Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi akademik bir ekol ve ve bir alt kümesidir. Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi, ve özellikle Kutsal Topraklar (aynı zamanda Filistin, ve Kenan olarak da bilinir), itibaren arkeolojik alanları inceler.
| Yeni Ahit |
|---|
 |
| İnciller |
| Matta - Markos - Luka - Yuhanna |
| İlk Hristiyanların tarihi |
| Elçilerin İşleri |
| Pavlus'un mektupları |
| Romalılar · 1. Korintliler |
| Genel (katolik) mektuplar |
| Yakup · 1. Petrus |
| Kıyamet |
| Vahiy |
Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi 19. yüzyılın sonlarında İngiliz ve Amerikalı arkeologlar tarafından doğrulamak amacıyla ortaya çıkmıştır. Filistin'in altına girdiği I. Dünya Savaşı'ndan hemen sonra 1920'ler ile 1960'lar arasında Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi, ve gibi isimlerin öncülüğünde Levanten arkeolojisinin baskın Amerikan ekolü haline geldi. Çalışmalar çoğunlukla kiliseler tarafından finanse edilmiş ve teologlar tarafından yönetilmiştir. 1960'ların sonlarından itibaren Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi süreçsel arkeoloji ("Yeni Arkeoloji") tarafından etkilenmiş ve araştırmanın dini yönlerini bir kenara itmesine neden olan sorunlarla karşılaşmıştır. Bu durum Amerikan okullarının Kitâb-ı Mukaddes çalışmalarından uzaklaşmasına ve Kitâb-ı Mukaddes'teki anlatıyı kanıtlamaya ya da çürütmeye çalışmak yerine bölgenin arkeolojisine ve bunun Kitâb-ı Mukaddes metniyle ilişkisine odaklanmasına yol açmıştır.
İbrani Kutsal Kitabı, Filistin bölgesi hakkında ana bilgi kaynağıdır ve çoğunlukla Demir Çağı dönemini kapsar. Bu nedenle arkeoloji, Kitâb-ı Mukaddes tarih yazımının sağlayamadığı bilgileri sağlayabilir. Kutsal Kitap metinlerinin ve arkeolojik keşiflerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi, Eski Yakın Doğu halklarının ve kültürlerinin anlaşılmasına yardımcı olur. Hem İbrani Kutsal Kitabı hem de Yeni Ahit dikkate alınsa da, çalışmanın çoğunluğu ilkine odaklanır.
Tarih
Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi çalışmaları genel arkeoloji ile aynı zamanda başlamıştır ve doğal olarak gelişimi son derece önemli antik eserlerin keşfi ile ilgilidir
Aşamalar
Kutsal Kitap arkeolojisinin gelişimi farklı dönemlere tanıklık etmiştir:
- Filistin'de İngiliz Mandasından önce: İlk arkeolojik keşifler 19. yüzyılda Avrupalılar tarafından başlatılmıştır. Bu dönemde çalışan pek çok ünlü arkeolog vardı ancak en tanınmışlarından biri, bir dizi antik kent keşfeden Edward Robinson'du. Filistin Keşif Fonu 1865 yılında Kraliçe Victoria'nın himayesinde kurulmuştur. Kudüs'teki "Wilson Kemeri "nin adını aldığı Charles Warren ve Charles William Wilson tarafından 1867 yılında Kudüs'teki Tapınak çevresinde büyük araştırmalar yapıldı. Amerikan Filistin Keşif Derneği 1870 yılında kuruldu. Aynı yıl genç bir Fransız arkeolog olan C, iki önemli yazıt üzerinde çalışmak üzere Kutsal Topraklara geldi: Ürdün'deki Mesha Steli ve Kudüs Tapınağı'ndaki yazıtlar. "Filistin arkeolojisinin babası" olarak bilinen Sir , 1890 yılında sahneye çıkan bir başka isim oldu. Petrie, arkeolojik işaretler olarak seramiklerin analizine büyük önem vererek metodik araştırmanın temelini atmıştır. Çömlekler tarih boyunca her dönemde farklı şekillerde ve belirli özelliklerde yapıldığından, ele geçirilen nesneler ya da parçalar kronolojiyi kesin olarak saptamaya hizmet eder. 1889 yılında Dominiken Tarikatı, alanında dünyaca tanınacak olan 'nu açtı. M-J. Lagrange ve L. H. Lagrange ve L. H. Vincent gibi otoriteler okulun ilk arkeologları arasında öne çıkmaktadır. 1898'de Berlin'de Deutsche Orient-Gesellschaft (Alman Şarkiyat Cemiyeti) kuruldu ve kazılarının bir kısmı daha sonra Almanya İmparatoru William II tarafından finanse edildi. Bu dönemde, yeni gelişmekte olan bu disiplini ilerletmek amacıyla birçok benzer kuruluş daha kurulmuştur, ancak bu dönemdeki araştırmaların tek amacı Kitâb-ı Mukaddes'teki öykülerin doğruluğunu kanıtlamaktır.
