George Berkeley, (d. 12 Mart 1685 - ö. 14 Ocak 1753) dünyada yalnızca ruhların ve bu ruhların varolduğunu, buna karşılık maddenin varolmadığını öne süren düşünür, hristiyan dini adamı ve Anglikan episkoposudur.
George Berkeley | |
---|---|
Doğumu | 12 Mart 1685 Kilkenny, İrlanda |
Ölümü | 14 Ocak 1753 (67 yaşında) Oxford, İngiltere |
Çağı | 18. yüzyıl felsefesi |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Deneycilik, idealizm |
İlgi alanları | Hristiyanlık, metafizik, epistemoloji, dil, matematik, algı |
Önemli fikirleri | , |
Hayatı
Dublin’deki Trinity College’de eğitim görmüş İrlandalı bir Protestandı. Bugün yakından bilinen bütün felsefi çalışmalarını (1709’da Yeni Bir Görme Kuramı Yönünde Deneme, 1710’da Beşeri Bilginin Prensipleri Hakkında Bir Eser ve 1713’te Hylas ile Philonous Arasında Üç Konuşma) henüz yirmili yaşlardayken yayımladı.
Yeni Dünya’da yüksek eğitimi geliştirmek için çok uğraştı; bu amaçla üç yılını Amerikan kolonilerinde (Bermuda) geçirdi. Daha sonra İrlanda'da Cloyne piskoposu yapıldı.
Rhode Island’daki çiftliğini ve kütüphanesini, 1701’de kurulan Yale Üniversitesi’ne bıraktı. Yale’in fakültelerinden birine onun adı verildi. California’daki Berkeley kenti de onun adını taşımaktadır. Berkeley 67 yaşında Oxford’da öldü.
Berkeley'in Felsefesi
Berkeley, Locke’dan büyük miktarda etkilenmiştir. İkisi de insanın doğrudan algıladığı şeylerin sadece zihindeki ideler olduğu konusunda hemfikirlerdi. Örneğin Locke nesnelerde birincil ve ikincil niteliklerin var olduğundan söz ederken Berkeley bunu reddeder ve ikisinin ayrılamaz olduğunu ve ikincil niteliklerin sadece zihinde var olduğunu savunur.[] Çünkü ona göre ancak duyumsanabilir niteliklere sahip varlıkları kavrayabiliriz. Yani varlık algıladığımız niteliklerden oluşur ve algılarımız da zihnimizde gerçekleşir. Bu yüzden Berkeley, felsefesinde materyalist tutum sergilemekten kaçınarak onun ortaya koyduğu varlıkların zihinde var olduğu görüşü yani immateryalizm görüşünü ortaya koydu. Aslında immateryalizm denen kavram Berkeley’in idealizmine verilen isimdir. Berkeley bu görüşünde maddi dünyanın varlığını reddeder ve görülen, duyulan ya da temel olarak algılanan tüm şeylerin algıladığı için var olduklarını söyler. “Varlık, algılanmaktır” der. Yani Berkeley’e göre varlıkların var olma sebebi öznelerin onları algılamasıdır, yani bir şeyin var olma koşulu algılanmış olmaktır. Ona göre “masayı algılıyorum” önermesiyle “masa vardır” önermesi birbirinden farklı değildir. Burada masanın varlığını renk, şekil, dokunma vb. olarak algılamaktadır. Ancak bu demek değil ki gözlerimizi kapattığımızda veya algılamayı bıraktığımızda her şey yok olur; burada Berkeley’in dini kişiliği devreye giriyor ve o, algılamayı kestiğimiz zaman insan algılamasa bile sonsuz güçte bir tanrı olduğunu ve tanrının hiç ara vermeden sürekli olarak algıladığından bahsediyor, böylelikle varlıkların sürekliliğini, yok olma problemine de bu şekilde çözüm öneriyor.[]
Kaynakça
Bibliyografya
- Berkeley'in Dil ve Anlam Teorisi konulu bir Türkçe makale 15 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Felsefe Sözlüğü - Sarp erk ulaş - Bilim ve Sanat Yayınları - Ankara - 2002 - s. 209-211
Felsefe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Vikisöz'de George Berkeley ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
George Berkeley d 12 Mart 1685 o 14 Ocak 1753 dunyada yalnizca ruhlarin ve bu ruhlarin varoldugunu buna karsilik maddenin varolmadigini one suren dusunur hristiyan dini adami ve Anglikan episkoposudur George BerkeleyDogumu12 Mart 1685 1685 03 12 Kilkenny IrlandaOlumu14 Ocak 1753 67 yasinda Oxford IngiltereCagi18 yuzyil felsefesiBolgesiBati felsefesiOkuluDeneycilik idealizmIlgi alanlariHristiyanlik metafizik epistemoloji dil matematik algiOnemli fikirleri Etkilendikleri Locke Newton Plotinos DescartesEtkiledikleri Hume Burke Kant Schopenhauer A J Ayer BorgesHayatiDublin deki Trinity College de egitim gormus Irlandali bir Protestandi Bugun yakindan bilinen butun felsefi calismalarini 1709 da Yeni Bir Gorme Kurami Yonunde Deneme 1710 da Beseri Bilginin Prensipleri Hakkinda Bir Eser ve 1713 te Hylas ile Philonous Arasinda Uc Konusma henuz yirmili yaslardayken yayimladi Yeni Dunya da yuksek egitimi gelistirmek icin cok ugrasti bu amacla uc yilini Amerikan kolonilerinde Bermuda gecirdi Daha sonra Irlanda da Cloyne piskoposu yapildi Rhode Island daki ciftligini ve kutuphanesini 1701 de kurulan Yale Universitesi ne birakti Yale in fakultelerinden birine onun adi verildi California daki Berkeley kenti de onun adini tasimaktadir Berkeley 67 yasinda Oxford da oldu Berkeley in FelsefesiBerkeley Locke dan buyuk miktarda etkilenmistir Ikisi de insanin dogrudan algiladigi seylerin sadece zihindeki ideler oldugu konusunda hemfikirlerdi Ornegin Locke nesnelerde birincil ve ikincil niteliklerin var oldugundan soz ederken Berkeley bunu reddeder ve ikisinin ayrilamaz oldugunu ve ikincil niteliklerin sadece zihinde var oldugunu savunur kaynak belirtilmeli Cunku ona gore ancak duyumsanabilir niteliklere sahip varliklari kavrayabiliriz Yani varlik algiladigimiz niteliklerden olusur ve algilarimiz da zihnimizde gerceklesir Bu yuzden Berkeley felsefesinde materyalist tutum sergilemekten kacinarak onun ortaya koydugu varliklarin zihinde var oldugu gorusu yani immateryalizm gorusunu ortaya koydu Aslinda immateryalizm denen kavram Berkeley in idealizmine verilen isimdir Berkeley bu gorusunde maddi dunyanin varligini reddeder ve gorulen duyulan ya da temel olarak algilanan tum seylerin algiladigi icin var olduklarini soyler Varlik algilanmaktir der Yani Berkeley e gore varliklarin var olma sebebi oznelerin onlari algilamasidir yani bir seyin var olma kosulu algilanmis olmaktir Ona gore masayi algiliyorum onermesiyle masa vardir onermesi birbirinden farkli degildir Burada masanin varligini renk sekil dokunma vb olarak algilamaktadir Ancak bu demek degil ki gozlerimizi kapattigimizda veya algilamayi biraktigimizda her sey yok olur burada Berkeley in dini kisiligi devreye giriyor ve o algilamayi kestigimiz zaman insan algilamasa bile sonsuz gucte bir tanri oldugunu ve tanrinin hic ara vermeden surekli olarak algiladigindan bahsediyor boylelikle varliklarin surekliligini yok olma problemine de bu sekilde cozum oneriyor kaynak belirtilmeli Kaynakca a b Hiristiyanlik Tarihi Harry Rosenbert Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 492 ISBN 975 8318 86 1 BibliyografyaBerkeley in Dil ve Anlam Teorisi konulu bir Turkce makale 15 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Felsefe Sozlugu Sarp erk ulas Bilim ve Sanat Yayinlari Ankara 2002 s 209 211 ISBN 975 7298 45 XFelsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Vikisoz de George Berkeley ile ilgili sozleri bulabilirsiniz