Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Denominación de origen, (İspanyolca: [denominaˈθjon de oˈɾixen]; kelime anlamı: 'menşe tanımı') İspanya'da; peynirler, çeşniler, bal ve etler gibi gıda maddeleri için öncelikli olarak kullanılan düzenleyici coğrafi işaret sisteminin bir parçasıdır. Şaraplarda, Rioja (1925) ve Jerez (1933) sistemden önce gelse de, Fransa (1935) ve İtalya'nın (1963) hiyerarşik sistemlerine paralellik gösterir. Gıdalarda, İspanya'dan gelen ürünlerin kalitesini ve coğrafi kökenini düzenleyen benzer bir rol oynar. Sadece şarap için beş başka belirlenmiş kategori ve gıda ve çeşnilerini özel olarak kapsayan üç kategori daha vardır ve bunların hepsi Avrupa Birliği (AB) tarafından tanınır. Katalonya'da, A ve Q olarak etiketlenen iki ek kategori, geleneksel Katalan zanaatkar gıda ürünlerini kapsıyor, ancak 2007 itibarıyla AB tarafından tanınmıyordu. Son yıllarda, denominación de origen kavramı, öncelikle Latin Amerika'da olmak üzere diğer ülkeler tarafından benimsendi. 2016 yılında, şaraplar için Denominación de Origen (DO) kullanımı, Avrupa Birliği Korunmuş Menşe Adları / (PDO/DOP) olarak tescil edildi, ancak geleneksel Portekiz terimi olan DO, etiketlerde yasal olarak hala kullanılabilmektedir.
Tanım
, ülkenin en yüksek kaliteli ürünleri için bir denominación de origen belirleyen bir sistemi aracılığıyla İspanyol gıda maddelerinin kalitesini düzenler. Her bölge ve her gıda türü için, her ürünün kalitesini, içeriklerini ve üretim sürecini araştıran ve belirli kalite seviyelerine ulaşmalarını sağlayan yetenekli, tarafsız üyelerden oluşan yarı özerk bir yönetim organı () vardır. Ulusal hükûmet düzeyindeki merkezi bir konseye rapor verirler, ancak normalde belirli bir bölgenin en büyük nüfus merkezinde bulunurlar ve etiketlemenin coğrafi bölgeyi yansıtmasını sağlamaktan sorumludurlar. Denominación de origen etiketli ürünlerin, üstün kalitede olmasının yanı sıra, coğrafi bölgenin veya bireysel üreticinin belirli özelliklerini taşıması ve bölge içinden kaynaklanan ham maddelerden elde edilmesi beklenir. Bu tanımların çoğu gibi, bir DO etiketinin temel ilkesi, o bölgenin dışındaki hiçbir ürünün adı taşımasına izin verilmemesidir.
Tarihçe
Yemek ve şarap İspanyol kültüründen ayrılamaz, binlerce yıldır toplumun sosyal, ekonomik, edebi ve hatta mistik dokusuna tarihsel olarak bağlıdır, bu yüzden onlarla ilgili faaliyetleri düzenleme ve normalleştirme girişimlerinin oldukça zor bulunması belki de şaşırtıcı değildir. Yasama makamlarının halk sağlığı, kamu düzeni ve ekonomik düzenleme gibi konularla yeterince ilgilenmeye başladığı on yedinci yüzyıla kadar, şarapla ilgili yasalar formüle edilmeye başlanmadı; başlangıçta yasaklandı, daha sonra teşvik edildi ve en sonunda üretimi, ticarileştirilmesi ve tüketimi düzenlendi. Gıda düzenlemesi daha da uzun süre, İspanya'nın AB'ye girmesine ve yirminci yüzyılın sonlarında Ortak Tarım Politikası'na imza atmasına kadar bekledi.
On sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda şarapla ilgili bir dizi Kraliyet Kararnamesi çıkarıldı ve bunlar, yurtiçi ve yurtdışındaki yeni eğilimler nedeniyle ortaya çıkan ve genellikle kapsamlı düzenlemelerle ilgili herhangi bir endişeden çok asi tedarikçilerle ilgilenen özel konulara odaklandı. Ancak yavaş yavaş endişe, tedarikle ilgili sorunlardan, özellikle yabancı pazarlar için kaliteyi düzenleme ihtiyacına doğru kaydı. 1920'lerde Fransız adlandırma sistemi doğrultusunda bir tür sınıflandırma formüle etmek için ciddi girişimlerde bulunuldu. 1925'te Rioja'nın ilk İspanyol denominación'u olarak kurulmasının ardından, 1932'deki Estatuto de vino (şarap tüzüğü), Jerez'in şeri üreten bölgesinin ulusal ve uluslararası alanda tanınmasıyla aynı zamana denk geldi .
