Emmy Noether (Almanca telaffuz: ; asıl adı Amalie Emmy Noether; 23 Mart 1882 – 14 Nisan 1935), soyut cebir ve kuramsal fiziğe çığır açıcı katkılarıyla bilinen bir Alman matematikçidir. , Albert Einstein, , Hermann Weyl, Norbert Wiener ve daha birçok kişi tarafından halka, alan ve cebir teorilerinde devrim yaratan, tarihin en önemli matematikçilerinden biri olarak nitelendirilmiştir.Noether teoremi, simetri ile korunum yasaları arasındaki temel bağı açıklar.
Emmy Noether | |
---|---|
Doğum | Amalie Emmy Noether 23 Mart 1882 Erlangen, Bavyera, Almanya |
Ölüm | 14 Nisan 1935 (53 yaşında) , Pensilvanya, ABD |
Milliyet | Yahudi |
Mezun olduğu okul(lar) | Erlangen Üniversitesi |
Ödüller | (1932) |
Kariyeri | |
Dalı | Matematik ve fizik |
Çalıştığı kurumlar | Göttingen Üniversitesi |
Doktora danışmanı | |
Doktora öğrencileri | |
Bavyera’nın Erlangen kasabasında Yahudi bir ailede doğmuştur. Babası matematikçi Max Noether’dir. Gerekli sınavları geçtikten sonra Fransızca ve İngilizce öğretmeyi planlamıştır ama sonunda babasının ders verdiği Erlangen Üniversitesi’nde matematik okumuştur. 1907’de ’ın danışmanlığında tezini bitirdikten sonra Erlangen Matematik Enstitüsünde maaş almadan yedi yıl çalışmıştır. (O zamanlar kadınlar akademik pozisyonlardan dışlanmışlardı). 1915'te David Hilbert ve Felix Klein tarafından Göttingen Üniversitesinin dünyaca ünlü matematik bölümüne katılması için çağrıldı. Fakat üniversite yönetimi tarafından reddedildi ve dört yıl daha Hilbert adına ders vermeye devam etti. Ders verme hakkı 1919’da verildi, bu sayede Privatdozent (Germenik üniversitelerde, sahibinin, profesörlük makamına sahip olmaksızın bağımsız olarak ders verebileceği anlamını taşıyan unvan) unvanını alabildi.
1933’e kadar Göttingen matematik bölümünün ileri gelen üyeleri arasındaki yerini sürdürdü; öğrencilerine zaman zaman “Noether oğlanları” denirdi. 1924'te Hollandalı matematikçi öğrencisi oldu ve kısa zaman içinde Noether’in çalışmalarının önde gelen yorumcusu oldu; Noether’in çalışmaları öğrencisinin yazdığı 1931 tarihli ders kitabı, ’in ikinci cildinin temelini oluşturuyordu. 1932 Zürih Uluslararası Matematikçiler Kongresi’ne katılımına kadar, cebirsel yetenekleri tüm dünyada tanınmıştı. Ertesi yıl Alman Nazi hükümeti Yahudileri üniversite pozisyonlarından çıkarttı ve Noether, Pensilvanya’daki bir pozisyona geçmek üzere Amerika Birleşik Devletlerine taşındı. 1935'te yumurtalıklarındaki kist için ameliyata girdi, iyileşme belirtilerine rağmen dört gün sonra 53 yaşında öldü.
Noether’in matematik çalışmaları üç “dönem”e ayrılmıştır. İlkinde (1908-19), ve sayı alanlarıüzerine etkin katkılar sağlamıştır. diferansiyel sabitler üzerine çalışmaları, Noether teoremi, “modern fiziğin gelişmesine yol gösteren şimdiye kadar kanıtlanmış en önemli matematik teorilerisi” olarak sayılır. İkinci dönemde (1920–26), “soyut cebri değiştiren” çalışmasına başladı. Yaşamı boyunca ve hatta bugün bile Noether; ,Hermann Weyl, ve . gibi matematikçiler tarafından tarihteki en iyi kadın matematikçi olarak gösterildi. Noether, Idealtheorie in Ringbereichen (Theory of Ideals in Ring Domains, 1921) isimli makalesinde teorisini geniş kullanıma sahip kuvvetli bir araç haline getirmiştir. zarifçe kullanmıştır ve bu sebeple bu koşulu sağlayan nesnelere denir. Üçüncü döneminde (1927-1935), ve hakkında başlıca işler yayınlamıştır ve grupların representation teorisi ve modüller ve idealler teorilerini birleştirmiştir. Kendi yayınlarının yanı sıra Noether fikirleri konusunda da oldukça cömertti ve başka matematikçiler tarafından yayınlanan işlerde, bu işlerin alanlarının uzaklağına rağmen defalarca referans olarak verildi.
Biyografi
Emmy’nin babası Max Noether, Almanya’da tüccar bir Yahudi aileden geliyordu. Çocuk felci yüzünden on dört yaşında felç olmuştu. Hareket kabiliyetini geri kazandı, fakat bir bacağı iyileşmedi. Çoğunlukla kendi kendine öğrenerek 1868’de Heidelberg Üniversitesinden doktor unvanı aldı. Orada yedi yıl ders verdikten sonra varlıklı bir tüccar kızı olan karısı Ida Amalia Kaufmann ile tanıştığı ve evlendiği Erlangen, Bavyera’da bir pozisyona geçti.
Max Noether’in matematiğe katkısı yolundan giderek cebirsel geometriye oldu. En çok bilinen çalışmaları ve AF+BG teoremidir. ' gibi birkaç teorem daha onunla ilişkilendirilmiştir.
Emmy Noether dört çocuğun ilki olarak 23 Mart 1882’de doğmuştur. İlk ismi annesi ve babaannesinin adına, "Amalie"’dir, ama genç yaşta orta ismini kullanmaya başlamıştır. Bir kız olarak ailede çok sevilirdi. Akıllı ve arkadaş canlısı olarak bilinmekle birlikte akademik olarak dikkat çekmemiştir. Emmy miyoptu ve çocukken kekeliyordu. Bir aile arkadaşı yıllar sonra Emmy’nin bir bulmacayı hızla çözerek erken yaşta üstün zekasını belli ettiğini anlatmıştır. Emmy zamanındaki birçok kız gibi yemek ve temizlik yapmayı öğrenmiş, piyano dersleri almıştır. Bu aktivitelerin hiçbirini tutkuyla yapmamış fakat dans etmeyi çok sevmişti.
Kendisinden küçük üç erkek kardeşi vardı. En büyüğü Alfred, 1883’te doğmuştu, 1909’da Erlangen’de kimya alanında doktor unvanını aldı, 9 yıl sonra öldü. Fritz Noether, 1884'te doğmuştur, akademik başarıları ile hatırlanır: Münih’de okuduktan sonra uygulamalı matematikte itibar kazanmıştır. En küçükleri, Gustav Robert, 1889’da doğmuştur. Hayatı ile ilgili çok az bilinen vardır; kronik bir hastalık sebebiyle 1928’de ölmüştür.
Erlangen Üniversitesi
Paul Gordan, Noether'in değişmezler alanındaki doktora tezine danışmanlık etti.
Emmy Noether Fransızca ve İngilizcede erken yetkinlik gösterdi. 1900 baharında iki dil için de öğretmenlik sınavına girdi ve sehr gut (çok iyi) olarak notlandırıldı. Bu performansı kız okullarında ders verme hakkı kazandırdı, ama Erlangen Üniversitesindeki çalışmalarına devam etmeye karar verdi.
Bu alışılmadık bir karardı; iki yıl öncesinde Üniversite Senatosu karma eğitimin “akademik düzeni bozacağını” açıklamıştı. 986 öğrenciden oluşan bir üniversitedeki yalnızca iki kız öğrenciden biri olan Noether’in derse katılmasından ziyade denetim yapmasına izin veriliyordu, bunun için de dersine katılmak istediği profesörlerden özel izin alması gerekiyordu. Bütün engellere rağmen 14 Temmuz 1903'te Nürnberg’de bir ’da mezuniyet sınavını geçti.
1903-04 kış dönemini Göttingen Üniversitesinde okudu, astronom Karl Schwarzschild, matematikçi Hermann Minkowski, , Felix Klein ve David Hilbert’in derslerine katıldı. Kısa bir süre sonra kadınların o üniversitede katılımına dair kısıtlamalar yürülükten kaldırıldı.
Noether Erlangen’e döndü. Üniversiteye resmen 24 Ekim 1904’e de girdi ve matematik üzerine yoğunlaşmak istediğini beyan etti. ’ın gözetimi altında Über die Bildung des Formensystems der ternären biquadratischen Form (On Complete Systems of Invariants for Ternary Biquadratic Forms, 1907) tezini yazdı. İyi karşılanmış olmasına rağmen Noether sonradan tezinin “çerçöp” olduğunu söylemiştir.
Sonraki yedi yıl (1908-15) Erlangen Üniversitesi Matematik Enstitüsünde maaş almadan, zaman zaman hastalığı nedeniyle ders veremeyecek durumda olan babasının yerine geçerek öğretmenlik yaptı. 1910 ve 1911’de üç değişkeni “n” değişkene çıkararak tezine ilave yaptı.
Gordan 1910 baharı emekli oldu, ama kısa bir zaman sonra Breslau’da bir pozisyon için ayrılan halefi ile arada bir ders vermeye devam etti. Gordan ders vermeyi tamamıyla 1911’de Schmidt'in yerine geçen ’in gelmesiyle bıraktı ve Aralık 1912’de öldü.
Hermann Weyl’e göre Fischer, özellikle David Hilbert’nin çalışmalarıyla kendisini tanıştırması sebebiyle Noether üzerinde önemli bir esin kaynağıydı. Noether 1913'ten 1916’ya kadar Hilbert metodlarının kapsamını genişleterek ve alanı ve gibi matematiksel objelere uygulayarak yazdığı makaleleri yayımladı. Bu evre, çığır açıcı katkıda bulunduğu matematik alanı soyut cebir ile bağlantısının başlangıcıdır.
Noether ve Fischer matematiği haz duyarak paylaştılar; çoğu zaman dersler bittikten sonra bile tartışmaya devam ederlerdi. Noether’in devam eden matematiksel düşüncelerini kartpostalla Fischer’e gönderdiği biliniyor.
Göttingen Üniversitesi
1915 baharı, Noether David Hilbert ve Felix Klein tarafından Göttingen Üniversitesine dönmesi için çağrıldı. Fakat bu işe alma gayretleri yersiz kaldı. Felsefe Fakültesi öğretim üyeleri, dil bilimci ve tarihçiler, kadınların privatdozent olmamaları konusunda ısrar ettiler. Bir fakülte üyesi: “Askerlerimiz üniversiteye döndükleri zaman, bir kadının ayağında öğrenim görmeleri gerektiğini öğrenince ne düşünecekler?” diyerek protesto etti. Hilbert içerleyerek karşılık verdi; “Adayın cinsiyetini “privatdozent” olarak kabul edilmesine karşı bir sav olarak görmüyorum. Sonuç olarak biz bir üniversiteyiz, hamam değil."
Noether Nisan’ın sonuna doğru Göttingen’e yola çıktı, iki hafta sonra annesi Erlangen’de öldü. Annesinin daha önce gözünden tedavi olduğu bilinmektedir fakat bu durumun ölümüne olan etkisi bilinmemektedir. Bu sırada Noether’in babası emekli oldu ve erkek kardeşi I. Dünya Savaşına katılmak üzere Alman Ordusuna katıldı. Yaşlı babasına bakmak üzere birkaç haftalığına Erlangen’e döndü.
Göttingen’de ders verdiği ilk yıl resmi bir pozisyonu yoktu ve maaş almıyordu; ailesi, odasını, tahtasını ve akademik işlerini desteklediler. Dersleri çoğunlukla Hilbert’in adı altında duyuruluyordu ve Noether çoğu zaman “yardım” da bulunuyordu.
Göttingen’e vardıktan kısa bir süre sonra şimdi Noether teoremi olarak kabul edilen, korunma yasalarılarının türevlenebilir fiziksel bir sistemin simetrisiyle ilişkili olduğunu gösteren teoremi kanıtlayarak yeteneklerini gösterdi. Amerikalı fizikçiler Leon M. Lederman ve kitapları Symmetry and the Beautiful Universe’de Noether teoremini “Kuşkusuz şimdiye kadar kanıtlanmış en önemli matematik teoremlerinden biri, modern fiziğin gelişimine yol göstermekte Pisagor teoremi ile yarışacak düzeyde” diyerek tanımlamışlardır.
I. Dünya Savaşı bittiğinde 1918-1919 Alman Devrimi sosyal tavırda kayda değer bir değişime neden oldu, buna kadın haklarındaki artış da dahildi. 1919’da Göttingen Üniversitesi Noether’e verdi. Sözlü sınav Mayısın sonunda yapıldı, Haziranda başarıyla “ders verme hakkını” aldı.
Üç yıl sonra Prusya Bilim Sanat ve Eğitim bakanından mektup aldı. Mektupta ona nicht beamteter ausserordentlicher Professor (kadrosuz, sınırlı idari yetkili öğretmenlik) unvanı veriliyordu.). Bu ödeme yapılmayan alt düzey bir profösörlük, bir kamu hizmeti pozisyonuydu. Çalışmalarının önemini tanımakla birlikte, maaş sağlamıyordu. Noether bir yıl sonra Lehrbeauftragte für Algebra özel pozisyonuna geçene kadar, verdiği dersler için maaş almıyordu.
Soyut cebir üzerine çığır açıcı çalışması
Noether teoreminin fizik üzerinde derin bir etkisi olmasına rağmen, matematikçiler arasında Noether soyut cebire olan çığır açıcı katkılarıyla hatırlanır. says in his Introduction to Noether's Collected Papers,
Soyut cebirin gelişimi -yirminci yüzyıl matemetiğinin en belirgin icatı, yayımladığı makaleleri, dersleri, çağdaşlarına esin kaynağı olarak Noether sayesinde olmuştur.
Noether'in cebir üzerine çığır açıcı çalışması 1920’de başladı. W. Schmeidler ile bir halkadaki tanımladıkları makalesini yayımladı. Ertesi yıl matematikteki idealleri göz önüne alarak incelediği Idealtheorie in Ringbereichen adlı makaleyi yayımladı. Meşhur cebirci bu işi “devrimsel” olarak tanımladı.; makalenin yayımlanması "" teriminin yaygınlaşmasına ve bazı matematiksel nesnelere denmesine neden oldu..
1924'te genç matematikçi , Göttingen Üniversitesine geldi. En baştan çok değerli soyut kavramsallaştırma metotları sunan Noether ile çalışmaya başladı. Sonraları Van der Waerden, Noether’in özgünlüğünün “karşılaştırılamaz derecede” olduğunu söylemiştir. 1931’de “Modern Cebir” adlı yazısını yayımladı, ikinci baskısında Noetherden çok fazla alıntı vardır. Noether tanıma istemese de yedinci baskısına “ ve E. Noether’in dersleri üzerine” diye not düşmüştür. Noether bazen meslektaşlarının kendi fikirleri ile övgü almalarına, kendi çalışmaları çevresinde kariyer yapmalarına izin verdi.
Van der Waerden'in ziyareti birçok matematikçinin matematiksel ve fiziksel araştırmada merkez olan Göttingen’e gelişiyle birlikte olmuştu. 1926’dan 1930’a kadar Rus topolojist Göttingen Üniversitesinde ders verdi, Noether ile kısa zaman içinde yakın arkadaş oldular. Saygısının ve sevgisini göstermek için ona “der Noether” diye, Almancadaki erkek articleını kullanarak hitap etmeye başladı. Noether Van der Waerden'e Göttingen’de kalıcı bir profesörlük pozisyonu ayarlamaya çalıştı, ama yalnızca Rockefeller Foundation’dan burs ayarlayabildi. Düzenli olarak buluştular, cebir ve topolojinin ortaklıkları üzerine tartıştılar. Alexandrov, anma töreninde Emmy Noether’i “gelmiş geçmiş en iyi kadın matematikçi olarak” tanımladı.
Dersleri ve öğrencileri
Noether Göttingen’de bir düzineden fazla doktora öğrencisine danışmanlık yaptı. İlk öğrencilerinden biri , tezini Şubat 1925'te savundu. Noether aynı zamanda, henüz lisans öğrencisi olan, sonradan alanına katkılarda bulunan ’e; , ile hatırlanan ’e; kanıtlayan ’ye danışmanlık yaptı. ve değişmeli halka için olan ile değişmeli cebiri geliştiren ile yakından çalıştı.
Doktora öğrencilerinin listesi
Tarih | Öğrenci İsmi | Tez Başlığı | Üniversite | Yayımlanma | |
---|---|---|---|---|---|
1911.12.16 | Falckenberg, Hans | Verzweigungen von Lösungen nichtlinearer Differentialgleichungen
| Erlangen | Leipzig 1912 | |
1916.03.04 | Seidelmann, Fritz | Die Gesamtheit der kubischen und biquadratischen Gleichungen mit Affekt bei beliebigem Rationalitätsbereich
| Erlangen | Erlangen 1916 | |
1925.02.25 | Die Frage der endlich vielen Schritte in der Theorie der Polynomideale unter Benutzung nachgelassener Sätze von Kurt Hentzelt
| Göttingen | Berlin 1926 | ||
1926.07.14 | Grell, Heinrich | Beziehungen zwischen den Idealen verschiedener Ringe
| Göttingen | Berlin 1927 | |
1927 | Doräte, Wilhelm | Über einem verallgemeinerten Gruppenbegriff
| Göttingen | Berlin 1927 | |
died before defense | Hölzer, Rudolf | Zur Theorie der primären Ringe
| Göttingen | Berlin 1927 | |
1929.06.12 | Weber, Werner | Idealtheoretische Deutung der Darstellbarkeit beliebiger natürlicher Zahlen durch quadratische Formen
| Göttingen | Berlin 1930 | |
1929.06.26 | Levitski, Jakob | Über vollständig reduzible Ringe und Unterringe
| Göttingen | Berlin 1931 | |
1930.06.18 | Zur arithmetischen Theorie der algebraischen Funktionen
| Göttingen | Berlin 1932 | ||
1931.07.29 | Zur Theorie der Automorphismenringe Abelscher Gruppen und ihr Analogon bei nichtkommutativen Gruppen
| Göttingen | Berlin 1933 | ||
1933.07.27 | Riemann-Rochscher Satz und Zeta-Funktion im Hyperkomplexen
| Göttingen | Berlin 1934 | ||
1933.12.06 | Algebren über Funktionenkörpern
| Göttingen | Göttingen 1934 | ||
1934 | Schilling, Otto | Über gewisse Beziehungen zwischen der Arithmetik hyperkomplexer Zahlsysteme und algebraischer Zahlkörper
| Marburg | Braunschweig 1935 | |
1935 | Stauffer, Ruth | The construction of a normal basis in a separable extension field | Bryn Mawr | Baltimore 1936 | |
1935 | Vorbeck, Werner | Nichtgaloissche Zerfällungskörper einfacher Systeme
| Göttingen | ||
1936 | Wichmann, Wolfgang | Anwendungen der p-adischen Theorie im Nichtkommutativen
| Göttingen | Monatshefte für Mathematik und Physik (1936) 44, 203–24. |
Adını veren matematiksel konular
Dipnotlar
- ^ Kimberling 1981, ss. 3–5.
- ^ Lederman & Hill 2004, ss. 70–71.
- ^ Dick 1981, ss. 7–9.
- ^ is the , the second of two official given names, intended for daily use. Cf. for example the resume submitted by Noether to Erlangen University in 1907 (Erlangen University archive, Promotionsakt Emmy Noether (1907/08, NR. 2988); reproduced in: Emmy Noether, Gesammelte Abhandlungen – Collected Papers, ed. N. Jacobson 1983; online facsimile at physikerinnen.de/noetherlebenslauf.html 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .). Sometimes Emmy is mistakenly reported as a short form for Amalie, or misreported as "Emily". e.g. , , Edge, 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015,
...Emily Noether, a great German mathematician...
. - ^ Einstein, Albert (1 Mayıs 1935), "Professor Einstein Writes in Appreciation of a Fellow-Mathematician", New York Times (5 Mayıs 1935 tarihinde yayınlandı), 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 13 Nisan 2008. Also online 30 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at the MacTutor History of Mathematics archive.
- ^ Alexandrov 1981, s. 100.
- ^ Ne'eman, Yuval. "The Impact of Emmy Noether's Theorems on XX1st Century Physics", Teicher 1999, ss. 83–101.
- ^ Weyl 1935
- ^ a b Lederman & Hill 2004, s. 73.
- ^ Dick 1981, s. 128
- ^ Dick 1981, s. 154.
- ^ Dick 1981, s. 152.
- ^ Noether 1987, s. 167.
- ^ Kimberling 1981, ss. 3-5.
- ^ a b Osen 1974, s. 142.
- ^ Lederman & Hill 2004, ss. 70-71.
- ^ Dick 1981, ss. 7-9.
- ^ Dick 1981, ss. 9-10.
- ^ Dick 1981, ss. 10-11.
- ^ Dick 1981, ss. 25, 45.
- ^ Kimberling, s. 5.
- ^ Kimberling 1981, s. 10.
- ^ Dick 1981, ss. 11-12.
- ^ Kimberling 1981, ss. 8-10.
- ^ Lederman & Hill 2004, s. 71.
- ^ Kimberling 1981, ss. 10-11.
- ^ Dick 1981, ss. 13-17.
- ^ Lederman & Hill 2004, s. 71 write that she completed her doctorate at Göttingen, but this appears to be an error.
- ^ Kimberling 1981, ss. 11-12.
- ^ Dick 1981, ss. 18-24.
- ^ Osen 1974, s. 143.
- ^ a b Kimberling 1981, s. 14.
- ^ a b Dick 1981, s. 32.
- ^ a b c Osen 1974, ss. 144-45.
- ^ a b c Lederman & Hill 2004, s. 72.
- ^ Dick 1981, ss. 24-26.
- ^ Dick 1981, s. 188.
- ^ Kimberling 1981, ss. 14-18.
- ^ Osen 1974, s. 145.
- ^ Dick 1981, ss. 33-34.
- ^ a b Kimberling 1981, s. 18.
- ^ Dick 1981, ss. 44-45.
- ^ Osen 1974, ss. 145-46.
- ^ van der Waerden 1935, s. 100.
- ^ Dick 1981, ss. 57-58.
- ^ Kimberling 1981, s. 19.
- ^ a b Lederman & Hill 2004, s. 74.
- ^ Osen 1974, s. 148.
- ^ Kimberling 1981, ss. 24-25.
- ^ Dick 1981, ss. 61-63.
- ^ Alexandrov 1981, ss. 100, 107.
- ^ Dick 1981, s. 51.
- ^ Dick 1981, ss. 53-57.
Kaynakça
Emmy Noether'in seçilmiş işleri (Almanya)
- Noether, Emmy (1908), [On Complete Systems of Invariants for Ternary Biquadratic Forms], Journal für die reine und angewandte Mathematik (Almanca), DE: Uni Göttingen, cilt 134, ss. 23-90 and two tables, doi:10.1515/crll.1908.134.23, 8 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ——— (1913), [Rational Function Fields], J. Ber. D. DMV (Almanca), DE: Uni Göttingen, cilt 22, ss. 316-19, 8 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ——— (1915), "Der Endlichkeitssatz der Invarianten endlicher Gruppen" [The Finiteness Theorem for Invariants of Finite Groups], Mathematische Annalen (Almanca), DE: Digizeitschriften, cilt 77, ss. 89-92, doi:10.1007/BF01456821, 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015
- ——— (1918), [Equations with Prescribed Group], (Almanca), cilt 78, ss. 221-29, doi:10.1007/BF01457099, 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ——— (1918b), "Invariante Variationsprobleme" [Invariant Variation Problems], Nachr. D. König. Gesellsch. D. Wiss. (Almanca), Göttingen: Math-phys. Klasse, cilt 1918, ss. 235-57. English translation by M. A. Tavel (1918), arXiv:physics/0503066.
- ——— (1921), [The Theory of Ideals in Ring Domains], Mathematische Annalen (Almanca), Metapress, 83 (1), ISSN 0025-5831, 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ——— (1923), "Zur Theorie der Polynomideale und Resultanten", Mathematische Annalen (Almanca), DE: Digizeitschriften, cilt 88, ss. 53-79, doi:10.1007/BF01448441, 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ——— (1923b), "Eliminationstheorie und allgemeine Idealtheorie", Mathematische Annalen (Almanca), DE: Digizeitschriften, 90 (3–4), ss. 229-61, doi:10.1007/BF01455443, 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ——— (1924), , Jahresbericht der Deutschen Mathematiker-Vereinigung (Almanca), DE: Uni Göttingen, cilt 33, ss. 116-20, 8 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ——— (1926), [Proof of the Finiteness of the Invariants of Finite Linear Groups of Characteristic p], Nachr. Ges. Wiss (Almanca), DE: Uni Göttingen, ss. 28-35, 8 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ——— (1926b), [Derivation of the Theory of Elementary Divisor from Group Theory], Jahresbericht der Deutschen Mathematiker-Vereinigung (Almanca), DE: Digizeitschriften, cilt 34 (Abt. 2), s. 104, 8 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ——— (1927), [Abstract Structure of the Theory of Ideals in Algebraic Number Fields], Mathematische Annalen (Almanca), Metapress, 96 (1), ss. 26-61, doi:10.1007/BF01209152, 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ; Noether, Emmy (1927), "Über minimale Zerfällungskörper irreduzibler Darstellungen" [On the Minimum Splitting Fields of Irreducible Representations], Sitz. Ber. D. Preuss. Akad. D. Wiss. (Almanca), ss. 221-28.
- Noether, Emmy (1929), [Hypercomplex Quantities and the Theory of Representations], Mathematische Annalen (Almanca), cilt 30, ss. 641-92, doi:10.1007/BF01187794, 29 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- Brauer, Richard; Hasse, Helmut; Noether, Emmy (1932), [Proof of a Main Theorem in the Theory of Algebras], Journal für Math. (Almanca), DE: Uni Göttingen, cilt 167, ss. 399-404, 8 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- Noether, Emmy (1933), "Nichtkommutative Algebren" [Noncommutative Algebras], Mathematische Zeitschrift (Almanca), cilt 37, ss. 514-41, doi:10.1007/BF01474591.
- ——— (1983), Jacobson, Nathan (Ed.), Gesammelte Abhandlungen [Collected papers] (Almanca), Berlin, New York: Springer-Verlag, ss. viii, 777, ISBN , MR 0703862.
Ek bilgi
- (1981), "In Memory of Emmy Noether", Brewer, James W; Smith, Martha K (Ed.), Emmy Noether: A Tribute to Her Life and Work, New York: Marcel Dekker, ss. 99-111, ISBN .
- Blue, Meredith (2001), (PDF), Thirty-Fourth Annual Meeting: Florida Section of The Mathematical Association of America, 29 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- (2-4 Aralık 1996), "E. Noether's Discovery of the Deep Connection Between Symmetries and Conservation Laws", Proceedings of a Symposium on the Heritage of Emmy Noether, IL: , arXiv:physics/9807044 $2, 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- (2006), "Emmy Noether", Byers, Nina; Williams, Gary (Ed.), Out of the Shadows: Contributions of 20th Century Women to Physics, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN .
- Dick, Auguste (1981), Emmy Noether: 1882–1935, Boston: Birkhäuser, ISBN . Trans. H. I. Blocher.
- Fleischmann, Peter (2000), "The Noether bound in invariant theory of finite groups", Advances in Mathematics, 156 (1), ss. 23-32, doi:10.1006/aima.2000.1952, MR 1800251.
- Fogarty, John (2001), "On Noether's bound for polynomial invariants of a finite group", Electronic Research Announcements of the American Mathematical Society, 7 (2), ss. 5-7, doi:10.1090/S1079-6762-01-00088-9, MR 1826990, 12 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Haziran 2008
- Gilmer, Robert (1981), "Commutative Ring Theory", Brewer, James W; Smith, Martha K (Ed.), Emmy Noether: A Tribute to Her Life and Work, New York: Marcel Dekker, ss. 131-43, ISBN .
- Gordan, Paul (1870), , (Almanca), 2 (2), ss. 227-280, doi:10.1007/BF01444021, 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- (1975), "Reductive groups are geometrically reductive", Ann. Math., The Annals of Mathematics, Vol. 102, No. 1, 102 (1), ss. 67-83, doi:10.2307/1970974, JSTOR 1970974.
- Hasse, Helmut (1933), , Mathematische Annalen (Almanca), cilt 107, ss. 731-760, doi:10.1007/BF01448916, 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- Hilbert, David (Aralık 1890), , (Almanca), 36 (4), ss. 473-534, doi:10.1007/BF01208503, 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- Hilton, Peter (1988), "A Brief, Subjective History of Homology and Homotopy Theory in This Century", Mathematics Magazine, 60 (5), ss. 282-91, JSTOR 2689545?
- Hopf, Heinz (1928), "Eine Verallgemeinerung der Euler-Poincaréschen Formel", Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Mathematisch-Physikalische Klasse (Almanca), cilt 2, ss. 127-36, 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- (2002), Remarkable Mathematicians from Euler to von Neumann, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN .
- Kimberling, Clark (1981), "Emmy Noether and Her Influence", Brewer, James W; Smith, Martha K (Ed.), Emmy Noether: A Tribute to Her Life and Work, New York: Marcel Dekker, ss. 3-61, ISBN .
- Lam, Tsit Yuen (1981), "Representation Theory", Brewer, James W; Smith, Martha K (Ed.), Emmy Noether: A Tribute to Her Life and Work, New York: Marcel Dekker, ss. 145-56, ISBN .
- Lederman, Leon M.; (2004), Symmetry and the Beautiful Universe, Amherst: Prometheus Books, ISBN .
- (1981), "Mathematics at the University of Göttingen 1831–1933", Brewer, James W; Smith, Martha K (Ed.), Emmy Noether: A Tribute to Her Life and Work, New York: Marcel Dekker, ss. 65-78, ISBN .
- Malle, Gunter; Matzat, Bernd Heinrich (1999), Inverse Galois theory, Springer Monographs in Mathematics, Berlin, New York: Springer-Verlag, ISBN , MR 1711577.
- (1987), Grinstein, LS; Campbell, PJ (Ed.), Women of Mathematics, New York: Greenwood press, ISBN .
- Noether, Max (1914), , Mathematische Annalen, 75 (1), ss. 1-41, doi:10.1007/BF01564521, 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- Osen, Lynn M. (1974), "Emmy (Amalie) Noether", Women in Mathematics, MIT Press, ss. 141-52, ISBN .
- (2003), Dictionary of Minor Planet Names (5th revised and enlarged bas.), Berlin: Springer-Verlag, ISBN .
- Swan, Richard G (1969), "Invariant rational functions and a problem of Steenrod", Inventiones Mathematicae, 7 (2), ss. 148-158, doi:10.1007/BF01389798.
- (1981), "My Personal Recollections of Emmy Noether", Brewer, James W; Smith, Martha K (Ed.), Emmy Noether: A Tribute to Her Life and Work, New York: Marcel Dekker, ss. 79-92, ISBN .
- Teicher, M. (ed.) (1999), The Heritage of Emmy Noether, Israel Mathematical Conference Proceedings, , American Mathematical Society, Oxford University Press, ISBN , OCLC 223099225
- (1935), [obituary of Emmy Noether], Mathematische Annalen (Almanca), cilt 111, ss. 469-74, doi:10.1007/BF01472233, 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015. Reprinted in Dick 1981.
- ——— (1985), A History of Algebra: from al-Khwārizmī to Emmy Noether, Berlin: Springer-Verlag, ISBN .
- Weyl, Hermann (1935), "Emmy Noether", Scripta Mathematica, 3 (3), ss. 201-220, reprinted as an appendix to Dick (1981).
- Weyl, Hermann (1944), "David Hilbert and his mathematical work", , 50 (9), ss. 612-654, doi:10.1090/S0002-9904-1944-08178-0, MR 0011274.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Emmy Noether ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- , Nachr. v. d. Ges. d. Wiss. (Almanca), Göttingen: UCLA, 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015 with link to English translation.
- "Emmy Noether", , UCLA, 12 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- Mathematics Genealogy Project'te Emmy Noether
- "Emmy Noether", Biographies of Women Mathematicians, , 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Emmy Noether", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- Noether Lebensläufe (Almanca), DE: Physikerinnen, 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015. Noether's application for admission to the and three , two of which are shown in handwriting, with transcriptions. The first of these is in Emmy Noether's own handwriting.
- Noether, Emmy (1908), Über die Bildung des Formensystems der ternären biquadratischen Form () (unpublished bas.), Erlangen[]; .
- Kimberling, Clark, Emmy Noether, Mentors & Colleagues (photogram), Evansville, 22 Şubat 2007 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- "Noether", Oberwolfach (collection of photograms), DE: MFO, 25 Nisan 2011 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- Noether; Haße, Helmut (1925–35), (PDF), DE: Uni Göttingen, 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- Angier, Natalie (26 Mart 2012), "The Mighty Mathematician You've Never Heard Of", The New York Times, 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- Photograph of Emmy Noether21 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Letter from Emmy Noether to Dr. Park, President of Bryn Mawr College21 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Emmy Noether Almanca telaffuz ˈnoːtɐ asil adi Amalie Emmy Noether 23 Mart 1882 14 Nisan 1935 soyut cebir ve kuramsal fizige cigir acici katkilariyla bilinen bir Alman matematikcidir Albert Einstein Hermann Weyl Norbert Wiener ve daha bircok kisi tarafindan halka alan ve cebir teorilerinde devrim yaratan tarihin en onemli matematikcilerinden biri olarak nitelendirilmistir Noether teoremi simetri ile korunum yasalari arasindaki temel bagi aciklar Emmy NoetherDogumAmalie Emmy Noether 23 Mart 1882 1882 03 23 Erlangen Bavyera AlmanyaOlum14 Nisan 1935 53 yasinda Pensilvanya ABDMilliyetYahudiMezun oldugu okul lar Erlangen UniversitesiOduller 1932 KariyeriDaliMatematik ve fizikCalistigi kurumlarGottingen UniversitesiDoktora danismaniDoktora ogrencileri Bavyera nin Erlangen kasabasinda Yahudi bir ailede dogmustur Babasi matematikci Max Noether dir Gerekli sinavlari gectikten sonra Fransizca ve Ingilizce ogretmeyi planlamistir ama sonunda babasinin ders verdigi Erlangen Universitesi nde matematik okumustur 1907 de in danismanliginda tezini bitirdikten sonra Erlangen Matematik Enstitusunde maas almadan yedi yil calismistir O zamanlar kadinlar akademik pozisyonlardan dislanmislardi 1915 te David Hilbert ve Felix Klein tarafindan Gottingen Universitesinin dunyaca unlu matematik bolumune katilmasi icin cagrildi Fakat universite yonetimi tarafindan reddedildi ve dort yil daha Hilbert adina ders vermeye devam etti Ders verme hakki 1919 da verildi bu sayede Privatdozent Germenik universitelerde sahibinin profesorluk makamina sahip olmaksizin bagimsiz olarak ders verebilecegi anlamini tasiyan unvan unvanini alabildi 1933 e kadar Gottingen matematik bolumunun ileri gelen uyeleri arasindaki yerini surdurdu ogrencilerine zaman zaman Noether oglanlari denirdi 1924 te Hollandali matematikci ogrencisi oldu ve kisa zaman icinde Noether in calismalarinin onde gelen yorumcusu oldu Noether in calismalari ogrencisinin yazdigi 1931 tarihli ders kitabi in ikinci cildinin temelini olusturuyordu 1932 Zurih Uluslararasi Matematikciler Kongresi ne katilimina kadar cebirsel yetenekleri tum dunyada taninmisti Ertesi yil Alman Nazi hukumeti Yahudileri universite pozisyonlarindan cikartti ve Noether Pensilvanya daki bir pozisyona gecmek uzere Amerika Birlesik Devletlerine tasindi 1935 te yumurtaliklarindaki kist icin ameliyata girdi iyilesme belirtilerine ragmen dort gun sonra 53 yasinda oldu Noether in matematik calismalari uc donem e ayrilmistir Ilkinde 1908 19 ve sayi alanlariuzerine etkin katkilar saglamistir diferansiyel sabitler uzerine calismalari Noether teoremi modern fizigin gelismesine yol gosteren simdiye kadar kanitlanmis en onemli matematik teorilerisi olarak sayilir Ikinci donemde 1920 26 soyut cebri degistiren calismasina basladi Yasami boyunca ve hatta bugun bile Noether Hermann Weyl ve gibi matematikciler tarafindan tarihteki en iyi kadin matematikci olarak gosterildi Noether Idealtheorie in Ringbereichen Theory of Ideals in Ring Domains 1921 isimli makalesinde teorisini genis kullanima sahip kuvvetli bir arac haline getirmistir zarifce kullanmistir ve bu sebeple bu kosulu saglayan nesnelere denir Ucuncu doneminde 1927 1935 ve hakkinda baslica isler yayinlamistir ve gruplarin representation teorisi ve moduller ve idealler teorilerini birlestirmistir Kendi yayinlarinin yani sira Noether fikirleri konusunda da oldukca comertti ve baska matematikciler tarafindan yayinlanan islerde bu islerin alanlarinin uzaklagina ragmen defalarca referans olarak verildi BiyografiNoether Bavyera nin Erlangen kasabasinda buyudu burada 1916 tarihli bir kartpostalda goruluyor Emmy nin babasi Max Noether Almanya da tuccar bir Yahudi aileden geliyordu Cocuk felci yuzunden on dort yasinda felc olmustu Hareket kabiliyetini geri kazandi fakat bir bacagi iyilesmedi Cogunlukla kendi kendine ogrenerek 1868 de Heidelberg Universitesinden doktor unvani aldi Orada yedi yil ders verdikten sonra varlikli bir tuccar kizi olan karisi Ida Amalia Kaufmann ile tanistigi ve evlendigi Erlangen Bavyera da bir pozisyona gecti Max Noether in matematige katkisi yolundan giderek cebirsel geometriye oldu En cok bilinen calismalari ve AF BG teoremidir gibi birkac teorem daha onunla iliskilendirilmistir Emmy Noether dort cocugun ilki olarak 23 Mart 1882 de dogmustur Ilk ismi annesi ve babaannesinin adina Amalie dir ama genc yasta orta ismini kullanmaya baslamistir Bir kiz olarak ailede cok sevilirdi Akilli ve arkadas canlisi olarak bilinmekle birlikte akademik olarak dikkat cekmemistir Emmy miyoptu ve cocukken kekeliyordu Bir aile arkadasi yillar sonra Emmy nin bir bulmacayi hizla cozerek erken yasta ustun zekasini belli ettigini anlatmistir Emmy zamanindaki bircok kiz gibi yemek ve temizlik yapmayi ogrenmis piyano dersleri almistir Bu aktivitelerin hicbirini tutkuyla yapmamis fakat dans etmeyi cok sevmisti Kendisinden kucuk uc erkek kardesi vardi En buyugu Alfred 1883 te dogmustu 1909 da Erlangen de kimya alaninda doktor unvanini aldi 9 yil sonra oldu Fritz Noether 1884 te dogmustur akademik basarilari ile hatirlanir Munih de okuduktan sonra uygulamali matematikte itibar kazanmistir En kucukleri Gustav Robert 1889 da dogmustur Hayati ile ilgili cok az bilinen vardir kronik bir hastalik sebebiyle 1928 de olmustur Erlangen Universitesi Noether in biquadratik form Paul Gordan Noether in degismezler alanindaki doktora tezine danismanlik etti Emmy Noether Fransizca ve Ingilizcede erken yetkinlik gosterdi 1900 baharinda iki dil icin de ogretmenlik sinavina girdi ve sehr gut cok iyi olarak notlandirildi Bu performansi kiz okullarinda ders verme hakki kazandirdi ama Erlangen Universitesindeki calismalarina devam etmeye karar verdi Bu alisilmadik bir karardi iki yil oncesinde Universite Senatosu karma egitimin akademik duzeni bozacagini aciklamisti 986 ogrenciden olusan bir universitedeki yalnizca iki kiz ogrenciden biri olan Noether in derse katilmasindan ziyade denetim yapmasina izin veriliyordu