Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Panzerkampfwagen IV yaygın olarak bilinen adıyla Panzer IV Nazi Almanyası tarafından 1930 ların sonlarında gelişt

Pzkw-IV

Pzkw-IV
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Panzerkampfwagen IV, yaygın olarak bilinen adıyla Panzer IV, Nazi Almanyası tarafından 1930'ların sonlarında geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında yaygın olarak kullanılan orta sınıf tank. Tankın ordu envanter numarası Sd.Kfz. 161'dir.

'Panzerkampfwagen IV
Sd.Kfz. 161
image
Deutsches Panzermuseum Munster'nde bulunan bir Panzerkampfwagen IV (Ausf.G).
Çeşidi Orta tank
Uyruğu image Nazi Almanyası
Hizmet geçmişi
Hizmet 1939–1945 (Nazi Almanyası)
1954–1967 (Suriye)
Kullanıcılar
  • Nazi Almanyası
  • Romanya
  • Türkiye
  • Macaristan
  • Bulgaristan
  • İtalya
  • Finlandiya
  • İspanya
  • Hırvatistan
  • Suriye
Kullanıldığı savaşlar II. Dünya Savaşı
1948 Arap-İsrail Savaşı
Altı Gün Savaşı
Üretim tarihi
Tasarımcı Krupp
Tasarlandığı tarih 1936
Üretici Krupp, , Steyr
Birim maliyeti ≈103,462 Reichsmark
Üretildiği tarih 1936–1945
Üretim adedi 8,553
Çeşitleri StuG IV, Jagdpanzer IV, Brummbär, Nashorn, Wirbelwind, Ostwind
Özellikler
Ağırlık 25,0 ton (27,6 küçük ton)
Uzunluk 5,92 metre (19 ft 5 in)
Genişlik 2,88 m (9 ft 5 in)
Yükseklik 2,68 m (8 ft 10 in)
Mürettebat 5 (komutan, silahçı, yükleyici, sürücü, radyo operatörü)
Zırhı 10-80 mm
Ana silahı 7.5 cm KwK 40 L/48
Diğer silahları 2 × 7.92 mm MG 34
Motor Maybach HL120 TRM
12 silindir benzinli
300 PS (296 hp, 220 kW)
Transmisyon Synchromesh ZF SSG 77
6 ileri 1 geri
Süspansiyon donanımı Yaprak yay
Depo kapasitesi 470 L (120 US gal)
Harekat menzili 200 km (120 mi)
Azami hızı Yol: 42 km/sa (26 mph)
Arazi: 16 km/sa (9,9 mph)

Alman doktrinine göre başlangıçta Panzer IV piyade destek görevleri için tasarlanmıştı, Panzer III ise tanklara karşı görev yapacaktı. Panzer IV'nin ilk modelleri piyade desteği amaçlı büyük çaplı ve görece yavaş mermiler ateşlemek üzere tasarlanmış kısa namlulu toplar taşıyorken Panzer III'ler düşman tanklarının zırhını delme amaçlı küçük çaplı, yüksek hızlı mermiler kullanan uzun namlulu toplar taşıyordu. Savaşın ilerleyen dönemlerinde tankların görevleri yer değiştirdi; Panzer III daha büyük çaplı ama kısa namlulu toplar taşımaya başlarken Panzer IV daha büyük taret halkası sayesinde 7.5 cm çapında, uzun namlulu L/43 ve L/48 topları ile düşman tanklarına karşı daha etkili hale geldi. Bu sayede Panzer IV, savaş boyunca karşı karşıya geldiği Sovyet T-34 ve Amerikan M4 Sherman tanklarına karşı etkili olmaya devam etti.

1936 ile 1945 yılları arasında çeşitli modelleri ile toplamda 8.553 adet üretilen Panzer IV, II. Dünya Savaşı esnasında Nazi Almanyası tarafından en fazla sayıda üretilen tank ve 10.086 adet üretilen StuG III taarruz topunun ardından ikinci en fazla sayıda üretilen zırhlı muharebe aracıdır. Almanya tarafından savaş boyunca üretimi kesintisiz devam eden tek tank modelidir. Tank üzerinde yapılan değişiklikler, güncellemeler ve modifikasyonlar ile savaş boyunca güncel düşman tanklarına karşı eşitliğini sürdürmüştür. Savaş boyunca zırh, top ve hareketlilik alanlarında geliştirmeler yapılmış, savaşın sonuna doğru üretimi arttırma amacıyla çeşitli basitleştirmeler uygulanmıştır. Panzer IV şasisi Sturmgeschütz IV taarruz topu, Jagdpanzer IV tank imha edici, Wirbelwind kendinden tahrikli uçaksavar aracı ve Brummbär taarruz topu dahil olmak üzere birçok diğer muharebe aracı için temel olarak kullanılmıştır.

Panzer IV'ün yerini savaş esnasında kısmen Panther almış ancak modelin üretimi savaşın sonuna dek devam etmiştir. Panzer IV, Almanya'nın en yaygın ihraç edilen tanklarından biri olmuştur. Finlandiya, İspanya, Romanya ve Bulgaristan gibi müttefiklere 300 civarında tank satılmıştır. Savaş sonrasında Fransa, İspanya ve Çekoslovakya tarafından Suriye'ye satılan düzinelerce Panzer IV tankı 1967'de Altı Gün Savaşı esnasında muharebelerde yer aldı.

Geliştirme süreci

Kökenleri

Panzer IV, Alman general ve yenilikçi zırhlı savaş teorisyeni General Heinz Guderian'ın öne sürdüğü konseptlere göre hazırlandı. Bu konsepte göre Panzer IV düşman tanksavar silahları ve tahkimatına karşı kullanılmak üzere destek tankı olacak, Panzer III ise diğer düşman tanklarıyla muharebe edecekti. İdeal şartlarda muharebe alanındaki tank taburları, Panzer III'lerden oluşan üç orta tank bölüğü ve Panzer IV'lerden oluşan bir ağır tank bölüğünden müteşekkil olacaktı. 11 Ocak 1934'tre Alman ordusu, "orta ağırlıkta traktör" için hazırladığı spesifikasyonu savunma şirketlerine gönderdi. 37 mm çapında bir anti tank topuyla donatılacak Panzer III'ü desteklemek için planlanan bu tank, kısa namlulu 75 mm'lik obüs benzeri bir top taşıyacak ve en fazla 24 ton ağırlıkta olacaktı. Almanya bu esnada teoride de olsa hâlen Versay Barış Antlaşması şartlarına bağlı olduğu için tank üretmesi yasaktı, bu sebeple asıl amacın gizlenmesi için geliştirmeler Begleitwagen ("eşlik aracı") veya BW adı altında yürütülecekti. Proje kapsamında , Krupp ve Rheinmetall-Borsig spesifikasyonlara göre kendi prototiplerini geliştirdiler, bu adaylar arasından seçilen Krupp'un prototipi projenin kazananı oldu.

Orijinal şasi, birbiri arasına geçen altı yol tekeri olan ve Alman yarı paletli araçlarında kullanılan Schachtellaufwerk süspansiyon sistemini kullanıyordu; Alman ordusu bunun yerine burulma çubuklu bir sistem istedi. Bu sistem yol tekerlerinin dikey olarak daha fazla hareket mesafesine sahip olmasını sağlıyor, böylece hem yolda, hem de arazide aracın hareket kabiliyeti ve mürettebat konforunu arttırıyordu. Ancak, tank ihtiyacının acil olması sebebiyle teklif edilen iki sistem de kullanılmadı; bunlar yerine Krupp basit yaprak yaylar kullanan, çift bojili bir sistem kullandı. Aracın ağırlığı lastik kaplı sekizer adet küçük yol tekeri ile paletlere aktarılıyordu.Simpkin, s. 106

Prototip araç beş kişilik bir mürettebata sahipti. Sürücü aracın sol önünde yer alan sürücü bölmesindeydi. Telsiz operatörü aracın sağ önünde yer alıyor, aynı zamanda gövde makineli tüfeğini kullanıyordu. Aracın ortasında bulunan taret, muharebe kompartmanını oluşturuyordu. Nişancı taretin sol önünde, yükleyici ise sağ önünde yer alırken tank komutanı ortada ve arkadaydı. Aracın motor bölmesi gövdenin arka kısmındaydı. Motor şaftı aracın aracın arkasındaki motoru, öndeki şanzıman ve direksiyon ünitesine bağlıyordu. Şaftın taret sepetini, taret motorunu ve elektrik bağlantılarını engellememesi için aracın motoru orta hattın 1,524 mm sağında, taret ise 665 mm solunda yer alıyordu. Aracın asimetrik yapısı sebebiyle başta atışa hazır mühimmat olmak üzere savaş yükünün çoğu sağ yanda yer alıyordu.

Versuchskraftfahrzeug 622 (Vs.Kfz. 622) ("deneysel motorlu araç 622") adıyla hizmete kabul edilen aracın üretimine 1936'da Magdeburg'daki Fried. Krupp Grusonwerk AG fabrikasında başladı.

Ausf. A'dan Ausf. F1'e modeller

Panzer IV'ün ilk seri üretim versiyonu 1936'da üretime giren Ausführung A'ydı. Aracın 250 beygir gücündeki Maybach HL108 motoru, beş ileri ve bir geri vitesli SGR 75 şanzımana bağlıydı ve yolda 31 km/sa hıza ulaşabiliyordu. Aracın ana silahı olan kısa namlulu obüs benzeri 75 milimetre (2,95 in) Kampfwagenkanone 37 L/24 (7,5 cm KwK 37 L/24) tank topu, esas olarak yüksek patlayıcı mermileri ateşlemek için tasarlanmış düşük namlu çıkış hızına sahip bir silahtı.

Zırhlı hedeflere karşı zırh delici mermi mermileri (Panzergranate) 430 m/s namlu çıkış hızında ateşleyebilen KwK 37, 700 metre mesafeden 30 derece açıda yer alan 43 milimetrelik çelik zırhı delebiliyordu. Araç ayrıca ana topa eş eksenli bir 7,92 mm çapındaki MG 34 makineli tüfeği ve gövdenin sağ önünde aynı tipte bir diğer makineli tüfek taşıyordu. Ana top ve eş eksenli makineli tüfek Turmzielfernrohr 5b optik nişangahı kullanırken gövde makineli tüfeği Kugelzielfernrohr 2 optik nişangahına sahipti. Ausf. A gövdenin ön plakasında 14,5 mm, tarette ise 20 mm çelik zırhla korunuyordu. Bu zırh sadece top mermisi parçaları, hafif piyade silahları ve hafif anti-tank mermileri durduracak kalınlıktaydı. A versiyonlarından toplam 35 adet üretildi.

1937'de Ausf. B üretimine geçildi. Orijinal motor, 300 HP gücündeki Maybach HL 120TR modeliyle, şanzıman ise yeni, altı ileri ve bir geri vitesli SSG 75 modeliyle değiştirildi. Aracın ağırlığı 16 tona artmasına rağmen son hızı da artarak 42 km/sa oldu. Gövde ön üst zırhının kalınlığı 30 milimetreye arttırıldı, düzleştirilen ön plakaya yeni bir sürücü gözetleme vizörü monte edildi, gövdedeki makineli tüfek kapaklı bir tabanca lombozu ve görüş kapağıyla değiştirildi. Aracı hafifletmek için üst gövde genişliği ve mühimmat alanı azaltıldı. Panzer III Ausf. C'den uyarlanan yeni bir komutan kupolası monte edildi. Temmuz 1938'den itibaren aracın arka gövdesine bir çoklu sis bombası ateşleme düzeneği (Nebelkerzenabwurfvorrichtung) monte edildi; aynı düzenek Ağustos ayından itibaren daha önce üretilen Ausf. A ve Ausf. B'lere de eklendi. Panzer IV Ausf. B modelinden 42 adet üretildi.

Ausf. C, 1938'de B modelinin yerini aldı. Bu modelde taret zırhı 30 mm'ye yükseltildi ve aracın ağırlığı 18,14 tona ulaştı. 40 adet Ausf. C'nin montajının ardından, 80341 numaralı şasi ve sonraki üretimde motorlar geliştirilmiş HL 120TRM modeliyle değiştirildi. 140 Ausf. C'den sonuncusu Ağustos 1939'da üretildi.

Ausf. C'nin ardından üretime giren ve toplam 248 adet üretiken Ausf. D'de gövde makineli tüfeği geri eklendi, taretin iç top kalkanı yerine 35 mm kalınlığında dışarıya monte bir kalkan kullanıldı. Aracın yan zırh kalınlığı 20 mm'ye çıkartıldı. 27 Eylül 1939'da Panzer IV'ün Sonderkraftfahrzeug 161 (Sd.Kfz. 161) koduyla genel kullanıma alındı, aynı ay içerisinde Almanya'nın Polonya'yı işgalinin sonuna doğru üretiminin arttırılması kararlaştırıldı.

Fransa'nın işgali esnasında Alman tankları, Birleşik Krallık'ın Matilda I ve Matilda II piyade tanklarının kalın zırhlarını delmekte zorluk yaşadılar. Bu sebeple işgal esnasında Almanlar 5 cm Pak 38 tanksavar topunu temel alan yeni bir 5 cm'lik topu Panzer IV Ausf. D şasisi üzerinde test ettiler. Almanya'nın Fransa'ya karşı kazandığı hızlı zafer, 80 adet üretilmesi planlanan bu modelin üretime girmeden iptal edilmesine sebep oldu.

Ekim 1940'ta Ausf. E modeli hizmete girdi. Bu modelde 30 mm ön alt gövde 30 mm kalınlığındaydı, ön üst gövde zırhının üzerine ara çözüm olarak 30 mm'lik çelik plakadan oluşan bir ek zırh eklenmişti. Sturmgeschütz III'ten uyarlanan yeni bir sürücü vizörü ön gövde plakasının üzerinde yer alıyordu. Panzer III Ausf. G'den uyarlanan yeni komutan kupolası taretin daha önüne monte edilmişti. Bu geliştirmeler daha sonra bakım için fabrikaya geri gönderilen eski Panzer IV modellerine de uyarlandı. Ekim 1940 - Nisan 1941 arasında 206 adet Ausf. E üretildi.

Nisan 1941'de Panzer IV Ausf. F üretimi başladı. Bu yeni modelde taret ve gövde, daha önceki Ausf. E'nin zırhı ise birbirine bağlanmış iki plakadan oluşan zırhından farklı olarak 50 mm kalınlığında tek plakadan oluşan zırhla kaplıydı, yan zırh kalınlığı ise 30 mm'ye arttırılmıştı. Ana motorun egzoz susturucusu kısaltılmış, sol yanına yardımcı jeneratörün susturucusu eklenmişti. Aracın ağırlığı 22,3 tona ulaşmış, bu sebeple paletin yere yaptığı basıncı azaltmak için palet genişliği 380 mm'den 400 mm'ye arttırılmıştı. Daha geniş palet buzda çekişi arttıran buz kramponlarının monte edilmesine uygundu. Aracın arkasındaki avara kasnağı ve önündeki zincir dişlisi modifiye edilmişti. Yeni Ausf. F2 modelinin üretime girmesinin ardından mevcut Ausf. F'ler Ausf. F1 olarak yeniden adlandırıldı. Nisan 1941 - Mart 1942 arasında toplam 471 adet Ausf. F1 üretildi.

Ausf. F2'den Ausf. J'ye modeller

image
1942'deki Panzer IV Ausf. F2, Ausf. F modelinin geliştirilmiş versiyonuydu. Bu modelde kullanılan KwK 40 L/43 anti-tank topu Sovyetlerin T-34 orta ve KV serisi ağır tanklarına karşı geliştirilmişti.

26 Mayıs 1941'de Hitler'in de yer aldığı ve Barbarossa Harekatı'ndan sadece haftalar önce gerçekleşen bir konferansta Panzer IV'ün ana silahının daha güçlü bir top ile değiştirilmesine karar verildi. Krupp, 50 mm Pak 38 L/60 topunu Panzer IV taretine adapte etmekle görevlendirildi. İl prototip 15 Kasım 1941'de teslim edildi. Alman tank toplarının Sovyet T-34 orta tankları ve KV-1 ağır tankları karşısında yetersiz kalması üzerine yeni, çok daha güçlü bir tank topu tasarlanması kararlaştırıldı. Kasım 1941'de Panzer IV'e 50 mm top takılması projesinden vazgeçildi. Bunun yerine Krupp, Rheinmetall ile ortak çalışmaya başlayarak Rheinmetall'ın 75 mm tank topunun geliştirilmesine odaklandı. Bu top 7,5 cm Pak 40 L/46 olarak adlandırılacaktı. Bu topun geri tepme mesafesinin Panzer IV tareti için çok uzun olması sebebiyle geri tepme mekanizması ve mermi yatağı kısaltıldı. Ortaya çıkan yeni model 7,5 cm KwK 40 L/43 olarak anılacaktı. Yeni KwK 40, Pzgr. 39 zırh delici mermilerini 750 m/s namlu çıkış hızıyla ateşleyebiliyordu. Bu hız, önceki modellerdeki KwK 37 L/24 toplarının 430 m/s çıkış hızından %75 daha yüksekti. İlk başta KwK 40 tek hazneli, top şeklinde bir sahipti; bu namlu freni tek başına geri tepme frenlemesinin %50'sini sağlıyordu. KwK 40 L/43, Panzergranate 39 mermisi ile 1.830 metre mesafede 77 mm kalınlığında çelik zırhı delebiliyordu.

Daha uzun namlulu 7,5 cm topların artı ve eksi yönleri vardı. Tasarımcıların ağırlığı azaltma yönündeki tüm çabalarına rağmen aracın ağırlık merkezi ön kısma daha yakındı, bu yüzden ön süspansiyon yayları sürekli kompresyon altındaydı. Bu durum tankın direksiyon çevrilmese bile salınmasına sebep oluyordu. Bu sorun Mart 1943'te üretime giren Ausführung H modelinde daha da artacaktı.

Yeni ve daha uzun namlulu KwK 40 L/43 topunun monte edildiği Ausf. F'ler, geçici olarak Ausf. F2 adını aldı ve model numarası Sd.Kfz. 161/1 olarak değiştirildi. Tankın ağırlığı artarak 23,6 tona ulaşmıştı. Ausf. F1 ve Ausf. F2 arasındaki temel farklar top, top kalkanı, iç seyahat kilidi, yeni top kundağı, yeni Turmzielfernrohr 5f optik nişangah, değiştirilmiş mühimmat cephaneliği ve aracın arkasındaki Nebelkerzenabwurfvorrichtung sis atar yerine taret tavanına monte edilen Nebelwurfgerät sis atar sistemiydi. Üretime girişinden üç ay sonra Ausf. F2 modeli Ausf. G olarak yeniden adlandırıldı.

Panzer IV Ausf. G Mart 1942 - Haziran 1943 arasındaki üretim sürecinde çeşitli değişikliklere uğradı. Aracın ön göğüs zırhına 30 milimetrelik ek zırh plakası (önce kaynaklarla, daha sonra cıvatalarla) eklendi, böylece ön zırh kalınlığı 80 mm'ye ulaştı. Ön zırhın arttırılması, 8 Kasım 1942'deki raporlara göre artan ağırlık sebebiyle mekanik bileşenlere binen ek yüke rağmen cephedeki askerlerden olumlu tepki aldı. Bu raporların ardından Panzer IV üretiminin yarısına 30 mm ek zırh takılması planlandı ancak 5 Ocak 1943'te Hitle tüm Panzer IV'lerin 80 mm ön zırha sahip olmasına karar verdi.

Sıcak iklimlerde yapılacak operasyonlar için aracın motor kapağına havalandırma yarıkları açıldı. Soğuk havada ilk çalışmanın kolaylaştırılması için motor soğutma suyu ısıtıcısı ve motor başlatma yakıtı enjektörleri ilave edildi. Aracın farları yeni bir farla değiştirildi ve taretteki flama lombozu iptal edildi. 19 Mart 1943'te Schürzen olarak adlandırılan yan ve taret zırh eteklerine sahip ilk Panzer IV sergilendi.

Ausf. G üretiminin sonuna doğru komutan kupolası zırhı 50 mm'den 95 mm'ye arttırıldı ve kupolanın çift kapağı, tek kapaklı bir tasarımla değiştirildi. Nisan 1943'te KwK L/43 topu yerine daha uzun 7,5 cm KwK 40 L/48 topu kullanılmaya başlandı. Yeni topun çok hazneli namlu freni, geri tepmenin kontrol edilmesinde daha başarılıydı. Daha uzun namlulu L/48 topu ile birlikte Turmzielfernrohr 5f/1 optik nişangahına geçildi.

Sonraki versiyon olan Ausf. H Haziran 194'te üretime girdi ve Sd. Kfz. 161/2 kodunu aldı. Göğüs zırhı 80 mm kalınlığında tek bir plakayla değiştirilerek dayanımı arttırıldı. Daha yüksek dişli oranına sahip yeni bir cer dişlisi sistemi, eski sistemin yerini aldı. Müttefiklerin kullanacağı düşünülen manyetik anti-tank mayınlarına karşı koruma amacıyla aracın zırhının tüm dikey kısımlarına Zimmerit macun kaplama uygulandı. Taret tavanı kalınlığı 10 mm'den 16–25 mm kalınlığa çıkartıldı. Aracın yanlarına 5 mm, tarete ise 8 mm kalınlığında zırh etekleri (Schürzen) eklendi. Bu etekler aracın yanlarında bulunan görüş yarıklarını kapattığı için bu yarıklar iptal edildi. Ausf. H üretimi esnasında çeşitli değişikliklere uğradı; lastik tekerlekli yol tekerleri döküm çelik olanlarla değiştirildi, daha hafif döküm ön zincir dişlisi ve arka avara kasnağına geçildi, gövde yanlarına üçgen destekler eklenerek kolayca kasar gören yan etek zırhı bağlantıları sağlamlaştırıldı, Nebelwurfgeraet sis atar iptal edildi ve yerini alacak Nahverteidigungswaffe üretimi yeterli olmadığı için taretteki bağlantı delikleri yuvarlak bir zırh plakasıyla kapatıldı. Bu değişiklikler aracın ağırlığını 25 tona çıkarttı. Panzer III'ten uyarlanan yeni, altı ileri oranlı SSG 77 şanzımana rağmen aracın son hızı arazide 16 km/saate kadar düştü. Ausf. H'nin deneysel bir versiyonu hidrostatik süspansiyonla donatıldı ancak üretime girmedi.

Önceki modelin hareket kabiliyeti sorunlarını gidermesine rağmen Panzer IV'ün son üretim versiyonu olan Ausf. J, tarihçiler tarafından önceki model Ausf. H'ye göre bir gerileme olarak kabul edilir. Savaşta kaybedilen araçların yerini almak üzere tasarlanan yeni model, üretim hızını arttırmak için büyük ölçüde basitleştirilmişti. Ausf. J'de önceki modellerdeki tareti döndüren elektrik motoru iptal edilmişti, taret mürettebat tarafından iki el çarkıyla döndürülmekteydi. Taret döndürme mekanizması modifiye edilmiş, eklenen ikinci çark sayesinde eğimli zeminde taret dönüşü kolaylaştırılmıştı. Yeterli seviyede düz zemindeyken el çarkları ile taret 4 saniyede 12.5°, 29.5 saniyede ise 120° döndürülebilmekteydi. Taret motorunun çıkartılması sayesinde elde edilen alana 200 litrelik bir yakıt tankı eklendi, bu sayede tankın yoldaki menzili 320 km'ye çıkartıldı. Taretin yanlarındaki tabanca ve görüş delikleri kaldırıldı, motorun radyatör yuvası basitleştirildi. Taret tavanına 2 ton kaldırma kapasiteli bir vinç monte edilebilmesi için gereken yuvalar eklendi, taret zırhı kalınlığı 11–16 mm'ye çıkartıldı. Silindirik egzoz susturucusu iki alev örten susturucuyla değiştirildi. Essen'deki Krupp fabrikasının Müttefik bombardımanında hasar görmesi ve tank üretiminin kesintiye uğraması sebebiyle Haziran 1944'te Wa Prüf 6, kullanılan zırhın yapısını değiştirdi ve basitleştirdi. 1944 sonlarında üretimi hızlandırmak için Zimmerit kaplama uygulamasına son verildi, yan etek zırhları tel örgülerle değiştirildi, nişancının ileri görüş lombozu iptal edildi ve paletlerin üstünde yer alan rehber geri dönüş tekerlerinin sayısı dörtten üçe düşürüldü.

1944 başlarında Rheinmeltall, Panzer IV'ün ateş gücünü arttırma amacıyla tanka Panther Ausf. F için geliştirilen ve Panther'in 7,5 cm L/70 topunu taşıyan Schmalturm'u (dar taret) uyarlamaya çalıştı. Şasinin taşıma kapasitesi ve kullanılabilir hacim limitlerine ulaşması sebebiyle bu çalışma başarısız oldu.

Üretim

Yıllara Göre Panzer IV Üretimi
Tarih Üretim Adedi Model (Ausf.)
1937–1939 262 A – D
1940 290 (-24) D, E
1941 480 (+17) E, F
1942 994 F, G
1943 2,983 G, H
1944 3,125 H, J
1945 ~435 J
Toplam ~8,569 Tüm modeller

Panzer IV başlangıçta sınırlı ölçüde kullanılmak üzere tasarlandığı için tek tankın tek üreticisi Krupp'tı. Polonya Seferi öncesinde 35 Ausf. A; 42 Ausf. B; ve 140 Ausf. C olmak üzere 217 adet Panzer IV üretilmişti. 1941'de üretim yerleri arttırılarak Plauen'deki Vogtländische Maschinenfabrik ("VOMAG") ve Avusturya'nın St. Valentine kentindeki Nibelungenwerke fabrikalarında da üretime başlandı.

1941'de ayda ortalama 39 tank üretildi. Bu rakam 1942'de 83'e, 1943'te 252'ye ve 1944'te 300'e yükseldi. Aralık 1943'te Krupp fabrikasındaki üretim Sturmgeschütz IV'e kaydırıldı, 1944 ilkbaharında da Vomag fabrikası Jagdpanzer IV üretimine geçti; böylece Nibelungenwerk Panzer IV üreten tek fabrika olarak kaldı. Alman endüstrisinin Müttefik bombardımanı ve kara saldırıları altında yavaş çöküşü ve Ekim 1944'te Nibelungenwerk fabrikasının bir hava saldırısında ciddi hasar almasının ardından Mart ve Nisan 1945'te üretim 1942 öncesi seviyeye düştü ve ayda yaklaşık 55 tank üretilebildi.

Panzer IV: Ana değişikliklere göre kıyaslama
Model Ana top Üst yapı zırhı
mm 		Gövde zırhı
mm 		Taret zırhı
mm 		Ağırlık
ton) 		Motor Notlar
Ön Yan Arka Ön Yan Arka Ön Yan Arka
Ausf. A
VK622 		7,5 cm KwK 37 L/24 15 18,4 t Maybach HL 108TR
250 PS (246,6 hp; 183,9 kW) 		SGR 75 şanzıman
Ausf. B 30 15 15 30 15 15 30 15 15 18,8 t SSG 75 şanzıman
Ausf. C 30 15 15 30 15 15 30 15 15 19,0 t Maybach HL 120 TRM
300 PS (300 hp; 220 kW)
Ausf. D 30 + 30 † 20 + 20 † 20 30 20 20 30 20 20 20,0 t
Ausf. E 30 + 30 † 20 + 20 † 20 30 + 30 † 20 + 20 † 20 30 20 20 21,0 t
Ausf. F1 50 30 20 50 30 20 50 30 30 22,3 t Palet genişliği 380 mm'den 400 mm'ye arttırıldı
Ausf. F2 7,5 cm KwK 40 L/43 50 30 20 50 30 20 50 30 30 23,0 t Tek hazneli küresel namlu freni
Ausf. G 50 + 30 † 30 20 50 + 30 † 30 20 50 30 + 8 ‡ 30 + 8 ‡ 23,5 t Çok hazneli namlu freni
Ausf. H 7,5 cm KwK 40 L/48 80 30 20 80 30 20 50 30 + 8 ‡ 30 + 8 ‡ 25,0 t Dikey yüzeylere Zimmerit macun eklendi, SSG 77 şanzıman
Ausf. J 80 30 20 80 30 20 50 30 + 8 ‡ 30 + 8 ‡ 25,0 t Taret elektrik motoru kaldırıldı, homojen haddelenmiş çelik zırh, Zimmerit kaplama kaldırıldı
† – Cıvatalar veya kaynakla eklenmiş ek zırh plakası

‡ – Schürzen zırh etekleri

İhracat

Panzer IV II. Dünya Savaşı'nın en fazla ihraç edilen Alman tanklarından biridir. 1942'de Romanya'ya 11, Macaristan'a ise 32 tank teslim edildi; bu tankların çoğu 1942'nin sonu ve 1943'ün başında Sovyetlere karşı Stalingrad çevresindeki muharebelerde kaybedildi. Romanya savaş boyunca çeşitli modellerde yaklaşık 120 adet Panzer IV teslim aldı. Almanya, Bulgaristan'ı silahlandırmak için 46 veya 91 Panzer IV sağladı; ayrıca yeni bir İtalyan tümeninin çekirdeğini oluşturmak üzere İtalya'ya 12 tank teklif etti. Bu tanklar İtalyan tank mürettebatlarının eğitiminde kullanıldı, ancak Müttefiklerin Sicilya'yı işgali ve Benito Mussolini'nin devrilmesinin ardından 1943 ortalarında Almanlar tarafından geri alındı.

Türkiye savaş esnasında krom cevheri karşılığı 35 Panzer IV satın almıştır. Teslimatlar Ausf. G modelleri ile başlamış, olaslıkla Ausf. H modelleri ile devam etmiştir. Son teslimat 4 Mayıs 1944'te gerçekleşmiştir. Diğer kaynaklar 1943'te 15 ile 22 arası tank teslim edildiğini ve tümünün Ausf. G modeli olduğunu belirtmektedir.

Falanjist İspanya hükûmeti Mart 1943'te 100 Panzer IV için istekte bulundu, aynı yılın Aralık ayına dek 20 tank teslim aldı.Finlandiya toplam 30 tank satın aldı ancak 1944'te sadece 15 tank teslim edildi. Aynı yıl Macaristan'a gönderilen ikinci parti 62 veya 72 tanktan oluşuyordu ancak bu tanklardan 20'si kayıpları telafi etmek için Alman ordusuna teslim edildi. Hırvatistan 1944 sonbaharında 10 Ausf. F1 ve 5 Ausf. G teslim aldı. Tüm modellerden toplam 297 Panzer IV Almanya'nın müttefiklerine verildi.

Operasyonel geçmiş

Panzer IV, savaş boyunca üretimi ve cephede kullanımı devam eden tek Alman tankıdır. Savaş boyunca Wehrmacht'ın toplam tank gücünün %30'unu oluşturmuştur. Panzer IV 1939'un başında hizmete girmiş olmasına rağmen Çekoslovakya'nın işgali esnasında Alman tank gücünün büyük kısmı modası geçmiş Panzer I ve Panzer II'lerden oluşuyordu.

Polonya, Batı Cephesi ve Afrika (1939-1942)

1 Eylül 1939'da, Almanya'nın Polonya'yı işgalinin başında alman zırhlı birlikleri 1.445 Panzer I, 1.223 Panzer II, 98 Panzer III ve 211 Panzer IV'ten oluşuyordu. Daha modern olan Panzer III ve IV, Alman zırhlı gücünün yalnızca %10'uydu. 1. Panzer Tümeni tüm tank tipleri arasında neredeyse eşit dağılıma sahipti; tabur başına 17 Panzer I, 18 Panzer II, 28 Panzer III ve 14 Panzer IV'e sahipti. Diğer tümenler ağırlıklı olarak eski modellerden oluşuyordu; tabur başına dağılım 34 Panzer I, 33 Panzer II, 5 Panzer III ve 6 Panzer IV'e sahipti. Polonya ordusu Alman hafif tanklarına karşı etkili olabilecek 200'den az tanka sahipti, Polonyalıların tanksavar topları ise Alman ordusuna karşı daha ciddi bir tehdit oluşturuyordu ve Almanlar Panzer IV'ün yakın destek gücüne olan vurgusunu arttırmalarına sebep oldular.

10 Mayıs 1940'taki Fransa işgali öncesinde Panzer III ve IV üretimi artmış olmasına rağmen Alman ordusundaki tankların çoğunluğu hala bir önceki nesle aitti. Heinz Guderian'a göre Wehrmacht Fransa'nın işgaline 523 Panzer I, 955 Panzer II, 349 Panzer III, 278 Panzer IV, 106 Panzer 35(t)s ve 228 Panzer 38(t) ile başlamıştı. Telsizlerin taktik kullanımı ve daha gelişmiş zırhlı muharebe taktikleri sayesinde Almanlar, Fransız ve Britanya zırhlı birliklerini yenmeyi başardılar. Buna rağmen Panzer IV'lerin 7,5 cm KwK 37 L/24 topları Fransızların ve gibi kalın zırhlı tanklarına karşı etkili değildi. Somua S35'in maksimum zırh kalınlığı 55 mm'ydi; KwK 37 L/24'ün 700 metre mesafede zırh delme kabiliyeti ise 43 mm ile sınırlıydı. Britanyalıların Matilda II tankları da önde ve tarette 70 mm, yanlarda ise minimum 65 mm kalınlıktaydı.

Panzer IV Afrika Korps (Alman Afrika kolordusu) tarafından Kuzey Afrika'daki muharebelerde de kullanıldı. Panzer III ve IV, bu cephede de Birleşik Krallık'ın Matilda II tanklarının kalın zırhını delmekte sorun yaşadı; Matilda'nın 40-mm QF 2 pounder topu ise iki Alman tank modelinin zırhını da delebiliyordu. Matilda II'nin ana dezavantajı yavaş olmasıydı. Ağustos 1942'de Rommel'ın kuvvetlerine uzun namlulu 7,5 cm L/43 topu taşıyan Panzer IV Ausf. F2'lerden sadece 27 adet teslim edilmişti. Rommel bu tankları zırhlı saldırılarında mızrak başı olarak kullandı. Uzun namlulu L/43 topu, M3 Grant de dahil olmak üzere cephedeki Amerikan ve Birleşik Krallık tanklarının zırhlarını 1,500 metreye dek mesafeden delebiliyordu. Ausf. F2'lerin çoğu cepheye Ağustos ile Ekim 1942 arasında ulaştı, ancak sayıları Birleşik Krallık'ın cepheye yığdığı güce kıyasla çok azdı.

Panzer IV ayrıca 1941 başlarında Yugoslavya'nın işgali ve Yunanistan'ın işgalinde de yer aldı.

Doğu Cephesi (1941-1945)

22 Haziran 1941'de başlayan Barbarossa Harekatı'nın ilk safhalarında Alman güçleri, Rusların kalın zırha sahip ağır tank KV-1 ve eğimli zırha sahip orta tank T-34 modelleriyle karşı karşıya geldi. Panzer IV'ün ilk modellerindeki 7,5 cm L/24 bu tanklara karşı etkili değildi. Almanlar bu tehditlere karşı 7,5 cm'lik uzun namlulu, yüksek mermi çıkış hızına sahip L/43 ve L/48 toplarına geçişi hızlandırdılar. 7,5 cm L/43, T-34'ün zırhını 1.600 metreye kadar mesafelerde, birçok atış açısından delebiliyordu. Yeni L/43 topa sahip Ausf. F2 modellerinin ceheye sevkiyatı 1942 ilkbaharında başladı. Yaz aylarında yapılan saldırılarda L/43 topa sahip 135 Panzer IV kullanıma hazırdı. Bu esnada Panzer IV Ausf. F2, T-34 ve KV-1'e karşı ateş gücü üstünlüğü olan tek Alman tankıydı. Haziran 1942 ile Mart 1943 arasındaki muhrarebelerde kritik rol oynayan bu model ile Panzer IV, Alman zırhlı tümenlerinin ana silahı oldu. Eylül 1942'de hizmete giren Tiger I henüz yeterli sayıda değildi, yeni bir model olduğu için geliştirme süreci sonlanmamıştı ve hala çözülmesi gereken problemleri vardı. Panther ise Mayıs 1943'e kadar cephede yer almayacaktı. Bu dönemde Alman kuvvetlerinin Panzer IV kullanım sıklığı kaybedilen tank sayısında da kendini gösteriyordu; 1942'de Doğu Cephesi'nde 502 Panzer IV kaybedilmişti.

Panzer IV 1943 yılı boyunca da cephede önemli rol oynadı. Tankın yer aldığı önemli çatışmalardan biri de Kursk Muharebesi'ydi. Kursk'ta Panther gibi yeni tanklar muharebe yeteneklerini kısıtlayan dayanıklılık sorunlarıyla uğraştığı için Panzer IV'ler cephede yoğun şekilde kullanıldı. Kursk'ta 841 Panzer IV görev yaptı. 1943 yılı boyunca Almanlar Doğu Cephesi'nde 2.352 Panzer IV kaybetti; bazı tümenler yılın sonda 12-18 tank mevcuduna kadar düşmüştü. 1944'te 2.643 Panzer IV daha kaybedildi. Almanlar zaman geçtikçe kaybedilen tankların yerine yenisini koymakta git gide daha çok zorlanıyordu. Yine de Panzer IV'lerin yerini alacak yeterli sayıda Panther üretimi olmadığı için Panzer IV'ler 1944 boyunca Almanya'nın ana tankı olmaya devam etti.

Ocak 1945'te Doğu Cephesi'nde 287 Panzer IV kaybedildi. Savaş boyunca Doğu Cephesi'nde Sovyetlere karşı kaybedilen Panzer IV sayısının 6.153 olduğu tahmin edilmektedir. Bu sayı, savaş boyunca kaybedilen Panzer IV'lerin %75'idir.

Batı Cephesi (1944-45)

Panzer IV modelleri, 6 Haziran 1944'te Normandiya Çıkarması başladığında Batı Cephesi'nde yer alan Alman tank gücünün yarısını oluşturuyordu.Normandiya'da görev yapan 11 tank tümeninin çoğu, ilk başta Panther ve Panzer IV'ler kullanan birer zırhlı alaya sahipti. Bu tümenlerde toplam 160 tank bulunuyordu; Waffen-SS panzer tümenleri, Heer panzer tümenlerine kıyasla daha büyüktü ve daha iyi donatılmıştı. Panzer IV savaş boyunca sürekli geliştirilmesi sayesinde Müttefik tanklarına karşı güçlü bir rakip olarak biliniyordu. Normandiya'nın koruluk coğrafyası savunma için elverişliydi, bu sayede Alman tank ve tanksavar birlikleri düşman hava üstünlüğüne rağmen Müttefik birliklerine ağır kayıplar verdirdi. Almanların karşı saldırıları ise müttefik topçusu, piyade tanksavar silahları, tank imha edicileri, tanksavar topları ve avcı bombardıman uçakları tarafından geri püskürtüldü. Panzer IV'ün Schürzen zırh etekleri Birleşik Krallık'ın PIAT tanksavar silahı gibi boşluklu imla hakkı kullanan silahların ana zırha ulaşamadan patlamasını sağlıyor ve mürettebatı koruyordu ancak özellikle bozuk veya ağaçlık arazide kolayca yerinden çıkıp kaybedilebiliyordu.

Batı Cephesi'nde yer alan Müttefik tankları savaş boyunca gelişim gösterdi; az mekanik arıza veren ve kolayca tamir edilebilen Amerikan M4 Sherman orta tankından cephede çok sayıda bulunuyordu. M4 Sherman'ın ilk modellerinde yer alan 75 mm M3 topunun zırh delme yeteneği görece azdı. M4'ler eski Panzer IV modellerine karşı etkili olsa da, daha kalın zırha sahip daha yeni Panzer IV'lerle başa çıkmakta sorun yaşıyorlardı. Daha yeni model Panzer IV'lerin 80 mm kalınlığında ön gövde zırhı, M4'lerin 75 mm topuna karşı muharebe mesafelerinde yeterli koruma sağlıyordu, ancak taret zırhı yeterli değildi.

Kalın zırha sahip Alman tanklarına karşı Birleşik Krallık, M4 Sherman'ları 76 mm QF 17-pounder anti-tank topu ile modifiye ederek Sherman Firefly modelini geliştirdi. Sherman Firefly tüm Alman tank modelleriyle muharebe mesafelerinde başa çıkabilen tek Müttefik tankı olsa da Normandiya çıkartması esnasında sadece 342 adet mevcuttu. Birleşik Krallık tarafından kullanılan her dört Sherman'dan biri Firefly modeliydi. Normandiya seferinin sonuna dek 550 Firefly daha üretilmiş ve kaybedilen tankların yerini almıştı. Temmuz 1944'te 76 mm M1 topunu taşıyan Amerikan M4 Sherman'ları Panzer IV ile benzer bir ateş gücüne ulaşmıştı.

29 Ağustos 1944'te Alman Beşinci Panzer Ordusu ve Yedinci Ordu Almanya'ya doğru geri çekilmeye başladı. Normandiya cephesinde yer alan ve 750'si Panzer IV olan toplam 2.300 tank ve taarruz topunun 2.200'den fazlası kaybedilmişti. Mareşal Walter Model'in Hitler'e gönderdiği rapora göre kendisinin panzer tümenlerinde ortalama beş veya altışar tank mevcudu kalmıştı.

1944-45 kışında gerçekleşen Ardenler Taarruzu esnasında Panzer IV, en fazla sayıda yer alan tank modeliydi. Bu taarruz esnasında Alman ordusu yakıt sıkıntısı ve Müttefik direnişi karşısında ağır kayıplar verdi. Ardenler Taarruzu, Alman zırhlı güçlerinin batı cephesindeki son büyük operasyonu oldu.

Diğer kullanıcılar

Finlandiya Temmuz 1944'te 40 Panzer IV Ausf. J siparişi verdi. Oberkommando der Wehrmacht Temmuz-Ekim 1944 döneminde her ay onar tankın Finlandiya'ya teslim edilmesini planlamıştı. Fiyat, tank başına 250.000 reichsmark (4,9 milyon Fin markkası) olarak belirlenmişti. Tank teslimatı tamamlanana dek siyasi durum değişti; 4-5 Eylül 1944'te SSCB ile Finlandiya arasında ateşkesin yürürlüğe girmesi ile tankların teslimatı durduruldu. Ateşkese dek 15 Panzer IV Ausf. J teslim edilmiş, ateşkes ile birlikte tüm teslimatlar durdurulmuştu. Tanklar Devam Savaşı ve Laponya Savaşı esnasında çatışmalarda yer almadı. Tanklar Eylül 1962'ye dek Fin ordusu envanterinde kaldılar ve ağırlıklı olarak eğitim görevlerinde kullanıldılar. 15 tanktan günümüze ulaşan iki tank Hattula'daki Parola Tank Müzesi'nde, bir tank ise Mikkeli'de sergilenmektedir.

image
İsrail tarafından ele geçirilen Suriye'ye ait bir Panzer IV, Danville, Virginia, ABD'deki AAF Tank Müzesi'nde.

Suriye 1950-1952 yılları arasında Fransa'dan yeniden donatılan 60 civarı, ardından 1954'te bir silah alım anlaşması kapsamında Çekoslovakya'dan 50 kadar Panzer IV satın aldı. Alınan tankların komutan kupolasındaki uçaksavar makineli tüfeği Sovyet yapımı 12,7 mm DŞK ile değiştirildi. Bu tanklar, Sovyetlerden alınan T-34'lerle birlikte Golan Tepeleri'ndeki İsrail yerleşimlerine karşı kullanıldı. 1965'teki çatışmalarda İsrail'in Super Sherman ve Centurion taklarıyla karşı karşıya geldiler Suriye ayrıca İspanya'dan 17 Panzer IV aldı; bu tanklar 1967'deki Altı Gün Savaşı esnasında çatışmalarda yer aldılar. Suriye'nin Panzer IV'lerinden birçoğu İsrail ordusu tarafından ele geçirildi. Ele geçirilen tankların bazıları Yad La-Shiryon'daki müzede sergilenmektedir. Ele geçirilen Çekoslovak menşeili bir tank ise bir M5 Stuart karşılığı Danville, Virginia, ABD'de yer alan AAF Tank Müzesi ile takas edilmiştir, günümüzde burada sergilenmektedir.

Ele geçirilen Panzer IV'ler

Doğu cephesinde ele geçirilen bazı Panzer IV'ler Sovyet Kızıl Ordu birlikleri tarafından Almanlara karşı kullanılmıştır. Ele geçirilen araçlar "T-4" olarak yeniden adlandırılmış ve ağırlıklı olarak 1942-43 yıllarında kullanılmıştır. Ağustos 1942'de Doğu Cephesi'nde 7'si Panzer IV olmak üzere 50 Alman tankından müteşekkil iki Sovyet bağımsız tank taburu bulunmaktaydı. Bir yıl sonra bu taburlardaki Panzer IV sayısı 11'e ulaşmıştı. Sovyetler tarafından ele geçirilen Alman tankları Kuzey Kafkasya'da hücumlar da dahil olmak üzere çeşitli operasyonlarda yer aldı. Savaşın son iki yılında ele geçirilen tanklar ise Alman hatlarının gerisine sızma amacıyla özel operasyonalrda kullanıldı.

Muharebe performansı

Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.

Panzer IV şasisini kullanan araçlar

Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.

Galeri

  • image
    Panzer IV
  • image
    300 Beygir gücündeki Maybach HL 120TRM motoru neredeyse tüm Panzer IV modellerinde kullanılmıştır.
  • image
    Panzer IV Ausf. F1
  • image
    Panzer IV Ausf. F2

Ayrıca bakınız

  • II. Dünya Savaşı'ndaki zırhlı araçlar listesi
Karşılaştırılabilir rol, performans ve dönem tankları
  • ABD M3 Lee (Ausf. F1 modeline dek)
  • ABD M4 Sherman
  • ABD (Ausf. D modeline dek)
  • Arjantin
  • Avustralya
  • Avustralya Thunderbolt
  • Birleşik Krallık Cavalier
  • Birleşik Krallık Cromwell
  • İsveç
  • İtalya
  • Japonya (Ausf. D modeline dek)
  • Japonya (Ausf. E modeline dek)
  • Japonya
  • Kanada (Ausf. G modeline dek)
  • Kanada
  • Macaristan Turán III
  • Romanya (teklif)
  • Sovyet T-34
  • Sovyet
  • Sovyet KV-13

Not listesi

  1. ^ Yol tekerleri, paletli araçlarda aracın ağırlığını yerle temas eden palete aktaran tekerleklerdir.
  2. ^ Ausführung genellikle Ausf olarak kısaltır, "Versiyon" veya "Varyant" anlamına gelir. Ausf. A, aracın A modelidir.

Kaynakça

Özel
  1. ^ Spielberger 1972, s. 69.
  2. ^ Caballero & Molina 2006, s. 5.
  3. ^ a b Perrett 1999, s. 4.
  4. ^ a b c d e f g Spielberger 1972, s. 70.
  5. ^ Jentz & Doyle 1997, s. 1.
  6. ^ a b c d e Perrett 1999, s. 5.
  7. ^ de Mazarrasa 1994, s. 46.
  8. ^ a b Caballero & Molina 2006, s. 6.
  9. ^ a b c d Caballero & Molina 2006, s. 7.
  10. ^ a b Doyle & Jentz (2001), p. 4
  11. ^ Jentz, Doyle, and Louis (1997) p. 18
  12. ^ a b c d e f Perrett 1999, s. 6.
  13. ^ a b c d e Jentz, Doyle, and Louis (1997) p. 20
  14. ^ Jentz & Doyle (1997) p. 14
  15. ^ Jentz & Doyle (1997) p.30
  16. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 5
  17. ^ a b Jentz & Doyle (1997) p.40
  18. ^ Jentz & Doyle, (1997) p.34
  19. ^ a b c d e Jentz & Doyle 2011, ss. 50-59.
  20. ^ Caballero & Molina 2006, s. 31.
  21. ^ a b Spielberger (1972), p. 71
  22. ^ Spielberger (1993) []
  23. ^ Perrett 1999, s. 7.
  24. ^ Doyle & Jentz (2001), pp. 6–7
  25. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 7
  26. ^ Spielberger (1972), p. 73
  27. ^ a b c Perrett 1999, s. 8.
  28. ^ Jentz & Doyle (1997) p. 44
  29. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 8
  30. ^ Caballero & Molina 2006, s. 38.
  31. ^ Spielberger (1993), p. 59
  32. ^ Doyle & Jentz (2001), pp. 11–12
  33. ^ Walter J. Spielberger (1993), P63
  34. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 12
  35. ^ Chamberlain & Doyle 2001, s. 255.
  36. ^ a b c d Jentz & Doyle (1997) p. 50
  37. ^ Caballero & Molina 2006, s. 44.
  38. ^ Spielberger, Walter (2011). Panzerkampfwagen IV and its variants 1935 - 1945 Book 2. Schiffer. s. 203. 
  39. ^ Doyle & Jentz 2001, s. 13.
  40. ^ a b Doyle & Jentz 2001, s. 14.
  41. ^ a b Perrett 1999, s. 9.
  42. ^ a b Doyle & Friedli (2016), p. 56
  43. ^ Caballero & Molina 2006, ss. 53-54.
  44. ^ a b Doyle & Friedli (2016), p. 57
  45. ^ Doyle & Friedli (2016), p. 58
  46. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 15
  47. ^ Spielberger (1972), p. 72
  48. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 16
  49. ^ Rickard, J (25 Temmuz 2008). . 4 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2018. 
  50. ^ Caballero & Molina 2006, s. 63.
  51. ^ Caballero & Molina 2006, ss. 63-66.
  52. ^ Scafes and Serbanescu 2005, p.78
  53. ^ a b c Caballero & Molina 2006, s. 66.
  54. ^ a b c Doyle & Jentz (2001), p. 41; Perrett (1999), p. 44, Bulgaristan'ın 88 Panzer IV teslim aldığını belirtir.
  55. ^ Anderson, s. 247.
  56. ^ Türkiye Cumhuriyeti Arşivi'nden resmi belge, BCA: 10.52.344.9
  57. ^ Mahé, Yann (February 2011). "Le Blindorama : La Turquie, 1935 - 1945". Batailles & Blindés (Fransızca), 41. Caraktère. ss. 4-7. ISSN 1765-0828. 
  58. ^ Caballero & Molina 2006, ss. 76-82.
  59. ^ Mahé, Yann (April 2011). "Le Blindorama : La Croatie, 1941 - 1945". Batailles & Blindés (Fransızca), 42. Caraktère. ss. 4-7. ISSN 1765-0828. 
  60. ^ Caballero & Molina 2006, s. 67.
  61. ^ Carruthers, s. 43.
  62. ^ McCarthy & Syron (2002), p. 36
  63. ^ Caballero & Molina 2006, s. 4.
  64. ^ Caballero & Molina 2006, s. 3.
  65. ^ Spielberger (1972), p. 82
  66. ^ McCarthy & Syron (2002), p. 51
  67. ^ McCarthy & Syron (2002), p. 34
  68. ^ Perrett 1999, s. 24.
  69. ^ Perrett 1998, s. 37.
  70. ^ Perrett 1999, s. 33.
  71. ^ Guderian (1996), p. 472
  72. ^ McCarthy & Syron (2002), p. 72
  73. ^ McCarthy & Syron (2002), p. 73
  74. ^ Doyle & Jentz (2001), pp. 4–5
  75. ^ Crawford (2000), p. 4
  76. ^ Crawford (2000), p. 50
  77. ^ Perrett 1999, s. 34.
  78. ^ a b Ormeño (2007), p. 48
  79. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 21
  80. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 23
  81. ^ Perrett 1999, ss. 34-35.
  82. ^ Jentz (1996), p. 243
  83. ^ Bird & Livingston (2001), p. 25
  84. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 33
  85. ^ Doyle & Jentz (2001), p. 35–36
  86. ^ a b Spielberger (1972), p. 87
  87. ^ Caballero & Molina 2006, s. 42.
  88. ^ Caballero & Molina 2006, s. 39.
  89. ^ Perrett 1999, s. 39.
  90. ^ Caballero & Molina 2006, s. 47.
  91. ^ Caballero & Molina 2006, s. 48.
  92. ^ Caballero & Molina 2006, s. 51.
  93. ^ Reynolds (2002), p. 5
  94. ^ Caballero & Molina 2006, ss. 59-62.
  95. ^ a b c Hastings (1999), p. 133
  96. ^ Hastings (1999), p. 413
  97. ^ Forty (2000), p. 88
  98. ^ Perrett 1999, s. 43.
  99. ^ a b Hastings (1999), p. 225
  100. ^ Hastings (1999), pp. 225–227
  101. ^ Jentz & Doyle (2001), p. 176
  102. ^ Fletcher (2008), pp. 5–8
  103. ^ Hart, Stephen (2007), Sherman Firefly vs Tiger, Duel 2, Osprey Publishing, ISBN  
  104. ^ Hayward, Mark (2001). Sherman Firefly. Barbarossa Books. s. 20. ISBN . 
  105. ^ Fletcher (2008), p. 43
  106. ^ Hastings (1999), p. 221
  107. ^ a b Forty (2000), p. 92
  108. ^ a b Wilmott (1997), p. 434
  109. ^ a b Perrett 1999, s. 44.
  110. ^ . JAEGER PLATOON: FINNISH ARMY 1918 - 1945 WEBSITE. 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  111. ^ Naud, Phillipe (2011), "Les Blindes de Damas 1948-1967", in Steel Masters nº105, May–June, 2011
  112. ^ de Mazarrasa 1994, s. 50.
  113. ^ . 16 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  114. ^ Михаил Б. Барятинский: Средний танк Pz.IV. „Рабочая лошадка“ Панцерваффе. Eksmo-Verlag, Moskova, 2007, , s.60–63 (Rusça).
Genel
  • Anderson, Thomas (2021). Panzer IV. Oxford, Birleşik Krallık: Osprey Publishing. ISBN . 
  • Bird, Lorrin R.; Livingston, Robert (2001). World War II Ballistics: Armor and Gunnery. Albany, NY: Overmatch Press. 
  • Caballero, Carlos; Molina, Lucas (2006). Panzer IV: El puño de la Wehrmacht (İspanyolca). Valladolid, Spain: AFEditores. ISBN . 
  • Carruthers, Bob (2012). Panzer IV: El puño de la Wehrmacht (İngilizce). Warwickshire, Birleşik Krallık: Coda Books. ISBN . 
  • Chamberlain, Peter; Doyle, Hilary Louis (2001). Encyclopedia Of German Tanks Of World War Two. Londra: Arms & Armour Press. 
  • Crawford, Steve (11 Kasım 2000). Tanks of World War II. Zenith Press. ISBN . 
  • de Mazarrasa, Javier (1994). Blindados en España 2ª Parte: La Dificil Postguerra 1939-1960 (İspanyolca). Valladolid, Spain: Quiron Ediciones. ISBN . 
  • Doyle, Hilary; Jentz, Tom (2001). Panzerkampfwagen IV Ausf. G, H and J 1942-45. New Vanguard 39. Oxford, Birleşik Krallık: Osprey. ISBN . 
  • Doyle, Hilary; Friedli, Lukas (2016). Panzer Tracts 4-3: Panzerkampfwagen IV Ausf. H - Ausf. J, 1943 to 1945. Boyds, Maryland: Panzer Tracts. 
  • Fletcher, David (2008). Sherman Firefly. New Vanguard. Oxford, Birleşik Krallık: Osprey. ISBN . 
  • Forty, George (2000). The Reich's Last Gamble: The Ardennes Offensive, December 1944. Londra, Birleşik Krallık: Cassell & Co. ISBN . 
  • Guderian, Heinz Panzer Leader New York Da Capo Press Reissue edition, 2001.
  • Hastings, Max (1999). Overlord: D-Day and the Battle for Normandy 1944. Londra, Birleşik Krallık: Pan Books. ISBN . 
  • Jentz, Thomas (1996). Panzertruppen: The Complete Guide to the Creation & Combat Employment of Germany's Tank Force 1933-1942. Atglen, PA: Schiffer Military History. ISBN . 
  • Jentz, Thomas; Doyle, Hilary (1997). Panzer Tracts 4: Panzerkampfwagen IV - Grosstraktor to Panzerbefehlswagen IV. Darlington, MD: Darlington Productions. 
  • Jentz, Thomas; Doyle, Hilary (2011). Panzer Tracts No.23 - Panzer Production from 1933 to 1945. Panzer Tracts. 
  • Jentz, Thomas; Doyle, Hilary (2001). Germany's Panzers in World War II: From Pz.Kpfw.I to Tiger II. Atglen, PA: Schiffer Military History. ISBN . 
  • Liddell Hart, B.H. The German Generals Talk. New York, NY: Morrow, 1948.
  • McCarthy, Peter; Mike Syryon (2002). Panzerkieg: The Rise and Fall of Hitler's Tank Divisions. New York City, NY: Carroll & Graf. ISBN . 
  • Ormeño, Javier (1 Ocak 2007). "Panzerkampfwagen III: El pequeño veterano de la Wehrmacht". SERGA (45). 
  • Perrett, Bryan (1998). German Light Panzers 1932-42. New Vanguard. Oxford, Birleşik Krallık: Osprey. ISBN . 
  • Perrett, Bryan (1999). Panzerkampfwagen IV Medium Tank : 1936 - 1945. New Vanguard. Oxford, Birleşik Krallık: Osprey. ISBN . 
  • Reynolds, Michael (2002). The Sons of the Reich: II SS Panzer Corps. Havertown, PA: Casemate. ISBN . 
  • Scheibert, Horst (1991). The Panzer IV Family. West Chester, PA: Schiffer Military History. ISBN . 
  • Simpkin, Richard E. (1979). Tank Warfare: An analysis of Soviet and NATO tank philosophy. Londra, Birleşik Krallık: Brassey's. ISBN . 
  • Spielberger, Walter (Nisan 1972). PanzerKampfwagen IV. Berkshire, Birleşik Krallık: Profile Publications Ltd. 
  • Spielberger, Walter (1993). Panzer IV and its variants. Atglen, PA, USA: Schiffer Military History. ISBN . 
  • Spielberger, Walter (2011). Panzerkampfwagen IV and its variants 1935 - 1945 Book 2. Atglen, PA, USA: Schiffer Military History. ISBN . 
  • Wilmot, Chester (1997). The Struggle for Europe. Ware, Herts.: Wordsworth Editions Ltd. ISBN . 
  • Scafes, Cornel I; Scafes, Ioan I; Serbanescu, Horia Vl (2005). Trupele Blindate din Armata Romana 1919-1947. Bucuresti: Editura Oscar Print. 

Ayrıca bakınız

  • II. Dünya Savaşı'ndaki zırhlı araçlar listesi
  • (II. Dünya Savaşı'nda Almanya tank üretimi#Toplam Üretim)

image Wikimedia Commons'ta Panzer IV ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Panzerkampfwagen IV yaygin olarak bilinen adiyla Panzer IV Nazi Almanyasi tarafindan 1930 larin sonlarinda gelistirilen ve II Dunya Savasi sirasinda yaygin olarak kullanilan orta sinif tank Tankin ordu envanter numarasi Sd Kfz 161 dir PanzerkampfwagenIV Sd Kfz 161Deutsches Panzermuseum Munster nde bulunan bir Panzerkampfwagen IV Ausf G Cesidi Orta tankUyrugu Nazi AlmanyasiHizmet gecmisiHizmet 1939 1945 Nazi Almanyasi 1954 1967 Suriye Kullanicilar Nazi Almanyasi Romanya Turkiye Macaristan Bulgaristan Italya Finlandiya Ispanya Hirvatistan SuriyeKullanildigi savaslar II Dunya Savasi 1948 Arap Israil Savasi Alti Gun SavasiUretim tarihiTasarimci KruppTasarlandigi tarih 1936Uretici Krupp SteyrBirim maliyeti 103 462 ReichsmarkUretildigi tarih 1936 1945Uretim adedi 8 553Cesitleri StuG IV Jagdpanzer IV Brummbar Nashorn Wirbelwind OstwindOzelliklerAgirlik 25 0 ton 27 6 kucuk ton Uzunluk 5 92 metre 19 ft 5 in Genislik 2 88 m 9 ft 5 in Yukseklik 2 68 m 8 ft 10 in Murettebat 5 komutan silahci yukleyici surucu radyo operatoru Zirhi 10 80 mmAna silahi 7 5 cm KwK 40 L 48Diger silahlari 2 7 92 mm MG 34Motor Maybach HL120 TRM 12 silindir benzinli 300 PS 296 hp 220 kW Transmisyon Synchromesh ZF SSG 77 6 ileri 1 geriSuspansiyon donanimi Yaprak yayDepo kapasitesi 470 L 120 US gal Harekat menzili 200 km 120 mi Azami hizi Yol 42 km sa 26 mph Arazi 16 km sa 9 9 mph Alman doktrinine gore baslangicta Panzer IV piyade destek gorevleri icin tasarlanmisti Panzer III ise tanklara karsi gorev yapacakti Panzer IV nin ilk modelleri piyade destegi amacli buyuk capli ve gorece yavas mermiler ateslemek uzere tasarlanmis kisa namlulu toplar tasiyorken Panzer III ler dusman tanklarinin zirhini delme amacli kucuk capli yuksek hizli mermiler kullanan uzun namlulu toplar tasiyordu Savasin ilerleyen donemlerinde tanklarin gorevleri yer degistirdi Panzer III daha buyuk capli ama kisa namlulu toplar tasimaya baslarken Panzer IV daha buyuk taret halkasi sayesinde 7 5 cm capinda uzun namlulu L 43 ve L 48 toplari ile dusman tanklarina karsi daha etkili hale geldi Bu sayede Panzer IV savas boyunca karsi karsiya geldigi Sovyet T 34 ve Amerikan M4 Sherman tanklarina karsi etkili olmaya devam etti 1936 ile 1945 yillari arasinda cesitli modelleri ile toplamda 8 553 adet uretilen Panzer IV II Dunya Savasi esnasinda Nazi Almanyasi tarafindan en fazla sayida uretilen tank ve 10 086 adet uretilen StuG III taarruz topunun ardindan ikinci en fazla sayida uretilen zirhli muharebe aracidir Almanya tarafindan savas boyunca uretimi kesintisiz devam eden tek tank modelidir Tank uzerinde yapilan degisiklikler guncellemeler ve modifikasyonlar ile savas boyunca guncel dusman tanklarina karsi esitligini surdurmustur Savas boyunca zirh top ve hareketlilik alanlarinda gelistirmeler yapilmis savasin sonuna dogru uretimi arttirma amaciyla cesitli basitlestirmeler uygulanmistir Panzer IV sasisi Sturmgeschutz IV taarruz topu Jagdpanzer IV tank imha edici Wirbelwind kendinden tahrikli ucaksavar araci ve Brummbar taarruz topu dahil olmak uzere bircok diger muharebe araci icin temel olarak kullanilmistir Panzer IV un yerini savas esnasinda kismen Panther almis ancak modelin uretimi savasin sonuna dek devam etmistir Panzer IV Almanya nin en yaygin ihrac edilen tanklarindan biri olmustur Finlandiya Ispanya Romanya ve Bulgaristan gibi muttefiklere 300 civarinda tank satilmistir Savas sonrasinda Fransa Ispanya ve Cekoslovakya tarafindan Suriye ye satilan duzinelerce Panzer IV tanki 1967 de Alti Gun Savasi esnasinda muharebelerde yer aldi Gelistirme sureciKokenleri Panzer IV Alman general ve yenilikci zirhli savas teorisyeni General Heinz Guderian in one surdugu konseptlere gore hazirlandi Bu konsepte gore Panzer IV dusman tanksavar silahlari ve tahkimatina karsi kullanilmak uzere destek tanki olacak Panzer III ise diger dusman tanklariyla muharebe edecekti Ideal sartlarda muharebe alanindaki tank taburlari Panzer III lerden olusan uc orta tank bolugu ve Panzer IV lerden olusan bir agir tank bolugunden mutesekkil olacakti 11 Ocak 1934 tre Alman ordusu orta agirlikta traktor icin hazirladigi spesifikasyonu savunma sirketlerine gonderdi 37 mm capinda bir anti tank topuyla donatilacak Panzer III u desteklemek icin planlanan bu tank kisa namlulu 75 mm lik obus benzeri bir top tasiyacak ve en fazla 24 ton agirlikta olacakti Almanya bu esnada teoride de olsa halen Versay Baris Antlasmasi sartlarina bagli oldugu icin tank uretmesi yasakti bu sebeple asil amacin gizlenmesi icin gelistirmeler Begleitwagen eslik araci veya BW adi altinda yurutulecekti Proje kapsaminda Krupp ve Rheinmetall Borsig spesifikasyonlara gore kendi prototiplerini gelistirdiler bu adaylar arasindan secilen Krupp un prototipi projenin kazanani oldu Orijinal sasi birbiri arasina gecen alti yol tekeri olan ve Alman yari paletli araclarinda kullanilan Schachtellaufwerk suspansiyon sistemini kullaniyordu Alman ordusu bunun yerine burulma cubuklu bir sistem istedi Bu sistem yol tekerlerinin dikey olarak daha fazla hareket mesafesine sahip olmasini sagliyor boylece hem yolda hem de arazide aracin hareket kabiliyeti ve murettebat konforunu arttiriyordu Ancak tank ihtiyacinin acil olmasi sebebiyle teklif edilen iki sistem de kullanilmadi bunlar yerine Krupp basit yaprak yaylar kullanan cift bojili bir sistem kullandi Aracin agirligi lastik kapli sekizer adet kucuk yol tekeri ile paletlere aktariliyordu Simpkin s 106 Prototip arac bes kisilik bir murettebata sahipti Surucu aracin sol onunde yer alan surucu bolmesindeydi Telsiz operatoru aracin sag onunde yer aliyor ayni zamanda govde makineli tufegini kullaniyordu Aracin ortasinda bulunan taret muharebe kompartmanini olusturuyordu Nisanci taretin sol onunde yukleyici ise sag onunde yer alirken tank komutani ortada ve arkadaydi Aracin motor bolmesi govdenin arka kismindaydi Motor safti aracin aracin arkasindaki motoru ondeki sanziman ve direksiyon unitesine bagliyordu Saftin taret sepetini taret motorunu ve elektrik baglantilarini engellememesi icin aracin motoru orta hattin 1 524 mm saginda taret ise 665 mm solunda yer aliyordu Aracin asimetrik yapisi sebebiyle basta atisa hazir muhimmat olmak uzere savas yukunun cogu sag yanda yer aliyordu Versuchskraftfahrzeug 622 Vs Kfz 622 deneysel motorlu arac 622 adiyla hizmete kabul edilen aracin uretimine 1936 da Magdeburg daki Fried Krupp Grusonwerk AG fabrikasinda basladi Ausf A dan Ausf F1 e modeller Panzer IV un ilk seri uretim versiyonu 1936 da uretime giren Ausfuhrung A ydi Aracin 250 beygir gucundeki Maybach HL108 motoru bes ileri ve bir geri vitesli SGR 75 sanzimana bagliydi ve yolda 31 km sa hiza ulasabiliyordu Aracin ana silahi olan kisa namlulu obus benzeri 75 milimetre 2 95 in Kampfwagenkanone 37 L 24 7 5 cm KwK 37 L 24 tank topu esas olarak yuksek patlayici mermileri ateslemek icin tasarlanmis dusuk namlu cikis hizina sahip bir silahti Zirhli hedeflere karsi zirh delici mermi mermileri Panzergranate 430 m s namlu cikis hizinda atesleyebilen KwK 37 700 metre mesafeden 30 derece acida yer alan 43 milimetrelik celik zirhi delebiliyordu Arac ayrica ana topa es eksenli bir 7 92 mm capindaki MG 34 makineli tufegi ve govdenin sag onunde ayni tipte bir diger makineli tufek tasiyordu Ana top ve es eksenli makineli tufek Turmzielfernrohr 5b optik nisangahi kullanirken govde makineli tufegi Kugelzielfernrohr 2 optik nisangahina sahipti Ausf A govdenin on plakasinda 14 5 mm tarette ise 20 mm celik zirhla korunuyordu Bu zirh sadece top mermisi parcalari hafif piyade silahlari ve hafif anti tank mermileri durduracak kalinliktaydi A versiyonlarindan toplam 35 adet uretildi 1937 de Ausf B uretimine gecildi Orijinal motor 300 HP gucundeki Maybach HL 120TR modeliyle sanziman ise yeni alti ileri ve bir geri vitesli SSG 75 modeliyle degistirildi Aracin agirligi 16 tona artmasina ragmen son hizi da artarak 42 km sa oldu Govde on ust zirhinin kalinligi 30 milimetreye arttirildi duzlestirilen on plakaya yeni bir surucu gozetleme vizoru monte edildi govdedeki makineli tufek kapakli bir tabanca lombozu ve gorus kapagiyla degistirildi Araci hafifletmek icin ust govde genisligi ve muhimmat alani azaltildi Panzer III Ausf C den uyarlanan yeni bir komutan kupolasi monte edildi Temmuz 1938 den itibaren aracin arka govdesine bir coklu sis bombasi atesleme duzenegi Nebelkerzenabwurfvorrichtung monte edildi ayni duzenek Agustos ayindan itibaren daha once uretilen Ausf A ve Ausf B lere de eklendi Panzer IV Ausf B modelinden 42 adet uretildi Ausf C 1938 de B modelinin yerini aldi Bu modelde taret zirhi 30 mm ye yukseltildi ve aracin agirligi 18 14 tona ulasti 40 adet Ausf C nin montajinin ardindan 80341 numarali sasi ve sonraki uretimde motorlar gelistirilmis HL 120TRM modeliyle degistirildi 140 Ausf C den sonuncusu Agustos 1939 da uretildi Ausf C nin ardindan uretime giren ve toplam 248 adet uretiken Ausf D de govde makineli tufegi geri eklendi taretin ic top kalkani yerine 35 mm kalinliginda disariya monte bir kalkan kullanildi Aracin yan zirh kalinligi 20 mm ye cikartildi 27 Eylul 1939 da Panzer IV un Sonderkraftfahrzeug 161 Sd Kfz 161 koduyla genel kullanima alindi ayni ay icerisinde Almanya nin Polonya yi isgalinin sonuna dogru uretiminin arttirilmasi kararlastirildi Fransa nin isgali esnasinda Alman tanklari Birlesik Krallik in Matilda I ve Matilda II piyade tanklarinin kalin zirhlarini delmekte zorluk yasadilar Bu sebeple isgal esnasinda Almanlar 5 cm Pak 38 tanksavar topunu temel alan yeni bir 5 cm lik topu Panzer IV Ausf D sasisi uzerinde test ettiler Almanya nin Fransa ya karsi kazandigi hizli zafer 80 adet uretilmesi planlanan bu modelin uretime girmeden iptal edilmesine sebep oldu Ekim 1940 ta Ausf E modeli hizmete girdi Bu modelde 30 mm on alt govde 30 mm kalinligindaydi on ust govde zirhinin uzerine ara cozum olarak 30 mm lik celik plakadan olusan bir ek zirh eklenmisti Sturmgeschutz III ten uyarlanan yeni bir surucu vizoru on govde plakasinin uzerinde yer aliyordu Panzer III Ausf G den uyarlanan yeni komutan kupolasi taretin daha onune monte edilmisti Bu gelistirmeler daha sonra bakim icin fabrikaya geri gonderilen eski Panzer IV modellerine de uyarlandi Ekim 1940 Nisan 1941 arasinda 206 adet Ausf E uretildi Nisan 1941 de Panzer IV Ausf F uretimi basladi Bu yeni modelde taret ve govde daha onceki Ausf E nin zirhi ise birbirine baglanmis iki plakadan olusan zirhindan farkli olarak 50 mm kalinliginda tek plakadan olusan zirhla kapliydi yan zirh kalinligi ise 30 mm ye arttirilmisti Ana motorun egzoz susturucusu kisaltilmis sol yanina yardimci jeneratorun susturucusu eklenmisti Aracin agirligi 22 3 tona ulasmis bu sebeple paletin yere yaptigi basinci azaltmak icin palet genisligi 380 mm den 400 mm ye arttirilmisti Daha genis palet buzda cekisi arttiran buz kramponlarinin monte edilmesine uygundu Aracin arkasindaki avara kasnagi ve onundeki zincir dislisi modifiye edilmisti Yeni Ausf F2 modelinin uretime girmesinin ardindan mevcut Ausf F ler Ausf F1 olarak yeniden adlandirildi Nisan 1941 Mart 1942 arasinda toplam 471 adet Ausf F1 uretildi Ausf F2 den Ausf J ye modeller 1942 deki Panzer IV Ausf F2 Ausf F modelinin gelistirilmis versiyonuydu Bu modelde kullanilan KwK 40 L 43 anti tank topu Sovyetlerin T 34 orta ve KV serisi agir tanklarina karsi gelistirilmisti 26 Mayis 1941 de Hitler in de yer aldigi ve Barbarossa Harekati ndan sadece haftalar once gerceklesen bir konferansta Panzer IV un ana silahinin daha guclu bir top ile degistirilmesine karar verildi Krupp 50 mm Pak 38 L 60 topunu Panzer IV taretine adapte etmekle gorevlendirildi Il prototip 15 Kasim 1941 de teslim edildi Alman tank toplarinin Sovyet T 34 orta tanklari ve KV 1 agir tanklari karsisinda yetersiz kalmasi uzerine yeni cok daha guclu bir tank topu tasarlanmasi kararlastirildi Kasim 1941 de Panzer IV e 50 mm top takilmasi projesinden vazgecildi Bunun yerine Krupp Rheinmetall ile ortak calismaya baslayarak Rheinmetall in 75 mm tank topunun gelistirilmesine odaklandi Bu top 7 5 cm Pak 40 L 46 olarak adlandirilacakti Bu topun geri tepme mesafesinin Panzer IV tareti icin cok uzun olmasi sebebiyle geri tepme mekanizmasi ve mermi yatagi kisaltildi Ortaya cikan yeni model 7 5 cm KwK 40 L 43 olarak anilacakti Yeni KwK 40 Pzgr 39 zirh delici mermilerini 750 m s namlu cikis hiziyla atesleyebiliyordu Bu hiz onceki modellerdeki KwK 37 L 24 toplarinin 430 m s cikis hizindan 75 daha yuksekti Ilk basta KwK 40 tek hazneli top seklinde bir sahipti bu namlu freni tek basina geri tepme frenlemesinin 50 sini sagliyordu KwK 40 L 43 Panzergranate 39 mermisi ile 1 830 metre mesafede 77 mm kalinliginda celik zirhi delebiliyordu Daha uzun namlulu 7 5 cm toplarin arti ve eksi yonleri vardi Tasarimcilarin agirligi azaltma yonundeki tum cabalarina ragmen aracin agirlik merkezi on kisma daha yakindi bu yuzden on suspansiyon yaylari surekli kompresyon altindaydi Bu durum tankin direksiyon cevrilmese bile salinmasina sebep oluyordu Bu sorun Mart 1943 te uretime giren Ausfuhrung H modelinde daha da artacakti Yeni ve daha uzun namlulu KwK 40 L 43 topunun monte edildigi Ausf F ler gecici olarak Ausf F2 adini aldi ve model numarasi Sd Kfz 161 1 olarak degistirildi Tankin agirligi artarak 23 6 tona ulasmisti Ausf F1 ve Ausf F2 arasindaki temel farklar top top kalkani ic seyahat kilidi yeni top kundagi yeni Turmzielfernrohr 5f optik nisangah degistirilmis muhimmat cephaneligi ve aracin arkasindaki Nebelkerzenabwurfvorrichtung sis atar yerine taret tavanina monte edilen Nebelwurfgerat sis atar sistemiydi Uretime girisinden uc ay sonra Ausf F2 modeli Ausf G olarak yeniden adlandirildi Panzer IV Ausf G Mart 1942 Haziran 1943 arasindaki uretim surecinde cesitli degisikliklere ugradi Aracin on gogus zirhina 30 milimetrelik ek zirh plakasi once kaynaklarla daha sonra civatalarla eklendi boylece on zirh kalinligi 80 mm ye ulasti On zirhin arttirilmasi 8 Kasim 1942 deki raporlara gore artan agirlik sebebiyle mekanik bilesenlere binen ek yuke ragmen cephedeki askerlerden olumlu tepki aldi Bu raporlarin ardindan Panzer IV uretiminin yarisina 30 mm ek zirh takilmasi planlandi ancak 5 Ocak 1943 te Hitle tum Panzer IV lerin 80 mm on zirha sahip olmasina karar verdi Sicak iklimlerde yapilacak operasyonlar icin aracin motor kapagina havalandirma yariklari acildi Soguk havada ilk calismanin kolaylastirilmasi icin motor sogutma suyu isiticisi ve motor baslatma yakiti enjektorleri ilave edildi Aracin farlari yeni bir farla degistirildi ve taretteki flama lombozu iptal edildi 19 Mart 1943 te Schurzen olarak adlandirilan yan ve taret zirh eteklerine sahip ilk Panzer IV sergilendi Ausf G uretiminin sonuna dogru komutan kupolasi zirhi 50 mm den 95 mm ye arttirildi ve kupolanin cift kapagi tek kapakli bir tasarimla degistirildi Nisan 1943 te KwK L 43 topu yerine daha uzun 7 5 cm KwK 40 L 48 topu kullanilmaya baslandi Yeni topun cok hazneli namlu freni geri tepmenin kontrol edilmesinde daha basariliydi Daha uzun namlulu L 48 topu ile birlikte Turmzielfernrohr 5f 1 optik nisangahina gecildi Sonraki versiyon olan Ausf H Haziran 194 te uretime girdi ve Sd Kfz 161 2 kodunu aldi Gogus zirhi 80 mm kalinliginda tek bir plakayla degistirilerek dayanimi arttirildi Daha yuksek disli oranina sahip yeni bir cer dislisi sistemi eski sistemin yerini aldi Muttefiklerin kullanacagi dusunulen manyetik anti tank mayinlarina karsi koruma amaciyla aracin zirhinin tum dikey kisimlarina Zimmerit macun kaplama uygulandi Taret tavani kalinligi 10 mm den 16 25 mm kalinliga cikartildi Aracin yanlarina 5 mm tarete ise 8 mm kalinliginda zirh etekleri Schurzen eklendi Bu etekler aracin yanlarinda bulunan gorus yariklarini kapattigi icin bu yariklar iptal edildi Ausf H uretimi esnasinda cesitli degisikliklere ugradi lastik tekerlekli yol tekerleri dokum celik olanlarla degistirildi daha hafif dokum on zincir dislisi ve arka avara kasnagina gecildi govde yanlarina ucgen destekler eklenerek kolayca kasar goren yan etek zirhi baglantilari saglamlastirildi Nebelwurfgeraet sis atar iptal edildi ve yerini alacak Nahverteidigungswaffe uretimi yeterli olmadigi icin taretteki baglanti delikleri yuvarlak bir zirh plakasiyla kapatildi Bu degisiklikler aracin agirligini 25 tona cikartti Panzer III ten uyarlanan yeni alti ileri oranli SSG 77 sanzimana ragmen aracin son hizi arazide 16 km saate kadar dustu Ausf H nin deneysel bir versiyonu hidrostatik suspansiyonla donatildi ancak uretime girmedi Onceki modelin hareket kabiliyeti sorunlarini gidermesine ragmen Panzer IV un son uretim versiyonu olan Ausf J tarihciler tarafindan onceki model Ausf H ye gore bir gerileme olarak kabul edilir Savasta kaybedilen araclarin yerini almak uzere tasarlanan yeni model uretim hizini arttirmak icin buyuk olcude basitlestirilmisti Ausf J de onceki modellerdeki tareti donduren elektrik motoru iptal edilmisti taret murettebat tarafindan iki el carkiyla dondurulmekteydi Taret dondurme mekanizmasi modifiye edilmis eklenen ikinci cark sayesinde egimli zeminde taret donusu kolaylastirilmisti Yeterli seviyede duz zemindeyken el carklari ile taret 4 saniyede 12 5 29 5 saniyede ise 120 dondurulebilmekteydi Taret motorunun cikartilmasi sayesinde elde edilen alana 200 litrelik bir yakit tanki eklendi bu sayede tankin yoldaki menzili 320 km ye cikartildi Taretin yanlarindaki tabanca ve gorus delikleri kaldirildi motorun radyator yuvasi basitlestirildi Taret tavanina 2 ton kaldirma kapasiteli bir vinc monte edilebilmesi icin gereken yuvalar eklendi taret zirhi kalinligi 11 16 mm ye cikartildi Silindirik egzoz susturucusu iki alev orten susturucuyla degistirildi Essen deki Krupp fabrikasinin Muttefik bombardimaninda hasar gormesi ve tank uretiminin kesintiye ugramasi sebebiyle Haziran 1944 te Wa Pruf 6 kullanilan zirhin yapisini degistirdi ve basitlestirdi 1944 sonlarinda uretimi hizlandirmak icin Zimmerit kaplama uygulamasina son verildi yan etek zirhlari tel orgulerle degistirildi nisancinin ileri gorus lombozu iptal edildi ve paletlerin ustunde yer alan rehber geri donus tekerlerinin sayisi dortten uce dusuruldu 1944 baslarinda Rheinmeltall Panzer IV un ates gucunu arttirma amaciyla tanka Panther Ausf F icin gelistirilen ve Panther in 7 5 cm L 70 topunu tasiyan Schmalturm u dar taret uyarlamaya calisti Sasinin tasima kapasitesi ve kullanilabilir hacim limitlerine ulasmasi sebebiyle bu calisma basarisiz oldu UretimYillara Gore Panzer IV Uretimi Tarih Uretim Adedi Model Ausf 1937 1939 262 A D1940 290 24 D E1941 480 17 E F1942 994 F G1943 2 983 G H1944 3 125 H J1945 435 JToplam 8 569 Tum modeller Panzer IV baslangicta sinirli olcude kullanilmak uzere tasarlandigi icin tek tankin tek ureticisi Krupp ti Polonya Seferi oncesinde 35 Ausf A 42 Ausf B ve 140 Ausf C olmak uzere 217 adet Panzer IV uretilmisti 1941 de uretim yerleri arttirilarak Plauen deki Vogtlandische Maschinenfabrik VOMAG ve Avusturya nin St Valentine kentindeki Nibelungenwerke fabrikalarinda da uretime baslandi 1941 de ayda ortalama 39 tank uretildi Bu rakam 1942 de 83 e 1943 te 252 ye ve 1944 te 300 e yukseldi Aralik 1943 te Krupp fabrikasindaki uretim Sturmgeschutz IV e kaydirildi 1944 ilkbaharinda da Vomag fabrikasi Jagdpanzer IV uretimine gecti boylece Nibelungenwerk Panzer IV ureten tek fabrika olarak kaldi Alman endustrisinin Muttefik bombardimani ve kara saldirilari altinda yavas cokusu ve Ekim 1944 te Nibelungenwerk fabrikasinin bir hava saldirisinda ciddi hasar almasinin ardindan Mart ve Nisan 1945 te uretim 1942 oncesi seviyeye dustu ve ayda yaklasik 55 tank uretilebildi Panzer IV Ana degisikliklere gore kiyaslama Model Ana top Ust yapi zirhi mm Govde zirhi mm Taret zirhi mm Agirlik ton Motor NotlarOn Yan Arka On Yan Arka On Yan ArkaAusf A VK622 7 5 cm KwK 37 L 24 15 18 4 t Maybach HL 108TR 250 PS 246 6 hp 183 9 kW SGR 75 sanzimanAusf B 30 15 15 30 15 15 30 15 15 18 8 t SSG 75 sanzimanAusf C 30 15 15 30 15 15 30 15 15 19 0 t Maybach HL 120 TRM 300 PS 300 hp 220 kW Ausf D 30 30 20 20 20 30 20 20 30 20 20 20 0 tAusf E 30 30 20 20 20 30 30 20 20 20 30 20 20 21 0 tAusf F1 50 30 20 50 30 20 50 30 30 22 3 t Palet genisligi 380 mm den 400 mm ye arttirildiAusf F2 7 5 cm KwK 40 L 43 50 30 20 50 30 20 50 30 30 23 0 t Tek hazneli kuresel namlu freniAusf G 50 30 30 20 50 30 30 20 50 30 8 30 8 23 5 t Cok hazneli namlu freniAusf H 7 5 cm KwK 40 L 48 80 30 20 80 30 20 50 30 8 30 8 25 0 t Dikey yuzeylere Zimmerit macun eklendi SSG 77 sanzimanAusf J 80 30 20 80 30 20 50 30 8 30 8 25 0 t Taret elektrik motoru kaldirildi homojen haddelenmis celik zirh Zimmerit kaplama kaldirildi Civatalar veya kaynakla eklenmis ek zirh plakasi Schurzen zirh etekleriIhracat Panzer IV II Dunya Savasi nin en fazla ihrac edilen Alman tanklarindan biridir 1942 de Romanya ya 11 Macaristan a ise 32 tank teslim edildi bu tanklarin cogu 1942 nin sonu ve 1943 un basinda Sovyetlere karsi Stalingrad cevresindeki muharebelerde kaybedildi Romanya savas boyunca cesitli modellerde yaklasik 120 adet Panzer IV teslim aldi Almanya Bulgaristan i silahlandirmak icin 46 veya 91 Panzer IV sagladi ayrica yeni bir Italyan tumeninin cekirdegini olusturmak uzere Italya ya 12 tank teklif etti Bu tanklar Italyan tank murettebatlarinin egitiminde kullanildi ancak Muttefiklerin Sicilya yi isgali ve Benito Mussolini nin devrilmesinin ardindan 1943 ortalarinda Almanlar tarafindan geri alindi Turkiye savas esnasinda krom cevheri karsiligi 35 Panzer IV satin almistir Teslimatlar Ausf G modelleri ile baslamis olaslikla Ausf H modelleri ile devam etmistir Son teslimat 4 Mayis 1944 te gerceklesmistir Diger kaynaklar 1943 te 15 ile 22 arasi tank teslim edildigini ve tumunun Ausf G modeli oldugunu belirtmektedir Falanjist Ispanya hukumeti Mart 1943 te 100 Panzer IV icin istekte bulundu ayni yilin Aralik ayina dek 20 tank teslim aldi Finlandiya toplam 30 tank satin aldi ancak 1944 te sadece 15 tank teslim edildi Ayni yil Macaristan a gonderilen ikinci parti 62 veya 72 tanktan olusuyordu ancak bu tanklardan 20 si kayiplari telafi etmek icin Alman ordusuna teslim edildi Hirvatistan 1944 sonbaharinda 10 Ausf F1 ve 5 Ausf G teslim aldi Tum modellerden toplam 297 Panzer IV Almanya nin muttefiklerine verildi Operasyonel gecmisPanzer IV savas boyunca uretimi ve cephede kullanimi devam eden tek Alman tankidir Savas boyunca Wehrmacht in toplam tank gucunun 30 unu olusturmustur Panzer IV 1939 un basinda hizmete girmis olmasina ragmen Cekoslovakya nin isgali esnasinda Alman tank gucunun buyuk kismi modasi gecmis Panzer I ve Panzer II lerden olusuyordu Polonya Bati Cephesi ve Afrika 1939 1942 1 Eylul 1939 da Almanya nin Polonya yi isgalinin basinda alman zirhli birlikleri 1 445 Panzer I 1 223 Panzer II 98 Panzer III ve 211 Panzer IV ten olusuyordu Daha modern olan Panzer III ve IV Alman zirhli gucunun yalnizca 10 uydu 1 Panzer Tumeni tum tank tipleri arasinda neredeyse esit dagilima sahipti tabur basina 17 Panzer I 18 Panzer II 28 Panzer III ve 14 Panzer IV e sahipti Diger tumenler agirlikli olarak eski modellerden olusuyordu tabur basina dagilim 34 Panzer I 33 Panzer II 5 Panzer III ve 6 Panzer IV e sahipti Polonya ordusu Alman hafif tanklarina karsi etkili olabilecek 200 den az tanka sahipti Polonyalilarin tanksavar toplari ise Alman ordusuna karsi daha ciddi bir tehdit olusturuyordu ve Almanlar Panzer IV un yakin destek gucune olan vurgusunu arttirmalarina sebep oldular 10 Mayis 1940 taki Fransa isgali oncesinde Panzer III ve IV uretimi artmis olmasina ragmen Alman ordusundaki tanklarin cogunlugu hala bir onceki nesle aitti Heinz Guderian a gore Wehrmacht Fransa nin isgaline 523 Panzer I 955 Panzer II 349 Panzer III 278 Panzer IV 106 Panzer 35 t s ve 228 Panzer 38 t ile baslamisti Telsizlerin taktik kullanimi ve daha gelismis zirhli muharebe taktikleri sayesinde Almanlar Fransiz ve Britanya zirhli birliklerini yenmeyi basardilar Buna ragmen Panzer IV lerin 7 5 cm KwK 37 L 24 toplari Fransizlarin ve gibi kalin zirhli tanklarina karsi etkili degildi Somua S35 in maksimum zirh kalinligi 55 mm ydi KwK 37 L 24 un 700 metre mesafede zirh delme kabiliyeti ise 43 mm ile sinirliydi Britanyalilarin Matilda II tanklari da onde ve tarette 70 mm yanlarda ise minimum 65 mm kalinliktaydi Panzer IV Afrika Korps Alman Afrika kolordusu tarafindan Kuzey Afrika daki muharebelerde de kullanildi Panzer III ve IV bu cephede de Birlesik Krallik in Matilda II tanklarinin kalin zirhini delmekte sorun yasadi Matilda nin 40 mm QF 2 pounder topu ise iki Alman tank modelinin zirhini da delebiliyordu Matilda II nin ana dezavantaji yavas olmasiydi Agustos 1942 de Rommel in kuvvetlerine uzun namlulu 7 5 cm L 43 topu tasiyan Panzer IV Ausf F2 lerden sadece 27 adet teslim edilmisti Rommel bu tanklari zirhli saldirilarinda mizrak basi olarak kullandi Uzun namlulu L 43 topu M3 Grant de dahil olmak uzere cephedeki Amerikan ve Birlesik Krallik tanklarinin zirhlarini 1 500 metreye dek mesafeden delebiliyordu Ausf F2 lerin cogu cepheye Agustos ile Ekim 1942 arasinda ulasti ancak sayilari Birlesik Krallik in cepheye yigdigi guce kiyasla cok azdi Panzer IV ayrica 1941 baslarinda Yugoslavya nin isgali ve Yunanistan in isgalinde de yer aldi Dogu Cephesi 1941 1945 22 Haziran 1941 de baslayan Barbarossa Harekati nin ilk safhalarinda Alman gucleri Ruslarin kalin zirha sahip agir tank KV 1 ve egimli zirha sahip orta tank T 34 modelleriyle karsi karsiya geldi Panzer IV un ilk modellerindeki 7 5 cm L 24 bu tanklara karsi etkili degildi Almanlar bu tehditlere karsi 7 5 cm lik uzun namlulu yuksek mermi cikis hizina sahip L 43 ve L 48 toplarina gecisi hizlandirdilar 7 5 cm L 43 T 34 un zirhini 1 600 metreye kadar mesafelerde bircok atis acisindan delebiliyordu Yeni L 43 topa sahip Ausf F2 modellerinin ceheye sevkiyati 1942 ilkbaharinda basladi Yaz aylarinda yapilan saldirilarda L 43 topa sahip 135 Panzer IV kullanima hazirdi Bu esnada Panzer IV Ausf F2 T 34 ve KV 1 e karsi ates gucu ustunlugu olan tek Alman tankiydi Haziran 1942 ile Mart 1943 arasindaki muhrarebelerde kritik rol oynayan bu model ile Panzer IV Alman zirhli tumenlerinin ana silahi oldu Eylul 1942 de hizmete giren Tiger I henuz yeterli sayida degildi yeni bir model oldugu icin gelistirme sureci sonlanmamisti ve hala cozulmesi gereken problemleri vardi Panther ise Mayis 1943 e kadar cephede yer almayacakti Bu donemde Alman kuvvetlerinin Panzer IV kullanim sikligi kaybedilen tank sayisinda da kendini gosteriyordu 1942 de Dogu Cephesi nde 502 Panzer IV kaybedilmisti Panzer IV 1943 yili boyunca da cephede onemli rol oynadi Tankin yer aldigi onemli catismalardan biri de Kursk Muharebesi ydi Kursk ta Panther gibi yeni tanklar muharebe yeteneklerini kisitlayan dayaniklilik sorunlariyla ugrastigi icin Panzer IV ler cephede yogun sekilde kullanildi Kursk ta 841 Panzer IV gorev yapti 1943 yili boyunca Almanlar Dogu Cephesi nde 2 352 Panzer IV kaybetti bazi tumenler yilin sonda 12 18 tank mevcuduna kadar dusmustu 1944 te 2 643 Panzer IV daha kaybedildi Almanlar zaman gectikce kaybedilen tanklarin yerine yenisini koymakta git gide daha cok zorlaniyordu Yine de Panzer IV lerin yerini alacak yeterli sayida Panther uretimi olmadigi icin Panzer IV ler 1944 boyunca Almanya nin ana tanki olmaya devam etti Ocak 1945 te Dogu Cephesi nde 287 Panzer IV kaybedildi Savas boyunca Dogu Cephesi nde Sovyetlere karsi kaybedilen Panzer IV sayisinin 6 153 oldugu tahmin edilmektedir Bu sayi savas boyunca kaybedilen Panzer IV lerin 75 idir Bati Cephesi 1944 45 Panzer IV modelleri 6 Haziran 1944 te Normandiya Cikarmasi basladiginda Bati Cephesi nde yer alan Alman tank gucunun yarisini olusturuyordu Normandiya da gorev yapan 11 tank tumeninin cogu ilk basta Panther ve Panzer IV ler kullanan birer zirhli alaya sahipti Bu tumenlerde toplam 160 tank bulunuyordu Waffen SS panzer tumenleri Heer panzer tumenlerine kiyasla daha buyuktu ve daha iyi donatilmisti Panzer IV savas boyunca surekli gelistirilmesi sayesinde Muttefik tanklarina karsi guclu bir rakip olarak biliniyordu Normandiya nin koruluk cografyasi savunma icin elverisliydi bu sayede Alman tank ve tanksavar birlikleri dusman hava ustunlugune ragmen Muttefik birliklerine agir kayiplar verdirdi Almanlarin karsi saldirilari ise muttefik topcusu piyade tanksavar silahlari tank imha edicileri tanksavar toplari ve avci bombardiman ucaklari tarafindan geri puskurtuldu Panzer IV un Schurzen zirh etekleri Birlesik Krallik in PIAT tanksavar silahi gibi bosluklu imla hakki kullanan silahlarin ana zirha ulasamadan patlamasini sagliyor ve murettebati koruyordu ancak ozellikle bozuk veya agaclik arazide kolayca yerinden cikip kaybedilebiliyordu Bati Cephesi nde yer alan Muttefik tanklari savas boyunca gelisim gosterdi az mekanik ariza veren ve kolayca tamir edilebilen Amerikan M4 Sherman orta tankindan cephede cok sayida bulunuyordu M4 Sherman in ilk modellerinde yer alan 75 mm M3 topunun zirh delme yetenegi gorece azdi M4 ler eski Panzer IV modellerine karsi etkili olsa da daha kalin zirha sahip daha yeni Panzer IV lerle basa cikmakta sorun yasiyorlardi Daha yeni model Panzer IV lerin 80 mm kalinliginda on govde zirhi M4 lerin 75 mm topuna karsi muharebe mesafelerinde yeterli koruma sagliyordu ancak taret zirhi yeterli degildi Kalin zirha sahip Alman tanklarina karsi Birlesik Krallik M4 Sherman lari 76 mm QF 17 pounder anti tank topu ile modifiye ederek Sherman Firefly modelini gelistirdi Sherman Firefly tum Alman tank modelleriyle muharebe mesafelerinde basa cikabilen tek Muttefik tanki olsa da Normandiya cikartmasi esnasinda sadece 342 adet mevcuttu Birlesik Krallik tarafindan kullanilan her dort Sherman dan biri Firefly modeliydi Normandiya seferinin sonuna dek 550 Firefly daha uretilmis ve kaybedilen tanklarin yerini almisti Temmuz 1944 te 76 mm M1 topunu tasiyan Amerikan M4 Sherman lari Panzer IV ile benzer bir ates gucune ulasmisti 29 Agustos 1944 te Alman Besinci Panzer Ordusu ve Yedinci Ordu Almanya ya dogru geri cekilmeye basladi Normandiya cephesinde yer alan ve 750 si Panzer IV olan toplam 2 300 tank ve taarruz topunun 2 200 den fazlasi kaybedilmisti Maresal Walter Model in Hitler e gonderdigi rapora gore kendisinin panzer tumenlerinde ortalama bes veya altisar tank mevcudu kalmisti 1944 45 kisinda gerceklesen Ardenler Taarruzu esnasinda Panzer IV en fazla sayida yer alan tank modeliydi Bu taarruz esnasinda Alman ordusu yakit sikintisi ve Muttefik direnisi karsisinda agir kayiplar verdi Ardenler Taarruzu Alman zirhli guclerinin bati cephesindeki son buyuk operasyonu oldu Diger kullanicilar Finlandiya Temmuz 1944 te 40 Panzer IV Ausf J siparisi verdi Oberkommando der Wehrmacht Temmuz Ekim 1944 doneminde her ay onar tankin Finlandiya ya teslim edilmesini planlamisti Fiyat tank basina 250 000 reichsmark 4 9 milyon Fin markkasi olarak belirlenmisti Tank teslimati tamamlanana dek siyasi durum degisti 4 5 Eylul 1944 te SSCB ile Finlandiya arasinda ateskesin yururluge girmesi ile tanklarin teslimati durduruldu Ateskese dek 15 Panzer IV Ausf J teslim edilmis ateskes ile birlikte tum teslimatlar durdurulmustu Tanklar Devam Savasi ve Laponya Savasi esnasinda catismalarda yer almadi Tanklar Eylul 1962 ye dek Fin ordusu envanterinde kaldilar ve agirlikli olarak egitim gorevlerinde kullanildilar 15 tanktan gunumuze ulasan iki tank Hattula daki Parola Tank Muzesi nde bir tank ise Mikkeli de sergilenmektedir Israil tarafindan ele gecirilen Suriye ye ait bir Panzer IV Danville Virginia ABD deki AAF Tank Muzesi nde Suriye 1950 1952 yillari arasinda Fransa dan yeniden donatilan 60 civari ardindan 1954 te bir silah alim anlasmasi kapsaminda Cekoslovakya dan 50 kadar Panzer IV satin aldi Alinan tanklarin komutan kupolasindaki ucaksavar makineli tufegi Sovyet yapimi 12 7 mm DSK ile degistirildi Bu tanklar Sovyetlerden alinan T 34 lerle birlikte Golan Tepeleri ndeki Israil yerlesimlerine karsi kullanildi 1965 teki catismalarda Israil in Super Sherman ve Centurion taklariyla karsi karsiya geldiler Suriye ayrica Ispanya dan 17 Panzer IV aldi bu tanklar 1967 deki Alti Gun Savasi esnasinda catismalarda yer aldilar Suriye nin Panzer IV lerinden bircogu Israil ordusu tarafindan ele gecirildi Ele gecirilen tanklarin bazilari Yad La Shiryon daki muzede sergilenmektedir Ele gecirilen Cekoslovak menseili bir tank ise bir M5 Stuart karsiligi Danville Virginia ABD de yer alan AAF Tank Muzesi ile takas edilmistir gunumuzde burada sergilenmektedir Ele gecirilen Panzer IV ler Dogu cephesinde ele gecirilen bazi Panzer IV ler Sovyet Kizil Ordu birlikleri tarafindan Almanlara karsi kullanilmistir Ele gecirilen araclar T 4 olarak yeniden adlandirilmis ve agirlikli olarak 1942 43 yillarinda kullanilmistir Agustos 1942 de Dogu Cephesi nde 7 si Panzer IV olmak uzere 50 Alman tankindan mutesekkil iki Sovyet bagimsiz tank taburu bulunmaktaydi Bir yil sonra bu taburlardaki Panzer IV sayisi 11 e ulasmisti Sovyetler tarafindan ele gecirilen Alman tanklari Kuzey Kafkasya da hucumlar da dahil olmak uzere cesitli operasyonlarda yer aldi Savasin son iki yilinda ele gecirilen tanklar ise Alman hatlarinin gerisine sizma amaciyla ozel operasyonalrda kullanildi Muharebe performansiBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Panzer IV sasisini kullanan araclarBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz GaleriPanzer IV 300 Beygir gucundeki Maybach HL 120TRM motoru neredeyse tum Panzer IV modellerinde kullanilmistir Panzer IV Ausf F1 Panzer IV Ausf F2Ayrica bakinizII Dunya Savasi ndaki zirhli araclar listesiKarsilastirilabilir rol performans ve donem tanklariABD M3 Lee Ausf F1 modeline dek ABD M4 Sherman ABD Ausf D modeline dek Arjantin Avustralya Avustralya Thunderbolt Birlesik Krallik Cavalier Birlesik Krallik Cromwell Isvec Italya Japonya Ausf D modeline dek Japonya Ausf E modeline dek Japonya Kanada Ausf G modeline dek Kanada Macaristan Turan III Romanya teklif Sovyet T 34 Sovyet Sovyet KV 13Not listesi Yol tekerleri paletli araclarda aracin agirligini yerle temas eden palete aktaran tekerleklerdir Ausfuhrung genellikle Ausf olarak kisaltir Versiyon veya Varyant anlamina gelir Ausf A aracin A modelidir KaynakcaOzel Spielberger 1972 s 69 Caballero amp Molina 2006 s 5 a b Perrett 1999 s 4 a b c d e f g Spielberger 1972 s 70 Jentz amp Doyle 1997 s 1 a b c d e Perrett 1999 s 5 de Mazarrasa 1994 s 46 a b Caballero amp Molina 2006 s 6 a b c d Caballero amp Molina 2006 s 7 a b Doyle amp Jentz 2001 p 4 Jentz Doyle and Louis 1997 p 18 a b c d e f Perrett 1999 s 6 a b c d e Jentz Doyle and Louis 1997 p 20 Jentz amp Doyle 1997 p 14 Jentz amp Doyle 1997 p 30 Doyle amp Jentz 2001 p 5 a b Jentz amp Doyle 1997 p 40 Jentz amp Doyle 1997 p 34 a b c d e Jentz amp Doyle 2011 ss 50 59 Caballero amp Molina 2006 s 31 a b Spielberger 1972 p 71 Spielberger 1993 sayfa belirt Perrett 1999 s 7 Doyle amp Jentz 2001 pp 6 7 Doyle amp Jentz 2001 p 7 Spielberger 1972 p 73 a b c Perrett 1999 s 8 Jentz amp Doyle 1997 p 44 Doyle amp Jentz 2001 p 8 Caballero amp Molina 2006 s 38 Spielberger 1993 p 59 Doyle amp Jentz 2001 pp 11 12 Walter J Spielberger 1993 P63 Doyle amp Jentz 2001 p 12 Chamberlain amp Doyle 2001 s 255 a b c d Jentz amp Doyle 1997 p 50 Caballero amp Molina 2006 s 44 Spielberger Walter 2011 Panzerkampfwagen IV and its variants 1935 1945 Book 2 Schiffer s 203 Doyle amp Jentz 2001 s 13 a b Doyle amp Jentz 2001 s 14 a b Perrett 1999 s 9 a b Doyle amp Friedli 2016 p 56 Caballero amp Molina 2006 ss 53 54 a b Doyle amp Friedli 2016 p 57 Doyle amp Friedli 2016 p 58 Doyle amp Jentz 2001 p 15 Spielberger 1972 p 72 Doyle amp Jentz 2001 p 16 Rickard J 25 Temmuz 2008 4 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2018 Caballero amp Molina 2006 s 63 Caballero amp Molina 2006 ss 63 66 Scafes and Serbanescu 2005 p 78 a b c Caballero amp Molina 2006 s 66 a b c Doyle amp Jentz 2001 p 41 Perrett 1999 p 44 Bulgaristan in 88 Panzer IV teslim aldigini belirtir Anderson s 247 Turkiye Cumhuriyeti Arsivi nden resmi belge BCA 10 52 344 9 Mahe Yann February 2011 Le Blindorama La Turquie 1935 1945 Batailles amp Blindes Fransizca 41 Caraktere ss 4 7 ISSN 1765 0828 Caballero amp Molina 2006 ss 76 82 Mahe Yann April 2011 Le Blindorama La Croatie 1941 1945 Batailles amp Blindes Fransizca 42 Caraktere ss 4 7 ISSN 1765 0828 Caballero amp Molina 2006 s 67 Carruthers s 43 McCarthy amp Syron 2002 p 36 Caballero amp Molina 2006 s 4 Caballero amp Molina 2006 s 3 Spielberger 1972 p 82 McCarthy amp Syron 2002 p 51 McCarthy amp Syron 2002 p 34 Perrett 1999 s 24 Perrett 1998 s 37 Perrett 1999 s 33 Guderian 1996 p 472 McCarthy amp Syron 2002 p 72 McCarthy amp Syron 2002 p 73 Doyle amp Jentz 2001 pp 4 5 Crawford 2000 p 4 Crawford 2000 p 50 Perrett 1999 s 34 a b Ormeno 2007 p 48 Doyle amp Jentz 2001 p 21 Doyle amp Jentz 2001 p 23 Perrett 1999 ss 34 35 Jentz 1996 p 243 Bird amp Livingston 2001 p 25 Doyle amp Jentz 2001 p 33 Doyle amp Jentz 2001 p 35 36 a b Spielberger 1972 p 87 Caballero amp Molina 2006 s 42 Caballero amp Molina 2006 s 39 Perrett 1999 s 39 Caballero amp Molina 2006 s 47 Caballero amp Molina 2006 s 48 Caballero amp Molina 2006 s 51 Reynolds 2002 p 5 Caballero amp Molina 2006 ss 59 62 a b c Hastings 1999 p 133 Hastings 1999 p 413 Forty 2000 p 88 Perrett 1999 s 43 a b Hastings 1999 p 225 Hastings 1999 pp 225 227 Jentz amp Doyle 2001 p 176 Fletcher 2008 pp 5 8 Hart Stephen 2007 Sherman Firefly vs Tiger Duel 2 Osprey Publishing ISBN 9781846031502 Hayward Mark 2001 Sherman Firefly Barbarossa Books s 20 ISBN 0 9538777 2 8 Fletcher 2008 p 43 Hastings 1999 p 221 a b Forty 2000 p 92 a b Wilmott 1997 p 434 a b Perrett 1999 s 44 JAEGER PLATOON FINNISH ARMY 1918 1945 WEBSITE 22 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Naud Phillipe 2011 Les Blindes de Damas 1948 1967 in Steel Masters nº105 May June 2011 de Mazarrasa 1994 s 50 16 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Mihail B Baryatinskij Srednij tank Pz IV Rabochaya loshadka Pancervaffe Eksmo Verlag Moskova 2007 ISBN 978 5 699 20444 1 s 60 63 Rusca GenelAnderson Thomas 2021 Panzer IV Oxford Birlesik Krallik Osprey Publishing ISBN 9781472829672 Bird Lorrin R Livingston Robert 2001 World War II Ballistics Armor and Gunnery Albany NY Overmatch Press Caballero Carlos Molina Lucas 2006 Panzer IV El puno de la Wehrmacht Ispanyolca Valladolid Spain AFEditores ISBN 978 84 96016 81 1 Carruthers Bob 2012 Panzer IV El puno de la Wehrmacht Ingilizce Warwickshire Birlesik Krallik Coda Books ISBN 978 1 78158 100 1 Chamberlain Peter Doyle Hilary Louis 2001 Encyclopedia Of German Tanks Of World War Two Londra Arms amp Armour Press Crawford Steve 11 Kasim 2000 Tanks of World War II Zenith Press ISBN 978 0 7603 0936 0 de Mazarrasa Javier 1994 Blindados en Espana 2ª Parte La Dificil Postguerra 1939 1960 Ispanyolca Valladolid Spain Quiron Ediciones ISBN 978 84 87314 10 0 Doyle Hilary Jentz Tom 2001 Panzerkampfwagen IV Ausf G H and J 1942 45 New Vanguard 39 Oxford Birlesik Krallik Osprey ISBN 978 1 84176 183 1 Doyle Hilary Friedli Lukas 2016 Panzer Tracts 4 3 Panzerkampfwagen IV Ausf H Ausf J 1943 to 1945 Boyds Maryland Panzer Tracts Fletcher David 2008 Sherman Firefly New Vanguard Oxford Birlesik Krallik Osprey ISBN 978 1 84603 277 6 Forty George 2000 The Reich s Last Gamble The Ardennes Offensive December 1944 Londra Birlesik Krallik Cassell amp Co ISBN 978 0 304 35802 1 Guderian Heinz Panzer Leader New York Da Capo Press Reissue edition 2001 Hastings Max 1999 Overlord D Day and the Battle for Normandy 1944 Londra Birlesik Krallik Pan Books ISBN 978 0 330 39012 5 Jentz Thomas 1996 Panzertruppen The Complete Guide to the Creation amp Combat Employment of Germany s Tank Force 1933 1942 Atglen PA Schiffer Military History ISBN 978 0 88740 915 8 Jentz Thomas Doyle Hilary 1997 Panzer Tracts 4 Panzerkampfwagen IV Grosstraktor to Panzerbefehlswagen IV Darlington MD Darlington Productions Jentz Thomas Doyle Hilary 2011 Panzer Tracts No 23 Panzer Production from 1933 to 1945 Panzer Tracts Jentz Thomas Doyle Hilary 2001 Germany s Panzers in World War II From Pz Kpfw I to Tiger II Atglen PA Schiffer Military History ISBN 978 0 7643 1425 4 Liddell Hart B H The German Generals Talk New York NY Morrow 1948 McCarthy Peter Mike Syryon 2002 Panzerkieg The Rise and Fall of Hitler s Tank Divisions New York City NY Carroll amp Graf ISBN 978 0 7867 1009 6 Ormeno Javier 1 Ocak 2007 Panzerkampfwagen III El pequeno veterano de la Wehrmacht SERGA 45 Perrett Bryan 1998 German Light Panzers 1932 42 New Vanguard Oxford Birlesik Krallik Osprey ISBN 978 1 85532 844 0 Perrett Bryan 1999 Panzerkampfwagen IV Medium Tank 1936 1945 New Vanguard Oxford Birlesik Krallik Osprey ISBN 978 1 85532 843 3 Reynolds Michael 2002 The Sons of the Reich II SS Panzer Corps Havertown PA Casemate ISBN 978 0 9711709 3 3 Scheibert Horst 1991 The Panzer IV Family West Chester PA Schiffer Military History ISBN 978 0 88740 359 0 Simpkin Richard E 1979 Tank Warfare An analysis of Soviet and NATO tank philosophy Londra Birlesik Krallik Brassey s ISBN 978 0 904609 25 7 Spielberger Walter Nisan 1972 PanzerKampfwagen IV Berkshire Birlesik Krallik Profile Publications Ltd Spielberger Walter 1993 Panzer IV and its variants Atglen PA USA Schiffer Military History ISBN 978 0 88740 515 0 Spielberger Walter 2011 Panzerkampfwagen IV and its variants 1935 1945 Book 2 Atglen PA USA Schiffer Military History ISBN 978 0 7643 3756 7 Wilmot Chester 1997 The Struggle for Europe Ware Herts Wordsworth Editions Ltd ISBN 978 1 85326 677 5 Scafes Cornel I Scafes Ioan I Serbanescu Horia Vl 2005 Trupele Blindate din Armata Romana 1919 1947 Bucuresti Editura Oscar Print Ayrica bakinizII Dunya Savasi ndaki zirhli araclar listesi II Dunya Savasi nda Almanya tank uretimi Toplam Uretim Wikimedia Commons ta Panzer IV ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur

Yayın tarihi: Temmuz 17, 2024, 17:19 pm
En çok okunan
  • Ekim 10, 2024

    Hacı İlyas, Akseki

  • Ekim 10, 2024

    Hacı Hasan Fehmi Efendi

  • Ekim 05, 2024

    Hacı Agus Salim Stadyumu

  • Ekim 15, 2024

    Hacettepe Üniversitesi Kastamonu Tıp Fakültesi

  • Kasım 03, 2024

    Habîb-i Acemî

Günlük

  • Akşehir

  • Anadolu Selçuklu Devleti

  • Akşehir

  • Mevlevîlik

  • Rufâilik

  • Yer merkezli yörünge

  • İran'daki Yahudilerin tarihi

  • İstanbul

  • Ateş (tıp)

  • Balko

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst