Nişancı (Osmanlıca: نشانچی), Osmanlı Devleti'nin devlet yönetiminde Divan-ı Hümayun'a katılan görevlilerden biridir.
Nişancı, Kalemiye sınıfının başıdır. Nişancı, pâdişâh adına yazılacak fermanlara, beratlara, nâmelere, hükümdârın imzâsı demek olan tuğrayı çekmekle görevlidir. Tuğra, Roma geleneğinin bir devamı olarak, hazırlanan belgelerin başında bulunurdu.
Bununla birlikte nişancının başında bulunduğu işleyiş, yabancı devletlerle olan ilişkilerden, yazışmalardan ve belgelerin tercümesinden sorumluydu. Nişancı kelimesi, Sultan II. Murat devrinde, Arapça "müvekki"nin yerine kullanılmaya başlanmıştır. Nişancı ile çalışanların adıyla anılması ile zamanla nişancı ismi, yerini Reis-ül Küttab'a bırakmıştır. 1836 yılında Hariciye Nezareti kurulana kadar oluşan bu bürokrasi dış ilişkileri kontrol etmiştir.
Nişancı'nın görevi sadece dış ilişkilerle sınırlı değildir. Ayrıca tımarların dağıtılması ve bunların kaydedilmesinden de sorumluydu. Kadıların ve ulemanın görevlendirilmesine ilişkin belgeleri hazırlamak da görevleri arasındaydı.
Nişancıya ilişkin ilk somut bilgilere Fatih Kanunnamesi'nde rastlanmaktadır. Kanunnâme’ye göre, merkezde vezirlik, kâdıaskerlik ve başdefterdârlıktan sonra en yüksek memuriyet nişancılıktı. Tespit edilebilen ilk nişancı, 'dir.
Bazı nişancılar
- Celâlzâde Mustafa Çelebi
- Nişancı İsmail Paşa
- Nişancı Mehmed Paşa
- Karamanlı Mehmed Paşa
- Elmas Mehmed Paşa
- Silahdar Süleyman Paşa
- Kavanoz Ahmed Paşa
- Kara Nişancı Davud Paşa
- Yusuf Agah Efendi
- Tacizade Cafer Çelebi
- Hamza Hâmid Paşa
- Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa
- Silahdar Bıyıklı Ali Paşa
- Muhsinzade Abdullah Paşa
- Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa
- Nişancı Şehla Hacı Ahmed Paşa
- Mehmed Sait Halet Efendi
- Sarhoş Abdi Çalebi
Kaynakça
- İlber Ortaylı, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı sayfa 554
- Oral Sander, Anka'nın Yükselişi ve Düşüşü
- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi
- Osmanlı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1970
- Sicill-i Osmânî Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî, I-IV, İstanbul 1308-16 → Heppenheim-Bergstrasse 1971.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nisanci Osmanlica نشانچی Osmanli Devleti nin devlet yonetiminde Divan i Humayun a katilan gorevlilerden biridir Topkapi Sarayi nda buyukelciler Nisanci Kalemiye sinifinin basidir Nisanci padisah adina yazilacak fermanlara beratlara namelere hukumdarin imzasi demek olan tugrayi cekmekle gorevlidir Tugra Roma geleneginin bir devami olarak hazirlanan belgelerin basinda bulunurdu Bununla birlikte nisancinin basinda bulundugu isleyis yabanci devletlerle olan iliskilerden yazismalardan ve belgelerin tercumesinden sorumluydu Nisanci kelimesi Sultan II Murat devrinde Arapca muvekki nin yerine kullanilmaya baslanmistir Nisanci ile calisanlarin adiyla anilmasi ile zamanla nisanci ismi yerini Reis ul Kuttab a birakmistir 1836 yilinda Hariciye Nezareti kurulana kadar olusan bu burokrasi dis iliskileri kontrol etmistir Nisanci nin gorevi sadece dis iliskilerle sinirli degildir Ayrica timarlarin dagitilmasi ve bunlarin kaydedilmesinden de sorumluydu Kadilarin ve ulemanin gorevlendirilmesine iliskin belgeleri hazirlamak da gorevleri arasindaydi Nisanciya iliskin ilk somut bilgilere Fatih Kanunnamesi nde rastlanmaktadir Kanunname ye gore merkezde vezirlik kadiaskerlik ve basdefterdarliktan sonra en yuksek memuriyet nisancilikti Tespit edilebilen ilk nisanci dir Bazi nisancilarCelalzade Mustafa Celebi Nisanci Ismail Pasa Nisanci Mehmed Pasa Karamanli Mehmed Pasa Elmas Mehmed Pasa Silahdar Suleyman Pasa Kavanoz Ahmed Pasa Kara Nisanci Davud Pasa Yusuf Agah Efendi Tacizade Cafer Celebi Hamza Hamid Pasa Yirmisekizzade Mehmed Said Pasa Silahdar Biyikli Ali Pasa Muhsinzade Abdullah Pasa Yaglikcizade Mehmed Emin Pasa Nisanci Sehla Haci Ahmed Pasa Mehmed Sait Halet Efendi Sarhos Abdi CalebiKaynakcaIlber Ortayli Imparatorlugun En Uzun Yuzyili sayfa 554 Oral Sander Anka nin Yukselisi ve Dususu Ismail Hakki Uzuncarsili Osmanli Tarihi Osmanli Tarihi Turk Tarih Kurumu Basimevi Ankara 1970 Sicill i Osmani Mehmed Sureyya Sicill i Osmani I IV Istanbul 1308 16 Heppenheim Bergstrasse 1971 Ayrica bakinizOsmanli Imparatorlugu nun dis iliskileri Reis ul kuttab Osmanli Imparatorlugu nun antlasmalari listesi Osmanli Imparatorlugu nda modernlesme Tercume Odasi