Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Manavlar (Osmanlıca: مناو, romanize: Manav, Yunanca: Μαναβ, romanize: Manav, Bulgarca: Манав, romanize: Manav), Manav Türkmenleri veya Manav Türkleri; kuzeybatı Anadolu'da yaşayan Hanefi Sünni yerleşik Türk Halkıdır.
 Koyu mavi: Yoğun Manav nüfusu Açık mavi: Azınlık Manav nüfusu | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 Türkiye: Batı Karadeniz, Ege, Marmara | |
| Diller | |
| Din | |
Manavlar için yöredeki Yörükler "Türkün yörüyenine Yörük yörümeyenine Manav deris" («Türkün yürüyenine Yörük yürümeyenine Manav deriz») demektedir.Sakarya, Bilecik, Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Kocaeli, Eskişehir, Bolu ve Düzce illerinde yaşayan Manavlara "Yerli" de denilmektedir. Yerleşik Manavlar, Sakarya ve İzmit illerindeki nüfusun %60’ını, Balkan- Rumeli bölgelerinden ve Kafkaslardan hicret eden Türkler, nüfusun %20’sini, iç göçle başka kentlerden bölgeye gelenler ise nüfusun %20’sini oluşturmaktadır. Bölgenin sanayi bakımından gelişmişliğine koşut olarak iç göçle bölgeye yerleşimin fazla olması bu oranları son yıllarda kısmen değiştirse de bu değişiklik %5-10 aralığındadır.
Köken
Manavlık, Anadolu'da çoğunlukla 13. yüzyılda yerleşik hayata geçen Türk Boylarını tanımlamada kullanılan bir sıfat olup yerleşik hayata geçmiş ve göçebeliğe devam eden Yörük-Türkmenleri ve Türkçe konuşan Rumeli muhâcirlerinden Manavlar tarafından kendilerini ayırmak için daha çok kullanılmaya başlanmıştır. Anadolu'ya Moğol ve Selçuklu tehlikesinden dolayı Latinler, Bizans ve İznik İmparatorluğu döneminde yerleşen ve yerleştirilen Uz, Peçenek, Kuman, Alan, Ön Bulgarlar ve Yerleşik hayata geçen Yörükler Manavların oluşumunda önemli etkiye sahiptir.
Manav Arkeolog ve Tarihçi Adil Yılmaz, günümüzdeki Manav Türklerinin İznik İmparatorluğu tarafından 13. yüzyılda doğu sınırına güvenlik gerekçesiyle yerleştirilen Kıpçak (Kuman) Türklerinin torunları olduğu kanaatindedir. Adil Yılmaz’a göre, İznik İmparator'u İonnes III. Vatatzes, İstanbul’u Haçlılardan almak amacıyla değişik ittifaklar kurarken, doğudan gelebilecek Selçuklu, Türkmen ve Moğol saldırılarına karşı Kıpçakların iskân edildiği sahayı da bir tampon bölge olarak kullanmak istemişti.
Manavlar gelmeden önce bölgede, başta Bizans İmparatorluğu tarafından yerleştirilen, 8-9. yüzyılda Bulgar İmparatorluğunun Bizans'a doğru genişlemesiyle ve 12.-13. yüzyılda Balkanlar'daki Slav halklarının Bizans İmparatorluğuna isyanları sebebi ileBitinya'da daha yoğun nüfusla iskan edilmiş olan Slavlar yaşamaktaydı. Zamanla bu grup bölgedeki Rumlarla karıştı ve çoğu, Moğol istilasının doğurduğu istikrarsız şartlar ve Türk fetihleri ile İç Anadolu'dan Bitinya'ya yoğun Oğuz ve Türk-Manav nüfusunun göç etmesi ile birlikte Bizans topraklarına göç etti.
Moğolların Deşt-i Kıpçak topraklarına akınları sonucu Balkanlara yönelmiş bir grup Kuman-Kıpçağın; 1224-1242 yıllarında Latin ve İznik İmparatorluğu hizmetine girdiği bilinmektedir. İznik İmparatorluğu bu Kuman grubunu Selçuklu ve Moğol tehdidine karşı kullanmış ve topraklarına yerleştirmiştir. Doğu'dan gelen tehditlere karşı tampon maksatlı İznik İmparatorluğu topraklarına yerleştirilmiş bu Kuman-Kıpçak grubunun Oğuzlarla kaynaşarak Manavları oluşturduğu da düşünülmektedir.
Dil
Manavların Çoğu tarafından Türkiye Türkçesine Kıpçak Etkisi Olarak kabul edilen (ñ = ng) sesinin Y sesine dönüşmesi Kullanılmaktadırlar Örnek : Unuy (Onun, İzmit Taşköprü Kayalar,) Atıy (Atın) Bu değişimler Kuzey Batı Kıpçak Grubundan olan Karaylar'da da görülmektedir.
P/>F değişimleri Kirfik (Kirpik) ve Ç/>Ş değişimleri'de Manav Ağızlarında görülmektedir.
Manavlarda arka ve orta damak ünsüzü “ñ” korunmuştur Örnek : Sāvoluŋ (Sağolun, Sakarya Adapazarı Salmanlı),
Aŋnadalım (Anlatalım, Kocaeli Kandıra Sakallar);
Kövüń (Köyün, İzmit Taşköprü Nezirler).
Manav Türkmen ağızlarının bir bölümünde bugün Moldova’da yaşayan Oğuz kökenli Gagavuz Türkçesinde ve bizim Rumeli ağızlarımızda gördüğümüz yuvarlak ünlü daralmalarına rastlanır. İlk hecedeki o’lar u, ö’ler ü olur:
Undan (ondan, Balıkesir Gönen Bostancı) ;
düğēle (döverler, Sakarya Kaynarca Büyükyanık), ǖdürüz (öğütürüz, Düzce Çilimli Kuşoğlu) kǖde (köyde, Kocaeli Kandıra Nefsikaymaz).
Bu kelimelerdeki daralmalar, Türkiye Türkçesi ağızları üzerindeki Kıpçak Türkçesi etkisi olarak açıklanır. Gerçekten de bugünkü Kazan Tatar ve Başkurt Türk şivelerinde bu olay karakteristiktir: yol > yul, köz (göz) > küz vb.
Bazı Manav ağızlarında Sonuncu yerine Sonku-Songu denilmektedir Günümüz Kazan Tatarcasında ise'de Songı (Sonuncu) anlamına gelir. (Kocaeli Kandıra)
Manav Ağızlarında ki bir diğer Kıpçak Etkisi Ğ/>V değişimleridir Örnek Avız-Avuz (Ağız), Bavırma-Bavurma (Bağırma), Suvan-Sovan (Soğan). Bir başka Kuman etkisi ise hece sonu ünsüz çiftlerinin arasında ünlü türemesi şeklindedir. Kocaeli Kandıra’nın Hacılar ve Katçalı köylerinde “ilk” kelimesinin telâffuzu “ilik” şeklindedir (ilk >ilik). Aynı ses olayını Sakarya’da çift > çifit örneğinde de görüyoruz: bi çifit öküz (bir çift öküz, Sakarya Geyve Sarıgazi). Bu ses olayı; Tatar, Kazak, Kırgız, Başkurt Kıpçak Türk şivelerinde de yoğun olarak görülür: ḫalk > ḫalık ilk > ĕlĕk vb. Ali Karamanlıoğlu’nun Kıpçak Türkçesiyle ilgili eserinde Oğuzname’den naklen verdiği bilgiye göre milâdın ilk yıllarında Kafkasya’da yaşayan Kuman-Kıpçak Türkleri 11. asrın başlarında Karadeniz’in Kuzeyini işgal etmiş, 1061’de Rusları mağlûp etmişler, 1078’de Edirne’yi kuşatarak Bizansla savaşmışlardır. 11.-13. asırlar arasında Rusya’nın güneyi ile Doğu Avrupa’daki birçok ülke (Deşt-i Kıpçak Coğrafyası Başta olmak üzere. Ukrayna, Romanya, Macaristan ve Polonya) Moğol işgaline uğramıştır. Moğollardan kaçan Kumanlar ise Makedonya ve Bulgaristan olmak üzere dağılmışlar ayrıca Bizans-İznik-Latin imparatorluklarında Yarı köylü-Yarı Asker olarak İstanbul Boğazı-Sinop-Menderes vadisi arası bir hatta yerleşmişlerdir. İşte Rumeli ağızlarımızda ve bu arada (Yerli Türk) Manav ağızlarının bir kısmındaki o/>u/ ö/>ü daralmalarını bu dönemdeki Kıpçak etkisine bağlamak mümkündür Osmanlı Oğuz Türklerinin Rumeli’ye geçişi 14. yüzyılda (1352 yılında Orhan Gazi’nin oğlu Süleyman Paşa ile) olmuşsa da bu bilgi durumu değiştirmez. Çünkü buralarda kalan Kıpçak unsurlarının ya da onlardan etkilenmiş olan diğer yerli unsurların bir etkisinden söz etmek mümkündür.
Bölge'de diyalektolojik yapıda etkili olan bir unsur olarak Kıpçaklara işaret etmesi, yöreden derlediğimiz metinlerde ve yöre ile ilgili diğer çalışmalarda rastlanan; ñ/>y, ğ-g/>v,s/>h, y/>c, ö/>ü, o/>u ses değişmelerine ilişkin örneklerle de desteklenmektedir. Manav şivelerinde karakteristik bir ünsüz değişmesi olan “r” ünsüzünün düşmesi oldukça yaygındır.Öte yandan bölge ağızlarında görülen ḳ > ġ ötümlüleşmesi de tam bir Oğuz özelliğidir: ġarış («karış»), ġavrā vb. Bu ağızlarda Eski Türkçede bulunup Türkiye Türkçesinin yazı dilinde değişmiş olan bazı unsurları korumaktadır. Balıkesir Gönen’deki alcā («alacağız»), gelcek («gelecek») vb. a/e’siz gelecek zaman şekilleri ise Batı Anadolu Yörük Türkmen ağızlarının izlerini taşımaktadır. Daha ilgi çekicisi, Ana Türkçeden milâda yakın yıllarda koparak ayrı bir lehçe olarak gelişmiş olan ve bugün Türkiye Türkçesine ve hattâ diğer şivelere (anlaşılırlık bakımından) çok uzak olan Çuvaş Türklerindeki ve bu arada bir Altay dili olan Moğolcadaki bir ses denkliğinin yansımasının Kandıra Manav Türkmenlerinin bir kısmında korunmuş olmasıdır. Çuvaş Türkçesi ve Moğolcadaki “R” sesi, Türkiye Türkçesinde ki “Z” sesine denktir: Dokuz : Tähhär, Kız : Hır vb. Bunun yazı dilimizdeki geniş zamanın olumlu ve olumsuz çekimindeki –Ar/-Maz karşıtlığı ve Kudurmak/Kuduz örnekleri vardır. Ancak “Kömür” kelimesine paralel olarak olarak Kandıra’da sınırlı da olsa görülen ve Türkiye Türkçesi yazı dilinde bulunmayan (aynı anlamdaki) “kömüz” kelimesi, bize Çuvaş Türkçesini hatırlatmaktadır.
Kaynakça
- ^ Sümeyye Köktürk Gergerlioğlu, Kocaeli Türkmenleri (Manavlar) 10 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Kocaeli Kandıralılar Derneği, 18 Aralık 2011
- ^ a b . 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Manav Türkleri/Kırımın Gazetesi". 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2023.
- ^ "ANADOLU'DA SON TÜRK İSKÂNI: İZNİK İMPARATORLUĞU'NDA KUMAN-KIPÇAKLAR VE YALOVA KAZIMİYE (YORTAN) İLE ELMALIK (SARUHANLI) KÖYLERİNDEKİ VARLIKLARI". 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2022.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:12isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Geyikdere Köyü Mezarlığında Bulunan Orta Asya Tipindeki bir Taş Heykel, Adil Yılmaz".
- ^ Korobeinikov, Dimitri. "THE CUMANS IN PAPHLAGONIA". 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2022.
- ^ ÖZER, Berkay Yekta (18 Aralık 2020). "II. Ioannes Komnenos Dönemi Bizans-Macar İlişkileri ve Sırp İsyanı (1127-1129)". Ortaçağ Araştırmaları Dergisi. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2024.
- ^ Kavrakoğlu, Füsun. 1129 yılında Anadolu’ya son Slav göçü gerçekleşti. II. Komnenos Bitinya’ya çok sayıda Sırp tutsak yerleştirmiş, Bitinya’da Sırp köyleri oluşmuştu."Bizans İmparatorluğu | Bizans Döneminde Anadolu'da Etnisite". 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2024.
- ^ Cirkovic, Sima M. (15 Nisan 2008). The Serbs (İngilizce). John Wiley & Sons. s. 17. ISBN . 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2024.
- ^ Toynbee, Arnold (1973). Constantine Porphyrogenitus and His World (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2024.
- ^ Korobeinikov, Dimitri (25 Eylül 2014). "Unfortunately for the Byzantines, the Turkish conquest in 1302–5 was more than a simple nomadic invasion, as the boundary zone was a territory where both sedentary and transhumant elements coexisted. After the conquest of Byzantine Asia Minor, not only did the nomads become sedentary in their new environment,28 but soon the new territories became subject to Muslim immigration from the depths of Asia Minor. Conditions for the peasants and the townsfolk in Asia Minor under Mongol power were difficult". Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2024.
- ^ Yeşiltaş, Kamil. "LibGuides: The Seljuks of Anatolia: Short History of the Seljuks of Anatolia". libguides.ku.edu.tr (İngilizce). 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2024.
- ^ a b "BATI ANADOLU'DAKİ TÜRK YAYILIŞINA KARŞI BİZANS İMPARATORLUĞU'NUN KUMAN-ALAN TOPLULUKLARINI BALKANLARDAN ANADOLU'YA NAKLETMESİ". 11 Ekim 2022. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ "YALAKOVA'DAN YALOVA'YA Prof. Dr. Halil İnalcık Anısına Yalova Tarihi Araştırmaları" (PDF). 20 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ "Tarihî Kıpçak Türkçesinden Çağdaş Karay Türkçesine: İsim Hâl Ekleri Bakımından Bir İnceleme". 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
- ^ "TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARINDA ñ >y DEĞİŞMESİ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Dr. Himmet Biray Özel Sayısı, Ankara 1999, s. 99-105".
- ^ ÖÇALAN, Muharrem. "SAKARYA- İZMİT YÖRESİ YERLEŞİK TÜRKMENLERİ MANAV AĞIZLARINDA ÖTÜMSÜZ PATLAYICI ÜNSÜZ DEĞİŞMELERİ" (PDF). 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ Acar, Kenan (2010). Kuzeybatı Anadolu Manav Türkmen Ağızları Üzerine Birkaç Not4 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. SAÜ Fen Fakültesi Dergisi 2010 (II)
- ^ Akdes Nimet Kurat, IV-XVII1. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara 1972, Sayfa 83-84.
- ^ "TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARINDA OĞUZCA DIŞI DİL UNSURLARI" (PDF). 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Ekim 2022.
- ^ "CUMANS IN PAPHLAGONIA". 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2022.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Manavlar Osmanlica مناو romanize Manav Yunanca Manab romanize Manav Bulgarca Manav romanize Manav Manav Turkmenleri veya Manav Turkleri kuzeybati Anadolu da yasayan Hanefi Sunni yerlesik Turk Halkidir ManavlarKoyu mavi Yogun Manav nufusu Acik mavi Azinlik Manav nufusuOnemli nufusa sahip bolgelerTurkiye Bati Karadeniz Ege MarmaraDillerTurkce Anadolu agizlari Gunumuz Eski Kipcakca 17 Yuzyil Kumanca 17 Yuzyil DinIslam Hanefi Sunni Manavlar icin yoredeki Yorukler Turkun yoruyenine Yoruk yorumeyenine Manav deris Turkun yuruyenine Yoruk yurumeyenine Manav deriz demektedir Sakarya Bilecik Balikesir Bursa Canakkale Kocaeli Eskisehir Bolu ve Duzce illerinde yasayan Manavlara Yerli de denilmektedir Yerlesik Manavlar Sakarya ve Izmit illerindeki nufusun 60 ini Balkan Rumeli bolgelerinden ve Kafkaslardan hicret eden Turkler nufusun 20 sini ic gocle baska kentlerden bolgeye gelenler ise nufusun 20 sini olusturmaktadir Bolgenin sanayi bakimindan gelismisligine kosut olarak ic gocle bolgeye yerlesimin fazla olmasi bu oranlari son yillarda kismen degistirse de bu degisiklik 5 10 araligindadir KokenTakriben 1950 de cekilmis fotografta Veyisler koyunde bir Manav cifti Manavlik Anadolu da cogunlukla 13 yuzyilda yerlesik hayata gecen Turk Boylarini tanimlamada kullanilan bir sifat olup yerlesik hayata gecmis ve gocebelige devam eden Yoruk Turkmenleri ve Turkce konusan Rumeli muhacirlerinden Manavlar tarafindan kendilerini ayirmak icin daha cok kullanilmaya baslanmistir Anadolu ya Mogol ve Selcuklu tehlikesinden dolayi Latinler Bizans ve Iznik Imparatorlugu doneminde yerlesen ve yerlestirilen Uz Pecenek Kuman Alan On Bulgarlar ve Yerlesik hayata gecen Yorukler Manavlarin olusumunda onemli etkiye sahiptir Manav Arkeolog ve Tarihci Adil Yilmaz gunumuzdeki Manav Turklerinin Iznik Imparatorlugu tarafindan 13 yuzyilda dogu sinirina guvenlik gerekcesiyle yerlestirilen Kipcak Kuman Turklerinin torunlari oldugu kanaatindedir Adil Yilmaz a gore Iznik Imparator u Ionnes III Vatatzes Istanbul u Haclilardan almak amaciyla degisik ittifaklar kurarken dogudan gelebilecek Selcuklu Turkmen ve Mogol saldirilarina karsi Kipcaklarin iskan edildigi sahayi da bir tampon bolge olarak kullanmak istemisti Manavlar gelmeden once bolgede basta Bizans Imparatorlugu tarafindan yerlestirilen 8 9 yuzyilda Bulgar Imparatorlugunun Bizans a dogru genislemesiyle ve 12 13 yuzyilda Balkanlar daki Slav halklarinin Bizans Imparatorluguna isyanlari sebebi ileBitinya da daha yogun nufusla iskan edilmis olan Slavlar yasamaktaydi Zamanla bu grup bolgedeki Rumlarla karisti ve cogu Mogol istilasinin dogurdugu istikrarsiz sartlar ve Turk fetihleri ile Ic Anadolu dan Bitinya ya yogun Oguz ve Turk Manav nufusunun goc etmesi ile birlikte Bizans topraklarina goc etti Mogollarin Dest i Kipcak topraklarina akinlari sonucu Balkanlara yonelmis bir grup Kuman Kipcagin 1224 1242 yillarinda Latin ve Iznik Imparatorlugu hizmetine girdigi bilinmektedir Iznik Imparatorlugu bu Kuman grubunu Selcuklu ve Mogol tehdidine karsi kullanmis ve topraklarina yerlestirmistir Dogu dan gelen tehditlere karsi tampon maksatli Iznik Imparatorlugu topraklarina yerlestirilmis bu Kuman Kipcak grubunun Oguzlarla kaynasarak Manavlari olusturdugu da dusunulmektedir DilKocaeli Kandira geleneksel Manav giyimleri Manavlarin Cogu tarafindan Turkiye Turkcesine Kipcak Etkisi Olarak kabul edilen n ng sesinin Y sesine donusmesi Kullanilmaktadirlar Ornek Unuy Onun Izmit Taskopru Kayalar Atiy Atin Bu degisimler Kuzey Bati Kipcak Grubundan olan Karaylar da da gorulmektedir P gt F degisimleri Kirfik Kirpik ve C gt S degisimleri de Manav Agizlarinda gorulmektedir Manavlarda arka ve orta damak unsuzu n korunmustur Ornek Savoluŋ Sagolun Sakarya Adapazari Salmanli Aŋnadalim Anlatalim Kocaeli Kandira Sakallar Kovun Koyun Izmit Taskopru Nezirler Manav Turkmen agizlarinin bir bolumunde bugun Moldova da yasayan Oguz kokenli Gagavuz Turkcesinde ve bizim Rumeli agizlarimizda gordugumuz yuvarlak unlu daralmalarina rastlanir Ilk hecedeki o lar u o ler u olur Undan ondan Balikesir Gonen Bostanci dugele doverler Sakarya Kaynarca Buyukyanik ǖduruz oguturuz Duzce Cilimli Kusoglu kǖde koyde Kocaeli Kandira Nefsikaymaz Bu kelimelerdeki daralmalar Turkiye Turkcesi agizlari uzerindeki Kipcak Turkcesi etkisi olarak aciklanir Gercekten de bugunku Kazan Tatar ve Baskurt Turk sivelerinde bu olay karakteristiktir yol gt yul koz goz gt kuz vb Bazi Manav agizlarinda Sonuncu yerine Sonku Songu denilmektedir Gunumuz Kazan Tatarcasinda ise de Songi Sonuncu anlamina gelir Kocaeli Kandira Manav Agizlarinda ki bir diger Kipcak Etkisi G gt V degisimleridir Ornek Aviz Avuz Agiz Bavirma Bavurma Bagirma Suvan Sovan Sogan Bir baska Kuman etkisi ise hece sonu unsuz ciftlerinin arasinda unlu turemesi seklindedir Kocaeli Kandira nin Hacilar ve Katcali koylerinde ilk kelimesinin telaffuzu ilik seklindedir ilk gt ilik Ayni ses olayini Sakarya da cift gt cifit orneginde de goruyoruz bi cifit okuz bir cift okuz Sakarya Geyve Sarigazi Bu ses olayi Tatar Kazak Kirgiz Baskurt Kipcak Turk sivelerinde de yogun olarak gorulur ḫalk gt ḫalik ilk gt ĕlĕk vb Ali Karamanlioglu nun Kipcak Turkcesiyle ilgili eserinde Oguzname den naklen verdigi bilgiye gore miladin ilk yillarinda Kafkasya da yasayan Kuman Kipcak Turkleri 11 asrin baslarinda Karadeniz in Kuzeyini isgal etmis 1061 de Ruslari maglup etmisler 1078 de Edirne yi kusatarak Bizansla savasmislardir 11 13 asirlar arasinda Rusya nin guneyi ile Dogu Avrupa daki bircok ulke Dest i Kipcak Cografyasi Basta olmak uzere Ukrayna Romanya Macaristan ve Polonya Mogol isgaline ugramistir Mogollardan kacan Kumanlar ise Makedonya ve Bulgaristan olmak uzere dagilmislar ayrica Bizans Iznik Latin imparatorluklarinda Yari koylu Yari Asker olarak Istanbul Bogazi Sinop Menderes vadisi arasi bir hatta yerlesmislerdir Iste Rumeli agizlarimizda ve bu arada Yerli Turk Manav agizlarinin bir kismindaki o gt u o gt u daralmalarini bu donemdeki Kipcak etkisine baglamak mumkundur Osmanli Oguz Turklerinin Rumeli ye gecisi 14 yuzyilda 1352 yilinda Orhan Gazi nin oglu Suleyman Pasa ile olmussa da bu bilgi durumu degistirmez Cunku buralarda kalan Kipcak unsurlarinin ya da onlardan etkilenmis olan diger yerli unsurlarin bir etkisinden soz etmek mumkundur Bolge de diyalektolojik yapida etkili olan bir unsur olarak Kipcaklara isaret etmesi yoreden derledigimiz metinlerde ve yore ile ilgili diger calismalarda rastlanan n gt y g g gt v s gt h y gt c o gt u o gt u ses degismelerine iliskin orneklerle de desteklenmektedir Manav sivelerinde karakteristik bir unsuz degismesi olan r unsuzunun dusmesi oldukca yaygindir Ote yandan bolge agizlarinda gorulen ḳ gt ġ otumlulesmesi de tam bir Oguz ozelligidir ġaris karis ġavra vb Bu agizlarda Eski Turkcede bulunup Turkiye Turkcesinin yazi dilinde degismis olan bazi unsurlari korumaktadir Balikesir Gonen deki alca alacagiz gelcek gelecek vb a e siz gelecek zaman sekilleri ise Bati Anadolu Yoruk Turkmen agizlarinin izlerini tasimaktadir Daha ilgi cekicisi Ana Turkceden milada yakin yillarda koparak ayri bir lehce olarak gelismis olan ve bugun Turkiye Turkcesine ve hatta diger sivelere anlasilirlik bakimindan cok uzak olan Cuvas Turklerindeki ve bu arada bir Altay dili olan Mogolcadaki bir ses denkliginin yansimasinin Kandira Manav Turkmenlerinin bir kisminda korunmus olmasidir Cuvas Turkcesi ve Mogolcadaki R sesi Turkiye Turkcesinde ki Z sesine denktir Dokuz Tahhar Kiz Hir vb Bunun yazi dilimizdeki genis zamanin olumlu ve olumsuz cekimindeki Ar Maz karsitligi ve Kudurmak Kuduz ornekleri vardir Ancak Komur kelimesine paralel olarak olarak Kandira da sinirli da olsa gorulen ve Turkiye Turkcesi yazi dilinde bulunmayan ayni anlamdaki komuz kelimesi bize Cuvas Turkcesini hatirlatmaktadir Kaynakca a b Ocalan Muharrem 2006 Sakarya Izmit Yoresi Yerlesik Turkmenleri Manav Agizlarinda Otumsuz Patlayici Unsuz Degismeleri 12 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde I Uluslararasi Kocaeli ve Cevresi Kultur Sempozyumu 20 22 Nisan 2006 Kocaeli Universitesi Sumeyye Kokturk Gergerlioglu Kocaeli Turkmenleri Manavlar 10 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kocaeli Kandiralilar Dernegi 18 Aralik 2011 a b 1 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Manav Turkleri Kirimin Gazetesi 9 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2023 ANADOLU DA SON TURK ISKANI IZNIK IMPARATORLUGU NDA KUMAN KIPCAKLAR VE YALOVA KAZIMIYE YORTAN ILE ELMALIK SARUHANLI KOYLERINDEKI VARLIKLARI 19 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2022 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 12 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Geyikdere Koyu Mezarliginda Bulunan Orta Asya Tipindeki bir Tas Heykel Adil Yilmaz Korobeinikov Dimitri THE CUMANS IN PAPHLAGONIA 28 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2022 OZER Berkay Yekta 18 Aralik 2020 II Ioannes Komnenos Donemi Bizans Macar Iliskileri ve Sirp Isyani 1127 1129 Ortacag Arastirmalari Dergisi 27 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2024 Kavrakoglu Fusun 1129 yilinda Anadolu ya son Slav gocu gerceklesti II Komnenos Bitinya ya cok sayida Sirp tutsak yerlestirmis Bitinya da Sirp koyleri olusmustu Bizans Imparatorlugu Bizans Doneminde Anadolu da Etnisite 27 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2024 Cirkovic Sima M 15 Nisan 2008 The Serbs Ingilizce John Wiley amp Sons s 17 ISBN 978 1 4051 4291 5 25 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2024 Toynbee Arnold 1973 Constantine Porphyrogenitus and His World Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 215253 4 25 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2024 Korobeinikov Dimitri 25 Eylul 2014 Unfortunately for the Byzantines the Turkish conquest in 1302 5 was more than a simple nomadic invasion as the boundary zone was a territory where both sedentary and transhumant elements coexisted After the conquest of Byzantine Asia Minor not only did the nomads become sedentary in their new environment 28 but soon the new territories became subject to Muslim immigration from the depths of Asia Minor Conditions for the peasants and the townsfolk in Asia Minor under Mongol power were difficult Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 177931 2 25 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2024 Yesiltas Kamil LibGuides The Seljuks of Anatolia Short History of the Seljuks of Anatolia libguides ku edu tr Ingilizce 25 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2024 a b BATI ANADOLU DAKI TURK YAYILISINA KARSI BIZANS IMPARATORLUGU NUN KUMAN ALAN TOPLULUKLARINI BALKANLARDAN ANADOLU YA NAKLETMESI 11 Ekim 2022 11 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2022 YALAKOVA DAN YALOVA YA Prof Dr Halil Inalcik Anisina Yalova Tarihi Arastirmalari PDF 20 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Aralik 2022 Tarihi Kipcak Turkcesinden Cagdas Karay Turkcesine Isim Hal Ekleri Bakimindan Bir Inceleme 4 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2023 TURKIYE TURKCESI AGIZLARINDA n gt y DEGISMESI Gazi Egitim Fakultesi Dergisi Dr Himmet Biray Ozel Sayisi Ankara 1999 s 99 105 OCALAN Muharrem SAKARYA IZMIT YORESI YERLESIK TURKMENLERI MANAV AGIZLARINDA OTUMSUZ PATLAYICI UNSUZ DEGISMELERI PDF 2 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Ocak 2023 Acar Kenan 2010 Kuzeybati Anadolu Manav Turkmen Agizlari Uzerine Birkac Not4 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde SAU Fen Fakultesi Dergisi 2010 II Akdes Nimet Kurat IV XVII1 Yuzyillarda Karadeniz Kuzeyindeki Turk Kavimleri ve Devletleri Ankara 1972 Sayfa 83 84 TURKIYE TURKCESI AGIZLARINDA OGUZCA DISI DIL UNSURLARI PDF 9 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Ekim 2022 CUMANS IN PAPHLAGONIA 9 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2022 Ayrica bakinizAnadolu daki Kipcaklar Turkiye Turkmenleri Gacallar KipcaklarDis baglantilar