Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kudüs Latin Krallığı veya Kudüs Haçlı Krallığı, 1099'da I. Haçlı Seferi'nden sonra Katolikler tarafından Kenan'da kurulmuştur.Batı Avrupa krallıklarıyla yakın bağlantıları vardı ama küçük bir krallıktı ve finansal ve askeri destekten yoksundu. En geniş sınırlarına ulaştığında Lübnan'dan Sina Yarımadası'na kadar uzanıyordu. Başlangıçta Müslümanlarda korku oluşturmuştu ama sonradan "Cihad" kavramının oluşmasıyla birlikte topraklarını kaybetmeye başlamıştır. Kudüs'ün 1187'de Selahaddin Eyyubi tarafından alınmasıyla toprakları Akdeniz kenarında küçük bir kıyı şeridine dönüşmüştür ve Memlüklerin Akka'yı 1291'de almasıyla tarihe karışmıştır.
Kudüs Krallığı | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1099-1291 | |||||||||||||||
 Diğer Haçlı Devletlerinin yanında Kudüs Krallığı | |||||||||||||||
| Başkent | Kudüs (1099-1187) Sur (1187-1191) Akkâ (1191-1291) | ||||||||||||||
| Resmî dil(ler) | Latince | ||||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Latince (Resmî/Tören) Eski Fransızca (Popüler) İtalyanca Arapça Yunanca | ||||||||||||||
| Resmî din | Katolik Kilisesi (Resmî) | ||||||||||||||
| Hükûmet | Feodal Monarşi | ||||||||||||||
| Kudüs Kralı | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Yasama organı | Haute Cour | ||||||||||||||
| Tarihî dönem | Yüksek Orta Çağ | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Nüfus | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Para birimi | Bezant | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Coğrafi Sınırlar
İlk başta krallık, Birinci Haçlı Seferi sırasında ele geçirilen gevşek bir kasaba ve şehirler koleksiyonundan biraz daha fazlasıydı, ancak 12. yüzyılın ortalarında, Krallık, kabaca günümüz İsrail topraklarını, Filistin'i ve güney kısımlarını kapsıyordu . Lübnan . Gönderen Akdeniz'e, Krallık arazi ince bir şerit halinde genişletilmiş Beyrut'ta kuzeyde Sina Çölü güneyindeki; doğuda modern Ürdün ve Suriye'ye ve batıda Fâtîmi Mısır'a doğru. Diğer üç Haçlı devleti Birinci Haçlı Seferi sırasında ve sonrasında kurulanlar daha kuzeydeydi : Edessa Kontluğu (1097-1144), Antakya Prensliği (1098-1268) ve Trablus Kontluğu (1109-1289). Üçü de bağımsız olmakla birlikte, Kudüs'e sıkı sıkıya bağlıydılar. Bunların ötesinde kuzeyde ve batıda, 12. yüzyılda Kudüs'ün yakın ilişki içinde olduğu Kilikya Ermeni Krallığı ve Bizans İmparatorluğu devletleri uzanıyordu . Daha doğuda, nihayetinde Bağdat'taki Abbasi halifesi ile müttefik olan çeşitli Müslüman emirlikleri bulunuyordu . Krallık, Kıbrıs Kralı Luzinyanlı Aimery (1197-1205) tarafından yönetildi.Üçüncü Haçlı Seferi sırasında kurulan başka bir Haçlı devleti. Hanedanlık bağları da Trablus, Antakya ve Ermenistan ile güçlendi. Krallık kısa süre sonra giderek artan bir şekilde İtalyan şehir devletleri Venedik ve Ceneviz'nın egemenliğine girdi . Kutsal Roma İmparatoru (1220-1250 hüküm) evlilik yoluyla krallığını iddia Haçlı Devlet iddiaları Krallığın soylular arasında İç savaş'a yol açtı.Krallığın soylular arasında (1228-1243). Krallık, Mısır'daki Eyyubi ve Memluk hanedanlarının yanı sıra Harezm ve Moğol hanedanlarının siyasetinde ve savaşında bir piyondan biraz daha fazlası oldu.işgalciler. Nispeten küçük bir krallık olarak, Avrupa'dan çok az mali veya askeri destek aldı; sayısız küçük sefere rağmen, Avrupalılar genellikle görünüşte kaybedilen bir dava için doğuya pahalı bir yolculuk yapmaya isteksiz olduklarını kanıtladılar. Baybars (1260-1277 hüküm) ve El-Eşref Halil (1290-1293 hüküm) sonunda sonuçlanan, geri kalan tüm haçlı kalelerine geri aldı. 1291 yılında Akka düştü.
İnsanlar
Haçlılar ve onların soyundan gelenler seçkin bir Katolik azınlık olmasına rağmen, krallık etnik, dini ve dilsel olarak çeşitliydi. Batı Avrupa'daki ana vatanlarından birçok gelenek ve kurum ithal ettiler ve krallığın varlığı boyunca Batı ile yakın ailesel ve siyasi bağlantılar vardı. Krallık ayrıca, önceden var olan geleneklerden ve nüfuslardan etkilenen "oryantal" nitelikleri miras aldı. Krallığın sakinlerinin çoğunluğu yerli Hristiyanlar, özellikle Yunan ve Süryani Ortodoksların yanı sıra Sünni ve Şii Müslümanlardı. Marjinalleştirilmiş bir alt sınıf olan yerli Hristiyanlar ve Müslümanlar, Yunanca ve Arapça konuşma eğilimindeyken, Haçlılar, Fransa, Fransızca konuşuyordu . Az sayıda Yahudi ve Samiriyeli de vardı .
1170 civarında krallığı dolaşan Tudelalı Benjamin'e göre, Nablus'ta 1.000, Caesarea'da 200 ve Askalon'da 300 Samiriyeli vardı . Çağdaş beri bu setleri daha düşük, 1.500 at Samarit nüfus gitmekte Tolidah, Samiriyelinin kronik, aynı zamanda toplumlara bahseder Gazze ve Acre . Tudelalı Benjamin, krallıktaki 14 şehrin toplam Yahudi nüfusunun 1.200 olduğunu tahmin etti ve bu, zamanın Samiriyeli nüfusunu, belki de tarihteki tek zaman için, Yahudilerden daha büyük hale getirdi. [9]
Tarih
İlk kralı, Aşağı Lorraine Dükü Godfrey de Bouillon'dır. Kudüs alındıktan sonra "Advocatus Sancti Sepulchri" olarak (Kutsal Kabrin Koruyucusu) anılmıştır. Ölümü üzerine I. Baudouin" Kudüs Latin Krallığını kurarak başına geçti. Onun ardından eski Edassa Kontu ve I. Baudouin'in kuzeni II. Baudouin Kudüs tahtına oturdu. Bu iki kral haçlı devletini iyi yöneterek en azından haçlıların ortadoğu'ya yerleşmesini kesinleştirdi. II. Baudouin'in ölümünden sonra erkek varisi olmadığından dolayı kızı Melisende ve kocası Foulques Kudüs devletini beraber yönettiler. 'un Akka'da yapılan bir av kazasında ölümünden sonra küçük yaşta olan III. Baudouin ile Melisende devleti beraber yönettiler. III. Baudouin büyüdükten sonra annesini bertaraf ederek Kudüs tahtına tek başına hükmetmeye başladı. İkinci Haçlı seferi'yle doğuya gelen birliklerle Şam'ı kuşattı fakat başarı sağlayamadan bu seferde 1101 yılı seferi gibi başarısız oldu. Onun ardından kardeşi I. Amalrik Kudüs yönetimine geçti. I. Amalrik genellikle Fatımiler Devleti'yle Mısır hakimiyeti için savaştı. Fakat pek de hatırı sayılır başarılar sağlayamadı. Onun ölümünün ardından Cüzzamlı olarak bilinen IV. Baudouin tahta geçti. Erken yaşta Selahaddin Eyyubi'ye karşı Remle'de Montgisard Muharebesi'ni kazandı ve bir barış ortamı oluşturdu. Cüzzamlı olarak bilinen Kudüs Kralı IV. Baudouin'in ölümünden sonra Kudüs tahtına kızkardeşi Kraliçe Sibylla'nın ilk evliliğinden olan 8 yaşındaki oğlu V. Baudouin'i halefi olarak gösterdi. Fakat V. Baudouin saltanatı erken öldüğünden dolayı kısa sürdü. Onun yerine IV. Baudouin'in kız kardeşi Kraliçe Sibylla ile evliliğinden dolayı Guy de Lusignan, krallığın başına geçerek 6 yıllık Selahaddin Eyyubi ile yapılan anlaşmayı Renaud de Châtillon ve Tapınak Şövalyeleri'nin lideri Gérard de Ridefort'un kışkırtmaları sayesinde Mısır'a gitmekte olan bir ticaret kervanına saldırarak bozdu. Selahaddin ile karşılaşmaya çıkan tüm Kudüs ordusu sudan uzak kaldığı için yorgun duruma gelmişti. Selahaddin'in tuzağına düşen Guy de Lusignan 4 Temmuz 1187'de yapılan Hittin Savaşı'nda iki tepenin arasında büyük bir bozguna uğradı ve neredeyse Kudüs ordusu tamamıyla yok edildi. Selahaddin kralın hayatını bağışladı fakat Tapınak Şövalyelerinden bağlı 200 şövalyenin idamını emretti. Hıttin Savaşı'nın ardından yeni zaferler peşinde koşan Selahaddin kıyı boyunca ilerleyerek Akka'yı ele geçirdi. İbelinli Balian komutasındaki bir avuç askerle korunan Kudüs 2 Ekim 1187'de Salahaddin'e teslim oldu. Balian Kudüs'ü yağmalama tehdidiyle Selahaddin'den halkın güvenli şekilde Katolik adalarına geçişini istedi ve Selahaddin bu anlaşmayı kabul etti.
Üçüncü Haçlı Seferi'nin amacı Kudüs Latin Krallığını kurtarmaktı ama bu sefer de işe yaramadı. Aslan Yürekli Richard Selahaddin'le kırılgan bir anlaşma imzalayarak ülkesine geri döndü.
Bundan sonra Kudüs Krallığı ismen devam etti ve merkezi Haçlı Latin'lerin elinde bulunan Akka kalesi ve şehri oldu. Bu Akka merkezli krallığın başına gecen krallardan bazıları Akka'da yaşamadılar ve gittikçe küçülen Akka etrafında bulunan ve Kudüs Krallığı ülkesi kabul edilen araziler fiilen taht naipleri tarafından idare edilir oldu.
Krallar ve taht naipleri listesi
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ including 120,000–140,000 Franks
- ^ Frank McLynn, Richard and John: Kings at War chapter 5, page 118.
- ^ William Harris, "Lebanon: A History, 600 - 2011," Oxford University Press, p. 51
- ^ Bjork, Robert E. (2010). The Oxford dictionary of the Middle Ages. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Strayer, Joseph Reese (1989). Dictionary of the Middle Ages. New York: Charles Scribner's Sons. ISBN .
[1] Frank McLynn, "Richard ve John: Kings at War," bölüm 5, sayfa 118.
[2] William Harris, "Lübnan: Bir Tarih, 600 - 2011," Oxford University Press, s. 51
[3] Benjamin Z. Kedar, "Samaritan History: The Frankish Period", Alan David Crown (ed.), The Samaritans (Tübingen: JCB Mohr, 1989), s. 82–94.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Kudüs Krallığı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Maalouf, Amin (çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözünden Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayınları, ISBN 975-80-121-6
- Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: 3 Cilt, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kudus Latin Kralligi veya Kudus Hacli Kralligi 1099 da I Hacli Seferi nden sonra Katolikler tarafindan Kenan da kurulmustur Bati Avrupa kralliklariyla yakin baglantilari vardi ama kucuk bir krallikti ve finansal ve askeri destekten yoksundu En genis sinirlarina ulastiginda Lubnan dan Sina Yarimadasi na kadar uzaniyordu Baslangicta Muslumanlarda korku olusturmustu ama sonradan Cihad kavraminin olusmasiyla birlikte topraklarini kaybetmeye baslamistir Kudus un 1187 de Selahaddin Eyyubi tarafindan alinmasiyla topraklari Akdeniz kenarinda kucuk bir kiyi seridine donusmustur ve Memluklerin Akka yi 1291 de almasiyla tarihe karismistir Kudus KralligiRegnum Hierosolimitanum Latince Roiaume de Jherusalem Eski Fransizca 1099 1291Kraliyet Sancagi ArmaDiger Hacli Devletlerinin yaninda Kudus KralligiBaskentKudus 1099 1187 Sur 1187 1191 Akka 1191 1291 Resmi dil ler LatinceYaygin dil ler Latince Resmi Toren Eski Fransizca Populer Italyanca Arapca YunancaResmi dinKatolik Kilisesi Resmi HukumetFeodal MonarsiKudus Krali 1099 1110Godefroy de Bouillon ilk 1285 1291II Henri son Yasama organiHaute CourTarihi donemYuksek Orta Cag Kurulusu1099 Birinci Hacli seferi1099 Ikinci Hacli seferi1145 Hittin Muharebesi1187 Ucuncu Hacli Seferi1189 1192 Altinci Hacli Seferi1229 Dagilisi1291Nufus 1131250 000 1180480 000 650 000Para birimiBezantOnculler ArdillarFatimiler DevletiBuyuk Selcuklu Devleti EyyubilerCografi SinirlarIlk basta krallik Birinci Hacli Seferi sirasinda ele gecirilen gevsek bir kasaba ve sehirler koleksiyonundan biraz daha fazlasiydi ancak 12 yuzyilin ortalarinda Krallik kabaca gunumuz Israil topraklarini Filistin i ve guney kisimlarini kapsiyordu Lubnan Gonderen Akdeniz e Krallik arazi ince bir serit halinde genisletilmis Beyrut ta kuzeyde Sina Colu guneyindeki doguda modern Urdun ve Suriye ye ve batida Fatimi Misir a dogru Diger uc Hacli devleti Birinci Hacli Seferi sirasinda ve sonrasinda kurulanlar daha kuzeydeydi Edessa Kontlugu 1097 1144 Antakya Prensligi 1098 1268 ve Trablus Kontlugu 1109 1289 Ucu de bagimsiz olmakla birlikte Kudus e siki sikiya bagliydilar Bunlarin otesinde kuzeyde ve batida 12 yuzyilda Kudus un yakin iliski icinde oldugu Kilikya Ermeni Kralligi ve Bizans Imparatorlugu devletleri uzaniyordu Daha doguda nihayetinde Bagdat taki Abbasi halifesi ile muttefik olan cesitli Musluman emirlikleri bulunuyordu Krallik Kibris Krali Luzinyanli Aimery 1197 1205 tarafindan yonetildi Ucuncu Hacli Seferi sirasinda kurulan baska bir Hacli devleti Hanedanlik baglari da Trablus Antakya ve Ermenistan ile guclendi Krallik kisa sure sonra giderek artan bir sekilde Italyan sehir devletleri Venedik ve Ceneviz nin egemenligine girdi Kutsal Roma Imparatoru 1220 1250 hukum evlilik yoluyla kralligini iddia Hacli Devlet iddialari Kralligin soylular arasinda Ic savas a yol acti Kralligin soylular arasinda 1228 1243 Krallik Misir daki Eyyubi ve Memluk hanedanlarinin yani sira Harezm ve Mogol hanedanlarinin siyasetinde ve savasinda bir piyondan biraz daha fazlasi oldu isgalciler Nispeten kucuk bir krallik olarak Avrupa dan cok az mali veya askeri destek aldi sayisiz kucuk sefere ragmen Avrupalilar genellikle gorunuste kaybedilen bir dava icin doguya pahali bir yolculuk yapmaya isteksiz olduklarini kanitladilar Baybars 1260 1277 hukum ve El Esref Halil 1290 1293 hukum sonunda sonuclanan geri kalan tum hacli kalelerine geri aldi 1291 yilinda Akka dustu InsanlarHaclilar ve onlarin soyundan gelenler seckin bir Katolik azinlik olmasina ragmen krallik etnik dini ve dilsel olarak cesitliydi Bati Avrupa daki ana vatanlarindan bircok gelenek ve kurum ithal ettiler ve kralligin varligi boyunca Bati ile yakin ailesel ve siyasi baglantilar vardi Krallik ayrica onceden var olan geleneklerden ve nufuslardan etkilenen oryantal nitelikleri miras aldi Kralligin sakinlerinin cogunlugu yerli Hristiyanlar ozellikle Yunan ve Suryani Ortodokslarin yani sira Sunni ve Sii Muslumanlardi Marjinallestirilmis bir alt sinif olan yerli Hristiyanlar ve Muslumanlar Yunanca ve Arapca konusma egilimindeyken Haclilar Fransa Fransizca konusuyordu Az sayida Yahudi ve Samiriyeli de vardi 1170 civarinda kralligi dolasan Tudelali Benjamin e gore Nablus ta 1 000 Caesarea da 200 ve Askalon da 300 Samiriyeli vardi Cagdas beri bu setleri daha dusuk 1 500 at Samarit nufus gitmekte Tolidah Samiriyelinin kronik ayni zamanda toplumlara bahseder Gazze ve Acre Tudelali Benjamin kralliktaki 14 sehrin toplam Yahudi nufusunun 1 200 oldugunu tahmin etti ve bu zamanin Samiriyeli nufusunu belki de tarihteki tek zaman icin Yahudilerden daha buyuk hale getirdi 9 TarihIlk krali Asagi Lorraine Duku Godfrey de Bouillon dir Kudus alindiktan sonra Advocatus Sancti Sepulchri olarak Kutsal Kabrin Koruyucusu anilmistir Olumu uzerine I Baudouin Kudus Latin Kralligini kurarak basina gecti Onun ardindan eski Edassa Kontu ve I Baudouin in kuzeni II Baudouin Kudus tahtina oturdu Bu iki kral hacli devletini iyi yoneterek en azindan haclilarin ortadogu ya yerlesmesini kesinlestirdi II Baudouin in olumunden sonra erkek varisi olmadigindan dolayi kizi Melisende ve kocasi Foulques Kudus devletini beraber yonettiler un Akka da yapilan bir av kazasinda olumunden sonra kucuk yasta olan III Baudouin ile Melisende devleti beraber yonettiler III Baudouin buyudukten sonra annesini bertaraf ederek Kudus tahtina tek basina hukmetmeye basladi Ikinci Hacli seferi yle doguya gelen birliklerle Sam i kusatti fakat basari saglayamadan bu seferde 1101 yili seferi gibi basarisiz oldu Onun ardindan kardesi I Amalrik Kudus yonetimine gecti I Amalrik genellikle Fatimiler Devleti yle Misir hakimiyeti icin savasti Fakat pek de hatiri sayilir basarilar saglayamadi Onun olumunun ardindan Cuzzamli olarak bilinen IV Baudouin tahta gecti Erken yasta Selahaddin Eyyubi ye karsi Remle de Montgisard Muharebesi ni kazandi ve bir baris ortami olusturdu Cuzzamli olarak bilinen Kudus Krali IV Baudouin in olumunden sonra Kudus tahtina kizkardesi Kralice Sibylla nin ilk evliliginden olan 8 yasindaki oglu V Baudouin i halefi olarak gosterdi Fakat V Baudouin saltanati erken oldugunden dolayi kisa surdu Onun yerine IV Baudouin in kiz kardesi Kralice Sibylla ile evliliginden dolayi Guy de Lusignan kralligin basina gecerek 6 yillik Selahaddin Eyyubi ile yapilan anlasmayi Renaud de Chatillon ve Tapinak Sovalyeleri nin lideri Gerard de Ridefort un kiskirtmalari sayesinde Misir a gitmekte olan bir ticaret kervanina saldirarak bozdu Selahaddin ile karsilasmaya cikan tum Kudus ordusu sudan uzak kaldigi icin yorgun duruma gelmisti Selahaddin in tuzagina dusen Guy de Lusignan 4 Temmuz 1187 de yapilan Hittin Savasi nda iki tepenin arasinda buyuk bir bozguna ugradi ve neredeyse Kudus ordusu tamamiyla yok edildi Selahaddin kralin hayatini bagisladi fakat Tapinak Sovalyelerinden bagli 200 sovalyenin idamini emretti Hittin Savasi nin ardindan yeni zaferler pesinde kosan Selahaddin kiyi boyunca ilerleyerek Akka yi ele gecirdi Ibelinli Balian komutasindaki bir avuc askerle korunan Kudus 2 Ekim 1187 de Salahaddin e teslim oldu Balian Kudus u yagmalama tehdidiyle Selahaddin den halkin guvenli sekilde Katolik adalarina gecisini istedi ve Selahaddin bu anlasmayi kabul etti Ucuncu Hacli Seferi nin amaci Kudus Latin Kralligini kurtarmakti ama bu sefer de ise yaramadi Aslan Yurekli Richard Selahaddin le kirilgan bir anlasma imzalayarak ulkesine geri dondu Bundan sonra Kudus Kralligi ismen devam etti ve merkezi Hacli Latin lerin elinde bulunan Akka kalesi ve sehri oldu Bu Akka merkezli kralligin basina gecen krallardan bazilari Akka da yasamadilar ve gittikce kuculen Akka etrafinda bulunan ve Kudus Kralligi ulkesi kabul edilen araziler fiilen taht naipleri tarafindan idare edilir oldu Krallar ve taht naipleri listesiAyrica bakinizHacli Seferleri Montgisard Muharebesi Hittin MuharebesiKaynakca including 120 000 140 000 Franks Frank McLynn Richard and John Kings at War chapter 5 page 118 William Harris Lebanon A History 600 2011 Oxford University Press p 51 Bjork Robert E 2010 The Oxford dictionary of the Middle Ages Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198662624 Strayer Joseph Reese 1989 Dictionary of the Middle Ages New York Charles Scribner s Sons ISBN 978 0684190730 1 Frank McLynn Richard ve John Kings at War bolum 5 sayfa 118 2 William Harris Lubnan Bir Tarih 600 2011 Oxford University Press s 51 3 Benjamin Z Kedar Samaritan History The Frankish Period Alan David Crown ed The Samaritans Tubingen JCB Mohr 1989 s 82 94 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Kudus Kralligi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Maalouf Amin cev Ali Berktay 2006 Araplarin Gozunden Hacli Seferleri Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayinlari ISBN 975 80 121 6 Runciman Steven cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi 3 Cilt Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0497 4