Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erwin Friedrich Maximilian Piscator, (17 Aralık 1893 - 30 Mart 1966), Alman tiyatro yönetmeni, yazar ve yapımcı Sınıfsal temelli politik (Agit-Prop) Tiyatro türünün kurucusu ve çağdaş anlamda Epik ve türlerinin Bertolt Brecht ile birlikte ilk temsilcilerindendir.
| Erwin Friedrich Maximilian Piscator | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 17 Aralık 1893 , Ulm, Alman İmparatorluğu |
| Ölüm | 30 Mart 1966 (72 yaşında) Starnberg, Batı Almanya |
| Meslek | yazar, yönetmen, senarist, yapımcı, oyuncu |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
17 Aralık 1893 tarihinde Alman İmparatorluğu'nun Hessen eyaletinin Ulm kentindeki Greifenstein köyünde dünyaya gelmiştir. Babası tüccardır. Liseyi 1913’te Marburg şehrinde bitirip, Münih Üniversitesi'nde Almanca, Felsefe ve Sanat Tarihi eğitimi alır, 'in Tiyatro Tarihi seminerlerine katılır ve 1914 yılında Münih Court Tiyatrosu'nda küçük bir rolle ilk defa sahneye çıkar.
I. Dünya Savaşı'nda 1915'ten itibaren Alman ordusunun piyade sınıfında görev almak zorunda kalır ve bu durum daha sonra dergisinde yayınlanan şiirlerine de konu olan militarizm ve savaş karşıtlığını körükler.
Savaş dönüşü, 1919’da Berlin’e yakın Königsberg şehrinde Tribünal Tiyatrosunu ve aynı zamanda Berlin’de Proletarische Theater’i kurar. Piscator‘un yalnızca politik propaganda ile yetinmeyip, gösterilerinin sanatsal biçimini de geliştirmeye çalıştığı Proletarya Tiyatrosu, sanatsal olmadığı gerekçesiyle ruhsatın polis tarafından yenilenmemesi üzerine 1921’de kapandığında, üye sayısı dört bine ulaşmıştır.
Sonrasında 'ye alternatif olarak, Berlin'de yazar ile birlikte "Proletarian Volksbühne"yi ("Halk Sahnesi"ni) kurar ve 1922-1923 yıllarında Maksim Gorki, Romain Rolland ve Leo Tolstoy'dan uyarlama oyunlar sergiler.
1924-1927 yılları arasında Volksbühne'de yönetmen olarak ve 1927 ve sonrasında kendi tiyatrosu ""de yapımcı ve yönetmen olarak toplumsal ve politik oyunlar sergiler. Amacı halka sol politikayı açıklamak ve insanları bu yönde dönüştürmeye çalışmak olmuştur.
1928'de Piscator-Bühne'de, Jaroslav Hašek'in aynı adlı romanından uyarladığı ve Türkiye'de de defalarca farklı gruplar tarafından sahnelenen oyun "Aslan Asker Şvayk"ı sahnelemiştir. 1929'da tiyatrosu parasızlık yüzünden kapanır.
1929'da Piscator alanındaki çalışması 'yu yayınlar.
1931 yılında Piscator, film çekimi için gittiği Sovyetler Birliği'nden (Hitler'in yükşelişi sebebiyle) geri dönemeyip sürgün olarak kalır.
1937'de dansçı ile Paris'te evlenir. Nikâhtaki sağdıçlarından biri Bertolt Brecht'tir.
1938 sonlarında Alman vatandaşlığından çıkarılır. 1939'da Amerika Birleşik Devletleri'ne göç eder ve burada seminerler vermeye başlar. New School of Social Research’de (Sosyal Araştırmalar Üniversitesi) kurulan tiyatro kürsüsünün başına getirilir. ‘Dramatic Workshop’ adıyla anılan bu kürsünün öğrencileri arasında Bea Arthur, Harry Belafonte, Marlon Brando, Tony Curtis, Ben Gazzara, , Walter Matthau, Rod Steiger, , Eli Wallach ve Tennessee Williams gibi ünlü tiyatro oyuncuları ve yazarlar da vardır. 1948’de bine yakın öğrencisi bulunan bu okulun Stüdyo Tiyatrosu’nda dokuz oyun sahnelenir. Bunlardan en çok dikkat çeken ikisi, ‘Savaş ve Barış’ ile Alman işgali altındaki Fransa’yı anlatmak temel düşüncesine dayandırılan Sartre’ın ‘Sinekler’i olur.
1951'de, McCarthy döneminin siyasi baskısından ve "komünist avı"ndan dolayı Piscator, Dramatik Atölye’nin yönetimini karısı Maria Ley Piscator’a bırakarak, Batı Almanya'ya dönmek durumunda kalır.
1956 Ağustos’unda Brecht’in ölümü üzerine, Doğu Alman hükûmeti tarafından anma törenlerine çağrılır. Brecht hakkındaki görüşlerini günlüğüne şöyle not eder: “Epik Tiyatro’yu buldu. Yalnızca sözcüğü; ama - benim tiyatromdaki temel uygulamaları gördükten sonra - kuramı geliştirdi ve oyunlar yazdı. Her şeye karşın daha büyük olan oydu. Sanatı yoluyla bölünme sırasında Almanya’yı temsil edebilen tek adamdı. Bütün sınırların ötesinde etkin oldu. Oyunları batıda da oynanıyor. İnsan ona yalnızca hayran olabilir.”
1957’de Batı Berlin’e yerleşen Piscator, çeşitli tiyatrolarda birçok oyun sergiler. Bunlar arasında en çok dikkati çekenler, Schiller’in ‘Haydutlar’ının yeni bir uyarlaması ve Arthur Miller’in ‘Cadı Kazanı’dır. 1960’ta ise, ilk kez bir Brecht oyununu, ‘Cesaret Ana’yı, Kessel’de sahneye koyar.
1962 yılında Batı Berlin'deki 'de tiyatro müdürü ve yönetmen olarak çalışmaya başlar ve 1966'daki ölümüne kadar çağdaş ve belgesel tiyatro türlerinin en önemli savunucu ve temsilcilerinden biri olarak yaşamını sürdürür.
30 Mart 1966’da safra kesesi ameliyatı sırasında hayatını kaybeder.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Piscator, Erwin (2004). Politik Tiyatro. Metis Yayıncılık
- Çalışlar, Aziz (1993). 20. Yüzyılda Tiyatro. Mitos Boyut
- Saal, Ilka (2007). Broadway and the Depoliticization of Epic Theater The Case of Erwin Piscator. Cambridge Scholars Publishing
- Tiyatro Dergisi (1976)
- https://en.wikipedia.org/wiki/Erwin_Piscator16 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
- IMDB'de Erwin Piscator10 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erwin Friedrich Maximilian Piscator 17 Aralik 1893 30 Mart 1966 Alman tiyatro yonetmeni yazar ve yapimci Sinifsal temelli politik Agit Prop Tiyatro turunun kurucusu ve cagdas anlamda Epik ve turlerinin Bertolt Brecht ile birlikte ilk temsilcilerindendir Erwin Friedrich Maximilian PiscatorDogum17 Aralik 1893 1893 12 17 Ulm Alman ImparatorluguOlum30 Mart 1966 72 yasinda Starnberg Bati AlmanyaMeslekyazar yonetmen senarist yapimci oyuncuEtkiledikleri Bertolt BrechtEtkilendikleri Bertolt Brecht 17 Aralik 1893 tarihinde Alman Imparatorlugu nun Hessen eyaletinin Ulm kentindeki Greifenstein koyunde dunyaya gelmistir Babasi tuccardir Liseyi 1913 te Marburg sehrinde bitirip Munih Universitesi nde Almanca Felsefe ve Sanat Tarihi egitimi alir in Tiyatro Tarihi seminerlerine katilir ve 1914 yilinda Munih Court Tiyatrosu nda kucuk bir rolle ilk defa sahneye cikar I Dunya Savasi nda 1915 ten itibaren Alman ordusunun piyade sinifinda gorev almak zorunda kalir ve bu durum daha sonra dergisinde yayinlanan siirlerine de konu olan militarizm ve savas karsitligini korukler Savas donusu 1919 da Berlin e yakin Konigsberg sehrinde Tribunal Tiyatrosunu ve ayni zamanda Berlin de Proletarische Theater i kurar Piscator un yalnizca politik propaganda ile yetinmeyip gosterilerinin sanatsal bicimini de gelistirmeye calistigi Proletarya Tiyatrosu sanatsal olmadigi gerekcesiyle ruhsatin polis tarafindan yenilenmemesi uzerine 1921 de kapandiginda uye sayisi dort bine ulasmistir Sonrasinda ye alternatif olarak Berlin de yazar ile birlikte Proletarian Volksbuhne yi Halk Sahnesi ni kurar ve 1922 1923 yillarinda Maksim Gorki Romain Rolland ve Leo Tolstoy dan uyarlama oyunlar sergiler 1924 1927 yillari arasinda Volksbuhne de yonetmen olarak ve 1927 ve sonrasinda kendi tiyatrosu de yapimci ve yonetmen olarak toplumsal ve politik oyunlar sergiler Amaci halka sol politikayi aciklamak ve insanlari bu yonde donusturmeye calismak olmustur 1928 de Piscator Buhne de Jaroslav Hasek in ayni adli romanindan uyarladigi ve Turkiye de de defalarca farkli gruplar tarafindan sahnelenen oyun Aslan Asker Svayk i sahnelemistir 1929 da tiyatrosu parasizlik yuzunden kapanir 1929 da Piscator alanindaki calismasi yu yayinlar 1931 yilinda Piscator film cekimi icin gittigi Sovyetler Birligi nden Hitler in yukselisi sebebiyle geri donemeyip surgun olarak kalir 1937 de dansci ile Paris te evlenir Nikahtaki sagdiclarindan biri Bertolt Brecht tir 1938 sonlarinda Alman vatandasligindan cikarilir 1939 da Amerika Birlesik Devletleri ne goc eder ve burada seminerler vermeye baslar New School of Social Research de Sosyal Arastirmalar Universitesi kurulan tiyatro kursusunun basina getirilir Dramatic Workshop adiyla anilan bu kursunun ogrencileri arasinda Bea Arthur Harry Belafonte Marlon Brando Tony Curtis Ben Gazzara Walter Matthau Rod Steiger Eli Wallach ve Tennessee Williams gibi unlu tiyatro oyunculari ve yazarlar da vardir 1948 de bine yakin ogrencisi bulunan bu okulun Studyo Tiyatrosu nda dokuz oyun sahnelenir Bunlardan en cok dikkat ceken ikisi Savas ve Baris ile Alman isgali altindaki Fransa yi anlatmak temel dusuncesine dayandirilan Sartre in Sinekler i olur 1951 de McCarthy doneminin siyasi baskisindan ve komunist avi ndan dolayi Piscator Dramatik Atolye nin yonetimini karisi Maria Ley Piscator a birakarak Bati Almanya ya donmek durumunda kalir 1956 Agustos unda Brecht in olumu uzerine Dogu Alman hukumeti tarafindan anma torenlerine cagrilir Brecht hakkindaki goruslerini gunlugune soyle not eder Epik Tiyatro yu buldu Yalnizca sozcugu ama benim tiyatromdaki temel uygulamalari gordukten sonra kurami gelistirdi ve oyunlar yazdi Her seye karsin daha buyuk olan oydu Sanati yoluyla bolunme sirasinda Almanya yi temsil edebilen tek adamdi Butun sinirlarin otesinde etkin oldu Oyunlari batida da oynaniyor Insan ona yalnizca hayran olabilir 1957 de Bati Berlin e yerlesen Piscator cesitli tiyatrolarda bircok oyun sergiler Bunlar arasinda en cok dikkati cekenler Schiller in Haydutlar inin yeni bir uyarlamasi ve Arthur Miller in Cadi Kazani dir 1960 ta ise ilk kez bir Brecht oyununu Cesaret Ana yi Kessel de sahneye koyar 1962 yilinda Bati Berlin deki de tiyatro muduru ve yonetmen olarak calismaya baslar ve 1966 daki olumune kadar cagdas ve belgesel tiyatro turlerinin en onemli savunucu ve temsilcilerinden biri olarak yasamini surdurur 30 Mart 1966 da safra kesesi ameliyati sirasinda hayatini kaybeder Ayrica bakinizPolitik TiyatroKaynakcaPiscator Erwin 2004 Politik Tiyatro Metis Yayincilik Calislar Aziz 1993 20 Yuzyilda Tiyatro Mitos Boyut Saal Ilka 2007 Broadway and the Depoliticization of Epic Theater The Case of Erwin Piscator Cambridge Scholars Publishing Tiyatro Dergisi 1976 https en wikipedia org wiki Erwin Piscator16 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dis baglantilarIMDB de Erwin Piscator10 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde