Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ermenistan'da İslam, yedinci yüzyılda Ermeni Yaylası'na girmeye başladı. Arap ve daha sonra Kürt aşiretler, ilk Arap istilalarının ardından Ermenistan'a yerleşmeye başladı ve Ermenistan'ın siyasi ve sosyal tarihinde önemli bir rol oynadı. On birinci ve on ikinci yüzyıldaki Selçuklu istilaları ile Türk unsuru Arap ve Kürt unsurlarının yerini almıştır. İranlı Safevi Hanedanı, Afşar Hanedanı, Zend Hanedanı ve Kaçar Hanedanlığı'nın kurulmasıyla Ermenistan, nispeten bağımsız bir Hristiyan kimliğini korurken Şii dünyasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.
Tarih
Arap istilaları
Müslüman Araplar ilk olarak 639 yılında Abd ar-Rahman ibn Rabiah önderliğinde Ermenistan'ı işgal etti, 18.000 Arap Taron ilçesine ve Van Gölü bölgesine girdi. Prens Theodoros Rshtuni Ermeni savunmasına önderlik etti. Yaklaşık 652 yılında Ermenilere din özgürlüğü tanıyan bir barış anlaşması yapıldı.
Yedinci yüzyılın sonunda Halifeliğin Ermenistan'a ve Hristiyan inancına yönelik politikası sertleşti. Halifenin ostikans (vali) adı verilen özel temsilcileri Ermenistan'ı yönetmek üzere gönderildi. Valiler Divin şehrini ikametgâhları yaptılar. Ermenistan halifenin nüfusu ilan edilmesine rağmen, hepsi olmasa da neredeyse tüm Ermeniler Hristiyanlığa sadık kaldılar. Sekizinci yüzyılın başında Hicaz ve Bereketli Hilal'den gelen Arap kabileleri Divin, Diyarbakir, Malazgirt ve Apahunik gibi büyük Ermeni kent merkezlerine göç etmeye ve buralara yerleşmeye başladı.
Ermenistan'daki Müslüman unsur, Orta Çağ döneminde giderek güçlendi. Bizans'ın Malazgirt'teki 1071 yenilgisinin ardından, Orta Asya ve Kuzey İran'dan yola çıkan Türk göçebe dalgaları Ermenistan ve Anadolu'ya nüfuz etti ve sonunda yerleşti.
Batı Ermenistan'ın Selçuklu istilasından sonra Müslüman devletler arasında bölündüğü bu dönemde Etnik Ermenilerin çoğu Hristiyan kaldı. Bazı Ermeniler İslam'a geçip Beylik toplumunun nüfuzlu üyeleri haline geldiler. Ermeni mimarisi Selçuklu mimarisini etkiledi ve birçok Ermeni Nakhararı, Erzincan, Tayk, Sasun ve Van'da Müslüman Emirler yönetiminde Ermeni toplumunun özerk liderleri olarak kaldı. Ermeni sempatisi olan ve Vaspurakan kralı 'nin soyundan geldiği söylenen Ezdin adında bir Van Emiri vardır.
Osmanlı İmparatorluğu
Osmanlı İmparatorluğu İslam hukukuna göre yönetiyordu. Bu nedenle Hristiyanlar ve Yahudiler zimmi statülerini yerine getirmek için bir vergi ödemek zorunda kaldılar ve karşılığında dini özerklik garanti altına alındı. Konstantinopolis Ermenileri, padişahın desteğinden yararlanarak zenginleşen bir cemaat haline gelirken, tarihi Ermenistan'da yaşayanlar için aynı şey söylenemezdi. Kriz zamanlarında, dağlık bölgelerin ücra bölgelerindekiler de (yerleşik Müslüman nüfusun yanı sıra) göçebe Kürt aşiretlerinin baskınlarına da maruz kaldılar.Ermeniler, diğer Osmanlı Hristiyanları gibi (aynı ölçüde olmasa da), yürürlükteki devşirme politikaları nedeniyle sağlıklı erkek çocuklarının bir kısmını padişah hükûmetine nakletmek zorunda kaldılar.
Osmanlı döneminde Batı Ermenistan'da pek çok Ermeni İslam'a geçmek zorunda kaldı. Doğu Anadolu'da özellikle Hemşin, Yusufeli, Tortum, İspir, Bayburt, Erzincan'da pek çok din değiştirildi. Ermeni din adamı Hakob (Yakob) Karnetsi tarafından bu durum İslam'a kitlesel bir dönüşüm tanımlandı.
İspir (Ermenice Sper) bölgesinde 1723'te 100 Ermeni köyü yakılmış ve nüfusun büyük bir kısmı zorla İslam'a çevrilmiştir. Yusufeli (Ermenice Pertakrak) bölgesinde Ermeni Katolik rahip Inchichian, Müslüman nüfusun çoğunun Ermeni kökenli olduğunu ancak 1700'lerin başında ağır vergi ve baskılardan kaçmak için İslam'a döndüğünü yazar; Inchichian Khewag (Yaylalar) köyünü ziyaret etti ve köyde Müslümanlaştırılmış Ermenilerle görüştü. Urfa vilayetinde, klasik Ermeniceye benzer bir lehçe konuştuğu kaydedilen üç Müslümanlaştırılmış Ermeni köyü vardır. Inchichian, Erzincan'ın Kemah bölgesinin eskiden Ermeni olduğunu ve Müslümanların da Müslümanlaştırılmış Ermeni kökenli olduğunu yazmıştır.
1500'lerin başında Osmanlılar Bayburt, Erzincan, İspir ve Erzurum'da 10.000 Ermeni'yi katlederek acımasızca vergilendirmeyi uyguladı ve 50.000'i de zorla İslam'a geçirdi. Dersim bölgesinde, Konstantinopolis Ermeni Patrikliği, Ermeni gruplarının Alevi İslam'a döndüklerini ve Osmanlı yönetimi sırasında Ermenistan'a göç eden Kürt Zazalarla asimile olduklarını bildirdi. Benzer şekilde Palu bölgesinde bazı Ermeni köyleri Sünni İslam'a dönüştü ve Sünni Zaza cemaatine asimile oldu.
Periyodik zorunlu dönüşümler, hem Hristiyan hem de Müslüman ritüellerini uygulayan Kes-kes adlı bir kripto-Hristiyan Ermeniler sınıfı yarattı. Müslüman olan Ermeniler, Ermeni kimliklerini kaybetmişlerdir, ancak çoğu Ermeni dilini ve kültürünü korumuştur.
Osmanlı hükûmeti Kürt aşiretlerinin Ermeni yerleşimlerine saldırıp yok etmeye kışkırttığı Hamidiye katliamları sırasında, birçok Ermeni Doğu Anadolu'da İslam'a geçmek zorunda kaldı. Diyarbakır'da 20.000 din değiştirildi, birçoğu da Muş, Van ve Erzurum'da din değiştirdi. Bazıları katliamlar sona erdikten sonra Hristiyanlığa geri dönseler de, birçoğu Müslüman olarak kaldı ve Kürtleşip Türkleştirildi. 19. yüzyılın başlarında Sivas bölgesinde birçok Ermeni köyü yerel yönetimler tarafından zorla İslam'a dönüştürüldü.
İran İmparatorlukları altında
İran Safevileri (o zamana kadar Sünni iken Şii Müslümanlar olarak değişti), 16. yüzyılın başlarında I. Şah İsmail zamanından bu yana Ermenistan üzerinde ve ötesinde kesin bir kontrol kurdular. Osmanlılarla topraklarda sık sık rekabet etseler de, bugünkü Ermenistan toprakları sonraki yüzyıllar boyunca, Rus-Pers Savaşı'ndan (1826-1828) sonra onu Rusya'ya devretmek zorunda kalana kadar, her zaman Pers topraklarının ayrılmaz bir parçası olarak kaldı. Pek çok Ermeni, Büyük Şah Abbas'ın zamanından beri sivil yönetim ve orduda Safevi işlevlerine katıldı.
Safevilerin İran'ın tüm nüfusunu Şii İslam'a dönüştürme konusundaki erken Şii gayretleri nedeniyle, birçok Ermeni Doğu Ermenistan'da din değiştirmeleri için ağır bir baskı altındaydı. Nahçıvan Katolik piskoposluğu, 1600'lerin ortalarında Kirne'nin Saltaq köylerinden 130 Ermeni ailenin eşyalarını kaybetmemek için İslam'a geçtiğini bildirdi. Piskoposluk, Papa ve İspanya kralından Ermenilere yönelik zulmü azaltmak için İran Şahına müdahale etmelerini rica etti. 1700'lerde Katolik misyonerler, zorunlu din değiştirmeler durmazsa, tüm Hristiyan Ermeni nüfusunun din değiştirmelerden ve Türkleştirmeden yok olacağına dair uyarıda bulunarak, Ordubad vilayetinin guznut köyünde yalnızca bir avuç Ermeni kaldığını yazdı, bu hesaplar şunu göstermektedir: Çok sayıda Doğu Ermenisi sadece Nahçıvan'da değil, Şah Abbas tehcirinin demografik felaketini ve Ermenistan'daki Müslümanların büyük yerleşimlerini takiben tüm illerde Müslüman oldu.
Bugün Azerbaycan'da Şamahı, Şeki, Vartaşen (oğuz) ve Safevi döneminde dönüştürülen Gardman'da Müslümanlaştırılmış Ermeni köyleri vardı. Günümüzde bu köyler Azeri kültürüne asimile edilmiş ve Ermeni kültürel kimliğini kaybetmiştir. İslamlaştırılmış Şeki köyleri Kiş, Zayzit, Parkes, Kungut (Bash ve Ghshlagh), Türk-Orban idi.
Çarlık dönemi
Çarlık döneminin sonlarında, bugünkü Ermenistan topraklarında Müslüman nüfus önemli bir nüfusu oluşturuyordu. 1897 Müslüman nüfusun Rus İmparatorluk Sayımı ise içinde 829,556 toplam nüfusun 362,565 oluşturuyordu. Müslümanlar arasında 41.417 Tatar Türk, 27.075 Ermeni ve 19.099 Kürt vardır.
Sovyet dönemi
1923 yılında tarihi vilayetlerin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde toplanmasıyla Ermenistan'ın geri kalanı, Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu. Ermenistan'da, Sovyetler Birliği'nin bir parçası iken, çoğunluğu 1988'de Sumgait Pogromları ve Ermenilere neden olan Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'ndan sonra ayrılan Azeriler ve Kürtlerden oluşan az sayıda Müslüman ikamet ediyordu.
Bağımsız Ermenistan
Ermenistan 1991'de bağımsızlığını kazandığından beri, ülkede yaşayan Müslümanların çoğu İran ve diğer ülkelerden geçici olarak ikamet ediyor. 2009'da Pew Araştırma Merkezi, 2.975.000 kişilik toplam nüfusun %0.03'ünün veya yaklaşık 1.000 kişinin Müslüman olduğunu tahmin ediyordu.
2011 yılında yapılan nüfus sayımına Ermenistan'da 812 Müslüman çıktı.
Kültürel Miras
Antik dönem, Orta Çağ ve modern çağda tarihi Ermenistan'da önemli sayıda cami inşa edildi, ancak Ermeni ve diğer Hristiyan kiliselerinin camiye dönüştürülmesi alışılmadık bir durum değildi.
Modern Ermeni cumhuriyetinin topraklarında, günümüze sadece tek bir cami, yani Sultanahmet Camii kalabilmiştir.
Kuran
Arapça'dan Ermeniceye çevrilen Kuran'ın ilk matbu versiyonu 1910'da çıktı. 1912'de Fransızca versiyondan bir çeviri yayınlandı. Her ikisi de Batı Ermenice lehçesindeydi. Erivan'da bulunan İran İslam Cumhuriyeti Büyükelçiliğinin yardımıyla Doğu Ermenice lehçesinde yeni bir Kuran tercümesi başlatıldı. Çeviri, Edward Hakhverdyan tarafından üç yıl içinde Farsça yapıldı. Bir grup Arapolog çeviriye yardım ettmektedir. Kuran'ın 30 bölümünün her biri Tahran Kuran Araştırmaları Merkezi tarafından okunmuş ve onaylanmıştır. Çevrilen eserin 1.000 nüshasının basımı 2007 yılında yapılmıştır.
