Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için , veya konusunda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Mayıs 2020) |
Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği ya da APEC (İngilizce: Asia-Pacific Economic Cooperation) Büyük Okyanus kıyısındaki 21 ülkenin katıldığı, dünya ekonomisinin %60'ını temsil eden ve bölgesel ekonomik, iş birliği, ticaret ve yatırım konularının paylaşıldığı uluslararası bir örgüttür. Üye ülkelerin bakanlarının yıllık toplantıları da dahil olmak üzere örgütün tüm eylemleri APEC Sekreterliği tarafından yürütülür.
Örgütün düzenlediği yıllık APEC Ekonomik Liderler Zirvesine üye ülkelerin devlet başkanları katılır. (Üye ülkelerden Tayvan bu toplantıya devlet başkanı düzeyinde değil, bakan düzeyinde katılmaktadır.) Zirve her yıl farklı bir üye ülkede yapılmaktadır ve artık adet hâline geldiği üzere zirveye katılan üye ülke liderleri zirvenin yapıldığı ülkenin ulusal kostümünü giyer. En son zirve 2019'da Şili'nin Santiago kentinde toplantısı olacaktı. Görüşmelerde dijital ekonomi, bölgesel bağlantısı ve kadınların ekonomik büyümedeki rolü üzerinde durulması bekleniyordu. Şili'de daha önce 2004'te APEC toplantısına ev sahipliği yapmıştır. 2019 zirvesi, devam eden protestolar nedeniyle 30 Ekim'de iptal edildi. Bu kararın ardından APEC 2020 Malezya'da Aralık 2019'dan Kasım 2020'ye kadar yıl boyunca ev sahipliği yapıyor. Malezya daha öncesinde 1998'de bu toplantıya ev sahipliği yapmıştır.
APEC özellikle ABD ve Japonya'nın destekleriyle kurulmuştur.
APEC'in temel hedefleri 1994'te Endonezya'nın Bogor kentinde kararlaştırılmıştır. Bogor hedefleri şöyle sıralanır.
- Ticaret ve yatırımın serbeştleştirilmesi
- İktisadi ve ticari faaliyetlerin kolaylaştırılması
- Ekonomik ve teknik iş birliği
Bogor hedeflerinin hayata geçmesi için 1995'te Osaka Eylem Ajandası hazırlanarak Bogor Hedeflerinin altyapısı hazırlanmıştır. Temel amacı ekonomik konular olan APEC, Bangkok hedefleri ile uluslararası terörizmle mücadele ve kitle imha silahlarının yok edilmesi, Busan hedefleri ile genel sağlık sorunları, Sydney hedefleri ile küresel iklim değişikliği, enerji güvenliği, Lima bildirgesi ile gelişmiş ve gelişmemiş ülkeler arasındaki uçurum, ticaretin sosyal boyutları gibi konuları gündemine almıştır.
APEC'in üst düzey komiteleri şunlardır;
- Liderler Zirvesi
- Ticaret ve Yatırım Komitesi
- Ekonomik Komite
- Üst Düzey Yetkililer Ekonomik ve Teknik İşbirliği İcra Komitesi
- Bütçe ve Yönetim Komitesi
APEC'in diğer önemli kurumu İş Dünyası Tavsiye Konsülü, iş dünyası perspektifinden raporlar hazırlamaktadır.
Tarihçesi
APEC ilk olarak 1980'lerin ortalarında başlatılan ASEAN'ın bakanlık sonrası konferanslar serisinin hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomilerin bakanlık düzeyindeki temsilcileri arasında düzenli konferansların fizibilitesini ve değerini gösterdiğinde ilham kaynağı olmuştur. 1996 yılına gelindiğinde, bakanlık sonrası konferanslar 12 üyeyi (ASEAN'ın altı üyesi ve altı diyalog ortağı) kapsayacak şekilde genişletildi. Gelişmeler, Avustralya Başbakanı Bob Hawke'nin bölge genelinde ekonomik konularda işbirliği gerektiğine inanmasına neden oldu. Ocak 1989'da Bob Hawke, Pasifik Kıyıları bölgesinde daha etkili bir ekonomik işbirliği çağrısında bulundu. Bu, Avustralya Dışişleri Bakanı Gareth Evans başkanlığında Kasım ayında Avustralya'nın başkenti Canberra'da APEC'in ilk toplantısına yol açtı. On iki ülkeden bakanların katıldığı toplantı, Singapur ve Güney Kore'de gelecekte yapılacak yıllık toplantılar için taahhütlerle sonuçlandı. On ay sonra, 12 Asya-Pasifik ekonomi ülkesi APEC kurmak için Avustralya'nın Canberra kentinde bir araya geldi ve Singapur merkezli APEC Sekreteryası örgütün faaliyetlerini koordine etmek için kuruldu.