bunun icin de dersine katilmak istedigi profesorlerden ozel izin almasi gerekiyordu Butun engellere ragmen 14 Temmuz 1903 te Nurnberg de bir da mezuniyet sinavini gecti 1903 04 kis donemini Gottingen Universitesinde okudu astronom Karl Schwarzschild matematikci Hermann Minkowski Felix Klein ve David Hilbert in derslerine katildi Kisa bir sure sonra kadinlarin o universitede katilimina dair kisitlamalar yurulukten kaldirildi Noether Erlangen e dondu Universiteye resmen 24 Ekim 1904 e de girdi ve matematik uzerine yogunlasmak istedigini beyan etti in gozetimi altinda Uber die Bildung des Formensystems der ternaren biquadratischen Form On Complete Systems of Invariants for Ternary Biquadratic Forms 1907 tezini yazdi Iyi karsilanmis olmasina ragmen Noether sonradan tezinin cercop oldugunu soylemistir Sonraki yedi yil 1908 15 Erlangen Universitesi Matematik Enstitusunde maas almadan zaman zaman hastaligi nedeniyle ders veremeyecek durumda olan babasinin yerine gecerek ogretmenlik yapti 1910 ve 1911 de uc degiskeni n degiskene cikararak tezine ilave yapti Noether bazen meslektasi Ernst Fischer le soyut cebir tartismak icin posta karti kullanirdi Bu posta karti 10 Nisan 1915 tarihlidir Gordan 1910 bahari emekli oldu ama kisa bir zaman sonra Breslau da bir pozisyon icin ayrilan halefi ile arada bir ders vermeye devam etti Gordan ders vermeyi tamamiyla 1911 de Schmidt in yerine gecen in gelmesiyle birakti ve Aralik 1912 de oldu Hermann Weyl e gore Fischer ozellikle David Hilbert nin calismalariyla kendisini tanistirmasi sebebiyle Noether uzerinde onemli bir esin kaynagiydi Noether 1913 ten 1916 ya kadar Hilbert metodlarinin kapsamini genisleterek ve alani ve gibi matematiksel objelere uygulayarak yazdigi makaleleri yayimladi Bu evre cigir acici katkida bulundugu matematik alani soyut cebir ile baglantisinin baslangicidir Noether ve Fischer matematigi haz duyarak paylastilar cogu zaman dersler bittikten sonra bile tartismaya devam ederlerdi Noether in devam eden matematiksel dusuncelerini kartpostalla Fischer e gonderdigi biliniyor Gottingen Universitesi 1915 bahari Noether David Hilbert ve Felix Klein tarafindan Gottingen Universitesine donmesi icin cagrildi Fakat bu ise alma gayretleri yersiz kaldi Felsefe Fakultesi ogretim uyeleri dil bilimci ve tarihciler kadinlarin privatdozent olmamalari konusunda israr ettiler Bir fakulte uyesi Askerlerimiz universiteye dondukleri zaman bir kadinin ayaginda ogrenim gormeleri gerektigini ogrenince ne dusunecekler diyerek protesto etti Hilbert icerleyerek karsilik verdi Adayin cinsiyetini privatdozent olarak kabul edilmesine karsi bir sav olarak gormuyorum Sonuc olarak biz bir universiteyiz hamam degil In 1915 te David Hilbert bazi meslektaslarinin kadinlarin universitede ogretim vermemesi gerektigi goruslerine karsi cikarak Noether i Gottingen Universitesi matematik bolumune davet etti Noether Nisan in sonuna dogru Gottingen e yola cikti iki hafta sonra annesi Erlangen de oldu Annesinin daha once gozunden tedavi oldugu bilinmektedir fakat bu durumun olumune olan etkisi bilinmemektedir Bu sirada Noether in babasi emekli oldu ve erkek kardesi I Dunya Savasina katilmak uzere Alman Ordusuna katildi Yasli babasina bakmak uzere birkac haftaligina Erlangen e dondu Gottingen de ders verdigi ilk yil resmi bir pozisyonu yoktu ve maas almiyordu ailesi odasini tahtasini ve akademik islerini desteklediler Dersleri cogunlukla Hilbert in adi altinda duyuruluyordu ve Noether cogu zaman yardim da bulunuyordu Gottingen e vardiktan kisa bir sure sonra simdi Noether teoremi olarak kabul edilen korunma yasalarilarinin turevlenebilir fiziksel bir sistemin simetrisiyle iliskili oldugunu gosteren teoremi kanitlayarak yeteneklerini gosterdi Amerikali fizikciler Leon M Lederman ve kitaplari Symmetry and the Beautiful Universe de Noether teoremini Kuskusuz simdiye kadar kanitlanmis en onemli matematik teoremlerinden biri modern fizigin gelisimine yol gostermekte Pisagor teoremi ile yarisacak duzeyde diyerek tanimlamislardir Gottingen Universitesindeki matematik bolumu Noether e ni ders vermeye basladiktan dort yil sonra 1919 da verdi I Dunya Savasi bittiginde 1918 1919 Alman Devrimi sosyal tavirda kayda deger bir degisime neden oldu buna kadin haklarindaki artis da dahildi 1919 da Gottingen Universitesi Noether e verdi Sozlu sinav Mayisin sonunda yapildi Haziranda basariyla ders verme hakkini aldi Uc yil sonra Prusya Bilim Sanat ve Egitim bakanindan mektup aldi Mektupta ona nicht beamteter ausserordentlicher Professor kadrosuz sinirli idari yetkili ogretmenlik unvani veriliyordu Bu odeme yapilmayan alt duzey bir profosorluk bir kamu hizmeti pozisyonuydu Calismalarinin onemini tanimakla birlikte maas saglamiyordu Noether bir yil sonra Lehrbeauftragte fur Algebra ozel pozisyonuna gecene kadar verdigi dersler icin maas almiyordu Soyut cebir uzerine cigir acici calismasi Noether teoreminin fizik uzerinde derin bir etkisi olmasina ragmen matematikciler arasinda Noether soyut cebire olan cigir acici katkilariyla hatirlanir says in his Introduction to Noether s Collected Papers Soyut cebirin gelisimi yirminci yuzyil matemetiginin en belirgin icati yayimladigi makaleleri dersleri cagdaslarina esin kaynagi olarak Noether sayesinde olmustur Noether in cebir uzerine cigir acici calismasi 1920 de basladi W Schmeidler ile bir halkadaki tanimladiklari makalesini yayimladi Ertesi yil matematikteki idealleri goz onune alarak inceledigi Idealtheorie in Ringbereichen adli makaleyi yayimladi Meshur cebirci bu isi devrimsel olarak tanimladi makalenin yayimlanmasi teriminin yayginlasmasina ve bazi matematiksel nesnelere denmesine neden oldu 1924 te genc matematikci Gottingen Universitesine geldi En bastan cok degerli soyut kavramsallastirma metotlari sunan Noether ile calismaya basladi Sonralari Van der Waerden Noether in ozgunlugunun karsilastirilamaz derecede oldugunu soylemistir 1931 de Modern Cebir adli yazisini yayimladi ikinci baskisinda Noetherden cok fazla alinti vardir Noether tanima istemese de yedinci baskisina ve E Noether in dersleri uzerine diye not dusmustur Noether bazen meslektaslarinin kendi fikirleri ile ovgu almalarina kendi calismalari cevresinde kariyer yapmalarina izin verdi Van der Waerden in ziyareti bircok matematikcinin matematiksel ve fiziksel arastirmada merkez olan Gottingen e gelisiyle birlikte olmustu 1926 dan 1930 a kadar Rus topolojist Gottingen Universitesinde ders verdi Noether ile kisa zaman icinde yakin arkadas oldular Saygisinin ve sevgisini gostermek icin ona der Noether diye Almancadaki erkek articleini kullanarak hitap etmeye basladi Noether Van der Waerden e Gottingen de kalici bir profesorluk pozisyonu ayarlamaya calisti ama yalnizca Rockefeller Foundation dan burs ayarlayabildi Duzenli olarak bulustular cebir ve topolojinin ortakliklari uzerine tartistilar Alexandrov anma toreninde Emmy Noether i gelmis gecmis en iyi kadin matematikci olarak tanimladi Dersleri ve ogrencileri Noether Gottingen de bir duzineden fazla doktora ogrencisine danismanlik yapti Ilk ogrencilerinden biri tezini Subat 1925 te savundu Noether ayni zamanda henuz lisans ogrencisi olan sonradan alanina katkilarda bulunan e ile hatirlanan e kanitlayan ye danismanlik yapti ve degismeli halka icin olan ile degismeli cebiri gelistiren ile yakindan calisti Doktora ogrencilerinin listesiTarih Ogrenci Ismi Tez Basligi Universite Yayimlanma1911 12 16 Falckenberg Hans Verzweigungen von Losungen nichtlinearer Differentialgleichungen Ramifications of Solutions of Nonlinear Differential Equations Erlangen Leipzig 19121916 03 04 Seidelmann Fritz Die Gesamtheit der kubischen und biquadratischen Gleichungen mit Affekt bei beliebigem Rationalitatsbereich Complete Set of Cubic and Biquadratic Equations with Affect in an Arbitrary Rationality Domain Erlangen Erlangen 19161925 02 25 Die Frage der endlich vielen Schritte in der Theorie der Polynomideale unter Benutzung nachgelassener Satze von Kurt Hentzelt The Question of the Finite Number of Steps in the Theory of Ideals of Polynomials using Theorems of the Late Kurt Hentzelt Gottingen Berlin 19261926 07 14 Grell Heinrich Beziehungen zwischen den Idealen verschiedener Ringe Relationships between the Ideals of Various Rings Gottingen Berlin 19271927 Dorate Wilhelm Uber einem verallgemeinerten Gruppenbegriff On a Generalized Conceptions of Groups Gottingen Berlin 1927died before defense Holzer Rudolf Zur Theorie der primaren Ringe On the Theory of Primary Rings Gottingen Berlin 19271929 06 12 Weber Werner Idealtheoretische Deutung der Darstellbarkeit beliebiger naturlicher Zahlen durch quadratische Formen Ideal theoretic Interpretation of the Representability of Arbitrary Natural Numbers by Quadratic Forms Gottingen Berlin 19301929 06 26 Levitski Jakob Uber vollstandig reduzible Ringe und Unterringe On Completely Reducible Rings and Subrings Gottingen Berlin 19311930 06 18 Zur arithmetischen Theorie der algebraischen Funktionen On the Arithmetic Theory of Algebraic Functions Gottingen Berlin 19321931 07 29 Zur Theorie der Automorphismenringe Abelscher Gruppen und ihr Analogon bei nichtkommutativen Gruppen On the Theory of Automorphism Rings of Abelian Groups and Their Analogs in Noncommutative Groups Gottingen Berlin 19331933 07 27 Riemann Rochscher Satz und Zeta Funktion im Hyperkomplexen The Riemann Roch Theorem and Zeta Function in Hypercomplex Numbers Gottingen Berlin 19341933 12 06 Algebren uber Funktionenkorpern Algebras over Function Fields Gottingen Gottingen 19341934 Schilling Otto Uber gewisse Beziehungen zwischen der Arithmetik hyperkomplexer Zahlsysteme und algebraischer Zahlkorper On Certain Relationships between the Arithmetic of Hypercomplex Number Systems and Algebraic Number Fields Marburg Braunschweig 19351935 Stauffer Ruth The construction of a normal basis in a separable extension field Bryn Mawr Baltimore 19361935 Vorbeck Werner Nichtgaloissche Zerfallungskorper einfacher Systeme Non Galois of Simple Systems Gottingen1936 Wichmann Wolfgang Anwendungen der p adischen Theorie im Nichtkommutativen Applications of the p adic Theory in Noncommutative Algebras Gottingen Monatshefte fur Mathematik und Physik 1936 44 203 24 Adini veren matematiksel konularNoether teoremiDipnotlar Kimberling 1981 ss 3 5 Lederman amp Hill 2004 ss 70 71 Dick 1981 ss 7 9 is the the second of two official given names intended for daily use Cf for example the resume submitted by Noether to Erlangen University in 1907 Erlangen University archive Promotionsakt Emmy Noether 1907 08 NR 2988 reproduced in Emmy Noether Gesammelte Abhandlungen Collected Papers ed N Jacobson 1983 online facsimile at physikerinnen de noetherlebenslauf html 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sometimes Emmy is mistakenly reported as a short form for Amalie or misreported as Emily e g Edge 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Emily Noether a great German mathematician Einstein Albert 1 Mayis 1935 Professor Einstein Writes in Appreciation of a Fellow Mathematician New York Times 5 Mayis 1935 tarihinde yayinlandi 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 13 Nisan 2008 Also online 30 Kasim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde at the MacTutor History of Mathematics archive Alexandrov 1981 s 100 Ne eman Yuval The Impact of Emmy Noether s Theorems on XX1st Century Physics Teicher 1999 ss 83 101 Weyl 1935 a b Lederman amp Hill 2004 s 73 Dick 1981 s 128 Dick 1981 s 154 Dick 1981 s 152 Noether 1987 s 167 Kimberling 1981 ss 3 5 a b Osen 1974 s 142 Lederman amp Hill 2004 ss 70 71 Dick 1981 ss 7 9 Dick 1981 ss 9 10 Dick 1981 ss 10 11 Dick 1981 ss 25 45 Kimberling s 5 Kimberling 1981 s 10 Dick 1981 ss 11 12 Kimberling 1981 ss 8 10 Lederman amp Hill 2004 s 71 Kimberling 1981 ss 10 11 Dick 1981 ss 13 17 Lederman amp Hill 2004 s 71 write that she completed her doctorate at Gottingen but this appears to be an error Kimberling 1981 ss 11 12 Dick 1981 ss 18 24 Osen 1974 s 143 a b Kimberling 1981 s 14 a b Dick 1981 s 32 a b c Osen 1974 ss 144 45 a b c Lederman amp Hill 2004 s 72 Dick 1981 ss 24 26 Dick 1981 s 188 Kimberling 1981 ss 14 18 Osen 1974 s 145 Dick 1981 ss 33 34 a b Kimberling 1981 s 18 Dick 1981 ss 44 45 Osen 1974 ss 145 46 van der Waerden 1935 s 100 Dick 1981 ss 57 58 Kimberling 1981 s 19 a b Lederman amp Hill 2004 s 74 Osen 1974 s 148 Kimberling 1981 ss 24 25 Dick 1981 ss 61 63 Alexandrov 1981 ss 100 107 Dick 1981 s 51 Dick 1981 ss 53 57 KaynakcaEmmy Noether in secilmis isleri Almanya Noether Emmy 1908 On Complete Systems of Invariants for Ternary Biquadratic Forms Journal fur die reine und angewandte Mathematik Almanca DE Uni Gottingen cilt 134 ss 23 90 and two tables doi 10 1515 crll 1908 134 23 8 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 1913 Rational Function Fields J Ber D DMV Almanca DE Uni Gottingen cilt 22 ss 316 19 8 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 1915 Der Endlichkeitssatz der Invarianten endlicher Gruppen The Finiteness Theorem for Invariants of Finite Groups Mathematische Annalen Almanca DE Digizeitschriften cilt 77 ss 89 92 doi 10 1007 BF01456821 24 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 1918 Equations with Prescribed Group Almanca cilt 78 ss 221 29 doi 10 1007 BF01457099 3 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 1918b Invariante Variationsprobleme Invariant Variation Problems Nachr D Konig Gesellsch D Wiss Almanca Gottingen Math phys Klasse cilt 1918 ss 235 57 English translation by M A Tavel 1918 arXiv physics 0503066 1921 The Theory of Ideals in Ring Domains Mathematische Annalen Almanca Metapress 83 1 ISSN 0025 5831 3 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 1923 Zur Theorie der Polynomideale und Resultanten Mathematische Annalen Almanca DE Digizeitschriften cilt 88 ss 53 79 doi 10 1007 BF01448441 24 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 1923b Eliminationstheorie und allgemeine Idealtheorie Mathematische Annalen Almanca DE Digizeitschriften 90 3 4 ss 229 61 doi 10 1007 BF01455443 24 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 1924 Jahresbericht der Deutschen Mathematiker Vereinigung Almanca DE Uni Gottingen cilt 33 ss 116 20 8 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 1926 Proof of the Finiteness of the Invariants of Finite Linear Groups of Characteristic p Nachr Ges Wiss Almanca DE Uni Gottingen ss 28 35 8 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 1926b Derivation of the Theory of Elementary Divisor from Group Theory Jahresbericht der Deutschen Mathematiker Vereinigung Almanca DE Digizeitschriften cilt 34 Abt 2 s 104 8 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 1927 Abstract Structure of the Theory of Ideals in Algebraic Number Fields Mathematische Annalen Almanca Metapress 96 1 ss 26 61 doi 10 1007 BF01209152 3 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Noether Emmy 1927 Uber minimale Zerfallungskorper irreduzibler Darstellungen On the Minimum Splitting Fields of Irreducible Representations Sitz Ber D Preuss Akad D Wiss Almanca ss 221 28 Noether Emmy 1929 Hypercomplex Quantities and the Theory of Representations Mathematische Annalen Almanca cilt 30 ss 641 92 doi 10 1007 BF01187794 29 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Brauer Richard Hasse Helmut Noether Emmy 1932 Proof of a Main Theorem in the Theory of Algebras Journal fur Math Almanca DE Uni Gottingen cilt 167 ss 399 404 8 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Noether Emmy 1933 Nichtkommutative Algebren Noncommutative Algebras Mathematische Zeitschrift Almanca cilt 37 ss 514 41 doi 10 1007 BF01474591 1983 Jacobson Nathan Ed Gesammelte Abhandlungen Collected papers Almanca Berlin New York Springer Verlag ss viii 777 ISBN 3 540 11504 8 MR 0703862 Ek bilgi 1981 In Memory of Emmy Noether Brewer James W Smith Martha K Ed Emmy Noether A Tribute to Her Life and Work New York Marcel Dekker ss 99 111 ISBN 0 8247 1550 0 Blue Meredith 2001 PDF Thirty Fourth Annual Meeting Florida Section of The Mathematical Association of America 29 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 2 4 Aralik 1996 E Noether s Discovery of the Deep Connection Between Symmetries and Conservation Laws Proceedings of a Symposium on the Heritage of Emmy Noether IL arXiv physics 9807044 2 10 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 2006 Emmy Noether Byers Nina Williams Gary Ed Out of the Shadows Contributions of 20th Century Women to Physics Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 82197 5 Dick Auguste 1981 Emmy Noether 1882 1935 Boston Birkhauser ISBN 3 7643 3019 8 Trans H I Blocher Fleischmann Peter 2000 The Noether bound in invariant theory of finite groups Advances in Mathematics 156 1 ss 23 32 doi 10 1006 aima 2000 1952 MR 1800251 Fogarty John 2001 On Noether s bound for polynomial invariants of a finite group Electronic Research Announcements of the American Mathematical Society 7 2 ss 5 7 doi 10 1090 S1079 6762 01 00088 9 MR 1826990 12 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 16 Haziran 2008 Gilmer Robert 1981 Commutative Ring Theory Brewer James W Smith Martha K Ed Emmy Noether A Tribute to Her Life and Work New York Marcel Dekker ss 131 43 ISBN 0 8247 1550 0 Gordan Paul 1870 Almanca 2 2 ss 227 280 doi 10 1007 BF01444021 3 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 1975 Reductive groups are geometrically reductive Ann Math The Annals of Mathematics Vol 102 No 1 102 1 ss 67 83 doi 10 2307 1970974 JSTOR 1970974 Hasse Helmut 1933 Mathematische Annalen Almanca cilt 107 ss 731 760 doi 10 1007 BF01448916 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Hilbert David Aralik 1890 Almanca 36 4 ss 473 534 doi 10 1007 BF01208503 3 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Hilton Peter 1988 A Brief Subjective History of Homology and Homotopy Theory in This Century Mathematics Magazine 60 5 ss 282 91 JSTOR 2689545 Hopf Heinz 1928 Eine Verallgemeinerung der Euler Poincareschen Formel Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Gottingen Mathematisch Physikalische Klasse Almanca cilt 2 ss 127 36 28 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 2002 Remarkable Mathematicians from Euler to von Neumann Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 81777 3 Kimberling Clark 1981 Emmy Noether and Her Influence Brewer James W Smith Martha K Ed Emmy Noether A Tribute to Her Life and Work New York Marcel Dekker ss 3 61 ISBN 0 8247 1550 0 Lam Tsit Yuen 1981 Representation Theory Brewer James W Smith Martha K Ed Emmy Noether A Tribute to Her Life and Work New York Marcel Dekker ss 145 56 ISBN 0 8247 1550 0 Lederman Leon M 2004 Symmetry and the Beautiful Universe Amherst Prometheus Books ISBN 1 59102 242 8 1981 Mathematics at the University of Gottingen 1831 1933 Brewer James W Smith Martha K Ed Emmy Noether A Tribute to Her Life and Work New York Marcel Dekker ss 65 78 ISBN 0 8247 1550 0 Malle Gunter Matzat Bernd Heinrich 1999 Inverse Galois theory Springer Monographs in Mathematics Berlin New York Springer Verlag ISBN 978 3 540 62890 3 MR 1711577 1987 Grinstein LS Campbell PJ Ed Women of Mathematics New York Greenwood press ISBN 0 313 24849 4 Noether Max 1914 Mathematische Annalen 75 1 ss 1 41 doi 10 1007 BF01564521 4 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Osen Lynn M 1974 Emmy Amalie Noether Women in Mathematics MIT Press ss 141 52 ISBN 0 262 15014 X 2003 Dictionary of Minor Planet Names 5th revised and enlarged bas Berlin Springer Verlag ISBN 3 540 00238 3 Swan Richard G 1969 Invariant rational functions and a problem of Steenrod Inventiones Mathematicae 7 2 ss 148 158 doi 10 1007 BF01389798 1981 My Personal Recollections of Emmy Noether Brewer James W Smith Martha K Ed Emmy Noether A Tribute to Her Life and Work New York Marcel Dekker ss 79 92 ISBN 0 8247 1550 0 Teicher M ed 1999 The Heritage of Emmy Noether Israel Mathematical Conference Proceedings American Mathematical Society Oxford University Press ISBN 978 0 19 851045 1 OCLC 223099225 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link 1935 obituary of Emmy Noether Mathematische Annalen Almanca cilt 111 ss 469 74 doi 10 1007 BF01472233 3 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Reprinted in Dick 1981 1985 A History of Algebra from al Khwarizmi to Emmy Noether Berlin Springer Verlag ISBN 0 387 13610 X Weyl Hermann 1935 Emmy Noether Scripta Mathematica 3 3 ss 201 220 reprinted as an appendix to Dick 1981 Weyl Hermann 1944 David Hilbert and his mathematical work 50 9 ss 612 654 doi 10 1090 S0002 9904 1944 08178 0 MR 0011274 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Emmy Noether ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Nachr v d Ges d Wiss Almanca Gottingen UCLA 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 with link to English translation Emmy Noether UCLA 12 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Mathematics Genealogy Project te Emmy Noether Emmy Noether Biographies of Women Mathematicians 5 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 O Connor John J Robertson Edmund F Emmy Noether MacTutor Matematik Tarihi arsivi Noether Lebenslaufe Almanca DE Physikerinnen 29 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 Noether s application for admission to the and three two of which are shown in handwriting with transcriptions The first of these is in Emmy Noether s own handwriting Noether Emmy 1908 Uber die Bildung des Formensystems der ternaren biquadratischen Form unpublished bas Erlangen olu kirik baglanti Kimberling Clark Emmy Noether Mentors amp Colleagues photogram Evansville 22 Subat 2007 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 Noether Oberwolfach collection of photograms DE MFO 25 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 Noether Hasse Helmut 1925 35 PDF DE Uni Gottingen 2 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 18 Ocak 2015 Angier Natalie 26 Mart 2012 The Mighty Mathematician You ve Never Heard Of The New York Times 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Ocak 2015 Photograph of Emmy Noether21 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Letter from Emmy Noether to Dr Park President of Bryn Mawr College21 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde