Thomas Paine (9 Şubat 1737 - 8 Haziran 1809), Amerikalı siyasi aktivist, filozof, yazar, siyaset kuramcısı ve devrimci. Düşünceleriyle Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nı ve Fransız Devrimi'ni etkilemiştir.
Thomas Paine | |
---|---|
Doğumu | 9 Şubat 1737 Thetford, Norfolk, İngiltere, Büyük Britanya |
Ölümü | 8 Haziran 1809 (72 yaşında) New York, NY, ABD |
Çağı | Aydınlanma Çağı |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Liberalizm, Radikalizm, Cumhuriyetçilik |
İlgi alanları | Din, etik, siyaset |
Etkilendikleri | |
Etkiledikleri | |
İmzası |
Hayatı ve etkisi
Thomas Paine, İngiltere'nin Norfolk bölgesindeki Thetford'da doğdu. 13 yaşında okuldan ayrılarak bir korse yapımcısı olan babasının yanında çalışmaya başladı. Birçok iş değiştirdikten sonra vergi memuru oldu. Londra'da tanıştığı Benjamin Franklin'in önerisi üzerine 37 yaşında Amerika'ya göç etti. Bu dönemde Amerikan kolonileri ile İngiltere arasındaki ilişki bozulmaya, kolonilerde bağımsızlık düşüncesi yeşermeye başlamıştı. Amerika'da siyasetle yakından ilgilenen Paine, köleliğin kaldırılmasını ve Amerikan kolonilerinin İngiltere'den ayrılmalarını savunan yazılar yazdı. 1776'da yayımlanan Common Sense ("Sağduyu") adlı yapıtı Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'nin hazırlanmasında etkili oldu. George Washington'a göre Common Sense "insanların düşüncelerinde önemli bir değişime yol açmıştır".
1772 itibaren 1773 için, Paine tüketim memurları 1772 yazında, daha iyi ücret meclsi soran ve çalışma koşulları, yayın katıldı, 12 sayfalık makalesinde ve ilk siyasi çalışmaları, Londra kış dağıtma harcama 4.000 kopya Parlamento ve diğerlerine basıldı. 1774 baharında, izni olmadan görevinden alınmadığı için tekrar tüketim hizmetinden çıkarıldı; tütün dükkânı da başarısız oldu. 14 Nisan'da borçluların hapishanesinden kaçınmak için borçlarını ödemek üzere ev eşyalarını sattı. 4 Haziran 1774'te karısı Elizabeth'ten resmen ayrıldı ve eylül ayında matematikçi, Kraliyet Cemiyeti üyesi ve Excise Komiseri 'un onu tanıttığı Londra'ya taşındı. İngiliz sömürge Amerika'ya göç öneren Benjamin Franklin, ona bir tavsiye mektubu verdi. Ekim ayında Paine, 30 Kasım 1774'te Philadelphia'ya gelen Amerikan kolonilerine göç etti. Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında çeşitli kamu görevlerinde bulunan Paine, 1787'de Avrupa'ya geri döndü. İngiltere ve Fransa'da krallıkların devrilerek yerine cumhuriyetlerin kurulması için mücadele etti. 1789 Fransız Devrimi'yle beklentilerinin bir bölümü gerçekleşmiş oldu.
1791-1792'de İnsan Haklan (The Rights of Man) adlı kitabını iki bölüm olarak yayımladı. Bu kitapta cumhuriyet yönetimini savunarak İngilizler'i monarşiyi yıkmaya çağırdı. Halkın eğitilmesini, yoksullara yardım edilmesini, işsizlere devletin iş alanları açmasını, emekli aylığı verilmesini ve gelire göre artan oranda vergi alınmasını istedi. Bu kitabı yüzünden İngiltere'de vatana ihanetle suçlanan Paine, bu arada Fransa'da Ulusal Meclis'e seçilmişti. Fransa'ya giderek meclis çalışmalarına katıldı ve monarşinin kaldırılması yönünde oy kullandı. Ne var ki, Kral XVI. Louis'nin idamına karşı çıktığı için Maximilien Robespierre yönetimi sırasında gözden düştü ve bir yıla yakın süre hapsedildi.
Paine'in hapisteyken yazdığı Age of Reason (1794, "Akıl Çağı") adlı kitabının ikinci bölümü 1796'da yayımlandı. Bu kitapta Tanrı'ya inandığını, ama yürürlükteki dinsel uygulamalara karşı olduğunu belirttiği için dinsizlikle suçlandı. 1796'da yazdığı son büyük kitabı olan Tarımsal Adalet'te (Agrarian Justice) toprak mülkiyetindeki eşitsizlikleri eleştirdi. 1802'de ABD'ye dönen Paine yaşamının son yedi yılını bu ülkede geçirdi ve New York kentinde öldü.
Thomas Paine, 1794 yılında yayımladığı, The Age of Reason (Akıl Çağı) adlı kitabında, Tevrat ile İncil’in eleştirisine girişirken, “Tek bir Tanrı’ya inanıyorum... Yeryüzü yaşamı ötesindeki mutluluğa inanıyorum; insanlar arası eşitliğe ve sevgiye inanıyorum ve şuna da inanıyorum ki, dinsel görevler adil olmayı, hemcinslerimizi mutlu kılma çabalarını kapsar...” diyerek sözlerine başlar. Hemen arkasından “kutsal” diye bilinegelen kitapların Tanrı yapısı değil, insan yapısı şeyler olduğunu söyledikten sonra yaylım ateşine geçer. Örneğin, bu kitaplar hakkındaki görüşlerini sergilerken, her şeyden önce belirttiği şudur: "Eski Ahit'in müstehcen hikayelerle, şeheviliklerle, gaddarlıklarla, intikamcılıklarla dolu sayfalarını okuduğumuzda, bu kitabın Tanrı sözleri olmaktan çok, şeytan sözleri olduğunu söylemenin daha uygun olduğunu anlarız.” Fakat bunu da yeterli bulmaz ve ekler: “...Bu kitapları Tanrı kitapları olarak benimsemeyi Yaradan’a karşı saygısızlık sayarım.”
Bugün hala uygar ülkelerin kitaplıklarında baş köşeyi işgal eden bu kitabın yazarı için Napolyon Bonapart vaktiyle şöyle demiş: “Yeryüzünün her bir kentine Thomas Paine'in saf altından yapılmış heykelinin dikilmesi gerekir.”
Vikisöz'de Thomas Paine ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Thomas Paine 9 Subat 1737 8 Haziran 1809 Amerikali siyasi aktivist filozof yazar siyaset kuramcisi ve devrimci Dusunceleriyle Amerikan Bagimsizlik Savasi ni ve Fransiz Devrimi ni etkilemistir Thomas PaineDogumu9 Subat 1737 1737 02 09 Thetford Norfolk Ingiltere Buyuk BritanyaOlumu8 Haziran 1809 72 yasinda New York NY ABDCagiAydinlanma CagiBolgesiBati felsefesiOkuluLiberalizm Radikalizm CumhuriyetcilikIlgi alanlariDin etik siyasetEtkilendikleri Voltaire Jean Jacques Rousseau John Locke Religious Society of Friends Montesquieu Benjamin FranklinEtkiledikleri Thomas Jefferson William Godwin Mary Wollstonecraft Abraham Lincoln Thomas Edison Bertrand Russell Christopher Hitchens Robert G IngersollImzasiHayati ve etkisiThomas Paine anisina 1969 tarihli pul Thomas Paine Ingiltere nin Norfolk bolgesindeki Thetford da dogdu 13 yasinda okuldan ayrilarak bir korse yapimcisi olan babasinin yaninda calismaya basladi Bircok is degistirdikten sonra vergi memuru oldu Londra da tanistigi Benjamin Franklin in onerisi uzerine 37 yasinda Amerika ya goc etti Bu donemde Amerikan kolonileri ile Ingiltere arasindaki iliski bozulmaya kolonilerde bagimsizlik dusuncesi yesermeye baslamisti Amerika da siyasetle yakindan ilgilenen Paine koleligin kaldirilmasini ve Amerikan kolonilerinin Ingiltere den ayrilmalarini savunan yazilar yazdi 1776 da yayimlanan Common Sense Sagduyu adli yapiti Amerikan Bagimsizlik Bildirgesi nin hazirlanmasinda etkili oldu George Washington a gore Common Sense insanlarin dusuncelerinde onemli bir degisime yol acmistir 1772 itibaren 1773 icin Paine tuketim memurlari 1772 yazinda daha iyi ucret meclsi soran ve calisma kosullari yayin katildi 12 sayfalik makalesinde ve ilk siyasi calismalari Londra kis dagitma harcama 4 000 kopya Parlamento ve digerlerine basildi 1774 baharinda izni olmadan gorevinden alinmadigi icin tekrar tuketim hizmetinden cikarildi tutun dukkani da basarisiz oldu 14 Nisan da borclularin hapishanesinden kacinmak icin borclarini odemek uzere ev esyalarini satti 4 Haziran 1774 te karisi Elizabeth ten resmen ayrildi ve eylul ayinda matematikci Kraliyet Cemiyeti uyesi ve Excise Komiseri un onu tanittigi Londra ya tasindi Ingiliz somurge Amerika ya goc oneren Benjamin Franklin ona bir tavsiye mektubu verdi Ekim ayinda Paine 30 Kasim 1774 te Philadelphia ya gelen Amerikan kolonilerine goc etti Amerikan Bagimsizlik Savasi sirasinda cesitli kamu gorevlerinde bulunan Paine 1787 de Avrupa ya geri dondu Ingiltere ve Fransa da kralliklarin devrilerek yerine cumhuriyetlerin kurulmasi icin mucadele etti 1789 Fransiz Devrimi yle beklentilerinin bir bolumu gerceklesmis oldu 1791 1792 de Insan Haklan The Rights of Man adli kitabini iki bolum olarak yayimladi Bu kitapta cumhuriyet yonetimini savunarak Ingilizler i monarsiyi yikmaya cagirdi Halkin egitilmesini yoksullara yardim edilmesini issizlere devletin is alanlari acmasini emekli ayligi verilmesini ve gelire gore artan oranda vergi alinmasini istedi Bu kitabi yuzunden Ingiltere de vatana ihanetle suclanan Paine bu arada Fransa da Ulusal Meclis e secilmisti Fransa ya giderek meclis calismalarina katildi ve monarsinin kaldirilmasi yonunde oy kullandi Ne var ki Kral XVI Louis nin idamina karsi ciktigi icin Maximilien Robespierre yonetimi sirasinda gozden dustu ve bir yila yakin sure hapsedildi Paine in hapisteyken yazdigi Age of Reason 1794 Akil Cagi adli kitabinin ikinci bolumu 1796 da yayimlandi Bu kitapta Tanri ya inandigini ama yururlukteki dinsel uygulamalara karsi oldugunu belirttigi icin dinsizlikle suclandi 1796 da yazdigi son buyuk kitabi olan Tarimsal Adalet te Agrarian Justice toprak mulkiyetindeki esitsizlikleri elestirdi 1802 de ABD ye donen Paine yasaminin son yedi yilini bu ulkede gecirdi ve New York kentinde oldu Thomas Paine 1794 yilinda yayimladigi The Age of Reason Akil Cagi adli kitabinda Tevrat ile Incil in elestirisine girisirken Tek bir Tanri ya inaniyorum Yeryuzu yasami otesindeki mutluluga inaniyorum insanlar arasi esitlige ve sevgiye inaniyorum ve suna da inaniyorum ki dinsel gorevler adil olmayi hemcinslerimizi mutlu kilma cabalarini kapsar diyerek sozlerine baslar Hemen arkasindan kutsal diye bilinegelen kitaplarin Tanri yapisi degil insan yapisi seyler oldugunu soyledikten sonra yaylim atesine gecer Ornegin bu kitaplar hakkindaki goruslerini sergilerken her seyden once belirttigi sudur Eski Ahit in mustehcen hikayelerle seheviliklerle gaddarliklarla intikamciliklarla dolu sayfalarini okudugumuzda bu kitabin Tanri sozleri olmaktan cok seytan sozleri oldugunu soylemenin daha uygun oldugunu anlariz Fakat bunu da yeterli bulmaz ve ekler Bu kitaplari Tanri kitaplari olarak benimsemeyi Yaradan a karsi saygisizlik sayarim Bugun hala uygar ulkelerin kitapliklarinda bas koseyi isgal eden bu kitabin yazari icin Napolyon Bonapart vaktiyle soyle demis Yeryuzunun her bir kentine Thomas Paine in saf altindan yapilmis heykelinin dikilmesi gerekir Vikisoz de Thomas Paine ile ilgili sozleri bulabilirsiniz