Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Milliyetçilik ya da ulusçuluk, belirli bir milletin çıkarlarını, özellikle egemenliğini ve özyönetimini kazanmayı, daha sonra bunu ilelebet sürdürmeyi amaçlayan ideolojik fikir hareketi. Milliyetçilik, her ulusun kendisini dışarıdan gelecek olan müdahalelerden bağımsız olarak yönetmesi gerektiğini, ulusun bir yönetim için doğal ve ideal bir temel ve tek haklı politik güç kaynağı olduğunu savunmaktadır. Milliyetçilik, 19. yüzyıl başlarından itibaren Avrupa'da, 20. yüzyıldan itibaren ise tüm dünyada egemen politik düşünce tarzı haline gelmiştir. Bu dönemde dünya politik haritası milliyetçilik ilkelerine göre biçimlendirilmiştir. Günümüzde Anglosakson kültürüne bağlı toplumlarda ve Avrupa Birliği düşüncesini savunan çevrelerde olumsuz bir anlam yüklenmiştir.[]
Milliyetçilik konusunda Benedict Anderson, Ernest Gellner, Eric Hobsbawm, Elie Kedourie gibi karşıtların yanı sıra, , Nev Nikolayeviç Gumilyov gibi yazarların teorik çalışmaları olmakla birlikte konu henüz teorik bir dayanağa kavuşturulamamıştır.[] Bu çalışmalarda vatanseverlik, militarizm, şovenizm, , , ulusalcılık, irredantizm, faşizm, , , otoriterlik, ırkçılık, anti-emperyalizm, asabiyet, , , , , , , , egemenlik, , vatan, romantizm, , kavramları açıklanmaktadır.
Köken bilimi
"Millet" sözcüğü aslen Arapça olup (Ar: ملة), "din veya mezhep; bir din veya mezhebe bağlı olan cemaat" anlamındadır. Osmanlı Türkçesinde 20. yüzyıl başlarına kadar bu anlamda kullanılmıştır. 19. yüzyıl ortalarından itibaren aynı sözcük Fransızca/İngilizce nation kavramına karşılık olarak kullanılmıştır. Türkçe "ulus" (Orhun Yazıtları'nda uluş olarak yer alır) sözcüğü, 1932 yılında aynı kavramın Yeni Türkçesi olarak benimsenmiştir.Orhun Yazıtları ve Kâşgarlı Mahmud'un 1072-1074 yılları arasında yazdığı Dîvânu Lugâti't-Türk adlı kitabında millet sözcüğünün Türkçe karşılığı budun sözcüğüdür.
Latince kökenli olan "nation", kök anlamı itibarıyla "aynı atadan gelenler topluluğu" demektir. Dolayısıyla esasen Türkçe kavim veya aşiret karşılığıdır. Türkçe ulus ise siyasi amaçla bir araya gelmiş olan boylar konfederasyonunu ifade eder (ayrıca eski Türkçedeki budun sözcüğü de aynı anlamı verir).
Milliyetçilik kavramı
Milliyetçilik Kavramı ‘e göre, çağın ruhunu yansıtmaktadır ve daha eski sembol ve fikirlerle de bağlantılıdır.Ernest Gellner ise, mevcut kültürün gerisine gidip ondan bir ulus yaratma, geçmiş bir kültürü bugünden keşfetme ve kurma eylemi olarak tanımlamıştır.Eric Hobsbawm ise ulusun oluşum sürecine değinerek 3 yöntemden bahsetmiştir. Bunlar; devlet eliyle yürütülen merkezi ve yaygın eğitim, devlet ve toplumu bütünleştiren kitlesel törenler ve ulusal anıtlar etrafında örülen sembolik birliklerdir.Benedict Anderson'a göre milletler "hayali cemaatlerdir." Yani sonradan üretilmiş olgulardır. Millet miti toplumlar tarafından matbuat yoluyla sonradan oluşturulmuştur.
Tarihçe
Modern milliyetçi düşünce 1789-1799 Fransız Devrimi'nin fikirlerinden doğmuştur. Avrupa tarihindeki ilk milliyetçi hareketlere, I. Napolyon istilası (1804-1815) altındaki Almanya'da rastlanır. Aynı yıllarda, Rus işgalindeki Polonya'da güçlü bir milliyetçi akım doğdu. 1821'de Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Yunanistan, Avrupa'nın milliyetçi çevrelerinde çok heyecanlı destek buldu. 1848'de Avusturya İmparatorluğu'na karşı ayaklanan Macarlar, daha sonra Çekler ve Sırplar, milliyetçilik akımını Orta Avrupa'ya taşıdılar. 1860-1870 yılları arasında gerçekleşen İtalya birliği, devrimci milliyetçiliğin en büyük zaferlerinden biri olarak algılandı. 1870'lerde Rusya'da doğan Pan-Slavizm akımı, yayılmacı milliyetçiliğin ilk örneklerinden biri idi.
Milliyetçiliğe yol açan en önemli etken, daha önce hükümdar ve sülale zemininde tanımlanan siyasi aidiyet duygusunu, hükümdardan bağımsız olarak, "halk"a maletme gereğiydi. Siyasi aidiyet ve itaat, "halk"ın ortak iradesine dayandırılmalıydı. Bu nedenle 19. yüzyılda milliyetçilik, radikal, devrimci, anti-monarşist, yerleşik düzene zıt bir siyasi düşünce olarak değerlendirildi.[]
"Halk"ı tanımlamanın güçlüğü, milliyetçi düşünürleri —bazen olguları ve mantığı zorlama pahasına— olağanüstü duygusal anlamlar yüklemeye sevketti. Örneğin (ayrı lehçeler konuşan) Sicilyalılar veya Venedikliler ayrı bir ulus mu, yoksa İtalyan ulusunun parçası mıydı? Avusturya ulusu var mıydı? Makedonlar ayrı bir ulus mu, Bulgar mı, yoksa Güney Slavların bir boyu muydu? Bu konularda farklı görüşleri savunanlar, benimsedikleri ulusa hayali bir tarih ve hayali kökenler atfederek, onun ezelden beri "doğal olarak" varolduğunu kanıtlamaya çalıştılar. Farklı lehçeler konuşan toplumlarda, ortak bir ulusal dil oluşturmaya büyük önem verildi.[]
Milliyetçi ideolojiler, kavramlar ve düşünceler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ . Nationalism: Theory, Ideology, History. , 2010. pp. 9, 25–30; (1996). Nation Formation: Towards a Theory of Abstract Community. Londra: Sage Publications. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ Finlayson, Alan (2014). "5. Nationalism". Geoghegan, Vincent; Wilford, Rick (Ed.). Political Ideologies: An Introduction. Routledge. ss. 100-102. ISBN . 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ A. D. Smith, ‘Milliyetçilik ve Kültürel Kimlik’, (Millî Kimlik), Türkiye Günlüğü, Mart-Nisan 1998, s. 76.
- ^ E. J. Hobsbawm, Nations and Nationalism Since 1780, Cambridge, Cambridge University Press, 1990, s.77-78.
- ^ E. Gellner, Nations and Nationalism, Oxford, Oxford University Press, 1983, s. 48-49.
 | Siyaset ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Milliyetcilik ya da ulusculuk belirli bir milletin cikarlarini ozellikle egemenligini ve ozyonetimini kazanmayi daha sonra bunu ilelebet surdurmeyi amaclayan ideolojik fikir hareketi Milliyetcilik her ulusun kendisini disaridan gelecek olan mudahalelerden bagimsiz olarak yonetmesi gerektigini ulusun bir yonetim icin dogal ve ideal bir temel ve tek hakli politik guc kaynagi oldugunu savunmaktadir Milliyetcilik 19 yuzyil baslarindan itibaren Avrupa da 20 yuzyildan itibaren ise tum dunyada egemen politik dusunce tarzi haline gelmistir Bu donemde dunya politik haritasi milliyetcilik ilkelerine gore bicimlendirilmistir Gunumuzde Anglosakson kulturune bagli toplumlarda ve Avrupa Birligi dusuncesini savunan cevrelerde olumsuz bir anlam yuklenmistir kaynak belirtilmeli Eugene Delacroix nin La liberte guidant le peuple Halkin rehberi ozgurluktur adli calismasi Fransa daki Temmuz Devrimi nin en onemli simgesi olmustur Milliyetcilik konusunda Benedict Anderson Ernest Gellner Eric Hobsbawm Elie Kedourie gibi karsitlarin yani sira Nev Nikolayevic Gumilyov gibi yazarlarin teorik calismalari olmakla birlikte konu henuz teorik bir dayanaga kavusturulamamistir kaynak belirtilmeli Bu calismalarda vatanseverlik militarizm sovenizm ulusalcilik irredantizm fasizm otoriterlik irkcilik anti emperyalizm asabiyet egemenlik vatan romantizm kavramlari aciklanmaktadir Koken bilimi Millet sozcugu aslen Arapca olup Ar ملة din veya mezhep bir din veya mezhebe bagli olan cemaat anlamindadir Osmanli Turkcesinde 20 yuzyil baslarina kadar bu anlamda kullanilmistir 19 yuzyil ortalarindan itibaren ayni sozcuk Fransizca Ingilizce nation kavramina karsilik olarak kullanilmistir Turkce ulus Orhun Yazitlari nda ulus olarak yer alir sozcugu 1932 yilinda ayni kavramin Yeni Turkcesi olarak benimsenmistir Orhun Yazitlari ve Kasgarli Mahmud un 1072 1074 yillari arasinda yazdigi Divanu Lugati t Turk adli kitabinda millet sozcugunun Turkce karsiligi budun sozcugudur Latince kokenli olan nation kok anlami itibariyla ayni atadan gelenler toplulugu demektir Dolayisiyla esasen Turkce kavim veya asiret karsiligidir Turkce ulus ise siyasi amacla bir araya gelmis olan boylar konfederasyonunu ifade eder ayrica eski Turkcedeki budun sozcugu de ayni anlami verir Milliyetcilik kavramiMilliyetcilik Kavrami e gore cagin ruhunu yansitmaktadir ve daha eski sembol ve fikirlerle de baglantilidir Ernest Gellner ise mevcut kulturun gerisine gidip ondan bir ulus yaratma gecmis bir kulturu bugunden kesfetme ve kurma eylemi olarak tanimlamistir Eric Hobsbawm ise ulusun olusum surecine deginerek 3 yontemden bahsetmistir Bunlar devlet eliyle yurutulen merkezi ve yaygin egitim devlet ve toplumu butunlestiren kitlesel torenler ve ulusal anitlar etrafinda orulen sembolik birliklerdir Benedict Anderson a gore milletler hayali cemaatlerdir Yani sonradan uretilmis olgulardir Millet miti toplumlar tarafindan matbuat yoluyla sonradan olusturulmustur TarihceModern milliyetci dusunce 1789 1799 Fransiz Devrimi nin fikirlerinden dogmustur Avrupa tarihindeki ilk milliyetci hareketlere I Napolyon istilasi 1804 1815 altindaki Almanya da rastlanir Ayni yillarda Rus isgalindeki Polonya da guclu bir milliyetci akim dogdu 1821 de Osmanli Devleti ne karsi ayaklanan Yunanistan Avrupa nin milliyetci cevrelerinde cok heyecanli destek buldu 1848 de Avusturya Imparatorlugu na karsi ayaklanan Macarlar daha sonra Cekler ve Sirplar milliyetcilik akimini Orta Avrupa ya tasidilar 1860 1870 yillari arasinda gerceklesen Italya birligi devrimci milliyetciligin en buyuk zaferlerinden biri olarak algilandi 1870 lerde Rusya da dogan Pan Slavizm akimi yayilmaci milliyetciligin ilk orneklerinden biri idi Milliyetcilige yol acan en onemli etken daha once hukumdar ve sulale zemininde tanimlanan siyasi aidiyet duygusunu hukumdardan bagimsiz olarak halk a maletme geregiydi Siyasi aidiyet ve itaat halk in ortak iradesine dayandirilmaliydi Bu nedenle 19 yuzyilda milliyetcilik radikal devrimci anti monarsist yerlesik duzene zit bir siyasi dusunce olarak degerlendirildi kaynak belirtilmeli Halk i tanimlamanin guclugu milliyetci dusunurleri bazen olgulari ve mantigi zorlama pahasina olaganustu duygusal anlamlar yuklemeye sevketti Ornegin ayri lehceler konusan Sicilyalilar veya Venedikliler ayri bir ulus mu yoksa Italyan ulusunun parcasi miydi Avusturya ulusu var miydi Makedonlar ayri bir ulus mu Bulgar mi yoksa Guney Slavlarin bir boyu muydu Bu konularda farkli gorusleri savunanlar benimsedikleri ulusa hayali bir tarih ve hayali kokenler atfederek onun ezelden beri dogal olarak varoldugunu kanitlamaya calistilar Farkli lehceler konusan toplumlarda ortak bir ulusal dil olusturmaya buyuk onem verildi kaynak belirtilmeli Milliyetci ideolojiler kavramlar ve dusuncelerVatanseverlik Fasizm Nasyonal sosyalizm Sovenizm Populizm Devletcilik Ataturkculuk Irredantizm Ulkuculuk Kolektivizm Turancilik Turkculuk Turk milliyetciligi Galiyevizm UlusalcilikAyrica bakinizMilliyetcilik turleri Devletcilik Sovenizm Ulus devlet Vatanseverlik Ataturk milliyetciligiKaynakca Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Nationalism Theory Ideology History 2010 pp 9 25 30 1996 Nation Formation Towards a Theory of Abstract Community Londra Sage Publications 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Eylul 2020 Finlayson Alan 2014 5 Nationalism Geoghegan Vincent Wilford Rick Ed Political Ideologies An Introduction Routledge ss 100 102 ISBN 978 1 317 80433 8 25 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Eylul 2020 Arsivlenmis kopya 3 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2020 A D Smith Milliyetcilik ve Kulturel Kimlik Milli Kimlik Turkiye Gunlugu Mart Nisan 1998 s 76 E J Hobsbawm Nations and Nationalism Since 1780 Cambridge Cambridge University Press 1990 s 77 78 E Gellner Nations and Nationalism Oxford Oxford University Press 1983 s 48 49 Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz