Hıfzu'r-Rahman (Osmanlı Türkçesi: حفظ الرحمن Anlamı: Merhametli Koruyucu),Osmanlı Donanması için 1860'ların sonlarında inşa edilen Lütf-i Celil sınıfı zırhlı korvetlerin ikincisi olan demir zırhlı savaş gemisidir. Başlangıçta Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı özerk vasal devlet olan Mısır Hidivliği tarafından sipariş edilen gemi, Osmanlı hükûmetinin Mısır'ı zorlaması ile henüz Fransa'daki Forges et Chantiers de la Gironde tersanesinde yapım aşamasındayken Osmanlı donanmasına devredildi. Taretli gemi türündeydi ve ön taretinde iki 229 mm Armstrong top, arka taretinde ise iki 178 mm Armstrong top taşıyordu.
![]() Hıfzu'r-Rahman, II. Abdülhamid arşivi | |
Tarihçe | |
---|---|
Adı | Hıfzu'r-Rahman |
Sipariş | 1867 |
İnşa eden | Forges et Chantiers de la Gironde |
Kızağa konuluşu | 1868 |
Denize indirilişi | 1869 |
Görevlendirme | Mart 1870 |
Akıbet | 11 Kasım 1909'da hurda olarak satıldı |
Genel karakteristik | |
Sınıf ve tipi | Lütf-i Celil sınıfı |
Deplasman | 2.540 t (2.500 emperyal ton; 2.800 küçük ton) |
Uzunluk | 64,4 m (211 ft 3 in) (loa) |
Genişlik | 13,6 m (44 ft 7 in) |
Su çekimi | 4,4 m (14 ft 5 in) |
Kurulu güç |
|
İtme gücü | |
Hız | 12 knot (22 km/sa; 14 mph) |
Kişi kapasitesi |
|
Silah donanımı | 1870:
1875:
1891:
|
Zırh | |
Hıfzu'r-Rahman, 1877-1878 Rus-Osmanlı Savaşı (93 Harbi) esnasındaki çatışmalarda yer aldı. Rus kuvvetlerinin Tuna'yı geçmesini engelleme görevini yerine getirdi. Sulina limanını savunurken, Rus gambotlarıyla sonuçsuz bir çatışmaya girdi. Osmanlı filosunun kötüleşen durumunu ortaya koyan 1897'deki Osmanlı-Yunan Savaşı'nın patlak vermesine kadar yirmi yıl boyunca Haliç'te atıl durumda kaldı. Yeniden yapılanma programı kapsamında 1890'ların başlarında Tersane-i Amire'de yeniden inşa edildi. Bununla birlikte başka bir önemli görevde yer almadı ve 1909'da hurda olarak satıldı.
Tasarım
Tam boyu 64,4 m, genişliği 13,6 m olan Hıfzu'r-Rahman'ın su çekimi 4,4 metreydi. Gövdesi demirden yapılmıştı ve burunda bir mahmuz yer alıyordu. Geminin deplasmanı normal yükte 2.540 metrik tondu. Mürettebatı 12 subay ve 110 denizciden oluşuyordu.
Gemi, iki vida pervaneyi çeviren tek bir yatay bileşik buhar motoruna sahipti. Buhar, gemi ortasında bulunan tek bir bacaya bağlı iki adet kömürle çalışan lokomotif kazanı tarafından sağlanıyordu. Motor 2.000 belirtilen beygir (1.500 kW) gücündeydi ve gemiyi en çok saatte 12 deniz mili (22 km/sa) hıza ulaştırabiliyordu; ancak kötü bakım sebebiyle 1877'de gemi sadece 10 deniz miline (19 km/sa) ulaşabilmekteydi. Hıfzu'r-Rahman 300 metrik ton kömür taşıyabiliyordu. Gemide ilave bir barka yelken teçhizatı da yer almaktaydı.
Gemi, iki adet yivli 229 mm ve iki adet 178 mm Armstrong ağızdan dolma top ile silahlandırılmıştı. Her silah çifti geminin orta hattına monte edilmiş döner bir silah taretinde yer alıyordu. 229 mm toplar ön tarette, 178 mm toplar ise ana direğin arkasındaki arka taretteydi. Geminin zırhlı kemeri dövme demirden yapılmıştı. Ortasında 140 mm kalınlıkta olan zırh, baş ve kıça doğru incelerek 120 mm'ye düşüyordu. Ana kemerin üzerinde 76 mm kalınlığında zırhlı borda kaplamaları taret tabanlarını, cephanelikleri ve makine odalarını koruyordu. Taretler 140 mm'lik demir zırhla kaplıydı.
