Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır. Yardım etmek istiyorsanız ya da çalışma yarım bırakılmışsa, çalışmayı yapan kişilerle iletişime geçebilirsiniz. Bu sayfada son yedi gün içinde değişiklik yapılmadığı takdirde şablon sayfadan kaldırılacaktır. En son değişiklik, 6 dakika önce ( | ) tarafından gerçekleştirildi ( ). |
Kakadu, Cacatuoidea üst familyasındaki tek familya olan Cacatuidae familyasına ait 21 papağan türünden herhangi biridir. Psittacoidea (gerçek papağanlar) ve Strigopidae ile birlikte Psittaciformes takımını oluştururlar. Familya, çoğunlukla Avustralasya'da dağılım göstermekle birlikte, Filipinler ve Endonezya'nın doğusundaki Wallacea adalarından Yeni Gine, Solomon Adaları ve Avustralya'ya kadar uzanır.
Kakadu | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
Tip cins | |||||||||||||
Cacatua 1817 | |||||||||||||
Cinsler | |||||||||||||
Kakaduların mevcut aralığı – kırmızı Son fosil bulguları – mavi | |||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||
|
Kakadular belirgin sorguçları ve kavisli gagaları ile tanınırlar. Tüyleri genellikle diğer papağanlarınkinden daha az renklidir, çoğunlukla beyaz, gri veya siyahtır ve genellikle sorguç, yanaklar veya kuyrukta renkli detaylar bulunur. Ortalama olarak diğer papağanlardan daha büyüktürler; ancak en küçük kakadu türü olan sultan papağanı orta büyüklüktedir. Sultan papağanının filogenetik konumu, kakadu soyunun en eski dallarından biri olması dışında hala çözülememiştir. Geri kalan türler iki ana koldadır. Calyptorhynchus cinsine ait beş büyük siyah renkli kakadu bir kolu oluşturur. İkinci ve daha büyük kol ise, beyaz tüylü 12 kakadu türünü ve daha önce ayrılan üç monotipik cinsi içeren Cacatua cinsi tarafından oluşturulur; bunlar pembe ve gri galah, çoğunlukla gri gang-gang kakadu ve büyük siyah tüylü palmiye kakadusudur.
Kakadular tohum, yumru, soğanlı bitki kökleri, meyve, çiçek ve haşere yemeyi tercih ederler. Özellikle yerde beslenirken genellikle büyük sürüler halinde beslenirler. Kakadular tek eşlidir ve yuva yaparlar. Bazı kakadu türleri, özellikle büyük ve yaşlı ağaçların kesilmesinden sonra uygun yuva kovuklarının azalması nedeniyle habitat kaybından olumsuz etkilenmiştir; aksine, bazı türler insan değişikliklerine iyi uyum sağlayarak tarım zararlısı olarak kabul edilmektedir.
Kakadular kuş yetiştiriciliğinde popüler kuşlardır, ancak ihtiyaçlarını karşılamak zordur. Sultan papağanı, bakımı en kolay kakadu türüdür ve açık ara en çok esaret altında tutulan türdür. Beyaz kakadular, siyah kakadulardan daha yaygın olarak esaret altında bulunur. Vahşi doğada yakalanan kuşların yasadışı ticareti, vahşi doğadaki bazı kakadu türlerinin azalmasına katkıda bulunmaktadır.
Etimoloji
"Kakadu" kelimesi 17. yüzyıla kadar uzanır ve Hollandaca kaketoe'den türetilmiştir; bu da Endonezce/Malayca kakatua'dan gelir. 17. yüzyıldaki varyantlar arasında cacato, cockatoon ve crockadore bulunurken, 18. yüzyılda cokato, cocatore ve cocatoo kullanılmıştır. Bu köken, sırasıyla familya ve cins isimleri olan Cacatuidae ve Cacatua için de kullanılmıştır.
Avustralya argosunda veya halk dilinde, başkaları gizli veya yasadışı faaliyetlerde bulunurken, özellikle de kumar oynarken nöbet tutmakla görevlendirilen bir kişiden "kakadu" olarak bahsedilebilir. Küçük tarım işletmelerinin sahipleri genellikle şakayla veya hafif küçümseyici bir şekilde "kibirli çiftçiler" (cocky farmers) olarak anılırlar.
Sınıflandırma
Kakadular ilk olarak 1840 yılında İngiliz doğa bilimci George Robert Gray tarafından papağan familyası Psittacidae içinde altfamilyası olarak tanımlanmıştır ve Cacatua ilk listelenen ve tip cinsidir. Bu grup, farklı otoriteler tarafından zaman zaman tam bir familya veya alt familya olarak kabul edilmiştir. Amerikalı ornitolog , 1937'deki Check-list of Birds of the World adlı kitabında ve ve ise 1990'da bir alt familya olarak tanımlarken, papağan uzmanı 1973'te familya olarak sınıflandırmıştır. Sonraki moleküler çalışmalar, orijinal papağan atalarından en erken ayrılan kolun Strigopidae familyasına ait Yeni Zelanda papağanları olduğunu ve bunu takiben artık iyi tanımlanmış bir grup veya klad olan kakaduların kalan papağanlardan ayrılarak Güney Yarımküre'ye yayılmış ve Psittacoidea üst familyasına ait birçok papağan, muhabbet kuşu, Amerika papağanı, lori, lorigiller, cennet papağanı ve diğer gerçek papağan türlerine çeşitlenmiştir.
Farklı kakadu türlerinin birbirleriyle olan akrabalık ilişkileri genel olarak netleşmiş olsa da,sultan papağanının (Nymphicus hollandicus) kakaduların evrimsel soy ağacındaki yeri hala kesin olarak belirlenememiştir. Sultan papağanının kakadu ailesindeki konumu hala tartışmalıdır. Bazı araştırmalar, sultan papağanının tüm diğer kakadu türlerinin atası olduğunu, yani kakadu soy ağacının en temelinde yer aldığını göstermektedir. Başka araştırmalar ise, sultan papağanının ya Calyptorhynchus cinsine ait siyah kakadularla daha yakın akraba olduğunu (onların kardeş taksonu olduğunu), ya da beyaz ve pembe kakaduları ve palmiye kakadusunu içeren bir grupla (klad) daha yakın akraba olduğunu öne sürmektedir. Geriye kalan kakadu türleri, iki ana evrimsel grupta (klad) toplanır. Bu gruplardan biri, Calyptorhynchus cinsine ait siyah kakadu türlerini içerirken, diğer grup ise geri kalan tüm kakadu türlerini kapsar. Bilim insanlarının çoğunluğu, ikinci grupta siyah palmiye kakadusunun (Probosciger), gri ve kırmızımsı galahın (Eolophus) ve gang-gang kakadusunun (Callocephalon) yer aldığını kabul eder. Ancak, bazı araştırmacılar siyah palmiye kakadusunun (Probosciger) diğer tüm kakadu türlerinden daha önce evrimleşmiş olabileceğini, yani soy ağacının en temelinde yer aldığını öne sürer. Bu ikinci grupta yer almayan diğer kakadu türleri genellikle beyaz veya hafif pembe renklidir ve hepsi Cacatua cinsine aittir. Hem Eolophus (galahlar) hem de Cacatua cinsleri, tüylerinde normalden daha az melanin pigmenti bulunduran hipomelanistik türlerdir. Cacatua cinsi kendi içinde iki alt cinse ayrılır: Bunlardan biri genellikle "corellalar" olarak bilinen Licmetis alt cinsi, diğeri ise Cacatua alt cinsidir. Cacatua alt cinsine "beyaz kakadular" da denir. Ancak burada bir kafa karışıklığı mevcuttur; "beyaz kakadu" terimi daha geniş bir anlamda tüm Cacatua cinsi için de kullanılmaktadır. Yani, corellalar da dahil olmak üzere tüm Cacatua türlerine genel olarak "beyaz kakadu" denebilir.Calyptorhynchus cinsine ait beş kakadu türü ise genellikle "siyah kakadular" olarak bilinir ve Calyptorhynchus ve Zanda olmak üzere iki alt cinse ayrılır. "Calyptorhynchus alt cinsindeki türlerde erkek ve dişi bireyler eşeysel dikromatizm sebebiyle farklı renklere sahiptir. Dişilerin tüylerinde özellikle belirgin çizgiler bulunur. Ayrıca, bu iki alt cins, yavruların ebeveynlerinden yiyecek isterken çıkardıkları seslerin farklılığıyla da ayırt edilebilir.
Kakaduların fosil kayıtları, papağanların genelinden daha sınırlıdır. Bilinen tek gerçek antik kakadu fosili, Avustralya'nın Riversleigh bölgesinde, 16 ila 23 milyon yıl öncesine, yani Erken Miyosen dönemine ait tortularda bulunmuş ve büyük olasılıkla Licmetis alt cinsine ait bir Cacatua türüdür. Bu parçalı fosil kalıntıları, batı corellasına ve galaha benzemektedir.Melanezya'da ise, Yeni Kaledonya ve Yeni İrlanda'da ilk insan yerleşiminden sonra ortadan kaybolduğu anlaşılan Cacatua türlerine ait yarı fosil kemikler bulunmuştur. Bu fosiller, Riversleigh fosilinin alt familyaların ayrışma zamanlaması için bir fikir vermesi dışında, kakaduların evrimi ve filogenetik ilişkileri hakkında çok fazla bilgi sunmamaktadır.
Cinsler ve türler
Kakadu familyası Cacatuidae'de tanınmış alt türler de dahil olmak üzere yaklaşık 44 farklı kuş bulunmaktadır. Bu ailenin mevcut alt bölümü aşağıdaki gibidir:
Nymphicinae alt familyası
- Nymphicus cinsi
- Sultan papağanı, Nymphicus hollandicus (Kerr, 1792)
Calyptorhynchinae alt familyası: Siyah kakadular
- Calyptorhynchus cinsi - siyah-kırmızı kakadular
- Calyptorhynchus banksii (Latham, 1790) (5 alt tür)
- Calyptorhynchus lathami (Temminck, 1807) (3 alt tür)
- ' cinsi - siyah-sarı/beyaz kakadular
- Calyptorhynchus funereus (, 1794) (2-3 alt tür)
- Calyptorhynchus latirostris (Carnaby, 1948)
- Calyptorhynchus baudinii (Lear, 1832)
alt familyası
- Microglossini oymağı, tek bir cins ve bu cinse ait tek bir tür olan siyah palmiye kakadusunu içerir.
- Probosciger cinsi
- Probosciger aterrimus (Gmelin, 1788) (4 alt tür)
- Probosciger cinsi
- oymağı, beyaz, pembe ve gri türlerden oluşan dört türü içerir.
- Callocephalon cinsi
- Callocephalon fimbriatum (Grant, 1803)
- Eolophus cinsi
- Cacatua cinsi (13 tür)
- alt cinsi - gerçek beyaz kakadular
- Cacatua sulphurea (Gmelin, 1788) (5 alt tür)
- (Fraser, 1844)
- Cacatua galerita (Latham, 1790) (4 alt tür)
- Cacatua ophthalmica Sclater, 1864
- Cacatua alba (Müller, 1776)
- Cacatua moluccensis (Gmelin, 1788)
- alt cinsi - corellalar
- Cacatua tenuirostris (Kuhl, 1820)
- Cacatua pastinator (Gould, 1841) (2 alt tür)
- Cacatua sanguinea Gould, 1843 (4 alt tür)
- Cacatua goffiniana Roselaar ve Michels, 2004
- Cacatua ducorpsii Pucheran, 1853
- Cacatua haematuropygia (Müller, 1776)
- Lophochroa alt cinsi - pembe kakadular
- Cacatua leadbeateri (Vigors, 1831) (2 alt tür)
- alt cinsi - gerçek beyaz kakadular
- Callocephalon cinsi
Morfoloji
Kakadular genellikle tıknaz yapılı, orta ila büyük boyutlu papağanlardır ve uzunlukları 30-60 cm (12-24 in), ağırlıkları ise 300-1.200 g (0,66-2,65 lb) arasında değişir. Ancak sultan papağanı, diğer türlere göre oldukça küçük ve daha incedir; uzun sivri kuyruk tüyleri dahil 32 cm (13 in) uzunluğunda ve 80-100 g (2,8-3,5 oz) ağırlığındadır. Kakaduların tümünde bulunan hareketli sorguç, birçok türde etkileyici bir görüntü oluşturur ve kuşlar konarken veya heyecanlandıklarında dikleşir. Kakadular, karakteristik kıvrık gagaları ve iki orta parmağı öne, iki dış parmağı geriye dönük olan zigodaktil ayak yapıları gibi birçok özelliği diğer papağanlarla paylaşır. Ancak onları diğer papağanlardan ayıran en belirgin özellikler, dikleşebilen sorguçları ve gerçek papağanlarda parlak mavi ve yeşil renklere neden olan Dyck dokulu tüy yapısının bulunmamasıdır.
Kakadular, diğer papağanlar gibi kısa bacaklara, güçlü pençelere ve paytak bir yürüyüşe sahiptirler. Ayrıca, dallar arasında hareket ederken güçlü gagalarını adeta üçüncü bir uzuv gibi kullanırlar. Kakadular genellikle hızlı uçmalarına imkan sağlayan uzun ve geniş kanatlara sahiptirler ve galahlar gibi bazı türler 70 km/sa (43 mph) kadar hıza ulaşabilmektedir.Calyptorhynchus cinsine ait türler ve Cacatua galerita ile Cacatua leadbeateri gibi büyük beyaz kakadular ise daha kısa, yuvarlak kanatlara ve daha yavaş ve dengeli bir uçuş tarzına sahiptirler.
Kakadular, dinlenirken alt ve üst çenelerini birbirine sürterek sürekli keskin tuttukları iri bir gagaya sahiptir. Bu güçlü gaga, tohumları yemeden önce kabuklarından ayıklayabilmeleri için gaga içinde ustalıkla hareket ettiren büyük ve kaslı bir dille tamamlanır. Kabuk ayıklama sırasında alt çene baskıyı uygular, dil tohumu sabit tutar ve üst çene bir örs gibi görev yapar. Kafatasının göz çevresi, çeneleri yana doğru hareket ettiren güçlü kasları destekleyecek şekilde özel olarak güçlendirilmiştir. Erkek kakaduların gagaları genellikle dişilerinkinden biraz daha büyük olsa da, bu boyut farkı özellikle Probosciger aterrimus türünde çok daha belirgindir.
Kakaduların tüyleri, diğer papağanlara göre daha az canlı renklere sahiptir ve genellikle siyah, gri veya beyaz tonlarındadır. Ancak birçok türün tüylerinde, özellikle başlarında veya kuyruklarında sarı, pembe ve kırmızı gibi daha küçük renkli bölgeler bulunur. Galah ve Cacatua leadbeateri ise genel olarak pembe tonlarında tüylere sahiptir. Bazı türlerde göz ve yüz çevresinde "perioptalmik halka" olarak bilinen parlak renkli çıplak deri alanları vardır. Probosciger aterrimus türünde bu çıplak kırmızı alan oldukça geniştir ve yüzün bir kısmını kaplar. Corellalar ve Cacatua ophthalmica gibi bazı beyaz kakadu türlerinde ise bu alan daha küçüktür. Çoğu kakadu türünde erkek ve dişilerin tüy renkleri benzerdir. Dişi sultan papağanının tüyleri erkeğine göre daha soluk olsa da, en belirgin eşeysel dimorfizm, yani erkek ve dişi arasındaki görünüm farklılığı, Callocephalon fimbriatum ve Calyptorhynchus alt cinsine ait Calyptorhynchus banksii ve Calyptorhynchus lathami türlerinde görülür. Birkaç türde göz irisinin rengi farklılık gösterir; dişi galah ve Cacatua leadbeateri türlerinde pembe veya kırmızı, bazı dişi beyaz kakadu türlerinde ise kırmızımsı kahverengidir. Erkeklerin ise hepsinin göz irisi koyu kahverengidir.
Kakadular, gün içinde sık sık tüylerini temizleyerek bakımlarını yaparlar. Tüylerini gagalayarak üzerlerindeki kir ve yağı temizler, tüy teleklerini düzenlerler. Hatta ulaşamadıkları yerlerdeki tüyleri temizlemek için birbirlerine de yardımcı olurlar. Kakadular, kuyruk sokumlarındaki bir bezden salgıladıkları yağı başlarını veya önceden yağlanmış tüylerini kullanarak tüylerine sürerler. Bel bölgesindeki özel tüyler tarafından üretilen pudra tüyü ise, temizlik sırasında kakadu tarafından tüm tüylere yayılır.
Tüylerin yenilenmesi oldukça yavaş ve karmaşık bir süreçtir. Siyah kakadularda bu süreç, tek tek değişmesiyle yaklaşık iki yıl sürer. Galah ve Cacatua tenuirostris gibi diğer türlerde ise bu süre çok daha kısadır ve tüm uçuş tüylerinin yenilenmesi yaklaşık altı ay sürer.
Ses
Kakaduların sesleri genellikle yüksek ve rahatsız edicidir. Bu sesler, bireylerin birbirlerini tanımaları, diğerlerini avcılara karşı uyarmaları, ruh hallerini ifade etmeleri, sürü bütünlüğünü korumaları ve yuvalarını savunurken uyarı amaçlı kullanılmaları gibi çeşitli işlevlere hizmet eder. Çıkardıkları seslerin türü ve sayısı türden türe farklılık gösterir. Örneğin, Calyptorhynchus latirostris 15 farklı ses çıkarabilirken, Cacatua leadbeateri gibi bazı türler daha az sayıda ses çıkarır. Callocephalon fimbriatum gibi bazı türler nispeten sessizdir, ancak beslenirken daha yumuşak hırıltılar duyulur. Sesli iletişimlerinin yanı sıra, Probosciger aterrimus türü, ölü bir dala bir çubukla vurarak uzak mesafelerle de iletişim kurabilir. Tehdit altında hissettiklerinde ise kakadu türleri karakteristik bir tıslama sesi çıkarırlar.
Dağılım ve habitat
Kakaduların doğal yaşam alanları, gerçek papağanlara göre çok daha sınırlıdır ve doğal olarak yalnızca Avustralya, Endonezya, Filipinler ve bazı Pasifik adalarında bulunurlar. 21 türden 11'i sadece Avustralya'da yaşarken, yedi tür ise yalnızca Filipinler, Endonezya, Papua Yeni Gine ve Solomon Adaları'nda görülür. Yakınlardaki Palawan ve Sulawesi adalarında ve birçok Pasifik adasında bulunmalarına rağmen, Borneo'da hiçbir kakadu türü yaşamamaktadır; ancak Yeni Kaledonya'da fosil kalıntılarına rastlanmıştır.
Üç tür hem Yeni Gine'de hem de Avustralya'da bulunur. Galah gibi bazı türlerin yayılış alanları oldukça geniş olup Avustralya'nın büyük bir bölümünde görülürken, Batı Avustralya'ya özgü Calyptorhynchus baudinii veya Endonezya'nın 'na özgü Cacatua goffiniana gibi bazı türlerin yayılış alanları ise kıtanın veya bir ada grubunun küçük bir bölümüyle sınırlıdır. Bazı kakadu türleri, Yeni Zelanda, Singapur ve Palau gibi doğal yaşam alanlarının dışındaki bölgelere kazara getirilmiştir. Ayrıca, iki Avustralya corella türü de kıtada doğal olarak bulunmadıkları bölgelere insanlar tarafından taşınmıştır.
Kakadular, subalpin bölgelerdeki ormanlardan mangrovlara kadar çok çeşitli yaşam alanlarında bulunabilirler. Ancak hiçbir tür, tüm habitat tiplerinde yaşamaz. Galah ve sultan papağanı gibi en yaygın türler, ot tohumlarıyla beslenen açık alan kuşlarıdır. Genellikle oldukça hareketli, hızlı uçuculardır ve göçebe bir yaşam sürerler. Kuş sürüleri, iç bölgelerin geniş alanlarında dolaşarak tohum ve diğer besin kaynaklarını ararlar. Kuraklık, sürüleri daha kurak bölgelerden tarım alanlarına doğru göç etmeye zorlayabilir.Calyptorhynchus lathami gibi diğer kakadu türleri ise ormanlık alanlarda, yağmur ormanlarında, çalılıklarda ve hatta yüksek dağ ormanlarında yaşarlar. Cacatua haematuropygia mangrovlarda yaşar ve kuzey Luzon'da bulunmaması, muhtemelen oradaki mangrov ormanlarının azlığından kaynaklanmaktadır. Ormanlarda yaşayan kakadular genellikle yerleşiktir, çünkü besin kaynakları daha istikrarlı ve öngörülebilirdir. Birkaç tür, insan etkisiyle değişen ortamlara iyi uyum sağlamış ve tarım arazilerinde ve hatta kalabalık şehirlerde bile görülebilirler.
Davranış
Kakadular gündüz aktiftir ve yiyeceklerini bulmak için gün ışığına ihtiyaç duyarlar. Güneş tüneklerini ısıtana kadar bekledikten sonra beslenmeye başlarlar. Tüm türler genel olarak oldukça sosyaldir ve renkli, gürültülü halinde tünemek, yiyecek aramak ve yolculuk etmek gibi aktivitelerde bulunurlar. Sürülerin büyüklüğü, yiyecek bolluğuna göre değişir. Yiyecek bol olduğunda yüz veya daha az kuştan oluşan küçük sürüler halinde yaşarlar. Ancak kuraklık veya benzer zorlu koşullarda bu sürüler binlerce, hatta on binlerce kuşa ulaşabilir. bölgesinden kaydedilen bir gözlemde, 32.000 Cacatua sanguinea türüne ait bir sürü tespit edilmiştir. Açık arazilerde yaşayan türler, ormanlık bölgelerde yaşayanlara göre daha büyük sürüler oluştururlar.
Bazı kakadu türleri, su kaynaklarının yakınında tünemeyi tercih ederken, bazıları ise tünedikleri yerler ile beslendikleri alanlar arasında uzun mesafeler kat eder. Kakadular banyo yapmak için, baş aşağı sarkabilir, yağmurda uçabilir veya ağaçların tepesindeki ıslak yapraklarda çırpınabilirler. Tıpkı insanlardaki sağlaklık veya solaklık gibi, kakaduların da baskın olarak kullandıkları bir ayakları vardır. Türlerin büyük çoğunluğu (%87-100 oranında) sol ayaklarını kullanırken, birkaç tür sağ ayaklarını tercih eder.
Üreme
Kakadular ürerler ve kurdukları çift bağları uzun yıllar sürebilir. Birçok kuş, cinsel olgunluğa ulaşmadan önce sürüler halinde eşleşir ve üremeye başlamayı en az bir yıl erteler. Dişiler genellikle üç ila yedi yaşları arasında ilk kez ürerken, erkekler genellikle daha geç olgunlaşır. Cinsel olgunluğun gecikmesinin nedeni, diğer kuş türlerine göre daha uzun süren yavru büyütme ve ebeveynlik becerilerini geliştirmelerine olanak sağlamaktır; bazı türlerin yavruları bir yıla kadar ebeveynlerinin yanında kalır. Kakadular, üst üste yıllarca aynı yuvalama alanlarına dönerek yuva sadakati de gösterirler. Özellikle uzun süredir birlikte olan çiftlerde kur yapma davranışı genellikle basittir. Sadece siyah kakadular kur yaparken birbirlerini beslerler. Yerleşik çiftler birbirlerinin tüylerini temizlemeye devam etseler de, kuluçka dönemi başladığında, muhtemelen çift bağlarının gücü nedeniyle, tüm kur yapma davranışları azalır.
Kakadular, çoğu papağan gibi, ağaç kovuklarında yuva yaparlar ve bu kovukları kendileri açamazlar. Bu doğal oyuklar, dalların kırılması, mantarlar, termit gibi böceklerin ahşabı yemesi ve hatta, yayılış alanlarının kesiştiği yerlerde, ağaçkakanların oyuk açmasıyla oluşur. Bu tür yuvaların sayısı birçok bölgede azdır ve bu durum, hem aynı türden diğer kakadularla hem de farklı türler ve diğer hayvanlar arasında rekabete yol açar. Kakadular genellikle kendi boyutlarından biraz daha büyük kovukları tercih ederler; bu nedenle farklı büyüklükteki kakadu türleri, boyutlarına uygun farklı büyüklükteki kovuklarda yuva yaparlar. Mümkün olduğunda, kakadular yerden 7 veya 8 metre (23 veya 26 ft) yükseklikte, su ve yiyecek kaynaklarına yakın yerlerde yuva yapmayı tercih ederler.
Yuvalama kovuklarının iç kısmı; çubuklar, odun talaşları ve yapraklı dallarla döşenir. Kakadu yumurtaları oval biçimlidir ve yuvanın korunaklı konumu nedeniyle kamuflaja ihtiyaç duymadıkları için başlangıçta beyaz renklidir. Ancak kuluçka süresi ilerledikçe renkleri değişir. Yumurta boyutları, Probosciger aterrimus ve Calyptorhynchus banksii kakadu türlerinde 55 mm × 37 mm (2,2 in × 1,5 in)'den, sultan papağanlarında 26 mm × 19 mm (1,02 in × 0,75 in)'ye kadar farklılık gösterir. Kuluçka başına düşen yumurta sayısı türler arasında değişiklik gösterir. Probosciger aterrimus ve diğer bazı büyük kakadu türleri tek bir yumurta yumurtlarken, daha küçük türler iki ila sekiz arasında yumurta yumurtlayabilir. Besin miktarı da kuluçka boyutunu etkileyen bir faktördür. Bazı türler, ilk kuluçka başarısız olursa ikinci bir kuluçka deneyebilir. Yumurtaların yaklaşık %20'si döllenmemiş çıkar. Kakadularda kuluçka ve yavrulara bakma sorumluluğu, siyah kakadularda olduğu gibi sadece dişi tarafından üstlenilebileceği gibi, diğer türlerde olduğu gibi dişi ve erkek arasında da paylaşılabilir. Siyah kakadularda erkek, kuluçka dönemindeki dişiyi günde birkaç kez yiyecek getirerek destekler. Probosciger aterrimus yavruları hariç, diğer tüm türlerin yavruları sarı tüylerle kaplı olarak doğarlar. Kuluçka süresi türün büyüklüğüne göre değişir. Küçük sultan papağanlarında bu süre yaklaşık 20 gün iken, daha büyük olan Calyptorhynchus latirostris türü kakadularda 29 güne kadar çıkabilir.
Yavruluk dönemi de türün büyüklüğüne göre değişiklik gösterir. Daha büyük türlerin yavruları daha uzun süre yuvada kalır. Bu süre aynı zamanda mevsimsel ve çevresel faktörlerden ve birden fazla yavrunun olduğu kuluçkalarda kardeşler arası rekabetten de etkilenir. Bazı türlerin yavruluk dönemi hakkındaki bilgilerin çoğu, kuşhanelerde yapılan gözlemlere dayanmaktadır. Kuşhanelerde yetiştirilen sultan papağanları 5 hafta sonra, büyük Probosciger aterrimus kakaduları ise 11 hafta sonra uçabilirler. Bu dönemde yavruların tüyleri yetişkinliğe özgü tüylere dönüşmeye başlar. Kanat ve kuyruk tüyleri başlangıçta yavaş uzar, ancak ana tüylerin çıkmasıyla birlikte uzama hızı artar. Yavrular, bu dönemin yaklaşık üçte ikisinde yetişkin ağırlıklarının %80-90'ına ulaşırlar ve yuvadan ayrılmadan önce bu kiloda sabit kalırlar. Yuvadan uçtuklarında kanat ve kuyruk tüyleri henüz tam olarak gelişmemiştir ve yetişkin boyutlarına ulaşmaları biraz daha zaman alır. Yavruların büyüme hızı ve yuvadan uçan yavru sayısı, yetersiz besin ve olumsuz hava koşullarından olumsuz yönde etkilenir.
Beslenme ve yiyecek arama
Kakadular çok yönlü beslenirler ve başlıca bitkisel gıdalar tüketirler. Tohumlar tüm türlerin beslenmesinde önemli bir yer tutar; kakadular bu tohumları güçlü gagalarıyla kırıp açarlar. Galahlar, korellalar ve bazı siyah kakadular genellikle yerde beslenirken, diğerleri çoğunlukla ağaçlarda yiyecek arar. Yerde beslenen türler, tohumların yoğun olduğu bölgelerde sıkı ve çekişmeli gruplar halinde, tohumların daha seyrek bulunduğu yerlerde ise daha dağınık bir şekilde dolaşarak yiyecek ararlar; ayrıca görüş alanının açık olduğu yerleri tercih ederler. Cacatua pastinator ve Cacatua tenuirostris, toprak altındaki yumruları ve kökleri kazmak için uzun gagalara sahiptir. Cacatua leadbeateri ise, çift diken () bitkisinin etrafında dönerek yürür ve bitkinin yer altı kısımlarını bükerek çıkarır.
Bazı kakadu türleri, Avustralya'nın kurak bölgelerinde yaygın olan eucalyptus, banksia ve ağaçlarının kozalaklarında saklanan tohumlarla beslenerek hayatta kalır. Bu ağaçlar, serotini adı verilen bir stratejiyle tohumlarını uzun süre muhafaza ederler. Bu odunsu meyveler birçok tür için ulaşılamazdır ve daha çok tropikal bölgelerde papağanlar, kakadular ve kemirgenler tarafından tüketilir. Büyük kakaduların güçlü gagaları büyük kozalakları açabilirken, küçük hayvanlar için bu kozalaklar çok serttir. Birçok yemiş ve meyve, yiyecek arayan kakadunun ağırlığını taşıyamayacak kadar ince dalların ucunda bulunur. Bu durumda kakadu, dalı kendine doğru büker ve ayağıyla tutar.
Bazı kakadular çok çeşitli yiyeceklerle beslenen genelcilerken, bazıları belirli yiyeceklerde uzmanlaşmıştır. Calyptorhynchus lathami, Allocasuarina cinsi ağaçların kozalaklarında, özellikle de A. verticillata türünün kozalaklarında uzmanlaşmıştır. Kozalakları ayağıyla tutar ve tohumları diliyle çıkarmadan önce güçlü gagasıyla parçalar. Bazı türler, özellikle üreme dönemlerinde çok sayıda böcek yerler; hatta Calyptorhynchus funereus türüne ait kakadunun beslenmesinin büyük bir kısmını böcekler oluşturur. Kakadular büyük gagalarını, çürüyen odunların içindeki kurtçukları ve larvaları çıkarmak için kullanır. Kakaduların yiyecek aramaya harcadığı süre mevsime göre değişir. Bolluk zamanlarında sabah ve akşam sadece birkaç saat beslenmeleri yeterli olabilir ve günün geri kalanını ağaçlarda tünerek veya tüylerini temizleyerek geçirirler. Ancak kış aylarında günlerinin büyük bir kısmını yiyecek aramaya harcayabilirler. Üreme döneminde besin ihtiyaçları arttığı için bu dönemde yiyecek aramaya daha fazla zaman ayırırlar. Kakaduların büyük kursakları vardır; bu sayede ağaca tünedikten sonra bir süre daha yiyecek depolayabilir ve sindirebilirler.
Yırtıcılar ve tehditler
Bayağı doğan ve küçük kartalların galahları avladığı, Aquila audax türüne ait kartalların ise Cacatua galerita türüne ait kakaduları öldürdüğü gözlenmiştir. Yumurtalar ve yavrular çeşitli tehlikelere karşı savunmasızdır. Farklı varanus türleri, ağaçlara tırmanarak yuva kovuklarına girebilir. Kaydedilen diğer yırtıcılar arasında Filipinler'deki Rasa Adası'nda ; Cape York Yarımadası'nda ametist pitonu, ve gibi kemirgenler; Kanguru Adası'nda ise bulunur. Dahası, Kanguru Adası'nda Calyptorhynchus lathami kakadularıyla yuva yeri için rekabet eden galahlar ve küçük korellaların, bu kakaduların yavrularını öldürdüğü de gözlenmiştir. Şiddetli fırtınalar yuvaları su basarak yavruların boğulmasına, termitler ve ağaç kurtları ise yuvaların içten çökmesine neden olabilir.
Diğer papağanlar gibi kakadular da (PBFD) yakalanabilir. Bu viral enfeksiyon, tüy dökülmesine, gaga deformasyonuna ve kuşların genel bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açar. Özellikle Cacatua galerita, küçük korellalar ve galahlar arasında yaygın olan bu hastalık, bugüne kadar 14 farklı kakadu türünde tespit edilmiştir. PBFD'nin doğadaki büyük ve sağlıklı popülasyonlar üzerinde önemli bir etkisi olmasa da, küçük ve stres altındaki popülasyonlar için ciddi bir tehdit oluşturabilir.
İspanya'nın Granada kentindeki Almuñecar Kuş Bahçesi'nde yapılan dışkı analizlerinde, bir Cacatua alba ve bir Cacatua galerita kakadunun Haemoproteus adlı protozoonla, bir diğer Cacatua galerita kakadunun ise sıtma paraziti Plasmodium ile enfekte olduğu anlaşılmıştır.Amazon papağanı ve Amerikan papağanları gibi, kakadularda da sıkça kloakal gelişir. Kakadularda görülen bu papillomların, bir jakoda bulunan bir virüsle ilişkili olabileceğine dair bazı bulgular olsa da, bu papillomların kansere dönüşüp dönüşmediği ve tam olarak neden oluştukları henüz bilinmemektedir.
Sosyal öğrenme
Kakaduların sosyal etkileşimler yoluyla yeni beceriler edinebildiği gözlenmiştir. Yeni Güney Galler'de araştırmacılar ve gönüllü bilim insanları, kakaduların birbirlerinden çöp kutusu kapaklarını açmayı öğrenmesiyle bu davranışın nasıl yayıldığını takip etmişlerdir. Çöp kutusu açma davranışı, uzak banliyölere göre komşu banliyölerde çok daha hızlı yayılmıştır. Dahası, farklı bölgelerdeki kuşlar bu karmaşık işi başarmak için kendilerine özgü yöntemler geliştirmişlerdir.
İnsanlarla ilişkileri
İnsan faaliyetleri, bazı kakadu türlerini olumlu, bazılarını ise olumsuz yönde etkilemiştir. Açık arazide yaşayan birçok tür, insan etkisiyle ortaya çıkan değişikliklerden, özellikle de güvenilir tohum kaynaklarının artmasından ve su erişiminin kolaylaşmasından büyük fayda sağlamıştır. Bu değişiklikler, hayatta kalmalarına katkıda bulunmuş ve yabancı gıdaları da içeren bir beslenme düzenine uyum sağlamalarına yardımcı olmuştur. Ancak bu olumlu etki, görünüşe göre yalnızca Avustralya'daki açık arazi kakadularıyla sınırlıdır; zira Avustralya dışında benzer yaşam alanlarını tercih eden kakadu türlerinde popülasyon artışı gözlenmemiştir. Ağırlıklı olarak ormanlarda yaşayan türler ise, yaşam alanlarının yok olmasından ciddi şekilde etkilenmiştir. Bu türlerin genellikle daha özelleşmiş beslenme alışkanlıkları vardır ve egzotik yiyecekleri diyetlerine dahil etmekte zorlanmışlardır. Doğu Avustralya'da yaşayan Calyptorhynchus funereus bu duruma önemli bir istisnadır.
Zararlılar
Çeşitli kakadu türleri, tarım için ciddi bir sorun teşkil edebilir. Bu kuşlar bazen vurularak, zehirlenerek veya yakalanıp gaz verilerek kontrol altına alınmaya çalışılır. Öldürücü olmayan yöntemler arasında ise korkutma, yaşam alanlarını değiştirme, ürünleri korumak için kuşların yiyebileceği yemlerin bırakıldığı alanlar oluşturma veya kuşların tercih ettiği ve asıl ürünlerin yerine zarar görecek "alternatif" ürünler yetiştirme bulunur. Kakadular, mülklere verdikleri zararlar nedeniyle şehirlerde de sorun yaratabilirler. Doğal ortamlarında gagalarını ahşap çiğneyerek bilerlerken, şehirlerde bahçe mobilyalarını, kapı ve pencere çerçevelerini kemirebilirler. Özellikle boylu mazı gibi yumuşak ahşaplar kolayca tahrip olur. Kuşlar ayrıca dış mekan kablolarını, güneş enerjili su ısıtıcılarını, televizyon antenlerini ve uydu antenlerini de hedef alabilirler. Melbourne şehir merkezindeki bir işletme, Cacatua galerita kakadularının cam pencerelerdeki silikon dolgularını sürekli olarak sökmeleri nedeniyle zarar görmüştür. Galahlar ve Calyptorhynchus banksii kakaduları ise kırsal bölgelerde elektrik kablolarını, başka yerlerde ise brandaları parçalamışlardır. Avustralya dışında, Cacatua goffiniana mısır tarlalarına zarar verdiği 'nda bir zararlı tür olarak kabul edilir.
1995 yılında Victoria eyalet , insan etkisiyle değişen çevre koşullarından faydalanarak popülasyonları hızla artan uzun Cacatua tenuirostris, Cacatua galerita ve galahların yol açtığı sorunlar üzerine bir rapor yayınlamıştır. Bu raporun yayınlanmasının ardından, Cacatua sanguinea ile birlikte bu üç tür, belirli koşullar altında koruma statüsünden çıkarılmış ve ağaçlara, bağlara, meyve bahçelerine, rekreasyon alanlarına ve ticari ürünlere ciddi zarar verdikleri durumlarda öldürülmelerine izin verilmiştir. Raporda belirtilen zararlar sadece tahıl ürünlerine, meyve ve kuruyemiş bahçelerine ve bazı sebze türlerine verilen zararlarla sınırlı kalmamış, aynı zamanda evlere ve iletişim ekipmanlarına verilen zararları da kapsamıştır.Cacatua sanguinea, kuş yetiştiriciliği yoluyla bölgeye getirildiği Batı Avustralya'da tarım zararlısı olarak ilan edilmiştir. Bu kuşlar sorgum, mısır, ayçiçeği, nohut ve diğer ürünlere zarar vermelerinin yanı sıra park ve bahçelerdeki ağaçların yapraklarını dökmek, ve yarış pistlerinde yenilebilir kök ve yumruları kazarak çıkarmak, ayrıca kabloları ve ev eşyalarını da kemirmek gibi eylemlerde bulunurlar. Güney Avustralya'da ise, sürüleri binlerce kuştan oluşabilen ve koruma altında olmayan bu tür, kırmızı sakız ağaçlarının ve tüneme alanı olarak kullanılan diğer yerli ve süs ağaçlarının yapraklarını dökmek, tahıl silolarının üzerindeki brandaları, binalardaki kabloları ve metal aksamları parçalamak, yeni ekilmiş tarlalardan tahıl yemek ve gürültü kirliliği yaratmakla suçlanmaktadır.
Birkaç nadir tür ve alt türün de benzer sorunlara yol açtığı kaydedilmiştir. Batı Avustralya'ya özgü ve nesli tehlike altında olan Calyptorhynchus latirostris, büyüyen çam ağaçlarının sürgünlerini kemirerek ağaçların eğri yetişmesine ve kereste değerinin düşmesine neden olduğu çam plantasyonlarında zararlı olarak kabul edilmektedir. Bu türün ayrıca kuruyemiş ve meyve ürünlerine zarar verdiği ve kanola tarlalarından faydalanmayı öğrendiği bilinmektedir. Yine Batı Avustralya'nın güneybatısına özgü olan Calyptorhynchus baudinii kakadusu, tohumlarına ulaşmak için meyveleri yediği elma ve armut bahçelerinde zararlı olabilir.Cacatua pastinator kakadusunun ana alt türü olan da ulusal düzeyde "hassas" tür olarak sınıflandırılmasının ve eyalet yasalarınca "nadir veya soyu tükenmek üzere" olarak listelenmesinin yanı sıra Batı Avustralya'da tarım zararlısı olarak ilan edilmiştir.
Durumları ve korunmaları
IUCN (Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği) ve BirdLife International'a göre, yedi kakadu türü hassas (Vulnerable) ve daha yüksek risk kategorilerinde yer alırken, bir tür ise tehdit altında (Near Threatened) olarak sınıflandırılmaktadır. Bu türlerden ikisi, Cacatua sulphurea ve Cacatua haematuropygia, kritik tehlike altında olarak kabul edilmektedir.
Kakadulara yönelik en büyük tehditler, doğal yaşam alanı kaybı ve yasa dışı yabani hayvan ticaretidir. Tüm kakadular yuvalamak için ağaçlara ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle ağaç kayıpları onları olumsuz etkiler. Ayrıca, birçok türün özel habitat gereksinimleri vardır veya küçük adalarda yaşadıkları ve doğal olarak sınırlı yayılış alanlarına sahip oldukları için bu habitatların kaybına karşı da savunmasızdırlar. Kakaduların evcil hayvan olarak popüler olması, yakalanmalarına ve ticaretlerinin yapılmasına yol açarak bazı türleri tehdit altına sokmuştur. 1983-1990 yılları arasında Endonezya'dan 66.654 Cacatua moluccensis kakadu ihraç edilmiştir. Bu rakam, ülke içinde ticareti yapılmak üzere yakalanan veya yasa dışı yollarla ihraç edilen kuşları içermemektedir. Birçok türün yakalanması daha sonra yasaklanmış olsa da, yasa dışı ticaret devam etmiştir. Kuşlar, sandıklara veya bambu borulara tıkılmış halde Endonezya ve Filipinler'den deniz yoluyla kaçırılmaktadır. Avustralya'dan yasa dışı olarak çıkarılan kakadu popülasyonları arasında hem nadir hem de yaygın türler mevcuttur. Sakinleştirilmiş olan kuşlar naylon çoraplarla sarılarak uluslararası uçuşlarda refakatsiz bagajlar içerisindeki PVC borulara yerleştirilmektedir. Bu kaçak ticaret sırasında türlerin ölüm oranı %30'dur. Yumurtaların kaçakçılar tarafından kolayca gizlenebilmesi, bu kaçakçılık yönteminin de giderek daha sık kullanılmasına katkıda bulunmuştur. Bu yasa dışı ticaretin, Avustralya türlerini Amerikan papağanı gibi denizaşırı türlerle takas eden organize suç örgütleri tarafından yönetildiği düşünülmektedir.
Nesli Tehlike Altındaki Türlerin Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES), sultan papağanı (Nymphicus hollandicus) dışında kalan tüm kakadu türlerini koruma altına almıştır. Söz konusu sözleşme, vahşi popülasyonlardan elde edilen papağanların ithalat ve ihracatını belirli koşullar altında ve özel lisanslarla sınırlandırmaktadır. Cacatua goffiniana, Cacatua haematuropygia, Cacatua moluccensis, Cacatua sulphurea ve Probosciger aterrimus türleri (tüm alt türleri dahil olmak üzere), en yüksek koruma statüsünü ifade eden CITES Ek I listesinde sınıflandırılırken, sultan papağanı haricindeki diğer kakadu türleri ise CITES Ek II listesinde yer almaktadır.
Kuş yetiştiriciliği
Görünümleri, zekâları ve etkileyici kişilikleri nedeniyle tercih edilen kakadular, yine de olarak bazı zorluklar yaratabilirler.Cacatua sanguinea gibi bazı türler insan seslerini taklit edebilse de, genel olarak bu konuda çok yetenekli değillerdir. Sosyal canlılar olan vahşi kakaduların, daha önce esaret altında yaşamış ve sonradan bir sürüye katılmış kuşlardan insan konuşmasını öğrendikleri bilinmektedir. Kakadu bakımı, papağan yetiştirme konusunda deneyimli kişilerce yapılmalıdır. Sosyal ihtiyaçları yüksek olan bu kuşlar, uzun süre tek başlarına kafeste tutulduklarında olumsuz etkilenebilirler.
Sultan papağanı (Nymphicus hollandicus), kakadular arasında evcil hayvan olarak en çok tercih edilen türdür. 2003-2004 yıllarında tarafından ABD'de yapılan bir ankete göre, kuş besleyenlerin %39'u sultan papağanı, yalnızca %3'ü ise diğer kakadu türlerini beslemektedir. Beyaz kakadular, siyah kakadulara göre kuş yetiştiriciliğinde daha yaygındır. Avustralya yaban hayatına uygulanan ihracat kısıtlamaları nedeniyle siyah kakadular Avrupa hayvanat bahçelerinde nadiren görülür; ancak hükümetler tarafından el konulan bazı kuşlar, geçici olarak ödünç verilebilmektedir.
Kakadular sahiplerine ve bazen diğer insanlara karşı çok sevecen olabilirler, ancak yoğun ilgi beklentileri vardır. Kakadularda gözlenen yoğun ilgi beklentisinin, yetersiz yetiştirme koşullarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Yavru kuşların, daha uysal bir evcil hayvan olacakları düşüncesiyle ebeveynlerinden erken yaşta alınarak elle beslenmesi, onların insanlarla fiziksel temas kurarak ebeveynlerinin yerini doldurmaya çalışmalarına yol açabilir. Ayrıca, meraklı doğaları gereği, onlara sürekli olarak kurcalayabilecekleri, çiğneyebilecekleri ve parçalayabilecekleri nesneler sunulmalıdır. Esaret altındaki papağanlar can sıkıntısından dolayı gibi stereotipik davranışlar sergileyebilirler. Tüy yolmanın temelinde genellikle psikolojik nedenler yatar. Diğer olumsuz özellikler arasında güçlü ısırıkları ve yüksek sesli çığlıkları gösterilebilir. Özellikle Cacatua moluccensis ve Cacatua alba türleri bu konuda dikkat çekicidir. Tüm kakaduların tüylerinde bulunan ince bir toz, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.Cacatua goffiniana ve daha sakin olan Galah kakadusu gibi küçük türlerin evcil hayvan olarak bakımı daha kolaydır. Sultan papağanı ise en popüler ve bakımı en kolay papağan türlerinden biridir ve kuş yetiştiriciliğinde birçok farklı renk varyasyonu mevcuttur.
Büyük kakadular türüne göre 30 ila 70 yıl, hatta bazen daha uzun yaşayabilirken, sultan papağanları yaklaşık 20 yıl yaşar. Evcil hayvan olarak uzun ömürlü olmaları, sahiplerinin onlara uzun süreli bir bağlılık göstermesini gerektirir. Bu uzun ömürlülük, evcil hayvan kaybı vakalarını azalttığı için olumlu bir özelliktir. Esaret altında en uzun yaşayan kakadu, Chicago'daki 'nde 83 yaşına (1933-2016) kadar yaşayan adlı Cacatua leadbeateri türüydü.San Diego Hayvanat Bahçesi'nde yaşayan Cacatua moluccensis türü kakadu King Tut, 1990 yılında yaklaşık 69 yaşında öldü. Londra Hayvanat Bahçesi'ndeki bir Probosciger aterrimus kakadusu ise 2000 yılında 56 yaşına ulaştı. Bunun dışında, daha yaşlı kuşlara dair bazı bilgiler de mevcuttur. Sidney'deki Tom Ugly's Point'te yaşayan ve 100 yaşın üzerinde olduğu söylenen Cacatua galerita kakadusu Cocky Bennett buna bir örnektir. Uzun yaşamı boyunca tüy sağlığı sorunları yaşamıştır. Bir Avustralya hayvanat bahçesinde bir Probosciger aterrimus kakadusunun 80-90 yaşına ulaştığı, 1904 yılında orta Avustralya'da bir yuvadan alınan Cacatua sanguinea türü kakadunun ise 1970'lerin sonlarında hala hayatta olduğu bildirilmiştir. Şubat 2010'da Arthur adlı Cacatua alba'nın 90 yaşında olduğu iddia edilmiş; bu kuş, Cebu City Hayvanat Bahçesi'ne getirilmeden önce Cebu'da nesiller boyu aynı aileyle yaşamıştır.
Eğitimli kakadular bazen hayvanat bahçelerindeki kuş gösterilerinde sahne alırlar. Diğer kuş türlerine kıyasla, kakaduları yiyecekle motive etmek genellikle daha zordur. Bazı kakadular, ödül maması yerine sevilmeye veya övgü dolu sözlere daha iyi karşılık verirler. Kakadulara özel olarak tasarlanmış takmaları öğretilebilir. Bu koşumlar sayesinde sahipleri, kakadularını güvenli bir şekilde dışarıda gezdirebilirler. Kakadular, özellikle yaşlıların kaldığı huzurevlerinde olmak üzere, programlarında da kullanılmıştır.
Kakaduların müziğe karşı oldukça belirgin tepkileri vardır. İnternette bu kuşların popüler müzik eşliğinde dans ettiğini gösteren birçok video mevcuttur. 2008 yılında adında bir kakadusu üzerinde yapılan bilimsel bir araştırma, bu kuşun ritim duygusuna sahip olduğunu, yani insanların yaptığı müziği algılayıp hareketlerini müziğin ritmine uygun olarak ayarlayabildiğini ortaya koymuştur.
Kaynakça
- ^ ICZN (2000). "Opinion 1949. Cacatua Vieillot, 1817 and Cacatuinae Gray, 1840 (Aves, Psittaciformes): conserved". Bulletin of Zoological Nomenclature. 57: 66-67. 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2018.
- ^ Suppressed by the International Commission on Zoological Nomenclature in Opinion 1949 (2000). ICZN (2000). "Opinion 1949. Cacatua Vieillot, 1817 and Cacatuinae Gray, 1840 (Aves, Psittaciformes): conserved". Bulletin of Zoological Nomenclature. 57: 66-67. 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2018.
- ^ "Overview of Cockatiel Size, cockatielworld.co.uk". 3 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2024.
- ^ J. Simpson; E. Weiner, (Ed.) (1989). "cockatoo". Oxford English Dictionary. 2nd. Oxford: Clarendon Press. ISBN .
- ^ Mynott, Jeremy (2009). Birdscapes: Birds in Our Imagination and Experience. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. s. 319. ISBN .
- ^ Higgins, Peter Jeffrey, (Ed.) (1999). Handbook of Australian, New Zealand and Antarctic Birds. Volume 4: Parrots to Dollarbird. Melbourne: Oxford University Press. s. 127. ISBN .
- ^ a b c d e f g h i j k l m Rowley, Ian (1997). "Family Cacatuidae (Cockatoos)". del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew; Sargatal, Jordi (Ed.). Handbook of the Birds of the World. Volume 4, Sandgrouse to Cuckoos. Barcelona: Lynx Edicions. ss. 246-69. ISBN .
- ^ . "ABC NewsRadio: wordwatch, Cockatoo". ABC website. Australian Broadcasting Corporation. 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.
- ^ Smith, B.T.; Merwin, J.; Provost, K.L.; Thom, G.; Brumfield, R.T.; Ferreira, M.; Mauck, W.M.I.; Moyle, R.G.; Wright, T.F.; Joseph, L. (2023). "Phylogenomic analysis of the parrots of the world distinguishes artifactual from biological sources of gene tree discordance". Systematic Biology. 72 (1): 228-241. doi:10.1093/sysbio/syac055. (PMID) 35916751. Geçersiz
|doi-access=free
() - ^ ; Donsker, David; , (Ed.) (January 2023). "Parrots, cockatoos". IOC World Bird List Version 13.1. International Ornithologists' Union. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023.
- ^ Gray, George Robert (1840). A List of the Genera of Birds, with an indication of the typical species of each genus. Londra: R. & J.E. Taylor. s. 53. 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2009.
- ^ Christidis & Boles 2008, s. 148
- ^ a b c d e f g Nicole E. White; Matthew J. Phillips; M. Thomas P. Gilbert; Alonzo Alfaro-Núñez; Eske Willerslev; Peter R. Mawson; Peter B.S. Spencer; Michael Bunce (2011). "The evolutionary history of cockatoos (Aves: Psittaciformes: Cacatuidae)" (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 59 (3): 615-622. Bibcode:2011MolPE..59..615W. doi:10.1016/j.ympev.2011.03.011. (PMID) 21419232. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2018.
- ^ a b c d e f Wright TF, Schirtzinger EE, Matsumoto T (2008). "A Multilocus Molecular Phylogeny of the Parrots (Psittaciformes): Support for a Gondwanan Origin during the Cretaceous". Molecular Biology and Evolution. 25 (10): 2141-56. doi:10.1093/molbev/msn160. (PMC) 2727385 $2. (PMID) 18653733.
- ^ a b de Kloet, RS; de Kloet SR (2005). "The evolution of the spindlin gene in birds: Sequence analysis of an intron of the spindlin W and Z gene reveals four major divisions of the Psittaciformes". Molecular Phylogenetics and Evolution. 36 (3): 706-21. Bibcode:2005MolPE..36..706D. doi:10.1016/j.ympev.2005.03.013. (PMID) 16099384.
- ^ a b c d e f Tokita M, Kiyoshi T, Armstrong KN (2007). "Evolution of craniofacial novelty in parrots through developmental modularity and heterochrony". Evolution & Development. 9 (6): 590-601. doi:10.1111/j.1525-142X.2007.00199.x. (PMID) 17976055.
- ^ Astuti, Dwi; Azuma, Noriko; Suzuki, Hitoshi; Higashi, Seigo (2006). "Phylogenetic Relationships Within Parrots (Psittacidae) Inferred from Mitochondrial Cytochrome-bGene Sequences". Zoological Science. 23 (2): 191-8. doi:10.2108/zsj.23.191. hdl:2115/54809 . (PMID) 16603811.
- ^ Christidis L; Schodde R; Shaw DD; Maynes SF (1991). "Relationships among the Australo-Papuan parrots, lorikeets, and cockatoos (Aves, Psittaciformes) - protein evidence" (PDF). Condor. 93 (2): 302-17. doi:10.2307/1368946. JSTOR 1368946. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mart 2013.
- ^ Schweizer M, Seehausen O, Güntert M, Hertwig ST (2010). "The evolutionary diversification of parrots supports a taxon pulse model with multiple trans-oceanic dispersal events and local radiations". Molecular Phylogenetics and Evolution. 54 (3): 984-994. doi:10.1016/j.ympev.2009.08.021. (PMID) 19699808.
- ^ Manuel Schweizer; Ole Seehausen; Stefan T. Hertwig (2011). "Macroevolutionary patterns in the diversification of parrots: effects of climate change, geological events and key innovations". Journal of Biogeography. 38 (11): 2176-2194. Bibcode:2011JBiog..38.2176S. doi:10.1111/j.1365-2699.2011.02555.x. 17 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2019.
- ^ Leo Joseph; Alicia Toon; Erin E. Schirtzinger; Timothy F. Wright (2011). "Molecular systematics of two enigmatic genera Psittacella and Pezoporus illuminate the ecological radiation of Australo-Papuan parrots (Aves: Psittaciformes)". Molecular Phylogenetics and Evolution. 59 (3): 675-684. Bibcode:2011MolPE..59..675J. doi:10.1016/j.ympev.2011.03.017. (PMID) 21453777.
- ^ a b c d Brown DM, Toft CA (1999). "Molecular systematics and biogeography of the cockatoos (Psittaciformes: Cacatuidae)". . 116 (1): 141-57. doi:10.2307/4089461. JSTOR 4089461. 27 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2013.
- ^ a b c d e f Astuti, D (2004). A phylogeny of cockatoos (Aves: Psittaciformes) inferred from DNA sequences of the seventh intron of nuclear β-fibrinogen gene (PDF) (PhD). Graduate School of Environmental Earth Science, Hokkaido University, Japan. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2009.
- ^ a b c d Adams M, Baverstock PR, Saunders DA, Schodde R, Smith GT (1984). "Biochemical systematics of the Australian cockatoos (Psittaciformes: Cacatuinae)". Australian Journal of Zoology. 32 (3): 363-77. doi:10.1071/ZO9840363.
- ^ a b Christidis & Boles 2008, s. 151
- ^ Forshaw & Cooper 1978, s. 124
- ^ Cayley & Lendon 1973, s. 84
- ^ Christidis & Boles 2008, s. 150
- ^ Courtney, J (1996). "The juvenile food-begging calls, food-swallowing vocalisation and begging postures in Australian Cockatoos". Australian Bird Watcher. 16: 236-49. ISSN 0045-0316.
- ^ Boles, Walter E (1993). "A new cockatoo (Psittaciformes: Cacatuidae) from the Tertiary of Riversleigh, northwestern Queensland, and an evaluation of rostral characters in the systematics of parrots". . 135 (1): 8-18. doi:10.1111/j.1474-919X.1993.tb02804.x.
- ^ Waterhouse, DM (2006). "Parrots in a nutshell: The fossil record of Psittaciformes (Aves)". Historical Biology. 18 (2): 223-34. Bibcode:2006HBio...18..227W. doi:10.1080/08912960600641224.
- ^ a b (2006). Extinction and Biogeography of Tropical Pacific Birds. Chicago: University of Chicago Press. s. 348. ISBN .
- ^ Steadman, D; White P; Allen J (1999). "Prehistoric birds from New Ireland, Papua New Guinea: Extinctions on a large Melanesian island". Proceedings of the National Academy of Sciences. 96 (5): 2563-68. Bibcode:1999PNAS...96.2563S. doi:10.1073/pnas.96.5.2563 . (PMC) 26825 $2. (PMID) 10051683.
- ^ a b Forshaw 2006, s. plate 1
- ^ Roselaar CS, Michels JP (2004). "Systematic notes on Asian birds. 48. Nomenclatural chaos untangled, resulting in the naming of the formally undescribed Cacatua species from the Tanimbar Islands, Indonesia (Psittaciformes: Cacatuidae)". Zoologische Verhandelingen. 350: 183-96. 18 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2009.
- ^ a b Forshaw 2006, s. plate 6
- ^ a b c d Cameron 2007, s. 1.
- ^ Cameron 2007, s. 57.
- ^ a b c Forshaw & Cooper 1978, s. 110
- ^ Cameron 2007, s. 69
- ^ a b Cameron 2007, s. 67.
- ^ a b c Cameron 2007, s. 61.
- ^ Cameron 2007, s. 58.
- ^ a b Cameron 2007, s. 59.
- ^ a b Cameron 2007, s. 68.
- ^ a b c Murphy S, Legge S, Heinsohn R (2003). "The breeding biology of palm cockatoos (Probosciger aterrimus): a case of a slow life history". Journal of Zoology. 261 (4): 327-39. CiteSeerX 10.1.1.475.7031 $2. doi:10.1017/S0952836903004175.
- ^ Cameron 2007, s. 86.
- ^ Cameron 2007, s. 3.
- ^ "Sulphur-crested Cockatoo, Cacatua galerita". Parks & Wildlife Service Tasmania. 31 Ekim 2011. 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2015.
- ^ Cameron 2007, s. 71.
- ^ a b Cameron 2007, ss. 103–4.
- ^ Cameron 2007, s. 77.
- ^ Cameron 2007, s. 104.
- ^ a b c Temby, Ian (1999). "Urban wildlife issues in Australia" (PDF). Shaw Williams; Lisa Harris; Larry Vandruff (Ed.). Proceedings of the 4th International Symposium on Urban Wildlife Conservation. Tucson, Arizona: University of Arizona. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Aralık 2009.
- ^ Cameron 2007, s. 126.
- ^ Lindenmayer, DB; Pope MP; Cunningham RB; Donnelly CF; Nix HA (1996). "Roosting of the Sulphur-Crested Cockatoo Cacatua galerita". Emu. 96 (3): 209-12. Bibcode:1996EmuAO..96..209L. doi:10.1071/MU9960209.
- ^ Rogers, Lesley J. (1 Ocak 1989). "Laterality in Animals". International Journal of Comparative Psychology. 3 (1). doi:10.46867/C48W2Q . 7 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2018.
- ^ Cameron 2007, ss. 143–44.
- ^ Saunders, DA (1974). "The function of displays in the breeding of the White-tailed Black Cockatoo". Emu. 74 (1): 43-46. Bibcode:1974EmuAO..74...43S. doi:10.1071/MU974043.
- ^ Cameron, M (2006). "Nesting habitat of the glossy black-cockatoo in central New South Wales". Biological Conservation. 127 (4): 402-10. Bibcode:2006BCons.127..402C. doi:10.1016/j.biocon.2005.08.019.
- ^ Cameron 2007, s. 129
- ^ a b Cameron 2007, s. 130
- ^ Heinsohn, R; Murphy S; Legge S (2003). "Overlap and competition for nest holes among eclectus parrots, palm cockatoos and sulphur-crested cockatoos". Australian Journal of Zoology. 51 (1): 81-94. doi:10.1071/ZO02003.
- ^ Cameron 2007, s. 131.
- ^ a b Cameron 2007, s. 137.
- ^ Cameron 2007, s. 138
- ^ Cameron 2007, s. 139
- ^ Cameron 2007, s. 147.
- ^ Cameron 2007, ss. 139–40.
- ^ Cameron 2007, s. 141.
- ^ Cameron 2007, s. 143.
- ^ Cameron 2007, ss. 118–9.
- ^ Cameron 2007, s. 113.
- ^ Cameron 2007, ss. 116–7.
- ^ a b Cameron 2007, s. 114.
- ^ Crowley, GM; Garnett S (2001). "Food value and tree selection by Glossy Black-Cockatoos Calyptorhynchus lathami". Austral Ecology. 26 (1). ss. 116-26. doi:10.1046/j.1442-9993.2001.01093.x.
- ^ Cameron 2007, ss. 122–23.
- ^ a b Forshaw & Cooper 1978, s. 29
- ^ Wood GA (1987). "Further field observations of the Palm Cockatoo Probosciger aterrimus in the Cape York Peninsula, Queensland" (PDF). Corella. 12 (2). ss. 48-52. 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2009.
- ^ Cameron 2007, s. 149.
- ^ Borthwick, David (May 2005). "Threat Abatement Plan for Psittacine Beak and Feather Disease Affecting Endangered Psittacine Species". Department of the Environment and Heritage website. Department of the Environment and Heritage, Commonwealth of Australia. 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009.
- ^ Cordon, GP; Hitos Prados A; Romero D; Sánchez Moreno M; Pontes A; Osuna A; Rosales MJ (2009). "Intestinal and haematic parasitism in the birds of the Almunecar (Granada, Spain) ornithological garden". Veterinary Parasitology. 165 (3–4). ss. 361-66. doi:10.1016/j.vetpar.2009.07.027. (PMID) 19682800.
- ^ Stedman NL, Latimer KS, Rakich PM (1998). "Cloacal papillomas in psittacine birds: A retrospective histopathologic review". Proceedings of International Virtual Conferences in Veterinary Medicine: Diseases of Psittacine Birds. International Virtual Conferences in Veterinary Medicine. Athens, GA: College of Veterinary Medicine, University of Georgia. 20 July 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 March 2011.
- ^ Conroy, Gemma; Swanston, Tim (22 Temmuz 2021). "Cockies are learning how to bust into bins and their skills are spreading across suburbia". ABC News (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022.
- ^ Klump, Barbara C.; Martin, John M.; Wild, Sonja; Hörsch, Jana K.; Major, Richard E.; Aplin, Lucy M. (23 Temmuz 2021). "Innovation and geographic spread of a complex foraging culture in an urban parrot". Science (İngilizce). 373 (6553). ss. 456-460. Bibcode:2021Sci...373..456K. doi:10.1126/science.abe7808. (PMID) 34437121. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022.
- ^ Cameron 2007, s. 153.
- ^ B, Mary; Sinclair R (2002). "Australian research on bird pests: impact, management and future directions". Emu. 102 (1). ss. 29-45. Bibcode:2002EmuAO.102...29B. doi:10.1071/MU01028.
- ^ a b Cameron 2007, s. 155.
- ^ a b Cameron 2007, s. 156.
- ^ Cameron 2007, s. 160.
- ^ Temby, I (2003). "Victorian cockatoos. Victorian Department of Primary Industries Information Note". Department of Primary Industries website. The State of Victoria. 17 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ Environment and Natural Resources Committee (Parliament of Victoria) (1995). Problems in Victoria caused by Long-billed Corellas, Sulphur-crested Cockatoos and Galahs. Victorian Government Printer.
- ^ "Fauna Note No.20: Little Corella" (PDF). Western Australian Department of Environment and Conservation. 24 Temmuz 2007. 1 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ "Little Corella (Cacatua sanguinea): Resource document" (PDF). South Australian Department for Environment and Heritage. March 2007. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ a b Saunders, D (2005). "Conserving Carnaby's Black-Cockatoo: historical background on changing status" (PDF). Conserving Carnaby's black-cockatoo – future directions: proceedings from a conservation symposium, Perth, Western Australia, 2 July 2003. Perth, Western Australia: Birds Australia WA Inc. ss. 9-18. ISBN . 29 October 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2009.
- ^ "Calyptorhynchus latirostris". Species Profile and Threats Database. Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts, Canberra. 2009. 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ Cameron 2007, s. 22
- ^ "Muir's corella: conserving a threatened species" (PDF). Department of Environment and Conservation, Western Australia. 2008. 30 March 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016.
- ^ "Philippine Cockatoo – BirdLife Species Factsheet". BirdLife International. 13 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.
- ^ "Blue-eyed Cockatoo – BirdLife Species Factsheet". BirdLife International. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2009.
- ^ "Data Zone: Search Species: Cockatoo". BirdLife International. 2011. 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2011.
- ^ "Data Zone: Search Species: Corella". BirdLife International. 2011. 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2011.
- ^ Cameron 2007, s. 178
- ^ Maron, M (2005). "Agricultural change and paddock tree loss: Implications for an endangered subspecies of Red-tailed Black-Cockatoo". Ecological Management & Restoration. 6 (3): 206-11. Bibcode:2005EcoMR...6..206M. doi:10.1111/j.1442-8903.2005.00238.x.
- ^ Kinnaird, M; O'Brien TG; Lambert FR; Purmias D (2003). "Density and distribution of the endemic Seram cockatoo Cacatua moluccensis in relation to land use patterns". Biological Conservation. 109 (2): 227-35. Bibcode:2003BCons.109..227K. doi:10.1016/S0006-3207(02)00150-7.
- ^ a b Cameron 2007, s. 164.
- ^ Cameron 2007, s. 166.
- ^ CITES (27 April 2011). Appendices I, II and III.
- ^ Trust, World Parrot. "Moluccan Cockatoo (Cacatua moluccensis) – Parrot Encyclopedia". www.parrots.org. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2018.
- ^ Forshaw 2006, s. plate 4
- ^ a b c Low 1999, s. 16
- ^ Cayley & Lendon 1973, s. 97
- ^ Alderton, David (2003). The Ultimate Encyclopedia of Caged and Aviary Birds. London, England: Hermes House. s. 205. ISBN .
- ^ "Birds of a feather talk together" Retrieved 15 September 2011
- ^ Low 1999, s. 23
- ^ Wool-N-Wings (2006). Bird Ownership Statistics in USA.
- ^ Athan 1999, s. 84
- ^ King, C. E.; Heinhuis, H.; Brouwer, K. (January 2000). "Management and husbandry of black cockatoos Calyptorhynchus spp in captivity". International Zoo Yearbook. 37 (1): 87-116. doi:10.1111/j.1748-1090.2000.tb00710.x.
- ^ "Why Do Cockatoos NEED To Be Cuddled? – A Theory". BirdTricks. 15 Ekim 2012. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020.
- ^ Garner, MM; Clubb SL; Mitchell MA; Brown L (2008). "Feather-picking psittacines: histopathology and species trends". Veterinary Pathology. 45 (3): 401-08. doi:10.1354/vp.45-3-401. (PMID) 18487502.
- ^ a b Athan 1999, s. 86
- ^ Athan 1999, s. 87.
- ^ Athan 1999, s. 91
- ^ Athan 1999, s. 92.
- ^ Cayley & Lendon 1973, s. 107
- ^ "Brookfield Zoo". www.facebook.com. 27 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2018.
- ^ "'Cookie,' cockatoo believed to be the world's oldest, dead at 83". Fox News. 30 Ağustos 2016. 26 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2016.
- ^ A. Vila (1 Eylül 2016). "Farewell Cookie: Oldest Pink Cockatoo Dies at 83". . 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2016.
- ^ a b Brouwer, K; Jones M; King C; Schifter H (2000). "Longevity records for Psittaciformes in captivity". International Zoo Yearbook. 37: 299-316. doi:10.1111/j.1748-1090.2000.tb00735.x.
- ^ Cayley & Lendon 1973, s. xxvi
- ^ Codilla, Marian Z. (21 Şubat 2010). "90-year-old cockatoo eyes Guinness record". Philippine Daily Inquirer. 24 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2010.
- ^ Swift, W. Bradford (1997). "The healing touch – animal-assisted therapy". Animals. 16 (4): 130-32.
- ^ Patel AD, Iversen JR, Bregman MR, Schulz I, Schulz C (August 2008). Investigating the human-specificity of synchronization to music (PDF). Adelaide: Causal Productions. 6 January 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2008.
Dış bağlantılar
- Australian Faunal Directory
Kaynak hatası: <ref>
"Note" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="Note"/>
etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfada devam eden bir calisma vardir Yardim etmek istiyorsaniz ya da calisma yarim birakilmissa calismayi yapan kisilerle iletisime gecebilirsiniz Bu sayfada son yedi gun icinde degisiklik yapilmadigi takdirde sablon sayfadan kaldirilacaktir En son degisiklik 6 dakika once ImmoBot katkilar kayitlar tarafindan gerceklestirildi onbellegi bosalt Kakadu Cacatuoidea ust familyasindaki tek familya olan Cacatuidae familyasina ait 21 papagan turunden herhangi biridir Psittacoidea gercek papaganlar ve Strigopidae ile birlikte Psittaciformes takimini olustururlar Familya cogunlukla Avustralasya da dagilim gostermekle birlikte Filipinler ve Endonezya nin dogusundaki Wallacea adalarindan Yeni Gine Solomon Adalari ve Avustralya ya kadar uzanir KakaduCacatua galeritaBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim PsittaciformesUst familya Familya CacatuidaeTip cinsCacatua1817CinslerProboscigerCallocephalonNymphicusCalyptorhynchusLophochroaCacatuaKakadularin mevcut araligi kirmizi Son fosil bulgulari maviSinonimlerPlyctolophinae Vigors 1825 Kakadular belirgin sorguclari ve kavisli gagalari ile taninirlar Tuyleri genellikle diger papaganlarinkinden daha az renklidir cogunlukla beyaz gri veya siyahtir ve genellikle sorguc yanaklar veya kuyrukta renkli detaylar bulunur Ortalama olarak diger papaganlardan daha buyukturler ancak en kucuk kakadu turu olan sultan papagani orta buyukluktedir Sultan papaganinin filogenetik konumu kakadu soyunun en eski dallarindan biri olmasi disinda hala cozulememistir Geri kalan turler iki ana koldadir Calyptorhynchus cinsine ait bes buyuk siyah renkli kakadu bir kolu olusturur Ikinci ve daha buyuk kol ise beyaz tuylu 12 kakadu turunu ve daha once ayrilan uc monotipik cinsi iceren Cacatua cinsi tarafindan olusturulur bunlar pembe ve gri galah cogunlukla gri gang gang kakadu ve buyuk siyah tuylu palmiye kakadusudur Kakadular tohum yumru soganli bitki kokleri meyve cicek ve hasere yemeyi tercih ederler Ozellikle yerde beslenirken genellikle buyuk suruler halinde beslenirler Kakadular tek eslidir ve yuva yaparlar Bazi kakadu turleri ozellikle buyuk ve yasli agaclarin kesilmesinden sonra uygun yuva kovuklarinin azalmasi nedeniyle habitat kaybindan olumsuz etkilenmistir aksine bazi turler insan degisikliklerine iyi uyum saglayarak tarim zararlisi olarak kabul edilmektedir Kakadular kus yetistiriciliginde populer kuslardir ancak ihtiyaclarini karsilamak zordur Sultan papagani bakimi en kolay kakadu turudur ve acik ara en cok esaret altinda tutulan turdur Beyaz kakadular siyah kakadulardan daha yaygin olarak esaret altinda bulunur Vahsi dogada yakalanan kuslarin yasadisi ticareti vahsi dogadaki bazi kakadu turlerinin azalmasina katkida bulunmaktadir Etimoloji Kakadu kelimesi 17 yuzyila kadar uzanir ve Hollandaca kaketoe den turetilmistir bu da Endonezce Malayca kakatua dan gelir 17 yuzyildaki varyantlar arasinda cacato cockatoon ve crockadore bulunurken 18 yuzyilda cokato cocatore ve cocatoo kullanilmistir Bu koken sirasiyla familya ve cins isimleri olan Cacatuidae ve Cacatua icin de kullanilmistir Avustralya argosunda veya halk dilinde baskalari gizli veya yasadisi faaliyetlerde bulunurken ozellikle de kumar oynarken nobet tutmakla gorevlendirilen bir kisiden kakadu olarak bahsedilebilir Kucuk tarim isletmelerinin sahipleri genellikle sakayla veya hafif kucumseyici bir sekilde kibirli ciftciler cocky farmers olarak anilirlar SiniflandirmaPsittaciformes Strigopidae Yeni Zelanda papaganlari Cacatuidae kakadular Psittacidae Afrika ve Yeni Dunya papaganlari Psittaculidae Eski Dunya papaganlari Cacatuidae Calyptorhynchus siyah kakadular 2 tur siyah kakadular 3 tur Nymphicus sultan papagani Probosciger palmiye kakadusu Callocephalon gang gang kakadu Eolophus galah Lophochroa pembe kakadu Cacatua beyaz kakadular ve corellalar 13 tur Brian Smith ve ortak calisanlarin 2023 molekuler filogenetik calismasina dayanan kakadularin cins duzeyinde kladogrami Her cinsteki tur sayisi ve David Donsker tarafindan Uluslararasi Ornitoloji Komitesi IOC simdi Uluslararasi Ornitologlar Birligi adina tutulan listeden alinmistir Kakadular ilk olarak 1840 yilinda Ingiliz doga bilimci George Robert Gray tarafindan papagan familyasi Psittacidae icinde altfamilyasi olarak tanimlanmistir ve Cacatua ilk listelenen ve tip cinsidir Bu grup farkli otoriteler tarafindan zaman zaman tam bir familya veya alt familya olarak kabul edilmistir Amerikali ornitolog 1937 deki Check list of Birds of the World adli kitabinda ve ve ise 1990 da bir alt familya olarak tanimlarken papagan uzmani 1973 te familya olarak siniflandirmistir Sonraki molekuler calismalar orijinal papagan atalarindan en erken ayrilan kolun Strigopidae familyasina ait Yeni Zelanda papaganlari oldugunu ve bunu takiben artik iyi tanimlanmis bir grup veya klad olan kakadularin kalan papaganlardan ayrilarak Guney Yarimkure ye yayilmis ve Psittacoidea ust familyasina ait bircok papagan muhabbet kusu Amerika papagani lori lorigiller cennet papagani ve diger gercek papagan turlerine cesitlenmistir Farkli kakadu turlerinin birbirleriyle olan akrabalik iliskileri genel olarak netlesmis olsa da sultan papaganinin Nymphicus hollandicus kakadularin evrimsel soy agacindaki yeri hala kesin olarak belirlenememistir Sultan papaganinin kakadu ailesindeki konumu hala tartismalidir Bazi arastirmalar sultan papaganinin tum diger kakadu turlerinin atasi oldugunu yani kakadu soy agacinin en temelinde yer aldigini gostermektedir Baska arastirmalar ise sultan papaganinin ya Calyptorhynchus cinsine ait siyah kakadularla daha yakin akraba oldugunu onlarin kardes taksonu oldugunu ya da beyaz ve pembe kakadulari ve palmiye kakadusunu iceren bir grupla klad daha yakin akraba oldugunu one surmektedir Geriye kalan kakadu turleri iki ana evrimsel grupta klad toplanir Bu gruplardan biri Calyptorhynchus cinsine ait siyah kakadu turlerini icerirken diger grup ise geri kalan tum kakadu turlerini kapsar Bilim insanlarinin cogunlugu ikinci grupta siyah palmiye kakadusunun Probosciger gri ve kirmizimsi galahin Eolophus ve gang gang kakadusunun Callocephalon yer aldigini kabul eder Ancak bazi arastirmacilar siyah palmiye kakadusunun Probosciger diger tum kakadu turlerinden daha once evrimlesmis olabilecegini yani soy agacinin en temelinde yer aldigini one surer Bu ikinci grupta yer almayan diger kakadu turleri genellikle beyaz veya hafif pembe renklidir ve hepsi Cacatua cinsine aittir Hem Eolophus galahlar hem de Cacatua cinsleri tuylerinde normalden daha az melanin pigmenti bulunduran hipomelanistik turlerdir Cacatua cinsi kendi icinde iki alt cinse ayrilir Bunlardan biri genellikle corellalar olarak bilinen Licmetis alt cinsi digeri ise Cacatua alt cinsidir Cacatua alt cinsine beyaz kakadular da denir Ancak burada bir kafa karisikligi mevcuttur beyaz kakadu terimi daha genis bir anlamda tum Cacatua cinsi icin de kullanilmaktadir Yani corellalar da dahil olmak uzere tum Cacatua turlerine genel olarak beyaz kakadu denebilir Calyptorhynchus cinsine ait bes kakadu turu ise genellikle siyah kakadular olarak bilinir ve Calyptorhynchus ve Zanda olmak uzere iki alt cinse ayrilir Calyptorhynchus alt cinsindeki turlerde erkek ve disi bireyler eseysel dikromatizm sebebiyle farkli renklere sahiptir Disilerin tuylerinde ozellikle belirgin cizgiler bulunur Ayrica bu iki alt cins yavrularin ebeveynlerinden yiyecek isterken cikardiklari seslerin farkliligiyla da ayirt edilebilir Kakadularin fosil kayitlari papaganlarin genelinden daha sinirlidir Bilinen tek gercek antik kakadu fosili Avustralya nin Riversleigh bolgesinde 16 ila 23 milyon yil oncesine yani Erken Miyosen donemine ait tortularda bulunmus ve buyuk olasilikla Licmetis alt cinsine ait bir Cacatua turudur Bu parcali fosil kalintilari bati corellasina ve galaha benzemektedir Melanezya da ise Yeni Kaledonya ve Yeni Irlanda da ilk insan yerlesiminden sonra ortadan kayboldugu anlasilan Cacatua turlerine ait yari fosil kemikler bulunmustur Bu fosiller Riversleigh fosilinin alt familyalarin ayrisma zamanlamasi icin bir fikir vermesi disinda kakadularin evrimi ve filogenetik iliskileri hakkinda cok fazla bilgi sunmamaktadir Cinsler ve turler Palmiye kakadusunun guclu bir gagasi ve kirmizi yanaklari vardir 55 60 cm 22 24 in uzunlugunda ve 910 1 200 g 2 01 2 65 lb agirliginda olan bu kus en buyuk kakadudur Calyptorhynchus latirostris Avustralya nin Sidney kentindeki nde bakicisiyla birlikte Sidney Taronga Hayvanat Bahcesi nde ucan pembe kakadu Kakadu familyasi Cacatuidae de taninmis alt turler de dahil olmak uzere yaklasik 44 farkli kus bulunmaktadir Bu ailenin mevcut alt bolumu asagidaki gibidir Nymphicinae alt familyasi Nymphicus cinsi Sultan papagani Nymphicus hollandicus Kerr 1792 Calyptorhynchinae alt familyasi Siyah kakadular Calyptorhynchus cinsi siyah kirmizi kakadular Calyptorhynchus banksii Latham 1790 5 alt tur Calyptorhynchus lathami Temminck 1807 3 alt tur cinsi siyah sari beyaz kakadular Calyptorhynchus funereus 1794 2 3 alt tur Calyptorhynchus latirostris Carnaby 1948 Calyptorhynchus baudinii Lear 1832 alt familyasi Microglossini oymagi tek bir cins ve bu cinse ait tek bir tur olan siyah palmiye kakadusunu icerir Probosciger cinsi Probosciger aterrimus Gmelin 1788 4 alt tur oymagi beyaz pembe ve gri turlerden olusan dort turu icerir Callocephalon cinsi Callocephalon fimbriatum Grant 1803 Eolophus cinsi Galah Eolophus roseicapilla Vieillot 1817 3 alt tur Cacatua cinsi 13 tur alt cinsi gercek beyaz kakadular Cacatua sulphurea Gmelin 1788 5 alt tur Fraser 1844 Cacatua galerita Latham 1790 4 alt tur Cacatua ophthalmica Sclater 1864 Cacatua alba Muller 1776 Cacatua moluccensis Gmelin 1788 alt cinsi corellalar Cacatua tenuirostris Kuhl 1820 Cacatua pastinator Gould 1841 2 alt tur Cacatua sanguinea Gould 1843 4 alt tur Cacatua goffiniana Roselaar ve Michels 2004 Cacatua ducorpsii Pucheran 1853 Cacatua haematuropygia Muller 1776 Lophochroa alt cinsi pembe kakadular Cacatua leadbeateri Vigors 1831 2 alt tur MorfolojiABD de kafasinin uzerindeki diklesmis sorguclariyla tutsak bir Cacatua galerita Kakadular genellikle tiknaz yapili orta ila buyuk boyutlu papaganlardir ve uzunluklari 30 60 cm 12 24 in agirliklari ise 300 1 200 g 0 66 2 65 lb arasinda degisir Ancak sultan papagani diger turlere gore oldukca kucuk ve daha incedir uzun sivri kuyruk tuyleri dahil 32 cm 13 in uzunlugunda ve 80 100 g 2 8 3 5 oz agirligindadir Kakadularin tumunde bulunan hareketli sorguc bircok turde etkileyici bir goruntu olusturur ve kuslar konarken veya heyecanlandiklarinda diklesir Kakadular karakteristik kivrik gagalari ve iki orta parmagi one iki dis parmagi geriye donuk olan zigodaktil ayak yapilari gibi bircok ozelligi diger papaganlarla paylasir Ancak onlari diger papaganlardan ayiran en belirgin ozellikler diklesebilen sorguclari ve gercek papaganlarda parlak mavi ve yesil renklere neden olan Dyck dokulu tuy yapisinin bulunmamasidir Kakadular diger papaganlar gibi kisa bacaklara guclu pencelere ve paytak bir yuruyuse sahiptirler Ayrica dallar arasinda hareket ederken guclu gagalarini adeta ucuncu bir uzuv gibi kullanirlar Kakadular genellikle hizli ucmalarina imkan saglayan uzun ve genis kanatlara sahiptirler ve galahlar gibi bazi turler 70 km sa 43 mph kadar hiza ulasabilmektedir Calyptorhynchus cinsine ait turler ve Cacatua galerita ile Cacatua leadbeateri gibi buyuk beyaz kakadular ise daha kisa yuvarlak kanatlara ve daha yavas ve dengeli bir ucus tarzina sahiptirler Avustralya NSW de bir cift Callocephalon fimbriatum kirmizi basli erkek Kakadular guclu es baglari kurarlar Kakadular dinlenirken alt ve ust cenelerini birbirine surterek surekli keskin tuttuklari iri bir gagaya sahiptir Bu guclu gaga tohumlari yemeden once kabuklarindan ayiklayabilmeleri icin gaga icinde ustalikla hareket ettiren buyuk ve kasli bir dille tamamlanir Kabuk ayiklama sirasinda alt cene baskiyi uygular dil tohumu sabit tutar ve ust cene bir ors gibi gorev yapar Kafatasinin goz cevresi ceneleri yana dogru hareket ettiren guclu kaslari destekleyecek sekilde ozel olarak guclendirilmistir Erkek kakadularin gagalari genellikle disilerinkinden biraz daha buyuk olsa da bu boyut farki ozellikle Probosciger aterrimus turunde cok daha belirgindir Kakadularin tuyleri diger papaganlara gore daha az canli renklere sahiptir ve genellikle siyah gri veya beyaz tonlarindadir Ancak bircok turun tuylerinde ozellikle baslarinda veya kuyruklarinda sari pembe ve kirmizi gibi daha kucuk renkli bolgeler bulunur Galah ve Cacatua leadbeateri ise genel olarak pembe tonlarinda tuylere sahiptir Bazi turlerde goz ve yuz cevresinde perioptalmik halka olarak bilinen parlak renkli ciplak deri alanlari vardir Probosciger aterrimus turunde bu ciplak kirmizi alan oldukca genistir ve yuzun bir kismini kaplar Corellalar ve Cacatua ophthalmica gibi bazi beyaz kakadu turlerinde ise bu alan daha kucuktur Cogu kakadu turunde erkek ve disilerin tuy renkleri benzerdir Disi sultan papaganinin tuyleri erkegine gore daha soluk olsa da en belirgin eseysel dimorfizm yani erkek ve disi arasindaki gorunum farkliligi Callocephalon fimbriatum ve Calyptorhynchus alt cinsine ait Calyptorhynchus banksii ve Calyptorhynchus lathami turlerinde gorulur Birkac turde goz irisinin rengi farklilik gosterir disi galah ve Cacatua leadbeateri turlerinde pembe veya kirmizi bazi disi beyaz kakadu turlerinde ise kirmizimsi kahverengidir Erkeklerin ise hepsinin goz irisi koyu kahverengidir Beyaz bir kakadu sol ayagiyla kafes tellerine tutunurken penceleri pullu derisi ve karakteristik zigodaktil ayak yapisi net bir sekilde gorulmektedir Kakadular gun icinde sik sik tuylerini temizleyerek bakimlarini yaparlar Tuylerini gagalayarak uzerlerindeki kir ve yagi temizler tuy teleklerini duzenlerler Hatta ulasamadiklari yerlerdeki tuyleri temizlemek icin birbirlerine de yardimci olurlar Kakadular kuyruk sokumlarindaki bir bezden salgiladiklari yagi baslarini veya onceden yaglanmis tuylerini kullanarak tuylerine surerler Bel bolgesindeki ozel tuyler tarafindan uretilen pudra tuyu ise temizlik sirasinda kakadu tarafindan tum tuylere yayilir Tuylerin yenilenmesi oldukca yavas ve karmasik bir surectir Siyah kakadularda bu surec tek tek degismesiyle yaklasik iki yil surer Galah ve Cacatua tenuirostris gibi diger turlerde ise bu sure cok daha kisadir ve tum ucus tuylerinin yenilenmesi yaklasik alti ay surer Ses Kakadularin sesleri genellikle yuksek ve rahatsiz edicidir Bu sesler bireylerin birbirlerini tanimalari digerlerini avcilara karsi uyarmalari ruh hallerini ifade etmeleri suru butunlugunu korumalari ve yuvalarini savunurken uyari amacli kullanilmalari gibi cesitli islevlere hizmet eder Cikardiklari seslerin turu ve sayisi turden ture farklilik gosterir Ornegin Calyptorhynchus latirostris 15 farkli ses cikarabilirken Cacatua leadbeateri gibi bazi turler daha az sayida ses cikarir Callocephalon fimbriatum gibi bazi turler nispeten sessizdir ancak beslenirken daha yumusak hiriltilar duyulur Sesli iletisimlerinin yani sira Probosciger aterrimus turu olu bir dala bir cubukla vurarak uzak mesafelerle de iletisim kurabilir Tehdit altinda hissettiklerinde ise kakadu turleri karakteristik bir tislama sesi cikarirlar Dagilim ve habitatCacatua goffiniana yalnizca Endonezya daki Tanimbar adalarinda yasar Singapur da ise dogaya kacmis birkac bireye rastlanmaktadir Kakadularin dogal yasam alanlari gercek papaganlara gore cok daha sinirlidir ve dogal olarak yalnizca Avustralya Endonezya Filipinler ve bazi Pasifik adalarinda bulunurlar 21 turden 11 i sadece Avustralya da yasarken yedi tur ise yalnizca Filipinler Endonezya Papua Yeni Gine ve Solomon Adalari nda gorulur Yakinlardaki Palawan ve Sulawesi adalarinda ve bircok Pasifik adasinda bulunmalarina ragmen Borneo da hicbir kakadu turu yasamamaktadir ancak Yeni Kaledonya da fosil kalintilarina rastlanmistir Uc tur hem Yeni Gine de hem de Avustralya da bulunur Galah gibi bazi turlerin yayilis alanlari oldukca genis olup Avustralya nin buyuk bir bolumunde gorulurken Bati Avustralya ya ozgu Calyptorhynchus baudinii veya Endonezya nin na ozgu Cacatua goffiniana gibi bazi turlerin yayilis alanlari ise kitanin veya bir ada grubunun kucuk bir bolumuyle sinirlidir Bazi kakadu turleri Yeni Zelanda Singapur ve Palau gibi dogal yasam alanlarinin disindaki bolgelere kazara getirilmistir Ayrica iki Avustralya corella turu de kitada dogal olarak bulunmadiklari bolgelere insanlar tarafindan tasinmistir Kakadular subalpin bolgelerdeki ormanlardan mangrovlara kadar cok cesitli yasam alanlarinda bulunabilirler Ancak hicbir tur tum habitat tiplerinde yasamaz Galah ve sultan papagani gibi en yaygin turler ot tohumlariyla beslenen acik alan kuslaridir Genellikle oldukca hareketli hizli ucuculardir ve gocebe bir yasam surerler Kus suruleri ic bolgelerin genis alanlarinda dolasarak tohum ve diger besin kaynaklarini ararlar Kuraklik suruleri daha kurak bolgelerden tarim alanlarina dogru goc etmeye zorlayabilir Calyptorhynchus lathami gibi diger kakadu turleri ise ormanlik alanlarda yagmur ormanlarinda caliliklarda ve hatta yuksek dag ormanlarinda yasarlar Cacatua haematuropygia mangrovlarda yasar ve kuzey Luzon da bulunmamasi muhtemelen oradaki mangrov ormanlarinin azligindan kaynaklanmaktadir Ormanlarda yasayan kakadular genellikle yerlesiktir cunku besin kaynaklari daha istikrarli ve ongorulebilirdir Birkac tur insan etkisiyle degisen ortamlara iyi uyum saglamis ve tarim arazilerinde ve hatta kalabalik sehirlerde bile gorulebilirler Davranis in suluboya ve guaj eskizi Kakadular gunduz aktiftir ve yiyeceklerini bulmak icin gun isigina ihtiyac duyarlar Gunes tuneklerini isitana kadar bekledikten sonra beslenmeye baslarlar Tum turler genel olarak oldukca sosyaldir ve renkli gurultulu halinde tunemek yiyecek aramak ve yolculuk etmek gibi aktivitelerde bulunurlar Surulerin buyuklugu yiyecek bolluguna gore degisir Yiyecek bol oldugunda yuz veya daha az kustan olusan kucuk suruler halinde yasarlar Ancak kuraklik veya benzer zorlu kosullarda bu suruler binlerce hatta on binlerce kusa ulasabilir bolgesinden kaydedilen bir gozlemde 32 000 Cacatua sanguinea turune ait bir suru tespit edilmistir Acik arazilerde yasayan turler ormanlik bolgelerde yasayanlara gore daha buyuk suruler olustururlar Bazi kakadu turleri su kaynaklarinin yakininda tunemeyi tercih ederken bazilari ise tunedikleri yerler ile beslendikleri alanlar arasinda uzun mesafeler kat eder Kakadular banyo yapmak icin bas asagi sarkabilir yagmurda ucabilir veya agaclarin tepesindeki islak yapraklarda cirpinabilirler Tipki insanlardaki saglaklik veya solaklik gibi kakadularin da baskin olarak kullandiklari bir ayaklari vardir Turlerin buyuk cogunlugu 87 100 oraninda sol ayaklarini kullanirken birkac tur sag ayaklarini tercih eder Ureme Evcil hayvan olarak satilmak uzere elle buyutulmus Umbrella kakadu olarak da bilinen Cacatua alba yavrulari Kakadular urerler ve kurduklari cift baglari uzun yillar surebilir Bircok kus cinsel olgunluga ulasmadan once suruler halinde eslesir ve uremeye baslamayi en az bir yil erteler Disiler genellikle uc ila yedi yaslari arasinda ilk kez urerken erkekler genellikle daha gec olgunlasir Cinsel olgunlugun gecikmesinin nedeni diger kus turlerine gore daha uzun suren yavru buyutme ve ebeveynlik becerilerini gelistirmelerine olanak saglamaktir bazi turlerin yavrulari bir yila kadar ebeveynlerinin yaninda kalir Kakadular ust uste yillarca ayni yuvalama alanlarina donerek yuva sadakati de gosterirler Ozellikle uzun suredir birlikte olan ciftlerde kur yapma davranisi genellikle basittir Sadece siyah kakadular kur yaparken birbirlerini beslerler Yerlesik ciftler birbirlerinin tuylerini temizlemeye devam etseler de kulucka donemi basladiginda muhtemelen cift baglarinin gucu nedeniyle tum kur yapma davranislari azalir Kakadular cogu papagan gibi agac kovuklarinda yuva yaparlar ve bu kovuklari kendileri acamazlar Bu dogal oyuklar dallarin kirilmasi mantarlar termit gibi boceklerin ahsabi yemesi ve hatta yayilis alanlarinin kesistigi yerlerde agackakanlarin oyuk acmasiyla olusur Bu tur yuvalarin sayisi bircok bolgede azdir ve bu durum hem ayni turden diger kakadularla hem de farkli turler ve diger hayvanlar arasinda rekabete yol acar Kakadular genellikle kendi boyutlarindan biraz daha buyuk kovuklari tercih ederler bu nedenle farkli buyuklukteki kakadu turleri boyutlarina uygun farkli buyuklukteki kovuklarda yuva yaparlar Mumkun oldugunda kakadular yerden 7 veya 8 metre 23 veya 26 ft yukseklikte su ve yiyecek kaynaklarina yakin yerlerde yuva yapmayi tercih ederler Yuvalama kovuklarinin ic kismi cubuklar odun talaslari ve yaprakli dallarla dosenir Kakadu yumurtalari oval bicimlidir ve yuvanin korunakli konumu nedeniyle kamuflaja ihtiyac duymadiklari icin baslangicta beyaz renklidir Ancak kulucka suresi ilerledikce renkleri degisir Yumurta boyutlari Probosciger aterrimus ve Calyptorhynchus banksii kakadu turlerinde 55 mm 37 mm 2 2 in 1 5 in den sultan papaganlarinda 26 mm 19 mm 1 02 in 0 75 in ye kadar farklilik gosterir Kulucka basina dusen yumurta sayisi turler arasinda degisiklik gosterir Probosciger aterrimus ve diger bazi buyuk kakadu turleri tek bir yumurta yumurtlarken daha kucuk turler iki ila sekiz arasinda yumurta yumurtlayabilir Besin miktari da kulucka boyutunu etkileyen bir faktordur Bazi turler ilk kulucka basarisiz olursa ikinci bir kulucka deneyebilir Yumurtalarin yaklasik 20 si dollenmemis cikar Kakadularda kulucka ve yavrulara bakma sorumlulugu siyah kakadularda oldugu gibi sadece disi tarafindan ustlenilebilecegi gibi diger turlerde oldugu gibi disi ve erkek arasinda da paylasilabilir Siyah kakadularda erkek kulucka donemindeki disiyi gunde birkac kez yiyecek getirerek destekler Probosciger aterrimus yavrulari haric diger tum turlerin yavrulari sari tuylerle kapli olarak dogarlar Kulucka suresi turun buyuklugune gore degisir Kucuk sultan papaganlarinda bu sure yaklasik 20 gun iken daha buyuk olan Calyptorhynchus latirostris turu kakadularda 29 gune kadar cikabilir Yavruluk donemi de turun buyuklugune gore degisiklik gosterir Daha buyuk turlerin yavrulari daha uzun sure yuvada kalir Bu sure ayni zamanda mevsimsel ve cevresel faktorlerden ve birden fazla yavrunun oldugu kuluckalarda kardesler arasi rekabetten de etkilenir Bazi turlerin yavruluk donemi hakkindaki bilgilerin cogu kushanelerde yapilan gozlemlere dayanmaktadir Kushanelerde yetistirilen sultan papaganlari 5 hafta sonra buyuk Probosciger aterrimus kakadulari ise 11 hafta sonra ucabilirler Bu donemde yavrularin tuyleri yetiskinlige ozgu tuylere donusmeye baslar Kanat ve kuyruk tuyleri baslangicta yavas uzar ancak ana tuylerin cikmasiyla birlikte uzama hizi artar Yavrular bu donemin yaklasik ucte ikisinde yetiskin agirliklarinin 80 90 ina ulasirlar ve yuvadan ayrilmadan once bu kiloda sabit kalirlar Yuvadan uctuklarinda kanat ve kuyruk tuyleri henuz tam olarak gelismemistir ve yetiskin boyutlarina ulasmalari biraz daha zaman alir Yavrularin buyume hizi ve yuvadan ucan yavru sayisi yetersiz besin ve olumsuz hava kosullarindan olumsuz yonde etkilenir Beslenme ve yiyecek arama Perth te dogal yasam alanlarinda gozlemlenen Cacatua tenuirostris turune ait kakadular Fotograftaki sagdaki kus kisa cimlerin arasindaki topragi uzun gagasiyla eseleyerek yiyecek ariyor Kakadular cok yonlu beslenirler ve baslica bitkisel gidalar tuketirler Tohumlar tum turlerin beslenmesinde onemli bir yer tutar kakadular bu tohumlari guclu gagalariyla kirip acarlar Galahlar korellalar ve bazi siyah kakadular genellikle yerde beslenirken digerleri cogunlukla agaclarda yiyecek arar Yerde beslenen turler tohumlarin yogun oldugu bolgelerde siki ve cekismeli gruplar halinde tohumlarin daha seyrek bulundugu yerlerde ise daha daginik bir sekilde dolasarak yiyecek ararlar ayrica gorus alaninin acik oldugu yerleri tercih ederler Cacatua pastinator ve Cacatua tenuirostris toprak altindaki yumrulari ve kokleri kazmak icin uzun gagalara sahiptir Cacatua leadbeateri ise cift diken bitkisinin etrafinda donerek yurur ve bitkinin yer alti kisimlarini bukerek cikarir Bazi kakadu turleri Avustralya nin kurak bolgelerinde yaygin olan eucalyptus banksia ve agaclarinin kozalaklarinda saklanan tohumlarla beslenerek hayatta kalir Bu agaclar serotini adi verilen bir stratejiyle tohumlarini uzun sure muhafaza ederler Bu odunsu meyveler bircok tur icin ulasilamazdir ve daha cok tropikal bolgelerde papaganlar kakadular ve kemirgenler tarafindan tuketilir Buyuk kakadularin guclu gagalari buyuk kozalaklari acabilirken kucuk hayvanlar icin bu kozalaklar cok serttir Bircok yemis ve meyve yiyecek arayan kakadunun agirligini tasiyamayacak kadar ince dallarin ucunda bulunur Bu durumda kakadu dali kendine dogru buker ve ayagiyla tutar Bazi kakadular cok cesitli yiyeceklerle beslenen genelcilerken bazilari belirli yiyeceklerde uzmanlasmistir Calyptorhynchus lathami Allocasuarina cinsi agaclarin kozalaklarinda ozellikle de A verticillata turunun kozalaklarinda uzmanlasmistir Kozalaklari ayagiyla tutar ve tohumlari diliyle cikarmadan once guclu gagasiyla parcalar Bazi turler ozellikle ureme donemlerinde cok sayida bocek yerler hatta Calyptorhynchus funereus turune ait kakadunun beslenmesinin buyuk bir kismini bocekler olusturur Kakadular buyuk gagalarini curuyen odunlarin icindeki kurtcuklari ve larvalari cikarmak icin kullanir Kakadularin yiyecek aramaya harcadigi sure mevsime gore degisir Bolluk zamanlarinda sabah ve aksam sadece birkac saat beslenmeleri yeterli olabilir ve gunun geri kalanini agaclarda tunerek veya tuylerini temizleyerek gecirirler Ancak kis aylarinda gunlerinin buyuk bir kismini yiyecek aramaya harcayabilirler Ureme doneminde besin ihtiyaclari arttigi icin bu donemde yiyecek aramaya daha fazla zaman ayirirlar Kakadularin buyuk kursaklari vardir bu sayede agaca tunedikten sonra bir sure daha yiyecek depolayabilir ve sindirebilirler Yirticilar ve tehditler Bayagi dogan ve kucuk kartallarin galahlari avladigi Aquila audax turune ait kartallarin ise Cacatua galerita turune ait kakadulari oldurdugu gozlenmistir Yumurtalar ve yavrular cesitli tehlikelere karsi savunmasizdir Farkli varanus turleri agaclara tirmanarak yuva kovuklarina girebilir Kaydedilen diger yirticilar arasinda Filipinler deki Rasa Adasi nda Cape York Yarimadasi nda ametist pitonu ve gibi kemirgenler Kanguru Adasi nda ise bulunur Dahasi Kanguru Adasi nda Calyptorhynchus lathami kakadulariyla yuva yeri icin rekabet eden galahlar ve kucuk korellalarin bu kakadularin yavrularini oldurdugu de gozlenmistir Siddetli firtinalar yuvalari su basarak yavrularin bogulmasina termitler ve agac kurtlari ise yuvalarin icten cokmesine neden olabilir Diger papaganlar gibi kakadular da PBFD yakalanabilir Bu viral enfeksiyon tuy dokulmesine gaga deformasyonuna ve kuslarin genel bagisiklik sisteminin zayiflamasina yol acar Ozellikle Cacatua galerita kucuk korellalar ve galahlar arasinda yaygin olan bu hastalik bugune kadar 14 farkli kakadu turunde tespit edilmistir PBFD nin dogadaki buyuk ve saglikli populasyonlar uzerinde onemli bir etkisi olmasa da kucuk ve stres altindaki populasyonlar icin ciddi bir tehdit olusturabilir Ispanya nin Granada kentindeki Almunecar Kus Bahcesi nde yapilan diski analizlerinde bir Cacatua alba ve bir Cacatua galerita kakadunun Haemoproteus adli protozoonla bir diger Cacatua galerita kakadunun ise sitma paraziti Plasmodium ile enfekte oldugu anlasilmistir Amazon papagani ve Amerikan papaganlari gibi kakadularda da sikca kloakal gelisir Kakadularda gorulen bu papillomlarin bir jakoda bulunan bir virusle iliskili olabilecegine dair bazi bulgular olsa da bu papillomlarin kansere donusup donusmedigi ve tam olarak neden olustuklari henuz bilinmemektedir Sosyal ogrenme Kakadularin sosyal etkilesimler yoluyla yeni beceriler edinebildigi gozlenmistir Yeni Guney Galler de arastirmacilar ve gonullu bilim insanlari kakadularin birbirlerinden cop kutusu kapaklarini acmayi ogrenmesiyle bu davranisin nasil yayildigini takip etmislerdir Cop kutusu acma davranisi uzak banliyolere gore komsu banliyolerde cok daha hizli yayilmistir Dahasi farkli bolgelerdeki kuslar bu karmasik isi basarmak icin kendilerine ozgu yontemler gelistirmislerdir Insanlarla iliskileriDogu Sidney de bir balkona kus yemi yemeye gelen bir Cacatua galerita Insan faaliyetleri bazi kakadu turlerini olumlu bazilarini ise olumsuz yonde etkilemistir Acik arazide yasayan bircok tur insan etkisiyle ortaya cikan degisikliklerden ozellikle de guvenilir tohum kaynaklarinin artmasindan ve su erisiminin kolaylasmasindan buyuk fayda saglamistir Bu degisiklikler hayatta kalmalarina katkida bulunmus ve yabanci gidalari da iceren bir beslenme duzenine uyum saglamalarina yardimci olmustur Ancak bu olumlu etki gorunuse gore yalnizca Avustralya daki acik arazi kakadulariyla sinirlidir zira Avustralya disinda benzer yasam alanlarini tercih eden kakadu turlerinde populasyon artisi gozlenmemistir Agirlikli olarak ormanlarda yasayan turler ise yasam alanlarinin yok olmasindan ciddi sekilde etkilenmistir Bu turlerin genellikle daha ozellesmis beslenme aliskanliklari vardir ve egzotik yiyecekleri diyetlerine dahil etmekte zorlanmislardir Dogu Avustralya da yasayan Calyptorhynchus funereus bu duruma onemli bir istisnadir Zararlilar Cesitli kakadu turleri tarim icin ciddi bir sorun teskil edebilir Bu kuslar bazen vurularak zehirlenerek veya yakalanip gaz verilerek kontrol altina alinmaya calisilir Oldurucu olmayan yontemler arasinda ise korkutma yasam alanlarini degistirme urunleri korumak icin kuslarin yiyebilecegi yemlerin birakildigi alanlar olusturma veya kuslarin tercih ettigi ve asil urunlerin yerine zarar gorecek alternatif urunler yetistirme bulunur Kakadular mulklere verdikleri zararlar nedeniyle sehirlerde de sorun yaratabilirler Dogal ortamlarinda gagalarini ahsap cigneyerek bilerlerken sehirlerde bahce mobilyalarini kapi ve pencere cercevelerini kemirebilirler Ozellikle boylu mazi gibi yumusak ahsaplar kolayca tahrip olur Kuslar ayrica dis mekan kablolarini gunes enerjili su isiticilarini televizyon antenlerini ve uydu antenlerini de hedef alabilirler Melbourne sehir merkezindeki bir isletme Cacatua galerita kakadularinin cam pencerelerdeki silikon dolgularini surekli olarak sokmeleri nedeniyle zarar gormustur Galahlar ve Calyptorhynchus banksii kakadulari ise kirsal bolgelerde elektrik kablolarini baska yerlerde ise brandalari parcalamislardir Avustralya disinda Cacatua goffiniana misir tarlalarina zarar verdigi nda bir zararli tur olarak kabul edilir Cacatua galerita kakadulari Sturt Alisveris Merkezi nin polistirenden yapilmis dis cephesini kemirerek tahrip ediyorlar 1995 yilinda Victoria eyalet insan etkisiyle degisen cevre kosullarindan faydalanarak populasyonlari hizla artan uzun Cacatua tenuirostris Cacatua galerita ve galahlarin yol actigi sorunlar uzerine bir rapor yayinlamistir Bu raporun yayinlanmasinin ardindan Cacatua sanguinea ile birlikte bu uc tur belirli kosullar altinda koruma statusunden cikarilmis ve agaclara baglara meyve bahcelerine rekreasyon alanlarina ve ticari urunlere ciddi zarar verdikleri durumlarda oldurulmelerine izin verilmistir Raporda belirtilen zararlar sadece tahil urunlerine meyve ve kuruyemis bahcelerine ve bazi sebze turlerine verilen zararlarla sinirli kalmamis ayni zamanda evlere ve iletisim ekipmanlarina verilen zararlari da kapsamistir Cacatua sanguinea kus yetistiriciligi yoluyla bolgeye getirildigi Bati Avustralya da tarim zararlisi olarak ilan edilmistir Bu kuslar sorgum misir aycicegi nohut ve diger urunlere zarar vermelerinin yani sira park ve bahcelerdeki agaclarin yapraklarini dokmek ve yaris pistlerinde yenilebilir kok ve yumrulari kazarak cikarmak ayrica kablolari ve ev esyalarini da kemirmek gibi eylemlerde bulunurlar Guney Avustralya da ise suruleri binlerce kustan olusabilen ve koruma altinda olmayan bu tur kirmizi sakiz agaclarinin ve tuneme alani olarak kullanilan diger yerli ve sus agaclarinin yapraklarini dokmek tahil silolarinin uzerindeki brandalari binalardaki kablolari ve metal aksamlari parcalamak yeni ekilmis tarlalardan tahil yemek ve gurultu kirliligi yaratmakla suclanmaktadir Birkac nadir tur ve alt turun de benzer sorunlara yol actigi kaydedilmistir Bati Avustralya ya ozgu ve nesli tehlike altinda olan Calyptorhynchus latirostris buyuyen cam agaclarinin surgunlerini kemirerek agaclarin egri yetismesine ve kereste degerinin dusmesine neden oldugu cam plantasyonlarinda zararli olarak kabul edilmektedir Bu turun ayrica kuruyemis ve meyve urunlerine zarar verdigi ve kanola tarlalarindan faydalanmayi ogrendigi bilinmektedir Yine Bati Avustralya nin guneybatisina ozgu olan Calyptorhynchus baudinii kakadusu tohumlarina ulasmak icin meyveleri yedigi elma ve armut bahcelerinde zararli olabilir Cacatua pastinator kakadusunun ana alt turu olan da ulusal duzeyde hassas tur olarak siniflandirilmasinin ve eyalet yasalarinca nadir veya soyu tukenmek uzere olarak listelenmesinin yani sira Bati Avustralya da tarim zararlisi olarak ilan edilmistir Durumlari ve korunmalari Cacatua haematuropygia yalnizca Filipinler de yasayan ve kritik tehlike altinda olan bir turdur Hassas tur olarak siniflandirilan Cacatua ophthalmica yalnizca Yeni Britanya da yasar IUCN Dunya Doga ve Dogal Kaynaklari Koruma Birligi ve BirdLife International a gore yedi kakadu turu hassas Vulnerable ve daha yuksek risk kategorilerinde yer alirken bir tur ise tehdit altinda Near Threatened olarak siniflandirilmaktadir Bu turlerden ikisi Cacatua sulphurea ve Cacatua haematuropygia kritik tehlike altinda olarak kabul edilmektedir Kakadulara yonelik en buyuk tehditler dogal yasam alani kaybi ve yasa disi yabani hayvan ticaretidir Tum kakadular yuvalamak icin agaclara ihtiyac duyarlar Bu nedenle agac kayiplari onlari olumsuz etkiler Ayrica bircok turun ozel habitat gereksinimleri vardir veya kucuk adalarda yasadiklari ve dogal olarak sinirli yayilis alanlarina sahip olduklari icin bu habitatlarin kaybina karsi da savunmasizdirlar Kakadularin evcil hayvan olarak populer olmasi yakalanmalarina ve ticaretlerinin yapilmasina yol acarak bazi turleri tehdit altina sokmustur 1983 1990 yillari arasinda Endonezya dan 66 654 Cacatua moluccensis kakadu ihrac edilmistir Bu rakam ulke icinde ticareti yapilmak uzere yakalanan veya yasa disi yollarla ihrac edilen kuslari icermemektedir Bircok turun yakalanmasi daha sonra yasaklanmis olsa da yasa disi ticaret devam etmistir Kuslar sandiklara veya bambu borulara tikilmis halde Endonezya ve Filipinler den deniz yoluyla kacirilmaktadir Avustralya dan yasa disi olarak cikarilan kakadu populasyonlari arasinda hem nadir hem de yaygin turler mevcuttur Sakinlestirilmis olan kuslar naylon coraplarla sarilarak uluslararasi ucuslarda refakatsiz bagajlar icerisindeki PVC borulara yerlestirilmektedir Bu kacak ticaret sirasinda turlerin olum orani 30 dur Yumurtalarin kacakcilar tarafindan kolayca gizlenebilmesi bu kacakcilik yonteminin de giderek daha sik kullanilmasina katkida bulunmustur Bu yasa disi ticaretin Avustralya turlerini Amerikan papagani gibi denizasiri turlerle takas eden organize suc orgutleri tarafindan yonetildigi dusunulmektedir Nesli Tehlike Altindaki Turlerin Ticaretine Iliskin Sozlesme CITES sultan papagani Nymphicus hollandicus disinda kalan tum kakadu turlerini koruma altina almistir Soz konusu sozlesme vahsi populasyonlardan elde edilen papaganlarin ithalat ve ihracatini belirli kosullar altinda ve ozel lisanslarla sinirlandirmaktadir Cacatua goffiniana Cacatua haematuropygia Cacatua moluccensis Cacatua sulphurea ve Probosciger aterrimus turleri tum alt turleri dahil olmak uzere en yuksek koruma statusunu ifade eden CITES Ek I listesinde siniflandirilirken sultan papagani haricindeki diger kakadu turleri ise CITES Ek II listesinde yer almaktadir Kus yetistiriciligi Kanatlari kirpilmis bir Cacatua moluccensis yaklasik 52 cm 20 in uzunluga ve 775 935 gram agirliga sahip en buyuk beyaz renkli kakadu turudur Kakadular evcil hayvan olarak beslendiklerinde gurultucu ve ilgi bekleyen davranislar gosterebilirler Gorunumleri zekalari ve etkileyici kisilikleri nedeniyle tercih edilen kakadular yine de olarak bazi zorluklar yaratabilirler Cacatua sanguinea gibi bazi turler insan seslerini taklit edebilse de genel olarak bu konuda cok yetenekli degillerdir Sosyal canlilar olan vahsi kakadularin daha once esaret altinda yasamis ve sonradan bir suruye katilmis kuslardan insan konusmasini ogrendikleri bilinmektedir Kakadu bakimi papagan yetistirme konusunda deneyimli kisilerce yapilmalidir Sosyal ihtiyaclari yuksek olan bu kuslar uzun sure tek baslarina kafeste tutulduklarinda olumsuz etkilenebilirler Sultan papagani Nymphicus hollandicus kakadular arasinda evcil hayvan olarak en cok tercih edilen turdur 2003 2004 yillarinda tarafindan ABD de yapilan bir ankete gore kus besleyenlerin 39 u sultan papagani yalnizca 3 u ise diger kakadu turlerini beslemektedir Beyaz kakadular siyah kakadulara gore kus yetistiriciliginde daha yaygindir Avustralya yaban hayatina uygulanan ihracat kisitlamalari nedeniyle siyah kakadular Avrupa hayvanat bahcelerinde nadiren gorulur ancak hukumetler tarafindan el konulan bazi kuslar gecici olarak odunc verilebilmektedir Kakadular sahiplerine ve bazen diger insanlara karsi cok sevecen olabilirler ancak yogun ilgi beklentileri vardir Kakadularda gozlenen yogun ilgi beklentisinin yetersiz yetistirme kosullarindan kaynaklandigi dusunulmektedir Yavru kuslarin daha uysal bir evcil hayvan olacaklari dusuncesiyle ebeveynlerinden erken yasta alinarak elle beslenmesi onlarin insanlarla fiziksel temas kurarak ebeveynlerinin yerini doldurmaya calismalarina yol acabilir Ayrica merakli dogalari geregi onlara surekli olarak kurcalayabilecekleri cigneyebilecekleri ve parcalayabilecekleri nesneler sunulmalidir Esaret altindaki papaganlar can sikintisindan dolayi gibi stereotipik davranislar sergileyebilirler Tuy yolmanin temelinde genellikle psikolojik nedenler yatar Diger olumsuz ozellikler arasinda guclu isiriklari ve yuksek sesli cigliklari gosterilebilir Ozellikle Cacatua moluccensis ve Cacatua alba turleri bu konuda dikkat cekicidir Tum kakadularin tuylerinde bulunan ince bir toz bazi kisilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir Cacatua goffiniana ve daha sakin olan Galah kakadusu gibi kucuk turlerin evcil hayvan olarak bakimi daha kolaydir Sultan papagani ise en populer ve bakimi en kolay papagan turlerinden biridir ve kus yetistiriciliginde bircok farkli renk varyasyonu mevcuttur Evcil bir sultan papagani Bu papagan yaklasik 32 cm 13 in uzunlugundadir ve acik ara en kucuk ve en hafif kakadu turudur Buyuk kakadular turune gore 30 ila 70 yil hatta bazen daha uzun yasayabilirken sultan papaganlari yaklasik 20 yil yasar Evcil hayvan olarak uzun omurlu olmalari sahiplerinin onlara uzun sureli bir baglilik gostermesini gerektirir Bu uzun omurluluk evcil hayvan kaybi vakalarini azalttigi icin olumlu bir ozelliktir Esaret altinda en uzun yasayan kakadu Chicago daki nde 83 yasina 1933 2016 kadar yasayan adli Cacatua leadbeateri turuydu San Diego Hayvanat Bahcesi nde yasayan Cacatua moluccensis turu kakadu King Tut 1990 yilinda yaklasik 69 yasinda oldu Londra Hayvanat Bahcesi ndeki bir Probosciger aterrimus kakadusu ise 2000 yilinda 56 yasina ulasti Bunun disinda daha yasli kuslara dair bazi bilgiler de mevcuttur Sidney deki Tom Ugly s Point te yasayan ve 100 yasin uzerinde oldugu soylenen Cacatua galerita kakadusu Cocky Bennett buna bir ornektir Uzun yasami boyunca tuy sagligi sorunlari yasamistir Bir Avustralya hayvanat bahcesinde bir Probosciger aterrimus kakadusunun 80 90 yasina ulastigi 1904 yilinda orta Avustralya da bir yuvadan alinan Cacatua sanguinea turu kakadunun ise 1970 lerin sonlarinda hala hayatta oldugu bildirilmistir Subat 2010 da Arthur adli Cacatua alba nin 90 yasinda oldugu iddia edilmis bu kus Cebu City Hayvanat Bahcesi ne getirilmeden once Cebu da nesiller boyu ayni aileyle yasamistir Egitimli kakadular bazen hayvanat bahcelerindeki kus gosterilerinde sahne alirlar Diger kus turlerine kiyasla kakadulari yiyecekle motive etmek genellikle daha zordur Bazi kakadular odul mamasi yerine sevilmeye veya ovgu dolu sozlere daha iyi karsilik verirler Kakadulara ozel olarak tasarlanmis takmalari ogretilebilir Bu kosumlar sayesinde sahipleri kakadularini guvenli bir sekilde disarida gezdirebilirler Kakadular ozellikle yaslilarin kaldigi huzurevlerinde olmak uzere programlarinda da kullanilmistir Kakadularin muzige karsi oldukca belirgin tepkileri vardir Internette bu kuslarin populer muzik esliginde dans ettigini gosteren bircok video mevcuttur 2008 yilinda adinda bir kakadusu uzerinde yapilan bilimsel bir arastirma bu kusun ritim duygusuna sahip oldugunu yani insanlarin yaptigi muzigi algilayip hareketlerini muzigin ritmine uygun olarak ayarlayabildigini ortaya koymustur Kaynakca ICZN 2000 Opinion 1949 Cacatua Vieillot 1817 and Cacatuinae Gray 1840 Aves Psittaciformes conserved Bulletin of Zoological Nomenclature 57 66 67 25 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2018 Suppressed by the International Commission on Zoological Nomenclature in Opinion 1949 2000 ICZN 2000 Opinion 1949 Cacatua Vieillot 1817 and Cacatuinae Gray 1840 Aves Psittaciformes conserved Bulletin of Zoological Nomenclature 57 66 67 25 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2018 Overview of Cockatiel Size cockatielworld co uk 3 Agustos 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2024 J Simpson E Weiner Ed 1989 cockatoo Oxford English Dictionary 2nd Oxford Clarendon Press ISBN 978 0 19 861186 8 Mynott Jeremy 2009 Birdscapes Birds in Our Imagination and Experience Princeton New Jersey Princeton University Press s 319 ISBN 978 0 691 13539 7 Higgins Peter Jeffrey Ed 1999 Handbook of Australian New Zealand and Antarctic Birds Volume 4 Parrots to Dollarbird Melbourne Oxford University Press s 127 ISBN 978 0 19 553071 1 a b c d e f g h i j k l m Rowley Ian 1997 Family Cacatuidae Cockatoos del Hoyo Josep Elliott Andrew Sargatal Jordi Ed Handbook of the Birds of the World Volume 4 Sandgrouse to Cuckoos Barcelona Lynx Edicions ss 246 69 ISBN 978 84 87334 22 1 ABC NewsRadio wordwatch Cockatoo ABC website Australian Broadcasting Corporation 16 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2009 Smith B T Merwin J Provost K L Thom G Brumfield R T Ferreira M Mauck W M I Moyle R G Wright T F Joseph L 2023 Phylogenomic analysis of the parrots of the world distinguishes artifactual from biological sources of gene tree discordance Systematic Biology 72 1 228 241 doi 10 1093 sysbio syac055 PMID 35916751 Gecersiz doi access free yardim Donsker David Ed January 2023 Parrots cockatoos IOC World Bird List Version 13 1 International Ornithologists Union Erisim tarihi 20 Haziran 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Gray George Robert 1840 A List of the Genera of Birds with an indication of the typical species of each genus Londra R amp J E Taylor s 53 1 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2009 Christidis amp Boles 2008 s 148 a b c d e f g Nicole E White Matthew J Phillips M Thomas P Gilbert Alonzo Alfaro Nunez Eske Willerslev Peter R Mawson Peter B S Spencer Michael Bunce 2011 The evolutionary history of cockatoos Aves Psittaciformes Cacatuidae PDF Molecular Phylogenetics and Evolution 59 3 615 622 Bibcode 2011MolPE 59 615W doi 10 1016 j ympev 2011 03 011 PMID 21419232 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 20 Nisan 2018 a b c d e f Wright TF Schirtzinger EE Matsumoto T 2008 A Multilocus Molecular Phylogeny of the Parrots Psittaciformes Support for a Gondwanan Origin during the Cretaceous Molecular Biology and Evolution 25 10 2141 56 doi 10 1093 molbev msn160 PMC 2727385 2 PMID 18653733 a b de Kloet RS de Kloet SR 2005 The evolution of the spindlin gene in birds Sequence analysis of an intron of the spindlin W and Z gene reveals four major divisions of the Psittaciformes Molecular Phylogenetics and Evolution 36 3 706 21 Bibcode 2005MolPE 36 706D doi 10 1016 j ympev 2005 03 013 PMID 16099384 a b c d e f Tokita M Kiyoshi T Armstrong KN 2007 Evolution of craniofacial novelty in parrots through developmental modularity and heterochrony Evolution amp Development 9 6 590 601 doi 10 1111 j 1525 142X 2007 00199 x PMID 17976055 Astuti Dwi Azuma Noriko Suzuki Hitoshi Higashi Seigo 2006 Phylogenetic Relationships Within Parrots Psittacidae Inferred from Mitochondrial Cytochrome bGene Sequences Zoological Science 23 2 191 8 doi 10 2108 zsj 23 191 hdl 2115 54809 PMID 16603811 Christidis L Schodde R Shaw DD Maynes SF 1991 Relationships among the Australo Papuan parrots lorikeets and cockatoos Aves Psittaciformes protein evidence PDF Condor 93 2 302 17 doi 10 2307 1368946 JSTOR 1368946 31 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 3 Mart 2013 Schweizer M Seehausen O Guntert M Hertwig ST 2010 The evolutionary diversification of parrots supports a taxon pulse model with multiple trans oceanic dispersal events and local radiations Molecular Phylogenetics and Evolution 54 3 984 994 doi 10 1016 j ympev 2009 08 021 PMID 19699808 Manuel Schweizer Ole Seehausen Stefan T Hertwig 2011 Macroevolutionary patterns in the diversification of parrots effects of climate change geological events and key innovations Journal of Biogeography 38 11 2176 2194 Bibcode 2011JBiog 38 2176S doi 10 1111 j 1365 2699 2011 02555 x 17 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2019 Leo Joseph Alicia Toon Erin E Schirtzinger Timothy F Wright 2011 Molecular systematics of two enigmatic genera Psittacella and Pezoporus illuminate the ecological radiation of Australo Papuan parrots Aves Psittaciformes Molecular Phylogenetics and Evolution 59 3 675 684 Bibcode 2011MolPE 59 675J doi 10 1016 j ympev 2011 03 017 PMID 21453777 a b c d Brown DM Toft CA 1999 Molecular systematics and biogeography of the cockatoos Psittaciformes Cacatuidae 116 1 141 57 doi 10 2307 4089461 JSTOR 4089461 27 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2013 a b c d e f Astuti D 2004 A phylogeny of cockatoos Aves Psittaciformes inferred from DNA sequences of the seventh intron of nuclearb fibrinogen gene PDF PhD Graduate School of Environmental Earth Science Hokkaido University Japan 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2009 a b c d Adams M Baverstock PR Saunders DA Schodde R Smith GT 1984 Biochemical systematics of the Australian cockatoos Psittaciformes Cacatuinae Australian Journal of Zoology 32 3 363 77 doi 10 1071 ZO9840363 a b Christidis amp Boles 2008 s 151 Forshaw amp Cooper 1978 s 124 Cayley amp Lendon 1973 s 84 Christidis amp Boles 2008 s 150 Courtney J 1996 The juvenile food begging calls food swallowing vocalisation and begging postures in Australian Cockatoos Australian Bird Watcher 16 236 49 ISSN 0045 0316 Boles Walter E 1993 A new cockatoo Psittaciformes Cacatuidae from the Tertiary of Riversleigh northwestern Queensland and an evaluation of rostral characters in the systematics of parrots 135 1 8 18 doi 10 1111 j 1474 919X 1993 tb02804 x Waterhouse DM 2006 Parrots in a nutshell The fossil record of Psittaciformes Aves Historical Biology 18 2 223 34 Bibcode 2006HBio 18 227W doi 10 1080 08912960600641224 a b 2006 Extinction and Biogeography of Tropical Pacific Birds Chicago University of Chicago Press s 348 ISBN 978 0 226 77142 7 Steadman D White P Allen J 1999 Prehistoric birds from New Ireland Papua New Guinea Extinctions on a large Melanesian island Proceedings of the National Academy of Sciences 96 5 2563 68 Bibcode 1999PNAS 96 2563S doi 10 1073 pnas 96 5 2563 PMC 26825 2 PMID 10051683 a b Forshaw 2006 s plate 1 Roselaar CS Michels JP 2004 Systematic notes on Asian birds 48 Nomenclatural chaos untangled resulting in the naming of the formally undescribed Cacatua species from the Tanimbar Islands Indonesia Psittaciformes Cacatuidae Zoologische Verhandelingen 350 183 96 18 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2009 a b Forshaw 2006 s plate 6 a b c d Cameron 2007 s 1 Cameron 2007 s 57 a b c Forshaw amp Cooper 1978 s 110 Cameron 2007 s 69 a b Cameron 2007 s 67 a b c Cameron 2007 s 61 Cameron 2007 s 58 a b Cameron 2007 s 59 a b Cameron 2007 s 68 a b c Murphy S Legge S Heinsohn R 2003 The breeding biology of palm cockatoos Probosciger aterrimus a case of a slow life history Journal of Zoology 261 4 327 39 CiteSeerX 10 1 1 475 7031 2 doi 10 1017 S0952836903004175 Cameron 2007 s 86 Cameron 2007 s 3 Sulphur crested Cockatoo Cacatua galerita Parks amp Wildlife Service Tasmania 31 Ekim 2011 26 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2015 Cameron 2007 s 71 a b Cameron 2007 ss 103 4 Cameron 2007 s 77 Cameron 2007 s 104 a b c Temby Ian 1999 Urban wildlife issues in Australia PDF Shaw Williams Lisa Harris Larry Vandruff Ed Proceedings of the 4th International Symposium on Urban Wildlife Conservation Tucson Arizona University of Arizona 27 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 11 Aralik 2009 Cameron 2007 s 126 Lindenmayer DB Pope MP Cunningham RB Donnelly CF Nix HA 1996 Roosting of the Sulphur Crested Cockatoo Cacatua galerita Emu 96 3 209 12 Bibcode 1996EmuAO 96 209L doi 10 1071 MU9960209 Rogers Lesley J 1 Ocak 1989 Laterality in Animals International Journal of Comparative Psychology 3 1 doi 10 46867 C48W2Q 7 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2018 Cameron 2007 ss 143 44 Saunders DA 1974 The function of displays in the breeding of the White tailed Black Cockatoo Emu 74 1 43 46 Bibcode 1974EmuAO 74 43S doi 10 1071 MU974043 Cameron M 2006 Nesting habitat of the glossy black cockatoo in central New South Wales Biological Conservation 127 4 402 10 Bibcode 2006BCons 127 402C doi 10 1016 j biocon 2005 08 019 Cameron 2007 s 129 a b Cameron 2007 s 130 Heinsohn R Murphy S Legge S 2003 Overlap and competition for nest holes among eclectus parrots palm cockatoos and sulphur crested cockatoos Australian Journal of Zoology 51 1 81 94 doi 10 1071 ZO02003 Cameron 2007 s 131 a b Cameron 2007 s 137 Cameron 2007 s 138 Cameron 2007 s 139 Cameron 2007 s 147 Cameron 2007 ss 139 40 Cameron 2007 s 141 Cameron 2007 s 143 Cameron 2007 ss 118 9 Cameron 2007 s 113 Cameron 2007 ss 116 7 a b Cameron 2007 s 114 Crowley GM Garnett S 2001 Food value and tree selection by Glossy Black Cockatoos Calyptorhynchus lathami Austral Ecology 26 1 ss 116 26 doi 10 1046 j 1442 9993 2001 01093 x Cameron 2007 ss 122 23 a b Forshaw amp Cooper 1978 s 29 Wood GA 1987 Further field observations of the Palm Cockatoo Probosciger aterrimus in the Cape York Peninsula Queensland PDF Corella 12 2 ss 48 52 21 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2009 Cameron 2007 s 149 Borthwick David May 2005 Threat Abatement Plan for Psittacine Beak and Feather Disease Affecting Endangered Psittacine Species Department of the Environment and Heritage website Department of the Environment and Heritage Commonwealth of Australia 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Aralik 2009 Cordon GP Hitos Prados A Romero D Sanchez Moreno M Pontes A Osuna A Rosales MJ 2009 Intestinal and haematic parasitism in the birds of the Almunecar Granada Spain ornithological garden Veterinary Parasitology 165 3 4 ss 361 66 doi 10 1016 j vetpar 2009 07 027 PMID 19682800 Stedman NL Latimer KS Rakich PM 1998 Cloacal papillomas in psittacine birds A retrospective histopathologic review Proceedings of International Virtual Conferences in Veterinary Medicine Diseases of Psittacine Birds International Virtual Conferences in Veterinary Medicine Athens GA College of Veterinary Medicine University of Georgia 20 July 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 March 2011 Conroy Gemma Swanston Tim 22 Temmuz 2021 Cockies are learning how to bust into bins and their skills are spreading across suburbia ABC News Ingilizce Erisim tarihi 24 Subat 2022 Klump Barbara C Martin John M Wild Sonja Horsch Jana K Major Richard E Aplin Lucy M 23 Temmuz 2021 Innovation and geographic spread of a complex foraging culture in an urban parrot Science Ingilizce 373 6553 ss 456 460 Bibcode 2021Sci 373 456K doi 10 1126 science abe7808 PMID 34437121 Erisim tarihi 24 Subat 2022 Cameron 2007 s 153 B Mary Sinclair R 2002 Australian research on bird pests impact management and future directions Emu 102 1 ss 29 45 Bibcode 2002EmuAO 102 29B doi 10 1071 MU01028 a b Cameron 2007 s 155 a b Cameron 2007 s 156 Cameron 2007 s 160 Temby I 2003 Victorian cockatoos Victorian Department of Primary Industries Information Note Department of Primary Industries website The State of Victoria 17 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2009 Environment and Natural Resources Committee Parliament of Victoria 1995 Problems in Victoria caused by Long billed Corellas Sulphur crested Cockatoos and Galahs Victorian Government Printer Fauna Note No 20 Little Corella PDF Western Australian Department of Environment and Conservation 24 Temmuz 2007 1 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2009 Little Corella Cacatua sanguinea Resource document PDF South Australian Department for Environment and Heritage March 2007 25 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2009 a b Saunders D 2005 Conserving Carnaby s Black Cockatoo historical background on changing status PDF Conserving Carnaby s black cockatoo future directions proceedings from a conservation symposium Perth Western Australia 2 July 2003 Perth Western Australia Birds Australia WA Inc ss 9 18 ISBN 0 9751429 0 9 29 October 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Aralik 2009 Calyptorhynchus latirostris Species Profile and Threats Database Department of the Environment Water Heritage and the Arts Canberra 2009 17 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2009 Cameron 2007 s 22 Muir s corella conserving a threatened species PDF Department of Environment and Conservation Western Australia 2008 30 March 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2016 Philippine Cockatoo BirdLife Species Factsheet BirdLife International 13 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2009 Blue eyed Cockatoo BirdLife Species Factsheet BirdLife International 4 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2009 Data Zone Search Species Cockatoo BirdLife International 2011 12 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2011 Data Zone Search Species Corella BirdLife International 2011 12 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2011 Cameron 2007 s 178 Maron M 2005 Agricultural change and paddock tree loss Implications for an endangered subspecies of Red tailed Black Cockatoo Ecological Management amp Restoration 6 3 206 11 Bibcode 2005EcoMR 6 206M doi 10 1111 j 1442 8903 2005 00238 x Kinnaird M O Brien TG Lambert FR Purmias D 2003 Density and distribution of the endemic Seram cockatoo Cacatua moluccensis in relation to land use patterns Biological Conservation 109 2 227 35 Bibcode 2003BCons 109 227K doi 10 1016 S0006 3207 02 00150 7 a b Cameron 2007 s 164 Cameron 2007 s 166 CITES 27 April 2011 Appendices I II and III Trust World Parrot Moluccan Cockatoo Cacatua moluccensis Parrot Encyclopedia www parrots org 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2018 Forshaw 2006 s plate 4 a b c Low 1999 s 16 Cayley amp Lendon 1973 s 97 Alderton David 2003 The Ultimate Encyclopedia of Caged and Aviary Birds London England Hermes House s 205 ISBN 978 1 84309 164 6 Birds of a feather talk together Retrieved 15 September 2011 Low 1999 s 23 Wool N Wings 2006 Bird Ownership Statistics in USA Athan 1999 s 84 King C E Heinhuis H Brouwer K January 2000 Management and husbandry of black cockatoos Calyptorhynchus spp in captivity International Zoo Yearbook 37 1 87 116 doi 10 1111 j 1748 1090 2000 tb00710 x Why Do Cockatoos NEED To Be Cuddled A Theory BirdTricks 15 Ekim 2012 1 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Aralik 2020 Garner MM Clubb SL Mitchell MA Brown L 2008 Feather picking psittacines histopathology and species trends Veterinary Pathology 45 3 401 08 doi 10 1354 vp 45 3 401 PMID 18487502 a b Athan 1999 s 86 Athan 1999 s 87 Athan 1999 s 91 Athan 1999 s 92 Cayley amp Lendon 1973 s 107 Brookfield Zoo www facebook com 27 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2018 Cookie cockatoo believed to be the world s oldest dead at 83 Fox News 30 Agustos 2016 26 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2016 A Vila 1 Eylul 2016 Farewell Cookie Oldest Pink Cockatoo Dies at 83 1 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2016 a b Brouwer K Jones M King C Schifter H 2000 Longevity records for Psittaciformes in captivity International Zoo Yearbook 37 299 316 doi 10 1111 j 1748 1090 2000 tb00735 x Cayley amp Lendon 1973 s xxvi Codilla Marian Z 21 Subat 2010 90 year old cockatoo eyes Guinness record Philippine Daily Inquirer 24 Subat 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2010 Swift W Bradford 1997 The healing touch animal assisted therapy Animals 16 4 130 32 Patel AD Iversen JR Bregman MR Schulz I Schulz C August 2008 Investigating the human specificity of synchronization to music PDF Adelaide Causal Productions 6 January 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2008 Dis baglantilarAustralian Faunal Directory Kaynak hatasi lt ref gt Note adinda grup ana etiketi bulunuyor ancak lt references group Note gt etiketinin karsiligi bulunamadi Bkz Kaynak gosterme