı olarak görülüyor."
Peru'daki Chincha'da, konuşan bir lamanın bir dağda güvenli hale getirdiği biri dışında, beş günlük bir tufanda tüm insanların telef olduğu bir efsaneye sahiptir.
Peru ve Bolivya'daki Aimará birbirlerine, tanrı Viracocha'nın Titicaca Gölü'nden çıktığını ve dünyayı ve olağanüstü uzun boylu, güçlü adamları yarattığını söyler. Bu ilk nesil Viracocha'yı kızdırdı, bu yüzden onu bir tufanda yok etti.
Brezilya'nın Tupinamba Kızılderilileri, kanolarda veya uzun ağaçların tepelerinde hayatta kalanlar dışında, tüm insanların büyük bir tufanda boğulduğu bir zamandan bahseder.
Brezilya'daki Kaşinahua, Guyana'daki Makuşi, Orta Amerika'daki Karayibleri ve Tierra del Fuego'daki (Güney Amerika) Ona ve Yahgan, tufan efsanesi olan birçok kabile arasında yer alıyor.
Güney Pasifik
Tüm Güney Pasifik bölgesinde, sadece birkaç insanın hayatta kaldığı bir tufan hakkında efsaneler var.
Örneğin Samoa'da, ilk günlerde Pili ve karısı dışında herkesin telef olduğu bir tufan efsanesi vardır. Bir kayanın üzerinde sığınak buldular ve tufandan sonra yeryüzünü yeniden doldurdular.
Hawaii adalarında tanrı Kane'nin insanlara kızdığı ve onları yok etmek için bir tufan gönderdiği söylenir. Sadece Nu'u, bir dağa indiren büyük bir teknede kaçtı.
Mindanao'daki (Filipinler) Ata kabilesi, bir zamanlar dünyanın suyla kaplı olduğunu ve iki erkek ve bir kadın dışında hepsinin öldüğünü söylüyor.
Borneo'daki Sarawak'taki Iban, sadece birkaç kişinin tufandan kaçtığını ve en yüksek tepelere sığındığını söylüyor.
Filipinlerin Igorot destanında, Pokis Dağı'na sığınak bulan bir çift kardeş hayatta kaldı.
Efsanelerin içeriği
| Su ile yok ediliş | Tanrı neden oldu | Bir uyarı verildi | Bazı insan sağ kaldı | Hayvanlar sağ kaldı | Bir gemide sağ kaldılar | Efsane |
|---|---|---|---|---|---|---|
| x | x | x | x | x | ABD (Alaska) – Koluşan | |
| x | x | x | x | x | ABD (Alaska) – Tlingit | |
| x | x | x | x | x | ABD (Arizona) – Papago | |
| x | x | x | x | x | ABD (Hawaii) – Nu-u efsanesi | |
| x | x | x | x | Avustralya - Kurnai | ||
| x | x | x | x | x | Babil – Berossos'un hikâyasi | |
| x | x | x | x | x | x | Babil – Gılgamış Destanı |
| x | x | x | x | x | Bolivya - Chiriguano | |
| x | x | x | x | Borneo – See-Dayak | ||
| x | x | x | x | x | Çin – Lolo | |
| x | x | x | x | x | x | Doğu Afrika – Massai |
| x | x | x | x | Fici – Valavu-levu-efanesi | ||
| x | x | x | x | x | Fransız Polinezya – Raiatea | |
| x | x | x | x | Galler ülkesi – Dwyfan/Dwyfach efsanesi | ||
| x | x | x | x | x | Guyana – Makuşi | |
| x | x | x | x | Hindistan – Andamanlar | ||
| x | x | x | x | x | Hindistan – Bhil | |
| x | x | x | x | x | Hindistan – Kamar | |
| x | x | x | x | İran - Zend-Avesta | ||
| x | x | x | x | İslanda – Edda | ||
| x | x | x | x | İtalya – Ovid'in şiiri | ||
| x | x | x | x | x | Kanada – Cree-Kızıl derililer | |
| x | x | x | x | x | x | Kanada - Mantagnais |
| x | x | x | x | x | Küba – Eski yerliler | |
| x | x | x | x | Malakka Yarımadası – Jakun | ||
| x | x | x | x | Meksika – Kodeks Chinalpopoca | ||
| x | x | x | x | x | Meksika - Huichol | |
| x | x | x | x | x | Mısır – Mısırlıların Ölüler Kitabı | |
| x | x | x | x | x | Myanmar - Singpho | |
| x | x | x | x | Peru – Huarochiri kızıl derililer | ||
| x | x | x | x | Rusya – Vogul | ||
| x | x | x | x | Vanuatu - Melanezyalılar | ||
| x | x | x | x | Vietnam - Bahnar | ||
| x | x | x | x | Yeni Zelanda - Maori | ||
| x | x | x | x | Yunanıstan – Lukian'ın hikâyesi |
Hint efsanelerinde Tufan
Geçmişte birçok doğal afet döneminin yaşanmış olduğunu bildiren Hint efsanelerine göre, içinde bulunduğumuz devre (manvantara) Manu Vaivasvata devresidir; ve bizler bu devrenin son çağı olan Kali-Yuga çağını yaşamaktayız.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Türkler, Sümerler ve kutsal kitaplarda tufan11 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- UNCC Education, World creation/flood myths3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dini Kaynaklar ve Bilimsel Bulgular Işığında Nuh Tufanı 11 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Yahya Atik, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, 2018, Konya
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0)27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dictionnaire des Symboles, Jean Chevalier ve Alain Gheerbrant
- Semboller Ansiklopedisi, Ruh ve Madde Yayınları
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2017.
- ^ . 11 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2021.
- ^ MİTOLOJİK YÖNDEN AĞRI DAĞI VE GEMİKAYA 10 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Turgut ÖCAL, Iğdır Üniversitesi Türk Dili Emekli Öğretim Görevlisi (Azerice "Mifoloji baxımdan Ağrı Dağı və Gəmiqaya" başlığı ile Türkçe makale, Erişim Tarihi: 10/01/2022
- ^ Gemerek'te Batıl İtikatlar, Mehmet Güner Demiray, Sivas Folkloru Dergisi, Sayı: 11, Aralık 1973, Sayfa: 13-14 (Madde: 1)
- ^ Sümerlilerde Tufan - Tufan'da Türkler, Muazzez İlmiye Çığ, Kaynak Yayınları, 2012, İstanbul, Sayfa: 149
- ^ (PDF). 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2012.
- ^ Target: Earth, 1953, s. 239, 253
- ^ The International Standard Bible Encyclopedia (herausgegeben von G. Bromiley), Bd. 2, 1982, S. 319
- ^ Prof. C. Piazzi Smyth: Life and Work at the Great Pyramid, Edinburgh 1867, Bd. II, S. 390, 391
- ^ J. Garnier: The Worship of the Dead, London 1904, S. 4
- ^ P. J. Wiseman, Die Entstehung der Genesis, 1957, s. 38
- ^ Fritz Rienecker, Lexikon zur Bibel, Brockhaus-Verlag
- ^ Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament
- ^ Mythology—An Illustrated Encyclopedia
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tufan bircok yerel efsaneye ve kutsal kitaplara gore Tanri tarafindan bir kavmi milleti ya da tum insanlari cezalandirmak amaciyla gonderildigine inanilan buyuk felaket Tufanin detaylari farkli kulturlerde farkliliklar arz etmekle beraber en cok bilinen sekli Nuh Tufani dir Tufan Gustave Dore Tablet XI Gilgamis Destani Eski Ahit in Genesis bolumunde verilen sayilara gore yaratilistan Nuh un dogumuna kadar gecen sure 1056 yildir Tufan Nuh 600 yasinda iken olur e gore yaratilis MO 4004 tufan 2348 yilinda olur Cogunluga gore tufan MO 4100 yilinda olur Tufan yalnizca kutsal metinlere ozgu bir kavram degildir kutsal metinlerden once de mevcut bulunan pek cok mitoloji masal ve inanista yer etmis bir kavramdir Bircok kulturde buyuk felaketlerden bahsedilir Bunu Heraklitus Empedokles Platon ve Aristoteles gecmiste insanligin ugradigi su ve ates felaketleri olarak ifade etmislerdir Pisagor a gore insanlik boyle yedi dogal afet donemi gecirmistir Ayni sekilde Maya kulturunde de insanligin gecirdigi caglari birbirinden ayiran bircok buyuk felaket donemi yasanmis oldugu belirtilir kaynak belirtilmeli Bilimsel yonden tufan inanciEmin Bilgic e gore En eski insanligin ve evrenin yaratilisi ile ilgili kozmogonik inanisin bir parcasi olan tufan efsanesinin gercekle ilgisi yoktur Bu inanisin tabiat kanunlarina aykiriligi genellikle bilinmektedir Tarih ve bilim acisindan sabit degildir Eski alemin buyuk bir kismina yayilmis olan kavimlerin kaynaklarinda ve folklorunda tufanin onemli bir yerinin oldugu ve cesitli jeolojik tabaklarda fosilleri bulunan hayvan turlerinin tufan sonrasinda gorulmedigi gibi iddialarla gerceklestigi ispat edilmeye calisilan tufanin en eski yazili tufan efsanelerinin kaynagi olan Mezopotamya da ve baska ulkelerde arkeolojik yonden ve tabiat tarihi ile ilgili bir delili ortaya cikmamistir savi carpitma olmakla birlikte 1800 lu yillarin sonunda Ingiliz arkeolog Sir Leonard Woolley ve Alman arkeolog Erich Schmidit yaptiklari calismalarda yerin altini kazdiklari zaman o kazilan yerin balcik oldugunu fark ettiler Ayrica bu kazi sonucu bolgede Sumer krallarina ait mezarlar bulunmustur Bunun anlami o bolgede buyuk bir su baskini oldugu yonundedir Ayrica jeolog Prof Dr Mumin Koksoy un Yer Bilimlerinin Katkilariyla Nuh Tufani ve Sumerlerin Kokeni kitabinda Koksoy bu bolgede buyuk bir felaketin yasandigini ve bunu jeoloji bilimi isiginda o cografyayla ilgili olarak ornekler vererek kitabinda sunmustur Ayrica kitabinda cesitli jeoloji uzmanlarinin Mezopotamya bolgesindeki arastirmalarini da okuyucularina sunmustur Nuh Tufani John Martin tarafindan 1834 Evrensel tufan efsanesi gunumuz bilimsel ve jeolojik verilerine uymamakta dinsel mantik acisindan da kendilerine peygamber gonderilmeyen diger toplumlarin da ayni felaketle yok ediliyor olusu gibi sorunlar ortaya cikarmakta yeni yorumlar Kur an in tufan olayini yerel bir afet olarak ele aldigi yaklasimi uzerinden yapilmaktadir Tufanin gerceklestigi bolge icin de Mezopotamya bolgesine isaret edilmektedir Ancak bu yaklasimlar yerel bir afet icin buyuk bir gemi insasi ve bu gemiye az sayida inanan insan ve hayvanlardan cifter cifter bindirilmesi sonrasinda da Nuh un insanligin ikinci babasi kabul edilmesi gibi anlatimlarla uyusmamaktadir Turk mitolojisindeGustave Dore nin Eski Ahit i tasvir eden sanati Suyun Tahrip Ettigi Dunya Nuh Tufani Turklerde Taskin olarak anilir Musevilik Hristiyanlik ve Islam ile birlikte tum Dunya nin ortak bir inanci haline donusmus ve zaten pek cok toplumda var olan tufan inanclariyla da birlesmistir Turk kulturundeki onemi yeryuzunun yeniden ilk baslangictaki sularla kapli haline donmesidir Yenilenmenin semboludur fakat yenilenme bir cesit devrim ile ortaya cikmaktadir Cunku tufan ile eskimis olan her seyin sonu gelir ancak donulen yer ise baslangic yani oz dur Bu baglamda yasamin bir cember oldugu inancini benimseyen ilkel toplumlarin dusunce sisteminin en guzel ornegidir Kotuluk yuzunden kaos ortaya cikar ancak sonradan yeniden dinginlesir Nuh Peygamber bir gemi yapar ve butun canlilardan bir cift alarak taskindan korunur Tufan olacagini demir boynuzlu kok teke onceden haber vermistir Bu teke yedi gun dunya cevresinde dolasmis aci aci melemis yedi gun deprem olmus yedi gun daglardan ates fiskirmistir Tufan Altay soylencelerinde soyle anlatilir Gok teke yedi gun yeryuzunu dolasti ve bagirdi Yedi gun zelzele oldu Yedi gun daglar ates puskurdu Yedi gun yagmur yagdi Yedi gun firtina oldu ve dolu yagdi Yedi gun kar yagdi Altay Turklerinin yaratilis efsanesinde Dunya nin ekseninin sabitligi Tanri Ulgen ce basi zincirle bir kaziga baglanan balik sembolizmiyle belirtilir ve baligin basinin yonunun yani eksenin yonunun degismesi halinde tufanin tekrar meydana gelecegi soylenir Turk halk kulturunde Bazi yorelerde Nuh peygamberin tavugun gogus kemigine bakarak gemisini yaptigi anlatilmaktadir Ornegin Sivas iline bagli Gemerek ilcesi ve cevresinde benzer bir anlati derlenmistir Azerbaycan halk kulturunde Azerbaycan tufan efsanesinde taskin olacagini torununa olasilikla kehanet yetenegi ile anlatan nine kurtulabilmek icin kendisinin yuksek yerlere daglara cikamayacagini anlayinca ona kendini kurtarmasini soyler Ninesinin sozunu dinleyen torunu boylece kurtulur Sular cekildiginde cevreyi gezen Nuh peygamber bir cocugun gemiye binmeden kurtuldugunu gorunce cok sasirir ve ona Dirig Turkiye Turkcesinde Diri adini verir Farkli kultur ve dinlerde Tufan efsaneleriTufandan soz eden kulturlerden bazilari ve degindikleri tufanlar sunlardir Ashburnham Tevrati nda Tufan tasviri M S 7 yy Tevrat ve Kur an da sozu edilen Yaratilis Kitabi Tufan hikayesi Turklerdeki Nama Zunilerdeki tufan Sumerler in Gilgamis Destani nda kutsal kitaplarla paralellik gosteren tufan hikayesi Berossus un aktardigi Sisithrus donemindeki tufan Eski Misir geleneginde tufan Platon dan aktaran Strabon un sozunu ettigi kikloplarin yasadigi devre deki tufan Hint geleneginde son Manu tufani Hindu mitolojisinde bir balik Manu ya tufan olacagini bir gemi yapmasini butun yaratiklarin oz ve tohumlarini gemiye almasini onu kurtaracagini soyler Tufan butun yaratiklari silip supurur ve ortada sadece Manu kalir Hint geleneginde Isi ve Iswara tufani Sabii geleneginde tufan Sabii gelenegine gore dunya bugune dek uc buyuk felaket donemi gecirmistir Kuzey ve Guney Amerika mitolojilerindeki tufan Maya ve Inka gelenekleri Hopi Algonkin ve Tupinamba kizilderilileri gelenekleri Irlanda nin Kelt geleneklerinde ve Kuzey Avrupa efsanelerinde belirtilen tufan Grek mitolojisindeki Deukalion tufani Endonezya ve Melanezya geleneklerinde tufan Afrika geleneklerinde tufan Kuzey Asya ve Orta Asya geleneklerinde tufan Cin mitolojisi indeki tufan hikayeleriTufan EfsaneleriInsanlarin uzun bir zaman boyunca yeri kaplayan muazzam bir tufan felaketini hatirlamalari beklenir Dunyanin her yerinde ornegin Alaska ve Guney Pasifik adalari gibi birbirinden uzak bolgelerde boyle eski gelenekler vardir Tufan raporlari Amerika daki ilkel Kolomb oncesi uygarliklardan ve Avustralya daki Aborijinlerden bilinmektedir Bunlar bazen ayrintilarda farklilik gosterse de hemen hemen tum versiyonlarda bildirilen temel gercek dunyanin sular altinda kaldigi ve insan yapimi bir gemide cok az kisinin hayatta kaldigidir Boylesine yaygin bir anlasma ancak tufanin tarihi bir olay olmasiyla aciklanabilir Target Earth Hedef Yer adli kitapta sunlar soyleniliyor Insanligin tarihindeki su baskinlari insan dahil her sey harap eden muazzam bir tufanla ilgili bir hikayenin dogmasina sebebiyet verecek derecede buyuk ve genis olmamistir Oyleyse acaba neden hemen hemen butun insan irklarinda buyuk bir tufanla ilgili bu efsane biliniyor Denizden cok uzaklikta Orta Meksika veya Orta Asya gibi kuru daglik memleketlerde yasayan insanlarin neden bir tufanla ilgili efsaneleri var Eger dunya capindaki tufan tarihsel bir gercek olmasaydi o zaman bazi kavimler kotu atalarinin muhakkak korkunc yanar daglarin patlamasi muthis kar tipileri veya kuraklik vasitasiyla helak edildiklerini soylerlerdi Fakat tufanla ilgili efsanenin dunya capinda olmasi tufanin tarihsel bir hakikat olduguna dair en iyi ispatlardan biridir Teker teker ele alindigi takdirde bir kimse bu efsaneleri bir insanin kuvvetli hayal gucunun sonucu olarak niteleyip bir kenara atabilir fakat birlikte arastirildiklari zaman bunlar dunya capinda yayilmis olmalari sebebiyle hemen hemen inkar edilmez birer delil haline geliyor Misirlilar Yunanlar Cinliler Britanya Druidleri Polinezyalilar Eskimolar ve Gronlandlilar Afrikalilar Hindular Kizil Derililer hepsinin tufan raporlari var The International Standard Bible Encyclopedia soyle der Neredeyse tum milletlerde ve kabilelerde Tufan hikayeleri kesfedildi Ozellikle Asya anakarasinda ve guneydeki komsu adalarda ve Kuzey Amerika kitasinda iyi bilinmesine ragmen tum kitalarda bulunmustur Bilinen hikayelerin toplam sayisi yaklasik 270 dir Tufan raporlarinin genel yayilisi genellikle insanligin bir tufan tarafindan yaygin bir sekilde yok edildiginin ve insan irkinin bir yerden ve hatta bir aileden yayildiginin kaniti olarak alinir Tum gelenekler ayni tufan ile ilgili olmasa da buyuk cogunlugun bunu yaptigi goruluyor Bu tufan hikayelerinin bircogunun misyonerlerle temastan kaynaklandigini iddia etmek yetersizdir cunku cogu Kutsal Kitap i savunmakla ilgilenmeyen antropologlar tarafindan toplanmistir ve fantastik ve pagan unsurlarla doludur gorunuse gore pagan bir toplumda olan uzun suren bir gelenegin sonucu Ayrica eski raporlarin bazilari Ibranice Hristiyan gelenegiyle tamamen celisen insanlar tarafindan yazilmistir Bazi ilkel halklar Avustralya Misir Fiji Sosyete Adalari Peru Meksika ve baska yerlerde Kasim ayinda bir Atalar Bayrami veya Oluler Bayrami duzenleyerek gecmiste Tufan in anisini korumus olabilir Life and Work at the Great Pyramid adli kitaba gore Meksikalilar bayrami 17 Kasim da kutladilar cunku dunyanin o tarihte daha once yok edildigine dair bir gelenegi vardi ve bir dongunun sonunda benzer bir felaketin insan irkini yok edeceginden korkuyorlardi The Worship of the Dead adli kitap soyle der Bu kutlama genellikle Musa nin kaydina gore Tufan in meydana geldigi gun ya da o gun civarinda kutlanir demek ki ikinci ayin on yedinci gununde asagiyukari bizim Kasim imiza tekabul eden ay Kutsal Kitap Tufan in ikinci ayda ayin on yedinci gununde basladigini kaydeder Bu ikinci ay takvimimizin Ekim ayinin son yarisi ile Kasim ayinin ilk yarisina tekabul etmektedir Sumer Babil Destanlari Gilgamis Destani nin 11 levhasi P J Wiseman Kutsal Kitap taki ve Babil deki Tufan hikayeleri arasindaki farkla ilgili olarak Die Entstehung der Genesis kitabinda sunlari yazdi Kutsal Kitap taki raporlar Babil dekilerle kiyaslanamayacak kadar ustundur Bu konuda hicbir suphe yoktur Onlar gercek basit ve Tanri anlayisinda tamamen temizdirler Babil tasvirleri ise fantastik sansasyonel ve kaba bir coktanricilikla doldurulmustur Ikisi arasindaki fark kaynagindaki Thames in berrak suyu ve Londra rihtimlarindaki kirli su ile karsilastirilabilir her iki yerde de ayni nehrin suyudur Burada da ayni Genesis te hala saf kaynagi buluyoruz Babil tabletlerinin metinleri ise coktanriciligin kirli sularindan cekilmistir ve dolayisiyla izlerini de tasimaktadir Lexikon zur Bibel de Kutsal Kitap taki kaydin Babil in tufan raporlarina bagimliligi hakkinda sunlari soylenir Kutsal Kitap taki tamamen mitolojik olmayan tufan raporunun Babil anlatisina edebi bir bagimliligi iki metin arasindaki nitelik ve icerik acisindan farkliliklar goz onune alindiginda olasi gorunmuyor Baslangic kitabinin yazarinin Babil tufan raporunu devralmasina gerek yoktu Bu kitabi yazan Musa Tufan hakkindaki gercegi atalarindan almis olabilir Nuh un oglu Sam la Tufanin gorgu tanigi baslayarak birlikte yillarca cagdas olan atalarindan sadece ucu gerekliydi Nuh ile ayni Tanri ya tapan Ibranilerin tarihlerinde bu kadar onemli bir olayi kaydetmediklerini varsaymak mantiksizdir Atrahasis Destani Atrahasis Destani Atrahasis Miti ya da Atramhasis Destani da adlandirilir Gilgamis Destani ndan daha eskidir Muhtemelen M O 1800 civarinda veya oncesinde bilinmeyen bir sair tarafindan yazildi Eski Babilli yazici Nur Ajja Ammi saduqa nin saltanatinin 12 yilinda eseri revize etti Baska Babilli fragmanlar da var M O ilk binyilda daha fazla kopya ve revizyon yapildi Atrahasis Destani nin daha eski Babil versiyonuna gore tanri Enlil uykusunda insanlarin gurultusunden rahatsiz oldu Yardim icin buyuk tanrilara basvurdu Ilk basta alti yillik bir kitlik gonderdiler ancak bu ilahin ozledigi sessizligi getirmedi Daha sonra bir tufan gondermeye karar verildi Tanri Ea bu plani Atrahasis e acikladi Boylece yok olmaktan kurtulmak icin ona verilen olculere gore bir deniz tasitini bina edebildi Bu efsanede dindar ve tanridan korkan bir kral olarak temsil edilen ve ruyalarinda ya da sihirli formullerle surekli ilahi vahiylerin pesinde olan Ziusudra ya da Atrahasis Kutsal Kitap taki Nuh un karsiligi olarak yer alir Baska bir kitapta ayni yazar bu efsanenin buna sasirtici derecede benzeyen diger kazilmis Sumer yazitlarindan daha benzer olan Kutsal Kitap materyalinin paralel bir aciklamasi oldugunu soyluyor Gilgamis Destani Tarihin carkini yaklasik 4 000 yil geriye dondurulurse unlu bir Akad efsanesi olan Gilgamis destaniyla karsilasilir Hakkinda bilinenler esas olarak antik Nineve deki Assurbanipal kutuphanesinden gelen civi yazili bir metne dayanmaktadir Bu destan Atrahasis destaninda ele alinan tufan felaketinin raporunu neredeyse kelimesi kelimesine anlatir Gilgamis in Uruk sehrinin tarih oncesi hukumdari olduguna inanilir Baslangic 10 10 da sehre Erek denir Sumer kral listesinde Uruk un ilk hanedanina atanir Bir sozluk bu konuda sunlari soyluyor Gilgamis in cevresinde MO 1900 lerden kalma parca parca bir Sumer mitsel destansi siir dongusu olustu Gilgamis arkadasi Enkidu nun oldugunu ogrenir Bu nedenle olum korkusu onu sonsuz yasama ulasan tek olumlu kisi oldugu soylenen Utnapistim e goturur Bir kayikcinin yardimiyla Gilgamis olum nehrini gecer ve ona tufandan nasil kurtuldugunu anlatan Utnapistim ile tanisir Takip eden konusmada Utnapistim tanrilar insanligi bir tufanla yok etmeye karar verdiklerini anlatir Karar gizli tutulacak olsa da tanri Ea Sumer raporunda Enki Utnapistim i bu konuda uyardi ve kendisinden bir gemi insa etmesinin ve ailesini sigirlarini ve vahsi hayvanlarini gemiye getirmesinin istendigini acikladi Gemiyi her iki tarafinda 60 metre uzunlugunda alti katli devasa bir kup olarak insa etti Tanri Ea Utnapistim in bu konuda cagdaslarini aldatmayi ve onlari yaklasan felaketten habersiz birakmayi tavsiye ettigi soylenir Gilgamis Destani gokteki tanrilarin korktuklarini ve Anu nun gogune kactiklarini bildirir Orada kopekler gibi comeldiler Aglayarak protesto icin seslerini yukselttiler Ozellikle tanrica Istar tanrilar konseyinde insan irkinin yok edilmesini baslangicta kabul ettigi icin aci sitemlerde bulundu Utnapistim Gilgamis a firtinanin alti gun alti gece surdugunu soyler ve ardindan soyle der Yedinci gun tufani azaldi savastan sonraki kadar sessizdi Hemen deniz sakinlesti firtina dindi tufan sona erdi Her sey sessizken havaya baktim Ve tum insanlik balcik olmustu Gemi Nisir Dagi nda karaya oturduktan sonra Utnapistim hayvanlari saliverdi Destan tufandan sonra Utnapistim in bir kurban sunmaya basladigini anlatir Uzun suredir kurban kesilmedigi icin tanrilar sinekler gibi kurbana geldiler Buyuk tanrica Istar Enlil i kurbanin disinda tutmak istedi ve onu talihsizlige neden olmakla sucladi Mezopotamya anlatimina gore Enlil insan irkindan herhangi birinin tufandan sag kurtulmus olmasina sasirmis ve cok kizmisti Greko Romen kultur Eski batili Avrupa yalnizca Tufan in Kutsal Kitap taki tufan raporuna ve onun Hristiyan ve Yahudi gelenegindeki yorumlarina degil ayni zamanda Greko Romen kulturunden gelen ve cok sayida varyantta aktarilan Tufan mitlerine de asinaydi En bilineni Deukalion efsanesidir Ovid deki versiyonda met 1 163 6 ve digerleri Caduff 16 ofkelenen ve insanlari suda bogmakla tehdit eden Jupiter dir Deukalion ve karisi Pyrra Parnassus Dagi ndaki bir salda kendilerini kurtarirlar cunku tum kara sular altinda kaldi Insanlarin yok olusu karsisinda Jupiter bir anlayisa sahip olur ve tufani sona erdirir Ve Deukalion ve Pyrra gokteki tanricaya yalvardiktan sonra duyulurlar Her ikisi de arkalarina tas atar ve tanrilarin gucuyle erkek ve kadinlar olusup yeni ve guclu bir insan irki cikar Baska tufan efsaneleri Asya Cin Joseph Campbell China A History in Art adli kitabinda Cin in eski hukumdarlarindan biri Yu buyuk Tufanin galibi oldugunu belirtir Yu halkinin topraklarda yeniden yerlestirilsinler diye Tufan in sularini nehirlere ve gollere yonlendirdi Mitoloji uzmani Campbell Cin Buyuk On krallar Donemi hakkinda sunlari yazmistir Bir Tufan ile sona eren bu onemli cagda erken Chou donemi hakkindaki efsaneye gore on hukumdar atandi Gorunuse gore eski Sumer kral listelerinin yerel bir donusumuyle ugrasiyoruz Campbell daha sonra Cin efsanelerinden bir Sumer kaynagindan geldikleri varsayimini destekliyor gibi gorunen baska seyler de aktarir Cinin baska bir tufan efsanesine gore gok gurultusu tanrisi iki cocuga Nuva ve Fuksi ye bir dis verir Onlara onu dikmelerini ve ondan buyuyecek olan kabaga siginmalarini soyler Sonra disten hemen uzerinde dev bir balkabaginin buyudugu bir agac filizlenir Gok gurultusu tanrisi bir tufan olusturan bir yagmura neden oldugunda cocuklar balkabagina tirmanir Tufanda dunyanin diger tum sakinleri bogulur ancak Nuva ve Fuksi hayatta kalir ve dunyayi yeniden doldurur Gemi kelimesini olusturmak icin Cincede uc karakter kullanilir agiz insan 口 sekiz 八 kayik 舟 gemi 船 Hindistan Hindistan da Manu nun bir tufanda hayatta kaldigini anlatan bir efsane var Cok buyuyen kucuk bir balikla arkadas oldu ve bu balik onu bir tufan felaketi konusunda uyardi Manu baligin Himalaya daki bir dagda karaya oturana kadar cektigi bir gemi insa etti Tufan sulari cekildikten sonra Manu dagdan indi ve minnettarliktan sundugu kurbaninin kisilesmesi olan Ida ile birlikte insan irkina yeni bir baslangic verdi Sibirya Sibirya nin Soyotlari Rusya dunyayi tasiyan dev bir kurbaganin hareket ettigini ve bunun sonucunda dunyayi sular altinda biraktigini soyluyor Yasli bir adam yaptigi bir salda ailesiyle birlikte hayatta kaldi Su seviyesi dustugunde sal yuksek bir dagda karaya oturdu