Üye ekonomiler
Asya Pasifik Ekonomik İşbirliğine üye 21 ülke bulunmaktadır. Büyük Okyanus kıyısındaki ülkelerin çoğunun üye olduğu örgüt, üyelerinden "üye ekonomi" olarak söz eder.
| Üye ekonomi | Giriş tarihi |
|---|---|
 Avustralya | 1989 |
 Brunei | 1989 |
 Kanada | 1989 |
 Endonezya | 1989 |
 Japonya | 1989 |
 Malezya | 1989 |
 Filipinler | 1989 |
 Yeni Zelanda | 1989 |
 Singapur | 1989 |
 Güney Kore | 1989 |
 Tayland | 1989 |
 ABD | 1989 |
 Tayvan | 1991 |
 Hong Kong, Çin | 1991 |
 Çin | 1991 |
 Meksika | 1993 |
 Papua Yeni Gine | 1993 |
 Şili | 1994 |
 Peru | 1998 |
 Rusya | 1998 |
 Vietnam | 1998 |
Hindistan örgüte girmek için başvuruda bulundu ve ABD, Japonya ve Avustralya'dan destek gördü. Üye ekonomilerden yetkililer Hindistan'ın katılıp katılmaması yönünde görüşmektedirler. Batı Bloğu ülkeleri arasında, Hindistan'ın örgüte girmesiyle güç dengesinin Asya'ya doğru kayacağı endişesi vardır.
Olası Genişlemeler
Hindistan, APEC üyeliği talebinde bulundu ve ABD, Japonya, Avustralya ve Papua Yeni Gine'den ilk desteklerini aldı. Yetkililer, Hindistan'ın mevcut üyelerin yaptığı Pasifik Okyanusu'nu sınırlamadığını düşünerek Hindistan'ın çeşitli nedenlerle katılmasına izin vermemeye karar verdiler. Ancak, Hindistan Kasım 2011'de ilk kez gözlemci olmaya davet edildi.
Bangladeş, Pakistan, Sri Lanka, Makao, Moğolistan, Laos, Kamboçya, Kosta Rika, Kolombiya, Panama ve Ekvador APEC üyeliği için başvuran bir düzine ekonomi arasında yer alıyor. Kolombiya, APEC üyeliği için 1995 yılında başvurdu, ancak kuruluş 1993'ten 1996'ya kadar yeni üyeleri kabul etmeyi bıraktığı için teklifi durduruldu ve moratoryum 1997 Asya Mali Krizi nedeniyle 2007'ye kadar uzatıldı. Guam ayrıca Hong Kong örneğinden hareketle aktif olarak ayrı bir üyelik arıyor, ancak bu talebe şu anda Guam'ı temsil eden ABD karşı çıkıyor.
Liderler
Yıllık APEC ekonomi liderleri toplantıları
APEC, 1989 yılında kuruluşundan itibaren bu yana, tüm üye ekonomilerin temsilcileri ile yıllık toplantılar yapmıştır. İlk dört yıllık toplantıya bakanlık düzeyindeki yetkililer katıldı. 1993 yılından başlayarak, yıllık toplantılara APEC Ekonomik Liderler Toplantıları adı verilmektedir ve Tayvan dışındaki tüm üye ekonomilerin bakanları tarafından bakanlık düzeyindeki bir yetkilinin temsil ettiği hükûmet başkanları katılır. Yıllık Liderler Toplantılarına zirve adı verilmemektedir.
Toplantı Gelişmeleri
1997 yılında APEC toplantısı Vancouver'da yapıldı. Kanada Kraliyet atlı polisi subaylarının protestoculara biber gazı sıkması üzerine tartışma yaşandı. Protestocular Endonezya Cumhurbaşkanı Suharto gibi otokratik liderlerin varlığına itiraz ettiler.
20-21 Ocak 2001'de yapılan Şanghay'daki Liderler Toplantısı'nda APEC liderleri, yeni bir ticaret müzakere turu ve ticaret kapasitesi geliştirme yardımı programı için destek sağladılar ve bu da birkaç hafta sonra Doha Kalkınma Gündemi'nin başlatılmasına yol açtı. Toplantıda ayrıca ABD tarafından önerilen Şanghay Anlaşması da onaylanarak açık pazarların uygulanması, yapısal reform ve kapasite inşası vurgulandı. Anlaşmanın bir parçası olarak APEC şeffaflık standartlarını geliştirme ve uygulama, Asya-Pasifik bölgesindeki ticaret işlem maliyetlerini 5 yıl içinde yüzde 5 azaltma ve bilgi teknolojisi ürünleri ve hizmetleriyle ilgili ticaret serbestleştirme politikalarını izleme taahhüdü izlendi.
2003 yılında lideri Ekim ayında Bangkok'ta düzenlenecek olan APEC Liderler Toplantısına saldırı planlamıştı. Saldırıyı planlamayı bitirmeden önce 11 Ağustos 2003'te Tayland polisi tarafında Ayutthaya, Tayland'da yakalandı.
Şili, 2004 yılında Liderler Toplantısı'na ev sahipliği yapan ilk Güney Amerika ülkesi oldu. O yılın gündemi terörizm ve ticaret, küçük ve orta ölçekli işletmelerin gelişimi ve serbest anlaşmaların ve bölgesel ticaret anlaşmalarının tefekkürüne odaklandı.
2005 Liderler Toplantısı Güney Kore, Busan'da yapıldı. Toplantı (DTÖ) müzakerelerine odalandı ve Aralık ayında Hong Kong'da yapılan 2005 DTÖ Bakanlar Konferansı'na götürüldü. Haftalar önce, ABD'de ve Avrupa Birliği de dahil olmak üzere DTÖ üyeleri arasında tarım ticaret engellerini azaltmaya odaklanan Paris'te ticaret görüşmeleri yapıldı. Zirvede APEC liderleri Avrupa Birliği'nin çiftlik sübvansiyonlarını azaltmayı kabul etmeye çağırdı. APEC İklim Ağı çalışma grubunun oluşturduğu iklim bilgi paylaşım girişiminin devamında, liderler tarafından Busan'a APEC İklim Merkezi kurulmasına karar verildi. APEC'e karşı barışçıl protestolar Busan'da yapıldı, ancak toplantı programına herhangi bir etkisi bulunmadı.
19 Kasım 2006'da Hanoi'de düzenlenen Liderler Tolantısında APEC liderleri, terörizm ve diğer güvenlik tehditlerini kınayarak küresel serbest ticaret müzakerelerine yeni bir başlangıç çağrısında bulundular. APEC ayrıca Kuzey Kore'yi o yıl bir nükleer test ve bir füze testi başlatması nedeniyle eleştirerek ülkeyi nükleer silahsızlanmaya doğru ''somut ve etkili'' adımlar atmaya çağırdı. Ekonomik konuların yanı sıra bölgelerdeki nükleer silahların yayılmasına ilişkin endişeler tartışıldı. ABD ve Rusya, Rusya'nın Dünya Ticaret Örgütü'ne katılma teklifinin bir parçası olarak bir anlaşma imzaladı.
2007'de APEC Liderler Toplantısı 2-9 Eylül 2007 tarihlerinde Avustralya'nın Sidney kentinde gerçekleştirildi. Siyasi liderler, ekonomik kalkınmaya bağlı olarak %25'lik bir enerji yoğunluğunun azaltılmasının ''arzulanan hedefi'' kabul ettiler. Beklenen protestoculara ve potansiyel teröristlere karşı havadaki keskin nişancılar ve kapsamlı çelik ve beton barikatlar gibi aşırı güvenlik önlemleri uygulandı. Bununla birlikte, protesto faaliyetleri barışçıl ve güvenlik zarfına, biri El-Kaide lideri Usama bin Ladin'e benzemek için giyinmiş olan Avustralya televizyon programı üyeleri tarafından yönetilen sahte bir diplomatik yolla girdi.
Asıl tarihi 16-17 Kasım 2019'da Şili'de yapılacak olan APEC Şili 2019, nüfusunun eşitsizliği, yaşam maliyeti ve polis baskısı üzerindeki bölümleri tarafından devam eden protestolar nedeniyle iptal edildi.
Zirve tablosunun tamamı şöyle:
| Tarih | Ülke | Şehir | |
|---|---|---|---|
| 1. | 6 – 7 Kasım 1989 |  Avustralya | Canberra |
| 2. | 29 – 31 Temmuz 1990 |  Singapur | Singapur |
| 3. | 12 – 14 Kasım 1991 |  Güney Kore | Seul |
| 4. | 10 – 11 Eylül 1992 |  Tayland | Bangkok |
| 5. | 19 – 20 Kasım 1993 |  ABD | Seattle |
| 6. | 15 – 16 Kasım 1994 |  Endonezya | Bogor |
| 7. | 18 – 19 Kasım 1995 |  Japonya | Osaka |
| 8. | 24 – 25 Kasım 1996 |  Filipinler | Manila ve |
| 9. | 24 – 25 Kasım 1997 |  Kanada | Vancouver |
| 10. | 17 – 18 Kasım 1998 |  Malezya | Kuala Lumpur |
| 11. | 12 – 13 Eylül 1999 |  Yeni Zelanda | Auckland |
| 12. | 15 – 16 Kasım 2000 |  Brunei | Bandar Seri Begavan |
| 13. | 20 – 21 Ekim 2001 |  Çin | Şanghay |
| 14. | 26 – 27 Ekim 2002 |  Meksika | Los Cabos |
| 15. | 20 – 21 Ekim 2003 | Tayland | Bangkok |
| 16. | 20 – 21 Kasım 2004 |  Şili | Santiago |
| 17. | 18 – 19 Kasım 2005 | Güney Kore | Busan |
| 18. | 18 – 19 Kasım 2006 |  Vietnam | Hanoi |
| 19. | 8 – 9 Eylül 2007 | Avustralya | Sidney |
| 20. | 22 – 23 Kasım 2008 |  Peru | Lima |
| 21. | 14 – 15 Kasım 2009 | Singapur | Singapur |
| 22. | 13 – 14 Kasım 2010 | Japonya | Yokohama |
| 23. | 12 – 13 Kasım 2011 | ABD | Honolulu |
| 24. | 9 – 10 Eylül 2012 |  Rusya | Vladivostok |
| 25. | 5 – 7 Ekim 2013 | Endonezya | Bali |
| 26. | 10 – 11 Kasım 2014 | Çin | Pekin |
| 27. | 18 – 19 Kasım 2015 | Filipinler | Manila |
| 28. | 19 – 20 Kasım 2016 | Peru | Lima |
| 29. | 10 – 11 Kasım 2017 | Vietnam | Da Nang |
| 30. | 17 – 18 Kasım 2018 |  Papua Yeni Gine | Port Moresby |
| 31. | Şili | Santiago | |
| 32. | 20 Kasım 2020 (İyi şanlar) | Malezya | Kuala Lumpur |
| 33. | 12 Kasım 2021 (İyi şanlar) | Yeni Zelanda | Auckland |
| 34. | 18 – 19 Kasım 2022 | Tayland | Bangkok |
Not listesi
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;ChinTaipeiisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
Kaynakça
- ^ "(World Bank)". 24 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2007.
- ^ Birleşmiş Milletler tarafından bir üye olarak tanınmadığından ötürü, Tayvan örgüt içinde "Çin Taipei" olarak tanınmaktadır. Tayvan Cumhurbaşkanı yıllık liderler zirvesine katılmamakta ve yerine bakanlık düzeyinde resmî bir görevli göndermektedir.
- ^ Hong Kong 1991 yılında Büyük Britanya yönetimi altındayken APEC'e katılmıştır. 1997 yılında Çin'in özel yönetilen bir bölgesi hâline gelmiş ve örgüt içindeki adı "Hong Kong, Çin" olmuştur.
- ^ Hong Kong ve Makao ayrı ekonomiler olarak görüldüğünden, yalnızca anakara Çin'i temsil etmektedir.
- ^ . 2 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2007.
- ^ "India's membership issue". 10 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2007.
- ^ . 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2007.
- ^ Pue, W. Wesley (2000). Pepper in our Eyes: the APEC Affair. Vancouver, British Columbia, Canada: UBC Press. ISBN 978-0-7748-0779-1.
- ^ Wallace, Bruce (21 Eylül 1998). "APEC Protest Controversy". Maclean's via The Canadian Encyclopedia. Historica Foundation of Canada. Orijinalinden 2 Mayıs 2020'de arşivlendi. 2 Mayıs 2020'de alındı.
- ^ Nuttall-Smith, Chris (27 November 1997). "APEC summit gets nasty at UBC". Varsity News. Sarah Galashan. Varsity Publications, Inc. Orijinalinden 2 Mayıs 2020'de arşivlendi. 2 Mayıs 2020'de alındı.
- ^ Schmidt, Sarah (6 January 1998). "Student protesters fight back for civil rights". Varsity News. Varsity Publications, Inc. Orijinalinden 2 Mayıs 2020'de arşivlendi. 2 Mayıs 2020'de alındı.
- ^ "Civil rights group denounces attack on UBC students' APEC protests" (Press release). British Columbia Civil Liberties Association (BCCLA). 23 November 1997. Orijinalinden 2 Mayıs 2020'de arşivlendi. 2 Mayıs 2020'de alındı.
- ^ "Student member of BCCLA executive arrested!" (Press release). British Columbia Civil Liberties Association (BCCLA). 25 November 1997. Orijinalinden 2 Mayıs 2020'de arşivlendi. 2 Mayıs 2020'de alındı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin siyaset ekonomi veya cografya konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Mayis 2020 Asya Pasifik Ekonomik Isbirligi ya da APEC Ingilizce Asia Pacific Economic Cooperation Buyuk Okyanus kiyisindaki 21 ulkenin katildigi dunya ekonomisinin 60 ini temsil eden ve bolgesel ekonomik is birligi ticaret ve yatirim konularinin paylasildigi uluslararasi bir orguttur Uye ulkelerin bakanlarinin yillik toplantilari da dahil olmak uzere orgutun tum eylemleri APEC Sekreterligi tarafindan yurutulur Asya Pasifik Ekonomik Isbirligi uyeleri yesil ile gosterilmistir Orgutun duzenledigi yillik APEC Ekonomik Liderler Zirvesine uye ulkelerin devlet baskanlari katilir Uye ulkelerden Tayvan bu toplantiya devlet baskani duzeyinde degil bakan duzeyinde katilmaktadir Zirve her yil farkli bir uye ulkede yapilmaktadir ve artik adet haline geldigi uzere zirveye katilan uye ulke liderleri zirvenin yapildigi ulkenin ulusal kostumunu giyer En son zirve 2019 da Sili nin Santiago kentinde toplantisi olacakti Gorusmelerde dijital ekonomi bolgesel baglantisi ve kadinlarin ekonomik buyumedeki rolu uzerinde durulmasi bekleniyordu Sili de daha once 2004 te APEC toplantisina ev sahipligi yapmistir 2019 zirvesi devam eden protestolar nedeniyle 30 Ekim de iptal edildi Bu kararin ardindan APEC 2020 Malezya da Aralik 2019 dan Kasim 2020 ye kadar yil boyunca ev sahipligi yapiyor Malezya daha oncesinde 1998 de bu toplantiya ev sahipligi yapmistir APEC ozellikle ABD ve Japonya nin destekleriyle kurulmustur APEC in temel hedefleri 1994 te Endonezya nin Bogor kentinde kararlastirilmistir Bogor hedefleri soyle siralanir Ticaret ve yatirimin serbestlestirilmesi Iktisadi ve ticari faaliyetlerin kolaylastirilmasi Ekonomik ve teknik is birligi Bogor hedeflerinin hayata gecmesi icin 1995 te Osaka Eylem Ajandasi hazirlanarak Bogor Hedeflerinin altyapisi hazirlanmistir Temel amaci ekonomik konular olan APEC Bangkok hedefleri ile uluslararasi terorizmle mucadele ve kitle imha silahlarinin yok edilmesi Busan hedefleri ile genel saglik sorunlari Sydney hedefleri ile kuresel iklim degisikligi enerji guvenligi Lima bildirgesi ile gelismis ve gelismemis ulkeler arasindaki ucurum ticaretin sosyal boyutlari gibi konulari gundemine almistir APEC in ust duzey komiteleri sunlardir Liderler Zirvesi Ticaret ve Yatirim Komitesi Ekonomik Komite Ust Duzey Yetkililer Ekonomik ve Teknik Isbirligi Icra Komitesi Butce ve Yonetim Komitesi APEC in diger onemli kurumu Is Dunyasi Tavsiye Konsulu is dunyasi perspektifinden raporlar hazirlamaktadir TarihcesiAPEC ilk olarak 1980 lerin ortalarinda baslatilan ASEAN in bakanlik sonrasi konferanslar serisinin hem gelismis hem de gelismekte olan ekonomilerin bakanlik duzeyindeki temsilcileri arasinda duzenli konferanslarin fizibilitesini ve degerini gosterdiginde ilham kaynagi olmustur 1996 yilina gelindiginde bakanlik sonrasi konferanslar 12 uyeyi ASEAN in alti uyesi ve alti diyalog ortagi kapsayacak sekilde genisletildi Gelismeler Avustralya Basbakani Bob Hawke nin bolge genelinde ekonomik konularda isbirligi gerektigine inanmasina neden oldu Ocak 1989 da Bob Hawke Pasifik Kiyilari bolgesinde daha etkili bir ekonomik isbirligi cagrisinda bulundu Bu Avustralya Disisleri Bakani Gareth Evans baskanliginda Kasim ayinda Avustralya nin baskenti Canberra da APEC in ilk toplantisina yol acti On iki ulkeden bakanlarin katildigi toplanti Singapur ve Guney Kore de gelecekte yapilacak yillik toplantilar icin taahhutlerle sonuclandi On ay sonra 12 Asya Pasifik ekonomi ulkesi APEC kurmak icin Avustralya nin Canberra kentinde bir araya geldi ve Singapur merkezli APEC Sekreteryasi orgutun faaliyetlerini koordine etmek icin kuruldu Uye ekonomilerAsya Pasifik Ekonomik Isbirligine uye 21 ulke bulunmaktadir Buyuk Okyanus kiyisindaki ulkelerin cogunun uye oldugu orgut uyelerinden uye ekonomi olarak soz eder Uye ekonomi Giris tarihiAvustralya 1989Brunei 1989Kanada 1989Endonezya 1989Japonya 1989Malezya 1989Filipinler 1989Yeni Zelanda 1989Singapur 1989Guney Kore 1989Tayland 1989ABD 1989Tayvan 1991Hong Kong Cin 1991Cin 1991Meksika 1993Papua Yeni Gine 1993Sili 1994Peru 1998Rusya 1998Vietnam 1998 Hindistan orgute girmek icin basvuruda bulundu ve ABD Japonya ve Avustralya dan destek gordu Uye ekonomilerden yetkililer Hindistan in katilip katilmamasi yonunde gorusmektedirler Bati Blogu ulkeleri arasinda Hindistan in orgute girmesiyle guc dengesinin Asya ya dogru kayacagi endisesi vardir Olasi GenislemelerHindistan APEC uyeligi talebinde bulundu ve ABD Japonya Avustralya ve Papua Yeni Gine den ilk desteklerini aldi Yetkililer Hindistan in mevcut uyelerin yaptigi Pasifik Okyanusu nu sinirlamadigini dusunerek Hindistan in cesitli nedenlerle katilmasina izin vermemeye karar verdiler Ancak Hindistan Kasim 2011 de ilk kez gozlemci olmaya davet edildi Banglades Pakistan Sri Lanka Makao Mogolistan Laos Kambocya Kosta Rika Kolombiya Panama ve Ekvador APEC uyeligi icin basvuran bir duzine ekonomi arasinda yer aliyor Kolombiya APEC uyeligi icin 1995 yilinda basvurdu ancak kurulus 1993 ten 1996 ya kadar yeni uyeleri kabul etmeyi biraktigi icin teklifi durduruldu ve moratoryum 1997 Asya Mali Krizi nedeniyle 2007 ye kadar uzatildi Guam ayrica Hong Kong orneginden hareketle aktif olarak ayri bir uyelik ariyor ancak bu talebe su anda Guam i temsil eden ABD karsi cikiyor LiderlerUye Ulkeler Lider Pozisyonlari LiderlerAvustralya Basbakan Scott MorrisonBrunei Sultan Hassanal BolkiahKanada Basbakan Justin TrudeauSili Baskan Sebastian PineraCin Baskan Xi JinpingHong Kong Icra Kurulu Baskani Carrie LamEndonezya Baskan Joko WidodoJaponya Basbakan Yoshihide SugaGuney Kore Cumhurbaskani Moon Jae inMalezya BasbakanMeksika Baskan Andres Manuel Lopez ObradorYeni Zelanda Basbakan Jacinda ArdernPapua Yeni Gine Basbakan James MarapePeru Baskan Francisco SagastiFilipinler Baskan Rodrigo DuterteRusya Baskan Vladimir PutinSingapur Basbakan Lee Hsien Loong Tayvan Baskan tarafindan temsil edilmektedir Tayland BasbakanABD Baskan Joe BidenVietnam Baskan Nguyễn Phu TrọngYillik APEC ekonomi liderleri toplantilariAPEC 1989 yilinda kurulusundan itibaren bu yana tum uye ekonomilerin temsilcileri ile yillik toplantilar yapmistir Ilk dort yillik toplantiya bakanlik duzeyindeki yetkililer katildi 1993 yilindan baslayarak yillik toplantilara APEC Ekonomik Liderler Toplantilari adi verilmektedir ve Tayvan disindaki tum uye ekonomilerin bakanlari tarafindan bakanlik duzeyindeki bir yetkilinin temsil ettigi hukumet baskanlari katilir Yillik Liderler Toplantilarina zirve adi verilmemektedir Toplanti Gelismeleri 1997 yilinda APEC toplantisi Vancouver da yapildi Kanada Kraliyet atli polisi subaylarinin protestoculara biber gazi sikmasi uzerine tartisma yasandi Protestocular Endonezya Cumhurbaskani Suharto gibi otokratik liderlerin varligina itiraz ettiler 20 21 Ocak 2001 de yapilan Sanghay daki Liderler Toplantisi nda APEC liderleri yeni bir ticaret muzakere turu ve ticaret kapasitesi gelistirme yardimi programi icin destek sagladilar ve bu da birkac hafta sonra Doha Kalkinma Gundemi nin baslatilmasina yol acti Toplantida ayrica ABD tarafindan onerilen Sanghay Anlasmasi da onaylanarak acik pazarlarin uygulanmasi yapisal reform ve kapasite insasi vurgulandi Anlasmanin bir parcasi olarak APEC seffaflik standartlarini gelistirme ve uygulama Asya Pasifik bolgesindeki ticaret islem maliyetlerini 5 yil icinde yuzde 5 azaltma ve bilgi teknolojisi urunleri ve hizmetleriyle ilgili ticaret serbestlestirme politikalarini izleme taahhudu izlendi 2003 yilinda lideri Ekim ayinda Bangkok ta duzenlenecek olan APEC Liderler Toplantisina saldiri planlamisti Saldiriyi planlamayi bitirmeden once 11 Agustos 2003 te Tayland polisi tarafinda Ayutthaya Tayland da yakalandi Sili 2004 yilinda Liderler Toplantisi na ev sahipligi yapan ilk Guney Amerika ulkesi oldu O yilin gundemi terorizm ve ticaret kucuk ve orta olcekli isletmelerin gelisimi ve serbest anlasmalarin ve bolgesel ticaret anlasmalarinin tefekkurune odaklandi 2005 Liderler Toplantisi Guney Kore Busan da yapildi Toplanti DTO muzakerelerine odalandi ve Aralik ayinda Hong Kong da yapilan 2005 DTO Bakanlar Konferansi na goturuldu Haftalar once ABD de ve Avrupa Birligi de dahil olmak uzere DTO uyeleri arasinda tarim ticaret engellerini azaltmaya odaklanan Paris te ticaret gorusmeleri yapildi Zirvede APEC liderleri Avrupa Birligi nin ciftlik subvansiyonlarini azaltmayi kabul etmeye cagirdi APEC Iklim Agi calisma grubunun olusturdugu iklim bilgi paylasim girisiminin devaminda liderler tarafindan Busan a APEC Iklim Merkezi kurulmasina karar verildi APEC e karsi bariscil protestolar Busan da yapildi ancak toplanti programina herhangi bir etkisi bulunmadi 19 Kasim 2006 da Hanoi de duzenlenen Liderler Tolantisinda APEC liderleri terorizm ve diger guvenlik tehditlerini kinayarak kuresel serbest ticaret muzakerelerine yeni bir baslangic cagrisinda bulundular APEC ayrica Kuzey Kore yi o yil bir nukleer test ve bir fuze testi baslatmasi nedeniyle elestirerek ulkeyi nukleer silahsizlanmaya dogru somut ve etkili adimlar atmaya cagirdi Ekonomik konularin yani sira bolgelerdeki nukleer silahlarin yayilmasina iliskin endiseler tartisildi ABD ve Rusya Rusya nin Dunya Ticaret Orgutu ne katilma teklifinin bir parcasi olarak bir anlasma imzaladi 2007 de APEC Liderler Toplantisi 2 9 Eylul 2007 tarihlerinde Avustralya nin Sidney kentinde gerceklestirildi Siyasi liderler ekonomik kalkinmaya bagli olarak 25 lik bir enerji yogunlugunun azaltilmasinin arzulanan hedefi kabul ettiler Beklenen protestoculara ve potansiyel teroristlere karsi havadaki keskin nisancilar ve kapsamli celik ve beton barikatlar gibi asiri guvenlik onlemleri uygulandi Bununla birlikte protesto faaliyetleri bariscil ve guvenlik zarfina biri El Kaide lideri Usama bin Ladin e benzemek icin giyinmis olan Avustralya televizyon programi uyeleri tarafindan yonetilen sahte bir diplomatik yolla girdi Asil tarihi 16 17 Kasim 2019 da Sili de yapilacak olan APEC Sili 2019 nufusunun esitsizligi yasam maliyeti ve polis baskisi uzerindeki bolumleri tarafindan devam eden protestolar nedeniyle iptal edildi Zirve tablosunun tamami soyle Tarih Ulke Sehir1 6 7 Kasim 1989 Avustralya Canberra2 29 31 Temmuz 1990 Singapur Singapur3 12 14 Kasim 1991 Guney Kore Seul4 10 11 Eylul 1992 Tayland Bangkok5 19 20 Kasim 1993 ABD Seattle6 15 16 Kasim 1994 Endonezya Bogor7 18 19 Kasim 1995 Japonya Osaka8 24 25 Kasim 1996 Filipinler Manila ve9 24 25 Kasim 1997 Kanada Vancouver10 17 18 Kasim 1998 Malezya Kuala Lumpur11 12 13 Eylul 1999 Yeni Zelanda Auckland12 15 16 Kasim 2000 Brunei Bandar Seri Begavan13 20 21 Ekim 2001 Cin Sanghay14 26 27 Ekim 2002 Meksika Los Cabos15 20 21 Ekim 2003 Tayland Bangkok16 20 21 Kasim 2004 Sili Santiago17 18 19 Kasim 2005 Guney Kore Busan18 18 19 Kasim 2006 Vietnam Hanoi19 8 9 Eylul 2007 Avustralya Sidney20 22 23 Kasim 2008 Peru Lima21 14 15 Kasim 2009 Singapur Singapur22 13 14 Kasim 2010 Japonya Yokohama23 12 13 Kasim 2011 ABD Honolulu24 9 10 Eylul 2012 Rusya Vladivostok25 5 7 Ekim 2013 Endonezya Bali26 10 11 Kasim 2014 Cin Pekin27 18 19 Kasim 2015 Filipinler Manila28 19 20 Kasim 2016 Peru Lima29 10 11 Kasim 2017 Vietnam Da Nang30 17 18 Kasim 2018 Papua Yeni Gine Port Moresby31 16 17 Kasim 2019 Iptal edildi Sili Santiago32 20 Kasim 2020 Iyi sanlar Malezya Kuala Lumpur33 12 Kasim 2021 Iyi sanlar Yeni Zelanda Auckland34 18 19 Kasim 2022 Tayland BangkokNot listesi Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi ChinTaipei isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynakca World Bank 24 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2007 Birlesmis Milletler tarafindan bir uye olarak taninmadigindan oturu Tayvan orgut icinde Cin Taipei olarak taninmaktadir Tayvan Cumhurbaskani yillik liderler zirvesine katilmamakta ve yerine bakanlik duzeyinde resmi bir gorevli gondermektedir Hong Kong 1991 yilinda Buyuk Britanya yonetimi altindayken APEC e katilmistir 1997 yilinda Cin in ozel yonetilen bir bolgesi haline gelmis ve orgut icindeki adi Hong Kong Cin olmustur Hong Kong ve Makao ayri ekonomiler olarak goruldugunden yalnizca anakara Cin i temsil etmektedir 2 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2007 India s membership issue 10 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2007 23 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2007 Arsivlenmis kopya 14 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2007 Pue W Wesley 2000 Pepper in our Eyes the APEC Affair Vancouver British Columbia Canada UBC Press ISBN 978 0 7748 0779 1 Wallace Bruce 21 Eylul 1998 APEC Protest Controversy Maclean s via The Canadian Encyclopedia Historica Foundation of Canada Orijinalinden 2 Mayis 2020 de arsivlendi 2 Mayis 2020 de alindi Nuttall Smith Chris 27 November 1997 APEC summit gets nasty at UBC Varsity News Sarah Galashan Varsity Publications Inc Orijinalinden 2 Mayis 2020 de arsivlendi 2 Mayis 2020 de alindi Schmidt Sarah 6 January 1998 Student protesters fight back for civil rights Varsity News Varsity Publications Inc Orijinalinden 2 Mayis 2020 de arsivlendi 2 Mayis 2020 de alindi Civil rights group denounces attack on UBC students APEC protests Press release British Columbia Civil Liberties Association BCCLA 23 November 1997 Orijinalinden 2 Mayis 2020 de arsivlendi 2 Mayis 2020 de alindi Student member of BCCLA executive arrested Press release British Columbia Civil Liberties Association BCCLA 25 November 1997 Orijinalinden 2 Mayis 2020 de arsivlendi 2 Mayis 2020 de alindi