Geniş kapsamlı olmasına rağmen, Estatuto tarımdaki teknolojik gelişmeler karşısında hızla geri planda kaldı. AET bu alanda etkili hale geldiğinde, kanunun temelden yeniden yazılması gerektiği açıktı. Aralık 1970'te yeni bir Estatuto, Ley del Vino y de los Alcoholes (25/1970) yürürlüğe girdi ancak bu kez iki önemli olay tarafından tekrar baltalandı: Estado de las Autonomías ile coğrafi hususları yeniden belirten yeni (1978'de açıldı) ve İspanya'nın diğer üye devletlerle uyumlu olarak tüm İspanyol ürünlerinin hızla sınıflandırılmasını sağlayan Avrupa Topluluğu'na üyeliği (1986).
Son olarak, Mart 1996'da İspanyol hükûmeti, AB düzenlemeleriyle tutarlı ancak İspanyol tarımıyla daha alakalı olan kendi çok kademeli alt sınıflandırmalarını açıkladı. Bu nedenle, örneğin, AB'nin Belirli Bölgelerde Üretilen Kaliteli Şaraplar (QWPSR), temel vino de mesa'nın ('sofra şarabı') üzerinde derecelendirilen tüm İspanyol şaraplarını kapsar. İspanyol denominación de origen, QWPSR'nin bir alt kümesini oluşturur. Bu, genel olarak İspanyol ürünlerinin algılanan kalitesindeki artışla aynı zamana denk geldi ve yaygın olarak beğenildi, ancak süper katı denominación de pago gibi bazı alanlar tartışmalı olmaya ve gelecekte değişikliğe tabi tutulmaya devam ediyor.
Ürünler
Köken durumu ifadesi, özellikle şu gibi çok çeşitli yiyecek ve çeşnilere uygulanabilir:
|
Kaliteli gıdalar, bir dizi sınıflandırmaya tabi tutulabilir, bunlardan denominación de origen, tanımlanabilir ve doğrulanabilir bir kaynaktan türetilen, tanımlanabilir özelliklere ve belirli bileşenlere sahip üstün kalitenin tanınmasıdır. Karşılıklı olarak birbirini dışlamasa da diğer sınıflandırmalar, alimentos de calidad diferenciada ('seçkin kalitede gıdalar') genel başlığı altında aşağıdaki gibidir:
- Denominación de origen protegida (DOP, tam anlamıyla 'korunmuş menşe adı') –belirli bir bölge veya şehre özgü gıda ürünlerini ifade eden ve belirlenmiş alanın belirli bir kalitesini veya özelliğini aktaran, korunan coğrafi statünün bir AB tanımı
- 'Indicación geográfica protegida' (IGP, 'korunan coğrafi gösterge') – DOP'a benzer, ancak daha geniş ve daha az spesifik bir coğrafi bölgeyle ilgilidir.
- Especialidades tradicionales Garantizadas (ETG, 'geleneksel spesiyalite garantili') – geleneksel malzemeler, tarifler veya yöntemler kullanılarak yapılan ürünler.
- Zanaatkar gıda ürünü damgası A – nitelikli bir zanaatkar tarafından denetlenen, yüksek kaliteli, özgün ürünlere sahip küçük, aile işletmesi gıda işletmelerini tanır (sadece Katalonya, AB tarafından tanınmamaktadır).
- Gıda kalite damgası Q – üstün kaliteli bileşime, üretim yöntemlerine veya sunuma sahip gıdalar (sadece Katalonya, AB tarafından tanınmamaktadır).
- 'Producción agricultura ecológica' (PAE, 'organik tarımsal üretim' – doğal, çevre dostu üretim yöntemlerini tanıyan bir organik gıda tanımı.
2004 yılına gelindiğinde İspanya'da 250 korunan coğrafi köken ve gösterge vardı ve bunların yarısından fazlası gıdayla ilgiliydi. Daha iyi bilinen köken mezheplerinin aşağıdaki listesi hiçbir şekilde kapsamlı değildir:
Zeytinyağı
Zeytinyağının kökenleri şunları içerir:
- Aceite Monterrubio - Extremadura'daki Badajoz'dan, çoğunlukla Cornezuelo ve Picual çeşitlerinden.
- Baena – Cordoba ilinin güneydoğusundan Hojiblanca, Picual ve Lechín çeşitleri.
- Les Garrigues –Katalonya'nın Lleida ilinden Arbequina ve Verdiell çeşitleri.
- Priego de Córdoba – Córdoba ilinden Picado, Hojiblanca ve Picual çeşitleri.
- Sierra Magina – Jaén ilinin güney kesiminden gelen pitual bir çeşittir.
- Sierra Segura - çoğunlukla Jaén eyaletinin kuzeydoğusundan Picual.
- Siurana – Tarragona ilinden Arbequina, Royal ve Murrot çeşitleri.
İber jambonu ( jamón ibérico )
Ayrıca bakınız: Jamón
Ünlü jamón ibérico'nun çeşitli kökenleri vardır:
- Huelva – jamón de Jabugo'nun kaynağı.
- Teruel
- Guijuelo - jamón y paleta ibéricos de bellota (meşe palamudu ile beslenen domuzlardan) ile tanınır
- Dehesa de Extremadura
- Los Pedroches
Peynir
- Tetilla, Galiçya'ya özgü alışılmadık şekilli bir peynirdir.
- Cabrales – Asturias'ın mavi peyniri.
- Picon Bejes-Tresviso -Cantabria eyaletinin bölgesinden.
- Liebana – Tütsülenmiş peynirleriyle ünlü Cantabria'dan.
- Cantabria - "taze" Cantabria peyniri.
- Idiazábal – Bask peyniri; DO etiketleri Alava, Biscay, Gipuzkoa ve Navarre peynir üretimini içerir.
- Roncal – Navarra’dan.
- Zamorano – Zamora'dan
- Manchego – 'dan.
- La Serena – Badajoz'un koyun sütünden yapılan peyniri.
- Torta del Casar - Cáceres'ten koyun sütü peyniri.
- Afuega'l pitu - Asturias'tan inek sütü peyniri.
Sirke
AB'de sirke için sadece dört adet korumalı isimlendirme bulunmaktadır ve bunlardan üçü İspanya'dadır:
- Vinagre de Jerez - Jerez'den şeri sirkesi
- Condado de Huelva - Huelva'dan beyaz şarap sirkesi
- Montilla-Moriles
Şarap
Ayrıca bakınız: İspanyol şarabı
İspanya'da şarap bölgesi sınıflandırması, denominación de origen'in Fransız AOC ve İtalyan DOC'ye eşdeğer ana akım bir derecelendirme olduğu oldukça karmaşık bir hiyerarşik biçim alır. 2019 itibarıyla İspanya'da bir tür coğrafi sınıflandırma altında 138 tanımlanabilir şarap bölgesi bulunmaktadır (2 DOCa/DOQ, 68 DO, 7 VC, 19 VP ve 42 VT). İspanyol DO, aslında İspanya'nın 1986'da (o zamanki) AET'ye katılımı sırasında resmen kabul ettiği AB destekli QWPSR (Belirli Bölgelerde Üretilen Kaliteli Şarap) düzenleyici kodunun (İspanyolcada vino de calidad producido en región determinada (VCPRD)) bir alt kümesidir. İspanyol unvan hiyerarşisi en son 2016 yılında güncellendi ve şu şekildedir:
DOP – denominación de origen protegida ('korunmuş menşe adı'), İspanya'nın şarap kalite kontrol sisteminin temel direğidir. Her bölge, bölgenin sınırları, izin verilen çeşitler, maksimum verimler, alkol oranı sınırları ve bölgeye ait diğer kalite standartları veya üretim sınırlamaları konusunda karar veren bir consejo regulador tarafından yönetilir. 2019 itibarıyla DOCa, DO, VP ve VC olarak alt bölümlere ayrılmış 96 DOP vardır. Alt kategoriler DOP olarak adlandırılabilir veya DOCa, DO, VP ve VC'nin geleneksel terimlerini kullanabilirler.
DOCa – denominación de origen calificada ('kalifiyeli menşei adlandırması'), İspanyol şarap düzenlemelerinde en yüksek kategoridir ve ortalamanın üzerinde üzüm fiyatlarına ve özellikle sıkı kalite kontrollerine sahip bölgeler için ayrılmıştır. Rioja, 1991'de DOCa statüsü kazanan ilk İspanyol bölgesiydi, ardından 2003'te Priorat geldi. Priorat, denominació d'origen qualificada için Katalanca DOQ dilini kullanır . Bunlar, DO statüsünün "üstünde" kabul edilen tek iki bölgedir.
DO – denominación de origin, İspanya'nın şarap kalite kontrol sisteminin dayanağı. Her bölge, bölgenin sınırları, izin verilen çeşitler, maksimum verimler, alkol oranı sınırları ve bölgeye ait diğer kalite standartları veya üretim sınırlamaları konusunda karar veren bir consejo regulador tarafından yönetilir.
VP – vino de pago ('mahalle şarabı'), yüksek kaliteli, tek mahalli şaraplar için özel bir terimdir (pago, bir üzüm bağı için kullanılan İspanyolca bir terimdir) ve bazı durumlarda DO veya VC veya IGP isimleri de vardır. Bu kategori 2003 yılında oluşturulmuştur.
VC – vino de Calidad con indicación geográfica ('coğrafi işaretli kaliteli şarap'), 2003 yılında VP ile birlikte oluşturulan bir kategoridir. VC kategorisi, DO kategorisinin katı standartlarını tam olarak karşılamayan, ancak IGP kategorisinin standartlarının üzerinde olan şaraplar için kullanılır.
