Klor triflorür, formülü ClF3 olan interhalojen bir bileşiktir. Zehirli, aşındırıcı ve aşırı reaktiftir. Gaz hâlindeyken renksizken sıvı hâlindeyken solgun yeşilimsi sarı renktedir. Yarı iletken sanayiinde,nükleer yakıtların yeniden işlenmesinde,roket itici yakıtlarında ve diğer endüstriyel alanlarda kullanılır.Benzen, toluen, eter, alkol, asetik asit, hekzan gibi çözücüler ile reaksiyona girer.Karbon tetraklorürde çözünür ancak yüksek konsantrasyonlarda patlayıcı olabilir.
![]() | |
![]() | |
Adlandırmalar | |
---|---|
Trifloro-λ3-kloran | |
Diğer adlar Klorotriflorür | |
Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
ChEBI |
|
ChemSpider |
|
ECHA InfoCard | 100.029.301 |
EC Numarası |
|
1439 | |
MeSH | chlorine+trifluoride |
PubChem CID |
|
RTECS numarası |
|
UNII |
|
UN numarası | 1749 |
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
Özellikler | |
Kimyasal formül | ClF3 |
Molekül kütlesi | 92,45 g mol−1 |
Görünüm | Renksiz gaz ya da yeşilimsi sarı sıvı |
Yoğunluk | 3,779 g/L |
Erime noktası | -76,34 °C |
Kaynama noktası | 11,75 °C |
Çözünürlük (su içinde) | Su ile tepkimeye girer |
Tehlikeler | |
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |
Ana tehlikeler | Çok toksik, çok aşındırıcı, güçlü oksitleyici, şiddetli hidroliz |
GHS etiketleme sistemi: | |
Piktogramlar | ![]() ![]() ![]() ![]() |
İşaret sözcüğü | Tehlike |
NFPA 704 (yangın karosu) | |
Parlama noktası | alev-almaz |
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LC50 ((medyan konsantrasyon)) | 95 ppm (sıçan, 4 sa) 178 ppm (fare, 1 sa) 230 ppm (maymun, 1 sa) 299 ppm (sıçan, 1 sa) |
NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |
PEL (izin verilen) | C 0.1 ppm (0.4 mg/m3) |
REL (tavsiye edilen) | C 0.1 ppm (0.4 mg/m3) |
IDLH (anında tehlike) | 20 ppm |
Güvenlik bilgi formu (SDS) | [1] |
Termokimya | |
Isı sığası (C) | 63.9 J K−1 mol−1 |
Standart molar entropi (S⦵298) | 281.6 J K−1 mol−1 |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) | −163.2 kJ mol−1 |
Gibbs serbest enerjisi (ΔfG⦵) | −123.0 kJ mol−1 |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Üretimi ve özellikleri
İlk olarak 1930'da Ruff ve Krug tarafından klorun florlanmasıyla hazırlandığı bildirildi; bu tepkime aynı zamanda klor monoflorür (ClF) de verdi ve karışım damıtma yoluyla ayrıldı.3 F
2 + Cl
2 → 2 ClF
3
ClF3'ün moleküler geometrisi, bir kısa bağ (1,598 A) ve iki uzun bağ (1,698 A) ile yaklaşık olarak T şeklindedir.
Tehlikeleri
ClF3 çok güçlü bir oksitleyicidir, özellikle bir florlama maddesidir. Çoğu inorganik ve organik malzemeye karşı son derece reaktiftir ve yanıcı olmayan pek çok malzemeyi herhangi bir ateşleme kaynağı olmaksızın yakacaktır. Bu reaksiyonlar genellikle şiddetlidir ve bazı durumlarda özellikle yanıcı malzemelerle patlayıcıdır. Çelik, bakır ve nikelı tüketmez, çünkü daha fazla korozyonu önleyen bir çözünmez metal florür pasivasyon tabakası oluşacaktır, ancak molibden, tungsten ve titanyum ile oluşturdukları florürler uçucu olduğundan uygun değildir. ClF3 ile temas eden herhangi bir ekipman titizlikle temizlenmeli ve ardından pasifleştirilmelidir, çünkü kalan herhangi bir kontaminasyon florlanmamış malzemeyi yeniden oluşturabileceğinden daha hızlı yakabilir. ClF3, iridyum, platin veya altın gibi asil metalleri bile hızla aşındırarak onları klorürlere ve florürlere oksitler.
Oksijeninkini aşan bu oksitleme gücü, ClF3'ün genellikle yanmaz ve refrakter olduğu düşünülen diğer birçok malzemeyle şiddetli reaksiyona girmesine neden olur. Kumu, asbesti, camı ve hatta zaten oksijende yanmış olan maddelerin küllerini tutuşturduğu bilinmektedir. Çok bilinen bir endüstriyel kazada, 900 kg ClF3 dökülmesi 30 cm betonu ve altındaki 90 cm çakılı yaktı.
ClF3 ile başa çıkabilen bilinen bir yangın kontrol/bastırma yöntemi vardır – yangını azot veya argon gibi asal gazlarla doldurmak. Bunun dışında, alan reaksiyon durana kadar soğuk tutulmalıdır. Bileşik, su bazlı bastırıcılar ve CO2 ile reaksiyona girerek onları verimsiz hâle getirir.
Sıvı veya gaz olarak daha büyük miktarlarda ClF3'e maruz kalmak, canlı dokuyu tutuşturarak ciddi kimyasal ve termal yanıklara neden olur. ClF3 su ile şiddetli reaksiyona girer ve reaksiyona maruz kalınması yanıklara neden olur. Hidroliz ürünleri, reaksiyonun oldukça ekzotermik yapısından dolayı genellikle buhar veya buhar olarak salınan hidroflorik asit ve hidroklorik asittir.
Kaynakça
- ^ . PubChem Compound (İngilizce). Identification and Related Records: National Center for Biotechnology Information. 16 Eylül 2004. 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Haynes, William M., (Ed.) (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (İngilizce) (92. bas.). CRC Press. s. 4.58. ISBN .
- ^ a b Chlorine fluoride (ClF3) 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at Guidechem Chemical Network
- ^ a b c d e NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0117". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ "Chlorine trifluoride". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).
- ^ Haynes, William M., (Ed.) (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (92. bas.). CRC Press. s. 5.8. ISBN .
- ^ Habuka, Hitoshi; Sukenobu, Takahiro; Koda, Hideyuki; Takeuchi, Takashi; Aihara, Masahiko (2004). . (İngilizce). 151 (11): G783-G787. Bibcode:2004JElS..151G.783H. doi:10.1149/1.1806391. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Board on Environmental Studies and Toxicology, (BEST) (2006). Acute Exposure Guideline Levels for Selected Airborne Chemicals: Volume 5 (İngilizce). Washington, DC: National Academies Press. s. 40. ISBN .
- ^ Boyce, C. Bradford ve Belter, Randolph K. (1998) "Method for regenerating halogenated Lewis acid catalysts"
- ^ , H. Krug (1930). "Über ein neues Chlorfluorid-CIF3". . 190 (1). ss. 270-276. doi:10.1002/zaac.19301900127.
- ^ Smith, D. F. (1953). "The Microwave Spectrum and Structure of Chlorine Trifluoride". The Journal of Chemical Physics. 21 (4). ss. 609-614. Bibcode:1953JChPh..21..609S. doi:10.1063/1.1698976. hdl:2027/mdp.39015095092865free.
- ^ . Air Products
- ^ . Canoga Park, CA: Rocketdyne. September 1961. s. 24. 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2012.
- ^ Patnaik, Pradyot (2007). A comprehensive guide to the hazardous properties of chemical substances. 3rd. Wiley-Interscience. s. 478. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Klor triflorur formulu ClF3 olan interhalojen bir bilesiktir Zehirli asindirici ve asiri reaktiftir Gaz halindeyken renksizken sivi halindeyken solgun yesilimsi sari renktedir Yari iletken sanayiinde nukleer yakitlarin yeniden islenmesinde roket itici yakitlarinda ve diger endustriyel alanlarda kullanilir Benzen toluen eter alkol asetik asit hekzan gibi cozuculer ile reaksiyona girer Karbon tetraklorurde cozunur ancak yuksek konsantrasyonlarda patlayici olabilir Klor triflorur AdlandirmalarSistematik IUPAC adiTrifloro l3 kloranDiger adlarKlorotriflorurTanimlayicilarCAS numarasi 7790 91 23D model JSmol Etkilesimli goruntuEtkilesimli goruntuChEBI CHEBI 30123ChemSpider 23039ECHA InfoCard 100 029 301EC Numarasi 232 230 4Gmelin Referansi 1439MeSH chlorine trifluoridePubChem CID 24637RTECS numarasi FO2800000UNII 921841L3N0UN numarasi 1749CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID90893948InChI InChI 1S ClF3 c2 1 3 4Key JOHWNGGYGAVMGU UHFFFAOYSA NInChI 1 ClF3 c2 1 3 4SMILES F Cl F F F F F Cl OzelliklerKimyasal formul ClF3Molekul kutlesi 92 45 g mol 1Gorunum Renksiz gaz ya da yesilimsi sari siviYogunluk 3 779 g LErime noktasi 76 34 CKaynama noktasi 11 75 CCozunurluk su icinde Su ile tepkimeye girerTehlikelerIs sagligi ve guvenligi OHS OSH Ana tehlikeler Cok toksik cok asindirici guclu oksitleyici siddetli hidrolizGHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu TehlikeNFPA 704 yangin karosu 404W OXParlama noktasi alev almazOldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LC50 medyan konsantrasyon 95 ppm sican 4 sa 178 ppm fare 1 sa 230 ppm maymun 1 sa 299 ppm sican 1 sa NIOSH ABD maruz kalma limitleri PEL izin verilen C 0 1 ppm 0 4 mg m3 REL tavsiye edilen C 0 1 ppm 0 4 mg m3 IDLH aninda tehlike 20 ppmGuvenlik bilgi formu SDS 1 TermokimyaIsi sigasi C 63 9 J K 1 mol 1Standart molar entropi S 298 281 6 J K 1 mol 1Standart formasyon entalpisi DfH 298 163 2 kJ mol 1Gibbs serbest enerjisi DfG 123 0 kJ mol 1Aksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariUretimi ve ozellikleriIlk olarak 1930 da Ruff ve Krug tarafindan klorun florlanmasiyla hazirlandigi bildirildi bu tepkime ayni zamanda klor monoflorur ClF de verdi ve karisim damitma yoluyla ayrildi 3 F2 Cl2 2 ClF3 ClF3 un molekuler geometrisi bir kisa bag 1 598 A ve iki uzun bag 1 698 A ile yaklasik olarak T seklindedir TehlikeleriClF3 cok guclu bir oksitleyicidir ozellikle bir florlama maddesidir Cogu inorganik ve organik malzemeye karsi son derece reaktiftir ve yanici olmayan pek cok malzemeyi herhangi bir atesleme kaynagi olmaksizin yakacaktir Bu reaksiyonlar genellikle siddetlidir ve bazi durumlarda ozellikle yanici malzemelerle patlayicidir Celik bakir ve nikeli tuketmez cunku daha fazla korozyonu onleyen bir cozunmez metal florur pasivasyon tabakasi olusacaktir ancak molibden tungsten ve titanyum ile olusturduklari florurler ucucu oldugundan uygun degildir ClF3 ile temas eden herhangi bir ekipman titizlikle temizlenmeli ve ardindan pasiflestirilmelidir cunku kalan herhangi bir kontaminasyon florlanmamis malzemeyi yeniden olusturabileceginden daha hizli yakabilir ClF3 iridyum platin veya altin gibi asil metalleri bile hizla asindirarak onlari klorurlere ve florurlere oksitler Oksijeninkini asan bu oksitleme gucu ClF3 un genellikle yanmaz ve refrakter oldugu dusunulen diger bircok malzemeyle siddetli reaksiyona girmesine neden olur Kumu asbesti cami ve hatta zaten oksijende yanmis olan maddelerin kullerini tutusturdugu bilinmektedir Cok bilinen bir endustriyel kazada 900 kg ClF3 dokulmesi 30 cm betonu ve altindaki 90 cm cakili yakti ClF3 ile basa cikabilen bilinen bir yangin kontrol bastirma yontemi vardir yangini azot veya argon gibi asal gazlarla doldurmak Bunun disinda alan reaksiyon durana kadar soguk tutulmalidir Bilesik su bazli bastiricilar ve CO2 ile reaksiyona girerek onlari verimsiz hale getirir Sivi veya gaz olarak daha buyuk miktarlarda ClF3 e maruz kalmak canli dokuyu tutusturarak ciddi kimyasal ve termal yaniklara neden olur ClF3 su ile siddetli reaksiyona girer ve reaksiyona maruz kalinmasi yaniklara neden olur Hidroliz urunleri reaksiyonun oldukca ekzotermik yapisindan dolayi genellikle buhar veya buhar olarak salinan hidroflorik asit ve hidroklorik asittir Kaynakca PubChem Compound Ingilizce Identification and Related Records National Center for Biotechnology Information 16 Eylul 2004 22 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Haynes William M Ed 2011 CRC Handbook of Chemistry and Physics Ingilizce 92 bas CRC Press s 4 58 ISBN 978 1 4398 5511 9 a b Chlorine fluoride ClF3 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Guidechem Chemical Network a b c d e NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0117 National Institute for Occupational Safety and Health NIOSH Chlorine trifluoride Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations IDLH Ulusal Is Sagligi ve Guvenligi Enstitusu NIOSH Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Haynes William M Ed 2011 CRC Handbook of Chemistry and Physics 92 bas CRC Press s 5 8 ISBN 978 1 4398 5511 9 Habuka Hitoshi Sukenobu Takahiro Koda Hideyuki Takeuchi Takashi Aihara Masahiko 2004 Ingilizce 151 11 G783 G787 Bibcode 2004JElS 151G 783H doi 10 1149 1 1806391 25 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Board on Environmental Studies and Toxicology BEST 2006 Acute Exposure Guideline Levels for Selected Airborne Chemicals Volume 5 Ingilizce Washington DC National Academies Press s 40 ISBN 978 0 309 10358 9 Boyce C Bradford ve Belter Randolph K 1998 Method for regenerating halogenated Lewis acid catalysts H Krug 1930 Uber ein neues Chlorfluorid CIF3 190 1 ss 270 276 doi 10 1002 zaac 19301900127 Smith D F 1953 The Microwave Spectrum and Structure of Chlorine Trifluoride The Journal of Chemical Physics 21 4 ss 609 614 Bibcode 1953JChPh 21 609S doi 10 1063 1 1698976 hdl 2027 mdp 39015095092865free Air Products Canoga Park CA Rocketdyne September 1961 s 24 8 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2012 Patnaik Pradyot 2007 A comprehensive guide to the hazardous properties of chemical substances 3rd Wiley Interscience s 478 ISBN 978 0 471 71458 3