Kan dolaşımı enfeksiyonları

Kan dolaşımı enfeksiyonları, enfeksiyonlar bakteriyelolduğunda bakteriyemileri ve enfeksiyonlar mantar olduğunda fungemileri içeren septisemi, kan’da oluşan enfeksiyonlardır. Kan normalde steril bir ortamdır bu nedenle kandaki mikrop’ların bulunması (kanda mikroplar çoğunlukla kan kültür’leriyle saptanır) daima anormal bir durumdur. Kan dolaşımı enfeksiyonu, konakçının bakterilere verdiği tepki olan sepsis'ten farklıdır.

Kan dolaşımı enfeksiyonları
Diğer adlar	Kan enfeksiyonu, toksemi, bakteriyemi, septisemi
Uzmanlık	Enfeksiyon hastalıkları

Bakteriler, enfeksiyon’ların (zatürre veya menenjit gibi) ciddi bir komplikasyonu olarak, ameliyat sırasında (özellikle mide-bağırsak sistemi gibi mukoza’ları kapsadığında) veya arterlere veya toplardamar’a giren kateter’ler veya diğer yabancı cisimler nedeniyle kan dolaşımına girebilir (damar içi uyuşturucu kullanımı dahil). Geçici bakteriyemi, diş işlemleri veya diş fırçalama sonrasında ortaya çıkabilir.

Bakteriyeminin sağlık açısından birçok önemli sonucu olabilir. Bakterilere verilen bağışıklık yanıtı, yüksek ölüm oranlı sepsis ve septik şoka neden olabilir. Bakteriler ayrıca kan yoluyla vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir (buna hematojen yayılım denir), endokardit veya osteomiyelit gibi enfeksiyonun asıl bölgesinden uzakta enfeksiyonlara neden olabilir.

Bakteriyemi tedavisi antibiyotik’le yapılır ve çok riskli durumlarda antibiyotik profilaksisi ile önlenebilir.

Belirtiler

Bakteriyemi genellikle geçicidir ve bağışıklık sistemi tarafından hızla kandan uzaklaştırılır.

Bakteriyemi sıklıkla bağışıklık sisteminden sepsis adlı ateş, titreme ve hipotansiyon gibi semptomlardan oluşan tepkiye neden olur. Bakteriyemiye karşı şiddetli bağışıklık tepkileri, muhtemelen ölümcül olan septik şok ve çoklu organ fonksiyon bozukluğu sendromu'na neden olabilir.

Nedenler

Bakteriler kan dolaşımına çeşitli yollardan girebilir. Ancak, bakterilerin her sınıfı için (gram negatif, gram pozitif veya anaerobik), bakteriyemiye yol açan karakteristik kaynaklar veya kan dolaşımına giriş yolları vardır. Bakteriyeminin nedenleri ayrıca sağlık hizmetiyle ilişkili (bir sağlık kuruluşunda tedavi sırasında edinilen) veya toplumdan edinilen (sağlık tesisi dışında, genellikle hastaneye gitmeden önce edinilen) olarak ikiye ayrılabilir.

Gram pozitif bakteriyemi

Gram pozitif bakteriler, bakteriyeminin gitgide önemi artan bir nedenidir. Stafilokok, streptokok ve enterokok türleri gram-pozitif bakterilerin kan dolaşımına girebilen en önemli ve en yaygın türleridir. Bu bakteriler normalde ciltte veya midebağırsak sisteminde bulunur.

Staphylococcus aureus, Kuzey ve Güney Amerika'da sağlık hizmetleriyle ilişkili bakteriyeminin en yaygın nedenidir ve aynı zamanda toplum kaynaklı bakteriyeminin de önemli bir nedenidir. Ciltte ülserasyon veya yaralar, solunum yolu enfeksiyonları ve IV ilaç kullanımı, toplum kökenli staph aureus bakteriyemisinin en önemli nedenleridir. Sağlık hizmetlerinde intravenöz kateterler, idrar yolu kateterleri ve cerrahi yöntemler staph aureus bakteriyemisinin en yaygın nedenleridir.

Bakteriyemiye neden olabilecek birçok farklı türde streptokokal türü vardır.

Grup A streptococcus (GAS) genelde deri ve yumuşak doku enfeksiyonlarından kaynaklanan bakteriyemiye neden olur.

Grup B streptokok, genellikle doğumdan hemen sonra, yenidoğanlarda bakteriyeminin önemli bir nedenidir.Viridans streptococci türleri ağzın normal bakteri florasıdır. Viridans strep yemek yedikten, diş fırçaladıktan veya diş ipi kullandıktan sonra geçici bakteriyemiye neden olabilir. Diş işlemleri sonrasında veya kemoterapi alan hastalarda daha şiddetli bakteriyemi ortaya çıkabilir.

Son olarak Streptococcus bovis, kolon kanserli hastalarda bakteriyeminin yaygın nedenidir.

Enterokoklar sağlık bakımıyla ilişkili bakteriyeminin önemli bir nedenidir. Bu bakteriler genellikle mide-bağırsak sistemde ve kadın genital sisteminde yaşar. İntravenöz kateterler, idrar yolu enfeksiyon'ları ve cerrahi yaraların tümü enterokok türlerinden bakteriyemi gelişimi için risk faktörleridir.

Dirençli enterokok türleri, hastanede uzun süre kalan veya geçmişte sık antibiyotik kullanan hastalarda bakteriyemiye neden olabilir.

Gram negatif bakteriyemi

Gram negatif bakteri türleri, sağlık hizmetleriyle ilişkili tüm bakteriyemi vakalarının yaklaşık %24'ünden ve tüm toplum kaynaklı bakteriyemi vakalarının %45'inden sorumludur. Genellikle gram negatif bakteriler, solunum yolu, genitoüriner sistem, gastrointestinal sistem veya hepatobiliyer sistem enfeksiyonlarından kan dolaşımına girer.

Gram-negatif bakteriyemi yaşlı nüfuslarda (65 yaş ve üzeri) daha sık görülür ve bu nüfusta daha yüksek morbidite ve ölümle ilişkilidir.

E.coli, vakaların yaklaşık %75'ini oluşturan toplum kökenli bakteriyeminin en yaygın nedenidir. E.coli bakteriyemisi genellikle idrar yolu enfeksiyonunun sonucudur. Toplum kökenli bakteriyemiye neden olabilecek diğer organizmalar arasında Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae ve Proteus mirabilis yer alır.

Salmonella enfeksiyonu, gelişmiş dünyada çoğunlukla yalnızca gastroenteritle sonuçlanmasına rağmen, Afrika'da bakteriyeminin yaygın nedenidir. Esasen Salmonella'ya karşı antikoru olmayan çocukları ve her yaştan HIV+ hastayı etkiler.

Sağlık hizmetleriyle ilişkili bakteriyemi vakaları arasında gram negatif organizmalar, Yoğun bakım ünitesindeki (YBÜ) bakteriyeminin önemli bir nedenidir. Toplardamar, arterler veya idrar yollarındaki kateterlerin tümü gram negatif bakterilerin kan dolaşımına girmesi için bir yol oluşturabilir.

Genitoüriner sistem, bağırsak sistemi veya hepatobiliyer sistemdeki cerrahi işlemler de gram negatif bakteriyemiye yol açabilir.

Pseudomonas ve Enterobacter türleri yoğun bakım ünitesinde gram negatif bakteriyeminin en önemli nedenleridir.

Bakteriyemi risk faktörleri

Herhangi bir bakteri türünden bakteriyemi gelişme olasılığını artıran çeşitli risk faktörleri vardır. Bu risk faktörleri şunlardır:

• (HIV enfeksiyonu)
• Diabetes Mellitus
• Kronik hemodiyaliz
• Katı organ nakli
• Kök hücre nakli
• glukokortikoid'lerle tedavi
• Karaciğer yetmezliği
• Aspleni

Mekanizma

Bakteriyemi kan dolaşımı yoluyla vücudun uzak bölgelerine yayılabilir ve enfeksiyona (hematojen yayılma) neden olabilir. Bakterilerin hematojen yayılımı, kalpteki bazı enfeksiyonların (endokardit), beyin etrafındaki yapıların (menenjit) ve omurga tüberkülozunun (Pott hastalığı) patofizyolojisinin bir parçasıdır. Bakterilerin hematojen yayılımı birçok kemik enfeksiyonundan (osteomiyelit) sorumludur.

Protez kalp implantları (örneğin yapay kalp kapakçıkları) bakteriyemiden kaynaklanan enfeksiyonlara karşı özellikle hassastır.

Aşıların yaygın kullanımından önce, diğer açılardan iyi görünen ateşli çocuklarda gizli bakteriyemi önemli bir konuydu.

Teşhis

Bakteriyemi en yaygın olarak kan kültürü ile teşhis edilir. Burada iğne yoluyla damardan alınan kan örneğinin, bakteri üremesini destekleyen bir ortamla inkübe edilmesine izin verilir. Numunenin alındığı sırada kan dolaşımında bakteri mevcutsa bakteriler çoğalır ve bu sayede tespit edilebilir.

Tesadüfen kültür ortamına giden yolu bulan bakteriler de çoğalacaktır. Örneğin iğne delme işleminden önce cilt yeterince temizlenmezse, kan örneğinin cilt yüzeyinde yaşayan normal bakterilerle bulaşmasınıa neden olabilir. Bu nedenle kan kültürlerinin steril işleme çok dikkat edilerek alınması gerekir. Kan kültüründe Staphylococcus aureus, Pnömokok ve Escherichia coli gibi belirli bakterilerin varlığı neredeyse asla numunenin kirlenmesini temsil etmez. Öte yandan kan kültüründe Staphylococcus epidermidis veya Cutibacterium acnes gibi organizmalar gelişirse bulaşmadan daha çok şüphelenilebilir.

Vücudun farklı bölgelerinden alınan iki kan kültürü genellikle bakteriyemiyi teşhis etmek için yeterlidir. Aynı türde bakteri yetiştiren iki kültürden ikisi, özellikle de büyüyen organizma yaygın bir kirletici değilse, genellikle gerçek bir bakteriyemiyi temsil eder. İki pozitif kültürden biri, kirleticinin mi yoksa gerçek bir bakteriyeminin mi mevcut olduğunu doğrulamak için genellikle tekrarlanan bir dizi kan kültürünün alınmasını gerektirir. Hastanın cildi, bulaşmayı önlemek için kan alınmadan önce genellikle alkol bazlı bir ürünle temizlenir.

Kan kültürleri, bakteriyeminin geçici değil kalıcı olup olmadığını belirlemek için aralıklarla tekrarlanabilir.

Kan kültürleri alınmadan önce, özellikle hem ateş hem de üşüme varlığı, deri veya yumuşak doku gibi enfeksiyonun diğer odak belirtileri, bağışıklık sisteminin baskılanması veya yakın zamanda yapılan herhangi bir invazif işlem açısından kapsamlı bir hasta öyküsü alınmalıdır.

Staphylococcus aureus'a bağlı bakteriyemisi olan tüm hastalarda, enfeksiyöz endokardit olasılığını elemek için kalp ultrasonu yapılması önerilir.

Tanım

Bakteriyemi, kan dolaşımında canlı ve üreme yeteneğine sahip bakteri varlığıdır. Bir tür kan dolaşımı enfeksiyonudur. Bakteriyemi, birincil veya ikincil bir süreç olarak tanımlanır.

Birincil bakteriyemide bakteriler doğrudan kan dolaşımına karışmıştır. Enjeksiyonla ilaç kullanımı birincil bakteriyemiye yol açabilir. Hastane ortamında bakterilerle kirlenmiş kan damarlarının kateter kullanımı da birincil bakteriyemiye neden olabilir.

İkincil bakteriyemi, bakterilerin vücuda derideki kesikler veya akciğerlerin (solunum yolu), ağız veya bağırsakların (gastrointestinal sistem), mesanenin (idrar yolu) veya cinsel organların mukoza zarları gibi başka bir yerinden girdiğinde oluşur. Vücudu bu bölgelerde enfekte eden bakteriler daha sonra lenfatik sistem’e yayılabilir ve daha fazla yayılmanın meydana gelebileceği kan dolaşımına erişebilir.

Bakteriyemi ayrıca geçici, aralıklı veya kalıcı olarak kan dolaşımında bakteri varlığının zamanlaması ile de tanımlanabilir.

Geçici bakteriyemide bakteriler vücuttan temizlenmeden önce dakikalar ila birkaç saat arasında kan dolaşımında bulunur ve sonuçta sağlıklı insanlarda genellikle zararsızdır. Bu, diş fırçalama, diş ipi kullanma veya diş işlemlerinde ağzın mukozal yüzeyleri gibi normalde bakteriler tarafından kolonize edilen vücut kısımlarının manipülasyonu veya mesane veya kalın bağırsağın aletlerle işlemi sonrasında meydana gelebilir.

Aralıklı bakteriyemi, apse, zatürre veya kemik enfeksiyonu gibi vücudun başka bir yerinde mevcut bir enfeksiyon yoluyla aynı bakterilerin kan dolaşımına periyodik olarak yayılması ve ardından bu bakterilerin kan dolaşımından temizlenmesi ile karakterize edilir. Bu döngü, mevcut enfeksiyon başarılı bir şekilde tedavi edilene kadar sıklıkla tekrarlanacaktır.

Kalıcı bakteriyemi, kan dolaşımında bakterilerin sürekli varlığı ile karakterize edilir. Genellikle enfekte bir kalp kapakçığı, merkezi hatla ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonu, enfekte bir kan pıhtısı (süpüratif tromboflebit) veya enfekte bir kan damarı grefti sonucudur. Kalıcı bakteriyemi ayrıca tifo, bruselloz ve bakteriyel menenjit enfeksiyon sürecinin bir parçası olarak da ortaya çıkabilir. Tedavi edilmediği takdirde kalıcı bakteriyemiye neden olan durumlar muhtemelen ölümcül olabilir.

Bakteriyemi, kan dolaşımı enfeksiyonunun vücuttan gelen iltihabi yanıtla ilişkili olduğu ve sıklıkla vücut sıcaklığı, kalp atış hızı, solunum hızı, kan basıncı ve beyaz kan hücresi sayısı’nda anormalliklere neden olduğu bir durum olan sepsis’ten klinik olarak farklıdır.

Tedavi

Kanda bakteri varlığı neredeyse her zaman antibiyotik ile tedaviyi gerektirir. Bunun nedeni, eğer antibiyotikler geciktirilirse hastalığın ilerlemesinden sepsis'e kadar yüksek ölüm oranı görülmesidir.

Bakteriyeminin tedavisi ampirik antibiyotik kapsamıyla başlamalıdır. Bakteriyemi belirti veya pozitif kan kültürü ile başvuran herhangi bir hastaya intravenöz antibiyotik başlanmalıdır.

Antibiyotik seçimi, en olası enfeksiyon kaynağına ve tipik olarak bu enfeksiyona neden olan karakteristik organizmalara göre belirlenir.

Diğer önemli hususlar arasında hastanın antibiyotik kullanım öyküsü, mevcut semptomların şiddeti ve antibiyotik alerjisi vardır.

Kan kültürü izole edilmiş belirli bir bakteriyle geri döndüğünde, ampirik antibiyotikler tercihen tek bir antibiyotiğe indirilmelidir.

Gram pozitif bakteriyemi

Amerika Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (IDSA), komplikasyonsuz metisiline dirençli staph aureus (MRSA) bakteriyemisinin 14 günlük intravenöz vankomisin kürü ile tedavi edilmesini önerir.

Komplikasyonsuz bakteriyemi, MRSA için pozitif kan kültürüne sahip olmak ancak endokardit kanıtının olmayışı, takılı protez olmaması, 2-4 günlük tedaviden sonra kan kültürlerinin negatif çıkması ve 72 saat sonra klinik iyileşme belirtilerinin olması olarak tanımlanır.

Streptokok ve enterokkal enfeksiyonlar için tercih edilen antibiyotik tedavisi türlere göre farklıdır. Ancak dirençli organizmaların neden olduğu enfeksiyonları daha iyi tedavi etmek için kan kültüründeki her türün antibiyotik direnç modeline bakmak önemlidir.

Gram negatif bakteriyemi

Gram negatif bakteriyeminin tedavisi de büyük oranda etken organizmaya bağlıdır. Ampirik antibiyotik tedavisi, enfeksiyonun en olası kaynağına ve hastanın geçmişteki sağlık tesislerine maruz kalma durumuna göre yönlendirilmelidir. Özellikle, yakın zamanda bir sağlık hizmeti ortamına maruz kalma öyküsü, pseudomonas aeruginosa kapsamlı antibiyotiklere veya dirençli organizmalar için daha geniş kapsama alanına ihtiyaç duyulmasını gerektirebilir.Seftriakson gibi genişletilmiş kuşak sefalosporin’ler veya piperasilin-tazobaktam gibi beta laktam/beta laktamaz inhibitörü antibiyotikler gram negatif bakteriyemi tedavisinde sıklıkla kullanılır.

Kateterle ilişkili enfeksiyonlar

İntravenöz kateterlere bağlı sağlık hizmetleriyle ilişkili bakteriyemi için IDSA, kateterin çıkarılmasına ilişkin kılavuzlar yayınlamıştır.

Bakteriyemi herhangi bir gram negatif bakteri, staph aureus, enterokok veya mikobakteriden kaynaklanıyorsa kısa süreli kateterler (14 günden az zamanda) çıkarılmalıdır. Hastada sepsis veya endokardit belirti veya semptomları gelişiyorsa veya kan kültürleri 72 saatten fazla pozitif kalırsa uzun süreli kateterler (>14 gün) çıkarılmalıdır.

Kaynakça

1. ^ Viscoli, C (2 Nisan 2016). "Bloodstream Infections: The peak of the iceberg". Virulence. 7 (3). ss. 248-51. doi:10.1080/21505594.2016.1152440. (PMC) 4871637 $2. (PMID) 26890622. 
2. ^ Ochei; ve diğerleri. "Pus Abscess and Wound Drain". Medical Laboratory Science : Theory And Practice. Tata McGraw-Hill Education, 2000. s. 622. 
3. ^ Doern, Gary (13 Eylül 2016). . uptodate.com. 25 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
4. ^ Fan, Shu-Ling; Miller, Nancy S.; Lee, John; Remick, Daniel G. (1 Eylül 2016). "Diagnosing sepsis - The role of laboratory medicine". Clinica Chimica Acta; International Journal of Clinical Chemistry. Cilt 460. ss. 203-210. doi:10.1016/j.cca.2016.07.002. ISSN 1873-3492. (PMC) 4980259 $2. (PMID) 27387712. 
5. ^ Sligl, Wendy; Taylor, Geoffrey; Brindley, Peter G. (1 Temmuz 2006). "Five years of nosocomial Gram-negative bacteremia in a general intensive care unit: epidemiology, antimicrobial susceptibility patterns, and outcomes". International Journal of Infectious Diseases. 10 (4). ss. 320-325. doi:10.1016/j.ijid.2005.07.003. ISSN 1201-9712. (PMID) 16460982. 
6. ^ ^{a b} Perez-Chaparro, P. J.; Meuric, V.; De Mello, G.; Bonnaure-Mallet, M. (1 Kasım 2011). "[Bacteremia of oral origin]". Revue de Stomatologie et de Chirurgie Maxillo-Faciale. 112 (5). ss. 300-303. doi:10.1016/j.stomax.2011.08.012. ISSN 1776-257X. (PMID) 21940028. 
7. ^ Singer, Mervyn; Deutschman, Clifford S.; Seymour, Christopher Warren; Shankar-Hari, Manu; Annane, Djillali; Bauer, Michael; Bellomo, Rinaldo; Bernard, Gordon R.; Chiche, Jean-Daniel (23 Şubat 2016). "The Third International Consensus Definitions for Sepsis and Septic Shock (Sepsis-3)". JAMA. 315 (8). ss. 801-810. doi:10.1001/jama.2016.0287. ISSN 1538-3598. (PMC) 4968574 $2. (PMID) 26903338. 
8. ^ Yang, Lu; Tang, Zhuang; Gao, Liang; Li, Tao; Chen, Yongji; Liu, Liangren; Han, Ping; Li, Xiang; Dong, Qiang (1 Ağustos 2016). "The augmented prophylactic antibiotic could be more efficacious in patients undergoing transrectal prostate biopsy: a systematic review and meta-analysis". International Urology and Nephrology. 48 (8). ss. 1197-1207. doi:10.1007/s11255-016-1299-7. ISSN 1573-2584. (PMID) 27160220. 
9. ^ ^{a b} Scott, Michael C. (1 Şubat 2017). "Defining and Diagnosing Sepsis". Emergency Medicine Clinics of North America. 35 (1). ss. 1-9. doi:10.1016/j.emc.2016.08.002. ISSN 1558-0539. (PMID) 27908326. 
10. ^ ^{a b c} Cervera, Carlos; Almela, Manel; Martínez-Martínez, José A.; Moreno, Asunción; Miró, José M. (1 Ocak 2009). "Risk factors and management of Gram-positive bacteraemia". International Journal of Antimicrobial Agents. 34 (Suppl 4). ss. S26-30. doi:10.1016/S0924-8579(09)70562-X. ISSN 1872-7913. (PMID) 19931813. 
11. ^ Biedenbach, Douglas J.; Moet, Gary J.; Jones, Ronald N. (1 Eylül 2004). "Occurrence and antimicrobial resistance pattern comparisons among bloodstream infection isolates from the SENTRY Antimicrobial Surveillance Program (1997-2002)". Diagnostic Microbiology and Infectious Disease. 50 (1). ss. 59-69. doi:10.1016/j.diagmicrobio.2004.05.003. ISSN 0732-8893. (PMID) 15380279. 
12. ^ Lowy, Franklin D. (20 Ağustos 1998). "Staphylococcus aureus Infections". New England Journal of Medicine. 339 (8). ss. 520-532. doi:10.1056/NEJM199808203390806. ISSN 0028-4793. (PMID) 9709046. 
13. ^ ^{a b c} Schwartz, Brian (2016). Current Medical Diagnosis and Treatment 2017. New York: McGraw Hill. ss. Chapter 33. ISBN . 
14. ^ ^{a b c d} Cohen-Poradosu, Ronit (2015). Harrison's Principles of Internal Medicine 19th Edition. New York: McGraw Hill. ss. Chapter 201. ISBN . 
15. ^ Mayer, Robert (2015). Harrison's Principles of Internal Medicine 19th Edition. New York: McGraw Hill. ss. Chapter 110. ISBN . 
16. ^ Arias, Cesar (2015). Harrison's Principles of Internal Medicine 19th Edition. New York: McGraw Hill. ss. Chapter 174. ISBN . 
17. ^ Kasper, Dennis (2015). Harrison's Manual of Medicine. New York: McGraw Hill. ss. Chapter 87. ISBN . 
18. ^ Gaynes, Robert; Edwards, Jonathan R.; National Nosocomial Infections Surveillance System (15 Eylül 2005). "Overview of nosocomial infections caused by gram-negative bacilli". Clinical Infectious Diseases. 41 (6). ss. 848-854. doi:10.1086/432803. ISSN 1537-6591. (PMID) 16107985. 
19. ^ Diekema, D. J.; Beekmann, S. E.; Chapin, K. C.; Morel, K. A.; Munson, E.; Doern, G. V. (1 Ağustos 2003). "Epidemiology and outcome of nosocomial and community-onset bloodstream infection". Journal of Clinical Microbiology. 41 (8). ss. 3655-3660. doi:10.1128/JCM.41.8.3655-3660.2003. ISSN 0095-1137. (PMC) 179863 $2. (PMID) 12904371. 
20. ^ ^{a b} High, Kevin (2017). Geriatric Medicine and Gerontology 7th Edition. New York: McGraw Hill. ss. Chapter 125. ISBN . 
21. ^ Luzzaro, F.; Viganò, E. F.; Fossati, D.; Grossi, A.; Sala, A.; Sturla, C.; Saudelli, M.; Toniolo, A.; AMCLI Lombardia Hospital Infectious Study Group (1 Aralık 2002). "Prevalence and drug susceptibility of pathogens causing bloodstream infections in northern Italy: a two-year study in 16 hospitals". European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases. 21 (12). ss. 849-855. doi:10.1007/s10096-002-0837-7. ISSN 0934-9723. (PMID) 12525919. 
22. ^ Deen, Jacqueline; von Seidlein, Lorenz; Andersen, Finn; Elle, Nelson; White, Nicholas J.; Lubell, Yoel (1 Haziran 2012). "Community-acquired bacterial bloodstream infections in developing countries in south and southeast Asia: a systematic review". The Lancet. Infectious Diseases. 12 (6). ss. 480-487. doi:10.1016/S1473-3099(12)70028-2. ISSN 1474-4457. (PMID) 22632186. 
23. ^ Kurtz, Jonathan R; Goggins, J. Alan; McLachlan, James B. (October 2017). "Salmonella infection: Interplay between the bacteria and host immune system". Immunology Letters. Cilt 190. ss. 42-50. doi:10.1016/j.imlet.2017.07.006. (PMC) 5918639 $2. (PMID) 28720334. 
24. ^ ^{a b c} Peleg, Anton Y.; Hooper, David C. (13 Mayıs 2010). "Hospital-Acquired Infections Due to Gram-Negative Bacteria". The New England Journal of Medicine. 362 (19). ss. 1804-1813. doi:10.1056/NEJMra0904124. ISSN 0028-4793. (PMC) 3107499 $2. (PMID) 20463340. 
25. ^ Graff, Larissa R.; Franklin, Kristal K.; Witt, Lana; Cohen, Neal; Jacobs, Richard A.; Tompkins, Lucy; Guglielmo, B. Joseph (15 Şubat 2002). "Antimicrobial therapy of gram-negative bacteremia at two university-affiliated medical centers". The American Journal of Medicine. 112 (3). ss. 204-211. doi:10.1016/s0002-9343(01)01092-0. ISSN 0002-9343. (PMID) 11893347. 
26. ^ Brigden, M. L. (1 Şubat 2001). "Detection, education and management of the asplenic or hyposplenic patient". American Family Physician. 63 (3). ss. 499-506, 508. ISSN 0002-838X. (PMID) 11272299. 
27. ^ Agarwal, Anil; Aggarwal, Aditya N. (1 Ağustos 2016). "Bone and Joint Infections in Children: Acute Hematogenous Osteomyelitis". Indian Journal of Pediatrics. 83 (8). ss. 817-824. doi:10.1007/s12098-015-1806-3. ISSN 0973-7693. (PMID) 26096866. 
28. ^ Guay, David R. (1 Şubat 2012). "Antimicrobial prophylaxis in noncardiac prosthetic device recipients". Hospital Practice. 40 (1). ss. 44-74. doi:10.3810/hp.2012.02.947. ISSN 2154-8331. (PMID) 22406882. 
29. ^ . www.uptodate.com. 1 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
30. ^ ^{a b} Coburn, Bryan; Morris, Andrew M.; Tomlinson, George; Detsky, Allan S. (1 Ağustos 2012). "Does This Adult Patient With Suspected Bacteremia Require Blood Cultures?". JAMA. 308 (5). ss. 502-11. doi:10.1001/jama.2012.8262. ISSN 0098-7484. (PMID) 22851117. 
31. ^ ^{a b c d e f} Hall, Keri K.; Lyman, Jason A. (16 Aralık 2016). "Updated Review of Blood Culture Contamination". Clinical Microbiology Reviews. 19 (4). ss. 788-802. doi:10.1128/CMR.00062-05. ISSN 0893-8512. (PMC) 1592696 $2. (PMID) 17041144. 
32. ^ Holland, TL; Arnold, C; Fowler VG, Jr (1 Ekim 2014). "Clinical management of Staphylococcus aureus bacteremia: a review". JAMA. 312 (13). ss. 1330-41. doi:10.1001/jama.2014.9743. (PMC) 4263314 $2. (PMID) 25268440. 
33. ^ ^{a b c d e} Seifert, Harald (15 Mayıs 2009). "The Clinical Importance of Microbiological Findings in the Diagnosis and Management of Bloodstream Infections". Clinical Infectious Diseases (İngilizce). 48 (Supplement 4). ss. S238-S245. doi:10.1086/598188. ISSN 1058-4838. (PMID) 19374579. 
34. ^ ^{a b} . ocw.tufts.edu. 1 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2016. 
35. ^ Medical Microbiology, 27e. New York: McGraw-Hill Education. 2016. ss. Chapter 9. ISBN  – accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=1551&Sectionid=94106209 vasıtasıyla. 
36. ^ Sherris Medical Microbiology, 6e. New York: McGraw-Hill. 2014. ss. Infectious Diseases: Syndromes and Etiologies. ISBN  – accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=1020&Sectionid=56968846 vasıtasıyla. 
37. ^ Cohen-Poradosu, Ronit (2015). Harrison's Principles of Internal Medicine, 19e. New York: McGraw-Hill. ss. Chapter 201. ISBN  – accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=1130&Sectionid=79736907 vasıtasıyla. 
38. ^ Forner, Lone; Larsen, Tove; Kilian, Mogens; Holmstrup, Palle (1 Haziran 2006). "Incidence of bacteremia after chewing, tooth brushing and scaling in individuals with periodontal inflammation". Journal of Clinical Periodontology (İngilizce). 33 (6). ss. 401-407. doi:10.1111/j.1600-051X.2006.00924.x. ISSN 1600-051X. (PMID) 16677328. 
39. ^ Kaplan, MD, Lewis (16 Ağustos 2016). "Systemic Inflammatory Response Syndrome: Background, Pathophysiology, Etiology". Medscape. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2023. 
40. ^ ^{a b} Hooper, David (2016). Harrison's Principles of Internal Medicine 19th Edition. New York: McGraw Hill. ss. Chapter 170. ISBN . 
41. ^ ^{a b} Liu, Catherine; Bayer, Arnold; Cosgrove, Sara E.; Daum, Robert S.; Fridkin, Scott K.; Gorwitz, Rachel J.; Kaplan, Sheldon L.; Karchmer, Adolf W.; Levine, Donald P. (1 Şubat 2011). "Clinical practice guidelines by the infectious diseases society of America for the treatment of methicillin-resistant Staphylococcus aureus infections in adults and children". Clinical Infectious Diseases. 52 (3). ss. e18-55. doi:10.1093/cid/ciq146. ISSN 1537-6591. (PMID) 21208910. 
42. ^ ^{a b c} Russo, Thomas (2016). Harrison's Principles of Internal Medicine 19th Edition. New York: McGraw Hill. ss. Chapter 186. ISBN . 
43. ^ ^{a b} Mermel, Leonard A.; Allon, Michael; Bouza, Emilio; Craven, Donald E.; Flynn, Patricia; O'Grady, Naomi P.; Raad, Issam I.; Rijnders, Bart J. A.; Sherertz, Robert J. (1 Temmuz 2009). "Clinical practice guidelines for the diagnosis and management of intravascular catheter-related infection: 2009 Update by the Infectious Diseases Society of America". Clinical Infectious Diseases. 49 (1). ss. 1-45. doi:10.1086/599376. ISSN 1537-6591. (PMC) 4039170 $2. (PMID) 19489710. 

Dış bağlantılar

Sınıflandırma	D ICD-10: A49.9 (NOS) ICD-: R78.81 ICD-9-CM: 790.7 MeSH: D016470

• Bacteremia at Medscape eMedicine