Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla dayanıyor. (Mayıs 2022) |
Rüzgâr ya da yel, hava veya diğer gazların gezegen yüzeyine göre doğal hareketidir. Rüzgârlar, onlarca dakika süren fırtına’lardan, kara yüzeylerinin ısınmasıyla oluşan ve birkaç saat süren yerel meltemlere, Dünyanın iklim bölgeleri arasındaki güneş enerjisinin soğurulma farkından kaynaklanan küresel rüzgârlara kadar çeşitli ölçeklerde oluşur. Büyük ölçekli atmosferik dolaşımın iki ana nedeni, ekvator ve kutuplar arasındaki farklı ısınma ve dünyanın dönüşüdür (Coriolis etkisi). Tropik ve subtropik bölgelerde, arazi ve yüksek platolar üzerindeki alçak ısıl dolaşımlar muson sirkülasyonlarını yönlendirir. Kıyı bölgelerinde deniz meltemi/kara meltemi döngüsü yerel rüzgârları belirler. Değişken arazi yapılı bölgelerde dağ ve vadi meltemleri hakimdir.
Rüzgârlar genellikle uzaysal ölçek, hız ve yönlerine, onlara neden olan kuvvetlere, oluştukları bölgelere ve etkilerine göre sınıflandırılır. Rüzgârın hızı, ilgili gaz yoğunluğu, enerji içeriği veya rüzgâr enerjisi gibi çeşitli özellikleri vardır.
Meteoroloji'de rüzgâr genellikle güçlerine ve rüzgârın estiği yöne göre anılır. Yön kuralları, rüzgârın nereden geldiğini ifade eder; bu nedenle, "batı" rüzgârı batıdan doğuya, "kuzey" rüzgârı güneye doğru eser vb.
Yüksek hızlı rüzgârın kısa patlamalarına rüzgâr esintisi denir. Orta süreli (yaklaşık bir dakika) şiddetli rüzgârlara bora denilir. Uzun süreli rüzgârların esinti, fırtına, tornado, kasırga ve kasırga gibi ortalama güçleriyle ilişkilendirilen çeşitli adları vardır.
Uzay'da Güneş rüzgârı, gazların veya yüklü parçacıkların Güneş'ten uzaya hareketidir, gezegensel rüzgâr ise gezegenin atmosferinden uzaya hafif kimyasal elementlerin gaz çıkışıdır.
Güneş Sistemi'ndeki bir gezegende gözlenen en güçlü rüzgârlar Neptün ve Satürn'de oluşur.
Hava hareketlerinin temel sürücüsü, atmosfer basıncının bölgeler arasında farklı değerlerde bulunmasıdır. Rüzgâr, alçak basınçla yüksek basınç bölgeleri arasında yer değiştiren hava akımıdır, daima yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru hareket eder. İki bölge arasındaki basınç farkı ne kadar büyük olursa, hava akım hızı o kadar fazla olur. Rüzgâr sahip olduğu hıza göre esinti, fırtına gibi isimler alır.
Rüzgârın yönü rüzgâr gülü, hızı ise anemometre ile ölçülür. Anemometre, rüzgârın bir pervaneyi döndürme hızından yararlanarak rüzgâr hızını gösteren basit ölçü aletidir. Yükseklerdeki rüzgârlar, balonlar yardımı ile ölçülmektedir. Yükselme hızı bilinen balonlar belli yüksekliğe gelince rüzgâr hızı ile yol almaya başlar. Balonun hareketi gözlenir, trigonometrik hesaplarla balonun birim zamanda kat ettiği yol hesaplanır ve buradan da rüzgârın hızı bulunur. Daha hassas ölçümler için balon ya radarla takip edilir veya balona bir telsiz vericisi monte edilir.
Okyanuslardaki akıntıların ve dalgaların oluşmasına neden olup, kıyıların şekillenmesinde etkilidir. Kıyılarda kıyı oku, tombolo, lagün, falez gibi şekillerin oluşumu dalgalarla ilgilidir. Karada ise özellikle çöllerde etkilidir. Çöllerde akarsu, buzul ve dalgalar etkili olmadığından tek şekillendirici güç rüzgârlardır. Kumul, tafoni, yardang, çöl kaldırımı gibi şekiller rüzgâr ile ilişkilidir. Rüzgârların bitki sporlarını taşıyarak çiçeklerin döllenmesini sağlaması bitki neslinin devamı açısından çok önemlidir. Yeldeğirmeni ve yelkenli gemilerde gücünden yararlanılan rüzgâr, orman yangınlarında olumsuz etki yaparak yangının büyümesine neden olur.
Nedenleri
Yüksek basınç alanından, alçak basınç alanına akarken:
- Dünyanın hareketleri
- Yüzey sürtünmeleri
- Yerel ısı yayılması
- Başka atmosfer olay ve oluşumları
- Yeryüzünün topografik yapısı
rüzgârın yönü ve türbülansın varlığı veya yokluğu gibi niteliklerini değiştirir.
Rüzgâr, alçak (siklon) ve yüksek (antisiklon) alanlarda farklı özellikler taşır.
Siklon içerisinde;
- Basınç radyal olarak içe doğru,
- Santrifüj kuvvetler dışa doğru,
- Coriolis kuvvet dışa doğru
etki eder.
Antisiklon içerisinde;
- Basınç değişmesi radyal olarak dışa doğru,
- Santrifüj kuvvet dışa doğru,
- Coriolis kuvvet içe doğru etki eder.
Bütün bunların etkisi sonucunda rüzgâr eşbasınç çizgilerine dik olarak yoluna devam eder. Bu hatların çizilmesiyle meteoroloji haritaları elde edilir. Yüzey sürtünmeleri ve Coriolis kuvveti rüzgârın eşbasınç çizgilerine dik yönünü saptırabilir. Denizlerde bu sapma açısı 20°, karalarda ise 30° ile 45° arasında olabilir.
Atmosferin alt tabakalarında meydana gelen rüzgârlarda, yerin ısı ve mekanik özelliklerinden dolayı türbülans oluşur. Türbülans yapmadan basınç alanları arasında dolaşan rüzgârlara, meyilli rüzgârlar denir. Eğer karadan denize doğru hafif meyilli eserse logaritmik olarak alçalan bir spiral hat çizerek ilerler. Düz bir hat yerine spiral çizilmesine yol açan kuvvet yine Coriolis kuvvetidir. Kuzey yarımkürede bu spiralin dönüşü saat ibresi yönünde, güney yarımkürede saat ibresinin tersi yönündedir. Atmosferin üst tabakalarında rüzgâr hızı saatte 400 km'ye kadar çıkabilir.
Türleri
Bölgelere ve meydana geliş nedenlerine göre farklı isimler alır.
Atmosferdeki genel hava dolaşımına bağlı olarak meydana gelen Sürekli rüzgârlar;
- Kutup rüzgârları: Kutuplardan 60. enlemlerdeki alçak basınç alanlarına doğru eserler.
- Batı rüzgârları: 30° enlemlerindeki Dinamik yüksek basınç alanından ve 60° enlemlerindeki dinamik alçak basınç arasında kuvvetli eserler.
- Alizeler: Kuzey yarımkürede kuzeydoğu yönünden, güney yarımkürede güneydoğu yönünden devamlı ve kuru esen rüzgâr. Alizeler 30° enlemlerindeki dinamik yüksek basınç alanından ekvatordaki tropikal alçak basınç alanlarına doğru eser.
Yaz ve kış atmosfer basıncında ters yönde değişiklik olması ve bölgede basınç alanları arasında büyük fark olmasından meydana gelen rüzgârlara ise muson rüzgârları denir. Yazın karaya, kışın denize doğru eser. Kış musonu soğuk ve kuru, yaz musonu oldukça nemlidir.
Rüzgârlar bulundukları bölgeye göre de özellikler taşırlar:
- Meltem; kara ile deniz arasında eser. Öğle vakitleri karalar ısınıp, alçak basınç sahası meydana getirince denizden karaya doğru eser. Gece bunun tesiri çok daha yavaş olur. Bu hava akımları vadilerle dağlar arasında da meydana gelir.
- Soğuk mahallî (yerel) rüzgârlar zaman zaman meydana gelen basınç farkından olur. Adriyatik Denizi ile Fransa'nın Akdeniz sahillerinde eser. Bora ismini de alır.
- Sıcak yerel rüzgârlar, İsviçre Alpleri kuzey yamaçlarını etkileyen kuru sıcak rüzgârlardır. Fön rüzgârı (Föhn) dağdan aşağı doğru esen rüzgârın adyabatik olarak ısınmasıyla oluşur.
Rüzgâr aşınım ve birikim faaliyetleri
| Rüzgâr aşınım şekilleri | Rüzgâr birikim şekilleri |
|---|---|
| Mantarkaya | Lös |
| Tafoni | Kumul |
| Yardang | Barkan |
Rüzgârlar estikleri yönlere göre isim alırlar. Kuzeyden esene yıldız, güneyden esene kıble, doğudan esene gündoğusu, batıdan esene günbatısı, kuzeydoğudan esene poyraz, kuzeybatıdan esene karayel, güneydoğudan esene keşişleme, güneybatıdan esene ise lodos denir.
Türkiye'de Marmara, Trakya, Akdeniz, Karadeniz kıyılarında genellikle kuzey ve kuzeydoğuda poyraz rüzgârları hâkimdir. Bu rüzgârlar bahar aylarında bol miktarda yağış getirir. İç bölgelerde kuzey ve güneyden gelen rüzgârlar hâkimdir. Güneybatıdan esen lodos sıcak ve bunaltıcıdır. Ege'de esen deniz meltemine imbat denir.
Yıldız, kıble gibi adlar İstanbul merkez alınarak konulmuş adlardır. Uluslararası literatürde yönlere göre isimlendirilir (kuzey, kuzeydoğu, batı gibi). Antalya'da "Lodos" denizden karaya eser, Sinop'ta karadan denize. Lodos yön belirtir ve Güneybatı dan esen Rüzgârı tanımlar. Yani onun karadan denize mi, denizden karaya mı estiği, karanın nerede denizin nerede olduğuna bağlıdır.
Yaşadığımız atmosfer, oksijen başta olmak üzere çeşitli gazlardan oluşmuştur. Gazlar hava moleküllerini meydana getirirler. Basınç değişimlerine göre bu hava molekülleri, durağan halden harekete geçerler. Bir bakıma rüzgâr, havanın yeryüzüne paralel gibi görülen ama aslında böyle olmayan bir hava harekettir. Hava, daima yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru hareket eder. Bu basınç farkı sonucunda rüzgâr doğar. Basınç farkının oluşma sebeplerinin başında ısınan havanın yükselmesi gibi bilinmesi gereken faktörler vardır. Bu basınç alanları kendiliğinden oluşamazlar. Sıcaklık birinci etkendir.
Günlük rüzgârlar
Genel hava basıncının etkisiz, durgun olduğu zamanlarda gece ve gündüz arası sıcaklık farklarının yaptığı basınç farklarından oluşan rüzgârlardır. Gündüzleri karalar, denizlerden daha çabuk ısınırlar. Dolayısıyla deniz üzerinde yüksek, kara üzerinde de bir alçak basınç alanı oluşur. Bunun sonucunda denizden karaya doğru bir rüzgâr başlar. Bu rüzgâra deniz meltemi denir. Bu rüzgâr hızı, sıcaklık arttıkça artarak ve öğlen saatlerinde en fazla hızına ulaşır. Güneş batıp ve hava karardığında ise tüm bunların tam tersi yaşanır. Kara daha çabuk soğuduğu için bu seferde karadan denize bir rüzgâr esmeye başlar. Buna da kara meltemi denir.
Yerel rüzgârlar
Bölgelerde genelde esen hakim rüzgârlardır. Dolayısıyla bölgesel isimlerle söylenirler. Bu rüzgârlar atmosferde gezen gezici alçak ve yüksek basınç merkezlerinin yaptığı rüzgârlardır.
Rüzgâr yönleri
Kuzeyli olan rüzgârlar (yıldız, poyraz, karayel) özellikle kış aylarında havayı soğutucu etki yaparlar. Güneyli rüzgârlar ise ısıtıcı etki yaparlar.
Aralık ayı sonu, Ocak ve Şubat aylarınca oldukça şiddetli lodos rüzgârları görülür. İstanbul'a denizden gelen bu rüzgâr denizi kabartarak, deniz ulaşımına ve denizcilere olumsuz etki yapar. Lodos Ege ve Akdeniz'de de kış aylarında şiddetli eser. Yaz aylarında ise genelde kuzeyli rüzgârlar hakimdir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Rüzgâr ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dış bağlantılar
- (İng.)
Ayrıca bakınız
- Türkiye'deki rüzgârlar
- Denizüstü rüzgâr tarlalarının listesi
- Yel değirmeni
- Rüzgâr gücü
- Rüzgâr çiftliği
- Rüzgâr türbini
- Rüzgâr türbini tasarımı
- Muson rüzgârları
- Rüzgâr sapması
- Rüzgâr hızı
- Rüzgâr tulumu
- Rüzgâr sörfü
- Rüzgâr gülü
- Rüzgâr yönü
- Rüzgâr atlası
- Rüzgâr makası
- Rüzgâr tüneli
- Rüzgâr dalgaları
- Rüzgâr güç endüstrisi
- Rüzgâr çanı
- Sürekli rüzgâr
- Batı rüzgârları
- Kutup rüzgârları
- Rüzgâr Kulesi
- Ülkelere göre rüzgâr gücü
- Güneş rüzgârı
- Kumul
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde tumuyle ya da cogunluguyla tek kaynaga dayaniyor Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Lutfen baska kaynaklar ekleyerek bu maddeyi gelistirmeye yardim ediniz Mayis 2022 Ruzgar ya da yel hava veya diger gazlarin gezegen yuzeyine gore dogal hareketidir Ruzgarlar onlarca dakika suren firtina lardan kara yuzeylerinin isinmasiyla olusan ve birkac saat suren yerel meltemlere Dunyanin iklim bolgeleri arasindaki gunes enerjisinin sogurulma farkindan kaynaklanan kuresel ruzgarlara kadar cesitli olceklerde olusur Buyuk olcekli atmosferik dolasimin iki ana nedeni ekvator ve kutuplar arasindaki farkli isinma ve dunyanin donusudur Coriolis etkisi Tropik ve subtropik bolgelerde arazi ve yuksek platolar uzerindeki alcak isil dolasimlar muson sirkulasyonlarini yonlendirir Kiyi bolgelerinde deniz meltemi kara meltemi dongusu yerel ruzgarlari belirler Degisken arazi yapili bolgelerde dag ve vadi meltemleri hakimdir Bir ruzgar tulumu Ruzgar tulumlari ruzgarin yonu ve siddeti hakkinda fikir edinmenin pratik gorsel yontemlerindendir Yaklasik 22 m sn yaklasik 79 km s veya 49 mil s hizla esen ruzgarda hareket eden kiraz agaci Ruzgarlar genellikle uzaysal olcek hiz ve yonlerine onlara neden olan kuvvetlere olustuklari bolgelere ve etkilerine gore siniflandirilir Ruzgarin hizi ilgili gaz yogunlugu enerji icerigi veya ruzgar enerjisi gibi cesitli ozellikleri vardir Meteoroloji de ruzgar genellikle guclerine ve ruzgarin estigi yone gore anilir Yon kurallari ruzgarin nereden geldigini ifade eder bu nedenle bati ruzgari batidan doguya kuzey ruzgari guneye dogru eser vb Yuksek hizli ruzgarin kisa patlamalarina ruzgar esintisi denir Orta sureli yaklasik bir dakika siddetli ruzgarlara bora denilir Uzun sureli ruzgarlarin esinti firtina tornado kasirga ve kasirga gibi ortalama gucleriyle iliskilendirilen cesitli adlari vardir Uzay da Gunes ruzgari gazlarin veya yuklu parcaciklarin Gunes ten uzaya hareketidir gezegensel ruzgar ise gezegenin atmosferinden uzaya hafif kimyasal elementlerin gaz cikisidir Gunes Sistemi ndeki bir gezegende gozlenen en guclu ruzgarlar Neptun ve Saturn de olusur Hava hareketlerinin temel surucusu atmosfer basincinin bolgeler arasinda farkli degerlerde bulunmasidir Ruzgar alcak basincla yuksek basinc bolgeleri arasinda yer degistiren hava akimidir daima yuksek basinc alanindan alcak basinc alanina dogru hareket eder Iki bolge arasindaki basinc farki ne kadar buyuk olursa hava akim hizi o kadar fazla olur Ruzgar sahip oldugu hiza gore esinti firtina gibi isimler alir Ruzgarin yonu ruzgar gulu hizi ise anemometre ile olculur Anemometre ruzgarin bir pervaneyi dondurme hizindan yararlanarak ruzgar hizini gosteren basit olcu aletidir Yukseklerdeki ruzgarlar balonlar yardimi ile olculmektedir Yukselme hizi bilinen balonlar belli yukseklige gelince ruzgar hizi ile yol almaya baslar Balonun hareketi gozlenir trigonometrik hesaplarla balonun birim zamanda kat ettigi yol hesaplanir ve buradan da ruzgarin hizi bulunur Daha hassas olcumler icin balon ya radarla takip edilir veya balona bir telsiz vericisi monte edilir Okyanuslardaki akintilarin ve dalgalarin olusmasina neden olup kiyilarin sekillenmesinde etkilidir Kiyilarda kiyi oku tombolo lagun falez gibi sekillerin olusumu dalgalarla ilgilidir Karada ise ozellikle collerde etkilidir Collerde akarsu buzul ve dalgalar etkili olmadigindan tek sekillendirici guc ruzgarlardir Kumul tafoni yardang col kaldirimi gibi sekiller ruzgar ile iliskilidir Ruzgarlarin bitki sporlarini tasiyarak ciceklerin dollenmesini saglamasi bitki neslinin devami acisindan cok onemlidir Yeldegirmeni ve yelkenli gemilerde gucunden yararlanilan ruzgar orman yanginlarinda olumsuz etki yaparak yanginin buyumesine neden olur NedenleriYuksek basinc alanindan alcak basinc alanina akarken Dunyanin hareketleri Yuzey surtunmeleri Yerel isi yayilmasi Baska atmosfer olay ve olusumlari Yeryuzunun topografik yapisi ruzgarin yonu ve turbulansin varligi veya yoklugu gibi niteliklerini degistirir Ruzgar alcak siklon ve yuksek antisiklon alanlarda farkli ozellikler tasir Siklon icerisinde Basinc radyal olarak ice dogru Santrifuj kuvvetler disa dogru Coriolis kuvvet disa dogru etki eder Antisiklon icerisinde Basinc degismesi radyal olarak disa dogru Santrifuj kuvvet disa dogru Coriolis kuvvet ice dogru etki eder Butun bunlarin etkisi sonucunda ruzgar esbasinc cizgilerine dik olarak yoluna devam eder Bu hatlarin cizilmesiyle meteoroloji haritalari elde edilir Yuzey surtunmeleri ve Coriolis kuvveti ruzgarin esbasinc cizgilerine dik yonunu saptirabilir Denizlerde bu sapma acisi 20 karalarda ise 30 ile 45 arasinda olabilir Atmosferin alt tabakalarinda meydana gelen ruzgarlarda yerin isi ve mekanik ozelliklerinden dolayi turbulans olusur Turbulans yapmadan basinc alanlari arasinda dolasan ruzgarlara meyilli ruzgarlar denir Eger karadan denize dogru hafif meyilli eserse logaritmik olarak alcalan bir spiral hat cizerek ilerler Duz bir hat yerine spiral cizilmesine yol acan kuvvet yine Coriolis kuvvetidir Kuzey yarimkurede bu spiralin donusu saat ibresi yonunde guney yarimkurede saat ibresinin tersi yonundedir Atmosferin ust tabakalarinda ruzgar hizi saatte 400 km ye kadar cikabilir TurleriBolgelere ve meydana gelis nedenlerine gore farkli isimler alir Atmosferdeki genel hava dolasimina bagli olarak meydana gelen Surekli ruzgarlar Kutup ruzgarlari Kutuplardan 60 enlemlerdeki alcak basinc alanlarina dogru eserler Bati ruzgarlari 30 enlemlerindeki Dinamik yuksek basinc alanindan ve 60 enlemlerindeki dinamik alcak basinc arasinda kuvvetli eserler Alizeler Kuzey yarimkurede kuzeydogu yonunden guney yarimkurede guneydogu yonunden devamli ve kuru esen ruzgar Alizeler 30 enlemlerindeki dinamik yuksek basinc alanindan ekvatordaki tropikal alcak basinc alanlarina dogru eser Yaz ve kis atmosfer basincinda ters yonde degisiklik olmasi ve bolgede basinc alanlari arasinda buyuk fark olmasindan meydana gelen ruzgarlara ise muson ruzgarlari denir Yazin karaya kisin denize dogru eser Kis musonu soguk ve kuru yaz musonu oldukca nemlidir Ruzgarlar bulunduklari bolgeye gore de ozellikler tasirlar Meltem kara ile deniz arasinda eser Ogle vakitleri karalar isinip alcak basinc sahasi meydana getirince denizden karaya dogru eser Gece bunun tesiri cok daha yavas olur Bu hava akimlari vadilerle daglar arasinda da meydana gelir Soguk mahalli yerel ruzgarlar zaman zaman meydana gelen basinc farkindan olur Adriyatik Denizi ile Fransa nin Akdeniz sahillerinde eser Bora ismini de alir Sicak yerel ruzgarlar Isvicre Alpleri kuzey yamaclarini etkileyen kuru sicak ruzgarlardir Fon ruzgari Fohn dagdan asagi dogru esen ruzgarin adyabatik olarak isinmasiyla olusur Ruzgar asinim ve birikim faaliyetleriRuzgar asinim sekilleri Ruzgar birikim sekilleriMantarkaya LosTafoni KumulYardang BarkanTurkiye de Ruzgar adlari Ruzgarlar estikleri yonlere gore isim alirlar Kuzeyden esene yildiz guneyden esene kible dogudan esene gundogusu batidan esene gunbatisi kuzeydogudan esene poyraz kuzeybatidan esene karayel guneydogudan esene kesisleme guneybatidan esene ise lodos denir Turkiye de Marmara Trakya Akdeniz Karadeniz kiyilarinda genellikle kuzey ve kuzeydoguda poyraz ruzgarlari hakimdir Bu ruzgarlar bahar aylarinda bol miktarda yagis getirir Ic bolgelerde kuzey ve guneyden gelen ruzgarlar hakimdir Guneybatidan esen lodos sicak ve bunalticidir Ege de esen deniz meltemine imbat denir Yildiz kible gibi adlar Istanbul merkez alinarak konulmus adlardir Uluslararasi literaturde yonlere gore isimlendirilir kuzey kuzeydogu bati gibi Antalya da Lodos denizden karaya eser Sinop ta karadan denize Lodos yon belirtir ve Guneybati dan esen Ruzgari tanimlar Yani onun karadan denize mi denizden karaya mi estigi karanin nerede denizin nerede olduguna baglidir Yasadigimiz atmosfer oksijen basta olmak uzere cesitli gazlardan olusmustur Gazlar hava molekullerini meydana getirirler Basinc degisimlerine gore bu hava molekulleri duragan halden harekete gecerler Bir bakima ruzgar havanin yeryuzune paralel gibi gorulen ama aslinda boyle olmayan bir hava harekettir Hava daima yuksek basinc merkezinden alcak basinc merkezine dogru hareket eder Bu basinc farki sonucunda ruzgar dogar Basinc farkinin olusma sebeplerinin basinda isinan havanin yukselmesi gibi bilinmesi gereken faktorler vardir Bu basinc alanlari kendiliginden olusamazlar Sicaklik birinci etkendir Gunluk ruzgarlar Genel hava basincinin etkisiz durgun oldugu zamanlarda gece ve gunduz arasi sicaklik farklarinin yaptigi basinc farklarindan olusan ruzgarlardir Gunduzleri karalar denizlerden daha cabuk isinirlar Dolayisiyla deniz uzerinde yuksek kara uzerinde de bir alcak basinc alani olusur Bunun sonucunda denizden karaya dogru bir ruzgar baslar Bu ruzgara deniz meltemi denir Bu ruzgar hizi sicaklik arttikca artarak ve oglen saatlerinde en fazla hizina ulasir Gunes batip ve hava karardiginda ise tum bunlarin tam tersi yasanir Kara daha cabuk sogudugu icin bu seferde karadan denize bir ruzgar esmeye baslar Buna da kara meltemi denir Yerel ruzgarlar Bolgelerde genelde esen hakim ruzgarlardir Dolayisiyla bolgesel isimlerle soylenirler Bu ruzgarlar atmosferde gezen gezici alcak ve yuksek basinc merkezlerinin yaptigi ruzgarlardir Ruzgar yonleri Kuzeyli olan ruzgarlar yildiz poyraz karayel ozellikle kis aylarinda havayi sogutucu etki yaparlar Guneyli ruzgarlar ise isitici etki yaparlar Aralik ayi sonu Ocak ve Subat aylarinca oldukca siddetli lodos ruzgarlari gorulur Istanbul a denizden gelen bu ruzgar denizi kabartarak deniz ulasimina ve denizcilere olumsuz etki yapar Lodos Ege ve Akdeniz de de kis aylarinda siddetli eser Yaz aylarinda ise genelde kuzeyli ruzgarlar hakimdir Kaynakca Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2023 PDF 1 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2016 Wikimedia Commons ta Ruzgar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dis baglantilar Ing Ayrica bakinizTurkiye deki ruzgarlar Denizustu ruzgar tarlalarinin listesi Yel degirmeni Ruzgar gucu Ruzgar ciftligi Ruzgar turbini Ruzgar turbini tasarimi Muson ruzgarlari Ruzgar sapmasi Ruzgar hizi Ruzgar tulumu Ruzgar sorfu Ruzgar gulu Ruzgar yonu Ruzgar atlasi Ruzgar makasi Ruzgar tuneli Ruzgar dalgalari Ruzgar guc endustrisi Ruzgar cani Surekli ruzgar Bati ruzgarlari Kutup ruzgarlari Ruzgar Kulesi Ulkelere gore ruzgar gucu Gunes ruzgari Kumul