Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tristan ve İsolde (orijinal Almanca Tristan und İsolde) Richard Wagner tarafından bestelenmiş ve yazılmış üç perdelik bir Almanca operadır. Eser bir İngiliz efsanesi olan Tristan ve İsolde'nin Almanca tarafından uyarlamasına dayandırılmıştır. 1857 ile 1859 arasında bestelenmiş ve prömiyeri Münih Opera Evi'nde Hans von Bulow'un orkestra şefliği altında 10 Haziran 1865'te yapılmıştır.
 Tristan ve İsolde Ressam:Ferdinand Leeke | |
| Özgün isim | Tristan und İsolde |
|---|---|
| Müzik | Richard Wagner |
| Gala | 10 Haziran 1865 |
| İlk gösterim yeri | Münih Opera Evi, Münih |
| Oyuncular |
|
Wagner'in bu eseri filozof Arthur Schopenhauer düşünce ve kavramlarından çok etkilenmiştir. Bu eser birçok modern Batı Müziği kavramlarının (kormatizm, tonalite, orkestra rengi, harmonik süspansiyon gibi) en ileri kullanılmasına örnek olduğu kabul edilmektedir. Birçok kişi Tristan ve İsolde operasını geleneksel harmoni ve tonaliteden ayrılma ve 20inci yüzyıl başında gelişen atonalite akımına yol açtığına inanmaktadırlar. Batı müziğinin Modernizm atonalite akımı bestecileri olan Gustav Mahler, Richard Strauss, Karol Szymanowski, Alban Berg ve Arnold Schoenberg bu eserden ilham almışlardır.
Eserin hazırlanması
Wagner 1849da Dresden'de Saksonya Krallığına karşı başarısız kalan Mayıs ıhtılaline katıldığı için tutuklanmak için aranmaktaydı. Bu nedenle karısı Mina'yı Dresden'de bırakarak apar topar Zürih'e kaçtı.
Orada zengin bir ipek kumaş tüccarı Otto Wesendonck ile tanıştı; Wesendonck'un karısı Matilda Wesendonck Wagner ile özellikle ilgilendi; ve bundan sonra birkaç yıl Wesendonck Wagner'in müziksel çalışması yapması için ona sübvansiyon sağladı. O sırada Wagner ünlü eseri "Der Ring des Nibelungen (Nibelungen Yüzüğü)"a adlı büyük mitik ve epik üzerinde çalışmaya başlamış ve ortaçağ Alman mitik eserlerini incelemekteydi. Bu arada Gottfried von Strassburg'un Tristan miti şiiri Wagner'in çok ilgisini çekerek "Tristan ve İsolde" eserini hazırlamaya başlamasına bir kıvılcım sağladı. Wagner'in Tristan ve İsolde aşk dramının yazmaya basmasına, kendine yardım sağlayan Mathilda Wesendonck ile bir aşk hayatı yaşaması da rastlamış olduğu ve Wagner’in bu aşktan esinlenerek operasını hazırlamış olduğu da iddia edilmektedir. Bu eserin hazırlamasında önemli etkisi olan üçüncü bir diğer faktör Wagner'in Alman filozoflarına birden ilgi duyması ve Arthur Schopenhauer'in "pesimizm" ve Feuerbach’ın "optimizm" görüşlerinin Tristan ve İsolde eserinde büyük izleri olduğudur.
Roller
| Rol | Ses tıpı | Prömiyerde roller, 10 Haziran 1865 (Orkestra şefi: ) |
|---|---|---|
| Tristan, Şövalye, Kral Marke'nin yeğeni | tenor | Ludwig Schnorr von Carolsfeld |
| İsolde, İrlanda Prensesi | soprano | Malvina Schnorr von Carolsfeld |
| Brangane, İsolde nedimesi ve sırdaşı | mezzo-soprano | Anna Possart-Deinet |
| Kurwenal, Tristan'ın yardımcısı | bariton | Anton Mitterwurzer |
| Kral Marke, Cornwall Kralı ve Tristan'ın amcası | Ludwig Zottmayer | |
| Melot, Bir saraylı, Tristan'ın arkadaşı' | tenor | Karl Samuel Heinrich |
| Bir çoban | tenor | Karl Simons |
| Dümenci | bariton | Peter Hartmann |
| Bir genç denizci | tenor | |
| Denizciler, Cornwall'li şövalyeler ve çırakları, koro |
Enstrümentasyon
Wagner'in hazırladığı partisyon notalarına göre orkestra için istenen müziksel çalgılar şunlardır:
Konu özeti
I. Perde
Kral Marke ile evlenmesine söz kesilmiş İrlanda prensesi İsolde ve nedimesi Brangane kralın ülkesi olan Cornwall'a gitmek üzere Tristan'ın gemisinde bulunmaktadırlar. Opera bir genç denizcinin "bir vahşi İrlandalı kız" hakkında söylediği şarkının duyulmasıyla başlar. İsolde bu şarkının kendine bir alaycı atıf yaptığını sanmaya başlar. İsolde duygularının etkisiyle hiç Cornwall'a varmak istememektedir. Brangane’ye daha kaç günlük yolları kaldığını sorar. Kısa bir süre sonra oraya ulaşacaklarını öğrenince büyük bir hiddete kapılarak denizlerin yükselerek gemiyi batırmasını ve gemideki herkesin boğulup ölmesini tanrısından diler.
Tristan, Kral Marke’nin yeğeni olup bu seyahat boyunca İsolde'ye eşlik etmiştir. İsolde onu daha önceden bilmektedir. Eski nişanlısı olan Morold'un ölümünden sonra kendi yanına Tantris adlı bir yabancı getirmişlerdir. Tentris'in bir gemide çok ciddi hatta ölümcül olarak yaralı olarak bulunmuştur. İsolde'nin şifa verici güçlerini kullanarak Tantris'i iyileştirmiştir. Fakat Tantris'in iyileşmesinden sonra onun nişanlısı olan Morold'u öldüren Tristan olduğunun açığa çıkmıştır. İsolde, bunu anlayınca kendi kılıcı ile hala yatakta olan ama iyileşmekte olan Tristan'a hücum edip onu öldürmeye çalışmıştır. Ama Tristan'ın kendini öldürmeye hazır kılıca bakacağına İsolde'nin gözleri içine bakmış; Isolde Tristan'ın bu bakışının nasıl ta kalbine tesir edip kalbinden vurulmuşa dönmüş ve ona karşı kininin böylece aşka döndüğünü hissetmiştir. Tristan iyileştikten sonra ayrılmasına izin verilmiştir. Ama çok geçmeden Tristan İsolde ile amcası Cornwall Kralı Marke'ın evlenmeleri için söz kesilmesini sağlamak ve Isolde'yi Cornwall'a getirmek için geri dönmüştür. Ona aşık olan İsolde ise bunu Tristan'ın bir ihaneti olduğunu kabul etmiştir.
İsolde nedimesi Brangane'yi Tristan'a gönderip ona İsolde'nin onun huzuruna gelmesini emrettiğini bildirmesini söyler. Tristan yanında yardımcısı Kurvenal ile dümen başındadır. Brangane ona hanımının isteğini bildirir ama Tristan çok haşin bir tavırla geminin karaya yaklaştığını ve yerinin geminin dümeni başında olduğunu söyler. Kurvenal ise daha ileri giderek daha kabaca, Brangane'ye İsolde'deye, onun Tristan'a emir verme yetkisi ve gücü olmadığını söylemesini ve İrlanda'dan gelmiş olup haksız olarak vergi toplamaya çalışan İrlandalı soylu Morold'u öldüren kişinin Tristan olduğunu da İsolde'ye hatırlatmasını söyler. Brangane İsolde'nin yanına dönerek bu iki kişinin tavır ve yanıtlarını ona anlatır.
İsolade Brangane'ye dolabında bulunan bir ufak şişeyi çıkarıp bunu bir bardak içkiye katmasını söyler. Bregane bunun ölümcül bir zehir olduğunu bildiği için dehşet içinde olur. Tam bu sırada Kurvenal gelerek Tristan'ın fikrini değiştirip İsolde'nin yanına gelmekte olduğunu bildirir. Tristan geldiği zaman ona ne istediğini sorar (arya: Begehrt, Herrin, was Ihr wünscht) İsolde onun Tantris olduğunu bildiğini; Isolde'ye hayatını borçlu olduğunu söyler. İsolde ona şövalyelik kurallarına göre eski düşmanlıklarını unutmalarını, yeni dostlukları için içmelerini teklif eder. Dışarıdan gemicilerin sesleri yankılanmaktadır, kıyı görünmüştür. İsolde hazırladığı içkiyi Tristan'a uzatır. Tristan bunun zehir olabileceğini bilmekle beraber İsolde'nin hazırladığı içkiyi içmeye hazır olduğunu söyler. Tam Tristan içkiyi içip daha bitirmemiş iken İsolde onun elinden içki kabını alıp kalanı kendisi içer.
Birden iki genç zehirlenmekten öleceklerini sanmaktadırlar ve rüyaya benzeyen bir sahnede birleşirler. İsolde Tristan'a alan aşkını anlatır ve Isolde'nin Kral Marke ile evlilik yapmasını nasıl kabul ettiğini sitemle sorar. Orkestra timpani eşliğinde "istek" leitmotifi çalmaya başlayıp iki sevgili "ölüm" ve "aşk" içinde birbirlerine olan aşklarını itiraf ederler.
Gemi Cornwall'da rıhtıma yanaşmıştır. Kurwenal Kral Marke'nin hemen gemiye binmekte olduğunu haykırması ile iki sevgili kendilerine gelirler. Yanlarına Brangane gelir ve hala ölmediğine şaşan İsolde ona hazırladığı içkiye şişedekini koyup koymadığını sorar. Brangane o içkiyi Isolde'nin verdiği şişe ile değil bir denizciden almış olduğu aşk iksiri ile hazırlamış olduğunu itiraf eder.
II. Perde
Kral Marke bir sürek avındadır ve bu bütün gece sabaha kadar sürecektir. Kralın şatosunda İsolde ve Brengane dışında kimse kalmamıştır. Onlar da alev alev yanan bir mangal başında kralı beklemektedirler. İsolde avcıların borazanlarını dinlemektedir ve onlar çok uzaklaşınca daha önceden anlaştıkları gibi mangalın alevlerini kapatıp Tristan'a yanına gelmesi için sinyal verecektir. Brangane İsolde'yi Kral Marke'nin şövalyelerinden biri olan Melot'un, kimse bakmazken birbirine aşikane bakışlar yapan İsolde ve Tristan'yi yakından incelediğini ve aralarındaki gizli ilişkiden şüphelenmiş olabileceği hakkında ikaz eder. Ama İsolde Melot'un Tristan'ın yakın ve sadık bir arkadaşı olduğundan emindir.
İsolde avcı borazan seslerinin uzaklaşmasını anlayıp hemen mangalın alevlerini söndürür ve böylece Tristan'ın yanına gelmesi için bir sinyal vermiş olur. Brangane şatonun mazgallarına çıkarak Tristan İsolde'nin yanındayken nöbetçilik görevini yapmaya gider. Sonunda tek başlarına kalan iki sevgili soyluların ve şövalyelik kuralları dışında olarak birbirine olan aşklarını açığa çıkarabileceklerdir. Tristan gündüzün gerçek olmadığını ve kendilerini birbirinden ayırmak için bir alet olduğunu ancak geceleyin birbirleriyle beraber olabildiklerini ve uzun ve ebedi bir gece olan ölümün kendilerin gerçekten her zaman birleştireceğini iddia eder. Coşkun ikili şarkılarla birbirlerine duygularını açıklarlar: (İkili: O sink herneider, Nacht der Liebe). Bu II. Perde'deki aşk düeti bazı kritikler tarafından Batı müziğinin en hissi şarkısı olduğu ifade edilmiştir.
İki sevgili bu uzun süren birlikleri dolayısıyla dış dünyayı unutmuşlardır. Brangane birkaç defa onlara haykırarak gecenin sona ermek üzere olduğunu ve avın hemen son bulacağını ikaz eder. Ama iki sevgili onu duymamaktadırlar. Güneş doğmaya başlayınca şatoya dönen Kral Marke ve adamları şövalye Melot'un kılavuzluğu altında sevgililerin bulunduğu yere gelirler ve onları birbirlerini kolları arasında bulurlar.
Kral Marke buna çok üzülür; çünkü kendisi de İsolde'yi sevmeye başlamıştır ve karısı ihanetini kendini bir evlat gibi sevdiği Tristan ile yapmaktadır. Kurneval'in "Kendini koru, Tristan" haykırışını duyan iki sevgili uyanınca kendilerini Kral ve adamları önünde bulurlar. Kral Marke onlara çok acı bir konuşma yapar ve ihanetlerinin çok üzücü olduğunu ve affedilmez olduğunu bildirir. (Arya: Der öde Tag, zum letzten Mal). Şövalye Melot kılıcını çekip bu hain iki kişiyi öldürmeye hazır olduğuna sinyal verir. Tristan İsolde'ye bakar ve onunla ebedi gece ülkesine gitmeye hazır olduğunu bildirir. Tristan ve Melot kılıç düellosuna girişirler ama tam kritik bir anda Tristan düelloyu bırakır; kılıcını yere atar ve Melot onu ölümcül şekilde yaralar.
III. Perde
Kurvenal ağır yaralı olan Tristan'ı Brötanya'da bulunan kendi şatosu olan Kareol'a getirmiştir. Kurvenal İsolde'ye oraya gelmesi için haber göndermiştir. Elindeki kavalla (çok kere opera orkestralarında körangle ile) hüzünlü şarkılar çalan bir çoban kıyıda nöbet tutmaya gönüllü olur ve bir gemi gelirse kavalı ile bir şakrak nağme çalıp haber verecektir. Tristan uyanır ve sayıklamaya başlar; yine gündüzün yalancı olduğunu ve kendinin Isolde ile birlikte geceyi aradığını söylenir. Kurvenal ona İsolde'nin yakında geleceğini söyleyince Tristan yaşlı sayıklamalarını bırakır ve İsolde'nin gelip gelmediğini sormaya başlar. Ama çobanın kavalının üzüntülü nağmeleri hala duyulmaya devam etmektedir. Tristan bu üzüntülü melodileri baba ve annesinin cenaze merasimlerinde duyduğu için tekrar sayıklamaya koyulur ve kendinin alıştığı aşk iksirine bunun kendinde yaratığı ihtiraslı hislere serzenişlerde bulunur ve kendinden geçer.
Tam bu şurada çobanın kavalından şakrak şarkılar duyulmaya başlanır. İsolde'nin gemisi gelmiştir ve Kurvenal önü karşılamaya gider. Uyanan Tristan da kalkar ve heyecanından yara sargılarını sökmeye başlar. İsolde yanına geldiğinde Tristan onun ismini söyleyerek son nefesini verir.
İsolde ölmüş olan sevgilisi yanına yığılır kalır. Bu anda bir başka geminin geldiği çoban kavalı nağmesinden anlaşılır. Kurvenal Kral Marke, Melot ve Brangane'nin gemiden inip şatoya geldiklerini görür. Kurvenal Tristan'ın intikamını almak için birden Melot üzerine hücum edip ona kılıcını saplar; ama Melot'da hemen davranmış ve Kurvenal'a ölümcül kılıç yarası vermiştir ve ikisi de ölürler. Kral Marke ve Brangane şatoya gelirler ve ölmüş Tristan ve baygın İsolde'nin yanına çıkarlar; her taraf sanki ölülerle doludur. (Arya: Todt denn alles, todt). Kral Marke Brangane'den aşk iksiri hikâyesini duymuş ve yeğenini ve karısını affettiğini onlara bildirmek ve onların birliğine izin verdiğini söylemek için gelmiştir. Fakat İsolde bunları dinlemez; kendi kendine Tristan'ı över (Arya: Mild und leise, wie er lächelt - Onun gülüşü gibi tatlı ve yumuşak). Yavaşlayan arya ile Tristan'ın tekrar kendine geleceğini söylemeye başlar (Arya: Liebestod - Aşk Ölümü). Sonra ölmüş sevgilisinin yanına ağır ağır yığılır ve yaşından ölür. İki sevgilinin ruhu birlikte olurlar.
Diskografi
- 1928 conducting the Bayreuth Festival Orchestra with and , (heavily abridged; Columbia Records, mono, re-released in 2003 by Naxos)
- 1936 conducting the Covent Garden Orchestra with and , (Naxos and VAİ, mono)
- 1937 conducting the Covent Garden Orchestra with and , (Archipel, mono)
- 1943 Erich Leinsdorf conducting the Metropolitan Opera Orchestra with and , (Naxos, mono)
- 1948 conducting the Buenos Aires Opera with and Set Svanholm, 1948 (Myto, mono)
- 1950 conducting the Bavarian State Opera Orchestra with Helena Braun and , 1950 (Orfeo, mono)
- 1951 conducting the Orchestra of La Scala Milan with and , (Archipel, mono)
- 1952 Herbert von Karajan conducting the Bayreuth Festival Orchestra with and , (avaılable on multiple labels, mono)
- 1953 Wilhelm Furtwängler conducting the with and , (EMİ, mono).
- 1966 conducting the Bayreuth Festival Orchestra with Birgit Nilsson and Wolfgang Windgassen, (Deutsche Grammophon, stereo)
- 1971 conducting the Buenos Aires Teatro Colon Orchestra with Birgit Nilsson and , (VAİ, stereo)
- 1972 Herbert von Karajan conducting the with and , (EMİ, stereo)
- 1980-81 conducting the Chorus and Orchestra of with and , 1980-1 (Decca, stereo)
- 1982 conducting the with and , 1982 (Deutsche Grammophon, stereo)
- 1994 Daniel Barenboim conducting the Berlin Philharmonic Orchestra with and , (Teldec, stereo)
- 2003 conducting the with and , (Deutsche Grammophon, stereo)
- 2005 conducting the Royal Opera House Orchestra with and Plácido Domingo, (EMİ, stereo)
Video
- Tristan und İsolde
Orkestra şefi: Pierre Boulez. Osaka Festival Orkestra ve Korosu Film direktörü: Soloistler: Wolfgang Windgassen; Birgit Nilsson; . [Siyah beyaz] filme çekim: Osaka yapımı 10 Nisan 1967
Dipnotlar
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Opera Türkiye websitesinde "Tristan und isolde" synopsisi[] (Erişim:8.9.2010)
- (Erişim:15.2.2009)
- (İngilizce)(Erişim:15.2.2009)
- Tristan ve İsolde diskografisi. 1901–2004 arası için Jonathan Brown hazırlanan ses ve görüntü kayıtları listesi10 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişim:15.2.2009)
- Wagner, Tristan ve İsolde: BBC-Metropolitan Opera konu özeti10 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce). (Erişim:15.2.2009)
- Tristan ve İsolde kaynak sitesi (İngilizce).(Erişim:15.2.2009)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tristan ve Isolde orijinal Almanca Tristan und Isolde Richard Wagner tarafindan bestelenmis ve yazilmis uc perdelik bir Almanca operadir Eser bir Ingiliz efsanesi olan Tristan ve Isolde nin Almanca tarafindan uyarlamasina dayandirilmistir 1857 ile 1859 arasinda bestelenmis ve promiyeri Munih Opera Evi nde Hans von Bulow un orkestra sefligi altinda 10 Haziran 1865 te yapilmistir Tristan ve IsoldeTristan ve Isolde Ressam Ferdinand LeekeOzgun isimTristan und IsoldeMuzikRichard WagnerGala10 Haziran 1865Ilk gosterim yeriMunih Opera Evi MunihOyuncularTristan Sovalye Kral Marke nin yegeni tenor Isolde Irlanda Prensesi soprano Kral Marke Cornwall Krali ve Tristan in amcasi bas Kurwenal Tristan in yardimcisi bariton Brangane Isolde nedimesi ve sirdasi mezzo soprano Melot Tristan in arkadasi tenor Bir genc denizci tenor Bir coban tenor Dumenci bariton Denizciler Cornwall li sovalyeler ve ciraklari koro Wagner in bu eseri filozof Arthur Schopenhauer dusunce ve kavramlarindan cok etkilenmistir Bu eser bircok modern Bati Muzigi kavramlarinin kormatizm tonalite orkestra rengi harmonik suspansiyon gibi en ileri kullanilmasina ornek oldugu kabul edilmektedir Bircok kisi Tristan ve Isolde operasini geleneksel harmoni ve tonaliteden ayrilma ve 20inci yuzyil basinda gelisen atonalite akimina yol actigina inanmaktadirlar Bati muziginin Modernizm atonalite akimi bestecileri olan Gustav Mahler Richard Strauss Karol Szymanowski Alban Berg ve Arnold Schoenberg bu eserden ilham almislardir Eserin hazirlanmasiWagner 1849da Dresden de Saksonya Kralligina karsi basarisiz kalan Mayis ihtilaline katildigi icin tutuklanmak icin aranmaktaydi Bu nedenle karisi Mina yi Dresden de birakarak apar topar Zurih e kacti Orada zengin bir ipek kumas tuccari Otto Wesendonck ile tanisti Wesendonck un karisi Matilda Wesendonck Wagner ile ozellikle ilgilendi ve bundan sonra birkac yil Wesendonck Wagner in muziksel calismasi yapmasi icin ona subvansiyon sagladi O sirada Wagner unlu eseri Der Ring des Nibelungen Nibelungen Yuzugu a adli buyuk mitik ve epik uzerinde calismaya baslamis ve ortacag Alman mitik eserlerini incelemekteydi Bu arada Gottfried von Strassburg un Tristan miti siiri Wagner in cok ilgisini cekerek Tristan ve Isolde eserini hazirlamaya baslamasina bir kivilcim sagladi Wagner in Tristan ve Isolde ask draminin yazmaya basmasina kendine yardim saglayan Mathilda Wesendonck ile bir ask hayati yasamasi da rastlamis oldugu ve Wagner in bu asktan esinlenerek operasini hazirlamis oldugu da iddia edilmektedir Bu eserin hazirlamasinda onemli etkisi olan ucuncu bir diger faktor Wagner in Alman filozoflarina birden ilgi duymasi ve Arthur Schopenhauer in pesimizm ve Feuerbach in optimizm goruslerinin Tristan ve Isolde eserinde buyuk izleri oldugudur RollerTristan ve Isolde rollerinde Ludwig ve Malvina Schnorr von CarolsfeldRol Ses tipi Promiyerde roller 10 Haziran 1865 Orkestra sefi Tristan Sovalye Kral Marke nin yegeni tenor Ludwig Schnorr von CarolsfeldIsolde Irlanda Prensesi soprano Malvina Schnorr von CarolsfeldBrangane Isolde nedimesi ve sirdasi mezzo soprano Anna Possart DeinetKurwenal Tristan in yardimcisi bariton Anton MitterwurzerKral Marke Cornwall Krali ve Tristan in amcasi Ludwig ZottmayerMelot Bir sarayli Tristan in arkadasi tenor Karl Samuel HeinrichBir coban tenor Karl SimonsDumenci bariton Peter HartmannBir genc denizci tenorDenizciler Cornwall li sovalyeler ve ciraklari koroEnstrumentasyonWagner in hazirladigi partisyon notalarina gore orkestra icin istenen muziksel calgilar sunlardir 3 flut III de bir 2 obua 2 klarnetler bas klarinet 3 fagot 4 korno 3 trompet 3 trombon zil harp 16 birinci keman 16 ikinci keman 12 viola 12 viyolonsel 8 kontrbas Sahnede 6 borazan 3 trompet trombonKonu ozetiIsolde ask iksirini icerken Ressam Aubrey Beardsley 1895 I Perde Kral Marke ile evlenmesine soz kesilmis Irlanda prensesi Isolde ve nedimesi Brangane kralin ulkesi olan Cornwall a gitmek uzere Tristan in gemisinde bulunmaktadirlar Opera bir genc denizcinin bir vahsi Irlandali kiz hakkinda soyledigi sarkinin duyulmasiyla baslar Isolde bu sarkinin kendine bir alayci atif yaptigini sanmaya baslar Isolde duygularinin etkisiyle hic Cornwall a varmak istememektedir Brangane ye daha kac gunluk yollari kaldigini sorar Kisa bir sure sonra oraya ulasacaklarini ogrenince buyuk bir hiddete kapilarak denizlerin yukselerek gemiyi batirmasini ve gemideki herkesin bogulup olmesini tanrisindan diler Tristan Kral Marke nin yegeni olup bu seyahat boyunca Isolde ye eslik etmistir Isolde onu daha onceden bilmektedir Eski nisanlisi olan Morold un olumunden sonra kendi yanina Tantris adli bir yabanci getirmislerdir Tentris in bir gemide cok ciddi hatta olumcul olarak yarali olarak bulunmustur Isolde nin sifa verici guclerini kullanarak Tantris i iyilestirmistir Fakat Tantris in iyilesmesinden sonra onun nisanlisi olan Morold u olduren Tristan oldugunun aciga cikmistir Isolde bunu anlayinca kendi kilici ile hala yatakta olan ama iyilesmekte olan Tristan a hucum edip onu oldurmeye calismistir Ama Tristan in kendini oldurmeye hazir kilica bakacagina Isolde nin gozleri icine bakmis Isolde Tristan in bu bakisinin nasil ta kalbine tesir edip kalbinden vurulmusa donmus ve ona karsi kininin boylece aska dondugunu hissetmistir Tristan iyilestikten sonra ayrilmasina izin verilmistir Ama cok gecmeden Tristan Isolde ile amcasi Cornwall Krali Marke in evlenmeleri icin soz kesilmesini saglamak ve Isolde yi Cornwall a getirmek icin geri donmustur Ona asik olan Isolde ise bunu Tristan in bir ihaneti oldugunu kabul etmistir Isolde nedimesi Brangane yi Tristan a gonderip ona Isolde nin onun huzuruna gelmesini emrettigini bildirmesini soyler Tristan yaninda yardimcisi Kurvenal ile dumen basindadir Brangane ona haniminin istegini bildirir ama Tristan cok hasin bir tavirla geminin karaya yaklastigini ve yerinin geminin dumeni basinda oldugunu soyler Kurvenal ise daha ileri giderek daha kabaca Brangane ye Isolde deye onun Tristan a emir verme yetkisi ve gucu olmadigini soylemesini ve Irlanda dan gelmis olup haksiz olarak vergi toplamaya calisan Irlandali soylu Morold u olduren kisinin Tristan oldugunu da Isolde ye hatirlatmasini soyler Brangane Isolde nin yanina donerek bu iki kisinin tavir ve yanitlarini ona anlatir Isolade Brangane ye dolabinda bulunan bir ufak siseyi cikarip bunu bir bardak ickiye katmasini soyler Bregane bunun olumcul bir zehir oldugunu bildigi icin dehset icinde olur Tam bu sirada Kurvenal gelerek Tristan in fikrini degistirip Isolde nin yanina gelmekte oldugunu bildirir Tristan geldigi zaman ona ne istedigini sorar arya Begehrt Herrin was Ihr wunscht Isolde onun Tantris oldugunu bildigini Isolde ye hayatini borclu oldugunu soyler Isolde ona sovalyelik kurallarina gore eski dusmanliklarini unutmalarini yeni dostluklari icin icmelerini teklif eder Disaridan gemicilerin sesleri yankilanmaktadir kiyi gorunmustur Isolde hazirladigi ickiyi Tristan a uzatir Tristan bunun zehir olabilecegini bilmekle beraber Isolde nin hazirladigi ickiyi icmeye hazir oldugunu soyler Tam Tristan ickiyi icip daha bitirmemis iken Isolde onun elinden icki kabini alip kalani kendisi icer Birden iki genc zehirlenmekten oleceklerini sanmaktadirlar ve ruyaya benzeyen bir sahnede birlesirler Isolde Tristan a alan askini anlatir ve Isolde nin Kral Marke ile evlilik yapmasini nasil kabul ettigini sitemle sorar Orkestra timpani esliginde istek leitmotifi calmaya baslayip iki sevgili olum ve ask icinde birbirlerine olan asklarini itiraf ederler Gemi Cornwall da rihtima yanasmistir Kurwenal Kral Marke nin hemen gemiye binmekte oldugunu haykirmasi ile iki sevgili kendilerine gelirler Yanlarina Brangane gelir ve hala olmedigine sasan Isolde ona hazirladigi ickiye sisedekini koyup koymadigini sorar Brangane o ickiyi Isolde nin verdigi sise ile degil bir denizciden almis oldugu ask iksiri ile hazirlamis oldugunu itiraf eder II Perde Kral Marke bir surek avindadir ve bu butun gece sabaha kadar surecektir Kralin satosunda Isolde ve Brengane disinda kimse kalmamistir Onlar da alev alev yanan bir mangal basinda krali beklemektedirler Isolde avcilarin borazanlarini dinlemektedir ve onlar cok uzaklasinca daha onceden anlastiklari gibi mangalin alevlerini kapatip Tristan a yanina gelmesi icin sinyal verecektir Brangane Isolde yi Kral Marke nin sovalyelerinden biri olan Melot un kimse bakmazken birbirine asikane bakislar yapan Isolde ve Tristan yi yakindan inceledigini ve aralarindaki gizli iliskiden suphelenmis olabilecegi hakkinda ikaz eder Ama Isolde Melot un Tristan in yakin ve sadik bir arkadasi oldugundan emindir Isolde avci borazan seslerinin uzaklasmasini anlayip hemen mangalin alevlerini sondurur ve boylece Tristan in yanina gelmesi icin bir sinyal vermis olur Brangane satonun mazgallarina cikarak Tristan Isolde nin yanindayken nobetcilik gorevini yapmaya gider Sonunda tek baslarina kalan iki sevgili soylularin ve sovalyelik kurallari disinda olarak birbirine olan asklarini aciga cikarabileceklerdir Tristan gunduzun gercek olmadigini ve kendilerini birbirinden ayirmak icin bir alet oldugunu ancak geceleyin birbirleriyle beraber olabildiklerini ve uzun ve ebedi bir gece olan olumun kendilerin gercekten her zaman birlestirecegini iddia eder Coskun ikili sarkilarla birbirlerine duygularini aciklarlar Ikili O sink herneider Nacht der Liebe Bu II Perde deki ask dueti bazi kritikler tarafindan Bati muziginin en hissi sarkisi oldugu ifade edilmistir Iki sevgili bu uzun suren birlikleri dolayisiyla dis dunyayi unutmuslardir Brangane birkac defa onlara haykirarak gecenin sona ermek uzere oldugunu ve avin hemen son bulacagini ikaz eder Ama iki sevgili onu duymamaktadirlar Gunes dogmaya baslayinca satoya donen Kral Marke ve adamlari sovalye Melot un kilavuzlugu altinda sevgililerin bulundugu yere gelirler ve onlari birbirlerini kollari arasinda bulurlar Kral Marke buna cok uzulur cunku kendisi de Isolde yi sevmeye baslamistir ve karisi ihanetini kendini bir evlat gibi sevdigi Tristan ile yapmaktadir Kurneval in Kendini koru Tristan haykirisini duyan iki sevgili uyaninca kendilerini Kral ve adamlari onunde bulurlar Kral Marke onlara cok aci bir konusma yapar ve ihanetlerinin cok uzucu oldugunu ve affedilmez oldugunu bildirir Arya Der ode Tag zum letzten Mal Sovalye Melot kilicini cekip bu hain iki kisiyi oldurmeye hazir olduguna sinyal verir Tristan Isolde ye bakar ve onunla ebedi gece ulkesine gitmeye hazir oldugunu bildirir Tristan ve Melot kilic duellosuna girisirler ama tam kritik bir anda Tristan duelloyu birakir kilicini yere atar ve Melot onu olumcul sekilde yaralar III Perde Kurvenal agir yarali olan Tristan i Brotanya da bulunan kendi satosu olan Kareol a getirmistir Kurvenal Isolde ye oraya gelmesi icin haber gondermistir Elindeki kavalla cok kere opera orkestralarinda korangle ile huzunlu sarkilar calan bir coban kiyida nobet tutmaya gonullu olur ve bir gemi gelirse kavali ile bir sakrak nagme calip haber verecektir Tristan uyanir ve sayiklamaya baslar yine gunduzun yalanci oldugunu ve kendinin Isolde ile birlikte geceyi aradigini soylenir Kurvenal ona Isolde nin yakinda gelecegini soyleyince Tristan yasli sayiklamalarini birakir ve Isolde nin gelip gelmedigini sormaya baslar Ama cobanin kavalinin uzuntulu nagmeleri hala duyulmaya devam etmektedir Tristan bu uzuntulu melodileri baba ve annesinin cenaze merasimlerinde duydugu icin tekrar sayiklamaya koyulur ve kendinin alistigi ask iksirine bunun kendinde yaratigi ihtirasli hislere serzenislerde bulunur ve kendinden gecer Tam bu surada cobanin kavalindan sakrak sarkilar duyulmaya baslanir Isolde nin gemisi gelmistir ve Kurvenal onu karsilamaya gider Uyanan Tristan da kalkar ve heyecanindan yara sargilarini sokmeye baslar Isolde yanina geldiginde Tristan onun ismini soyleyerek son nefesini verir Isolde olmus olan sevgilisi yanina yigilir kalir Bu anda bir baska geminin geldigi coban kavali nagmesinden anlasilir Kurvenal Kral Marke Melot ve Brangane nin gemiden inip satoya geldiklerini gorur Kurvenal Tristan in intikamini almak icin birden Melot uzerine hucum edip ona kilicini saplar ama Melot da hemen davranmis ve Kurvenal a olumcul kilic yarasi vermistir ve ikisi de olurler Kral Marke ve Brangane satoya gelirler ve olmus Tristan ve baygin Isolde nin yanina cikarlar her taraf sanki olulerle doludur Arya Todt denn alles todt Kral Marke Brangane den ask iksiri hikayesini duymus ve yegenini ve karisini affettigini onlara bildirmek ve onlarin birligine izin verdigini soylemek icin gelmistir Fakat Isolde bunlari dinlemez kendi kendine Tristan i over Arya Mild und leise wie er lachelt Onun gulusu gibi tatli ve yumusak Yavaslayan arya ile Tristan in tekrar kendine gelecegini soylemeye baslar Arya Liebestod Ask Olumu Sonra olmus sevgilisinin yanina agir agir yigilir ve yasindan olur Iki sevgilinin ruhu birlikte olurlar Diskografi 1928 conducting the Bayreuth Festival Orchestra with and heavily abridged Columbia Records mono re released in 2003 by Naxos 1936 conducting the Covent Garden Orchestra with and Naxos and VAI mono 1937 conducting the Covent Garden Orchestra with and Archipel mono 1943 Erich Leinsdorf conducting the Metropolitan Opera Orchestra with and Naxos mono 1948 conducting the Buenos Aires Opera with and Set Svanholm 1948 Myto mono 1950 conducting the Bavarian State Opera Orchestra with Helena Braun and 1950 Orfeo mono 1951 conducting the Orchestra of La Scala Milan with and Archipel mono 1952 Herbert von Karajan conducting the Bayreuth Festival Orchestra with and available on multiple labels mono 1953 Wilhelm Furtwangler conducting the with and EMI mono 1966 conducting the Bayreuth Festival Orchestra with Birgit Nilsson and Wolfgang Windgassen Deutsche Grammophon stereo 1971 conducting the Buenos Aires Teatro Colon Orchestra with Birgit Nilsson and VAI stereo 1972 Herbert von Karajan conducting the with and EMI stereo 1980 81 conducting the Chorus and Orchestra of with and 1980 1 Decca stereo 1982 conducting the with and 1982 Deutsche Grammophon stereo 1994 Daniel Barenboim conducting the Berlin Philharmonic Orchestra with and Teldec stereo 2003 conducting the with and Deutsche Grammophon stereo 2005 conducting the Royal Opera House Orchestra with and Placido Domingo EMI stereo Video Tristan und Isolde Orkestra sefi Pierre Boulez Osaka Festival Orkestra ve Korosu Film direktoru Soloistler Wolfgang Windgassen Birgit Nilsson Siyah beyaz filme cekim Osaka yapimi 10 Nisan 1967Dipnotlar Ayrintili ve cok kapsamli liste icin Discography of Tristan und Isolde10 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Brown p 36 Brown p 13 Brown p 16 Brown pp 14 15Ayrica bakinizOpera Richard Wagner Tristan ve IsoldeDis baglantilarOpera Turkiye websitesinde Tristan und isolde synopsisi olu kirik baglanti Erisim 8 9 2010 Erisim 15 2 2009 Ingilizce Erisim 15 2 2009 Tristan ve Isolde diskografisi 1901 2004 arasi icin Jonathan Brown hazirlanan ses ve goruntu kayitlari listesi10 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 15 2 2009 Wagner Tristan ve Isolde BBC Metropolitan Opera konu ozeti10 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 15 2 2009 Tristan ve Isolde kaynak sitesi Ingilizce Erisim 15 2 2009