Bati Sibirya ve Macaristan Bati Sibirya ve Macaristan daki Ugrianlar tufandan kurtulanlarin sal kullandiklarini ancak dunyanin farkli kitalara surulduklerini soyluyor Kuzey Amerika Kuzey Amerika daki Kizilderililer arasinda hepsi birkac istisna disinda tum insanlarin yok oldugu bir tufan temasini paylasan cesitli efsaneler vardir Ornegin bir Caddo halkina ait olan Arikaralar bir zamanlar dunyada tanrilarla alay edecek kadar guclu bir insan irkinin yasadigini soyler Bu devler tanri Nesaru tarafindan bir tufanda yok edildi ancak halki hayvanlar ve misir bir magarada korundu Havasupai halki tanri Hokomata nin bir tufanda insanligi yok ettigini soyluyor Ancak Tochopa adli adam kizi Pukeheh i ici bos bir agac govdesine hapsetti ve boylece onu kurtardi Orta ve Guney Amerika Orta ve Guney Amerika Kizilderililerinin temel benzerlikleri olan tufan efsaneleri vardir Orta Amerika Mayalari buyuk bir yagmur yilaninin dunyayi saganak yagmurlarla yok ettigine inaniyorlardi Meksika nin Chimalpopoca versiyonuna gore daglar bir tufan tarafindan sular altinda kaldi Tanri Tezcatlipoca Nata yi uyardi daha sonra kendisi ve karisi Nena nin sular cekilene kadar sigindiklari bir agac govdesini oydu Ayrica Maya mitolojisinde Meksika ve Orta Amerika evrensel bir tufandan veya haiyococab dan dunyanin uzerindeki su bahsedilir Katolik Piskopos Las Casas Guatemala Kizilderililerinin tufani Butic adlandirdiklarini yazdi Bu kelime cok sularin tufani ve nihai yargi anlamina gelir Baska bir Butic in baska bir tufanin ve baska bir yarginin gelecegine inaniyorlar fakat bir su tufani degil atesten olan biri gelecek Aztek mitolojisi dort eski cagdan soz eder ve ilk cagda yeryuzunde devler yasardi Bu Kutsal Kitap ta Baslangic 6 4 te bahsedilen devler olan Nefilim i animsatir Ayrica yukaridaki sular ve asagidaki sular karistiklarini ufku bulaniklastirdigini ve her sey zamansiz olculemez bir okyanus oldugunu diyen ilkel bir Tufan efsanesi vardir Yagmur tanrisi Tlaloc icin yeteri kadar yagmur almak kolay degildi sadece akan gozyaslarindan yagmurun taklit edildigi kurban edilmis insanlarin kanina karsi bu yagmuru baslatiyordu Baska bir efsaneye gore dorduncu cagda hukum suren su tanricasi Chalchiuhtlicue nin evreni bir tufan tarafindan yok edildi ve insanlar baliklasarak kurtuldu Inka mitolojisinde de Tufan efsaneleri vardir Ingiliz yazar Harold Osborne sunlari yazdi Tufan oykusu Guney Amerika mitolojisinin en yaygin ozelligidir Tufan hikayeleri yayla halklari arasinda oldugu kadar tropik ovalarin kabileleri arasinda da oldukca yaygindir Tufan genellikle yaratilisla ve Yaratici Tanri nin bir tezahuru gorunusu ile iliskilendirilir Bazen Tufan mevcut insanligin yok edildigi yeni bir neslin ortaya cikmasina zemin hazirlayan ilahi bir yargi olarak goruluyor Peru daki Chincha da konusan bir lamanin bir dagda guvenli hale getirdigi biri disinda bes gunluk bir tufanda tum insanlarin telef oldugu bir efsaneye sahiptir Peru ve Bolivya daki Aimara birbirlerine tanri Viracocha nin Titicaca Golu nden ciktigini ve dunyayi ve olaganustu uzun boylu guclu adamlari yarattigini soyler Bu ilk nesil Viracocha yi kizdirdi bu yuzden onu bir tufanda yok etti Brezilya nin Tupinamba Kizilderilileri kanolarda veya uzun agaclarin tepelerinde hayatta kalanlar disinda tum insanlarin buyuk bir tufanda boguldugu bir zamandan bahseder Brezilya daki Kasinahua Guyana daki Makusi Orta Amerika daki Karayibleri ve Tierra del Fuego daki Guney Amerika Ona ve Yahgan tufan efsanesi olan bircok kabile arasinda yer aliyor Guney Pasifik Tum Guney Pasifik bolgesinde sadece birkac insanin hayatta kaldigi bir tufan hakkinda efsaneler var Ornegin Samoa da ilk gunlerde Pili ve karisi disinda herkesin telef oldugu bir tufan efsanesi vardir Bir kayanin uzerinde siginak buldular ve tufandan sonra yeryuzunu yeniden doldurdular Hawaii adalarinda tanri Kane nin insanlara kizdigi ve onlari yok etmek icin bir tufan gonderdigi soylenir Sadece Nu u bir daga indiren buyuk bir teknede kacti Mindanao daki Filipinler Ata kabilesi bir zamanlar dunyanin suyla kapli oldugunu ve iki erkek ve bir kadin disinda hepsinin oldugunu soyluyor Borneo daki Sarawak taki Iban sadece birkac kisinin tufandan kactigini ve en yuksek tepelere sigindigini soyluyor Filipinlerin Igorot destaninda Pokis Dagi na siginak bulan bir cift kardes hayatta kaldi Efsanelerin icerigiTufan Efsaneleri Su ile yok edilis Tanri neden oldu Bir uyari verildi Bazi insan sag kaldi Hayvanlar sag kaldi Bir gemide sag kaldilar Efsanex x x x x ABD Alaska Kolusanx x x x x ABD Alaska Tlingitx x x x x ABD Arizona Papagox x x x x ABD Hawaii Nu u efsanesix x x x Avustralya Kurnaix x x x x Babil Berossos un hikayasix x x x x x Babil Gilgamis Destanix x x x x Bolivya Chiriguanox x x x Borneo See Dayakx x x x x Cin Lolox x x x x x Dogu Afrika Massaix x x x Fici Valavu levu efanesix x x x x Fransiz Polinezya Raiateax x x x Galler ulkesi Dwyfan Dwyfach efsanesix x x x x Guyana Makusix x x x Hindistan Andamanlarx x x x x Hindistan Bhilx x x x x Hindistan Kamarx x x x Iran Zend Avestax x x x Islanda Eddax x x x Italya Ovid in siirix x x x x Kanada Cree Kizil derililerx x x x x x Kanada Mantagnaisx x x x x Kuba Eski yerlilerx x x x Malakka Yarimadasi Jakunx x x x Meksika Kodeks Chinalpopocax x x x x Meksika Huicholx x x x x Misir Misirlilarin Oluler Kitabix x x x x Myanmar Singphox x x x Peru Huarochiri kizil derililerx x x x Rusya Vogulx x x x Vanuatu Melanezyalilarx x x x Vietnam Bahnarx x x x Yeni Zelanda Maorix x x x Yunanistan Lukian in hikayesiHint efsanelerinde TufanGecmiste bircok dogal afet doneminin yasanmis oldugunu bildiren Hint efsanelerine gore icinde bulundugumuz devre manvantara Manu Vaivasvata devresidir ve bizler bu devrenin son cagi olan Kali Yuga cagini yasamaktayiz Ayrica bakinizNama Mu kitasi Atlantis Nuh un Gemisi Gilgamis tufan efsanesi Karadeniz Tufani HipoteziDis baglantilarTurkler Sumerler ve kutsal kitaplarda tufan11 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde UNCC Education World creation flood myths3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dini Kaynaklar ve Bilimsel Bulgular Isiginda Nuh Tufani 11 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yahya Atik Yuksek Lisans Tezi Necmettin Erbakan Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dali 2018 KonyaKaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dictionnaire des Symboles Jean Chevalier ve Alain Gheerbrant Semboller Ansiklopedisi Ruh ve Madde YayinlariKaynakca Arsivlenmis kopya 3 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2017 11 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2012 Arsivlenmis kopya 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2021 Arsivlenmis kopya 7 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2021 Arsivlenmis kopya 14 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2021 MITOLOJIK YONDEN AGRI DAGI VE GEMIKAYA 10 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turgut OCAL Igdir Universitesi Turk Dili Emekli Ogretim Gorevlisi Azerice Mifoloji baximdan Agri Dagi ve Gemiqaya basligi ile Turkce makale Erisim Tarihi 10 01 2022 Gemerek te Batil Itikatlar Mehmet Guner Demiray Sivas Folkloru Dergisi Sayi 11 Aralik 1973 Sayfa 13 14 Madde 1 Sumerlilerde Tufan Tufan da Turkler Muazzez Ilmiye Cig Kaynak Yayinlari 2012 Istanbul Sayfa 149 PDF 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2012 Target Earth 1953 s 239 253 The International Standard Bible Encyclopedia herausgegeben von G Bromiley Bd 2 1982 S 319 Prof C Piazzi Smyth Life and Work at the Great Pyramid Edinburgh 1867 Bd II S 390 391 J Garnier The Worship of the Dead London 1904 S 4 P J Wiseman Die Entstehung der Genesis 1957 s 38 Fritz Rienecker Lexikon zur Bibel Brockhaus Verlag Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament Mythology An Illustrated Encyclopedia