Önemli Ermeni Müslümanlar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ter-Ghewondyan, Aram (1976). The Arab Emirates in Bagratid Armenia. Trans. Nina Garsoïan. Lizbon: Calouste Gulbenkian Foundation.
- ^ (1971). The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century. Berkeley: University of California Press.
- ^ Kurkjian, Vahan M.A History of Armenia hosted by The University of Chicago. New York: Armenian General Benevolent Union of America, 1958 pp. 173-185[]
- ^ On the Arab invasions, see also (Ermenice) Aram Ter-Ghewondyan (1996), Հայաստանը VI-VIII դարերում [Armenia in the 6th to 8th centuries]. Yerevan: Armenian Academy of Sciences.
- ^ Ter-Ghevondyan, Arab Emirates in Bagratid Armenia, pp. 29ff.
- ^ Cahen, Claude (1988). La Turquie pré-ottomane. Istanbul-Paris: Institut français d’études anatoliennes d’Istanbul.
- ^ Korobeinikov, Dimitri A. (2008). “Raiders and Neighbours: The Turks (1040-1304),” in The Cambridge History of the Byzantine Empire, c. 500‐1492, ed. . Cambridge: Cambridge University Press, pp. 692-727.
- ^ https://archive.org/stream/ArmeniaDuringTheSeljukAndMongolPeriods_580/asmp_djvu.txt []
- ^ McCarthy, Justin (1981). The Ottoman Peoples and the End of Empire. New York: Oxford University Press, p. 63.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ Avedis Krikor Sanjian. Medieval Armenian Manuscripts at the University of California, Los Angeles 14 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . University of California Press, 1999. p 39
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ hy:Շաքի (քաղաք)
- ^ Embattled Dreamlands. The Politics of Contesting Armenian, Turkish and Kurdish Memory. New York: Routledge. 2020. ss. 93-94.
- ^ "Gefährliche Töne im "Frozen War" 11 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .." Wiener Zeitung. 2 January 2013.
- ^ Miller, Tracy, (Ed.) (October 2009), (PDF), Pew Research Center, s. 31, 10 Ekim 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 8 Ekim 2009
- ^ (PDF). s. 7. 3 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Media (26 Aralık 2017). "Կրոնական կազմը Հայաստանում | Ampop.am". Ampop.am (İngilizce). 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2018.
Dış bağlantılar
- CIA - Dünya Gerçekleri Kitabı 19 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ermenistan da Islam yedinci yuzyilda Ermeni Yaylasi na girmeye basladi Arap ve daha sonra Kurt asiretler ilk Arap istilalarinin ardindan Ermenistan a yerlesmeye basladi ve Ermenistan in siyasi ve sosyal tarihinde onemli bir rol oynadi On birinci ve on ikinci yuzyildaki Selcuklu istilalari ile Turk unsuru Arap ve Kurt unsurlarinin yerini almistir Iranli Safevi Hanedani Afsar Hanedani Zend Hanedani ve Kacar Hanedanligi nin kurulmasiyla Ermenistan nispeten bagimsiz bir Hristiyan kimligini korurken Sii dunyasinin ayrilmaz bir parcasi haline gelmistir TarihArap istilalari Musluman Araplar ilk olarak 639 yilinda Abd ar Rahman ibn Rabiah onderliginde Ermenistan i isgal etti 18 000 Arap Taron ilcesine ve Van Golu bolgesine girdi Prens Theodoros Rshtuni Ermeni savunmasina onderlik etti Yaklasik 652 yilinda Ermenilere din ozgurlugu taniyan bir baris anlasmasi yapildi Yedinci yuzyilin sonunda Halifeligin Ermenistan a ve Hristiyan inancina yonelik politikasi sertlesti Halifenin ostikans vali adi verilen ozel temsilcileri Ermenistan i yonetmek uzere gonderildi Valiler Divin sehrini ikametgahlari yaptilar Ermenistan halifenin nufusu ilan edilmesine ragmen hepsi olmasa da neredeyse tum Ermeniler Hristiyanliga sadik kaldilar Sekizinci yuzyilin basinda Hicaz ve Bereketli Hilal den gelen Arap kabileleri Divin Diyarbakir Malazgirt ve Apahunik gibi buyuk Ermeni kent merkezlerine goc etmeye ve buralara yerlesmeye basladi Orta Cag Ermenistan daki Musluman unsur Orta Cag doneminde giderek guclendi Bizans in Malazgirt teki 1071 yenilgisinin ardindan Orta Asya ve Kuzey Iran dan yola cikan Turk gocebe dalgalari Ermenistan ve Anadolu ya nufuz etti ve sonunda yerlesti Bati Ermenistan in Selcuklu istilasindan sonra Musluman devletler arasinda bolundugu bu donemde Etnik Ermenilerin cogu Hristiyan kaldi Bazi Ermeniler Islam a gecip Beylik toplumunun nufuzlu uyeleri haline geldiler Ermeni mimarisi Selcuklu mimarisini etkiledi ve bircok Ermeni Nakharari Erzincan Tayk Sasun ve Van da Musluman Emirler yonetiminde Ermeni toplumunun ozerk liderleri olarak kaldi Ermeni sempatisi olan ve Vaspurakan krali nin soyundan geldigi soylenen Ezdin adinda bir Van Emiri vardir Osmanli Imparatorlugu Osmanli Imparatorlugu Islam hukukuna gore yonetiyordu Bu nedenle Hristiyanlar ve Yahudiler zimmi statulerini yerine getirmek icin bir vergi odemek zorunda kaldilar ve karsiliginda dini ozerklik garanti altina alindi Konstantinopolis Ermenileri padisahin desteginden yararlanarak zenginlesen bir cemaat haline gelirken tarihi Ermenistan da yasayanlar icin ayni sey soylenemezdi Kriz zamanlarinda daglik bolgelerin ucra bolgelerindekiler de yerlesik Musluman nufusun yani sira gocebe Kurt asiretlerinin baskinlarina da maruz kaldilar Ermeniler diger Osmanli Hristiyanlari gibi ayni olcude olmasa da yururlukteki devsirme politikalari nedeniyle saglikli erkek cocuklarinin bir kismini padisah hukumetine nakletmek zorunda kaldilar Osmanli doneminde Bati Ermenistan da pek cok Ermeni Islam a gecmek zorunda kaldi Dogu Anadolu da ozellikle Hemsin Yusufeli Tortum Ispir Bayburt Erzincan da pek cok din degistirildi Ermeni din adami Hakob Yakob Karnetsi tarafindan bu durum Islam a kitlesel bir donusum tanimlandi Ispir Ermenice Sper bolgesinde 1723 te 100 Ermeni koyu yakilmis ve nufusun buyuk bir kismi zorla Islam a cevrilmistir Yusufeli Ermenice Pertakrak bolgesinde Ermeni Katolik rahip Inchichian Musluman nufusun cogunun Ermeni kokenli oldugunu ancak 1700 lerin basinda agir vergi ve baskilardan kacmak icin Islam a dondugunu yazar Inchichian Khewag Yaylalar koyunu ziyaret etti ve koyde Muslumanlastirilmis Ermenilerle gorustu Urfa vilayetinde klasik Ermeniceye benzer bir lehce konustugu kaydedilen uc Muslumanlastirilmis Ermeni koyu vardir Inchichian Erzincan in Kemah bolgesinin eskiden Ermeni oldugunu ve Muslumanlarin da Muslumanlastirilmis Ermeni kokenli oldugunu yazmistir 1500 lerin basinda Osmanlilar Bayburt Erzincan Ispir ve Erzurum da 10 000 Ermeni yi katlederek acimasizca vergilendirmeyi uyguladi ve 50 000 i de zorla Islam a gecirdi Dersim bolgesinde Konstantinopolis Ermeni Patrikligi Ermeni gruplarinin Alevi Islam a donduklerini ve Osmanli yonetimi sirasinda Ermenistan a goc eden Kurt Zazalarla asimile olduklarini bildirdi Benzer sekilde Palu bolgesinde bazi Ermeni koyleri Sunni Islam a donustu ve Sunni Zaza cemaatine asimile oldu Periyodik zorunlu donusumler hem Hristiyan hem de Musluman rituellerini uygulayan Kes kes adli bir kripto Hristiyan Ermeniler sinifi yaratti Musluman olan Ermeniler Ermeni kimliklerini kaybetmislerdir ancak cogu Ermeni dilini ve kulturunu