|
Trakyalı Theması (Yunanca: Θρᾳκήσιον θέμα, Thrakēsion thema), daha düzgün bir şekilde Trakyalıların theması (Yunanca: θέμα Θρᾳκησίων, thema Thrakēsiōn olarak bilinir, sıklıkla daha kısa Grekçe: Θρᾳκήσιοι, Thrakēsioi) olarak söylenir, Batı Küçük Asya'da (modern Türkiye) Bizans İmparatorluğu themasıdır. 7. yüzyılın ortalarında veya 8. yüzyılın başlarında eski Trakyalılar ordusunun yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur ve adını almıştır, Konstantinopolis'e yakınlığı nedeniyle varoluşu boyunca İmparatorluğun daha büyük ve daha önemli themalarından biri olmuştur. Trakyalıların theması 14. yüzyılın başlarında bölge Anadolu beyliklerinin eline geçmesine kadar hayatta kalan en uzun ömürlü themalardan biri olmuştur.
Tarihi
Diğer themalarda olduğu gibi, kesin kuruluş tarihi belirsizdir. Trakyalıların Theması'nın varlığı ilk kez 711'de, İmparator II. Justinianos tarafından Hristoforos adlı "Trakyalıların Tourmarches" Hersonisos'a gönderildiğinde kesin şekilde kanıtlanırken yönetici olarak, yönetici bir stratēgos ancak 741 kadar geç tarihte kaydedilir. Bu nedenle geleneksel olarak Trakyalıların başlangıçta Anatolikon Theması'nın bir tourma (tümen) olduğu ve 695'ten bir süre sonra, muhtemelen 8. yüzyılın ilk yıllarında tam bir themaya haline getirildiği varsayılır, ancak kaynakların ifadesi bunun 711 itibarıyla yapılıp yapılmadığını açıklığa kavuşturmamaktadır. Bununla birlikte, Ralph-Johannes Lilie ve John Haldon gibi bazı modern bilim adamları, Trakyalılar ordusunun 687 yılındaki bir fermanda geçen Thracianus exercitus ("Trakyalılar ordusu") terimi ile aynı olduğunu ve dolayısıyla Trakyalıların themasının, Küçük Asya'da oluşturulan orijinal themalardan biri olduğunu öne sürerler.
Themanın adı, themaların 7. yüzyılın ortalarında İslam'ın yayılışı ardından eski kara ordularının kalıntıları için askeri kamp alanları olarak şekillendirilmesinden kaynaklanıyor; Trakyalıların durumunda magister militum per Thracias kara ordusudur. Bu durum şu gerçekle daha da desteklenmektedir: 4./5. yüzyılların Equites Theodosiaci Iuniores'in vexillatio palatina'sı ve Victores'ın auxilium palatinum'u 10. yüzyılın Theodosiakoi ile Viktores'in thema tourmai olarak yeniden kayıtlarda görülmektedir. Bu, Trakyalıların Theması, Bizans ordusunun bilinen en eski birimlerinden bazılarını savunma ayrımı sağlar. Bu köken, İmparator VII. Konstantinos (h. 913-959) tarafından De Thematibus adlı eserinde anlatılan ve bölgeye, Lidyalı Alyattis tarafından MÖ 6. yüzyılın başlarında bazı Trakyalıların yerleştiği adının verildiği efsanevi öyküye de yansımıştır.
Trakyalıların bilinen ilk stratēgos'u Sisinnios isimli biridir, gaspçı Artabasdos'a (h. 741-742) karşı V. Konstantinos'u (h. 740-775) destekledi, ancak daha sonra imparator kendisine karşı bir komploya karıştığından şüphelendiğinden kör edildi. Konstantinos kendisine ve politikalarına sadık bir dizi vali atamaya özen gösterdi; aralarında en göze çarpanı ateşli ikonoklast Mihail Lahanodrakon'dur. Lahanodrakon, ikonofillere, özellikle keşişlere acımasızca zulüm başlattı, tarihçi Warren Treadgold'un sözleriyle 772'ye gelindiğinde, "kendi theması dahilindeki manastır hayatını ortadan kaldırmayı" başarmış gibi görünmektedir. Themanın diğer önemli valileri arasında:
- 790'larda stratēgos'u olan ve 803'te I. Nikiforos'a (h. 803-811) isyan eden Bardanes Turkos;
- 841'de Beşparmak Dağı'nda Giritli Sarazenleri mağlup eden ve imparatorluk ailesi ile evlenen ;
- III. Mihail'in (h. 842-867) amcası ve 856–863 arası imparatorluğun önde gelen generali Petronas;
- Opsikion Theması'nın valisi Georgios Peganis ile birlikte Simbatios o Armenios, önce III. Mihail'in himayesinde olup sonunda tahtı gasp eden I. Basileios "Makedonyalı" (h. 867-886) artan gücüne karşı çıkmaya çalıştılar.
10. yüzyılda, Arap akınlarının tehdidi azalırken, Trakyalıların askerleri, Girit Emirliği'ne 911, 949 ve 960 yıllarında gönderilen seferler gibi denizaşırı seferlerde giderek daha fazla kullanıldığı görünmektedir. Aynı süreç, themanın yavaş yavaş barışçıl bir durgun su haline geldiğini gördü; 1029'a gelindiğinde, imparatorluğun en yetenekli generallerinden biri olan ve tahtta tasarımları barındırdığından şüphelenilen Konstantinos Diogenis'in, stratēgospozisyonuna atanması bir rütbe indirimi ve gücünü frenlemek için bir önlem olarak görüldü.
Thema, 1070'lerin sonlarında kısa süre Selçuklu Hanedanının eline geçti, ancak topraklarının çoğu, 1090'ların sonlarında Birinci Haçlı Seferi'nin yardımıyla İoannis Dukas tarafından geri alındı. II. İoannis (h. 1118-1143) Filadelfiya'da oturan bir doux altında, küçültülmüş boyutta da olsa, bir idari birim olarak themayı yeniden oluşturdu. Eski themanın güney kısmı, yeni kurulan themasının bir parçası oldu.İznik İmparatorluğu altında yeniden yapılandırıldı ve bu zamana kadar Ege kıyıları boyunca Smirni ve Anaia Katepanlıklar'ı ve yukarı Kaystros vadisinde Pyrgion ve Kaloe koralarından oluşuyordu. Basileios Hrisomallis, 1204'ten sonra bilinen ilk validir ve 1233'ten 1260'a kadar valilerin listesi neredeyse tamdır. Merkezi Antiokheia olan Maeander theması, ona bağlıydı.
Trakyalıların theması, Küçük Asya'da çeşitli Türk beyliklerinin eline düşen son Bizans topraklarından biriydi ve baskınlarına karşı bir siper olarak önemli bir rol oynadı. Ancak Smirni 1330'da Aydınoğulları Beyliği'nin eline geçene kadar 14. yüzyılın başlarında bu şehir çevresindeki alanla sınırlı kalmıştır.
Coğrafya ve idare
Trakyalıların themas, İyonya'nın (geç Roma eyaleti Asya) antik bölgelerini, Lidya, Karya'nın kuzey yarısını ve Frigya'nın bir bölümünden oluşturuyordu. Thema batıda, Efes'ten Adramyttion'a kadar uzanan kıyı şeridi ile Ege Denizi, kuzeyde muhtemelen Kaikos Nehri vadisi boyunca Opsikion Theması, doğuda Chonae ile Laodikeia'nin doğusunda Anatolikon Theması ve güneyde Kibirreoton Theması ile çevriliydi. Thema yaklaşık 20 şehir içeriyordu, ancak çoğu Geç Antik Çağ'daki durumlarına göre çok gerilemişlerdi. Smirni ve Efes (o zamanlar "Theologos" olarak biliniyordu) muhtemelen aralarında en büyükleriydi. Pers coğrafyacı İbn Hurdâzbih, y. 847 yılında yazdıklarında, Efes'ten başkent olarak bahseder, ancak bu kesin değildir; onun yerine Chonae'de olabilir.
Themanın yöneticisi stratēgos, thematik valilerin birinci kademesinde yer aldı ve yıllık 40 pound altın maaş aldı. Arap coğrafyacı Kudâme ibn Ca'fer, y. 930 yılında yazdıklarında, emrindeki asker sayısını 6.000 verirken, bir nesil önce yazan İbn'ül-Fakîh, bu sayıyı 10.000'e çıkarır.} 949'da, en kıdemli subayları, rütbe sırasına göre, Theodosiakoi'nin tourmarchēs'i, Viktores'nin tourmarchēs'i, deniz kıyısının (tēs paraliou) tourmarchēs'i ve bir . Deniz kıyısı, mürettebat ve gemi verdiği Sisam deniz theması stratēgos'un paralel yetkisi altındaydı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e f ODB, "Thrakesion" (C. Foss), p. 2080.
- ^ a b c d Nesbitt & Oikonomides 1996, s. 4.
- ^ a b Lambakis 2003, Chapter 2.1.
- ^ Pertusi 1952, ss. 124-125.
- ^ Haldon 1997, ss. 212-214.
- ^ Haldon 1999, s. 73.
- ^ Pertusi 1952, s. 124.
- ^ Treadgold 1995, ss. 97-100.
- ^ Haldon 1999, s. 112.
- ^ Pertusi 1952, s. 60; Lambakis 2003, Chapter 1.
- ^ a b c Lambakis 2003, Chapter 3.
- ^ Treadgold 1997, ss. 364-365.
- ^ Treadgold 1988, ss. 325, 355, 454.
- ^ Treadgold 1997, ss. 450-451.
- ^ Lambakis 2003, Chapter 4.
- ^ Lambakis 2003, Chapter 5.
- ^ Haldon 1999, s. 97.
- ^ Angold 1975, ss. 246-8.
- ^ Pertusi 1952, s. 125; Lambakis 2003, Chapter 2.2.
- ^ Pertusi 1952, s. 126.
- ^ Treadgold 1995, s. 99.
- Genel
- Angold, Michael (1975). A Byzantine Government in Exile: Government and Society Under the Laskarids of Nicaea (1204-1261). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN .
- Haldon, John F. (1997). Byzantium in the Seventh Century: The Transformation of a Culture. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN .
- Haldon, John (1999). Warfare, State and Society in the Byzantine World, 565-1204 (İngilizce). Londra: UCL Press. ISBN .
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Lambakis, Stylianos (17 Ekim 2003). "el:Θρακησίων Θέμα". Encyclopedia of the Hellenic World, Asia Minor (Yunanca). Athens, Greece: Foundation of the Hellenic World. 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2009.
- Nesbitt, John W.; Oikonomides, Nikolaos, (Ed.) (1996). Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art, Volume 3: West, Northwest, and Central Asia Minor and the Orient. Washington, District of Columbia: Dumbarton Oaks Research Library and Collection. ISBN . 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2015.
- Pertusi, A. (1952). Constantino Porfirogenito: De Thematibus (İtalyanca). Rome, Italy: Biblioteca Apostolica Vaticana.
- Treadgold, Warren (1988). The Byzantine Revival, 780-842 (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN .
- Treadgold, Warren T. (1995). Byzantium and Its Army, 284–1081. Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN .
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Grekce 8rᾳkhsion 8ema 8ema 8rᾳkhsiwn 8rᾳkhsioi Trakyalilarin themasiBizans Imparatorlugu Thema640lar 660lar 700ler 710lar y 1078 1097 1330Trakyalilarin themasi harita uzerindeBizans Imparatorlugu nun Kucuk Asya Themalari yaklasik 780 Opsikion Themasi nin bolunmesinden sonra Merkez Efes ya da Chonae 7 11 yuzyillar Filadelfiya ve sonra Smirni 12 14 yuzyil Tarih Orta Cag Kurulus 640lar 660lar ya da y 700ler 710lar Selcuklu Hanedaninin eline gecmesi y 1078 Bizans in yeniden ele gecirmesi y 1097 Anadolu beyliklerinin eline gecmesi 1330 Trakyali Themasi Yunanca 8rᾳkhsion 8ema Thrakesion thema daha duzgun bir sekilde Trakyalilarin themasi Yunanca 8ema 8rᾳkhsiwn thema Thrakesiōn olarak bilinir siklikla daha kisa Grekce 8rᾳkhsioi Thrakesioi olarak soylenir Bati Kucuk Asya da modern Turkiye Bizans Imparatorlugu themasidir 7 yuzyilin ortalarinda veya 8 yuzyilin baslarinda eski Trakyalilar ordusunun yerlestirilmesi ile olusturulmustur ve adini almistir Konstantinopolis e yakinligi nedeniyle varolusu boyunca Imparatorlugun daha buyuk ve daha onemli themalarindan biri olmustur Trakyalilarin themasi 14 yuzyilin baslarinda bolge Anadolu beyliklerinin eline gecmesine kadar hayatta kalan en uzun omurlu themalardan biri olmustur TarihiDiger themalarda oldugu gibi kesin kurulus tarihi belirsizdir Trakyalilarin Themasi nin varligi ilk kez 711 de Imparator II Justinianos tarafindan Hristoforos adli Trakyalilarin Tourmarches Hersonisos a gonderildiginde kesin sekilde kanitlanirken yonetici olarak yonetici bir strategos ancak 741 kadar gec tarihte kaydedilir Bu nedenle geleneksel olarak Trakyalilarin baslangicta Anatolikon Themasi nin bir tourma tumen oldugu ve 695 ten bir sure sonra muhtemelen 8 yuzyilin ilk yillarinda tam bir themaya haline getirildigi varsayilir ancak kaynaklarin ifadesi bunun 711 itibariyla yapilip yapilmadigini acikliga kavusturmamaktadir Bununla birlikte Ralph Johannes Lilie ve John Haldon gibi bazi modern bilim adamlari Trakyalilar ordusunun 687 yilindaki bir fermanda gecen Thracianus exercitus Trakyalilar ordusu terimi ile ayni oldugunu ve dolayisiyla Trakyalilarin themasinin Kucuk Asya da olusturulan orijinal themalardan biri oldugunu one surerler Themanin adi themalarin 7 yuzyilin ortalarinda Islam in yayilisi ardindan eski kara ordularinin kalintilari icin askeri kamp alanlari olarak sekillendirilmesinden kaynaklaniyor Trakyalilarin durumunda magister militum per Thracias kara ordusudur Bu durum su gercekle daha da desteklenmektedir 4 5 yuzyillarin Equites Theodosiaci Iuniores in vexillatio palatina si ve Victores in auxilium palatinum u 10 yuzyilin Theodosiakoi ile Viktores in thema tourmai olarak yeniden kayitlarda gorulmektedir Bu Trakyalilarin Themasi Bizans ordusunun bilinen en eski birimlerinden bazilarini savunma ayrimi saglar Bu koken Imparator VII Konstantinos h 913 959 tarafindan De Thematibus adli eserinde anlatilan ve bolgeye Lidyali Alyattis tarafindan MO 6 yuzyilin baslarinda bazi Trakyalilarin yerlestigi adinin verildigi efsanevi oykuye de yansimistir Trakyalilarin bilinen ilk strategos u Sisinnios isimli biridir gaspci Artabasdos a h 741 742 karsi V Konstantinos u h 740 775 destekledi ancak daha sonra imparator kendisine karsi bir komploya karistigindan suphelendiginden kor edildi Konstantinos kendisine ve politikalarina sadik bir dizi vali atamaya ozen gosterdi aralarinda en goze carpani atesli ikonoklast Mihail Lahanodrakon dur Lahanodrakon ikonofillere ozellikle kesislere acimasizca zulum baslatti tarihci Warren Treadgold un sozleriyle 772 ye gelindiginde kendi themasi dahilindeki manastir hayatini ortadan kaldirmayi basarmis gibi gorunmektedir Themanin diger onemli valileri arasinda 790 larda strategos u olan ve 803 te I Nikiforos a h 803 811 isyan eden Bardanes Turkos 841 de Besparmak Dagi nda Giritli Sarazenleri maglup eden ve imparatorluk ailesi ile evlenen III Mihail in h 842 867 amcasi ve 856 863 arasi imparatorlugun onde gelen generali Petronas Opsikion Themasi nin valisi Georgios Peganis ile birlikte Simbatios o Armenios once III Mihail in himayesinde olup sonunda tahti gasp eden I Basileios Makedonyali h 867 886 artan gucune karsi cikmaya calistilar 10 yuzyilda Arap akinlarinin tehdidi azalirken Trakyalilarin askerleri Girit Emirligi ne 911 949 ve 960 yillarinda gonderilen seferler gibi denizasiri seferlerde giderek daha fazla kullanildigi gorunmektedir Ayni surec themanin yavas yavas bariscil bir durgun su haline geldigini gordu 1029 a gelindiginde imparatorlugun en yetenekli generallerinden biri olan ve tahtta tasarimlari barindirdigindan suphelenilen Konstantinos Diogenis in strategospozisyonuna atanmasi bir rutbe indirimi ve gucunu frenlemek icin bir onlem olarak goruldu Thema 1070 lerin sonlarinda kisa sure Selcuklu Hanedaninin eline gecti ancak topraklarinin cogu 1090 larin sonlarinda Birinci Hacli Seferi nin yardimiyla Ioannis Dukas tarafindan geri alindi II Ioannis h 1118 1143 Filadelfiya da oturan bir doux altinda kucultulmus boyutta da olsa bir idari birim olarak themayi yeniden olusturdu Eski themanin guney kismi yeni kurulan themasinin bir parcasi oldu Iznik Imparatorlugu altinda yeniden yapilandirildi ve bu zamana kadar Ege kiyilari boyunca Smirni ve Anaia Katepanliklar i ve yukari Kaystros vadisinde Pyrgion ve Kaloe koralarindan olusuyordu Basileios Hrisomallis 1204 ten sonra bilinen ilk validir ve 1233 ten 1260 a kadar valilerin listesi neredeyse tamdir Merkezi Antiokheia olan Maeander themasi ona bagliydi Trakyalilarin themasi Kucuk Asya da cesitli Turk beyliklerinin eline dusen son Bizans topraklarindan biriydi ve baskinlarina karsi bir siper olarak onemli bir rol oynadi Ancak Smirni 1330 da Aydinogullari Beyligi nin eline gecene kadar 14 yuzyilin baslarinda bu sehir cevresindeki alanla sinirli kalmistir Cografya ve idareTrakyalilarin themas Iyonya nin gec Roma eyaleti Asya antik bolgelerini Lidya Karya nin kuzey yarisini ve Frigya nin bir bolumunden olusturuyordu Thema batida Efes ten Adramyttion a kadar uzanan kiyi seridi ile Ege Denizi kuzeyde muhtemelen Kaikos Nehri vadisi boyunca Opsikion Themasi doguda Chonae ile Laodikeia nin dogusunda Anatolikon Themasi ve guneyde Kibirreoton Themasi ile cevriliydi Thema yaklasik 20 sehir iceriyordu ancak cogu Gec Antik Cag daki durumlarina gore cok gerilemislerdi Smirni ve Efes o zamanlar Theologos olarak biliniyordu muhtemelen aralarinda en buyukleriydi Pers cografyaci Ibn Hurdazbih y 847 yilinda yazdiklarinda Efes ten baskent olarak bahseder ancak bu kesin degildir onun yerine Chonae de olabilir Themanin yoneticisi strategos thematik valilerin birinci kademesinde yer aldi ve yillik 40 pound altin maas aldi Arap cografyaci Kudame ibn Ca fer y 930 yilinda yazdiklarinda emrindeki asker sayisini 6 000 verirken bir nesil once yazan Ibn ul Fakih bu sayiyi 10 000 e cikarir 949 da en kidemli subaylari rutbe sirasina gore Theodosiakoi nin tourmarches i Viktores nin tourmarches i deniz kiyisinin tes paraliou tourmarches i ve bir Deniz kiyisi murettebat ve gemi verdigi Sisam deniz themasi strategos un paralel yetkisi altindaydi KaynakcaOzel a b c d e f ODB Thrakesion C Foss p 2080 a b c d Nesbitt amp Oikonomides 1996 s 4 a b Lambakis 2003 Chapter 2 1 Pertusi 1952 ss 124 125 Haldon 1997 ss 212 214 Haldon 1999 s 73 Pertusi 1952 s 124 Treadgold 1995 ss 97 100 Haldon 1999 s 112 Pertusi 1952 s 60 Lambakis 2003 Chapter 1 a b c Lambakis 2003 Chapter 3 Treadgold 1997 ss 364 365 Treadgold 1988 ss 325 355 454 Treadgold 1997 ss 450 451 Lambakis 2003 Chapter 4 Lambakis 2003 Chapter 5 Haldon 1999 s 97 Angold 1975 ss 246 8 Pertusi 1952 s 125 Lambakis 2003 Chapter 2 2 Pertusi 1952 s 126 Treadgold 1995 s 99 GenelAngold Michael 1975 A Byzantine Government in Exile Government and Society Under the Laskarids of Nicaea 1204 1261 Oxford United Kingdom Oxford University Press ISBN 0 19 821854 0 Haldon John F 1997 Byzantium in the Seventh Century The Transformation of a Culture Cambridge United Kingdom Cambridge University Press ISBN 978 0 521 31917 1 Haldon John 1999 Warfare State and Society in the Byzantine World 565 1204 Ingilizce Londra UCL Press ISBN 1 85728 495 X Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Lambakis Stylianos 17 Ekim 2003 el 8rakhsiwn 8ema Encyclopedia of the Hellenic World Asia Minor Yunanca Athens Greece Foundation of the Hellenic World 30 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2009 Nesbitt John W Oikonomides Nikolaos Ed 1996 Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art Volume 3 West Northwest and Central Asia Minor and the Orient Washington District of Columbia Dumbarton Oaks Research Library and Collection ISBN 0 88402 250 1 7 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2015 Pertusi A 1952 Constantino Porfirogenito De Thematibus Italyanca Rome Italy Biblioteca Apostolica Vaticana Treadgold Warren 1988 The Byzantine Revival 780 842 Ingilizce Stanford Kaliforniya Stanford University Press ISBN 978 0 8047 1462 4 Treadgold Warren T 1995 Byzantium and Its Army 284 1081 Stanford Kaliforniya Stanford University Press ISBN 0 8047 3163 2 Treadgold Warren 1997 A History of the Byzantine State and Society Ingilizce Stanford Kaliforniya Stanford University Press ISBN 0 8047 2630 2