Hizmet geçmişi
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgyTHpaa0wxUm9aVjlVZFhKcmFYTm9YMGQxYmkxQ2IyRjBYMHgxWm5ScFgwUnFaV3hwYkNVeVExOXpkVzVyWDJKNVgzUm9aVjlTZFhOemFXRnVYMkpoZEhSbGNtbGxjMTl1WldGeVgwSnlZV2xzWVM1cWNHY3ZNakl3Y0hndFZHaGxYMVIxY210cGMyaGZSM1Z1TFVKdllYUmZUSFZtZEdsZlJHcGxiR2xzSlRKRFgzTjFibXRmWW5sZmRHaGxYMUoxYzNOcFlXNWZZbUYwZEdWeWFXVnpYMjVsWVhKZlFuSmhhV3hoTG1wd1p3PT0uanBn.jpg)
Hıfzu'r-Rahman, Bordeaux'daki Forges et Chantiers de la Gironde tersanesinden 1867 yılında sipariş edildi ve geminin inşasına ertesi yıl başlandı. Gemi, aslen Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir özerk devlet olan Mısır Hidivliği tarafından sipariş edilmişti; ancak Mısır'ın bağımsız çabalarına karşı bir hamle olarak Padişah Abdülaziz, 5 Haziran 1867'de Mısır'ın yabancı tersanelere sipariş ettiği tüm zırhlıların teslim edilmesini talep etti. Müzakerelerin ardından gemi, 29 Ağustos 1868'de resmen Osmanlı İmparatorluğu'na devredildi. Geminin tamamlanan gövdesi 1869 yılında denize indirildi, donatımı ve deniz denemeleri 1870 yılında tamamlandı. Aynı yılın Mart ayında Osmanlı filosu katıldı. Tamamlandıktan sonra, İngiltere ve Fransa'da inşa edilen diğer zırhlılar ile birlikte, 1866-1869 Girit İsyanı sonrasında adanın sükunete kavuşturulması için Girit'e gönderildi. Bu dönemde, Hobart Paşa yönetimindeki Osmanlı filosu, tercüme edilen İngiliz talimat kılavuzlarını okumakla sınırlı eğitim dışında büyük ölçüde hareketsiz kaldı.Hıfzu'r-Rahman; kardeş gemisi Lütf-i Celil, Avnillah ve Muin-i Zafer ile birlikte 'nun 'ine atandı. 1875 yılında gemiye Krupp tarafından üretilen 120 mm bir top takıldı.
Osmanlı filosu, Eylül 1876'da Rusya ile olası bir savaşa hazırlanmak üzere seferber olmaya başladı. Rusya ile gerginlikler birkaç yıldır büyüyordu; 1875'in ortalarında Bosna'da bir isyan başlamış, Temmuz 1876'da ise Sırbistan Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etmişti. 93 Harbi, 24 Nisan 1877'de Rusya'nın savaş ilanı ile başladı. Savaşın başında, Hıfzu'r-Rahman ve Lütf-i Celil, Tuna Filosuna atandı ve Rus kuvvetlerinin nehri geçmesini önlemekle görevlendirildi.Hıfzu'r-Rahman, Muin-i Zafer ve Asar-ı Şevket ile birlikte Tuna'nın ağzındaki Sulina limanına konuşlandı. Gemilere üç sahil tahkimatını destekleme ve limana denizden yaklaşımı savunma görevi verildi. Kasım ayından başlayarak, küçük gemilerden oluşan bir Rus , Osmanlı gemilerini engellemek için Sulina'ya bir yerleştirmeye çalıştı. Mukaddeme-i Hayr'ın 8 Kasım'da Rus mayın gemilerini kovalamasının ardından, Ruslar ertesi gün havan donanımlı gambotlarla yeniden saldırdı. Bu çatışmada Hıfzu'r-Rahman, kazanlarından birine isabet eden bir top mermisi ile vuruldu ve geri çekilmek zorunda kaldı.
Gemi, donanmanın geri kalanıyla beraber 1878'de İstanbul'da Haliç'e çekildi ve sonraki yirmi yıl üzerinde bir işlem yapılmadı. 1891-1894 yılları arasında Tersane-i Amire'de modernize edildi. Silahları revize edilerek iki orijinal 229 mm topu çıkarıldı ve yerine iki 150 mm Krupp top takıldı. Ayrıca dört adet 37 mm Hotchkiss top ve iki 25,4 mm Nordenfelt top ilave edildi.
Osmanlı-Yunan Savaşı başlangıcında, Şubat 1897'de 'ya atandı. Osmanlılar filoyu teftiş ettiklerinde Avnillah da dahil olmak üzere neredeyse tüm gemilerin, üç modern Hydra sınıfı zırhlıya sahip olan Yunan Donanması'na karşı savaşmaya uygun olmadığını tespit etti. Gemilerin çoğu çürümüş gövdelere sahipti ve mürettebatları iyi eğitilmemişti. Filo, Nisan ve Mayıs ayları boyunca mürettebatın moralini yükseltmek amacıyla Ege Denizi'ne birkaç kez da, Osmanlıların Yunan kuvvetlerine saldırmaya niyeti yoktu. Bu operasyonlar sırasında Hıfzu'r-Rahman, Çanakkale Boğazı'nın ağzındaki Morto Koyu'na yerleştirilirken geri kalanı güvenli bir şekilde boğazın içinde kaldı. Nihayet Padişah II. Abdülhamid'i gemilerin yabancı tersanelerde modernize edilmesini öneren bir yeniden inşa programına izin vermeye zorladı.Hıfzu'r-Rahman bu programa dahil edilmedi. Gemi 1909'da hizmet dışı bırakıldı ve 31 Temmuz'da imha listesine alındı. Aynı yılın 11 Kasım'ında hurda olarak satıldı ve daha sonra söküldü.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e f g h Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 137.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 198.
- ^ a b c Gardiner 1979, s. 390.
- ^ a b c Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 138.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 3.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 3,5.
- ^ a b c Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 194.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 5.
- ^ Greene & Massignani 1998, s. 358.
- ^ Wilson 1896, ss. 289,295.
- ^ Wilson 1896, ss. 296-297.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 8-11.
- Genel
- Gardiner, Robert, (Ed.) (1979). Conway's All the World's Fighting Ships: 1860–1905. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Greene, Jack; Massignani, Alessandro (1998). Ironclads at War: The Origin and Development of the Armored Warship, 1854–1891. Pennsylvania: Combined Publishing. ISBN .
- Langensiepen, Bernd; Güleryüz, Ahmet (1995). The Ottoman Steam Navy 1828–1923. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Wilson, Herbert Wrigley (1896). Ironclads in Action: A Sketch of Naval Warfare from 1855 to 1895. Londra: S. Low, Marston and Company. OCLC 1111061.
Dış bağlantılar
- Servet-i Fünûn'da Hıfzu'r-rahman Zırhlı-i Hümayunu'na ait fotoğraf.
- Hıfzu’r-rahman Zırhlı Korvet-i Humayununun Cisrinden Hurucu
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hifzu r Rahman Osmanli Turkcesi حفظ الرحمن Anlami Merhametli Koruyucu Osmanli Donanmasi icin 1860 larin sonlarinda insa edilen Lutf i Celil sinifi zirhli korvetlerin ikincisi olan demir zirhli savas gemisidir Baslangicta Osmanli Imparatorlugu na bagli ozerk vasal devlet olan Misir Hidivligi tarafindan siparis edilen gemi Osmanli hukumetinin Misir i zorlamasi ile henuz Fransa daki Forges et Chantiers de la Gironde tersanesinde yapim asamasindayken Osmanli donanmasina devredildi Taretli gemi turundeydi ve on taretinde iki 229 mm Armstrong top arka taretinde ise iki 178 mm Armstrong top tasiyordu Hifzu r Rahman II Abdulhamid arsiviTarihceOsmanli ImparatorluguAdiHifzu r RahmanSiparis1867Insa edenForges et Chantiers de la GirondeKizaga konulusu1868Denize indirilisi1869GorevlendirmeMart 1870Akibet11 Kasim 1909 da hurda olarak satildiGenel karakteristikSinif ve tipiLutf i Celil sinifiDeplasman2 540 t 2 500 emperyal ton 2 800 kucuk ton Uzunluk64 4 m 211 ft 3 in loa Genislik13 6 m 44 ft 7 in Su cekimi4 4 m 14 ft 5 in Kurulu guc2 lokomotif kazani 2 000 ihp 1 500 kW Itme gucu1 yatay bilesik buhar motoru 2 saftHiz12 knot 22 km sa 14 mph Kisi kapasitesi12 subay 110 denizciSilah donanimi1870 2 229 mm 9 in Armstrong top 2 178 mm 7 in Armstrong top 1875 2 229 mm 9 in Armstrong top 2 178 mm 7 in Armstrong top 1 120 mm Krupp 1891 2 229 mm 9 in Armstrong top 1 150 mm Krupp 1 120 mm Krupp 4 37 mm Hotchkiss 2 25 4 mm NordenfeltZirhKemer 140 mm Taretler 140 mm Hifzu r Rahman 1877 1878 Rus Osmanli Savasi 93 Harbi esnasindaki catismalarda yer aldi Rus kuvvetlerinin Tuna yi gecmesini engelleme gorevini yerine getirdi Sulina limanini savunurken Rus gambotlariyla sonucsuz bir catismaya girdi Osmanli filosunun kotulesen durumunu ortaya koyan 1897 deki Osmanli Yunan Savasi nin patlak vermesine kadar yirmi yil boyunca Halic te atil durumda kaldi Yeniden yapilanma programi kapsaminda 1890 larin baslarinda Tersane i Amire de yeniden insa edildi Bununla birlikte baska bir onemli gorevde yer almadi ve 1909 da hurda olarak satildi TasarimTam boyu 64 4 m genisligi 13 6 m olan Hifzu r Rahman in su cekimi 4 4 metreydi Govdesi demirden yapilmisti ve burunda bir mahmuz yer aliyordu Geminin deplasmani normal yukte 2 540 metrik tondu Murettebati 12 subay ve 110 denizciden olusuyordu Gemi iki vida pervaneyi ceviren tek bir yatay bilesik buhar motoruna sahipti Buhar gemi ortasinda bulunan tek bir bacaya bagli iki adet komurle calisan lokomotif kazani tarafindan saglaniyordu Motor 2 000 belirtilen beygir 1 500 kW gucundeydi ve gemiyi en cok saatte 12 deniz mili 22 km sa hiza ulastirabiliyordu ancak kotu bakim sebebiyle 1877 de gemi sadece 10 deniz miline 19 km sa ulasabilmekteydi Hifzu r Rahman 300 metrik ton komur tasiyabiliyordu Gemide ilave bir barka yelken techizati da yer almaktaydi Gemi iki adet yivli 229 mm ve iki adet 178 mm Armstrong agizdan dolma top ile silahlandirilmisti Her silah cifti geminin orta hattina monte edilmis doner bir silah taretinde yer aliyordu 229 mm toplar on tarette 178 mm toplar ise ana diregin arkasindaki arka taretteydi Geminin zirhli kemeri dovme demirden yapilmisti Ortasinda 140 mm kalinlikta olan zirh bas ve kica dogru incelerek 120 mm ye dusuyordu Ana kemerin uzerinde 76 mm kalinliginda zirhli borda kaplamalari taret tabanlarini cephanelikleri ve makine odalarini koruyordu Taretler 140 mm lik demir zirhla kapliydi Hizmet gecmisiLutf i Celil sinifi zirhli korvet Hifzu r Rahman Bordeaux daki Forges et Chantiers de la Gironde tersanesinden 1867 yilinda siparis edildi ve geminin insasina ertesi yil baslandi Gemi aslen Osmanli Imparatorlugu na bagli bir ozerk devlet olan Misir Hidivligi tarafindan siparis edilmisti ancak Misir in bagimsiz cabalarina karsi bir hamle olarak Padisah Abdulaziz 5 Haziran 1867 de Misir in yabanci tersanelere siparis ettigi tum zirhlilarin teslim edilmesini talep etti Muzakerelerin ardindan gemi 29 Agustos 1868 de resmen Osmanli Imparatorlugu na devredildi Geminin tamamlanan govdesi 1869 yilinda denize indirildi donatimi ve deniz denemeleri 1870 yilinda tamamlandi Ayni yilin Mart ayinda Osmanli filosu katildi Tamamlandiktan sonra Ingiltere ve Fransa da insa edilen diger zirhlilar ile birlikte 1866 1869 Girit Isyani sonrasinda adanin sukunete kavusturulmasi icin Girit e gonderildi Bu donemde Hobart Pasa yonetimindeki Osmanli filosu tercume edilen Ingiliz talimat kilavuzlarini okumakla sinirli egitim disinda buyuk olcude hareketsiz kaldi Hifzu r Rahman kardes gemisi Lutf i Celil Avnillah ve Muin i Zafer ile birlikte nun ine atandi 1875 yilinda gemiye Krupp tarafindan uretilen 120 mm bir top takildi Osmanli filosu Eylul 1876 da Rusya ile olasi bir savasa hazirlanmak uzere seferber olmaya basladi Rusya ile gerginlikler birkac yildir buyuyordu 1875 in ortalarinda Bosna da bir isyan baslamis Temmuz 1876 da ise Sirbistan Osmanli Imparatorlugu na savas ilan etmisti 93 Harbi 24 Nisan 1877 de Rusya nin savas ilani ile basladi Savasin basinda Hifzu r Rahman ve Lutf i Celil Tuna Filosuna atandi ve Rus kuvvetlerinin nehri gecmesini onlemekle gorevlendirildi Hifzu r Rahman Muin i Zafer ve Asar i Sevket ile birlikte Tuna nin agzindaki Sulina limanina konuslandi Gemilere uc sahil tahkimatini destekleme ve limana denizden yaklasimi savunma gorevi verildi Kasim ayindan baslayarak kucuk gemilerden olusan bir Rus Osmanli gemilerini engellemek icin Sulina ya bir yerlestirmeye calisti Mukaddeme i Hayr in 8 Kasim da Rus mayin gemilerini kovalamasinin ardindan Ruslar ertesi gun havan donanimli gambotlarla yeniden saldirdi Bu catismada Hifzu r Rahman kazanlarindan birine isabet eden bir top mermisi ile vuruldu ve geri cekilmek zorunda kaldi Gemi donanmanin geri kalaniyla beraber 1878 de Istanbul da Halic e cekildi ve sonraki yirmi yil uzerinde bir islem yapilmadi 1891 1894 yillari arasinda Tersane i Amire de modernize edildi Silahlari revize edilerek iki orijinal 229 mm topu cikarildi ve yerine iki 150 mm Krupp top takildi Ayrica dort adet 37 mm Hotchkiss top ve iki 25 4 mm Nordenfelt top ilave edildi Osmanli Yunan Savasi baslangicinda Subat 1897 de ya atandi Osmanlilar filoyu teftis ettiklerinde Avnillah da dahil olmak uzere neredeyse tum gemilerin uc modern Hydra sinifi zirhliya sahip olan Yunan Donanmasi na karsi savasmaya uygun olmadigini tespit etti Gemilerin cogu curumus govdelere sahipti ve murettebatlari iyi egitilmemisti Filo Nisan ve Mayis aylari boyunca murettebatin moralini yukseltmek amaciyla Ege Denizi ne birkac kez da Osmanlilarin Yunan kuvvetlerine saldirmaya niyeti yoktu Bu operasyonlar sirasinda Hifzu r Rahman Canakkale Bogazi nin agzindaki Morto Koyu na yerlestirilirken geri kalani guvenli bir sekilde bogazin icinde kaldi Nihayet Padisah II Abdulhamid i gemilerin yabanci tersanelerde modernize edilmesini oneren bir yeniden insa programina izin vermeye zorladi Hifzu r Rahman bu programa dahil edilmedi Gemi 1909 da hizmet disi birakildi ve 31 Temmuz da imha listesine alindi Ayni yilin 11 Kasim inda hurda olarak satildi ve daha sonra sokuldu KaynakcaOzel a b c d e f g h Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 137 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 198 a b c Gardiner 1979 s 390 a b c Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 138 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 3 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 3 5 a b c Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 194 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 5 Greene amp Massignani 1998 s 358 Wilson 1896 ss 289 295 Wilson 1896 ss 296 297 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 8 11 GenelGardiner Robert Ed 1979 Conway s All the World s Fighting Ships 1860 1905 Londra Conway Maritime Press ISBN 0 85177 133 5 Greene Jack Massignani Alessandro 1998 Ironclads at War The Origin and Development of the Armored Warship 1854 1891 Pennsylvania Combined Publishing ISBN 0938289586 Langensiepen Bernd Guleryuz Ahmet 1995 The Ottoman Steam Navy 1828 1923 Londra Conway Maritime Press ISBN 978 0 85177 610 1 Wilson Herbert Wrigley 1896 Ironclads in Action A Sketch of Naval Warfare from 1855 to 1895 Londra S Low Marston and Company OCLC 1111061 Dis baglantilarServet i Funun da Hifzu r rahman Zirhli i Humayunu na ait fotograf Hifzu r rahman Zirhli Korvet i Humayununun Cisrinden Hurucu