Osman Hamdi Bey (30 Aralık 1842, İstanbul - 24 Şubat 1910, İstanbul), Türk arkeolog, müzeci, ressam ve Kadıköy'ün ilk belediye başkanı.
Osman Hamdi Bey | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Doğum | 30 Aralık 1842 İstanbul, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 24 Şubat 1910 (67 yaşında) İstanbul, Osmanlı Devleti |
Evlilik(ler)i | Maria Hamdi |
Çocukları | Nazlı Hamdi, Edhem Hamdi, Leyla Hamdi |
Ebeveyni | Annesi Fatma Hanım, babası İbrahim Ethem Bey |
Alanı | Resim, Arkeoloji, Müzecilik, Siyaset |
Sanat eğitimi | Arkeolog, Müzeci, Ressam |
Ünlü yapıtları | Kaplumbağa Terbiyecisi |
Sakız Adası'ndan ufak yaşta evlatlık olarak gelen Rum asıllı Osmanlı sadrazamlarından İbrahim Ethem Paşa’nın oğlu, İstanbul Milletvekili, belediye başkanı, müzeci, kimyager ve felsefeci Halil Ethem Bey ve nümizmat İsmail Galip Bey’in ağabeyidir.
İlk Türk arkeoloğu kabul edilir. Bağdat’ta ilk arkeolojik çalışmalarını yaptıktan sonra asıl gerekli yasanın çıkarılmasını sağlayarak ve tüm arkeolojik çalışmaların kontrolünü üstlenerek modern arkeoloji biliminin Osmanlı'da temellendirilmesini sağladı. En önemli arkeolojik kazısı 1887-1888'de gerçekleştirildiği Sayda Kral Mezarlığı (Lübnan) kazılardır. Bu kazılar sırasında dünyaca ünlü İskender Lahdi’ni bulmuştur.
Osman Hamdi Bey İstanbul Arkeoloji Müzesi'nin 29 yıl müdürlüğünü yapmış ve müzeyi dünyanın sayılı müzeleri[] arasına ekletmiştir. Osman Hamdi Bey'i çağdaş Türk müzeciliğinin kurucusu sayanlar, bunu Osmanlı dönemindeki ilk Türk müze yöneticisi olmasıyla ve müzeyi geliştirmesiyle gerekçelendirirler.
Günümüzde varlığını Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi olarak sürdüren Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi'nin de kurucusudur. İlk Türk ressamlarından birisidir ve Türk resminde figürlü kompozisyon kullanan ilk ressam olarak tarihe geçmiştir ve Kaplumbağa Terbiyecisi eserinin sahibidir
Ailesi
Osman Bey'in çok yönlü yetişmesinde öncelikle ailesi rol oynamıştır. Babası Sadrazam İbrahim Ethem Paşa gibi kendisi de öğrenimini Avrupa’da görme fırsatı bulmuştur. Osmanlı'nın ilk maden mühendisi olan İbrahim Ethem, Sakızlı'daki bir isyanın bastırılmasından sonra devşirilen bir Rum çocuk olduğu söylenir. İstanbul'a getirildiğinde Kaptan’ı Derya Hüsrev Paşa tarafından alınıp yetiştirilmeye başlamıştır. Çocuğu olmayan Hüsrev Paşa, yanına aldığı çocukları çok iyi yetiştirmeye gayret etmiştir. 1829 yılında İbrahim Ethem henüz 9-10 yaşlarındayken Hüsrev Paşa tarafından Fransa’ya eğitim için gönderilen ilk çocuklar arasına katılır. İbrahim Ethem Hariciye Nazırlığı, Ticaret Nazırlığı, Valilik, Berlin Elçiliği, Viyana Elçiliği, Tanzimat Meclisi üyeliği, Encümeni Daniş üyeliği, Şurayı Devlet üyeliği ve Sadrazamlık yaptı, Sultan Abdülmecit’in Fransızca öğretmeni oldu. Pasteur’ün sınıf arkadaşı olduğu da rivayet edilir.
Sultan Abdülmecit’in Yağlıkçılar Kâhyası Hacı Mustafa Ağa’nın kızı Fatma Hanım ile evlenen İbrahim Ethem'in bu evlilikten dört çocuğundan en büyüğü olan Osman Hamdi Bey'in üç kardeşinin adları Halil Ethem, İsmail Galip ve Mustafa'dır. En küçük ve en az ünlü olan Mustafa Bey İstanbul Gümrük Müdürü olur.
Osman Bey'in kardeşi Halil Ethem Eldem (1861-1938) kimya okuduktan sonra felsefe doktorası yapmış, ardından müzecilik, Ser Askerlik Fabrikalar Nezareti Müşavirliği, Genelkurmay Dairesi Tercüme Şubesi görevliliği, İstanbul Şehremini, Asar-ı Atika Müzeleri Müdürlüğü, Darülşafaka, Mülkiye Mektebi, Darü’l-Muallimin ve Darülfünun Tabiiye ve Jeoloji Öğretmenliği, Sanayi Nefise Mektebi Müdürlüğü, Tarih-i Osmani Encümeni Üyeliği, Maarif Vekaleti Türk Tarih Encümeni Üyeliği, Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti Kurucu Üyeliği ve Asbaşkanlığı, TBMM IV.ve V. Dönem İstanbul Milletvekilliği ile IV. ve V. Dönem Kitaplık Encümeni Reisliği gibi çok çeşitli alanlarda faaliyet göstermiştir.
Diğer kardeşi İsmail Galip Bey (1848-1895), Türkiye'de nümismatik bilimsel disiplininin kurucusu kabul edilir.
Kızı Nazlı Hamdi (1893–1958) bir Osmanlı diplomatı olan Esat Cemil ile evlenmiştir. Onların kızı Cenan Hamdi Sarç(1913-2012), İstanbul Üniversitesi rektörü Ömer Celal Sarç ile evlenmiştir.
Kardeşi İsmail Galip'in torunun oğlu Edhem Eldem, Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde öğretim üyesidir, misafir öğretim üyesi olarak Berkeley, Harvard, École des Hautes Études en Sciences Sociales, École Pratique des Hautes Études ve École Normale Supérieure’de ders vermiş, Berlin’de Wissenschaftskolleg’de araştırmacı olarak bulunmuş ve çok sayıda bilimsel eser vermiştir.
Yaşamı
30 Aralık 1842'de İstanbul'da dünyaya geldi. Ülkenin ilk maden mühendislerinden olan babası İbrahim Ethem Bey, 1877’de sadrazamlığa kadar yükselen bir devlet adamıydı. Ailenin ikisi kız altı çocuğundan en büyüğü Osman Hamdi’dir. Erkek kardeşlerinden Mustafa Bey İstanbul gümrük müdürü, İsmail Galip Bey Türkiye’de nümismatik biliminin kurucularından biri, Halil Ethem Bey ise müzeci olmuştur.
Osman Hamdi, ilkokul öğreniminin ardından, 1856 yılında Maarif-i Adliye okuluna başladı. Daha 16 yaşındayken yaptığı kara kalem resimlerle çevresinin dikkatini çekti. Babası ile birlikte gittiği Viyana’da, müze ve sergilerle ilgilendi. Oğullarının yurt dışında öğrenim görmesini isteyen babası onu birkaç yıl sonra hukuk öğrenimi için Paris'e gönderdi. Paris’te kaldığı 12 yıl boyunca hukuk öğrenimini sürdürürken o dönemin ünlü ressamlarından olan Jean-Léon Gérôme ve Boulanger'in atölyelerinde çıraklık yaparak iyi bir resim eğitimi aldı. Onun Paris’te bulunduğu dönemde Osmanlı Devleti resim öğrenimi için Şeker Ahmet Paşa ve Süleyman Seyyid’i Paris’e göndermişti. Bu üç kişi, Türk resim sanatının ilk kuşağını oluşturdu. Osman Hamdi Bey, 1867 Paris Dünya Sergisi’ne bugün nerede oldukları bilinmeyen “Çingenelerin Molası”, “Pusuda Zeybek “ve “Zeybeğin Ölümü” adlı üç yapıtını gönderdi. Paris’te tanışıp evlendiği Marie adlı eşi ile 10 yıl evli kaldı, Fatma ve Hayriye adlı iki kızları oldu.
Yurda döndükten sonra devletin farklı kademelerinde görev aldı. İlk görevi Bağdat İli Yabancı İşler Müdürlüğü idi. Mithat Paşa’nın Bağdat’a vali olması nedeniyle geldiği bu şehrin çeşitli görünümlerini yansıtan tablolar yaptı, Bağdat tarihi ve arkeolojisi ile ilgilendi. O sırada vali Mithat Paşa’nın yardımcısı olan, geleceğin ünlü romancısı Ahmet Mithat Efendi ile tanışıp dost oldu.
İstanbul’a döndüğünde Saray Protokol Müdür Yardımcısı olan Osman Hamdi, bu sırada Viyana’da düzenlenen Uluslararası Sergi’ye komiser olarak katıldı. Viyana’da iken tanıştığı adı Marie olan bir başka Fransız hanımla ikinci evliliğini yaptı. Naile Hanım adını alan ikinci eşinden Melek, Leyla, Ethem, Nazlı adlı çocukları dünyaya geldi.
1875 yılında Kadıköy'ün ilk şehremini (belediye başkanı) olarak görevlendirildi ve bu görevi bir yıl sürdürdü.
Osmanlı-Rus Harbi’nden sonra devlet memurluğundan erken emekliliğe ayrılan Osman Hamdi Bey, Gebzeye bağlı Eskihisar köyünde bulunan evinde kendisini resim yapmaya adamıştır. 1881'de Müze-i Hümayun (İmparatorluk Müzesi) müdürü Anton Dethier’in ölümü üzerine müze müdürü olarak baştan Osman Hamdi Bey düşünülmese de dönemin sadrazamlarının etkisiyle padişah tarafından bu göreve tayin edilmiştir.
1 Ocak 1882’de padişah II. Abdülhamit, tarafından bir başka göreve daha atandı. Türkiye’nin ilk güzel sanatlar okulu olan Sanayi-i Nefise Mektebi’nin müdürlüğü ile görevlendirilmişti. Okul binasını Mimar Vallaury ile birlikte tasarladı. Binanın inşası ve akademik kadronun kurulmasının ardından okulu 2 Mart 1883’te öğretime açtı.
Müze-i Hümayun müdürü olarak ilk işi eski eserlerin yurt dışına götürülmesini yasaklayan bir tüzük hazırlamaktı. Yürürlükte bulunan 1874 tarihli “Asar-ı Atika Nizamnamesi"ni 1883 yılında yeniden düzenledi ve yürürlüğe soktu. Bu yeni düzenleme ile Batılı ülkelere Osmanlı topraklarından eski eser kaçırılmasını önledi.
Müze müdürlüğü sırasında ilk Türk bilimsel kazılarını başlatan Osman Hamdi Bey, Nemrut Dağı, Lagina (Muğla, Yatağan) ve Sayda (Lübnan)'da arkeolojik kazılar gerçekleştirdi. Sayda’da yaptığı kazılarda bulduğu antik eserler arasında arkeoloji dünyasının başyapıtlarından sayılan İskender Lahiti de bulunmaktadır. Söz konusu eserler, İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir. Osman Hamdi Bey, ona uluslararası ün getiren bu kazılarla ilgili olarak arkeolog Salomon Reinach ile birlikte “ Une necropole a Sidon (Sayda Kral Mezarlığı)” adlı bir kitap yazmış ve 1892’de Paris’te yayımlatmıştır.
Osman Hamdi Bey, yakın çevresini de çeşitli kazılarda görevlendirmişti. Oğlu Mimar Ethem Bey’in Tralles antik kentinde (Güzelhisar, Aydın) yaptığı kazılarda Antik Yunan tanrısı Artemis'e atfedilmiş bir tapınağın frizleri ile daha birçok eser ortaya çıkarıldı ve Müze-i Hümayun’a getirildi. Aydın’da Alabanda ve Sidamara antik kentlerindeki kazılarının başında kardeşi Halil Ethem Bey’i görevlendirdi. Müze memurlarından Makridi Bey, Rakka, Boğazköy, Alacahöyük, Akalan, Langaza, Rodos, Taşöz ve kazılarını yürüttü.
Osman Hamdi Bey, kazılar neticesinde artan eserleri sergileyebilmek için yeni bir bina arayışına girdi. Eserler, Aya İrini’den sonra Çinili Köşk’e taşınmıştı ancak burası da yetersiz gelmekteydi. Devrin yöneticilerini ikna ederek bugünkü İstanbul Arkeoloji Müzesi binasını inşa ettirdi. Üç aşamada tamamlanan müze binasının ilk kısmı 1899'da, ikinci kısmı 1903'te, üçüncü kısmı 1907 yılında ziyarete açıldı. Müzenin içinde fotoğrafhane, kütüphane, modelhane yaptırdı.
Müze-i Hümayun, arkeoloji ağırlıklı bir müze olmuştu. Koleksiyondaki silahlar ve askeri teçhizatlar Aya İrini’de bırakıldı ve "Esliha-i Askeriye Müzesi" adıyla düzenlendi. Bugünkü Askeri Müze’nin temeli olan bu yeni müze, 1908’de ziyarete açıldı. Osman Hamdi Bey’in İstanbul dışındaki kentlerde kurdurduğu eser depoları ileride kurulacak bölge müzelerinin temeli oldu. Sanayi Nefise Mektebi öğrencilerinin eserlerini mektebin büyük salonunda toplayarak Güzel Sanatlar Müzesi’nin çekirdeğini oluşturmaya başladı. Tüm bu çabaları, onu çağdaş Türk müzeciliğinin kurucusu yapmıştır.
Osman Hamdi Bey, müzecilik ve arkeoloji çalışmalarını sürdürürken resim yapmayı hiç bırakmadı. Resimlerini genellikle Eskihisar, Gebze’deki evinde geçirdiği yaz aylarında yaptı. Türk resminde ilk kez figürlü kompozisyonu kullanan ressamdı. Resimlerinde okuyan, tartışan, özlemini duyduğu Türk aydın tipini ve dışarıya açılmış kadın imgesini ele aldı. Dekor olarak tarihi yapıları, aksesuar olarak tarihi eşyaları kullandı. "Kaplumbağa Terbiyecisi" (1906), "Silah Taciri" (1908) Osman Hamdi’nin en ilgi çeken ve özgün eserlerindendir. Birçok resmi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi, Londra, Liverpool ve Boston müzelerinde sergilenmektedir.
Sanatçı, 24 Şubat 1910 tarihinde İstanbul Kuruçeşme'deki yalısında hayatını kaybetti. Ayasofya’da kılınan cenaze namazının ardından müzenin bulunduğu Çinili Köşk’e getirilen cenazesi, vasiyeti üzerine Eskihisar’a götürülerek defnedildi. Mezarının başına Bakanlar Kurulu kararıyla iki isimsiz Selçuklu taşı kondu. Sanatçının Eskihisar'daki köşkü 1987’den bu yana müze olarak hizmet verir.
Anısına yapılanlar
- Yönetmenliğini Umut Hacıfevzioğlu'nun yaptığı senaryosunu Emre Caner'in yazdığı "Kaplumbağa Terbiyecisi" belgeseli
- Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından anısına hazırlanan web sitesi 6 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Nazlı’nın Defteri, Osman Hamdi Bey’in Çevresi" adlı Prof.Dr. Edhem Eldem'in küratörlüğünü gerçekleştirdiği sergi ve aynı adı taşıyan kitap, Homer Kitabevi.
- Fotoğraf Sanatçısı Neslihan Sağır Çetin, Osman Hamdi Bey'in eserlerini resmettiği mekanlarda modelli canlandırma yaparak fotoğraflamıştır. Resm'i Mekân adlı bu projenin ilk sergisi Bursa'da açıldı. www.resmimekan.com 26 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Eserleri
|
|
|
Galeri
- Arzuhalci (1910)
- Kur'an Tilâveti (1910)
- Naile Hanım Portresi (1910)
- En bilinen tablosu: Kaplumbağa Terbiyecisi (1906)
- Silah Taciri (1908)
- Mimozalı Kadın (1906)
- Mihrap (1901)
- Eşi Naile Hanım
- (1890)
- Gezintide Kadınlar 1887
- (1882)
- (1880)
- İstanbul Hanımefendisi (1881)
- Leylak Toplayan Kız (1881)
- İki Müzisyen Kız (1880)
- Kahve Ocağı (1879)
- Gebze'de Çoban Mustafa Paşa Külliyesi (1880'ler)
- Kökenoğlu Rıza Efendi (1871)
- Pembe Başlıklı Kız (1904)
- Halı Satıcısı (1888)
- Beyaz Vazoda Çiçekler (1910)
- Kur'an Okuyan Kız (1880)
- (1910)
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Osman Hamdi Bey ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Musavver Nevsal-i Osmani-1326 (Osmanlı Türkçesi). Matbaa-i Hayriye-İstanbul-1326. 1326.
- ^ . osmanhamdibey.gov.tr. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2016.
- ^ "Osman Hamdi Bey Kimdir?". 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2016.
- ^ Tayfun Er, Erguvaniler-Türkiye’de İktidar Doğanlar, Destek Yayınları, 8. Baskı, İstanbul Kasım 2009, s. 300.
- ^ Shankland, David (2004). Archaeology, anthropology, and heritage in the Balkans and Anatolia: the life and times of F.W. Hasluck, 1878-1920. Isis Press. p. 125. .
- ^ . www.edebiyatkultur.com. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2016.
- ^ a b "Osmanlı'dan Cumhuriyete Elit Bir Soyağacı Portresi: Kaplumbağa Terbiyecisi Osman Hamdi Bey". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2016.
- ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2016.
- ^ a b c . Aktüel Arkeoloji dergisi. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2016.
- ^ "İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü İbrahim Ethem Bey Sayfası". 21 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2010.
- ^ . 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2016.
- ^ Musa İğrek, Osman Hamdi Bey, Şeker Ahmed Paşa'yı Sevmez miydi?, Zaman Gazetesi, 22.03.2010[]
- ^ a b c "Nilüfer Esin Berberoğlu, Osman Hamdi Bey Biyografisi, Mimarlık Müzesi.com". 27 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2010.
- ^ "Yrd. Doç. Dr. Şengül Aygün, Osman Hamdi Bey Hayatı ve Eserleri". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2010.
- ^ "Kadıköy'ün İlk Şehremini, Osman Hamdi Bey, Sondakika.com, 09.12.2010". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2011.
- ^ "Tuluyhan Uğurlu, Osman Hamdi Bey için çalacak, Cumhuriyet gazetesi, 03.12.2010". 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2015.
- ^ . 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2015.
- ^ . web.archive.org. 2 Ocak 2012. 2 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
- ^ . Yeni Şafak. 24 Ekim 2019. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
- ^ 1 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20160201224816/http://www.musee-orsay.fr/fr/collections/catalogue-des-oeuvres/notice.html?no_cache=1&zoom=1&tx_damzoom_pi1%5Bzoom%5D=0&tx_damzoom_pi1%5BxmlId%5D=020593&tx_damzoom_pi1%5Bback%5D=%2Ffr%2Fcollections%2Fcatalogue-des-oeuvres%2Fnotice.html%3Fno_cache%3D1%26zsz%3D5%26lnum%3D%26nnumid%3D20593 arşivlendi. Osman Hamdi Bey, Yaşlı adam önünde çocuklarin mezarları, 1903, Orsay Müzesi], www.musee-orsay.fr
- ^ . 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ . cnnturk.com. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2016.
- ^ . 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osman Hamdi Bey 30 Aralik 1842 Istanbul 24 Subat 1910 Istanbul Turk arkeolog muzeci ressam ve Kadikoy un ilk belediye baskani Osman Hamdi BeyGenel bilgilerDogum30 Aralik 1842 1842 12 30 Istanbul Osmanli DevletiOlum24 Subat 1910 67 yasinda Istanbul Osmanli DevletiEvlilik ler iMaria HamdiCocuklariNazli Hamdi Edhem Hamdi Leyla HamdiEbeveyniAnnesi Fatma Hanim babasi Ibrahim Ethem BeyAlaniResim Arkeoloji Muzecilik SiyasetSanat egitimiArkeolog Muzeci RessamUnlu yapitlariKaplumbaga TerbiyecisiHamdi Bey Sakiz Adasi ndan ufak yasta evlatlik olarak gelen Rum asilli Osmanli sadrazamlarindan Ibrahim Ethem Pasa nin oglu Istanbul Milletvekili belediye baskani muzeci kimyager ve felsefeci Halil Ethem Bey ve numizmat Ismail Galip Bey in agabeyidir Ilk Turk arkeologu kabul edilir Bagdat ta ilk arkeolojik calismalarini yaptiktan sonra asil gerekli yasanin cikarilmasini saglayarak ve tum arkeolojik calismalarin kontrolunu ustlenerek modern arkeoloji biliminin Osmanli da temellendirilmesini sagladi En onemli arkeolojik kazisi 1887 1888 de gerceklestirildigi Sayda Kral Mezarligi Lubnan kazilardir Bu kazilar sirasinda dunyaca unlu Iskender Lahdi ni bulmustur Osman Hamdi Bey Istanbul Arkeoloji Muzesi nin 29 yil mudurlugunu yapmis ve muzeyi dunyanin sayili muzeleri kaynak belirtilmeli arasina ekletmistir Osman Hamdi Bey i cagdas Turk muzeciliginin kurucusu sayanlar bunu Osmanli donemindeki ilk Turk muze yoneticisi olmasiyla ve muzeyi gelistirmesiyle gerekcelendirirler Gunumuzde varligini Mimar Sinan Universitesi Guzel Sanatlar Fakultesi olarak surduren Sanayi i Nefise Mekteb i Alisi nin de kurucusudur Ilk Turk ressamlarindan birisidir ve Turk resminde figurlu kompozisyon kullanan ilk ressam olarak tarihe gecmistir ve Kaplumbaga Terbiyecisi eserinin sahibidirAilesiEsi Maria Hanim Osman Bey in cok yonlu yetismesinde oncelikle ailesi rol oynamistir Babasi Sadrazam Ibrahim Ethem Pasa gibi kendisi de ogrenimini Avrupa da gorme firsati bulmustur Osmanli nin ilk maden muhendisi olan Ibrahim Ethem Sakizli daki bir isyanin bastirilmasindan sonra devsirilen bir Rum cocuk oldugu soylenir Istanbul a getirildiginde Kaptan i Derya Husrev Pasa tarafindan alinip yetistirilmeye baslamistir Cocugu olmayan Husrev Pasa yanina aldigi cocuklari cok iyi yetistirmeye gayret etmistir 1829 yilinda Ibrahim Ethem henuz 9 10 yaslarindayken Husrev Pasa tarafindan Fransa ya egitim icin gonderilen ilk cocuklar arasina katilir Ibrahim Ethem Hariciye Nazirligi Ticaret Nazirligi Valilik Berlin Elciligi Viyana Elciligi Tanzimat Meclisi uyeligi Encumeni Danis uyeligi Surayi Devlet uyeligi ve Sadrazamlik yapti Sultan Abdulmecit in Fransizca ogretmeni oldu Pasteur un sinif arkadasi oldugu da rivayet edilir Sultan Abdulmecit in Yaglikcilar Kahyasi Haci Mustafa Aga nin kizi Fatma Hanim ile evlenen Ibrahim Ethem in bu evlilikten dort cocugundan en buyugu olan Osman Hamdi Bey in uc kardesinin adlari Halil Ethem Ismail Galip ve Mustafa dir En kucuk ve en az unlu olan Mustafa Bey Istanbul Gumruk Muduru olur Osman Bey in kardesi Halil Ethem Eldem 1861 1938 kimya okuduktan sonra felsefe doktorasi yapmis ardindan muzecilik Ser Askerlik Fabrikalar Nezareti Musavirligi Genelkurmay Dairesi Tercume Subesi gorevliligi Istanbul Sehremini Asar i Atika Muzeleri Mudurlugu Darulsafaka Mulkiye Mektebi Daru l Muallimin ve Darulfunun Tabiiye ve Jeoloji Ogretmenligi Sanayi Nefise Mektebi Mudurlugu Tarih i Osmani Encumeni Uyeligi Maarif Vekaleti Turk Tarih Encumeni Uyeligi Turk Tarihi Tetkik Cemiyeti Kurucu Uyeligi ve Asbaskanligi TBMM IV ve V Donem Istanbul Milletvekilligi ile IV ve V Donem Kitaplik Encumeni Reisligi gibi cok cesitli alanlarda faaliyet gostermistir Diger kardesi Ismail Galip Bey 1848 1895 Turkiye de numismatik bilimsel disiplininin kurucusu kabul edilir Kizi Nazli Hamdi 1893 1958 bir Osmanli diplomati olan Esat Cemil ile evlenmistir Onlarin kizi Cenan