korumustur Osmanli hukumeti Kurt asiretlerinin Ermeni yerlesimlerine saldirip yok etmeye kiskirttigi Hamidiye katliamlari sirasinda bircok Ermeni Dogu Anadolu da Islam a gecmek zorunda kaldi Diyarbakir da 20 000 din degistirildi bircogu da Mus Van ve Erzurum da din degistirdi Bazilari katliamlar sona erdikten sonra Hristiyanliga geri donseler de bircogu Musluman olarak kaldi ve Kurtlesip Turklestirildi 19 yuzyilin baslarinda Sivas bolgesinde bircok Ermeni koyu yerel yonetimler tarafindan zorla Islam a donusturuldu Iran Imparatorluklari altinda Sultanahmet Camii Erivan Bu Ermenistan da isleyen tek camidir Iran Safevileri o zamana kadar Sunni iken Sii Muslumanlar olarak degisti 16 yuzyilin baslarinda I Sah Ismail zamanindan bu yana Ermenistan uzerinde ve otesinde kesin bir kontrol kurdular Osmanlilarla topraklarda sik sik rekabet etseler de bugunku Ermenistan topraklari sonraki yuzyillar boyunca Rus Pers Savasi ndan 1826 1828 sonra onu Rusya ya devretmek zorunda kalana kadar her zaman Pers topraklarinin ayrilmaz bir parcasi olarak kaldi Pek cok Ermeni Buyuk Sah Abbas in zamanindan beri sivil yonetim ve orduda Safevi islevlerine katildi Safevilerin Iran in tum nufusunu Sii Islam a donusturme konusundaki erken Sii gayretleri nedeniyle bircok Ermeni Dogu Ermenistan da din degistirmeleri icin agir bir baski altindaydi Nahcivan Katolik piskoposlugu 1600 lerin ortalarinda Kirne nin Saltaq koylerinden 130 Ermeni ailenin esyalarini kaybetmemek icin Islam a gectigini bildirdi Piskoposluk Papa ve Ispanya kralindan Ermenilere yonelik zulmu azaltmak icin Iran Sahina mudahale etmelerini rica etti 1700 lerde Katolik misyonerler zorunlu din degistirmeler durmazsa tum Hristiyan Ermeni nufusunun din degistirmelerden ve Turklestirmeden yok olacagina dair uyarida bulunarak Ordubad vilayetinin guznut koyunde yalnizca bir avuc Ermeni kaldigini yazdi bu hesaplar sunu gostermektedir Cok sayida Dogu Ermenisi sadece Nahcivan da degil Sah Abbas tehcirinin demografik felaketini ve Ermenistan daki Muslumanlarin buyuk yerlesimlerini takiben tum illerde Musluman oldu Bugun Azerbaycan da Samahi Seki Vartasen oguz ve Safevi doneminde donusturulen Gardman da Muslumanlastirilmis Ermeni koyleri vardi Gunumuzde bu koyler Azeri kulturune asimile edilmis ve Ermeni kulturel kimligini kaybetmistir Islamlastirilmis Seki koyleri Kis Zayzit Parkes Kungut Bash ve Ghshlagh Turk Orban idi Carlik donemi Carlik doneminin sonlarinda bugunku Ermenistan topraklarinda Musluman nufus onemli bir nufusu olusturuyordu 1897 Musluman nufusun Rus Imparatorluk Sayimi ise icinde 829 556 toplam nufusun 362 565 olusturuyordu Muslumanlar arasinda 41 417 Tatar Turk 27 075 Ermeni ve 19 099 Kurt vardir Sovyet donemi 1923 yilinda tarihi vilayetlerin Turkiye Cumhuriyeti sinirlari icinde toplanmasiyla Ermenistan in geri kalani Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin bir parcasi oldu Ermenistan da Sovyetler Birligi nin bir parcasi iken cogunlugu 1988 de Sumgait Pogromlari ve Ermenilere neden olan Birinci Daglik Karabag Savasi ndan sonra ayrilan Azeriler ve Kurtlerden olusan az sayida Musluman ikamet ediyordu Bagimsiz Ermenistan Ermenistan 1991 de bagimsizligini kazandigindan beri ulkede yasayan Muslumanlarin cogu Iran ve diger ulkelerden gecici olarak ikamet ediyor 2009 da Pew Arastirma Merkezi 2 975 000 kisilik toplam nufusun 0 03 unun veya yaklasik 1 000 kisinin Musluman oldugunu tahmin ediyordu 2011 yilinda yapilan nufus sayimina Ermenistan da 812 Musluman cikti Kulturel MirasModern Ermenistan sinirlarinda Muslumanlarin dagilimi 1886 1890 Antik donem Orta Cag ve modern cagda tarihi Ermenistan da onemli sayida cami insa edildi ancak Ermeni ve diger Hristiyan kiliselerinin camiye donusturulmesi alisilmadik bir durum degildi Modern Ermeni cumhuriyetinin topraklarinda gunumuze sadece tek bir cami yani Sultanahmet Camii kalabilmistir KuranArapca dan Ermeniceye cevrilen Kuran in ilk matbu versiyonu 1910 da cikti 1912 de Fransizca versiyondan bir ceviri yayinlandi Her ikisi de Bati Ermenice lehcesindeydi Erivan da bulunan Iran Islam Cumhuriyeti Buyukelciliginin yardimiyla Dogu Ermenice lehcesinde yeni bir Kuran tercumesi baslatildi Ceviri Edward Hakhverdyan tarafindan uc yil icinde Farsca yapildi Bir grup Arapolog ceviriye yardim ettmektedir Kuran in 30 bolumunun her biri Tahran Kuran Arastirmalari Merkezi tarafindan okunmus ve onaylanmistir Cevrilen eserin 1 000 nushasinin basimi 2007 yilinda yapilmistir Onemli Ermeni MuslumanlarBadr al Jamali Al Afdal ShahanshahAyrica bakinizErmenistan tarihi Hemsinliler Iran ErmenileriKaynakca Ter Ghewondyan Aram 1976 The Arab Emirates in Bagratid Armenia Trans Nina Garsoian Lizbon Calouste Gulbenkian Foundation 1971 The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century Berkeley University of California Press Kurkjian Vahan M A History of Armenia hosted by The University of Chicago New York Armenian General Benevolent Union of America 1958 pp 173 185 kaynak guvenilir mi On the Arab invasions see also Ermenice Aram Ter Ghewondyan 1996 Հայաստանը VI VIII դարերում Armenia in the 6th to 8th centuries Yerevan Armenian Academy of Sciences Ter Ghevondyan Arab Emirates in Bagratid Armenia pp 29ff Cahen Claude 1988 La Turquie pre ottomane Istanbul Paris Institut francais d etudes anatoliennes d Istanbul Korobeinikov Dimitri A 2008 Raiders and Neighbours The Turks 1040 1304 in The Cambridge History of the Byzantine Empire c 500 1492 ed Cambridge Cambridge University Press pp 692 727 https archive org stream ArmeniaDuringTheSeljukAndMongolPeriods 580 asmp djvu txt yalin URL McCarthy Justin 1981 The Ottoman Peoples and the End of Empire New York Oxford University Press p 63 Arsivlenmis kopya 16 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2020 a b c Arsivlenmis kopya PDF 11 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 7 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 16 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2020 Avedis Krikor Sanjian Medieval Armenian Manuscripts at the University of California Los Angeles 14 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde University of California Press 1999 978 0520097926 p 39 Arsivlenmis kopya 23 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2020 hy Շաքի քաղաք Embattled Dreamlands The Politics of Contesting Armenian Turkish and Kurdish Memory New York Routledge 2020 ss 93 94 Gefahrliche Tone im Frozen War 11 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wiener Zeitung 2 January 2013 Miller Tracy Ed October 2009 PDF Pew Research Center s 31 10 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 8 Ekim 2009 PDF s 7 3 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Media 26 Aralik 2017 Կրոնական կազմը Հայաստանում Ampop am Ampop am Ingilizce 20 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2018 Dis baglantilarCIA Dunya Gercekleri Kitabi 19 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde