Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bolşeviklerin 1918'de çökmekte olan Rus İmparatorluğu'nun bazı kısımlarını ele geçirdikleri Ekim Devrimi'nden sonra, Alman İmparatorluğu'na karşı büyük zorluklarla karşı karşıya kaldılar ve sonunda I. Dünya Savaşı'ndan çekilme şartlarını kabul ettiler. Daha sonra, acı iç savaşta Beyaz Orduya, bağımsızlık yanlısı hareketlere, asi köylülere, eski destekçilere, anarşistlere ve yabancı müdahalecilere karşı savaşa girdiler. 1922'de Vladimir Lenin'in başkanlığında Sovyetler Birliği'ni kurdular. İlk başta, çarlık borçlarını reddetmesi ve hem yurtiçinde hem de dünyada kapitalizmi yok etme tehdidinde bulunması nedeniyle tanınmayan bir olarak muamele gördüler. 1922'ye gelindiğinde Moskova dünya devrimi hedefinden vazgeçti ve Britanya ve Almanya'dan başlayarak kapitalist dünyayla diplomatik tanınma ve dostane ticari ilişkiler kurmaya çalıştı. Nihayet 1933'te Amerika Birleşik Devletleritarafından tanıdı. Almanya ve ABD'den ticari ve teknik yardım 1920'lerin sonlarında geldi. 1924'te Lenin öldükten sonra liderliğe Josef Stalin geldi. 1930'larda ülkeyi endüstriyel ve askeri bir güce dönüştürdü. Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı kapsamında aniden Berlin ile dostane anlaşmaya vardığı Ağustos 1939'a kadar Nazi Almanyası'yla sürekli ideolojik olarak karşı karşıya geldi. Moskova ve Berlin anlaşmaya vararak Polonya ve Baltık Devletlerini işgal etti ve böldü. Stalin, Hitler'in işgal etmeyi planladığı yönünde defalarca yapılan uyarıları görmezden geldi. Haziran 1941'de Nazi Almanyası Sovyetler Birliği'ni işgal etti. Almanlar Leningrad ve Moskova'nın eteklerine ulaştığında Sovyet güçleri neredeyse çöküyordu. Ancak Sovyetler Birliği, II. Dünya Savaşı'ndaki kilit müttefikleri
İngiltere ve ABD'nin yardımı, sınırsız insan ve mühimmat kaynağıyla Nazi Almanya'sını yenebilecek kadar güçlü olduğunu kanıtladı. Sovyet ordusu Doğu Avrupa'nın çoğunu (Yugoslavya hariç) işgal etti.
1945'te SSCB, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Fransa ve Çin ile birlikte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinden biri haline geldi ve Güvenlik Konseyi kararlarından herhangi birini veto etme hakkı verildi. 1947'ye gelindiğinde, Doğu Avrupa devletlerinin Sovyet askeri işgaline karşı Amerika ve Avrupalıların öfkesi Soğuk Savaş'a yol açtı. Batı Avrupa, Washington'un Marshall Planı'nın yardımıyla ekonomik olarak yeniden inşa edildi. Sovyet yayılma tehlikesine karşı 1949'da NATO oluşturuldu. Sıcak savaş yoktu ama Soğuk Savaş dünya çapında Sovyet ve NATO blokları tarafından diplomatik ve politik olarak yürütüldü.
Kremlin, ordusunun 1945'te işgal ettiği Doğu Avrupa bölgelerinde kurduğu uydu devletlerini kontrol ediyordu. Tüm muhalefeti ortadan kaldırıp liderliği tasfiye ettikten sonra onları Comecon aracılığıyla ekonomik açıdan SSCB'ye, daha sonra da Varşova Paktı aracılığıyla orduya bağladı. 1948'de Yugoslavya ile ilişkiler, Stalin ile Tito arasındaki karşılıklı güvensizlik nedeniyle bozuldu . Benzer bir bölünme 1955'te Arnavutluk'ta da yaşandı. Yugoslavya ve Arnavutluk gibi Çin de hiçbir zaman Sovyet Ordusu tarafından kontrol edilmedi. Kremlin, Çin İç Savaşı'nda savaşan iki grup arasında kararsız kaldı ancak sonuçta kazanan Mao Zedong'u destekledi. Stalin ve Mao, 1950'de Güney Kore'yi işgalinde Kuzey Kore'yi desteklediler. Ancak Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşmiş Milletler, Kore Savaşı'nda (1950-1953) Güneylilere destek verdi. Moskova hava desteği sağlıyordu ancak kara birlikleri yoktu. Çin, sonunda savaşı çıkmaza sokan büyük ordusunu gönderdi. 1960'a gelindiğinde Pekin ile Moskova arasındaki anlaşmazlıklar kontrolden çıktı ve iki ülke, dünya çapındaki komünist faaliyetlerin kontrolüne yönelik mücadelede amansız düşmanlar haline geldi.
Sovyetler Birliği ile ABD arasındaki gerilim, Sovyet füzelerinin ABD topraklarının menzili içindeki Küba adasına yerleştirildiği 1962 Küba Füze Krizi sırasında tüm zamanların en yüksek noktasına ulaştı. Bu geriye dönük olarak dünyanın nükleer savaşa en yakın olduğu dönem olarak değerlendirildi. Krizin çözülmesinin ardından ABD ile ilişkiler 1970'lere kadar yavaş yavaş gevşedi.
1979'da Afganistan'da kurulan komünist hükûmet Moskova'dan askeri yardım istedi. Sovyet ordusu rejimi desteklemek için müdahale etti ancak kendisini büyük bir çatışmanın içinde buldu. Amerika Birleşik Devletleri'nde Ronald Reagan'ın başkanlığına Sovyetler Birliği'ne karşı muhalefet damgasını vurdu ve müttefiklerini Afganistan'da Sovyetlere karşı gerilla savaşını desteklemek için harekete geçirdi. Amaç, Vietnam Savaşı'na benzer şekilde Sovyet gücünü ve moralini tüketmekti. Mihail Gorbaçov 1985 yılında Sovyetler Birliği'nin lideri olduğunda, Sovyetler Birliği'ni Batı sosyal demokrasisinin İskandinav modeline benzeyecek şekilde yeniden yapılandırmaya ve böylece özel sektör ekonomisi yaratmaya çalıştı. 1989'da Sovyetler birliklerini Afganistan'dan geri çekti ve SSCB'nin Doğu Avrupa uydularıyla ilişkilerinde müdahalesiz bir yaklaşım başlattı. Bu, Amerika Birleşik Devletleri tarafından iyi karşılandı, ancak 1989'da Doğu Avrupa uydularının ayrılmasına ve 1991'de SSCB'nin nihai çöküşüne ve dağılmasına yol açtı. Boris Yeltsin yönetimindeki yeni Rusya, Sovyetler Birliği'nin yerini aldı.
Dışişleri Bakanlığı, Stalin'in ve ölümünden sonra Politbüro'nun belirlediği dış politikaları uyguladı. Andrei Gromyko, yaklaşık otuz yıl (1957-1985) Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı ve dünyanın en uzun süre hizmet veren dışişleri bakanı oldu.
Sovyet dış politikasının ideolojisi ve hedefleri
Sovyet Marksist-Leninist teorisyenlerine göre, Sovyet dış politikasının temeli, Kasım 1917'de İkinci Sovyetler Kongresi tarafından kabul edilen Vladimir Lenin'in Barış Kararnamesi'nde ortaya konmuştu. Hem proleter enternasyonalizmini hem de barış içinde bir arada yaşamayı kapsayan Sovyet dış politikasının ikili doğasını ortaya koydu. Bir yandan proleter enternasyonalizmi, tüm ülkelerdeki işçi sınıfının burjuvaziyi devirme ve başlatma mücadelesindeki ortak davasını ifade ederken barış içinde bir arada yaşama ise kapitalist devletlerle hükûmetler arası ilişkilerin nispeten barışçıl olmasını sağlamaya yönelik tedbirleri ifade ediyordu. Her iki politika da aynı anda izlenebilir. "Barış içinde bir arada yaşama, emperyalist saldırganlığa karşı kararlı bir muhalefeti ve devrimci kazanımlarını savunan veya yabancı baskıya karşı mücadele eden halklara destek"
Sovyetlerin pratikte proleter enternasyonalizmine olan bağlılığı, Sovyet devletinin kuruluşundan bu yana azaldı. Ancak ideolojinin bu bileşeni, Sovyet dış politikasının daha sonraki formülasyonu ve uygulanması üzerinde hala bir miktar etkiye sahipti. Her ne kadar pragmatik varlık nedenleri kuşkusuz yakın zamandaki Sovyet dış politikasının çoğunu açıklasa da, sınıf mücadelesi ideolojisi 1980'lerde hâlâ bir dünya görüşü ve eyleme yönelik bazı gevşek yönergeler sağlamada rol oynuyordu. Marksist-Leninist ideoloji, siyasi kültürün diğer devletlerle rekabet ve çatışma tutumu yaratan diğer özelliklerini güçlendirdi
Sovyetler Birliği'nin genel dış politika hedefleri, Şubat-Mart 1986'da Yirmi Yedinci Parti Kongresi delegeleri tarafından onaylanan bir parti programıyla resmîleştirildi. Programa göre, "SBKP'nin uluslararası politikasının ana hedefleri ve yönergeleri" arasında Sovyetler Birliği'nde komünizmin inşasına yardımcı olacak uygun dış koşulların sağlanması, dünya savaşı tehdidinin ortadan kaldırılması, silahsızlanma, dünya sosyalist sisteminin güçlendirilmesi, üçüncü dünya ülkeleriyle eşit ve dostane ilişkiler geliştirmek, kapitalist ülkelerle barış içinde bir arada yaşama, komünist ve devrimci-demokrat partilerle, uluslararası işçi hareketiyle ve ulusal kurtuluş mücadeleleriyle dayanışma.
Her ne kadar bu genel dış politika hedefleri görünüşte öncelikler çerçevesinde tasarlanmış olsa da, önceliklerin vurgusu ve sıralaması zaman içinde iç ve dış uyaranlara tepki olarak değişmiştir. Örneğin, Mihail Gorbaçov 1985'te Komünist Partinin Genel Sekreteri olduktan sonra, bazı Batılı analistler önceliklerin sıralamasında Sovyetlerin ulusal kurtuluş hareketlerine verdiği desteğin vurgusunun azaldığını fark ettiler. Önceliklerin vurgusu ve sıralaması değişse de, Sovyet dış politikasının iki temel hedefi sabit kaldı, ulusal güvenlik ve 1940'ların sonlarından bu yana Doğu Avrupa üzerindeki nüfuz.
Birçok Batılı analist, çeşitli bölge ve ülkelerdeki Sovyet davranışlarının Sovyet dış politikasının genel hedeflerini nasıl desteklediğini inceledi. Bu analistler, 1970'ler ve 1980'lerdeki Sovyet davranışını, Sovyetler Birliği'nin ulusal güvenliğine yönelik en büyük tehdit olarak kabul edilen ABD ile ilişkilere öncelikli vurgu olarak değerlendirdiler. İkinci öncelik Doğu Avrupa ve Batı Avrupa ile ilişkilere verildi. Üçüncü öncelik, Sovyetler Birliği'nin güney sınırı boyunca kıyıdaş veya komşu devletlere verildi. Türkiye, İran, Afganistan, Çin, Moğolistan, Kuzey Kore ve Japonya. Sovyetler Birliği'ne yakın ancak sınırdaş olmayan bölgelere dördüncü öncelik verildi. Bunlar arasında Orta Doğu'nun büyük kısmı, Güney Asya ve Güneydoğu Asya yer alıyordu. Son öncelik Sahra altı Afrika, Okyanusya ve Latin Amerika'ya verildi. Genel olarak, Sovyet dış politikası en çok ABD ile olan ilişkileriyle ilgiliydi, ancak 1980'lerde Sovyet liderleri, dış politikanın bir parçası olarak dünyanın tüm bölgeleriyle ilişkileri iyileştirmeye çalıştı.
Komiserler ve bakanlar
1949'a kadar "Narkomindel" olarak adlandırılan Dışişleri Bakanlığı, Stalin ve Politbüro'nun onayına yönelik politika belgeleri hazırladı ve ardından emirlerini Sovyet büyükelçiliklerine gönderdi. Aşağıdaki kişiler, Sovyet döneminde Komiserliği/Bakanlığı üstlenmiş kişileri göstermektedir.
| İsim | Fotoğraf | Göreve geliş | Görev sonu | Görev süresi | Kabine |
|---|---|---|---|---|---|
| RSFSR Dışişleri Halk Komiseri | |||||
| Leon Trotsky |  | 8 Kasım 1917 | 9 Nisan 1918 | 152 gün | Lenin I |
| Georgi Çiçerin |  | 9 Nisan 1918 | 6 Temmuz 1923 | 5 yıl, 88 gün | Lenin I |
| SSCB Dışişleri Halk Komiseri | |||||
| Georgi Çiçerin | | 6 Temmuz 1923 | 21 Temmuz 1930 | 7 yıl, 15 gün | Lenin II – Rykov |
| Maksim Litvinov |  | 21 Temmuz 1930 | 3 Mayıs 1939 | 8 yıl, 286 gün | Molotof I |
| Vyacheslav Molotov |  | 3 Mayıs 1939 | 15 Mart 1946 | 6 yıl, 305 gün | Molotof I – Stalin I |
| SSCB Dışişleri Bakanı | |||||
| Vyacheslav Molotov | | 19 Mart 1946 | 4 Mart 1949 | 2 yıl, 350 gün | Stalin II |
| Andrey Vışinski |  | 4 Mart 1949 | 5 Mart 1953 | 4 yıl, 1 gün | Stalin II – Malenkov I |
| Vyacheslav Molotov | | 5 Mart 1953 | 1 Haziran 1956 | 3 yıl, 88 gün | Malenkov I – Bulganin I |
| Dmitri Şepilov |  | 1 Haziran 1956 | 15 Şubat 1957 | 259 gün | Bulganin I |
| Andrey Gromıko |  | 15 Şubat 1957 | 2 Temmuz 1985 | 28 yıl, 137 gün | Bulganin I – Tihonov II |
| Eduard Shevardnadze |  | 2 Temmuz 1985 | 15 Ocak 1991 | 5 yıl, 197 gün | Tihonov II – Pavlov I |
| Aleksandr Bessmertnıh |  | 15 Ocak 1991 | 23 Ağustos 1991 | 220 gün | Pavlov |
| Boris Pankin |  | 28 Ağustos 1991 | 14 Kasım 1991 | 78 gün | Silayev |
| SSCB Dış İlişkiler Bakanı | |||||
| Eduard Shevardnadze | | 19 Kasım 1991 | 25 Aralık 1991 | 36 gün | Silayev |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bolseviklerin 1918 de cokmekte olan Rus Imparatorlugu nun bazi kisimlarini ele gecirdikleri Ekim Devrimi nden sonra Alman Imparatorlugu na karsi buyuk zorluklarla karsi karsiya kaldilar ve sonunda I Dunya Savasi ndan cekilme sartlarini kabul ettiler Daha sonra aci ic savasta Beyaz Orduya bagimsizlik yanlisi hareketlere asi koylulere eski destekcilere anarsistlere ve yabanci mudahalecilere karsi savasa girdiler 1922 de Vladimir Lenin in baskanliginda Sovyetler Birligi ni kurdular Ilk basta carlik borclarini reddetmesi ve hem yurticinde hem de dunyada kapitalizmi yok etme tehdidinde bulunmasi nedeniyle taninmayan bir olarak muamele gorduler 1922 ye gelindiginde Moskova dunya devrimi hedefinden vazgecti ve Britanya ve Almanya dan baslayarak kapitalist dunyayla diplomatik taninma ve dostane ticari iliskiler kurmaya calisti Nihayet 1933 te Amerika Birlesik Devletleritarafindan tanidi Almanya ve ABD den ticari ve teknik yardim 1920 lerin sonlarinda geldi 1924 te Lenin oldukten sonra liderlige Josef Stalin geldi 1930 larda ulkeyi endustriyel ve askeri bir guce donusturdu Alman Sovyet Saldirmazlik Pakti kapsaminda aniden Berlin ile dostane anlasmaya vardigi Agustos 1939 a kadar Nazi Almanyasi yla surekli ideolojik olarak karsi karsiya geldi Moskova ve Berlin anlasmaya vararak Polonya ve Baltik Devletlerini isgal etti ve boldu Stalin Hitler in isgal etmeyi planladigi yonunde defalarca yapilan uyarilari gormezden geldi Haziran 1941 de Nazi Almanyasi Sovyetler Birligi ni isgal etti Almanlar Leningrad ve Moskova nin eteklerine ulastiginda Sovyet gucleri neredeyse cokuyordu Ancak Sovyetler Birligi II Dunya Savasi ndaki kilit muttefikleriDisisleri Bakanligi binasi Ingiltere ve ABD nin yardimi sinirsiz insan ve muhimmat kaynagiyla Nazi Almanya sini yenebilecek kadar guclu oldugunu kanitladi Sovyet ordusu Dogu Avrupa nin cogunu Yugoslavya haric isgal etti 1945 te SSCB Amerika Birlesik Devletleri Ingiltere Fransa ve Cin ile birlikte Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi nin bes daimi uyesinden biri haline geldi ve Guvenlik Konseyi kararlarindan herhangi birini veto etme hakki verildi 1947 ye gelindiginde Dogu Avrupa devletlerinin Sovyet askeri isgaline karsi Amerika ve Avrupalilarin ofkesi Soguk Savas a yol acti Bati Avrupa Washington un Marshall Plani nin yardimiyla ekonomik olarak yeniden insa edildi Sovyet yayilma tehlikesine karsi 1949 da NATO olusturuldu Sicak savas yoktu ama Soguk Savas dunya capinda Sovyet ve NATO bloklari tarafindan diplomatik ve politik olarak yurutuldu Kremlin ordusunun 1945 te isgal ettigi Dogu Avrupa bolgelerinde kurdugu uydu devletlerini kontrol ediyordu Tum muhalefeti ortadan kaldirip liderligi tasfiye ettikten sonra onlari Comecon araciligiyla ekonomik acidan SSCB ye daha sonra da Varsova Pakti araciligiyla orduya bagladi 1948 de Yugoslavya ile iliskiler Stalin ile Tito arasindaki karsilikli guvensizlik nedeniyle bozuldu Benzer bir bolunme 1955 te Arnavutluk ta da yasandi Yugoslavya ve Arnavutluk gibi Cin de hicbir zaman Sovyet Ordusu tarafindan kontrol edilmedi Kremlin Cin Ic Savasi nda savasan iki grup arasinda kararsiz kaldi ancak sonucta kazanan Mao Zedong u destekledi Stalin ve Mao 1950 de Guney Kore yi isgalinde Kuzey Kore yi desteklediler Ancak Amerika Birlesik Devletleri ve Birlesmis Milletler Kore Savasi nda 1950 1953 Guneylilere destek verdi Moskova hava destegi sagliyordu ancak kara birlikleri yoktu Cin sonunda savasi cikmaza sokan buyuk ordusunu gonderdi 1960 a gelindiginde Pekin ile Moskova arasindaki anlasmazliklar kontrolden cikti ve iki ulke dunya capindaki komunist faaliyetlerin kontrolune yonelik mucadelede amansiz dusmanlar haline geldi Sovyetler Birligi ile ABD arasindaki gerilim Sovyet fuzelerinin ABD topraklarinin menzili icindeki Kuba adasina yerlestirildigi 1962 Kuba Fuze Krizi sirasinda tum zamanlarin en yuksek noktasina ulasti Bu geriye donuk olarak dunyanin nukleer savasa en yakin oldugu donem olarak degerlendirildi Krizin cozulmesinin ardindan ABD ile iliskiler 1970 lere kadar yavas yavas gevsedi 1979 da Afganistan da kurulan komunist hukumet Moskova dan askeri yardim istedi Sovyet ordusu rejimi desteklemek icin mudahale etti ancak kendisini buyuk bir catismanin icinde buldu Amerika Birlesik Devletleri nde Ronald Reagan in baskanligina Sovyetler Birligi ne karsi muhalefet damgasini vurdu ve muttefiklerini Afganistan da Sovyetlere karsi gerilla savasini desteklemek icin harekete gecirdi Amac Vietnam Savasi na benzer sekilde Sovyet gucunu ve moralini tuketmekti Mihail Gorbacov 1985 yilinda Sovyetler Birligi nin lideri oldugunda Sovyetler Birligi ni Bati sosyal demokrasisinin Iskandinav modeline benzeyecek sekilde yeniden yapilandirmaya ve boylece ozel sektor ekonomisi yaratmaya calisti 1989 da Sovyetler birliklerini Afganistan dan geri cekti ve SSCB nin Dogu Avrupa uydulariyla iliskilerinde mudahalesiz bir yaklasim baslatti Bu Amerika Birlesik Devletleri tarafindan iyi karsilandi ancak 1989 da Dogu Avrupa uydularinin ayrilmasina ve 1991 de SSCB nin nihai cokusune ve dagilmasina yol acti Boris Yeltsin yonetimindeki yeni Rusya Sovyetler Birligi nin yerini aldi Disisleri Bakanligi Stalin in ve olumunden sonra Politburo nun belirledigi dis politikalari uyguladi Andrei Gromyko yaklasik otuz yil 1957 1985 Disisleri Bakani olarak gorev yapti ve dunyanin en uzun sure hizmet veren disisleri bakani oldu Sovyet dis politikasinin ideolojisi ve hedefleriSovyet Marksist Leninist teorisyenlerine gore Sovyet dis politikasinin temeli Kasim 1917 de Ikinci Sovyetler Kongresi tarafindan kabul edilen Vladimir Lenin in Baris Kararnamesi nde ortaya konmustu Hem proleter enternasyonalizmini hem de baris icinde bir arada yasamayi kapsayan Sovyet dis politikasinin ikili dogasini ortaya koydu Bir yandan proleter enternasyonalizmi tum ulkelerdeki isci sinifinin burjuvaziyi devirme ve baslatma mucadelesindeki ortak davasini ifade ederken baris icinde bir arada yasama ise kapitalist devletlerle hukumetler arasi iliskilerin nispeten bariscil olmasini saglamaya yonelik tedbirleri ifade ediyordu Her iki politika da ayni anda izlenebilir Baris icinde bir arada yasama emperyalist saldirganliga karsi kararli bir muhalefeti ve devrimci kazanimlarini savunan veya yabanci baskiya karsi mucadele eden halklara destek Sovyetlerin pratikte proleter enternasyonalizmine olan bagliligi Sovyet devletinin kurulusundan bu yana azaldi Ancak ideolojinin bu bileseni Sovyet dis politikasinin daha sonraki formulasyonu ve uygulanmasi uzerinde hala bir miktar etkiye sahipti Her ne kadar pragmatik varlik nedenleri kuskusuz yakin zamandaki Sovyet dis politikasinin cogunu aciklasa da sinif mucadelesi ideolojisi 1980 lerde hala bir dunya gorusu ve eyleme yonelik bazi gevsek yonergeler saglamada rol oynuyordu Marksist Leninist ideoloji siyasi kulturun diger devletlerle rekabet ve catisma tutumu yaratan diger ozelliklerini guclendirdi Sovyetler Birligi nin genel dis politika hedefleri Subat Mart 1986 da Yirmi Yedinci Parti Kongresi delegeleri tarafindan onaylanan bir parti programiyla resmilestirildi Programa gore SBKP nin uluslararasi politikasinin ana hedefleri ve yonergeleri arasinda Sovyetler Birligi nde komunizmin insasina yardimci olacak uygun dis kosullarin saglanmasi dunya savasi tehdidinin ortadan kaldirilmasi silahsizlanma dunya sosyalist sisteminin guclendirilmesi ucuncu dunya ulkeleriyle esit ve dostane iliskiler gelistirmek kapitalist ulkelerle baris icinde bir arada yasama komunist ve devrimci demokrat partilerle uluslararasi isci hareketiyle ve ulusal kurtulus mucadeleleriyle dayanisma Her ne kadar bu genel dis politika hedefleri gorunuste oncelikler cercevesinde tasarlanmis olsa da onceliklerin vurgusu ve siralamasi zaman icinde ic ve dis uyaranlara tepki olarak degismistir Ornegin Mihail Gorbacov 1985 te Komunist Partinin Genel Sekreteri olduktan sonra bazi Batili analistler onceliklerin siralamasinda Sovyetlerin ulusal kurtulus hareketlerine verdigi destegin vurgusunun azaldigini fark ettiler Onceliklerin vurgusu ve siralamasi degisse de Sovyet dis politikasinin iki temel hedefi sabit kaldi ulusal guvenlik ve 1940 larin sonlarindan bu yana Dogu Avrupa uzerindeki nufuz Bircok Batili analist cesitli bolge ve ulkelerdeki Sovyet davranislarinin Sovyet dis politikasinin genel hedeflerini nasil destekledigini inceledi Bu analistler 1970 ler ve 1980 lerdeki Sovyet davranisini Sovyetler Birligi nin ulusal guvenligine yonelik en buyuk tehdit olarak kabul edilen ABD ile iliskilere oncelikli vurgu olarak degerlendirdiler Ikinci oncelik Dogu Avrupa ve Bati Avrupa ile iliskilere verildi Ucuncu oncelik Sovyetler Birligi nin guney siniri boyunca kiyidas veya komsu devletlere verildi Turkiye Iran Afganistan Cin Mogolistan Kuzey Kore ve Japonya Sovyetler Birligi ne yakin ancak sinirdas olmayan bolgelere dorduncu oncelik verildi Bunlar arasinda Orta Dogu nun buyuk kismi Guney Asya ve Guneydogu Asya yer aliyordu Son oncelik Sahra alti Afrika Okyanusya ve Latin Amerika ya verildi Genel olarak Sovyet dis politikasi en cok ABD ile olan iliskileriyle ilgiliydi ancak 1980 lerde Sovyet liderleri dis politikanin bir parcasi olarak dunyanin tum bolgeleriyle iliskileri iyilestirmeye calisti Komiserler ve bakanlar1949 a kadar Narkomindel olarak adlandirilan Disisleri Bakanligi Stalin ve Politburo nun onayina yonelik politika belgeleri hazirladi ve ardindan emirlerini Sovyet buyukelciliklerine gonderdi Asagidaki kisiler Sovyet doneminde Komiserligi Bakanligi ustlenmis kisileri gostermektedir Isim Fotograf Goreve gelis Gorev sonu Gorev suresi KabineRSFSR Disisleri Halk KomiseriTrotsky Leon Leon Trotsky 8 Kasim 1917 9 Nisan 1918 152 gun Lenin IGeorgi Cicerin 9 Nisan 1918 6 Temmuz 1923 5 yil 88 gun Lenin ISSCB Disisleri Halk KomiseriGeorgi Cicerin 6 Temmuz 1923 21 Temmuz 1930 7 yil 15 gun Lenin II RykovMaksim Litvinov 21 Temmuz 1930 3 Mayis 1939 8 yil 286 gun Molotof IMolotov Vyacheslav Vyacheslav Molotov 3 Mayis 1939 15 Mart 1946 6 yil 305 gun Molotof I Stalin ISSCB Disisleri BakaniMolotov Vyacheslav Vyacheslav Molotov 19 Mart 1946 4 Mart 1949 2 yil 350 gun Stalin IIAndrey Visinski 4 Mart 1949 5 Mart 1953 4 yil 1 gun Stalin II Malenkov IMolotov Vyacheslav Vyacheslav Molotov 5 Mart 1953 1 Haziran 1956 3 yil 88 gun Malenkov I Bulganin IDmitri Sepilov 1 Haziran 1956 15 Subat 1957 259 gun Bulganin IAndrey Gromiko 15 Subat 1957 2 Temmuz 1985 28 yil 137 gun Bulganin I Tihonov IIShevardnadze Eduard Eduard Shevardnadze 2 Temmuz 1985 15 Ocak 1991 5 yil 197 gun Tihonov II Pavlov IAleksandr Bessmertnih 15 Ocak 1991 23 Agustos 1991 220 gun PavlovBoris Pankin 28 Agustos 1991 14 Kasim 1991 78 gun SilayevSSCB Dis Iliskiler BakaniShevardnadze Eduard Eduard Shevardnadze 19 Kasim 1991 25 Aralik 1991 36 gun SilayevKaynakca a b c d e Text used in this cited section originally came from Chapter 10 of the Soviet Union Country Study 10 Aralik 1997 tarihinde Wayback Machine sitesinde from the project