Hamdi Sarc 1913 2012 Istanbul Universitesi rektoru Omer Celal Sarc ile evlenmistir Kardesi Ismail Galip in torunun oglu Edhem Eldem Bogazici Universitesi Tarih Bolumu nde ogretim uyesidir misafir ogretim uyesi olarak Berkeley Harvard Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales Ecole Pratique des Hautes Etudes ve Ecole Normale Superieure de ders vermis Berlin de Wissenschaftskolleg de arastirmaci olarak bulunmus ve cok sayida bilimsel eser vermistir Yasami1 Nisan 1910 tarihli Servet i Funun dergisinde Osman Hamdi Bey 30 Aralik 1842 de Istanbul da dunyaya geldi Ulkenin ilk maden muhendislerinden olan babasi Ibrahim Ethem Bey 1877 de sadrazamliga kadar yukselen bir devlet adamiydi Ailenin ikisi kiz alti cocugundan en buyugu Osman Hamdi dir Erkek kardeslerinden Mustafa Bey Istanbul gumruk muduru Ismail Galip Bey Turkiye de numismatik biliminin kurucularindan biri Halil Ethem Bey ise muzeci olmustur Osman Hamdi ilkokul ogreniminin ardindan 1856 yilinda Maarif i Adliye okuluna basladi Daha 16 yasindayken yaptigi kara kalem resimlerle cevresinin dikkatini cekti Babasi ile birlikte gittigi Viyana da muze ve sergilerle ilgilendi Ogullarinin yurt disinda ogrenim gormesini isteyen babasi onu birkac yil sonra hukuk ogrenimi icin Paris e gonderdi Paris te kaldigi 12 yil boyunca hukuk ogrenimini surdururken o donemin unlu ressamlarindan olan Jean Leon Gerome ve Boulanger in atolyelerinde ciraklik yaparak iyi bir resim egitimi aldi Onun Paris te bulundugu donemde Osmanli Devleti resim ogrenimi icin Seker Ahmet Pasa ve Suleyman Seyyid i Paris e gondermisti Bu uc kisi Turk resim sanatinin ilk kusagini olusturdu Osman Hamdi Bey 1867 Paris Dunya Sergisi ne bugun nerede olduklari bilinmeyen Cingenelerin Molasi Pusuda Zeybek ve Zeybegin Olumu adli uc yapitini gonderdi Paris te tanisip evlendigi Marie adli esi ile 10 yil evli kaldi Fatma ve Hayriye adli iki kizlari oldu Osman Hamdi Bey ve kizi Yurda dondukten sonra devletin farkli kademelerinde gorev aldi Ilk gorevi Bagdat Ili Yabanci Isler Mudurlugu idi Mithat Pasa nin Bagdat a vali olmasi nedeniyle geldigi bu sehrin cesitli gorunumlerini yansitan tablolar yapti Bagdat tarihi ve arkeolojisi ile ilgilendi O sirada vali Mithat Pasa nin yardimcisi olan gelecegin unlu romancisi Ahmet Mithat Efendi ile tanisip dost oldu Istanbul a dondugunde Saray Protokol Mudur Yardimcisi olan Osman Hamdi bu sirada Viyana da duzenlenen Uluslararasi Sergi ye komiser olarak katildi Viyana da iken tanistigi adi Marie olan bir baska Fransiz hanimla ikinci evliligini yapti Naile Hanim adini alan ikinci esinden Melek Leyla Ethem Nazli adli cocuklari dunyaya geldi 1875 yilinda Kadikoy un ilk sehremini belediye baskani olarak gorevlendirildi ve bu gorevi bir yil surdurdu Osmanli Rus Harbi nden sonra devlet memurlugundan erken emeklilige ayrilan Osman Hamdi Bey Gebzeye bagli Eskihisar koyunde bulunan evinde kendisini resim yapmaya adamistir 1881 de Muze i Humayun Imparatorluk Muzesi muduru Anton Dethier in olumu uzerine muze muduru olarak bastan Osman Hamdi Bey dusunulmese de donemin sadrazamlarinin etkisiyle padisah tarafindan bu goreve tayin edilmistir 1 Ocak 1882 de padisah II Abdulhamit tarafindan bir baska goreve daha atandi Turkiye nin ilk guzel sanatlar okulu olan Sanayi i Nefise Mektebi nin mudurlugu ile gorevlendirilmisti Okul binasini Mimar Vallaury ile birlikte tasarladi Binanin insasi ve akademik kadronun kurulmasinin ardindan okulu 2 Mart 1883 te ogretime acti 1 Nisan 1910 tarihli Servet i Funun dergisinde Osman Hamdi Bey Muze i Humayun muduru olarak ilk isi eski eserlerin yurt disina goturulmesini yasaklayan bir tuzuk hazirlamakti Yururlukte bulunan 1874 tarihli Asar i Atika Nizamnamesi ni 1883 yilinda yeniden duzenledi ve yururluge soktu Bu yeni duzenleme ile Batili ulkelere Osmanli topraklarindan eski eser kacirilmasini onledi Muze mudurlugu sirasinda ilk Turk bilimsel kazilarini baslatan Osman Hamdi Bey Nemrut Dagi Lagina Mugla Yatagan ve Sayda Lubnan da arkeolojik kazilar gerceklestirdi Sayda da yaptigi kazilarda buldugu antik eserler arasinda arkeoloji dunyasinin basyapitlarindan sayilan Iskender Lahiti de bulunmaktadir Soz konusu eserler Istanbul Arkeoloji Muzesi nde sergilenmektedir Osman Hamdi Bey ona uluslararasi un getiren bu kazilarla ilgili olarak arkeolog Salomon Reinach ile birlikte Une necropole a Sidon Sayda Kral Mezarligi adli bir kitap yazmis ve 1892 de Paris te yayimlatmistir Osman Hamdi Bey yakin cevresini de cesitli kazilarda gorevlendirmisti Oglu Mimar Ethem Bey in Tralles antik kentinde Guzelhisar Aydin yaptigi kazilarda Antik Yunan tanrisi Artemis e atfedilmis bir tapinagin frizleri ile daha bircok eser ortaya cikarildi ve Muze i Humayun a getirildi Aydin da Alabanda ve Sidamara antik kentlerindeki kazilarinin basinda kardesi Halil Ethem Bey i gorevlendirdi Muze memurlarindan Makridi Bey Rakka Bogazkoy Alacahoyuk Akalan Langaza Rodos Tasoz ve kazilarini yuruttu Osman Hamdi Bey kazilar neticesinde artan eserleri sergileyebilmek icin yeni bir bina arayisina girdi Eserler Aya Irini den sonra Cinili Kosk e tasinmisti ancak burasi da yetersiz gelmekteydi Devrin yoneticilerini ikna ederek bugunku Istanbul Arkeoloji Muzesi binasini insa ettirdi Uc asamada tamamlanan muze binasinin ilk kismi 1899 da ikinci kismi 1903 te ucuncu kismi 1907 yilinda ziyarete acildi Muzenin icinde fotografhane kutuphane modelhane yaptirdi Muze i Humayun arkeoloji agirlikli bir muze olmustu Koleksiyondaki silahlar ve askeri techizatlar Aya Irini de birakildi ve Esliha i Askeriye Muzesi adiyla duzenlendi Bugunku Askeri Muze nin temeli olan bu yeni muze 1908 de ziyarete acildi Osman Hamdi Bey in Istanbul disindaki kentlerde kurdurdugu eser depolari ileride kurulacak bolge muzelerinin temeli oldu Sanayi Nefise Mektebi ogrencilerinin eserlerini mektebin buyuk salonunda toplayarak Guzel Sanatlar Muzesi nin cekirdegini olusturmaya basladi Tum bu cabalari onu cagdas Turk muzeciliginin kurucusu yapmistir Osman Hamdi Bey muzecilik ve arkeoloji calismalarini surdururken resim yapmayi hic birakmadi Resimlerini genellikle Eskihisar Gebze deki evinde gecirdigi yaz aylarinda yapti Turk resminde ilk kez figurlu kompozisyonu kullanan ressamdi Resimlerinde okuyan tartisan ozlemini duydugu Turk aydin tipini ve disariya acilmis kadin imgesini ele aldi Dekor olarak tarihi yapilari aksesuar olarak tarihi esyalari kullandi Kaplumbaga Terbiyecisi 1906 Silah Taciri 1908 Osman Hamdi nin en ilgi ceken ve ozgun eserlerindendir Bircok resmi Istanbul Resim ve Heykel Muzesi Londra Liverpool ve Boston muzelerinde sergilenmektedir Sanatci 24 Subat 1910 tarihinde Istanbul Kurucesme deki yalisinda hayatini kaybetti Ayasofya da kilinan cenaze namazinin ardindan muzenin bulundugu Cinili Kosk e getirilen cenazesi vasiyeti uzerine Eskihisar a goturulerek defnedildi Mezarinin basina Bakanlar Kurulu karariyla iki isimsiz Selcuklu tasi kondu Sanatcinin Eskihisar daki kosku 1987 den bu yana muze olarak hizmet verir Anisina yapilanlarIstanbul daki Silahtaraga Genclik Parki nda bulunan heykeliYonetmenligini Umut Hacifevzioglu nun yaptigi senaryosunu Emre Caner in yazdigi Kaplumbaga Terbiyecisi belgeseli Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan anisina hazirlanan web sitesi 6 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nazli nin Defteri Osman Hamdi Bey in Cevresi adli Prof Dr Edhem Eldem in kuratorlugunu gerceklestirdigi sergi ve ayni adi tasiyan kitap Homer Kitabevi Fotograf Sanatcisi Neslihan Sagir Cetin Osman Hamdi Bey in eserlerini resmettigi mekanlarda modelli canlandirma yaparak fotograflamistir Resm i Mekan adli bu projenin ilk sergisi Bursa da acildi www resmimekan com 26 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde EserleriArzuhalci 1910 Kur an Tilaveti 1910 Naile Hanim Portresi 1910 Sehzade Turbesinde Dervis 1908 Silah Taciri 1908 1908 1908 Kaplumbaga Terbiyecisi 1906 Mimozali Kadin 1906 Feraceli Kadinlar 1904 Ilahiyatci 1902 ve 1907 Pembe Baslikli Kiz 1904 Yasli Adam Onunde Cocuklarin Mezarlari 1903 Orsay Muzesi Paris Mihrap 1901 Turbe Ziyaretinde Iki Genc Kiz I 1890 Turbe Ziyaretinde Iki Genc Kiz II 1890 1882 Kiz Tevfika 1882 1881 Leylak Toplayan Kiz 1881 Gebze Manzara 1881 1880 Iki Muzisyen Kiz 1880 Carsaflanan Kadinlar 1880 Kahve Ocagi 1879 Kokenoglu Riza Efendi 1871 Ciplak 1867 Esi Naile Hanim Hali Saticisi Kur an Okuyan Kiz 1880 Gebze de Coban Mustafa Pasa Kulliyesi 1880 ler Yesil Cami Onu 1882 GaleriOsman Hamdi BeyArzuhalci 1910 Kur an Tilaveti 1910 Naile Hanim Portresi 1910 En bilinen tablosu Kaplumbaga Terbiyecisi 1906 Silah Taciri 1908 Mimozali Kadin 1906 Mihrap 1901 Esi Naile Hanim 1890 Gezintide Kadinlar 1887 1882 1880 Istanbul Hanimefendisi 1881 Leylak Toplayan Kiz 1881 Iki Muzisyen Kiz 1880 Kahve Ocagi 1879 Gebze de Coban Mustafa Pasa Kulliyesi 1880 ler Kokenoglu Riza Efendi 1871 Pembe Baslikli Kiz 1904 Hali Saticisi 1888 Beyaz Vazoda Cicekler 1910 Kur an Okuyan Kiz 1880 1910 KaynakcaWikimedia Commons ta Osman Hamdi Bey ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Musavver Nevsal i Osmani 1326 Osmanli Turkcesi Matbaa i Hayriye Istanbul 1326 1326 osmanhamdibey gov tr 15 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Haziran 2016 Osman Hamdi Bey Kimdir 16 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2016 Tayfun Er Erguvaniler Turkiye de Iktidar Doganlar Destek Yayinlari 8 Baski Istanbul Kasim 2009 s 300 Shankland David 2004 Archaeology anthropology and heritage in the Balkans and Anatolia the life and times of F W Hasluck 1878 1920 Isis Press p 125 ISBN 975 428 280 3 www edebiyatkultur com 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2016 a b Osmanli dan Cumhuriyete Elit Bir Soyagaci Portresi Kaplumbaga Terbiyecisi Osman Hamdi Bey 24 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2016 TBMM Albumu tbmm gov tr 31 Ekim 2012 11 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2016 a b c Aktuel Arkeoloji dergisi 9 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2016 Istanbul Universitesi Jeoloji Muhendisligi Bolumu Ibrahim Ethem Bey Sayfasi 21 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2010 14 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2016 Musa Igrek Osman Hamdi Bey Seker Ahmed Pasa yi Sevmez miydi Zaman Gazetesi 22 03 2010 olu kirik baglanti a b c Nilufer Esin Berberoglu Osman Hamdi Bey Biyografisi Mimarlik Muzesi com 27 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2010 Yrd Doc Dr Sengul Aygun Osman Hamdi Bey Hayati ve Eserleri 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2010 Kadikoy un Ilk Sehremini Osman Hamdi Bey Sondakika com 09 12 2010 13 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2011 Tuluyhan Ugurlu Osman Hamdi Bey icin calacak Cumhuriyet gazetesi 03 12 2010 26 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2015 19 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2015 web archive org 2 Ocak 2012 2 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mart 2021 Yeni Safak 24 Ekim 2019 24 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mart 2021 1 Subat 2016 tarihindeWayback Machine sitesinde https web archive org web 20160201224816 http www musee orsay fr fr collections catalogue des oeuvres notice html no cache 1 amp zoom 1 amp tx damzoom pi1 5Bzoom 5D 0 amp tx damzoom pi1 5BxmlId 5D 020593 amp tx damzoom pi1 5Bback 5D 2Ffr 2Fcollections 2Fcatalogue des oeuvres 2Fnotice html 3Fno cache 3D1 26zsz 3D5 26lnum 3D 26nnumid 3D20593 arsivlendi Osman Hamdi Bey Yasli adam onunde cocuklarin mezarlari 1903 Orsay Muzesi www musee orsay fr 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 30 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2016 cnnturk com 4 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2016 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ocak 2017