Otobüs, kara yolu taşıma yönetmeliğine göre[] sürücü dahil 17 kişiden fazla yolcu kapasitesi olan motorlu kara taşıtıdır. Ortalama araba veya furgonlardan önemli ölçüde daha fazla yolcu taşımak üzere tasarlanmıştır. Otobüslerin kapasitesi 300 yolcuya kadar çıkabilir, ortalama bir otobüs genellikle 30 ile 100 arasında yolcu taşır. Türkiye Cumhuriyeti hukuk kurallarına göre bu aracı kullanacak sürücülerin E sınıfı ehliyete, SRC belgesine sahip olması ve en az 26 yaşından gün alması gereklidir.
En yaygın tip, daha büyük yükler taşıyan çift katlı otobüs, körüklü otobüs, daha küçük yükler taşıyan midibüsler ve minibüsler, 'tür. Şehirlerarası otobüs daha uzun mesafeli hizmetler için kullanılır.
Şehir içi toplu taşıma otobüsleri ve şehirler arası otobüsler gibi birçok otobüs türü ücretlidir. İlkokul veya ortaokul otobüsleri, orta öğretim sonrası eğitim kampüsü ve servis otobüsleri gibi diğer türler ücretsizdir. Birçok yargı bölgesinde, otobüs şoförleri, normal bir sürücü belgesinin ötesinde özel bir gerektirir.
Otobüsler, toplu taşıma otobüs servisi, şehirlerarası otobüs servisi, , özel kiralama veya turizm için kullanılabilir. Promosyon otobüsleri ve siyasi kampanyalar için kullanılabilir ve diğerleri, tur araçları da dahil olmak üzere çok çeşitli amaçlar için özel olarak işletilir.
1820'lerden itibaren , ardından 1830'larda ve 1882'de elektrikli troleybüsler kullanıldı. İlk içten yanmalı motorlu otobüsler veya motorlu otobüsler 1895'te kullanıldı. Son zamanlarda, hibrit elektrikli otobüsler, ve elektrikli otobüslerin yanı sıra sıkıştırılmış doğalgaz veya biyodizel ile çalışan otobüslere ilgi artıyor. 2010'lardan itibaren, giderek küreselleşiyor ve yeni tasarımlar tüm dünyada ortaya çıkıyor.
Tarihi
İlk otobüsler 1662 yılında Paris'te ortaya çıkmıştır. Atla çekilen bu araçlara sıradan insanların binmesi yasaklanmış ve bu hak sadece zenginlere verilmişti. Bu araçların yaygınlaşması 1820’li yıllarda yine Paris’te olmuştur. Latince herkes için anlamına gelen adıyla işletmeye konulan atlı otobüslerin bir müddet sonra ismindeki "omni" kısmı çıkarılıp "bus" şeklinde kısaltılmıştır. Adı, Nantes'ın bir banliyösü olan Richebourg'da Stanislas Baudry adlı bir Fransız mısır değirmeni sahibi tarafından 1823'te başlatılan bir toplu taşıma hizmetinden geliyordu.
Buharla çalışan otobüslerle yapılan düzenli şehirlerarası otobüs seferleri, 1830'larda İngiltere'de Walter Hancock ve tarafından öncülük edildi. İlk mekanik tahrikli omnibüs 22 Nisan 1833'te Londra sokaklarında göründü.
Otobüsün gelişimine paralel olarak, tipik olarak ve katener'den beslenen elektrikli troleybüsün icadı oldu. Siemens kardeşler, İngiltere'den ve Almanya'dan Ernst Werner von Siemens, troleybüs konseptinin geliştirilmesinde işbirliği yaptı. Bu tür ilk araç olan Electromote, kardeşi Dr. Ernst Werner von Siemens tarafından yapıldı ve 1882'de Halensee, Almanya'da halka sunuldu.
Max Schiemann, 1901'de Almanya'da Dresden yakınlarında bir yolcu taşıyan troleybüs açtı. Bu sistem sadece 1904 yılına kadar işletilmesine rağmen, Schiemann standart troleybüs akım toplama sistemini geliştirmişti. İlk günlerde, birkaç başka akım toplama yöntemi kullanıldı. Leeds ve Bradford, 20 Haziran 1911'de Büyük Britanya'da troleybüsleri hizmete sokan ilk şehirler oldular.
Almanya'nın kentinde, 1895'te 1893 'dan geliştirilen altı kişilik bir motorlu vagon kullanarak iki yolcu otobüsü hattı kısa bir süreliğine, ancak kârsız bir şekilde çalıştı.
Aynı model Benz omnibüslerini kullanan başka bir ticari otobüs hattı, 1898'de Galler'in Llandudno çevresindeki kırsal alanda kısa bir süreliğine çalıştı.
Almanya'nın Daimler-Motoren-Gesellschaft şirketi de 1898'de en eski motorlu otobüs modellerinden birini üretti ve ilk olarak 23 Nisan 1898'de Londra sokaklarında Motor Traction Company'ye çift katlı bir otobüs sattı.
Araç, maksimum 18 km/sa (11,2 mph) hıza sahipti, aşağıda kapalı bir alanda ve yukarıda bir açık hava platformunda 20 yolcuya kadar ağırladı. Bu otobüsün başarısı ve popülaritesi ile DMG, Londra'daki şirketlere, ayrıca 1899'da Stockholm ve Speyer'e daha fazla otobüs satarak üretimi genişletti. Daimler Motors Corporation ayrıca İngiliz şirketi Milnes ile ortaklığa girdi ve 1902'de pazar standardı haline gelen yeni bir çift katlı otobüs geliştirdi.
İlk seri üretilen otobüs modeli, Frank Searle tarafından tasarlanan ve London General Omnibus Company tarafından işletilen tipi çift katlı otobüstü. 1910'da hizmete girdi ve on yılın sonunda neredeyse 3.000 adet üretildi.
Hızla ABD'de önemli bir otobüs üreticisi haline gelen , 1923'te John D. Hertz tarafından Chicago'da kuruldu. General Motors, 1925'te çoğunluk hissesini satın aldı ve adını Yellow Truck and Coach Manufacturing Company olarak değiştirdi. Daha sonra 1943'te GM Kamyon ve Otobüs Bölümünü oluşturmak için hisselerin bakiyesini satın aldılar.
1829 yılında atlı otobüsler Londra’da işlemeye başlamıştır. Üç atla çekilen bu otobüslerin 22 kişilik oturacak yerleri vardı. Ancak at pislikleriyle şehri kirleten atlı otobüsler tramvayların ve benzin motorlarının geliştirilmesiyle önemini yitirdi. 1895 yılında Almanya’da sekiz yolcu taşıyabilen benzin motorlu otobüsler ortaya çıktı. 1904 yılında Londra’da benzinle çalışan ilk çift katlı otobüs kullanıldı ve 8 yıl içinde tümüyle atlı otobüslerin yerini aldı, Londra çevresinde bir süre buharlı otobüsler işletildiyse de 1918 yılına kadar benzin motorlu otobüslere yerlerini bırakarak tamamen yok oldular.
Modeller 20. yüzyılda genişledi ve 1950'lerden itibaren tam boyutlu otobüslerin çağdaş biçiminin yaygın olarak tanıtılmasına yol açtı. 1950'lerde geliştirilen AEC Routemaster öncü bir tasarımdı ve bu güne kadar Londra'nın bir simgesi olmaya devam ediyor. Yenilikçi tasarım, hafif alüminyum ve İkinci Dünya Savaşı sırasında uçak üretiminde geliştirilen teknikleri kullandı. Yeni bir ağırlık tasarrufu sağlayan entegre tasarımın yanı sıra, ilk kez bir otobüsten , hidrolik direksiyon, tam otomatik şanzıman ve hidrolik fren ile tanıtıldı.
Elektrikli otobüs
Elektrikli otobüs şehir içinde fosil yakıtlı otobüsten hem daha sağlıklı hem daha ucuz olduğundan, fosil yakıtlı otobüs kullanımının azalması bekleniyor.
Yapılandırma
Otobüsler başlangıçta önde bir motor ve arkada bir giriş ile yapılandırıldı. Tek kişilik operasyona geçişle birlikte, birçok üretici, önde tek kapılı veya birden fazla kapılı motorlu tasarımlara geçti. Alçak tabanlı tasarıma geçiş, ortadan motorlu tasarımı neredeyse tamamen ortadan kaldırdı, ancak bazı otobüslerde hala ortadan monte motorlar var. Önden motorlu otobüsler, Amerikan okul otobüsleri, bazı minibüsler ve daha az gelişmiş ülkelerdeki otobüsler olabilir. Çoğu otobüsün iki dingili vardır, körüklü otobüslerin üç dingili vardır.
Kılavuzlu otobüsler, belirlenmiş kılavuz yollarda hareket etmelerini sağlamak için teknoloji ile donatılmıştır. Otobüs durağında kontrollü hizalamaya ve geleneksel yollara veya otobüs şeridine göre kılavuzlu şeritlerin daha az yer kaplamasına izin verir. Rehberlik mekanik, optik veya elektromanyetik olabilir.
Diğer otobüs türleri
Resimler
- Londra'da kullanılan çift katlı otobüs
- Körüklü bir otobüs
- Suriye'de kullanılan otobüslerden biri
- Samsun'da seyyar tuvalet otobüsü
- Mercedes-Benz marka eski model bir otobüs
Kaynakça
- ^ "1898: The world's first bus series launched by Daimler – a milestone for passenger transport". 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ "A Brief History of Buses". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ "History of Buses in Public Transportation". 9 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ "The History of the Bus". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ "History of the Bus Transport". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ "A short history of London's buses". 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ . 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2017.
- ^ "More fully electric buses to run in London in drive to clean up air". 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2017.
- ^ "İzmir'in elektrikli otobüsleri geldi". 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2017.
- ^ . 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2017.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Bus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Otobus kara yolu tasima yonetmeligine gore kaynak belirtilmeli surucu dahil 17 kisiden fazla yolcu kapasitesi olan motorlu kara tasitidir Ortalama araba veya furgonlardan onemli olcude daha fazla yolcu tasimak uzere tasarlanmistir Otobuslerin kapasitesi 300 yolcuya kadar cikabilir ortalama bir otobus genellikle 30 ile 100 arasinda yolcu tasir Turkiye Cumhuriyeti hukuk kurallarina gore bu araci kullanacak suruculerin E sinifi ehliyete SRC belgesine sahip olmasi ve en az 26 yasindan gun almasi gereklidir Arriva sirketine ait Alexander Dennis Enviro 400 iki katli bir otobus Istanbul da kullanilan metrobusler Mercedes Benz O530 GL CapaCityBenz Omnibus 1896 En yaygin tip daha buyuk yukler tasiyan cift katli otobus koruklu otobus daha kucuk yukler tasiyan midibusler ve minibusler tur Sehirlerarasi otobus daha uzun mesafeli hizmetler icin kullanilir Sehir ici toplu tasima otobusleri ve sehirler arasi otobusler gibi bircok otobus turu ucretlidir Ilkokul veya ortaokul otobusleri orta ogretim sonrasi egitim kampusu ve servis otobusleri gibi diger turler ucretsizdir Bircok yargi bolgesinde otobus soforleri normal bir surucu belgesinin otesinde ozel bir gerektirir Otobusler toplu tasima otobus servisi sehirlerarasi otobus servisi ozel kiralama veya turizm icin kullanilabilir Promosyon otobusleri ve siyasi kampanyalar icin kullanilabilir ve digerleri tur araclari da dahil olmak uzere cok cesitli amaclar icin ozel olarak isletilir 1820 lerden itibaren ardindan 1830 larda ve 1882 de elektrikli troleybusler kullanildi Ilk icten yanmali motorlu otobusler veya motorlu otobusler 1895 te kullanildi Son zamanlarda hibrit elektrikli otobusler ve elektrikli otobuslerin yani sira sikistirilmis dogalgaz veya biyodizel ile calisan otobuslere ilgi artiyor 2010 lardan itibaren giderek kuresellesiyor ve yeni tasarimlar tum dunyada ortaya cikiyor TarihiIlk otobusler 1662 yilinda Paris te ortaya cikmistir Atla cekilen bu araclara siradan insanlarin binmesi yasaklanmis ve bu hak sadece zenginlere verilmisti Bu araclarin yayginlasmasi 1820 li yillarda yine Paris te olmustur Latince herkes icin anlamina gelen adiyla isletmeye konulan atli otobuslerin bir muddet sonra ismindeki omni kismi cikarilip bus seklinde kisaltilmistir Adi Nantes in bir banliyosu olan Richebourg da Stanislas Baudry adli bir Fransiz misir degirmeni sahibi tarafindan 1823 te baslatilan bir toplu tasima hizmetinden geliyordu Amedee Bollee L Obeissante 1875 Buharla calisan otobuslerle yapilan duzenli sehirlerarasi otobus seferleri 1830 larda Ingiltere de Walter Hancock ve tarafindan onculuk edildi Ilk mekanik tahrikli omnibus 22 Nisan 1833 te Londra sokaklarinda gorundu Dunyanin ilk troleybusu Berlin 1882 Otobusun gelisimine paralel olarak tipik olarak ve katener den beslenen elektrikli troleybusun icadi oldu Siemens kardesler Ingiltere den ve Almanya dan Ernst Werner von Siemens troleybus konseptinin gelistirilmesinde isbirligi yapti Bu tur ilk arac olan Electromote kardesi Dr Ernst Werner von Siemens tarafindan yapildi ve 1882 de Halensee Almanya da halka sunuldu Max Schiemann 1901 de Almanya da Dresden yakinlarinda bir yolcu tasiyan troleybus acti Bu sistem sadece 1904 yilina kadar isletilmesine ragmen Schiemann standart troleybus akim toplama sistemini gelistirmisti Ilk gunlerde birkac baska akim toplama yontemi kullanildi Leeds ve Bradford 20 Haziran 1911 de Buyuk Britanya da troleybusleri hizmete sokan ilk sehirler oldular Almanya nin kentinde 1895 te 1893 dan gelistirilen alti kisilik bir motorlu vagon kullanarak iki yolcu otobusu hatti kisa bir sureligine ancak karsiz bir sekilde calisti Ayni model Benz omnibuslerini kullanan baska bir ticari otobus hatti 1898 de Galler in Llandudno cevresindeki kirsal alanda kisa bir sureligine calisti Almanya nin Daimler Motoren Gesellschaft sirketi de 1898 de en eski motorlu otobus modellerinden birini uretti ve ilk olarak 23 Nisan 1898 de Londra sokaklarinda Motor Traction Company ye cift katli bir otobus satti Arac maksimum 18 km sa 11 2 mph hiza sahipti asagida kapali bir alanda ve yukarida bir acik hava platformunda 20 yolcuya kadar agirladi Bu otobusun basarisi ve popularitesi ile DMG Londra daki sirketlere ayrica 1899 da Stockholm ve Speyer e daha fazla otobus satarak uretimi genisletti Daimler Motors Corporation ayrica Ingiliz sirketi Milnes ile ortakliga girdi ve 1902 de pazar standardi haline gelen yeni bir cift katli otobus gelistirdi LGOG B Ilk seri uretilen otobus modeli Frank Searle tarafindan tasarlanan ve London General Omnibus Company tarafindan isletilen tipi cift katli otobustu 1910 da hizmete girdi ve on yilin sonunda neredeyse 3 000 adet uretildi Hizla ABD de onemli bir otobus ureticisi haline gelen 1923 te John D Hertz tarafindan Chicago da kuruldu General Motors 1925 te cogunluk hissesini satin aldi ve adini Yellow Truck and Coach Manufacturing Company olarak degistirdi Daha sonra 1943 te GM Kamyon ve Otobus Bolumunu olusturmak icin hisselerin bakiyesini satin aldilar Istanbul da kullanilan IETT otobusleri Otokar Kent 290LF 1829 yilinda atli otobusler Londra da islemeye baslamistir Uc atla cekilen bu otobuslerin 22 kisilik oturacak yerleri vardi Ancak at pislikleriyle sehri kirleten atli otobusler tramvaylarin ve benzin motorlarinin gelistirilmesiyle onemini yitirdi 1895 yilinda Almanya da sekiz yolcu tasiyabilen benzin motorlu otobusler ortaya cikti 1904 yilinda Londra da benzinle calisan ilk cift katli otobus kullanildi ve 8 yil icinde tumuyle atli otobuslerin yerini aldi Londra cevresinde bir sure buharli otobusler isletildiyse de 1918 yilina kadar benzin motorlu otobuslere yerlerini birakarak tamamen yok oldular Modeller 20 yuzyilda genisledi ve 1950 lerden itibaren tam boyutlu otobuslerin cagdas biciminin yaygin olarak tanitilmasina yol acti 1950 lerde gelistirilen AEC Routemaster oncu bir tasarimdi ve bu gune kadar Londra nin bir simgesi olmaya devam ediyor Yenilikci tasarim hafif aluminyum ve Ikinci Dunya Savasi sirasinda ucak uretiminde gelistirilen teknikleri kullandi Yeni bir agirlik tasarrufu saglayan entegre tasarimin yani sira ilk kez bir otobusten hidrolik direksiyon tam otomatik sanziman ve hidrolik fren ile tanitildi Elektrikli otobusElektrikli otobus enduktif sarj istasyonunda Solaris Urbino 12 Electric Elektrikli otobus sehir icinde fosil yakitli otobusten hem daha saglikli hem daha ucuz oldugundan fosil yakitli otobus kullaniminin azalmasi bekleniyor YapilandirmaIki KMB Alexander Dennis Enviro 500 otobusu Otobusler baslangicta onde bir motor ve arkada bir giris ile yapilandirildi Tek kisilik operasyona gecisle birlikte bircok uretici onde tek kapili veya birden fazla kapili motorlu tasarimlara gecti Alcak tabanli tasarima gecis ortadan motorlu tasarimi neredeyse tamamen ortadan kaldirdi ancak bazi otobuslerde hala ortadan monte motorlar var Onden motorlu otobusler Amerikan okul otobusleri bazi minibusler ve daha az gelismis ulkelerdeki otobusler olabilir Cogu otobusun iki dingili vardir koruklu otobuslerin uc dingili vardir Kilavuzlu otobusler belirlenmis kilavuz yollarda hareket etmelerini saglamak icin teknoloji ile donatilmistir Otobus duraginda kontrollu hizalamaya ve geleneksel yollara veya otobus seridine gore kilavuzlu seritlerin daha az yer kaplamasina izin verir Rehberlik mekanik optik veya elektromanyetik olabilir Diger otobus turleriKoruklu otobus Yuksek tabanli otobus Alcak tabanli otobus Superbus Havaalani otobusu Belediye otobusu Sehirlerarasi otobus Metrobus Okul otobusu Yolcu otobusu Sehir otobusu Gunes enerjili otobusResimlerLondra da kullanilan cift katli otobus Koruklu bir otobus Suriye de kullanilan otobuslerden biri Samsun da seyyar tuvalet otobusu Mercedes Benz marka eski model bir otobusKaynakca 1898 The world s first bus series launched by Daimler a milestone for passenger transport 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 A Brief History of Buses 8 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 History of Buses in Public Transportation 9 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 The History of the Bus 8 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 History of the Bus Transport 8 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 A short history of London s buses 19 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 19 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2017 More fully electric buses to run in London in drive to clean up air 16 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2017 Izmir in elektrikli otobusleri geldi 22 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2017 19 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2017 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Bus ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurAyrica bakinizOtobus ureticileri ve markalari Raybus Otogar Okul otobusu sarisi Dolmus Kaptikacti