İleus, bağırsağın normal itme kabiliyetinin bozulmasıdır. Peristalsis eksikliğinden veya mekanik tıkanıklıktan kaynaklanabilir. 'İleus' kelimesi Eski Yunanca eileós (εἰλεός, “bağırsak tıkanıklığı”) kelimesinden gelmektedir. 'Subileus' terimi kısmi bir tıkanıklığı ifade eder.
İleus | |
---|---|
![]() | |
Bağırsakta gangrenöz ileusa neden olan kangren | |
Telaffuz | |
Uzmanlık | Genel cerrahi |
Belirti ve semptomlar
İleus semptomları bunlarla sınırlı olmamak üzere şunları içerir:[]
- orta ila şiddetli, yaygın karın ağrısı
- kabızlık
- bulantı/kusma, özellikle yemeklerden sonra
- safralı sıvı kusma (yeşil veya sarımsı-yeşil renkte)
- yellenme ve/veya bağırsak hareketi eksikliği
- aşırı geğirme
Neden
İtme kabiliyetinin azalması genel olarak bağırsak tıkanıklığı veya bağırsak atonisi ya da paralizisinden kaynaklandığı şeklinde sınıflandırılabilir. Bununla birlikte, bağırsak tıkanıklığı semptom ve bulgularının görüldüğü, ancak mekanik bir tıkanıklığın olmadığı durumlar, özellikle akut kolonik , ortaya çıkar.[] 2023 yılında FDA, gastrointestinal ileusu semaglutid ilacının bir advers etkisi olarak bildirmiş olup, sıklığı ve nedensel ilişkisi bilinmemektedir.
Bağırsak tıkanıklığı
Bağırsak tıkanıklığı genellikle gastrointestinal sistemin mekanik bir tıkanıklığıdır.
Bağırsak felci
Bağırsak felci genellikle paralitik ileus olarak adlandırılır; burada bağırsak felcinin tam olması gerekmez, ancak gıdanın bağırsaktan geçişini engellemek ve bağırsak tıkanıklığına yol açmak için yeterli olması gerekir. Paralitik ileus, bazı ameliyat türlerinin yaygın bir yan etkisidir ve genellikle cerrahi sonrası ileus olarak adlandırılır. Ayrıca bazı ilaçlardan ve akut pankreatit gibi çeşitli yaralanma ve hastalıklardan da kaynaklanabilir. Paralitik ileus kabızlığa ve şişkinliğe neden olur. Karın steteskopla dinlendiğinde, bağırsak inaktif olduğu için bağırsak sesleri duyulmaz.[]
Bağırsakların bir kısmının geçici felci tipik olarak karın ameliyatından sonra meydana gelir. Bu kısmın bağırsak içeriği ileri doğru hareket edemediğinden, bu kısmın bulunduğu bölgenin oskültasyonu (stetoskop kullanımı) ile peristaltik ses duyulana kadar yiyecek veya içecekten kaçınılmalıdır. Bağırsak atonisi veya felci, inhibitör nöral refleksler, inflamasyon veya nörohumoral peptitlerin diğer etkilerinden kaynaklanabilir.[]
Risk faktörleri
- veya diğer GI prosedürleri
- (yani hipokalemi ve hiperkalsemi)
- diyabetik ketoasidoz (DKA) ve diğer metabolik asidoz nedenleri
- hipotiroidizm
- şeker hastalığı
- ilaçlar (örn. opioidler veya )
- ağır hastalık (Peritonit ile iltihaplanma)
- omurilik yaralanması, torasik vertebra 5'in (T5) üzerinde yaralanması olanlarda bağırsakta hipomotilite sorunları olacaktır
Tedavi
Geleneksel olarak, tüm vakalarda alınmaması zorunlu olarak kabul edilirdi, ancak enteral nazikçe beslenme, bağırsağın normal geri bildirim sinyallerini tetikleyerek motiliteyi geri kazanmaya yardımcı olabilir, bu nedenle başlangıçta önerilen yönetim budur. Hastada motilitenin tamamen bozulduğuna dair ciddi ve inatçı belirtiler varsa, geçiş sağlanana kadar nazogastrik emme ve parenteral beslenme gerekebilir. Bu gibi durumlarda, agresif enteral beslenmeye devam etmek bağırsağın delinmesi riskine neden olur.
Paralitik ileus durumunda çeşitli seçenekler mevcuttur. Çoğu tedavi destekleyicidir. İlaçlardan kaynaklanıyorsa rahatsız edici ajan kesilir veya azaltılır. , eritromisin veya nörolojik bir bileşeni olduğu düşünülen ciddi vakalarda ( gibi) neostigmin reçete edilerek bağırsak hareketleri uyarılabilir. Ayrıca, randomize kontrollü çalışmaların sistematik bir incelemesinden elde edilen kanıtlara göre, bir tür '' olarak sakız çiğnemek, ameliyat sonrası dönemde gastrointestinal motiliteyi uyarabilir ve ameliyat sonrası ileus süresini azaltabilir.
Mümkünse altta yatan neden düzeltilir (örn. elektrolitlerin değiştirilmesi).
Diğer hayvanlarda
İleus, bağırsakların fonksiyonel olarak tıkanması nedeniyle atlarda görülen bir nedenidir. En sık ameliyat sonrası, özellikle de kolik cerrahisini takiben atlarda görülür. İleus yaşayan atlar, hızlı reflü birikimi nedeniyle gastrik rüptür riski altındadır ve sık nazogastrik entübasyon ile yoğun tıbbi yönetim gerektirir. İleus adezyon oluşumunu artırabilir, çünkü bağırsak segmentleri daha uzun süreli temas halindedir ve bağırsak distansiyonu serozal hasara ve iskemiye neden olur. Genellikle agresif sıvı desteği, prokinetikler ve anti-enflamatuarlarla tedavi edilir.
Terminoloji
ICD-10 kodlaması, terimin hem bozulmuş peristaltizm duyularını hem de çeşitli sıfatlarla değiştirilmiş mekanik tıkanıklık duyularını yansıtmaktadır. Bazı yazarlar, terimin bozulmuş peristaltizm duyuları için saklı tutulmaya çalışılmasını savunmuştur; bu reçete altında "safra taşı ileusu" ve "mekonyum ileusu" gibi bazı eski terimler, artık teknik olarak yanlış isimlendirilmiş olsalar da köklü kullanımları nedeniyle hala doğru olarak kabul edilmektedir.
Kaynakça
- ^ a b World Health Organization (WHO), ICD-10 coding. K56.x series., 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 28 Temmuz 2021.
- ^ "Ileus Intestinal Obstruction". www.baermed.ch. 21 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2019.
- ^ Zoler, Mitchel L. (28 Eylül 2023). "FDA Gives Ozempic Two Drug Safety–Related Label Changes". Medscape. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2023.
- ^ Kitabchi AE, Umpierrez GE, Murphy MB, ve diğerleri. (January 2001). "Management of hyperglycemic crises in patients with diabetes". Diabetes Care. 24 (1). ss. 131-53. doi:10.2337/diacare.24.1.131. (PMID) 11194218. 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2012.
- ^ McClave SA, Martindale RG, Vanek VW, ve diğerleri. (2009). "Guidelines for the Provision and Assessment of Nutrition Support Therapy in the Adult Critically Ill Patient: Society of Critical Care Medicine (SCCM) and American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (A.S.P.E.N.)". JPEN J Parenter Enteral Nutr. 33 (3). ss. 277-316. doi:10.1177/0148607109335234. (PMID) 19398613.
- ^ Fitzgerald JE, Ahmed I (December 2009). "Systematic review and meta-analysis of chewing-gum therapy in the reduction of postoperative paralytic ileus following gastrointestinal surgery". World J Surg. 33 (12). ss. 2557-66. doi:10.1007/s00268-009-0104-5. (PMID) 19763686.
- ^ a b c Larson, Erica (22 Temmuz 2013). "Equine Postoperative Ileus Insights". www.thehorse.com. The Horse. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2014.
- ^ Townsend CM, Beauchamp RD, Evers BM, Mattox KL (2004). "The biological basis of modern surgical practice". Sabiston Textbook of Surgery. 17th. Elsevier Saunders.
- ^ Livingston EH, Passaro EP (January 1990). "Postoperative ileus". Dig. Dis. Sci. 35 (1). ss. 121-32. doi:10.1007/bf01537233. (PMID) 2403907.
- ^ Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, Sleisenger MH (2006). "Intestinal obstruction and ileus". Sleisenger & Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease. 8th. Elsevier Saunders.
Dış bağlantılar
- MedlinePlus Encyclopedia Intestinal Obstruction (İngilizce)
- Patient UK: Intestinal Obstruction and Ileus (İngilizce)
- PubMed Health: Intestinal obstruction (İngilizce)
- eMedicine'de Ileus (İngilizce)
- Merck Manual Professional: Ileus (İngilizce)
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ileus bagirsagin normal itme kabiliyetinin bozulmasidir Peristalsis eksikliginden veya mekanik tikanikliktan kaynaklanabilir Ileus kelimesi Eski Yunanca eileos eἰleos bagirsak tikanikligi kelimesinden gelmektedir Subileus terimi kismi bir tikanikligi ifade eder IleusBagirsakta gangrenoz ileusa neden olan kangrenTelaffuz ˈ ɪ l i e s UzmanlikGenel cerrahiBelirti ve semptomlarIleus semptomlari bunlarla sinirli olmamak uzere sunlari icerir kaynak belirtilmeli orta ila siddetli yaygin karin agrisi kabizlik bulanti kusma ozellikle yemeklerden sonra safrali sivi kusma yesil veya sarimsi yesil renkte yellenme ve veya bagirsak hareketi eksikligi asiri gegirmeNedenItme kabiliyetinin azalmasi genel olarak bagirsak tikanikligi veya bagirsak atonisi ya da paralizisinden kaynaklandigi seklinde siniflandirilabilir Bununla birlikte bagirsak tikanikligi semptom ve bulgularinin goruldugu ancak mekanik bir tikanikligin olmadigi durumlar ozellikle akut kolonik ortaya cikar kaynak belirtilmeli 2023 yilinda FDA gastrointestinal ileusu semaglutid ilacinin bir advers etkisi olarak bildirmis olup sikligi ve nedensel iliskisi bilinmemektedir Bagirsak tikanikligi Bagirsak tikanikligi genellikle gastrointestinal sistemin mekanik bir tikanikligidir Bagirsak felci Bagirsak felci genellikle paralitik ileus olarak adlandirilir burada bagirsak felcinin tam olmasi gerekmez ancak gidanin bagirsaktan gecisini engellemek ve bagirsak tikanikligina yol acmak icin yeterli olmasi gerekir Paralitik ileus bazi ameliyat turlerinin yaygin bir yan etkisidir ve genellikle cerrahi sonrasi ileus olarak adlandirilir Ayrica bazi ilaclardan ve akut pankreatit gibi cesitli yaralanma ve hastaliklardan da kaynaklanabilir Paralitik ileus kabizliga ve siskinlige neden olur Karin steteskopla dinlendiginde bagirsak inaktif oldugu icin bagirsak sesleri duyulmaz kaynak belirtilmeli Bagirsaklarin bir kisminin gecici felci tipik olarak karin ameliyatindan sonra meydana gelir Bu kismin bagirsak icerigi ileri dogru hareket edemediginden bu kismin bulundugu bolgenin oskultasyonu stetoskop kullanimi ile peristaltik ses duyulana kadar yiyecek veya icecekten kacinilmalidir Bagirsak atonisi veya felci inhibitor noral refleksler inflamasyon veya norohumoral peptitlerin diger etkilerinden kaynaklanabilir kaynak belirtilmeli Risk faktorleri veya diger GI prosedurleri yani hipokalemi ve hiperkalsemi diyabetik ketoasidoz DKA ve diger metabolik asidoz nedenleri hipotiroidizm seker hastaligi ilaclar orn opioidler veya agir hastalik Peritonit ile iltihaplanma omurilik yaralanmasi torasik vertebra 5 in T5 uzerinde yaralanmasi olanlarda bagirsakta hipomotilite sorunlari olacaktirTedaviGeleneksel olarak tum vakalarda alinmamasi zorunlu olarak kabul edilirdi ancak enteral nazikce beslenme bagirsagin normal geri bildirim sinyallerini tetikleyerek motiliteyi geri kazanmaya yardimci olabilir bu nedenle baslangicta onerilen yonetim budur Hastada motilitenin tamamen bozulduguna dair ciddi ve inatci belirtiler varsa gecis saglanana kadar nazogastrik emme ve parenteral beslenme gerekebilir Bu gibi durumlarda agresif enteral beslenmeye devam etmek bagirsagin delinmesi riskine neden olur Paralitik ileus durumunda cesitli secenekler mevcuttur Cogu tedavi destekleyicidir Ilaclardan kaynaklaniyorsa rahatsiz edici ajan kesilir veya azaltilir eritromisin veya norolojik bir bileseni oldugu dusunulen ciddi vakalarda gibi neostigmin recete edilerek bagirsak hareketleri uyarilabilir Ayrica randomize kontrollu calismalarin sistematik bir incelemesinden elde edilen kanitlara gore bir tur olarak sakiz cignemek ameliyat sonrasi donemde gastrointestinal motiliteyi uyarabilir ve ameliyat sonrasi ileus suresini azaltabilir Mumkunse altta yatan neden duzeltilir orn elektrolitlerin degistirilmesi Diger hayvanlardaIleus bagirsaklarin fonksiyonel olarak tikanmasi nedeniyle atlarda gorulen bir nedenidir En sik ameliyat sonrasi ozellikle de kolik cerrahisini takiben atlarda gorulur Ileus yasayan atlar hizli reflu birikimi nedeniyle gastrik ruptur riski altindadir ve sik nazogastrik entubasyon ile yogun tibbi yonetim gerektirir Ileus adezyon olusumunu artirabilir cunku bagirsak segmentleri daha uzun sureli temas halindedir ve bagirsak distansiyonu serozal hasara ve iskemiye neden olur Genellikle agresif sivi destegi prokinetikler ve anti enflamatuarlarla tedavi edilir TerminolojiICD 10 kodlamasi terimin hem bozulmus peristaltizm duyularini hem de cesitli sifatlarla degistirilmis mekanik tikaniklik duyularini yansitmaktadir Bazi yazarlar terimin bozulmus peristaltizm duyulari icin sakli tutulmaya calisilmasini savunmustur bu recete altinda safra tasi ileusu ve mekonyum ileusu gibi bazi eski terimler artik teknik olarak yanlis isimlendirilmis olsalar da koklu kullanimlari nedeniyle hala dogru olarak kabul edilmektedir Kaynakca a b World Health Organization WHO ICD 10 coding K56 x series 4 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 28 Temmuz 2021 Ileus Intestinal Obstruction www baermed ch 21 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2019 Zoler Mitchel L 28 Eylul 2023 FDA Gives Ozempic Two Drug Safety Related Label Changes Medscape 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2023 Kitabchi AE Umpierrez GE Murphy MB ve digerleri January 2001 Management of hyperglycemic crises in patients with diabetes Diabetes Care 24 1 ss 131 53 doi 10 2337 diacare 24 1 131 PMID 11194218 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2012 McClave SA Martindale RG Vanek VW ve digerleri 2009 Guidelines for the Provision and Assessment of Nutrition Support Therapy in the Adult Critically Ill Patient Society of Critical Care Medicine SCCM and American Society for Parenteral and Enteral Nutrition A S P E N JPEN J Parenter Enteral Nutr 33 3 ss 277 316 doi 10 1177 0148607109335234 PMID 19398613 Fitzgerald JE Ahmed I December 2009 Systematic review and meta analysis of chewing gum therapy in the reduction of postoperative paralytic ileus following gastrointestinal surgery World J Surg 33 12 ss 2557 66 doi 10 1007 s00268 009 0104 5 PMID 19763686 a b c Larson Erica 22 Temmuz 2013 Equine Postoperative Ileus Insights www thehorse com The Horse 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2014 Townsend CM Beauchamp RD Evers BM Mattox KL 2004 The biological basis of modern surgical practice Sabiston Textbook of Surgery 17th Elsevier Saunders Livingston EH Passaro EP January 1990 Postoperative ileus Dig Dis Sci 35 1 ss 121 32 doi 10 1007 bf01537233 PMID 2403907 Feldman M Friedman LS Brandt LJ Sleisenger MH 2006 Intestinal obstruction and ileus Sleisenger amp Fordtran s Gastrointestinal and Liver Disease 8th Elsevier Saunders Dis baglantilarMedlinePlus Encyclopedia Intestinal Obstruction Ingilizce Patient UK Intestinal Obstruction and Ileus Ingilizce PubMed Health Intestinal obstruction Ingilizce eMedicine de Ileus Ingilizce Merck Manual Professional Ileus Ingilizce SiniflandirmaDICD 10 K31 5 K56 0 K56 3 K56 7 P75 P76 1ICD 9 CM 537 2 560 1 560 31 777 1 777 4MeSH D045823DiseasesDB 6706Dis kaynaklarMedlinePlus 000260eMedicine article 178948Patient UK Ileus