- Filistin'deki İngiliz Mandası Dönemi (1922-1948): Kutsal Toprakların araştırılması ve keşfi bu dönemde önemli ölçüde arttı ve William , C. S. Fischer, Cizvitler, Dominikenler ve diğerlerinin parlak zekası tarafından domine edildi. Büyük gelişmelerin ve faaliyetlerin yaşandığı bu dönem, 1947'de Kumran'da Ölü Deniz Parşömenlerinin bulunması ve ardından büyük ölçüde Fransız tarafından yönetilecek olan kazıların başlamasıyla büyük bir başarıyla kapanmıştır.
- Günümüzde Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi: Yirmi birinci yüzyıl Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi genellikle üniversiteler ve İsrail Eski Eserler Kurumu gibi devlet kurumları tarafından desteklenen uluslararası ekipler tarafından yürütülmektedir. Gönüllüler, profesyonellerden oluşan bir kadro tarafından yürütülen kazılara katılmak üzere işe alınmaktadır. Uygulayıcılar, her bir bölgenin antik tarihi ve kültürü hakkında giderek genişleyen ve daha ayrıntılı bir genel bakış oluşturmak amacıyla bir kazının sonuçlarını yakınlardaki diğer kazılarla ilişkilendirmek için giderek daha fazla çaba sarf etmektedir. Teknolojideki son hızlı gelişmeler, düzinelerce ilgili alanda bilimsel olarak daha hassas ölçümlerin yanı sıra daha zamanında ve daha geniş çapta yayılan raporları kolaylaştırmıştır.
Önemli arkeolojik alanların ve bulgular
Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi alanındaki en önemli keşiflerden bazıları:
- Ölü Deniz Parşömenleri: Bu parşömenler 1947 yılında Ölü Deniz yakınlarındaki bir mağarada keşfedilmiştir ve İbrani Kutsal Kitabı'nın bilinen en eski kopyalarından bazılarını içermektedir.
- Tel Dan Yazıtı: 1993 yılında Tel Dan'da kazı yapanlar "Davut'un evinden" bahseden ve Kral Davut'un varlığına dair kanıt sağlayan bir yazıt ortaya çıkarmışlardır.
- Ebal Dağı Lanet Tableti: Bu tablet 2022 yılında keşfedilmiştir ve Kitâb-ı Mukaddes arkeolojisi tarihindeki en önemli keşiflerden biri olarak kabul edilmektedir. Eski İbranice yazıyla yazılmış bir lanet içermektedir.
- Hizkiya Yazıtı: 2022 yılında, Kudüs'ün Gihon Pınarı yakınlarında, antik İsrail veya Yahudiye'de büyük bir başarıyı kutlayan bilinen ilk anıtsal yazıt olan bir kireçtaşı parçası keşfedildi.
- Kayafa Ossuary: Bu kemiklik 1990 yılında keşfedilmiştir ve Yeni Ahit'te adı geçen baş rahip Kayafa'nın kalıntılarını içerdiğine inanılmaktadır.
- Sergius Paulus Yazıtları: Bu yazıtlar 1877 yılında Kıbrıs'ta keşfedilmiştir ve Elçilerin İşleri kitabında adı geçen Sergius Paulus adlı bir prokonsülden bahsetmektedir.
- Rylands Kütüphanesi Papirüsü P52: Bu papirüs 1920 yılında Mısır'da keşfedilmiştir ve Yeni Ahit'in bilinen en eski parçasıdır.
- Kral Uzziya Döneminden Deprem Kanıtları: 2021 yılında Kudüs'te Kral Uzziya döneminde meydana gelen bir depremin kanıtları keşfedildi.
- Kudüs'te Fildişleri: 2022'de Kudüs'te Asur, Fenike ve Samiriye gibi diğer kraliyet bölgelerinden bilinen fildişleri keşfedildi. Bu bulgular, Kudüs'ün Birinci Tapınak Dönemi'nde ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Find a dig: Biblical Archaeology Society" 21 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Cited April 18, 2016.
- ^ R. Dennis Cole, "Recent Developments in Biblical Archaeology," The Theological Educator, 49 (Spring 1994): 51–64. Cited April 18, 2016.
- ^ Windle, Bryan (28 Aralık 2021). "Top Ten Discoveries in Biblical Archaeology in 2021". Bible Archaeology Report (İngilizce). 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kitab i Mukaddes arkeolojisi akademik bir ekol ve ve bir alt kumesidir Kitab i Mukaddes arkeolojisi ve ozellikle Kutsal Topraklar ayni zamanda Filistin ve Kenan olarak da bilinir itibaren arkeolojik alanlari inceler Yeni Ahit2 Korintliler MS 175 225IncillerMatta Markos Luka YuhannaIlk Hristiyanlarin tarihiElcilerin IsleriPavlus un mektuplariRomalilar 1 Korintliler 2 Korintliler Galatyalilar Efesliler Filipililer Koloseliler 1 Selanikliler 2 Selanikliler 1 Timoteos 2 Timoteos Titus Filimon IbranilerGenel katolik mektuplarYakup 1 Petrus 2 Petrus 1 Yuhanna 2 Yuhanna 3 Yuhanna YahudaKiyametVahiy Bu kutu goruntuletartisdegistir Kitab i Mukaddes arkeolojisi 19 yuzyilin sonlarinda Ingiliz ve Amerikali arkeologlar tarafindan dogrulamak amaciyla ortaya cikmistir Filistin in altina girdigi I Dunya Savasi ndan hemen sonra 1920 ler ile 1960 lar arasinda Kitab i Mukaddes arkeolojisi ve gibi isimlerin onculugunde Levanten arkeolojisinin baskin Amerikan ekolu haline geldi Calismalar cogunlukla kiliseler tarafindan finanse edilmis ve teologlar tarafindan yonetilmistir 1960 larin sonlarindan itibaren Kitab i Mukaddes arkeolojisi surecsel arkeoloji Yeni Arkeoloji tarafindan etkilenmis ve arastirmanin dini yonlerini bir kenara itmesine neden olan sorunlarla karsilasmistir Bu durum Amerikan okullarinin Kitab i Mukaddes calismalarindan uzaklasmasina ve Kitab i Mukaddes teki anlatiyi kanitlamaya ya da curutmeye calismak yerine bolgenin arkeolojisine ve bunun Kitab i Mukaddes metniyle iliskisine odaklanmasina yol acmistir Ibrani Kutsal Kitabi Filistin bolgesi hakkinda ana bilgi kaynagidir ve cogunlukla Demir Cagi donemini kapsar Bu nedenle arkeoloji Kitab i Mukaddes tarih yaziminin saglayamadigi bilgileri saglayabilir Kutsal Kitap metinlerinin ve arkeolojik kesiflerin karsilastirmali olarak incelenmesi Eski Yakin Dogu halklarinin ve kulturlerinin anlasilmasina yardimci olur Hem Ibrani Kutsal Kitabi hem de Yeni Ahit dikkate alinsa da calismanin cogunlugu ilkine odaklanir TarihKitab i Mukaddes arkeolojisi calismalari genel arkeoloji ile ayni zamanda baslamistir ve dogal olarak gelisimi son derece onemli antik eserlerin kesfi ile ilgilidir Asamalar Kutsal Kitap arkeolojisinin gelisimi farkli donemlere taniklik etmistir Filistin de Ingiliz Mandasindan once Ilk arkeolojik kesifler 19 yuzyilda Avrupalilar tarafindan baslatilmistir Bu donemde calisan pek cok unlu arkeolog vardi ancak en taninmislarindan biri bir dizi antik kent kesfeden Edward Robinson du Filistin Kesif Fonu 1865 yilinda Kralice Victoria nin himayesinde kurulmustur Kudus teki Wilson Kemeri nin adini aldigi Charles Warren ve Charles William Wilson tarafindan 1867 yilinda Kudus teki Tapinak cevresinde buyuk arastirmalar yapildi Amerikan Filistin Kesif Dernegi 1870 yilinda kuruldu Ayni yil genc bir Fransiz arkeolog olan C iki onemli yazit uzerinde calismak uzere Kutsal Topraklara geldi Urdun deki Mesha Steli ve Kudus Tapinagi ndaki yazitlar Filistin arkeolojisinin babasi olarak bilinen Sir 1890 yilinda sahneye cikan bir baska isim oldu Petrie arkeolojik isaretler olarak seramiklerin analizine buyuk onem vererek metodik arastirmanin temelini atmistir Comlekler tarih boyunca her donemde farkli sekillerde ve belirli ozelliklerde yapildigindan ele gecirilen nesneler ya da parcalar kronolojiyi kesin olarak saptamaya hizmet eder 1889 yilinda Dominiken Tarikati alaninda dunyaca taninacak olan nu acti M J Lagrange ve L H Lagrange ve L H Vincent gibi otoriteler okulun ilk arkeologlari arasinda one cikmaktadir 1898 de Berlin de Deutsche Orient Gesellschaft Alman Sarkiyat Cemiyeti kuruldu ve kazilarinin bir kismi daha sonra Almanya Imparatoru William II tarafindan finanse edildi Bu donemde yeni gelismekte olan bu disiplini ilerletmek amaciyla bircok benzer kurulus daha kurulmustur ancak bu donemdeki arastirmalarin tek amaci Kitab i Mukaddes teki oykulerin dogrulugunu kanitlamaktir Filistin deki Ingiliz Mandasi Donemi 1922 1948 Kutsal Topraklarin arastirilmasi ve kesfi bu donemde onemli olcude artti ve William C S Fischer Cizvitler Dominikenler ve digerlerinin parlak zekasi tarafindan domine edildi Buyuk gelismelerin ve faaliyetlerin yasandigi bu donem 1947 de Kumran da Olu Deniz Parsomenlerinin bulunmasi ve ardindan buyuk olcude Fransiz tarafindan yonetilecek olan kazilarin baslamasiyla buyuk bir basariyla kapanmistir Gunumuzde Kitab i Mukaddes arkeolojisi Yirmi birinci yuzyil Kitab i Mukaddes arkeolojisi genellikle universiteler ve Israil Eski Eserler Kurumu gibi devlet kurumlari tarafindan desteklenen uluslararasi ekipler tarafindan yurutulmektedir Gonulluler profesyonellerden olusan bir kadro tarafindan yurutulen kazilara katilmak uzere ise alinmaktadir Uygulayicilar her bir bolgenin antik tarihi ve kulturu hakkinda giderek genisleyen ve daha ayrintili bir genel bakis olusturmak amaciyla bir kazinin sonuclarini yakinlardaki diger kazilarla iliskilendirmek icin giderek daha fazla caba sarf etmektedir Teknolojideki son hizli gelismeler duzinelerce ilgili alanda bilimsel olarak daha hassas olcumlerin yani sira daha zamaninda ve daha genis capta yayilan raporlari kolaylastirmistir Onemli arkeolojik alanlarin ve bulgularKitab i Mukaddes arkeolojisinin tum zamanlardaki en onemli bulgularindan birinin bulundugu Kumran daki magaralar Olu Deniz vadisinde yer almaktadir Yehu nun III Salmaneser in Siyah Dikilitasi uzerindeki ilk tasviri Kral Salmaneser III un ayaklarinin dibinde secde ederken gorulmektedir Kudus un Kutsal Topraklar Modeli Kudus teki Israil Muzesi nde sergilenen Kitap Mabedi nin yaninda yer alan Hirodes Tapinagi nin bir modeli Kitab i Mukaddes arkeolojisi alanindaki en onemli kesiflerden bazilari Olu Deniz Parsomenleri Bu parsomenler 1947 yilinda Olu Deniz yakinlarindaki bir magarada kesfedilmistir ve Ibrani Kutsal Kitabi nin bilinen en eski kopyalarindan bazilarini icermektedir Tel Dan Yaziti 1993 yilinda Tel Dan da kazi yapanlar Davut un evinden bahseden ve Kral Davut un varligina dair kanit saglayan bir yazit ortaya cikarmislardir Ebal Dagi Lanet Tableti Bu tablet 2022 yilinda kesfedilmistir ve Kitab i Mukaddes arkeolojisi tarihindeki en onemli kesiflerden biri olarak kabul edilmektedir Eski Ibranice yaziyla yazilmis bir lanet icermektedir Hizkiya Yaziti 2022 yilinda Kudus un Gihon Pinari yakinlarinda antik Israil veya Yahudiye de buyuk bir basariyi kutlayan bilinen ilk anitsal yazit olan bir kirectasi parcasi kesfedildi Kayafa Ossuary Bu kemiklik 1990 yilinda kesfedilmistir ve Yeni Ahit te adi gecen bas rahip Kayafa nin kalintilarini icerdigine inanilmaktadir Sergius Paulus Yazitlari Bu yazitlar 1877 yilinda Kibris ta kesfedilmistir ve Elcilerin Isleri kitabinda adi gecen Sergius Paulus adli bir prokonsulden bahsetmektedir Rylands Kutuphanesi Papirusu P52 Bu papirus 1920 yilinda Misir da kesfedilmistir ve Yeni Ahit in bilinen en eski parcasidir Kral Uzziya Doneminden Deprem Kanitlari 2021 yilinda Kudus te Kral Uzziya doneminde meydana gelen bir depremin kanitlari kesfedildi Kudus te Fildisleri 2022 de Kudus te Asur Fenike ve Samiriye gibi diger kraliyet bolgelerinden bilinen fildisleri kesfedildi Bu bulgular Kudus un Birinci Tapinak Donemi nde ne kadar onemli oldugunu gostermektedir Ayrica bakinizDemir Cagi Olu Deniz ParsomenleriKaynakca Find a dig Biblical Archaeology Society 21 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cited April 18 2016 R Dennis Cole Recent Developments in Biblical Archaeology The Theological Educator 49 Spring 1994 51 64 Cited April 18 2016 Windle Bryan 28 Aralik 2021 Top Ten Discoveries in Biblical Archaeology in 2021 Bible Archaeology Report Ingilizce 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Temmuz 2023