Yahudi Arapçası (İbranice: ערבית יהודית, romanize: ‘Aravít Y'hudít; Arapça: عربية يهودية), Arap Birliği topraklarında yaşamış veya yaşayan Yahudiler tarafından konuşulan Arapçanın bir lehçesidir. Geçmişte Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler tarafından da konuşulmuştur. Konuşulan dilin yanı sıra İbrani Alfabesi ile yazılmış Arapça metinlere de Yahudi Arapçası denir. Arapçada olduğu gibi Yahudi Arapçası'nda da yöreden yöreye göre değişen lehçe farklılıkları vardır. İstanbul Ladino'su ile Balkan Ladino'su arasında nasıl bir fark varsa Libya'daki Yahudi Arapçasıyla Irak'taki Yahudi Arapçası arasında da aynı şekilde benzerlikler ve ufak farklılıklar bulunur.
Yahudi Arapçası | |
---|---|
Ana dili olanlar | Çoğunlukla Arap ülkeleri, İsrail, Fransa |
Dil ailesi | |
Yazı sistemi | İbrani alfabesi |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | Yok |
ISO 639-2 | jrb |
ISO 639-3 | jrb |
Özellikleri
Yahudiler'in konuştuğu Arapça, Müslüman ve Hristiyan komşularının konuştuğu Arapçadan farklıdır. Bunun sebeplerinden bir tanesi, başta İbranice olmak üzere diğer dillerden kelimeler kullanılmasıdır. Bir diğer sebep ise göçtür; örneğin, Kahire'de konuşulan Yahudi Arapçası Kahire lehçesinden çok İskenderiye lehçesine yakındır. Aynı şekilde, Musul'da konuşulan Yahudi Irak Arapçası Bağdat Arapçası'ndan çok Suriye Arapçası'na benzer. Bu dili kullananların birçoğu en az iki dil bilmektedir.
Ayrıca bakınız
Notlar
Yahudi dilleri |
Diğer |
Bibliyografya
- Ethnologue.com'da Yahudi-Irak Arapçası 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ethnologue.com'da Yahudi-Fas Arapçası 27 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ethnologue.com'da Yahudi-Libya Arapçası3 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ethnologue.com'da Yahudi-Tunus Arapçası11 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ethnologue.com'da Yahudi-Yemen Arapçası3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Blau, Joshua, The Emergence and Linguistic Background of Judaeo-Arabic: OUP, son basım 1999
- Heath, Jeffrey, Jewish and Muslim dialects of Moroccan Arabic (Routledge Curzon Arabic linguistics series): London, New York, 2002.
Dış bağlantılar
- Alan Corré'nin Yahudi Arapçası Edebiyat sayfası19 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Lübnan Yahudileri 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- radyo kanalında Yahudi Arapçasıyla sunulan bir program
Afro-Asyatik diller ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Yahudilik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yahudi Arapcasi Ibranice ערבית יהודית romanize Aravit Y hudit Arapca عربية يهودية Arap Birligi topraklarinda yasamis veya yasayan Yahudiler tarafindan konusulan Arapcanin bir lehcesidir Gecmiste Arap Yarimadasi ndaki Yahudi kabileler tarafindan da konusulmustur Konusulan dilin yani sira Ibrani Alfabesi ile yazilmis Arapca metinlere de Yahudi Arapcasi denir Arapcada oldugu gibi Yahudi Arapcasi nda da yoreden yoreye gore degisen lehce farkliliklari vardir Istanbul Ladino su ile Balkan Ladino su arasinda nasil bir fark varsa Libya daki Yahudi Arapcasiyla Irak taki Yahudi Arapcasi arasinda da ayni sekilde benzerlikler ve ufak farkliliklar bulunur Yahudi ArapcasiAna dili olanlarCogunlukla Arap ulkeleri Israil FransaDil ailesiAfro Asya SamiYahudi ArapcasiYazi sistemiIbrani alfabesiDil kodlariISO 639 1YokISO 639 2jrbISO 639 3jrbYahudi Arapcasi ile yazilmis parsomenOzellikleriYahudiler in konustugu Arapca Musluman ve Hristiyan komsularinin konustugu Arapcadan farklidir Bunun sebeplerinden bir tanesi basta Ibranice olmak uzere diger dillerden kelimeler kullanilmasidir Bir diger sebep ise goctur ornegin Kahire de konusulan Yahudi Arapcasi Kahire lehcesinden cok Iskenderiye lehcesine yakindir Ayni sekilde Musul da konusulan Yahudi Irak Arapcasi Bagdat Arapcasi ndan cok Suriye Arapcasi na benzer Bu dili kullananlarin bircogu en az iki dil bilmektedir Ayrica bakinizYahudi Fas Arapcasi Yahudi Irak Arapcasi Yahudi Bagdat Arapcasi Yahudi Trablus Arapcasi Yahudi Tunus Arapcasi Yahudi Yemen ArapcasiNotlar Ornegin klasik Arapca da yazarim aktub olarak soylenirken Misir daki Yahudi Arapcasi nda nektob denir Ornegin Bagdat Yahudileri ve Hristiyanlari soyledim i Suriye ve Musul da dendigi gibi keltu olarak soylerler fakat Bagdat taki Muslumanlar gilit der Yahudi dilleri Afro Asya Ibraniceler Ibranice Kutsal Ibranice Samiri Ibranicesi Yemen IbranicesiAramiceler Hulaula Lisan Didan Lisana Deni Lisanid Nosan Yahudi AramicesiArapcalar Yahudi Arapcasi Yahudi Bagdat Arapcasi Yahudi Fas Arapcasi Yahudi Irak Arapcasi Yahudi Trablus Arapcasi Yahudi Tunus Arapcasi Yahudi Yemen ArapcasiDiger Kayla Yahudi BerbericesiHint Avrupa Cermen Yesivis Yidis YinglisRoman Italkian Katalanik Ladino Haketia Lusitanik Suadit Yahudi Aragoncasi Yahudi Latincesi ZarfatikHint Iran Buhori Cuhuri CidiDiger Knaanik YevanikTurk Karayca KirimcakcaDiger Kartveli GruzinikDravid Yahudi Malayalami gtdBibliyografyaEthnologue com da Yahudi Irak Arapcasi 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ethnologue com da Yahudi Fas Arapcasi 27 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ethnologue com da Yahudi Libya Arapcasi3 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ethnologue com da Yahudi Tunus Arapcasi11 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ethnologue com da Yahudi Yemen Arapcasi3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Blau Joshua The Emergence and Linguistic Background of Judaeo Arabic OUP son basim 1999 Heath Jeffrey Jewish and Muslim dialects of Moroccan Arabic Routledge Curzon Arabic linguistics series London New York 2002 Dis baglantilarAlan Corre nin Yahudi Arapcasi Edebiyat sayfasi19 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lubnan Yahudileri 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde radyo kanalinda Yahudi Arapcasiyla sunulan bir programAfro Asyatik diller ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Yahudilik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz