Amerika Birleşik Devletleri-Polonya ilişkileri ya da alternatif adıyla Leh-Amerikan ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Polonya arasındaki diplomatik, sosyal, ekonomik ve kültürel verilen addır.
Polonya | ABD |
---|---|
Diplomatik Misyon | |
Temsilcilik | |
Diplomatik seviyedeki resmî ilişkiler, Polonya'nın, Polonya'nın parçalanmasından itibaren 123 yıl boyunca farklı ülkeler tarafından yönetilmesinden sonra 1919 yılında bir cumhuriyet olarak bağımsızlığını ilan etmesiyle başlamıştır. Lakin, ABD-Polonya ilişkileri Polonya-Litanya Birliği'nin Avrupa'nın en büyük güçlerinden biri olduğu ve pek çok Polonyalı'nın On Üç Koloni'ye göç ettiği dönem olan 17. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında Polonyalı komutanlar Tadeusz Kościuszko ve bağımsızlık mücadelesine destek vermiştir. Kościuszko halen Amerika'da bir ulusal kahraman olarak anılmaktadır. 1989'dan beri Leh-Amerikan ilişkileri çok daha güçlenmiştir. Günümüzde bir NATO ve Avrupa Birliği üyesi olan Polonya, ABD'nin Avrupa'daki en büyük müttefiklerinden biridir. İki ulus arasında güçlü bir kültürel kadirşinaslık mevcuttur (). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı'na göre, Polonya "güçlü bir müttefik" ve "Avrupa ve dünya çapında güvenlik ve refahın gelişmesinde yardımcı olan en güçlü ortaklardan biri" olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, Polonya 2003'te yapılan ABD önderliğindeki Irak Savaşı'na katılan dört ülkeden biridir.
Tarihi bağlara ek olarak, Polonya günümüzde Avrupa'daki ve dünyadaki en ülkelerden birdir. 2002 yılında yapılan bir araştırmaya göre Polonyalılar'ın %79'u, 2013 yılında yapılan başka bir çalışmaya göre ise %67'si ABD'ye yönelik pozitif görüşler bildirmişlerdir. 2012 ABD Küresel Liderlik Raporu'na göre, Polonyalılar'ın %36'sı ABD liderliğine olumlu bakarken, %30'u olumsuz bakmış ve %34'ü bu konu hakkında kararsız kalmışlardır. Ayrıca, 2013'te BBC tarafından yapılan bir Dünya Hizmet Anketi'ne göre Polonyalılar'ın %55'i ABD'nin dünya siyaseti üzerindeki etkisine pozitif olarak bakmaktadır ve bu da Avrupa'da anket yapılan ülkeler arasındaki en yüksek orandır.
20. yüzyıldan önce
1795 yılında Polonya'yı haritadan silen Polonya'nın parçalanması Polonya ile yeni bağımsız olmuş ABD arasındaki resmî ilişkilerin başlamasına engel oluştursa da, 1791'de dünyanın en eski ikinci anayasasını yazan Polonya ABD'yi hep olumlu etki bırakan bir ülke olarak görmüştür ve 18. yüzyılda bile, Kościuszko ve Pulaski gibi önemli Polonyalı figürler ABD tarihini şekillendirme konusunda yakın katkıda bulunmuşlardır. Polonyalı bir Yahudi olan , Büyük Britanya Krallığı'na karşı yapılan Amerikan Bağımsızlık Savaşı sıraında Amerikan tarafını en çok finanse eden isim olmuştur. Ayrıca, 19. yüzyılda pek çok Polonyalı Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmiş ve Chicago gibi büyük şehirlerde büyük bir topluluğu kurmuşlardır.
Amerika'nın Kasım Ayaklanması'na karşı tutumu
Polonya'nın 1831 yılındaki Kasım Ayaklanması ve komşu imparatorluklara karşı bağımsızlığını yeniden kazanma mücadelesi Amerikan gazetelerinde büyük ölçüde yer almıştır. Tarihçi , "Kasım Ayaklanması'nın bütün hikayesini detaylı olarak öğrenmek isteyen bir insan, o dönem yayınlanan Amerikan gazetelerinden bunu öğrenebilir, ki o dönemki gazeteler yalnızca dört sayfadan oluşuyordu ve dış haberler için çok az bir yer ayrılmaktaydı." demiştir. O dönem ABD'de çok az sayıda Polonyalı yaşamaktaydı fakat Amerikalılar'ın Polonya hakkındaki görüşleri, Polonya'nın Amerikan Devrimi'ne olan desteği sebebiyle, pozitif olarak şekillenmiştir. Pek çok genç insan Polonya için savaşma teklifinde bulunmuştur, bunlardan en bilineni kendi 10 Mart 1831'de, Fransa'da kurulması takdirde Polonya Ordusu'na katılmayı istediğini belirten bir mektup yazan Edgar Allan Poe'dur.
Polonya'ya yönelik destek ABD'nin güney eyaletlerinde en yüksek seviyesinde ulaşmıştır. Pulaski'nin Georgia Eyaleti'nin Savannah kentindeki ölümü iyi bir şekilde hatırlanmakta ve anılmaktadır. Georgia Eyaleti'nde yaşayan Amerikalı bir cerrah olan Dr. Paul Fitzsimmons 1831 yılında Polonya Ordusu'na katılmıştır. O dönem Fransa'da yaşamaktadır ve "Pulaski'nin 1776'daki devrimci mücadele sırasında Savannah Kuşatması'ndaki ölümünün ne derece yürekli olduğundan" ilham alarak Leh piyadeler için cephe doktoru olarak Varşova'ya gitmiştir. ABD Polonya'yı desteklemek için bir askerî güç kurma konusunda hiçbir zaman bir girişimde bulunmamıştır. ABD'den Fransa'daki Leh-Amerikan Komitesi'ne, Polonya'ya maddi ve ulaşım konusunda yardım etmek için gerekli malzemeleri satın almak amacıyla, maddi destek gönderilmiştir. Amerikalı yazar James Fenimore Cooper Komite için, Komite'nin popülaritesinin en yüksek olduğu dönemde, Amerika'da ulusal çapta Polonya için yardım edilmesi amacıyla çağrı yapmıştır. Fransız General Lafayette, Fransa'yı, Polonya'nın Rusya'dan bağımsızlığını kazanmasında yardımcı olmak için müdahaleye çağırmıştır. Fransız hükûmeti Rus Çarlığı ile barış antlaşması yapmaya çalışmış ve genel olarak devrimin dışında kalmayı tercih etmiştir.
Ayaklanmanın bastırılmasından sonra Amerikan gazeteleri İngiliz ve Fransız kaynaklarından alınan ve Rus Çarlığı ile Alman İmparatorluğu tarafından baskı gören Polonyalılar ile ilgili haberleri yayınlamaya devam etmiştir. Gazete editörleri Ruslar'dan "kötü" ve "gaddar" olarak, Polonyalılar'dan ise "yürekli" ve "kahraman" olarak bahsetmişlerdir. Amerikan kamuoyu Polonya Katolik Kilisesi'nin baskı altında kalmasına ve Polonyalılar'ın Rus Çarlık Ordusu tarafından zorla askere alınmasına tepki göstermişler, bu da Rus-Amerikan ilişkilerini zedelemiştir. Boston'da yaşayan Amerikalı yazar Robin Carver, 1831'de Polonya Hikayeleri adında bir çocuk kitabı yazmıştır. Yazar, kitabında Polonyalı çocuklar için "Evleri huzurlu ya da mutlu değil. Acımasız ve intikam güden bir hükümetin casus ve askerlerine açık. Güven, huzur ve umut denen şey Polonyalılar için yok ve şanslı bir mücadele sonunda Ruslar'ı sınırlarından sürene ve yeniden bağımsız bir halk olana değin olmayacak." yazmıştır. Amerika'da Polonya'ya adanmış şiirler yazılmıştır ve Ruslar'ın Kasım Ayaklanması'ndan sonra Polonya'ya olan tutumuna değinen edebi eserler çıkarılmıştır. Rus Çarı I. Nikolay ve temsilcileri ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan Polonyalılar'a yönelik yapılan kötü tutuma değinen Amerikan gazetelerini resmî olarak uyarmasını istemiştir. Dönemin dışişleri bakanı Edward Livingston Rusya'nın talebini karşılamadan önce iki ay beklemeyi seçmiş, fakat James Buchanan Amerikan basınında Rus acımasızlığının "aşırı abartıldığına" dair kanıtlar yayınlanacağı konusunda Ruslar'a söz vermiştir. Tarihçi Jerzy Jan Lerski Buchanan'ın Polonya meselesi konusundaki Rus yanlısı tavrını eleştirmiş ve Buchanan'ın Polonya hakkında ülkeyi ziyaret etmeden ve "Polonyalılar'a şahitlik etmeden" açıklama yaptığını belirtmiştir.
Lincoln ve İç Savaş
Polonya'nın bağımsızlığı konusu Amerikan İç Savaşı sırasında Amerikalı entelektüeller arasındaki popülaritesini yitirmiştir. Tarihçiler Başkan Lincoln'ün Polonyalılar'a sempati duyduğunu fakat Avrupa'nın iç işlerine karışmamayı seçtiğini çünkü Avrupalı güçlerin bu durumda Amerika Konfedere Devletleri'ni destekleyeceğini düşünmüştür. Tarihçi Tom Delahaye 1863 yılını "Kırım Koalisyonu" (Britanya, Fransa ve Avusturya) ve Rusya arasındaki ilişkiler açısından önemli bir bozulma olarak görmüştür. Söz konusu ülkeler arasındaki çatışmanın önemli bir nedeninin Polonya'nın bağımsızlığı konusu olduğu görüşüne sahiptir. Rusya'nın Kuzey eyaletleri ile ilişkileri o dönemde iyi olduğu için, Lincoln, Rusya'nın "Polonya probemi" ile ilgili müdahaleci olmayan bir yaklaşım benimsemiştir. Böyle yaparak da kendisini İngiliz ve Fransız siyasetinden uzak tutmuş ve güç dengesini Çar lehinde tutarak Ruslar'la daha da yakınlaşmıştır.
İkinci Polonya Cumhuriyeti
Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra ABD Başkanı Woodrow Wilson savaşı sona erdirmek için bir takım ilkeler getirmiştir. XIII. ilke, denize kıyısı olan bağımsız bir Polonya'nın var olması gerektiği ile alakalıdır - "Tartışmasız bir şekilde Leh halkının yaşadığı bölgeleri kapsayan, denize serbestçe ve güvenli bir şekilde erişimi bulunan bağımsız bir Leh devleti kurulmalıdır ve siyasi ve ekonomik bağımsızlığı ile bölgesel bütünlüğü uluslararası antlaşmalar çerçevesinde güvence altına alınmalıdır." 22 Ocak 1919'da, ABD İçişleri Bakanı Robert Lansing, Polonya Başbakanı ve Dışişleri Sekreteri Ignacy Jan Paderewski'ye ABD'nin Polonya Geçici Hükûmeti'ni tanıdığını bildirmiştir.
ABD, yeni kurulan Polonya Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkilerini resmî olarak Nisan 1919'da başlatmış fakat iki ülke arasındaki ilişkiler ABD'nin müdahaleci olmayan tutumu ve Polonya'nın ABD çıkarları için önemli bir ülke olarak görülmemesi gibi sebeplerden dolayı mesafeli fakat yine de pozitif olarak devam etmiştir.
Nihayet her iki ülke de İkinci Dünya Savaşı sırasında Müttefik Devletler'in birer parçası olmuştur. Fakat ABD ile Londra'da bulunan Sürgündeki Polonya Hükümeti arasında detaylı bir işbirliği içerisine girilmesi gerek görülmemiştir.
Komünist dönem
ABD Hükûmeti 5 Temmuz 1945'te Varşova'da kurulan komünist hükûmeti tanımıştır ve böylece Sürgündeki Polonya Hükümeti'ni tanımayı bırakmıştır. 1950'den sonra, Polonya (ya da 1952'den beridir bilinen adıyla Polonya Halk Cumhuriyeti) Doğu Bloku'nun bir üyesi ve dolayısıyla Soğuk Savaş döneminde ABD'nin düşmanı olmuştur. Savaş sonrası ABD'nin ilk Polonya Büyükelçisi , adlı bir kitap yazmıştır. Kitap, hakkındadır. Buna rağmen Polonyalılar ve Polonya Hükûmeti Batı Bloku ve ABD ile yakın ve sıcak bağlar kurmaya devam etmiştir.
1956'da Gomułka sonra ABD ile ilişkiler büyük ölçüde gelişmiştir. Lakin, 1960'lı yıllarda, Sovyet dış politikasını sorgusuz sualsiz ve tam olarak destekleme politikasını benimseme ve Altı Gün Savaşları sırasında İsrail'e olan negatif tutum gibi sebeplerle ilişkiler durmuştur. Gomułka.'dan sonra 'in iktidara gelmesiyle birlikte ABD-Polonya ilişkileri bir kez daha gelişmeye başlamıştır. 1972'de iki ülke arasında bir antlaşma imzalanmıştır. 1974 yılında Gierek komünist dönemde ABD'yi ziyaret eden ilk Polonyalı devlet başkanı olmuştur. Bu eylem, diğer eylemlerle birlikte, her iki tarafın da daha iyi ilişkiler kurması istediğinin bir göstergesi olmuştur.
1980'de Dayanışma Sendikası'nın kurulması Polonya'nın dış ilişkileri ve kalkınması gibi unsurlarda yeniden gelişme olacağı yönünde insanlara umut olmuştur. Bu dönemde, ABD 765 milyon dolar tarımsal yardım ve borç vermiştir. Lakin, gerekli gelişmeler yaşanmamıştır. Ayrıca, Polonya Birleşik İşçi Partisi tarafından 1981 yılında Dayanışma Sendikası'nın yasaklanması ve getirilmesi yönünde kararlar alınmıştır. Bu gelişmeler neticesinde ABD Polonya'nın en çok gözetilen ulus kaydı (MFN) statüsünü kaldırmıştır. MFN statüsü 1987'de geri verilmiştir.
Reagan yönetimi Dayanışma Sendikası'nı el altından desteklemiştir. Üçüncü partiler aracılığıyla CIA tarafından maddi yardımlar yapılmıştır. CIA'de çalışanların Dayanışma Sendikası liderleriyle görüşmesi yasaklanmıştır ve bu nedenle CIA'in Dayanışma Sendikası aktivistleri ile bağlantıları, üyelerinden 300 bin dolar toplayan ve bu parayı direkt olarak Dayanışma Sendikası'na veren AFL-CIO Sendikası ile olan bağlantılarından zayıftır. ABD Kongresi, Demokrasi için Ulusal Bağış Kurumunu (NED) demokrasinin gelişmesi için yetkilendirmiş ve NED, Dayanışma Sendikası'na 10 milyon dolar tahsis etmiştir. CIA'in Dayanışma Sendikası'na desteği sadece maddi bakımdan değil, aynı zaman da ekipman ve eğitim bakımından da sürmüştür. ABD Temsilciler Meclisi üyesi Henry Hyde, ABD'nin "yer altı gazetelere ve yayınlara propaganda yapmaları için maddi ile organizasyonel yardım ettiğini ve danışmanlık yaptığını" belirtmiştir.Yale Üniversitesi'nden Michael Reisman Polonya'daki operasyonları CIA'in Soğuk Savaş sırasında yaptığı gizli kapaklı eylemlerden biri olarak nitelendirmiştir. CIA tarafından verilen bağışlar ilk başta 2 milyon dolar idi. Fakat CIA yetkileri arttırıldıktan sonra Polonya'ya sızmayı başarmıştır.
Polonya hükûmeti Aralık 1981'de sıkı yönetim ilan etmiştir fakat Dayanışma Sendikası alarma geçmemiştir. Bu durum için çeşitli teoriler öne sürülmektedir. Bazı insanlar CIA'in hazırlıksız yakalandığı, bazıları da Amerikan politikasını belirleyen kişilerin sıkı yönetimi "kaçınılmaz bir Sovyet müdahalesi"ne tercih ettiği görüşüne sahiptir.
Üçüncü Polonya Cumhuriyeti
ABD ve Polonya'nın 1989'dan beridir yakın ikili ilişkileri bulunmaktadır. Polonya'nın 1989'dan sonraki bütün hükümetleri ABD'nin Avrupa'daki askerî ve ekonomik varlığının güçlü birer destekçisi olmuşlardır. Polonya ABD'nin en stabil müttefiklerinden biridir.
Polonya 12 Mart 1999'da NATO'ya üye olduktan sonra iki ülke aynı askerî ittifakın parçası olmuşlardır. Küresel Terörizmle Savaş'ı ve ABD'nin Afganistan ile Irak'taki müdahalelerini destekleyen Polonya, demokratikleşme, nükleer yayılma, insan hakları, Orta ve Doğu Avrupa'daki bölgesel işbirliği ve Birleşmiş Milletler'in reformu gibi konularda ABD ile yakın işbirliği içerisinde bulunmaktadır.
Başkan Barack Obama 27-28 Mart 2011'de Polonya'yı ziyaret etmiştir. Obama, dönemin Polonya Başbakanı Donald Tusk ve Cumhurbaşkanı Bronisław Komorowski ile görüşmüştür. Amerikalı ve Polonyalı liderler ekonomik, askerî ve teknolojik işbiriği konularını görüşmüşlerdir.
ABD Başkanı Donald Trump ikinci dış ziyaretini Temmuz 2017'de Polonya'ya yapmıştır. Trump, Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ile görüşmüştür. Başkan Trump ve Cumhurbaşkanı Duda sonrasında Varşova'daki 'nda ortak bir basın toplantısı düzenlemişlerdir. Başkan Trump, Polonya halkına ve Cumhurbaşkanı Duda'ya Varşova'da gördüğü sıcak karşılamadan dolayı teşekkür etmiştir. Trump, "Polonya ve NATO ile olan güçlü ittifakımız Avrupa'da büyük güçler arasında bir daha asla savaş çıkmamasını garanti altına almak ve çatışmaları önlemek için kritik bir öneme sahiptir ve bu sayede dünya daha güvenli ve daha iyi bir yer olmaya devam edecektir. ABD, Orta ve Doğu Avrupa'da güvenliği ve barışı sürdürmeye kararlıdır." demiştir.
Trump, ayrıca, Varşova'daki Zirvesi'ne katılan diğer Avrupalı liderlerle de görüşmüştür.
Polonya, 2018'de ABD'ye ülke sınırları içinde kalıcı bir askerî üs kurmasını teklif etmiştir. Polonya Hükümeti, teklifin ABD tarafından kabul edilmesi durumunda, ABD güçlerini ülkede misafir etmek için 2 milyar dolar bütçe ayıracağını belirtmiştir. Polonya, potansiyel ana üs bölgesi olarak Bydgoszcz ya da Toruń kentlerini önermiştir. 1999'dan beri Polonya, ABD ile daha yakın askerî ilişkiler geliştirme çabasındadır. Haziran 2019'da iki taraf da 1,000 ABD askerini Polonya'ya gönderme konusunda anlaşmışlardır. Eylül 2019'da şu altı şehrin Polonya'daki yaklaşık 4,500 ABD askerine ev sahipliği yapmasına karar verilmiştir: Poznań, Drawsko Pomorskie, Strachowice, Łask, Powidz and Lubliniec.
Meseleler
Radosław Sikorski
Yakın ilişkilere rağmen, Wprost (bir Polonya dergisi) Polonya Dışişleri Bakanı Radosław Sikorski'nin ABD-Polonya ilişkilerinin "apaçık zararlı" olduğunu ve "yanlış bir güvenlik anlayışı"na sebebiyet verdiğini belirten bir ses kaydı ele geçirmiştir. 2016 yılında yapılan bir ankete göre, ankete katılanların yaklaşık %20'si Amerikalılar'ı Polonya'nın ulusal güvenliğine tehdit olarak gördüğünü belirtmiştir. Buna rağmen, yine aynı ankette, ankete katılanların %50'sinden fazlası Amerikalılar'ı ve Kanadalılar'ı güvenilir olarak gördüğünü belirtmiştir.
Polonya'daki ABD füze savunma sistemi
Polonya'daki ABD füze savunma sistemi, ABD Avrupa Balistik Füze Defans Gücü'nün bir parçasıydı ve kentinde kurulacaktı. Sistem, Çekya'nın kentinde yer alan ABD'nin saha izleme ve radar sistemi ile ortak olarak sistemini oluşturacaktı. Plan 2009 yılında iptal edilmiştir.
Polonya kamuoyu bu mesele hakkında ikiye bölünmüştür. SMG/KRC tarafından yapılan ve Polonya Televizyonu tarafından yayınlanan ankete göre, katılımcıların yüzde 50'si sistemin Polonya topraklarında konuşlanmasını reddetmiş ve yüzde 36'sı da desteklemiştir.
Ekim 2009'da Başkan Yardımcısı Joe Biden tarafından Varşova'ya yapılan bir ziyarette, yaklaşık olarak Bush yönetiminin planı ile aynı programa sahip yeni ve daha küçük bir savunma projesi tanıtılmış ve Başbakan Donald Tusk tarafından memnuniyetle karşılanmıştır.
Vize Muafiyet Programı
Polonya'nın, ABD'nin Polonya'ya dair geçmişteki tutumuna yönelik önemli eleştirilerinden biri de ABD'nin Polonyalılar'ı kısa süreli ziyaretlerde, çoğu uluslararası sahnede genelde ABD'ye daha az destek veren Avrupa Birliği üyesi ülkenin muaf olmasına rağmen, vizeden muaf tutmamasıyla alakalıdır. Lakin, Başkan Donald Trump, 11 Kasım 2019'dan itibaren Polonyalılar'ın Amerika Birleşik Devletleri'ne 90 güne kadar ziyaretlerinde vizeden muaf tutulacağını duyurmuştur.
2011 yılında Polonya'ya yaptığı bir ziyaret sırasında, Başkan Obama Vize Muafiyet Programı hakkında, "Buna öncelik vereceğim ve uzun bir süre geçmeden bu meseleyi çözmek istiyorum. Beklentim bu sorunun başkanlığım esnasında çözülmesine yöneliktir." demiştir. Bazı Polonyalılar Obama Yönetimi'nin meseleyi çözmeye yönelik adım atmamasından büyük bir hayal kırıklığına uğramış ve bunun boş bir söz olduğuna hükmetmişlerdir.
"Polonya ölüm kampları"
Mayıs 2012'de, Başkanlık Özgürlük Madaylası töreni sırasında Obama, Polonya'da II. Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından kurulan toplama kampları için "Polonya ölüm kampları" ifadesini kullanmıştır. Polonya Başbakanı Donald Tusk, bu ifadenin bir "cehalet, bilgisizlik ve kötü niyet göstergesi olduğunu" belirtmiştir. Tusk, Naziler tarafından kurulan kamplara "Polonya ölüm kampları" denmesinin savaştan Polonya'nın sorumlu tutulacağı, "Naziler'in, Almanlar'ın ya da Hitler'in tutulamayacağı" anlamının çıkarılmasına sebebiyet vereceğini belirtmiştir. Bir Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Obama'nın Nazi toplama kamplarından bahsetmek istediğini, yanlış kullanılan ifadeden dolayı pişmanlık duyulduğunu belirtmiş, Tusk da bunun üzerine "bu tür hataların bir daha tekrar etmemesine neden olacak bir tepki" beklediğini belirtmiştir.
Görseller
- Polonya, Nazi Almanyası tarafından işgal edilen ülkelerden biriydi. Bu pul, Polonya'yı tanıyan ABD tarafından Polonya onuruna basılmıştır.
- Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kaczyński ABD Başkanı George W. Bush ile Haziran 2007'de Gdańsk'ta sırasında ortak basın toplantısı sırasında el sıkışırken
- Dışişleri Bakanı Sikorski ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile, Şubat 2009
-
-
Üst seviye karşılıklı ziyaretler
Polonya'dan ABD'ye ziyaretler
- Başbakan Władysław Sikorski (1941, 1942, 1943)
- Başbakan Stanisław Mikołajczyk (1944)
- İlk Sekreter Edward Gierek (1974)
- Başbakan Tadeusz Mazowiecki (1990)
- Cumhurbaşkanı Lech Wałęsa (1991, 1993)
- Başbakan Jan Krzysztof Bielecki (1991)
- Başbakan Jan Olszewski (1992)
- Cumhurbaşkanı Aleksander Kwaśniewski (1996, 1999, 2002, 2003, 2004, 2005)
- Başbakan Jerzy Buzek (1998, 1999)
- Başbakan Leszek Miller (2002, 2003)
- Başbakan Marek Belka (2004)
- Cumhurbaşkanı Lech Kaczyński (2006, 2007)
- Başbakan Donald Tusk (2008)
- Cumhurbaşkanı Andrzej Duda (2018)
- Başbakan Mateusz Morawiecki (2019)
- Cumhurbaşkanı Andrzej Duda (2019)
ABD'den Polonya'ya ziyaretler
- Başkan Richard Nixon (1972)
- Başkan Gerald Ford (1975)
- Başkan Jimmy Carter (1977)
- Başkan George H. W. Bush (1989, 1992)
- Başkan Bill Clinton (1994, 1997)
- Başkan George W. Bush (2001, 2003, 2007)
- Başkan Barack Obama (2011, 2014, 2016)
- Başkan Donald Trump (2017)
- Başkan Yardımcısı Mike Pence (2019)
Daimi Diplomatik Temsilcilikler
- Polonya'nın Washington, D.C.'de bir büyükelçiliği ileChicago, Houston, Los Angeles ve New York'ta başkonsoloslukları bulunmaktadır.
- ABD'nin Varşova'da bir büyükelçiliği ve Kraków'da bir başkonsolosluğu bulunmaktadır.
- Polonya'nın Washington, D.C.'deki büyükelçiliği
- Polonya'nın Chicago'daki başkonsolosluğu
- Polonya'nın New York City'deki başkonsolosluğu
- ABD'nin Varşova'daki büyükelçiliği
- ABD'nin Krakow'daki başkonsolosluğu
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "U.S. Relations With Poland". 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "Opinion of the United States - Poland". Pew Research Center. 22 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "U.S. Global Leadership Project Report - 2012" (PDF). Gallup. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ "2013 World Service Poll" (PDF). BBC. 9 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ a b c Jerzy Jan Lerski (İngilizce). ss. 7, 26, 32.
- ^ Stories of Poland (İngilizce). ss. 141-142.
- ^ "The Bilateral Effect of the Visit of the Russian Fleet in 1863". people.loyno.edu. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ Supporting the Revolution: America, Democracy, and the End of the Cold War in Poland, 1981--1989. ProQuest. 2008. s. 199. ISBN . 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020., revised as Domber 2014, p. 110 .
- ^ Bush, Ellen C. (28 Ağustos 2014). "Gregory F. Domber: What Putin Misunderstands about American Power". UNC Press Blog (İngilizce). The University of North Carolina Press. 2 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Berstein, Carl (24 Haziran 2001). "Cover Story: The Holy Alliance". Time (İngilizce). 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020.
- ^ Sussman, Gerald (2010). Branding Democracy: U.S. Regime Change in Post-Soviet Eastern Europe (İngilizce). Peter Lang Publishing Inc. s. 128.
- ^ Looking to the Future: Essays on International Law in Honor of W. Michael Reisman (İngilizce).
- ^ Executive Secrets: Covert Action and the Presidency William J. Daugherty (İngilizce). ss. 201-203.
- ^ ""US Intelligence and the Polish Crisis 1980–1981."". CIA. MacEachin, Douglas J. 28 Haziran 2008. 13 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "President Trump in Poland". 6 Mayıs 2016. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017.
- ^ Rempfer (29 Mayıs 2018). "Why Poland wants a permanent US military base, and is willing to pay $2 billion for it". Army Times. Vienna, Virginia. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2018.
- ^ Zemla (30 Mayıs 2018). "Poland offers US up to $2B for permanent military base". Politico.EU. Brüksel. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2018.
- ^ "Trump: US to send 1,000 troops to Poland in new deal". BBC. 12 Haziran 2019. 13 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "US, Polish presidents sign pact to boost American military presence in Poland". DefenseNews. 24 Eylül 2019. 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "Polish foreign minister says country's alliance with US worthless". The Guardian. 22 Haziran 2014. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2014.
- ^ "Archived copy". 2 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2012.
- ^ "Acting Secretary McAleenan Announces Designation of Poland into the Visa Waiver Program". Department of Homeland Security (İngilizce). 6 Kasım 2019. 6 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2019.
- ^ David Harris (18 Ekim 2011). "Bad idea to exclude Poland from U.S. Visa Waiver Program - Chicago Tribune". Articles.chicagotribune.com. 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2012.
- ^ "Tusk Demands U.S. Response to Obama Death Camp Remark". Bloomberg. 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "White House shrugs off Polish apology demands". 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "President Bush Participates in Joint Statement with President Kaczynski of Poland". 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
İlgili yayınlar
- Biskupski, M.B.B. The United States and the Rebirth of Poland, 1914-1918 (2012)
- Biskupski, M.B.B. "Poland in American Foreign Policy, 1918-1945: "Sentimental" or "Strategic" Friendship?: A Review Article," Polish American Studies (1981) 38#2 pp. 5-15 JSTOR'da 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Blejwas, Stanislaus A. "Puritans and Poles: The New England Literary Image of the Polish Peasant Immigrant." Polish American Studies (1985): 46-88. JSTOR'da 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cienciala, Anna M. "The United States and Poland in World War II." The Polish Review (2009): 173-194.
- Feis, Herbert. Churchill Roosevelt Stalin The War They Waged and the Peace They Sought A Diplomatic History of World War II (1957) ch 2, 7, 21, 29, 39-40, 54, 60; very detailed coverage
- Jaroszyźska-Kirchmann, Anna D. The Exile Mission: The Polish Political Diaspora and Political America, 1939–1956 (Ohio University Press, 2004).
- Jones, J. Sydney. "Polish Americans." Gale Encyclopedia of Multicultural America, edited by Thomas Riggs, (3rd ed., vol. 3, Gale, 2014), pp. 477–492. çevrimiçi
- Kantorosinski, Zbigniew. Emblem of Good Will: a Polish Declaration of Admiration and Friendship for the United States of America 13 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Washington, DC: Kongre Kütüphanesi (1997)
- Lipoński, Wojciech. "Anti-American Propaganda in Poland From 1948 to 1954: A Story of An Ideological Failure." American Studies International (1990): 80-92. in JSTOR
- McGinley, Theresa Kurk. "Embattled Polonia, Polish-Americans and World War II." East European Quarterly (2003) 37#3 pp 325–344.
- Michalski, Artur. Poland’s Relations with the United States, Yearbook of Polish Foreign Policy (01/2005), CEEOL - Eski bağlantı 4 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- * Pacy, James S. "Polish Ambassadors and Ministers in Rome, Tokyo, and Washington, DC 1920-1945: Part II." The Polish Review (1985): 381-395.
- Halina Parafianowicz, Herbert C. Hoover and Poland: 1919–1933. Between Myth and Reality. in: Great Power Policies Towards Central Europe, 1914-1945. Bristol: e-International Relations, 2019: pp. 176–198. 1945 çevrimiçi bedava 10 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Pease, Neal. Poland, the United States, and the Stabilization of Europe, 1919-1933 (1986) alıntılar 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Pienkos, Donald E. "Of Patriots and Presidents: America's Polish Diaspora and U.S. Foreign Policy Since 1917," Polish American Studies (2011) 68#1 pp. 5–17 JSTOR'da 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sjursen, Helene. The United States, Western Europe and the Polish Crisis: International Relations in the Second Cold War (Palgrave Macmillan, 2003)
- Wandycz, Piotr S. The United States and Poland (1980)
Dış bağlantılar
- Polonya-ABD ilişkilerinin tarihi 21 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amerika Birlesik Devletleri Polonya iliskileri ya da alternatif adiyla Leh Amerikan iliskileri Amerika Birlesik Devletleri ile Polonya arasindaki diplomatik sosyal ekonomik ve kulturel verilen addir Amerika Birlesik Devletleri Polonya iliskileriPolonya ABDDiplomatik MisyonTemsilcilikDonald Trump 2017 yilinda Andrzej Duda ile Varsova daki Kraliyet Sarayi nda iken Trump yonetimi iki ulke arasindaki baglari kararli bir bicimde guclendirmistir Polonya ve ABD bayraklarinin birlesitirilmesiyle olusturulmus bir bayrak Diplomatik seviyedeki resmi iliskiler Polonya nin Polonya nin parcalanmasindan itibaren 123 yil boyunca farkli ulkeler tarafindan yonetilmesinden sonra 1919 yilinda bir cumhuriyet olarak bagimsizligini ilan etmesiyle baslamistir Lakin ABD Polonya iliskileri Polonya Litanya Birligi nin Avrupa nin en buyuk guclerinden biri oldugu ve pek cok Polonyali nin On Uc Koloni ye goc ettigi donem olan 17 yuzyila kadar dayanmaktadir Amerikan Bagimsizlik Savasi sirasinda Polonyali komutanlar Tadeusz Kosciuszko ve bagimsizlik mucadelesine destek vermistir Kosciuszko halen Amerika da bir ulusal kahraman olarak anilmaktadir 1989 dan beri Leh Amerikan iliskileri cok daha guclenmistir Gunumuzde bir NATO ve Avrupa Birligi uyesi olan Polonya ABD nin Avrupa daki en buyuk muttefiklerinden biridir Iki ulus arasinda guclu bir kulturel kadirsinaslik mevcuttur Amerika Birlesik Devletleri Disisleri Bakanligi na gore Polonya guclu bir muttefik ve Avrupa ve dunya capinda guvenlik ve refahin gelismesinde yardimci olan en guclu ortaklardan biri olarak degerlendirilmektedir Ayrica Polonya 2003 te yapilan ABD onderligindeki Irak Savasi na katilan dort ulkeden biridir Tarihi baglara ek olarak Polonya gunumuzde Avrupa daki ve dunyadaki en ulkelerden birdir 2002 yilinda yapilan bir arastirmaya gore Polonyalilar in 79 u 2013 yilinda yapilan baska bir calismaya gore ise 67 si ABD ye yonelik pozitif gorusler bildirmislerdir 2012 ABD Kuresel Liderlik Raporu na gore Polonyalilar in 36 si ABD liderligine olumlu bakarken 30 u olumsuz bakmis ve 34 u bu konu hakkinda kararsiz kalmislardir Ayrica 2013 te BBC tarafindan yapilan bir Dunya Hizmet Anketi ne gore Polonyalilar in 55 i ABD nin dunya siyaseti uzerindeki etkisine pozitif olarak bakmaktadir ve bu da Avrupa da anket yapilan ulkeler arasindaki en yuksek orandir 20 yuzyildan once1795 yilinda Polonya yi haritadan silen Polonya nin parcalanmasi Polonya ile yeni bagimsiz olmus ABD arasindaki resmi iliskilerin baslamasina engel olustursa da 1791 de dunyanin en eski ikinci anayasasini yazan Polonya ABD yi hep olumlu etki birakan bir ulke olarak gormustur ve 18 yuzyilda bile Kosciuszko ve Pulaski gibi onemli Polonyali figurler ABD tarihini sekillendirme konusunda yakin katkida bulunmuslardir Polonyali bir Yahudi olan Buyuk Britanya Kralligi na karsi yapilan Amerikan Bagimsizlik Savasi sirainda Amerikan tarafini en cok finanse eden isim olmustur Ayrica 19 yuzyilda pek cok Polonyali Amerika Birlesik Devletleri ne goc etmis ve Chicago gibi buyuk sehirlerde buyuk bir toplulugu kurmuslardir Amerika nin Kasim Ayaklanmasi na karsi tutumu Yazar Edgar Allan Poe Polonya yi parcalayan ulkelere karsi savasmak icin Polonya Ordusu na katilmayi istemistir Polonya nin 1831 yilindaki Kasim Ayaklanmasi ve komsu imparatorluklara karsi bagimsizligini yeniden kazanma mucadelesi Amerikan gazetelerinde buyuk olcude yer almistir Tarihci Kasim Ayaklanmasi nin butun hikayesini detayli olarak ogrenmek isteyen bir insan o donem yayinlanan Amerikan gazetelerinden bunu ogrenebilir ki o donemki gazeteler yalnizca dort sayfadan olusuyordu ve dis haberler icin cok az bir yer ayrilmaktaydi demistir O donem ABD de cok az sayida Polonyali yasamaktaydi fakat Amerikalilar in Polonya hakkindaki gorusleri Polonya nin Amerikan Devrimi ne olan destegi sebebiyle pozitif olarak sekillenmistir Pek cok genc insan Polonya icin savasma teklifinde bulunmustur bunlardan en bilineni kendi 10 Mart 1831 de Fransa da kurulmasi takdirde Polonya Ordusu na katilmayi istedigini belirten bir mektup yazan Edgar Allan Poe dur Polonya ya yonelik destek ABD nin guney eyaletlerinde en yuksek seviyesinde ulasmistir Pulaski nin Georgia Eyaleti nin Savannah kentindeki olumu iyi bir sekilde hatirlanmakta ve anilmaktadir Georgia Eyaleti nde yasayan Amerikali bir cerrah olan Dr Paul Fitzsimmons 1831 yilinda Polonya Ordusu na katilmistir O donem Fransa da yasamaktadir ve Pulaski nin 1776 daki devrimci mucadele sirasinda Savannah Kusatmasi ndaki olumunun ne derece yurekli oldugundan ilham alarak Leh piyadeler icin cephe doktoru olarak Varsova ya gitmistir ABD Polonya yi desteklemek icin bir askeri guc kurma konusunda hicbir zaman bir girisimde bulunmamistir ABD den Fransa daki Leh Amerikan Komitesi ne Polonya ya maddi ve ulasim konusunda yardim etmek icin gerekli malzemeleri satin almak amaciyla maddi destek gonderilmistir Amerikali yazar James Fenimore Cooper Komite icin Komite nin popularitesinin en yuksek oldugu donemde Amerika da ulusal capta Polonya icin yardim edilmesi amaciyla cagri yapmistir Fransiz General Lafayette Fransa yi Polonya nin Rusya dan bagimsizligini kazanmasinda yardimci olmak icin mudahaleye cagirmistir Fransiz hukumeti Rus Carligi ile baris antlasmasi yapmaya calismis ve genel olarak devrimin disinda kalmayi tercih etmistir Ayaklanmanin bastirilmasindan sonra Amerikan gazeteleri Ingiliz ve Fransiz kaynaklarindan alinan ve Rus Carligi ile Alman Imparatorlugu tarafindan baski goren Polonyalilar ile ilgili haberleri yayinlamaya devam etmistir Gazete editorleri Ruslar dan kotu ve gaddar olarak Polonyalilar dan ise yurekli ve kahraman olarak bahsetmislerdir Amerikan kamuoyu Polonya Katolik Kilisesi nin baski altinda kalmasina ve Polonyalilar in Rus Carlik Ordusu tarafindan zorla askere alinmasina tepki gostermisler bu da Rus Amerikan iliskilerini zedelemistir Boston da yasayan Amerikali yazar Robin Carver 1831 de Polonya Hikayeleri adinda bir cocuk kitabi yazmistir Yazar kitabinda Polonyali cocuklar icin Evleri huzurlu ya da mutlu degil Acimasiz ve intikam guden bir hukumetin casus ve askerlerine acik Guven huzur ve umut denen sey Polonyalilar icin yok ve sansli bir mucadele sonunda Ruslar i sinirlarindan surene ve yeniden bagimsiz bir halk olana degin olmayacak yazmistir Amerika da Polonya ya adanmis siirler yazilmistir ve Ruslar in Kasim Ayaklanmasi ndan sonra Polonya ya olan tutumuna deginen edebi eserler cikarilmistir Rus Cari I Nikolay ve temsilcileri ABD Disisleri Bakanligi ndan Polonyalilar a yonelik yapilan kotu tutuma deginen Amerikan gazetelerini resmi olarak uyarmasini istemistir Donemin disisleri bakani Edward Livingston Rusya nin talebini karsilamadan once iki ay beklemeyi secmis fakat James Buchanan Amerikan basininda Rus acimasizliginin asiri abartildigina dair kanitlar yayinlanacagi konusunda Ruslar a soz vermistir Tarihci Jerzy Jan Lerski Buchanan in Polonya meselesi konusundaki Rus yanlisi tavrini elestirmis ve Buchanan in Polonya hakkinda ulkeyi ziyaret etmeden ve Polonyalilar a sahitlik etmeden aciklama yaptigini belirtmistir Lincoln ve Ic Savas Polonya nin bagimsizligi konusu Amerikan Ic Savasi sirasinda Amerikali entelektueller arasindaki popularitesini yitirmistir Tarihciler Baskan Lincoln un Polonyalilar a sempati duydugunu fakat Avrupa nin ic islerine karismamayi sectigini cunku Avrupali guclerin bu durumda Amerika Konfedere Devletleri ni destekleyecegini dusunmustur Tarihci Tom Delahaye 1863 yilini Kirim Koalisyonu Britanya Fransa ve Avusturya ve Rusya arasindaki iliskiler acisindan onemli bir bozulma olarak gormustur Soz konusu ulkeler arasindaki catismanin onemli bir nedeninin Polonya nin bagimsizligi konusu oldugu gorusune sahiptir Rusya nin Kuzey eyaletleri ile iliskileri o donemde iyi oldugu icin Lincoln Rusya nin Polonya probemi ile ilgili mudahaleci olmayan bir yaklasim benimsemistir Boyle yaparak da kendisini Ingiliz ve Fransiz siyasetinden uzak tutmus ve guc dengesini Car lehinde tutarak Ruslar la daha da yakinlasmistir Ikinci Polonya CumhuriyetiEylul 1939 da Polonya nin Isgali sirasinda Alman bombardimanindan dolayi camlari kirilan Amerika Birlesik Devletleri nin Varsova daki buyukelciligi Julien Bryan tarafindan cekilmis orijinal renkli fotograf Birinci Dunya Savasi ndan sonra ABD Baskani Woodrow Wilson savasi sona erdirmek icin bir takim ilkeler getirmistir XIII ilke denize kiyisi olan bagimsiz bir Polonya nin var olmasi gerektigi ile alakalidir Tartismasiz bir sekilde Leh halkinin yasadigi bolgeleri kapsayan denize serbestce ve guvenli bir sekilde erisimi bulunan bagimsiz bir Leh devleti kurulmalidir ve siyasi ve ekonomik bagimsizligi ile bolgesel butunlugu uluslararasi antlasmalar cercevesinde guvence altina alinmalidir 22 Ocak 1919 da ABD Icisleri Bakani Robert Lansing Polonya Basbakani ve Disisleri Sekreteri Ignacy Jan Paderewski ye ABD nin Polonya Gecici Hukumeti ni tanidigini bildirmistir ABD yeni kurulan Polonya Cumhuriyeti ile diplomatik iliskilerini resmi olarak Nisan 1919 da baslatmis fakat iki ulke arasindaki iliskiler ABD nin mudahaleci olmayan tutumu ve Polonya nin ABD cikarlari icin onemli bir ulke olarak gorulmemesi gibi sebeplerden dolayi mesafeli fakat yine de pozitif olarak devam etmistir Nihayet her iki ulke de Ikinci Dunya Savasi sirasinda Muttefik Devletler in birer parcasi olmustur Fakat ABD ile Londra da bulunan Surgundeki Polonya Hukumeti arasinda detayli bir isbirligi icerisine girilmesi gerek gorulmemistir Komunist donemKomunist Polonya nin lideri ve genel sekteteri 1974 te Washington DC deki Beyaz Saray dan el sallarken Saginda ABD Baskani Gerald Ford yer almaktadir ABD Hukumeti 5 Temmuz 1945 te Varsova da kurulan komunist hukumeti tanimistir ve boylece Surgundeki Polonya Hukumeti ni tanimayi birakmistir 1950 den sonra Polonya ya da 1952 den beridir bilinen adiyla Polonya Halk Cumhuriyeti Dogu Bloku nun bir uyesi ve dolayisiyla Soguk Savas doneminde ABD nin dusmani olmustur Savas sonrasi ABD nin ilk Polonya Buyukelcisi adli bir kitap yazmistir Kitap hakkindadir Buna ragmen Polonyalilar ve Polonya Hukumeti Bati Bloku ve ABD ile yakin ve sicak baglar kurmaya devam etmistir 1956 da Gomulka sonra ABD ile iliskiler buyuk olcude gelismistir Lakin 1960 li yillarda Sovyet dis politikasini sorgusuz sualsiz ve tam olarak destekleme politikasini benimseme ve Alti Gun Savaslari sirasinda Israil e olan negatif tutum gibi sebeplerle iliskiler durmustur Gomulka dan sonra in iktidara gelmesiyle birlikte ABD Polonya iliskileri bir kez daha gelismeye baslamistir 1972 de iki ulke arasinda bir antlasma imzalanmistir 1974 yilinda Gierek komunist donemde ABD yi ziyaret eden ilk Polonyali devlet baskani olmustur Bu eylem diger eylemlerle birlikte her iki tarafin da daha iyi iliskiler kurmasi istediginin bir gostergesi olmustur 1980 de Dayanisma Sendikasi nin kurulmasi Polonya nin dis iliskileri ve kalkinmasi gibi unsurlarda yeniden gelisme olacagi yonunde insanlara umut olmustur Bu donemde ABD 765 milyon dolar tarimsal yardim ve borc vermistir Lakin gerekli gelismeler yasanmamistir Ayrica Polonya Birlesik Isci Partisi tarafindan 1981 yilinda Dayanisma Sendikasi nin yasaklanmasi ve getirilmesi yonunde kararlar alinmistir Bu gelismeler neticesinde ABD Polonya nin en cok gozetilen ulus kaydi MFN statusunu kaldirmistir MFN statusu 1987 de geri verilmistir Gierek ve ABD Baskani Jimmy Carter 1977 Reagan yonetimi Dayanisma Sendikasi ni el altindan desteklemistir Ucuncu partiler araciligiyla CIA tarafindan maddi yardimlar yapilmistir CIA de calisanlarin Dayanisma Sendikasi liderleriyle gorusmesi yasaklanmistir ve bu nedenle CIA in Dayanisma Sendikasi aktivistleri ile baglantilari uyelerinden 300 bin dolar toplayan ve bu parayi direkt olarak Dayanisma Sendikasi na veren AFL CIO Sendikasi ile olan baglantilarindan zayiftir ABD Kongresi Demokrasi icin Ulusal Bagis Kurumunu NED demokrasinin gelismesi icin yetkilendirmis ve NED Dayanisma Sendikasi na 10 milyon dolar tahsis etmistir CIA in Dayanisma Sendikasi na destegi sadece maddi bakimdan degil ayni zaman da ekipman ve egitim bakimindan da surmustur ABD Temsilciler Meclisi uyesi Henry Hyde ABD nin yer alti gazetelere ve yayinlara propaganda yapmalari icin maddi ile organizasyonel yardim ettigini ve danismanlik yaptigini belirtmistir Yale Universitesi nden Michael Reisman Polonya daki operasyonlari CIA in Soguk Savas sirasinda yaptigi gizli kapakli eylemlerden biri olarak nitelendirmistir CIA tarafindan verilen bagislar ilk basta 2 milyon dolar idi Fakat CIA yetkileri arttirildiktan sonra Polonya ya sizmayi basarmistir Polonya hukumeti Aralik 1981 de siki yonetim ilan etmistir fakat Dayanisma Sendikasi alarma gecmemistir Bu durum icin cesitli teoriler one surulmektedir Bazi insanlar CIA in hazirliksiz yakalandigi bazilari da Amerikan politikasini belirleyen kisilerin siki yonetimi kacinilmaz bir Sovyet mudahalesi ne tercih ettigi gorusune sahiptir Ucuncu Polonya CumhuriyetiLech Walesa nin George H W Bush ile ozel gorusmesinden 1989 ABD ve Polonya nin 1989 dan beridir yakin ikili iliskileri bulunmaktadir Polonya nin 1989 dan sonraki butun hukumetleri ABD nin Avrupa daki askeri ve ekonomik varliginin guclu birer destekcisi olmuslardir Polonya ABD nin en stabil muttefiklerinden biridir Polonya 12 Mart 1999 da NATO ya uye olduktan sonra iki ulke ayni askeri ittifakin parcasi olmuslardir Kuresel Terorizmle Savas i ve ABD nin Afganistan ile Irak taki mudahalelerini destekleyen Polonya demokratiklesme nukleer yayilma insan haklari Orta ve Dogu Avrupa daki bolgesel isbirligi ve Birlesmis Milletler in reformu gibi konularda ABD ile yakin isbirligi icerisinde bulunmaktadir Baskan Barack Obama 27 28 Mart 2011 de Polonya yi ziyaret etmistir Obama donemin Polonya Basbakani Donald Tusk ve Cumhurbaskani Bronislaw Komorowski ile gorusmustur Amerikali ve Polonyali liderler ekonomik askeri ve teknolojik isbirigi konularini gorusmuslerdir Donald Trump Varsova da Polonya Cumhurbaskani Andrzej Duda ile ikili bir gorusme esnasinda Temmuz 2017 ABD Baskani Donald Trump ikinci dis ziyaretini Temmuz 2017 de Polonya ya yapmistir Trump Cumhurbaskani Andrzej Duda ile gorusmustur Baskan Trump ve Cumhurbaskani Duda sonrasinda Varsova daki nda ortak bir basin toplantisi duzenlemislerdir Baskan Trump Polonya halkina ve Cumhurbaskani Duda ya Varsova da gordugu sicak karsilamadan dolayi tesekkur etmistir Trump Polonya ve NATO ile olan guclu ittifakimiz Avrupa da buyuk gucler arasinda bir daha asla savas cikmamasini garanti altina almak ve catismalari onlemek icin kritik bir oneme sahiptir ve bu sayede dunya daha guvenli ve daha iyi bir yer olmaya devam edecektir ABD Orta ve Dogu Avrupa da guvenligi ve barisi surdurmeye kararlidir demistir Trump ayrica Varsova daki Zirvesi ne katilan diger Avrupali liderlerle de gorusmustur Polonya 2018 de ABD ye ulke sinirlari icinde kalici bir askeri us kurmasini teklif etmistir Polonya Hukumeti teklifin ABD tarafindan kabul edilmesi durumunda ABD guclerini ulkede misafir etmek icin 2 milyar dolar butce ayiracagini belirtmistir Polonya potansiyel ana us bolgesi olarak Bydgoszcz ya da Torun kentlerini onermistir 1999 dan beri Polonya ABD ile daha yakin askeri iliskiler gelistirme cabasindadir Haziran 2019 da iki taraf da 1 000 ABD askerini Polonya ya gonderme konusunda anlasmislardir Eylul 2019 da su alti sehrin Polonya daki yaklasik 4 500 ABD askerine ev sahipligi yapmasina karar verilmistir Poznan Drawsko Pomorskie Strachowice Lask Powidz and Lubliniec MeselelerRadoslaw Sikorski Yakin iliskilere ragmen Wprost bir Polonya dergisi Polonya Disisleri Bakani Radoslaw Sikorski nin ABD Polonya iliskilerinin apacik zararli oldugunu ve yanlis bir guvenlik anlayisi na sebebiyet verdigini belirten bir ses kaydi ele gecirmistir 2016 yilinda yapilan bir ankete gore ankete katilanlarin yaklasik 20 si Amerikalilar i Polonya nin ulusal guvenligine tehdit olarak gordugunu belirtmistir Buna ragmen yine ayni ankette ankete katilanlarin 50 sinden fazlasi Amerikalilar i ve Kanadalilar i guvenilir olarak gordugunu belirtmistir Polonya daki ABD fuze savunma sistemi Polonya daki ABD fuze savunma sistemi ABD Avrupa Balistik Fuze Defans Gucu nun bir parcasiydi ve kentinde kurulacakti Sistem Cekya nin kentinde yer alan ABD nin saha izleme ve radar sistemi ile ortak olarak sistemini olusturacakti Plan 2009 yilinda iptal edilmistir Polonya kamuoyu bu mesele hakkinda ikiye bolunmustur SMG KRC tarafindan yapilan ve Polonya Televizyonu tarafindan yayinlanan ankete gore katilimcilarin yuzde 50 si sistemin Polonya topraklarinda konuslanmasini reddetmis ve yuzde 36 si da desteklemistir Ekim 2009 da Baskan Yardimcisi Joe Biden tarafindan Varsova ya yapilan bir ziyarette yaklasik olarak Bush yonetiminin plani ile ayni programa sahip yeni ve daha kucuk bir savunma projesi tanitilmis ve Basbakan Donald Tusk tarafindan memnuniyetle karsilanmistir Vize Muafiyet Programi Polonya nin ABD nin Polonya ya dair gecmisteki tutumuna yonelik onemli elestirilerinden biri de ABD nin Polonyalilar i kisa sureli ziyaretlerde cogu uluslararasi sahnede genelde ABD ye daha az destek veren Avrupa Birligi uyesi ulkenin muaf olmasina ragmen vizeden muaf tutmamasiyla alakalidir Lakin Baskan Donald Trump 11 Kasim 2019 dan itibaren Polonyalilar in Amerika Birlesik Devletleri ne 90 gune kadar ziyaretlerinde vizeden muaf tutulacagini duyurmustur 2011 yilinda Polonya ya yaptigi bir ziyaret sirasinda Baskan Obama Vize Muafiyet Programi hakkinda Buna oncelik verecegim ve uzun bir sure gecmeden bu meseleyi cozmek istiyorum Beklentim bu sorunun baskanligim esnasinda cozulmesine yoneliktir demistir Bazi Polonyalilar Obama Yonetimi nin meseleyi cozmeye yonelik adim atmamasindan buyuk bir hayal kirikligina ugramis ve bunun bos bir soz olduguna hukmetmislerdir Polonya olum kamplari Mayis 2012 de Baskanlik Ozgurluk Madaylasi toreni sirasinda Obama Polonya da II Dunya Savasi sirasinda Naziler tarafindan kurulan toplama kamplari icin Polonya olum kamplari ifadesini kullanmistir Polonya Basbakani Donald Tusk bu ifadenin bir cehalet bilgisizlik ve kotu niyet gostergesi oldugunu belirtmistir Tusk Naziler tarafindan kurulan kamplara Polonya olum kamplari denmesinin savastan Polonya nin sorumlu tutulacagi Naziler in Almanlar in ya da Hitler in tutulamayacagi anlaminin cikarilmasina sebebiyet verecegini belirtmistir Bir Beyaz Saray sozcusu Baskan Obama nin Nazi toplama kamplarindan bahsetmek istedigini yanlis kullanilan ifadeden dolayi pismanlik duyuldugunu belirtmis Tusk da bunun uzerine bu tur hatalarin bir daha tekrar etmemesine neden olacak bir tepki bekledigini belirtmistir Gorseller Polonya Nazi Almanyasi tarafindan isgal edilen ulkelerden biriydi Bu pul Polonya yi taniyan ABD tarafindan Polonya onuruna basilmistir Polonya Cumhurbaskani Lech Kaczynski ABD Baskani George W Bush ile Haziran 2007 de Gdansk ta sirasinda ortak basin toplantisi sirasinda el sikisirken Disisleri Bakani Sikorski ABD Disisleri Bakani Hillary Clinton ile Subat 2009 ABD Baskani Barack Obama Polonya Basbakani Donald Tusk ile Varsova da Mayis 2011 Polonya Cumhurbaskani Andrzej Duda ABD Baskani Donald J Trump ile Washington D C de Eylul 2018Ust seviye karsilikli ziyaretlerPolonya dan ABD ye ziyaretler Basbakan Wladyslaw Sikorski 1941 1942 1943 Basbakan Stanislaw Mikolajczyk 1944 Ilk Sekreter Edward Gierek 1974 Basbakan Tadeusz Mazowiecki 1990 Cumhurbaskani Lech Walesa 1991 1993 Basbakan Jan Krzysztof Bielecki 1991 Basbakan Jan Olszewski 1992 Cumhurbaskani Aleksander Kwasniewski 1996 1999 2002 2003 2004 2005 Basbakan Jerzy Buzek 1998 1999 Basbakan Leszek Miller 2002 2003 Basbakan Marek Belka 2004 Cumhurbaskani Lech Kaczynski 2006 2007 Basbakan Donald Tusk 2008 Cumhurbaskani Andrzej Duda 2018 Basbakan Mateusz Morawiecki 2019 Cumhurbaskani Andrzej Duda 2019 ABD den Polonya ya ziyaretler Baskan Richard Nixon 1972 Baskan Gerald Ford 1975 Baskan Jimmy Carter 1977 Baskan George H W Bush 1989 1992 Baskan Bill Clinton 1994 1997 Baskan George W Bush 2001 2003 2007 Baskan Barack Obama 2011 2014 2016 Baskan Donald Trump 2017 Baskan Yardimcisi Mike Pence 2019 Daimi Diplomatik TemsilciliklerPolonya nin Washington D C de bir buyukelciligi ileChicago Houston Los Angeles ve New York ta baskonsolosluklari bulunmaktadir ABD nin Varsova da bir buyukelciligi ve Krakow da bir baskonsoloslugu bulunmaktadir Polonya nin Washington D C deki buyukelciligi Polonya nin Chicago daki baskonsoloslugu Polonya nin New York City deki baskonsoloslugu ABD nin Varsova daki buyukelciligi ABD nin Krakow daki baskonsolosluguAyrica bakinizKaynakca U S Relations With Poland 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Opinion of the United States Poland Pew Research Center 22 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi U S Global Leadership Project Report 2012 PDF Gallup 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 2013 World Service Poll PDF BBC 9 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF a b c Jerzy Jan Lerski Ingilizce ss 7 26 32 Stories of Poland Ingilizce ss 141 142 The Bilateral Effect of the Visit of the Russian Fleet in 1863 people loyno edu 28 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Supporting the Revolution America Democracy and the End of the Cold War in Poland 1981 1989 ProQuest 2008 s 199 ISBN 9780549385165 19 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 revised as Domber 2014 p 110 Bush Ellen C 28 Agustos 2014 Gregory F Domber What Putin Misunderstands about American Power UNC Press Blog Ingilizce The University of North Carolina Press 2 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Berstein Carl 24 Haziran 2001 Cover Story The Holy Alliance Time Ingilizce 23 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2020 Sussman Gerald 2010 Branding Democracy U S Regime Change in Post Soviet Eastern Europe Ingilizce Peter Lang Publishing Inc s 128 Looking to the Future Essays on International Law in Honor of W Michael Reisman Ingilizce Executive Secrets Covert Action and the Presidency William J Daugherty Ingilizce ss 201 203 US Intelligence and the Polish Crisis 1980 1981 CIA MacEachin Douglas J 28 Haziran 2008 13 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b President Trump in Poland 6 Mayis 2016 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2017 Rempfer 29 Mayis 2018 Why Poland wants a permanent US military base and is willing to pay 2 billion for it Army Times Vienna Virginia Erisim tarihi 15 Agustos 2018 Zemla 30 Mayis 2018 Poland offers US up to 2B for permanent military base Politico EU Bruksel 14 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2018 Trump US to send 1 000 troops to Poland in new deal BBC 12 Haziran 2019 13 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 US Polish presidents sign pact to boost American military presence in Poland DefenseNews 24 Eylul 2019 7 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Polish foreign minister says country s alliance with US worthless The Guardian 22 Haziran 2014 19 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2014 Archived copy 2 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2012 Acting Secretary McAleenan Announces Designation of Poland into the Visa Waiver Program Department of Homeland Security Ingilizce 6 Kasim 2019 6 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2019 David Harris 18 Ekim 2011 Bad idea to exclude Poland from U S Visa Waiver Program Chicago Tribune Articles chicagotribune com 18 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Eylul 2012 Tusk Demands U S Response to Obama Death Camp Remark Bloomberg 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 White House shrugs off Polish apology demands 1 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 President Bush Participates in Joint Statement with President Kaczynski of Poland 20 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Ilgili yayinlarBiskupski M B B The United States and the Rebirth of Poland 1914 1918 2012 Biskupski M B B Poland in American Foreign Policy 1918 1945 Sentimental or Strategic Friendship A Review Article Polish American Studies 1981 38 2 pp 5 15 JSTOR da 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Blejwas Stanislaus A Puritans and Poles The New England Literary Image of the Polish Peasant Immigrant Polish American Studies 1985 46 88 JSTOR da 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Cienciala Anna M The United States and Poland in World War II The Polish Review 2009 173 194 Feis Herbert Churchill Roosevelt Stalin The War They Waged and the Peace They Sought A Diplomatic History of World War II 1957 ch 2 7 21 29 39 40 54 60 very detailed coverage Jaroszyzska Kirchmann Anna D The Exile Mission The Polish Political Diaspora and Political America 1939 1956 Ohio University Press 2004 Jones J Sydney Polish Americans Gale Encyclopedia of Multicultural America edited by Thomas Riggs 3rd ed vol 3 Gale 2014 pp 477 492 cevrimici Kantorosinski Zbigniew Emblem of Good Will a Polish Declaration of Admiration and Friendship for the United States of America 13 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Washington DC Kongre Kutuphanesi 1997 Liponski Wojciech Anti American Propaganda in Poland From 1948 to 1954 A Story of An Ideological Failure American Studies International 1990 80 92 in JSTOR McGinley Theresa Kurk Embattled Polonia Polish Americans and World War II East European Quarterly 2003 37 3 pp 325 344 Michalski Artur Poland s Relations with the United States Yearbook of Polish Foreign Policy 01 2005 CEEOL Eski baglanti 4 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Pacy James S Polish Ambassadors and Ministers in Rome Tokyo and Washington DC 1920 1945 Part II The Polish Review 1985 381 395 Halina Parafianowicz Herbert C Hoover and Poland 1919 1933 Between Myth and Reality in Great Power Policies Towards Central Europe 1914 1945 Bristol e International Relations 2019 pp 176 198 1945 cevrimici bedava 10 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Pease Neal Poland the United States and the Stabilization of Europe 1919 1933 1986 alintilar 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Pienkos Donald E Of Patriots and Presidents America s Polish Diaspora and U S Foreign Policy Since 1917 Polish American Studies 2011 68 1 pp 5 17 JSTOR da 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Sjursen Helene The United States Western Europe and the Polish Crisis International Relations in the Second Cold War Palgrave Macmillan 2003 Wandycz Piotr S The United States and Poland 1980 Dis baglantilarPolonya ABD iliskilerinin tarihi 21 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi