Cemal el-Etâsî (1922-2000) (Arapça: جمال الأتاسي) Suriyeli bir Arap milliyetçisi, siyasetçi ve yazardı. Kurulduktan kısa bir süre sonra katıldığı Suriye Baas Partisinin ilk ideologlarından biriydi. Partinin anayasasının hazırlanmasına yardımcı oldu ve partinin sloganı olan "Ebedi Mesaja Sahip Birleşik Bir Arap Ulusu"nu icat eden kişi oldu. Ayrıca partinin günlük gazetesi El-Baas'ın baş editörü olarak görev yaptı.
Cemal el-Etâsî Arapça: جمال الأتاسي | |
---|---|
Lu'ay el-Etâsî (solda) Cemal el-Etâsî ile birlikte | |
Suriye Enformasyon Bakanı | |
Görev süresi Mart 1963 - Temmuz 1963 | |
Başkan | Lu'ay el-Etâsî |
Başbakan | Selahaddin el-Bitar |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Nisan 1922 Humus, Şam Devleti, Fransız Suriye ve Lübnan Mandası |
Ölüm | 30 Mart 2000 (77 yaşında) |
Milliyeti | Suriyeli |
Partisi | Demokratik Arap Sosyalist Birliği |
Diğer siyasi bağlantıları | Arap Sosyalist Birliği (1972'ye kadar) Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölgesel Şubesi (1966'ya kadar) |
Çocuk(lar) | |
Bitirdiği okul | Şam Üniversitesi |
Mesleği | Klinik psikolog Gazeteci Siyasetçi |
İlk yılları
Önde gelen bir mensup olan Dr. Etâsî, Şam Üniversitesinde eğitim gördü ve 1947 yılında klinik psikoloji alanında doktora derecesi aldı. Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın liderliğindeki Arap milliyetçi hareketi tarafından kamusal alana çekilene kadar 1950-1958 yılları arasında memleketi ve Etâsî'nin siyasi üssü Humus'ta bu alanda çalıştı. Etâsî, 1958'de Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni kuran Mısır ile birleşmeyi güçlü bir şekilde destekledi. Tıp eğitimini bir kez daha bırakan Etâsî gazeteciliğe geri döndü ve Nasır yanlısı El-Cemahir (Kitleler) gazetesinin baş editörü oldu, ta ki birlik 1961'de feshedilene kadar. Bu süre zarfında Nasır lehine çalıştı, dersler verdi ve kampanyalar yürüttü. Suriye'de bir darbe birliği feshettiğinde, BAC'yi yeniden kurmaya adanmış muhalefetin ses getiren bir üyesi oldu.
Bu konumu onu ülkenin Nazım el-Kudsi liderliğindeki yeni demokratik hükûmetiyle ters düşürdü ve 1961'den 1963'e kadar siyasi bir dışlanmışlık yaşadı. 1963 yılının Mart ayında yapılan yeni bir darbenin Baasın daha milliyetçi ve birlikçi bir kanadını iktidara getirmesi sonrası Cemal'in kuzeni, geleceğin devlet başkanı Nureddin el-Etâsî içişleri bakanı olurken Cemal de Baas Partisinin kurucularından Başbakan Selahaddin el-Bitar'ın kabinesinde enformasyon bakanı oldu. Cemal ayrıca partinin Devrim Komuta Konseyine de seçildi. Sadece dört ay sonra Etâsî, BAC'nin restorasyonunun partinin önceliği olmadığının farkına vararak istifa etti. Ardından, BAC'yi yeniden kurmak ve Nasır'ı yeniden Suriye'nin başkanı olarak atamak isteyen adanmış birlikçilerden oluşan şemsiye bir grup olan kendi partisi Arap Sosyalist Birliğini kurdu.
Cemal el-Etâsî, Sami Dürubi ile birlikte Frantz Fanon'un adlı kitabını Arapçaya çevirdi.
Siyasi muhalefet
1970 yılında Cemal el-Etâsî, kuzeni Nureddin'i devlet başkanlığından deviren darbenin ardından Hafız Esad'ı destekledi. Esad'ın Mısır ile yeniden birleşme konusunda daha sert bir tutum takınacağını umuyordu. Mart 1972'de Esad, Baas liderliğinde sosyalist partilerden oluşan bir koalisyon olan Ulusal İlerici Cepheyi kurdu. O zamana kadar ülkedeki en saygıdeğer milliyetçilerden biri olan Etâsî'yi UİC'nin siyasi işlerini yönetmekle görevlendirilen 13 üyeli bir komiteye katılmaya davet etti. Esad'ın BAC'nin yeniden kurulmasına karşı olduğunu anlayınca bir yıl içinde ayrıldı ve Demokratik Arap Sosyalist Birliği adında yeni bir örgüt kurdu. Esad derhal bu örgütü yasadışı ilan etti ve bu nedenle parlamentoya girmesine asla izin verilmeyen Etâsî'yi izole etmeye çalıştı.
Sonraki yaşam
O zamandan ölümüne kadar pan-Arabizmi yüceltmeye devam etti ve Esad diktatörlüğünün katı sınırları içinde de olsa bu ideal için çalıştı. DASB, diğer yasa dışı partilerle birlikte 1980'de UİC'nin bir tür ayna versiyonu olarak hareket etmek üzere kurdu. Cemal el-Etâsî bu partinin resmi sözcüsü oldu. Öldüğünde itibarı o kadar yüksekti ki Esad ona yarı resmi bir devlet cenaze töreni düzenleyerek onu inançlı ve ilkeli bir vatansever olarak onurlandırdı. Siyasi devlerden oluşan bir ailede Cemal el-Etâsî, Suriye'nin siyasi manzarasında kendine ayrı bir yer açmayı başardı ve Esad hükûmetine karşı muhalefetini sürdürmesine rağmen vatandaşları arasında büyük saygı gördü. Arapçılık ve sosyalizm üzerine kendi görüşleri olan büyük bir siyasi beyin olarak biliniyordu. Onun ölümünü, 2000 yılında Esad'ın kendisinin ölümü takip etti.
Şam Baharı sırasında (Haziran 2000'den 2001 sonbaharına kadar) demokrasi yanlısı reformist bir siyasi tartışma forumu, Suriye Hükûmeti tarafından yapılan bir baskıyla dağıtılana kadar onun adıyla anıldı.
Edebi çalışmalar
- Avrupa Sosyalizminin Tarihi
- Sosyalizm: Geçmişi ve Geleceği
- Karl Marx'ın İdeolojisi
- Cemal Abdünnasır: Devrimci Deneyim
- Sosyalizm Üzerine Makaleler (Mişel Eflak ve Münif Razzaz ile birlikte).
Kaynakça
- Sami Moubayed "Çelik ve İpek: Suriye'yi Şekillendiren Kadınlar ve Erkekler 1900-2000" (Cune Press, Seattle, 2005).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cemal el Etasi 1922 2000 Arapca جمال الأتاسي Suriyeli bir Arap milliyetcisi siyasetci ve yazardi Kurulduktan kisa bir sure sonra katildigi Suriye Baas Partisinin ilk ideologlarindan biriydi Partinin anayasasinin hazirlanmasina yardimci oldu ve partinin slogani olan Ebedi Mesaja Sahip Birlesik Bir Arap Ulusu nu icat eden kisi oldu Ayrica partinin gunluk gazetesi El Baas in bas editoru olarak gorev yapti Cemal el Etasi Arapca جمال الأتاسيLu ay el Etasi solda Cemal el Etasi ile birlikteSuriye Enformasyon BakaniGorev suresi Mart 1963 Temmuz 1963Baskan Lu ay el EtasiBasbakan Selahaddin el BitarKisisel bilgilerDogum Nisan 1922 Humus Sam Devleti Fransiz Suriye ve Lubnan MandasiOlum 30 Mart 2000 77 yasinda Milliyeti SuriyeliPartisi Demokratik Arap Sosyalist BirligiDiger siyasi baglantilari Arap Sosyalist Birligi 1972 ye kadar Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bolgesel Subesi 1966 ya kadar Cocuk lar Bitirdigi okul Sam UniversitesiMeslegi Klinik psikolog Gazeteci SiyasetciIlk yillariOnde gelen bir mensup olan Dr Etasi Sam Universitesinde egitim gordu ve 1947 yilinda klinik psikoloji alaninda doktora derecesi aldi Misir Cumhurbaskani Cemal Abdunnasir in liderligindeki Arap milliyetci hareketi tarafindan kamusal alana cekilene kadar 1950 1958 yillari arasinda memleketi ve Etasi nin siyasi ussu Humus ta bu alanda calisti Etasi 1958 de Birlesik Arap Cumhuriyeti ni kuran Misir ile birlesmeyi guclu bir sekilde destekledi Tip egitimini bir kez daha birakan Etasi gazetecilige geri dondu ve Nasir yanlisi El Cemahir Kitleler gazetesinin bas editoru oldu ta ki birlik 1961 de feshedilene kadar Bu sure zarfinda Nasir lehine calisti dersler verdi ve kampanyalar yuruttu Suriye de bir darbe birligi feshettiginde BAC yi yeniden kurmaya adanmis muhalefetin ses getiren bir uyesi oldu Bu konumu onu ulkenin Nazim el Kudsi liderligindeki yeni demokratik hukumetiyle ters dusurdu ve 1961 den 1963 e kadar siyasi bir dislanmislik yasadi 1963 yilinin Mart ayinda yapilan yeni bir darbenin Baasin daha milliyetci ve birlikci bir kanadini iktidara getirmesi sonrasi Cemal in kuzeni gelecegin devlet baskani Nureddin el Etasi icisleri bakani olurken Cemal de Baas Partisinin kurucularindan Basbakan Selahaddin el Bitar in kabinesinde enformasyon bakani oldu Cemal ayrica partinin Devrim Komuta Konseyine de secildi Sadece dort ay sonra Etasi BAC nin restorasyonunun partinin onceligi olmadiginin farkina vararak istifa etti Ardindan BAC yi yeniden kurmak ve Nasir i yeniden Suriye nin baskani olarak atamak isteyen adanmis birlikcilerden olusan semsiye bir grup olan kendi partisi Arap Sosyalist Birligini kurdu Cemal el Etasi Sami Durubi ile birlikte Frantz Fanon un adli kitabini Arapcaya cevirdi Siyasi muhalefet1970 yilinda Cemal el Etasi kuzeni Nureddin i devlet baskanligindan deviren darbenin ardindan Hafiz Esad i destekledi Esad in Misir ile yeniden birlesme konusunda daha sert bir tutum takinacagini umuyordu Mart 1972 de Esad Baas liderliginde sosyalist partilerden olusan bir koalisyon olan Ulusal Ilerici Cepheyi kurdu O zamana kadar ulkedeki en saygideger milliyetcilerden biri olan Etasi yi UIC nin siyasi islerini yonetmekle gorevlendirilen 13 uyeli bir komiteye katilmaya davet etti Esad in BAC nin yeniden kurulmasina karsi oldugunu anlayinca bir yil icinde ayrildi ve Demokratik Arap Sosyalist Birligi adinda yeni bir orgut kurdu Esad derhal bu orgutu yasadisi ilan etti ve bu nedenle parlamentoya girmesine asla izin verilmeyen Etasi yi izole etmeye calisti Sonraki yasamO zamandan olumune kadar pan Arabizmi yuceltmeye devam etti ve Esad diktatorlugunun kati sinirlari icinde de olsa bu ideal icin calisti DASB diger yasa disi partilerle birlikte 1980 de UIC nin bir tur ayna versiyonu olarak hareket etmek uzere kurdu Cemal el Etasi bu partinin resmi sozcusu oldu Oldugunde itibari o kadar yuksekti ki Esad ona yari resmi bir devlet cenaze toreni duzenleyerek onu inancli ve ilkeli bir vatansever olarak onurlandirdi Siyasi devlerden olusan bir ailede Cemal el Etasi Suriye nin siyasi manzarasinda kendine ayri bir yer acmayi basardi ve Esad hukumetine karsi muhalefetini surdurmesine ragmen vatandaslari arasinda buyuk saygi gordu Arapcilik ve sosyalizm uzerine kendi gorusleri olan buyuk bir siyasi beyin olarak biliniyordu Onun olumunu 2000 yilinda Esad in kendisinin olumu takip etti Sam Bahari sirasinda Haziran 2000 den 2001 sonbaharina kadar demokrasi yanlisi reformist bir siyasi tartisma forumu Suriye Hukumeti tarafindan yapilan bir baskiyla dagitilana kadar onun adiyla anildi Edebi calismalarAvrupa Sosyalizminin Tarihi Sosyalizm Gecmisi ve Gelecegi Karl Marx in Ideolojisi Cemal Abdunnasir Devrimci Deneyim Sosyalizm Uzerine Makaleler Misel Eflak ve Munif Razzaz ile birlikte KaynakcaSami Moubayed Celik ve Ipek Suriye yi Sekillendiren Kadinlar ve Erkekler 1900 2000 Cune Press Seattle 2005