Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gelgit daireler olarak bilinen gelgit düzlüğü veya çamur daireleri, gelgit ya da nehir tarafından depolanarak oluşturulan kıyı sulak alanlardır. Bunlar; koylar,lagünler,haliç gibi korunaklı alanlarda bulunurlar. Jeolojik katmanlar olarak gelgit düzlüğü nehir ağzında silt, kil ve deniz hayvanlarının tortu birikimi sonucunda çamura maruz kalarak katmanlar halinde görülebilirler. Bir gelgit düzlüğü içinde tortu çoğunlukla gelgit bölgesinin içindedir. Günde yaklaşık olarak iki kez çamura maruz kalırlar.
Geçmişte gelgit daireleri sağlıksız, ekonomik anlamda önemsiz alanlar olarak kabul edilmiştir ve sık sık temizletilip tarım arazisi haline getirilmiştir. Özellikle birçok sığ gelgit düzlüğü alanları Wadden Denizi gibi yürüyüş sporu için popüler alanlardır. Almanya’nın Baltık Denizi kıyısındaki yerlerde gelgit düzlüğü gelgit etkisine maruz kalmamıştır fakat uzaktan gelen sığ rüzgarların itici hareketi suyu denize doğru itmektedir. Bu rüzgarlardan etkilenen gelgit düzlüğü Almanca Windwatts denir.
Ekoloji
Gelgitle tuz sazlıkları ve Mangrov ormanları ile birlikte gelgit daireleri önemli ekosistemlerdir. Genellikle yaban hayatı büyük bir nüfusa sahip olan on milyonlarca göçmen sahil kuşları kuzey yarım kürede üreme sitelerinden güney yarım kürede olmayan üreme alanlarına göç sağlayan önemli bir yaşam alanına sahiptir. Göçmen kuşlar, belirli yengeç türleri, yumuşakçalar ve balık için genellikle hayati önem taşır. İngiltere gelgit düzlüğünü bir biyolojik çeşitlilik, bir yaşam alanı olarak sınıflandırmıştır. Gelgit düzlüğü, bakımı kıyı erozyonu önlenmesinde önemlidir. Ancak gelgit düzlüğü, dünya çapında tahmini deniz seviyesi yükseldiği için kimyasal kirlilik tehdidi altındadır.
Jeoloji
Bir çorak bölgede gelgit düzlüğü bataklık ve tuz tavası oluşturmaktadır. Bu alanlarda tortul katmanlar oluşturan kum ve çamur çeşitli oranlardadır ve deniz seviyesi değişiklikleri, kıyı tortul yataklarının birbiriyle ilişkili büyüme depolanma oranları (örnek olarak nehir yolu ile taşınan silt) ile beraber çökme oranlarına bağlanabilir. Gelgit barlarının yakınından başlayarak egemen kum katmanları gelgit kanalları boyunca giderek çamur hale gelir. Tortul tabakalar ince kum ve çamur katmanlar oluşturur. Bataklık, otsu bitkileri bol içerir. Çamur çatlakları, yaygın dalgalı yataklar oluşturur çünkü bataklıkta bol miktarda çürüyen bitki, kömür/turba tabaka kökenleri vardır. Bunlar killi, siltli, ince lamine tabaka oluştururlar, siltin temel kaynağı nehirlerden gelmektedir.
Seçilen örnek alanlar
- , Fransa
- , Moritanya
- , Hindistan
- , East Lothian İskoçya, Birleşik Krallık
- ve , Birleşik Krallık
- , Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri
- , Alaska, Amerika Birleşik Devletleri
- Lindisfarne Island, İngiltere, Birleşik Krallık
- , Nova Scotia, Kanada
- , , Amerika Birleşik Devletleri
- , Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri
- , , Amerika Birleşik Devletleri
- ,
- Snettisham Norfolk İngiltere, Birleşik Krallık
- : Hollanda, Almanya, Danimarka
- West coast of
- , Çin,
- , Queensland, Avustralya
Kaynakça
- Dredging Indian River Lagoon Wetlands 1920 - 1950s
- Tidal flat habitats
- Mud crab (Scylla serrata) culture in tidal flats with existing mangroves
- Manko - Tidal Flat, Mangrove Forest
- Jump up to:a b c d e Reineck, H.E, and I.B Singh, Deposistional Sedimentary Enviornments, 2nd Ed. New York: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 1980, pp. 418–428
Galeri
-
![image]()
Yakın çamur düzlüğü üzerinde, , Yeni Zelanda. -
![image]()
Gelgit sayesinde deniz çamur düzlüğü üzerinde yüzlerce metre uzanır. Ön planda deniz kabukları hattı kendisini göstermektedir. Brewster, Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri,high-water mark. -
![image]()
Çamur düzlüğü üzerinde beslenen martılar , .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gelgit daireler olarak bilinen gelgit duzlugu veya camur daireleri gelgit ya da nehir tarafindan depolanarak olusturulan kiyi sulak alanlardir Bunlar koylar lagunler halic gibi korunakli alanlarda bulunurlar Jeolojik katmanlar olarak gelgit duzlugu nehir agzinda silt kil ve deniz hayvanlarinin tortu birikimi sonucunda camura maruz kalarak katmanlar halinde gorulebilirler Bir gelgit duzlugu icinde tortu cogunlukla gelgit bolgesinin icindedir Gunde yaklasik olarak iki kez camura maruz kalirlar Gelgit bolgeyi ve gelgit bolgelerindeki tipik bolunmeleri gosteren gelgit ovasinin krokisi Gecmiste gelgit daireleri sagliksiz ekonomik anlamda onemsiz alanlar olarak kabul edilmistir ve sik sik temizletilip tarim arazisi haline getirilmistir Ozellikle bircok sig gelgit duzlugu alanlari Wadden Denizi gibi yuruyus sporu icin populer alanlardir Almanya nin Baltik Denizi kiyisindaki yerlerde gelgit duzlugu gelgit etkisine maruz kalmamistir fakat uzaktan gelen sig ruzgarlarin itici hareketi suyu denize dogru itmektedir Bu ruzgarlardan etkilenen gelgit duzlugu Almanca Windwatts denir EkolojiGelgitle tuz sazliklari ve Mangrov ormanlari ile birlikte gelgit daireleri onemli ekosistemlerdir Genellikle yaban hayati buyuk bir nufusa sahip olan on milyonlarca gocmen sahil kuslari kuzey yarim kurede ureme sitelerinden guney yarim kurede olmayan ureme alanlarina goc saglayan onemli bir yasam alanina sahiptir Gocmen kuslar belirli yengec turleri yumusakcalar ve balik icin genellikle hayati onem tasir Ingiltere gelgit duzlugunu bir biyolojik cesitlilik bir yasam alani olarak siniflandirmistir Gelgit duzlugu bakimi kiyi erozyonu onlenmesinde onemlidir Ancak gelgit duzlugu dunya capinda tahmini deniz seviyesi yukseldigi icin kimyasal kirlilik tehdidi altindadir Stewart Island Yeni Zelanda Oban yakinlarindaki MudflatsJeolojiBir corak bolgede gelgit duzlugu bataklik ve tuz tavasi olusturmaktadir Bu alanlarda tortul katmanlar olusturan kum ve camur cesitli oranlardadir ve deniz seviyesi degisiklikleri kiyi tortul yataklarinin birbiriyle iliskili buyume depolanma oranlari ornek olarak nehir yolu ile tasinan silt ile beraber cokme oranlarina baglanabilir Gelgit barlarinin yakinindan baslayarak egemen kum katmanlari gelgit kanallari boyunca giderek camur hale gelir Tortul tabakalar ince kum ve camur katmanlar olusturur Bataklik otsu bitkileri bol icerir Camur catlaklari yaygin dalgali yataklar olusturur cunku bataklikta bol miktarda curuyen bitki komur turba tabaka kokenleri vardir Bunlar killi siltli ince lamine tabaka olustururlar siltin temel kaynagi nehirlerden gelmektedir Secilen ornek alanlar Fransa Moritanya Hindistan East Lothian Iskocya Birlesik Krallik ve Birlesik Krallik Massachusetts Amerika Birlesik Devletleri Alaska Amerika Birlesik Devletleri Lindisfarne Island Ingiltere Birlesik Krallik Nova Scotia Kanada Amerika Birlesik Devletleri Massachusetts Amerika Birlesik Devletleri Amerika Birlesik Devletleri Snettisham Norfolk Ingiltere Birlesik Krallik Hollanda Almanya Danimarka West coast of Cin Queensland AvustralyaKaynakcaDredging Indian River Lagoon Wetlands 1920 1950s Tidal flat habitats Mud crab Scylla serrata culture in tidal flats with existing mangroves Manko Tidal Flat Mangrove Forest Jump up to a b c d e Reineck H E and I B Singh Deposistional Sedimentary Enviornments 2nd Ed New York Springer Verlag Berlin Heidelberg 1980 pp 418 428GaleriYakin camur duzlugu uzerinde Yeni Zelanda Gelgit sayesinde deniz camur duzlugu uzerinde yuzlerce metre uzanir On planda deniz kabuklari hatti kendisini gostermektedir Brewster Massachusetts Amerika Birlesik Devletleri high water mark Camur duzlugu uzerinde beslenen martilar