IGP – indicación geográfica protegida (korunan coğrafi işaret (PGI)). Bu, DOP seviyesinin altındaki şarapları içeren AB PGI şemasının bir parçasıdır ve belirli bir yerden, bölgeden veya ülkeden gelen, belirli bir kaliteye, üne veya diğer özelliklere sahip şaraptır - üretim aşamaları dahil - esasen coğrafi kökenine atfedilebilir, bunlardan en az biri tanımlanmış coğrafi alanda gerçekleşir. Bunlar geleneksel Vino de la Tierra (VT) terimini kullanabilir.
VdM – vino de mesa ('sofra şarabı'), piramidin en altındaki, sınıflandırılmamış bağlardan gelen tüm şaraplar ve harmanlama yoluyla sınıflandırılması kaldırılmış şaraplar için genel bir terimdir. Bu, hem ucuz sürahi şaraplarını hem de geleneksel çizgilerin dışında yenilik nedeniyle henüz sınıflandırılmamış bazı pahalı şarapları içerir.
İspanya'nın en saygın şarap üretim bölgeleri olan Priorat (Tarragona) ve Rioja olmak üzere iki DOCa/DOQ bölgesi vardır ve bu iki bölge özel denominacion de origen calificada unvanını taşır .
Daha belirgin DO bölgeleri şunlardır:
- Campo de Borja (Zaragoza) – ve Tempranillo üreten bir dizi kooperatife sahiptir.
- Málaga ve Sierras de Málaga (Málaga) – Sierras de Málaga, geleneksel olarak likör şarapları ve tanınan Málaga DO'nun bir alt adıdır.
- Montilla – Moriles (Córdoba) – şeri üretiminde kullanılan tekniklere benzer teknikler kullanarak çoğunlukla tatlı şaraplar üretir.
- Navarra (Navarre) – Rioja'nın komşusu olan Navarra DO bölgesi, eskiden sadece rosado şaraplarıyla ünlüydü ancak son yıllarda kaliteli kırmızı ve beyaz şaraplar da üretilmeye başlandı.
- Penedès (Barselona) – sadece köpüklü Cava şarabının üretimiyle değil, aynı zamanda Tempranillo, Garnacha ve Cariñena üzümlerinden üretilen kırmızı şaraplarıyla da dikkat çekiyor.
- Rías Baixas (Galiçya) – İspanya'nın en popüler beyaz şarabı olan Albarino çeşitleriyle tanınırBurada yetişen diğer beyazlar arasında Treixadura, Loureira, Caino blanco ve Torrontes bulunmaktadır . Bu bölgedeki popüler kırmızı üzümler arasında Caino Tinto ve Sousón bulunmaktadır .
- Ribera del Duero (Kastilya ve Leon) – İspanya'da üretilen en popüler kırmızı şaraplar için Rioja'ya meydan okuyor. Şaraplarının neredeyse tamamı Tempranillo üzümünden yapılır.
- Rueda (Kastilya ve Leon) – Ribera del Duero'nun batısında yer alır ve genellikle daha ünlü komşularına göre daha ucuz olan kırmızı ve beyaz şaraplar üretir.
- Jerez (Xérès) (Cádiz) – Sek veya tatlı olabilen, kuvvetlendirilmiş bir şarap olan İngilizce "şeri" teriminin kaynağıdır
- Toro (Kastilya ve Leon) – Zamora ve Valladolid eyaletleri arasında, Duero nehri boyunca yer alır ve Tinta de Toro (Tenta de Toro, Tempranillo'nun yerel adı) gibi kırmızı şaraplar üretir.
Şeri / Jerez
İspanya'nın Jerez-Xérès-Sherry DO'su DO adlandırmalarının yanı sıra aşağıdaki kategorileri de kullanır:
- VOS – Latince: vinum optima signatum (ve bazen İngilizce konuşanlar tarafından "çok eski şeri" anlamına geldiği düşünülür) – en az 20 yıllık ortalama yaşı olan şeriler için geçerlidir.
- VORS - Vinum Optimu Rare Signatum, bazen Çok Eski Nadir Şeri olarak da İngilizceleştirilir
Ayrıca bakınız
- Appellation d'origine contrôlée, Fransa'da benzer bir sistem
- , Portekiz'de benzer bir sistem
- Denominazione di Origine Controllata, İtalyan şarapları için benzer bir sistem
- Korunmuş statüye sahip Endülüs yiyecek ve içecek ürünlerinin listesi
Kaynakça
- ^ "¿Qué es una DO? – Vinos DO". vinosdo.wine. 8 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.
- ^ "Denominaciones de origen e indicaciones geográficas – Alimentación – M.A.P.A". 6 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.
- ^ "elmundovino.elmundo.es". 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.
- ^ a b c "Denominaciones de Origen, Indicaciones Geográficas Protegidas y Especialidades Tradicionales Garantizadas - Derechos de propiedad industrial e intelectual - Puesta en marcha, gestión y cierre de una empresa - Empresas - Tus derechos y obligaciones en la UE - Tu espacio europeo - Punto de Acceso General". administracion.gob.es (İspanyolca). 20 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.
- ^ a b "Whole Foods Market : Recipes : European Designation of Origin for Win…". archive.ph. 14 Ağustos 2007. 14 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.
- ^ "[Alimentos de Calidad Diferenciada ] - Alimentacin - M.A.P.A". 29 Mart 2007. 29 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.
- ^ "[Denominaciones de Origen e Indicaciones Geograficas] - Alimentacion - M.A.P.A". 20 Mart 2007. 20 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.
- ^ Ron Herbst, Sharon Tyler Herbst The New Wine Lover's Companion 2010 – Page 479 "VOS stands for Very Old Sherry (or Vinum Optima Signaturn) and applies to sherries with an average age of at least 20 years.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Denominacion de origen Ispanyolca denominaˈ8jon de oˈɾixen kelime anlami mense tanimi Ispanya da peynirler cesniler bal ve etler gibi gida maddeleri icin oncelikli olarak kullanilan duzenleyici cografi isaret sisteminin bir parcasidir Saraplarda Rioja 1925 ve Jerez 1933 sistemden once gelse de Fransa 1935 ve Italya nin 1963 hiyerarsik sistemlerine paralellik gosterir Gidalarda Ispanya dan gelen urunlerin kalitesini ve cografi kokenini duzenleyen benzer bir rol oynar Sadece sarap icin bes baska belirlenmis kategori ve gida ve cesnilerini ozel olarak kapsayan uc kategori daha vardir ve bunlarin hepsi Avrupa Birligi AB tarafindan taninir Katalonya da A ve Q olarak etiketlenen iki ek kategori geleneksel Katalan zanaatkar gida urunlerini kapsiyor ancak 2007 itibariyla AB tarafindan taninmiyordu Son yillarda denominacion de origen kavrami oncelikle Latin Amerika da olmak uzere diger ulkeler tarafindan benimsendi 2016 yilinda saraplar icin Denominacion de Origen DO kullanimi Avrupa Birligi Korunmus Mense Adlari PDO DOP olarak tescil edildi ancak geleneksel Portekiz terimi olan DO etiketlerde yasal olarak hala kullanilabilmektedir Cebreros bolgesi Garnacha Tinta ve Albillo Real uzum cesitleriyle korumali mense adina sahiptir TanimReserva seviyesi Rioja DOCa ulkenin en yuksek kaliteli urunleri icin bir denominacion de origen belirleyen bir sistemi araciligiyla Ispanyol gida maddelerinin kalitesini duzenler Her bolge ve her gida turu icin her urunun kalitesini iceriklerini ve uretim surecini arastiran ve belirli kalite seviyelerine ulasmalarini saglayan yetenekli tarafsiz uyelerden olusan yari ozerk bir yonetim organi vardir Ulusal hukumet duzeyindeki merkezi bir konseye rapor verirler ancak normalde belirli bir bolgenin en buyuk nufus merkezinde bulunurlar ve etiketlemenin cografi bolgeyi yansitmasini saglamaktan sorumludurlar Denominacion de origen etiketli urunlerin ustun kalitede olmasinin yani sira cografi bolgenin veya bireysel ureticinin belirli ozelliklerini tasimasi ve bolge icinden kaynaklanan ham maddelerden elde edilmesi beklenir Bu tanimlarin cogu gibi bir DO etiketinin temel ilkesi o bolgenin disindaki hicbir urunun adi tasimasina izin verilmemesidir TarihceYemek ve sarap Ispanyol kulturunden ayrilamaz binlerce yildir toplumun sosyal ekonomik edebi ve hatta mistik dokusuna tarihsel olarak baglidir bu yuzden onlarla ilgili faaliyetleri duzenleme ve normallestirme girisimlerinin oldukca zor bulunmasi belki de sasirtici degildir Yasama makamlarinin halk sagligi kamu duzeni ve ekonomik duzenleme gibi konularla yeterince ilgilenmeye basladigi on yedinci yuzyila kadar sarapla ilgili yasalar formule edilmeye baslanmadi baslangicta yasaklandi daha sonra tesvik edildi ve en sonunda uretimi ticarilestirilmesi ve tuketimi duzenlendi Gida duzenlemesi daha da uzun sure Ispanya nin AB ye girmesine ve yirminci yuzyilin sonlarinda Ortak Tarim Politikasi na imza atmasina kadar bekledi On sekizinci ve on dokuzuncu yuzyillarda sarapla ilgili bir dizi Kraliyet Kararnamesi cikarildi ve bunlar yurtici ve yurtdisindaki yeni egilimler nedeniyle ortaya cikan ve genellikle kapsamli duzenlemelerle ilgili herhangi bir endiseden cok asi tedarikcilerle ilgilenen ozel konulara odaklandi Ancak yavas yavas endise tedarikle ilgili sorunlardan ozellikle yabanci pazarlar icin kaliteyi duzenleme ihtiyacina dogru kaydi 1920 lerde Fransiz adlandirma sistemi dogrultusunda bir tur siniflandirma formule etmek icin ciddi girisimlerde bulunuldu 1925 te Rioja nin ilk Ispanyol denominacion u olarak kurulmasinin ardindan 1932 deki Estatuto de vino sarap tuzugu Jerez in seri ureten bolgesinin ulusal ve uluslararasi alanda taninmasiyla ayni zamana denk geldi Genis kapsamli olmasina ragmen Estatuto tarimdaki teknolojik gelismeler karsisinda hizla geri planda kaldi AET bu alanda etkili hale geldiginde kanunun temelden yeniden yazilmasi gerektigi acikti Aralik 1970 te yeni bir Estatuto Ley del Vino y de los Alcoholes 25 1970 yururluge girdi ancak bu kez iki onemli olay tarafindan tekrar baltalandi Estado de las Autonomias ile cografi hususlari yeniden belirten yeni 1978 de acildi ve Ispanya nin diger uye devletlerle uyumlu olarak tum Ispanyol urunlerinin hizla siniflandirilmasini saglayan Avrupa Toplulugu na uyeligi 1986 Son olarak Mart 1996 da Ispanyol hukumeti AB duzenlemeleriyle tutarli ancak Ispanyol tarimiyla daha alakali olan kendi cok kademeli alt siniflandirmalarini acikladi Bu nedenle ornegin AB nin Belirli Bolgelerde Uretilen Kaliteli Saraplar QWPSR temel vino de mesa nin sofra sarabi uzerinde derecelendirilen tum Ispanyol saraplarini kapsar Ispanyol denominacion de origen QWPSR nin bir alt kumesini olusturur Bu genel olarak Ispanyol urunlerinin algilanan kalitesindeki artisla ayni zamana denk geldi ve yaygin olarak begenildi ancak super kati denominacion de pago gibi bazi alanlar tartismali olmaya ve gelecekte degisiklige tabi tutulmaya devam ediyor UrunlerKoken durumu ifadesi ozellikle su gibi cok cesitli yiyecek ve cesnilere uygulanabilir Zeytinyagi Pirinc Ekmek kek ve pastalar Peynir ve tereyagi Taze et Hazir etler ve sosisler Kurlenmis jambon Balik yumusakcalar ve kabuklular Sebze Meyve Bal Baharatlar ve cesniler Elma sarabi Sarap Damitilmis alkollu icecekler Kaliteli gidalar bir dizi siniflandirmaya tabi tutulabilir bunlardan denominacion de origen tanimlanabilir ve dogrulanabilir bir kaynaktan turetilen tanimlanabilir ozelliklere ve belirli bilesenlere sahip ustun kalitenin taninmasidir Karsilikli olarak birbirini dislamasa da diger siniflandirmalar alimentos de calidad diferenciada seckin kalitede gidalar genel basligi altinda asagidaki gibidir Denominacion de origen protegida DOP tam anlamiyla korunmus mense adi belirli bir bolge veya sehre ozgu gida urunlerini ifade eden ve belirlenmis alanin belirli bir kalitesini veya ozelligini aktaran korunan cografi statunun bir AB tanimi Indicacion geografica protegida IGP korunan cografi gosterge DOP a benzer ancak daha genis ve daha az spesifik bir cografi bolgeyle ilgilidir Especialidades tradicionales Garantizadas ETG geleneksel spesiyalite garantili geleneksel malzemeler tarifler veya yontemler kullanilarak yapilan urunler Zanaatkar gida urunu damgasi A nitelikli bir zanaatkar tarafindan denetlenen yuksek kaliteli ozgun urunlere sahip kucuk aile isletmesi gida isletmelerini tanir sadece Katalonya AB tarafindan taninmamaktadir Gida kalite damgasi Q ustun kaliteli bilesime uretim yontemlerine veya sunuma sahip gidalar sadece Katalonya AB tarafindan taninmamaktadir Produccion agricultura ecologica PAE organik tarimsal uretim dogal cevre dostu uretim yontemlerini taniyan bir organik gida tanimi 2004 yilina gelindiginde Ispanya da 250 korunan cografi koken ve gosterge vardi ve bunlarin yarisindan fazlasi gidayla ilgiliydi Daha iyi bilinen koken mezheplerinin asagidaki listesi hicbir sekilde kapsamli degildir Zeytinyagi Sizma Zeytinyagi Montes de Granada Mensei Zeytinyaginin kokenleri sunlari icerir Aceite Monterrubio Extremadura daki Badajoz dan cogunlukla Cornezuelo ve Picual cesitlerinden Baena Cordoba ilinin guneydogusundan Hojiblanca Picual ve Lechin cesitleri Les Garrigues Katalonya nin Lleida ilinden Arbequina ve Verdiell cesitleri Priego de Cordoba Cordoba ilinden Picado Hojiblanca ve Picual cesitleri Sierra Magina Jaen ilinin guney kesiminden gelen pitual bir cesittir Sierra Segura cogunlukla Jaen eyaletinin kuzeydogusundan Picual Siurana Tarragona ilinden Arbequina Royal ve Murrot cesitleri Iber jambonu jamon iberico Ayrica bakiniz Jamon Asili Jamon larTetilla peyniriJerez sirkesi DO isaretini almistir Unlu jamon iberico nun cesitli kokenleri vardir Huelva jamon de Jabugo nun kaynagi Teruel Guijuelo jamon y paleta ibericos de bellota mese palamudu ile beslenen domuzlardan ile taninir Dehesa de Extremadura Los PedrochesPeynir Tetilla Galicya ya ozgu alisilmadik sekilli bir peynirdir Cabrales Asturias in mavi peyniri Picon Bejes Tresviso Cantabria eyaletinin bolgesinden Liebana Tutsulenmis peynirleriyle unlu Cantabria dan Cantabria taze Cantabria peyniri Idiazabal Bask peyniri DO etiketleri Alava Biscay Gipuzkoa ve Navarre peynir uretimini icerir Roncal Navarra dan Zamorano Zamora dan Manchego dan La Serena Badajoz un koyun sutunden yapilan peyniri Torta del Casar Caceres ten koyun sutu peyniri Afuega l pitu Asturias tan inek sutu peyniri Sirke AB de sirke icin sadece dort adet korumali isimlendirme bulunmaktadir ve bunlardan ucu Ispanya dadir Vinagre de Jerez Jerez den seri sirkesi Condado de Huelva Huelva dan beyaz sarap sirkesi Montilla MorilesSarap Ayrica bakiniz Ispanyol sarabi Ispanya da sarap bolgesi siniflandirmasi denominacion de origen in Fransiz AOC ve Italyan DOC ye esdeger ana akim bir derecelendirme oldugu oldukca karmasik bir hiyerarsik bicim alir 2019 itibariyla Ispanya da bir tur cografi siniflandirma altinda 138 tanimlanabilir sarap bolgesi bulunmaktadir 2 DOCa DOQ 68 DO 7 VC 19 VP ve 42 VT Ispanyol DO aslinda Ispanya nin 1986 da o zamanki AET ye katilimi sirasinda resmen kabul ettigi AB destekli QWPSR Belirli Bolgelerde Uretilen Kaliteli Sarap duzenleyici kodunun Ispanyolcada vino de calidad producido en region determinada VCPRD bir alt kumesidir Ispanyol unvan hiyerarsisi en son 2016 yilinda guncellendi ve su sekildedir DOP denominacion de origen protegida korunmus mense adi Ispanya nin sarap kalite kontrol sisteminin temel diregidir Her bolge bolgenin sinirlari izin verilen cesitler maksimum verimler alkol orani sinirlari ve bolgeye ait diger kalite standartlari veya uretim sinirlamalari konusunda karar veren bir consejo regulador tarafindan yonetilir 2019 itibariyla DOCa DO VP ve VC olarak alt bolumlere ayrilmis 96 DOP vardir Alt kategoriler DOP olarak adlandirilabilir veya DOCa DO VP ve VC nin geleneksel terimlerini kullanabilirler Rioja saraplari en once DOCa isaretini almistir DOCa denominacion de origen calificada kalifiyeli mensei adlandirmasi Ispanyol sarap duzenlemelerinde en yuksek kategoridir ve ortalamanin uzerinde uzum fiyatlarina ve ozellikle siki kalite kontrollerine sahip bolgeler icin ayrilmistir Rioja 1991 de DOCa statusu kazanan ilk Ispanyol bolgesiydi ardindan 2003 te Priorat geldi Priorat denominacio d origen qualificada icin Katalanca DOQ dilini kullanir Bunlar DO statusunun ustunde kabul edilen tek iki bolgedir DO denominacion de origin Ispanya nin sarap kalite kontrol sisteminin dayanagi Her bolge bolgenin sinirlari izin verilen cesitler maksimum verimler alkol orani sinirlari ve bolgeye ait diger kalite standartlari veya uretim sinirlamalari konusunda karar veren bir consejo regulador tarafindan yonetilir VP vino de pago mahalle sarabi yuksek kaliteli tek mahalli saraplar icin ozel bir terimdir pago bir uzum bagi icin kullanilan Ispanyolca bir terimdir ve bazi durumlarda DO veya VC veya IGP isimleri de vardir Bu kategori 2003 yilinda olusturulmustur VC vino de Calidad con indicacion geografica cografi isaretli kaliteli sarap 2003 yilinda VP ile birlikte olusturulan bir kategoridir VC kategorisi DO kategorisinin kati standartlarini tam olarak karsilamayan ancak IGP kategorisinin standartlarinin uzerinde olan saraplar icin kullanilir Priorat saraplari DOQ seviyesindedir IGP indicacion geografica protegida korunan cografi isaret PGI Bu DOP seviyesinin altindaki saraplari iceren AB PGI semasinin bir parcasidir ve belirli bir yerden bolgeden veya ulkeden gelen belirli bir kaliteye une veya diger ozelliklere sahip saraptir uretim asamalari dahil esasen cografi kokenine atfedilebilir bunlardan en az biri tanimlanmis cografi alanda gerceklesir Bunlar geleneksel Vino de la Tierra VT terimini kullanabilir VdM vino de mesa sofra sarabi piramidin en altindaki siniflandirilmamis baglardan gelen tum saraplar ve harmanlama yoluyla siniflandirilmasi kaldirilmis saraplar icin genel bir terimdir Bu hem ucuz surahi saraplarini hem de geleneksel cizgilerin disinda yenilik nedeniyle henuz siniflandirilmamis bazi pahali saraplari icerir Ispanya nin en saygin sarap uretim bolgeleri olan Priorat Tarragona ve Rioja olmak uzere iki DOCa DOQ bolgesi vardir ve bu iki bolge ozel denominacion de origen calificada unvanini tasir Albarino saraplari DO isareti almistir Daha belirgin DO bolgeleri sunlardir Campo de Borja Zaragoza ve Tempranillo ureten bir dizi kooperatife sahiptir Malaga ve Sierras de Malaga Malaga Sierras de Malaga geleneksel olarak likor saraplari ve taninan Malaga DO nun bir alt adidir Montilla Moriles Cordoba seri uretiminde kullanilan tekniklere benzer teknikler kullanarak cogunlukla tatli saraplar uretir Navarra Navarre Rioja nin komsusu olan Navarra DO bolgesi eskiden sadece rosado saraplariyla unluydu ancak son yillarda kaliteli kirmizi ve beyaz saraplar da uretilmeye baslandi Penedes Barselona sadece kopuklu Cava sarabinin uretimiyle degil ayni zamanda Tempranillo Garnacha ve Carinena uzumlerinden uretilen kirmizi saraplariyla da dikkat cekiyor Rias Baixas Galicya Ispanya nin en populer beyaz sarabi olan Albarino cesitleriyle taninirBurada yetisen diger beyazlar arasinda Treixadura Loureira Caino blanco ve Torrontes bulunmaktadir Bu bolgedeki populer kirmizi uzumler arasinda Caino Tinto ve Souson bulunmaktadir Ribera del Duero Kastilya ve Leon Ispanya da uretilen en populer kirmizi saraplar icin Rioja ya meydan okuyor Saraplarinin neredeyse tamami Tempranillo uzumunden yapilir Rueda Kastilya ve Leon Ribera del Duero nun batisinda yer alir ve genellikle daha unlu komsularina gore daha ucuz olan kirmizi ve beyaz saraplar uretir Jerez Xeres Cadiz Sek veya tatli olabilen kuvvetlendirilmis bir sarap olan Ingilizce seri teriminin kaynagidir Toro Kastilya ve Leon Zamora ve Valladolid eyaletleri arasinda Duero nehri boyunca yer alir ve Tinta de Toro Tenta de Toro Tempranillo nun yerel adi gibi kirmizi saraplar uretir Seri Jerez Ispanya nin Jerez Xeres Sherry DO su DO adlandirmalarinin yani sira asagidaki kategorileri de kullanir VOS Latince vinum optima signatum ve bazen Ingilizce konusanlar tarafindan cok eski seri anlamina geldigi dusunulur en az 20 yillik ortalama yasi olan seriler icin gecerlidir VORS Vinum Optimu Rare Signatum bazen Cok Eski Nadir Seri olarak da IngilizcelestirilirAyrica bakinizAppellation d origine controlee Fransa da benzer bir sistem Portekiz de benzer bir sistem Denominazione di Origine Controllata Italyan saraplari icin benzer bir sistem Korunmus statuye sahip Endulus yiyecek ve icecek urunlerinin listesiKaynakca Que es una DO Vinos DO vinosdo wine 8 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2024 Denominaciones de origen e indicaciones geograficas Alimentacion M A P A 6 Mart 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2024 elmundovino elmundo es 16 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2024 a b c Denominaciones de Origen Indicaciones Geograficas Protegidas y Especialidades Tradicionales Garantizadas Derechos de propiedad industrial e intelectual Puesta en marcha gestion y cierre de una empresa Empresas Tus derechos y obligaciones en la UE Tu espacio europeo Punto de Acceso General administracion gob es Ispanyolca 20 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2024 a b Whole Foods Market Recipes European Designation of Origin for Win archive ph 14 Agustos 2007 14 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2024 Alimentos de Calidad Diferenciada Alimentacin M A P A 29 Mart 2007 29 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2024 Denominaciones de Origen e Indicaciones Geograficas Alimentacion M A P A 20 Mart 2007 20 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2024 Ron Herbst Sharon Tyler Herbst The New Wine Lover s Companion 2010 Page 479 ISBN 0764142658 VOS stands for Very Old Sherry or Vinum Optima Signaturn and applies to sherries with an average age of at least 20 years