Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yağcıbedir halıları, özellikle Balıkesir'in Sındırgı ve Bigadiç köylerinde, yörükler tarafından dokunan ve önemli kültürel değere sahip motifleri olan bir halı türüdür.
Tarihçe
Osmanlı İmparatorluğu zamanındaki iskân hareketleri sonucunda Batı Anadolu'da Bergama çevresine yerleşen Yörükler; bölgedeki sanat anlayışıyla kaynaşmışlar ve Selçuklu sanatının da etkilerini taşıyan ürünler ortaya koymaya başlamışlardır. Bu bölgede dokunan ve Bergama halı grubunun alt kolları olarak literatürlere geçen Yuntdağ, Kozak ve Yağcıbedir halılarının eski örneklerinde bu etkiler izlenebilmektedir. 1691 yılındaki iskân hareketleriyle Adana ve çevresine yerleşmek zorunda kalan Yaycı Yörükleri, çok kısa bir süre sonra bölgedeki salgın hastalıklardan kaçarak, Sındırgı ve çevresine gelmişlerdir.
Faruk Sümer'in 1980'de yayınlanan "Oğuzlar Tarihi” kitabında; bölgede 16. yy.’da Bayat boyuna bağlı iki Yaycı kolu, 1700-1850 yılları arasında da Sındırgı, Bigadiç çevresinde Yaycı Yörükleri görülmektedir. Günümüzde ise, Sındırgı çevresindeki Karakaya, Çakıllı, Eşmedere, Eğridere ve Gölcük geriye kalan Yaycı Yörükleri'nin köyleridir. Çeşitli yerlerden göç eden Yörükler, bölgeye olumlu iklim şartları toprağın verimliliği, Selçuklar zamanında bölgenin uç beyliği olması ve yönetimden uzak kalması nedenleriyle yerleşmişlerdir. Bölgenin ticaret merkezlerine yakın olması, tarih içinde çeşitli istalara uğraması, ticari yollarla Batı'ya ulaşan halıların yoğun beğeni kazanması; Yağcıbedir halılarının çok azının günümüze ulaşmasına neden olmuştur. Böylelikle bilinen en eski Yağcıbedir halısı 17. yy.’a aittir.
Özellikler
Batı Anadolu bölgesinde Balıkesir Sındırgı, Bigadiç ve çevresinde ilk olarak yaycı yörükleri tarafından dokunmaya başlanan Yağcıbedir halıları; diğer halılardan zemindeki motiflerin yalınlığı ve renklerinin sadeliği ile ayrılmaktadır. Renklerde sadece lacivert, kırmızı tonları ve beyaz kullanılırken; az sayıdaki motiflerle yüzey değerlendirilmektedir. Yüzey kompozisyon şeması bakımından fazla çeşitlilik göstermeyen Yağcıbedir halıları; çift yönlü mihraplı, tek mihraplı ve tek mihraplı-ayak basma yerli olmak üzere üç şemada gelişim göstermektedir.
Halıların çözgü, atkı ve ilme ipliklerinde yün kullanılmaktadır. Koyunlardan kırkılıp, çeşitli işlemlerden geçen yünler, özelliklerine göre ayrılmaktadır. Boyama işleminin ardından, döner leventli tezgahlarda dokunan halılar, tezgahtan çıkarıldıktan sonra yıkanıp, kurutulmaktadır.
Dünyada "Türk düğümü" olarak bilinen Gördes tekniği ile ilmeklenir. 1 dm²'sinde 1400-1600 düğüm, 1 santimetresinde de 30-35 ilmek bulunur. Bu yüzden halıların ömrü 150 ve 200 yıl arasında değişmektedir.
Yapılan araştırmalarda Yağcıbedir halılarının kalite ve boyutları hakkında farklı bilgilerle karşılaşılmıştır. Bazı yayınlarda kalitesinin dm2'de 800-1000 düğüm, bazılarında ise dm2'de 3460-3600 ile 2425-2500 düğüm bulunduğu açıklanmıştır.
Yağcıbedir olarak tanınan oymak, Balıkesir ve Bergama çevresinde 24 mahallede yerleşmiştir. Bir zamanlar orduya yay imal etmelerinden dolayı yaycıbedir olarak tanınan bölge zamanla değişerek Yağcıbedir'e evrimleştiği söylenmektedir.
Boyarmadde ve boyama yöntemleri
Boyama işlemine geçmeden önce, boyama sırasında kullanılacak bitkiler önceden bir takım işlemlerden geçirilmektedir. Bitkilerin boyarmadde içeren bölümleri en olgun dönemlerinde toplanmakta, kurutulmakta ve öğütülmektedir. Yapılan araştırmalarda yörede tespit edilen bitkiler ve elde edilen renkler şunlardır:
- Kökboya bitkisinin (boya kökü, sarıkız otu*) köklerinden kırmızı
- (somak) gövdesinden sarı
- (deve gülü) sarı
- (pinar) çiçek, yaprak ve gövdesinden sarı
- meyve kabuklarından kahverengi
- (palamut) meyvelerinden siyah
Fakat Yağcıbedir halılarında sadece lacivert (gök), kırmızı (al, narıç), beyaz ve çok ender olarak siyah renk kullanılmaktadır. Yörede; Lacivert küp boyamacılığı yöntemi ile boncuk tutkalı, sud kostik, hidro sülfit ve indigo kullanılarak; Kırmızı ve tonları mordanlı boyama yöntemi ile şap, , kökboya bitkisi kullanılarak; Siyah mordanlı boyama yöntemi ile şap, krem tartar, ceviz kabuğu veya palamut, indigo ve kökboya bitkisi kullanılarak boyanmaktadır.
Renkler
Yağcıbedir halılarında 4 ana renk (al, nariç, ak ve gök) hakimdir. Kök boyası ile boyanan iplerin renkleri halılar kullanıldıkça parlar. Renk olarak çoğunlukla, mavi, fes rengi güvez ve koyu kırmızı tercih edilmektedir. Yaklaşık 80,90 yıl öncesine kadar Bergama çevresi Yağcıbedir dokumalarında kullanılan ilmek ipi renklerini, Osman Bayatlı, şu şekilde derlemiş bulunmaktadır;
- Meşe kabuğu: Kahverengi ve siyah boyar
- Palamut tırnağı: Siyah boyar
- Nar kabuğu: Kahverengi ve siyah boyar
- Ceviz kabuğu: Kahverengi boyar
- Kök boya: Vişne rengi boyar
- Çömlek boya (çivit): Lacivert boyar
- Asma yaprağı: Tazesi filizi, kartı sarı boyar
Bu boyaları sabitlemek için şap, tuz ve yoğurt suyunda paslandırılmış demirden faydalanıldığı gibi yine sabitlemek için 3 gün süre ile gübreli toprak suyunda bekletmek de sıkça kullanılan bir yöntemdir.
Motifler
Yağcıbedir halılarında dokunan motiflerin tamamı, bir anlam ifade etmektedir. 1997 yılında, Yağcıbedir halıları ve motifleri üzerine çalışmalar yapan Balıkesir Üniversitesi öğretim üyesi Aydın Ayhan, Orhan A. Sekendiz ve Aydan Yüngül, bu halıların motif envanterini de ortaya çıkaran araştırmalarını kitap olarak yayınlamışlardır.
Yağcıbedir halıları motiflerinin sadeliği ile dikkat çekmektedir. Az sayıda motifin çeşitlemeleriyle elde edilen desenlerle yüzey değerlendirilmektedir. Bunun nedeni eski ve tarihi değer taşıyan örneklerin yok olması veya yurt dışına çıkarılması sonucunda dokuyucuların örnek halılardan yoksun kalmasıyla, nesilden nesile motiflerin aktarılamaması ve unutulmasıdır. Yörede dokunan halılarda başlıca güneş, Mühr-ü Süleyman, kocabaş, kartal, hayat ağacı, kiraz, tutaç, saat kapağı, lâle, yıldız, lokum (karagöz), deveboynu (eğri boyun), küçük su, tırnak, heybe suyu, yıldızlı su, dilimli elma, işli elma, elmalı su, elma, kedi cırmığı, sarı su, cıngıl ve tarak motifleri bulunmaktadır.
Yağcıbedir Motif Envanteri
Kenar desenlerine göre;
- Yedisulu: Yağcıbedir halılarının kenar motiflerinde bulunan su yollarının yedi tane olması, Türk mitolojisinde, gökyüzünün yedi katlı olduğu düşüncesine dayanmaktadır. Bu su yollarının orta kısmında bulunan beyaz su yolunda nazar boncukları bulunmaktadır. Bunun iki yanında kedi izleri ve hayat zinciri ile birbirine bağlanmış motifler bulunmaktadır. Bu yedisulu kenar motifini ağırlıklı olarak Çakıllı Köyü kullanmaktadır.
- Heybesulu: Yağcıbedir Yörükleri'nin atlarının sırtlarındaki heybelerde bulunan motif kenar desenlerini oluşturmaktadır. Köylülerin deyimi ile “çam kobağı” heybesulu motifini oluşturmaktadır. "Tarla sınırı" anlamını taşımaktadır. Heybesulu kenar motiflerinde genellikle beyaz sulu nazar boncukları kullanılmaktadır. Bu kenar suyu genellikle Eşmedere Köyü halılarında bulunur.
Kenar desenlerinde kullanılan diğer motifler;
- Yıldız dönüşü: Yıldızların, Güneş'in etrafında dönmesi bu motifin oluşmasına sebep olmuştur. Eğridere ve Çakıllı yörelerinin kenar motiflerinde sıkça rastlanmaktadır.
- Elibelinde: Bir kadının ellerini beline koymuş hali stilize edilmiş ve bu motif oluşmuştur. Kadının aynı zamanda “ana” olması sebebi ile üremeyi de temsil eder. Kelle halılarının kenar motiflerinde bulunur. Eğridere ve Karakaya yörelerinde rastlanan bir motiftir.
- Deveboynu: Halının kenar motiflerinde ve kenar ile zemin arasında kullanılır. Tarihte bütün sanat dallarında, özellikle İslamiyet sonrası Türk kültürüne girmiş olan sanatlarda bu motife sıkça rastlanılmaktadır. Çakıllı ve Eğridere yörelerinde bu motife rastlanılır.
- Köpek dişi: Kenar Motifleri ile zeminin kesişme noktasında kullanılır. Eğer bir halıda mihrap ile kenarsuyu arasında deveboynu yoksa köpek dişi mutlaka bulunur. Bütün yöresel halılarda bu motife rastlanılabilir.
Zemin motiflerine göre;
- Mihrap: Görünüş itibarı ile merdiven basamaklarını (genellikle 13 adet) andıran kahverengi, siyah ve ortasındaki tek beyaz ilmeden oluşan mihrap, göğe yükselme ve Allah’a yönelme anlamını taşır. Mihrap, vazgeçilmez bir motiftir.
- Kocabaş: Mihrap altında bulunan üç kocabaş, koyun sürüsünün önderi olan koçu ve gücü temsil eder. Mihrap basamaklarının altında, kenarlardaki kocabaşların üstünde bitkisel motifler bulunur. Alakır Köyü dışındaki yörelerde bu motife rastlanır.
- Yıldızlar: Zemin içinde üç adet yıldız bulunur. Ortadaki yıldız güneşi, diğer iki yıldız ayı temsil eder. Güneş, dünyaya hayat veren yıldızdır. Ay ise gecenin aydınlatıcısıdır. Bütün yöresel halılarda bu motife rastlanır.
- Hayat ağacı: Bir ve üçüncü yıldızın kenarlarında bulunur. Genç kızların hayattan beklentilerini yansıtır ve bu motifi işleyince daha güzel bir hayatın kendisini beklediğine inanılır.
- Civa: Civalar iki çeşittir: Terazi motifi: Terazi motifi Türklerdeki adaleti temsil eder. Ayaklı motif: Kırkayağın stilize edilmiş halidir. Her iki motifinde üstünde ejderha motifi bulunur. Ejderha doğada bulunan hayvanların içerisinde en güçlü olması nedeniyle ve insanlara zarar vermeyeceği düşüncesiyle halıya işlenmiştir. Terazi ve ayaklı civalar halıda iki adet bulunur. İkisinin de yönü aynı tarafa bakar. Sebebi Türklerdeki ileriye bakışın ifadesidir. Elli motif dışında bütün halılarda civa bulunur.
- Çınar yaprağı:Genellikle ortadaki yıldızın kenarlarında bulunur. Çınar, Yağcıbedir yöresinde yaşayan en uzun ömürlü ağaç olması sebebi ile motif olarak kullanılmıştır. Genellikle Eşmedere ve Çakıllı yöresindeki halılarda bulunur.
- Elli motif: Mihrap içinde civa kullanılmadığında bu motif mutlaka kullanılır. Birbirine bağlı çiçeklerden oluşan bu motif Türklerdeki bağlılığı temsil eder. Genellikle Eğridere ve Karakaya Köyü kelle ebatlarında bu motiflere rastlanılmaktadır.
- Üzüm salkımı: Nadir olarak Eğridere Köyü halılarında bulunan bu motif bolluğu ve bereketi temsil eder.
Boyutlar
Yapılan kaynak araştırmalarında Yağcıbedir halılarının kalite ve boyutları hakkında farklı bilgilerle karşılaşılmıştır. Yağcıbedir halıları, genellikle bu boyutlarda dokunmaktadır;
- Yastık ebadı: eni 60 cm. ve boyu 120 cm.
- Çeyrek ebadı: eni 90 cm. ve boyu 150 cm.
- Seccade ebadı: eni 125 cm. ve boyu 200 cm.
- Karyola ebadı: eni 150 cm. ve boyu 240 cm.
- Kelle ebadı: eni 200 cm. ve boyu 300 cm.
- Yolluk ebadı: eni 80 cm. ve boyu 300 cm.
Tezgâh tipleri
Yağcıbedir halıları döner leventli tezgâhlarda dokunmaktadır. Tezgâhlar; alt kısmı yere oturmuş, hafifçe arkaya eğimli iki yassı tahta (direk) ile bu tahtaların alt ve üstünde açılan yuvalara kendi etrafında rahatlıkla dönebilen, iki başlarında ağaçları sıkıca kavrayan iki metal çemberden oluşturulmaktadır. Üst leventtekine yere paralel bir metal çubuk yerleştirilmiştir. Alt levendin aynı bölümünü ise kalın bir kayış sarmaktadır. Bu iki parçayı, uçları çengel şeklinde sonuçlanan bir burgu birleştirmektedir. Burgu; tezgâhdaki kanallara yerleştirilen çözgü ipliklerinin eşit olarak gerdirilmesini sağlayan bir araçtır. Yörede tezgâhlar ortalama 2 m. genişliğe sahipken, boyları 170–180 cm. arasında değişmektedir. Bu tür ağaç tezgâhların dışında Sındırgı'da Halk Kütüphanesi'nde üç adet 317 cm. genişliğinde, 200 cm. yüksekliğinde metal tezgahlar bulunmasına rağmen, dokuyucular tarafından tercih edilmemektedirler.
Festival
Uluslararası Sındırgı "Yağcıbedir Halı, Kültür ve Sanat Günleri" Festivali her yıl Kocakonak mahallesinde kurulan panayırda düzenlenmektedir.
30 Ağustos - 3 Eylül 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilen, 21. Uluslararası Sındırgı Festivali kapsamında, tarihi yağcıbedir halısı anıtının açılışı yapılmıştır.
Ayrıca bakınız
- (Balıkesir'de kültür)
Kaynakça
- ^ Türk Halı Sanatının Bin Yılı. Oktay Aslanapa. Eren Yayıncılık, İstanbul. 1987.
- ^ Kazım Dirik,Türk Halıcılığı, Alaeddin Kıral Basımevi, İstanbul 1938, s. 71.
- ^ Türk Standartları: El Dokuması Türk Halıları, Türk Standartlan Enstitüsü, Ankara 1987.
- ^ a b c d "Yakın tarihli Yağcıbedir halılarının teknik özellikleri". Didem Atiş - Özhekim. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ Balıkesir yöresi Yağcıbedir halıları motif envanteri. Orhan A. Sekendiz, Aydın Ayhan, Aydan Yüngül. Balıkesir Üniversitesi Basımevi, Balıkesir. 1997. ISBN . Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.[]
- ^ a b . Sındırgı Belediyesi. 3 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ . Sındırgı Belediyesi. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ . festivall.com.tr. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 2019. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yagcibedir halilari ozellikle Balikesir in Sindirgi ve Bigadic koylerinde yorukler tarafindan dokunan ve onemli kulturel degere sahip motifleri olan bir hali turudur TarihceOsmanli Imparatorlugu zamanindaki iskan hareketleri sonucunda Bati Anadolu da Bergama cevresine yerlesen Yorukler bolgedeki sanat anlayisiyla kaynasmislar ve Selcuklu sanatinin da etkilerini tasiyan urunler ortaya koymaya baslamislardir Bu bolgede dokunan ve Bergama hali grubunun alt kollari olarak literaturlere gecen Yuntdag Kozak ve Yagcibedir halilarinin eski orneklerinde bu etkiler izlenebilmektedir 1691 yilindaki iskan hareketleriyle Adana ve cevresine yerlesmek zorunda kalan Yayci Yorukleri cok kisa bir sure sonra bolgedeki salgin hastaliklardan kacarak Sindirgi ve cevresine gelmislerdir Faruk Sumer in 1980 de yayinlanan Oguzlar Tarihi kitabinda bolgede 16 yy da Bayat boyuna bagli iki Yayci kolu 1700 1850 yillari arasinda da Sindirgi Bigadic cevresinde Yayci Yorukleri gorulmektedir Gunumuzde ise Sindirgi cevresindeki Karakaya Cakilli Esmedere Egridere ve Golcuk geriye kalan Yayci Yorukleri nin koyleridir Cesitli yerlerden goc eden Yorukler bolgeye olumlu iklim sartlari topragin verimliligi Selcuklar zamaninda bolgenin uc beyligi olmasi ve yonetimden uzak kalmasi nedenleriyle yerlesmislerdir Bolgenin ticaret merkezlerine yakin olmasi tarih icinde cesitli istalara ugramasi ticari yollarla Bati ya ulasan halilarin yogun begeni kazanmasi Yagcibedir halilarinin cok azinin gunumuze ulasmasina neden olmustur Boylelikle bilinen en eski Yagcibedir halisi 17 yy a aittir OzelliklerBati Anadolu bolgesinde Balikesir Sindirgi Bigadic ve cevresinde ilk olarak yayci yorukleri tarafindan dokunmaya baslanan Yagcibedir halilari diger halilardan zemindeki motiflerin yalinligi ve renklerinin sadeligi ile ayrilmaktadir Renklerde sadece lacivert kirmizi tonlari ve beyaz kullanilirken az sayidaki motiflerle yuzey degerlendirilmektedir Yuzey kompozisyon semasi bakimindan fazla cesitlilik gostermeyen Yagcibedir halilari cift yonlu mihrapli tek mihrapli ve tek mihrapli ayak basma yerli olmak uzere uc semada gelisim gostermektedir Halilarin cozgu atki ve ilme ipliklerinde yun kullanilmaktadir Koyunlardan kirkilip cesitli islemlerden gecen yunler ozelliklerine gore ayrilmaktadir Boyama isleminin ardindan doner leventli tezgahlarda dokunan halilar tezgahtan cikarildiktan sonra yikanip kurutulmaktadir Dunyada Turk dugumu olarak bilinen Gordes teknigi ile ilmeklenir 1 dm sinde 1400 1600 dugum 1 santimetresinde de 30 35 ilmek bulunur Bu yuzden halilarin omru 150 ve 200 yil arasinda degismektedir Yapilan arastirmalarda Yagcibedir halilarinin kalite ve boyutlari hakkinda farkli bilgilerle karsilasilmistir Bazi yayinlarda kalitesinin dm2 de 800 1000 dugum bazilarinda ise dm2 de 3460 3600 ile 2425 2500 dugum bulundugu aciklanmistir Yagcibedir olarak taninan oymak Balikesir ve Bergama cevresinde 24 mahallede yerlesmistir Bir zamanlar orduya yay imal etmelerinden dolayi yaycibedir olarak taninan bolge zamanla degiserek Yagcibedir e evrimlestigi soylenmektedir Boyarmadde ve boyama yontemleri Boyama islemine gecmeden once boyama sirasinda kullanilacak bitkiler onceden bir takim islemlerden gecirilmektedir Bitkilerin boyarmadde iceren bolumleri en olgun donemlerinde toplanmakta kurutulmakta ve ogutulmektedir Yapilan arastirmalarda yorede tespit edilen bitkiler ve elde edilen renkler sunlardir Kokboya bitkisinin boya koku sarikiz otu koklerinden kirmizi somak govdesinden sari deve gulu sari pinar cicek yaprak ve govdesinden sari meyve kabuklarindan kahverengi palamut meyvelerinden siyah Fakat Yagcibedir halilarinda sadece lacivert gok kirmizi al naric beyaz ve cok ender olarak siyah renk kullanilmaktadir Yorede Lacivert kup boyamaciligi yontemi ile boncuk tutkali sud kostik hidro sulfit ve indigo kullanilarak Kirmizi ve tonlari mordanli boyama yontemi ile sap kokboya bitkisi kullanilarak Siyah mordanli boyama yontemi ile sap krem tartar ceviz kabugu veya palamut indigo ve kokboya bitkisi kullanilarak boyanmaktadir Renkler Yagcibedir halilarinda 4 ana renk al naric ak ve gok hakimdir Kok boyasi ile boyanan iplerin renkleri halilar kullanildikca parlar Renk olarak cogunlukla mavi fes rengi guvez ve koyu kirmizi tercih edilmektedir Yaklasik 80 90 yil oncesine kadar Bergama cevresi Yagcibedir dokumalarinda kullanilan ilmek ipi renklerini Osman Bayatli su sekilde derlemis bulunmaktadir Mese kabugu Kahverengi ve siyah boyar Palamut tirnagi Siyah boyar Nar kabugu Kahverengi ve siyah boyar Ceviz kabugu Kahverengi boyar Kok boya Visne rengi boyar Comlek boya civit Lacivert boyar Asma yapragi Tazesi filizi karti sari boyar Bu boyalari sabitlemek icin sap tuz ve yogurt suyunda paslandirilmis demirden faydalanildigi gibi yine sabitlemek icin 3 gun sure ile gubreli toprak suyunda bekletmek de sikca kullanilan bir yontemdir Motifler Yagcibedir halilarinda dokunan motiflerin tamami bir anlam ifade etmektedir 1997 yilinda Yagcibedir halilari ve motifleri uzerine calismalar yapan Balikesir Universitesi ogretim uyesi Aydin Ayhan Orhan A Sekendiz ve Aydan Yungul bu halilarin motif envanterini de ortaya cikaran arastirmalarini kitap olarak yayinlamislardir Yagcibedir halilari motiflerinin sadeligi ile dikkat cekmektedir Az sayida motifin cesitlemeleriyle elde edilen desenlerle yuzey degerlendirilmektedir Bunun nedeni eski ve tarihi deger tasiyan orneklerin yok olmasi veya yurt disina cikarilmasi sonucunda dokuyucularin ornek halilardan yoksun kalmasiyla nesilden nesile motiflerin aktarilamamasi ve unutulmasidir Yorede dokunan halilarda baslica gunes Muhr u Suleyman kocabas kartal hayat agaci kiraz tutac saat kapagi lale yildiz lokum karagoz deveboynu egri boyun kucuk su tirnak heybe suyu yildizli su dilimli elma isli elma elmali su elma kedi cirmigi sari su cingil ve tarak motifleri bulunmaktadir Yagcibedir Motif Envanteri Kenar desenlerine gore Yedisulu Yagcibedir halilarinin kenar motiflerinde bulunan su yollarinin yedi tane olmasi Turk mitolojisinde gokyuzunun yedi katli oldugu dusuncesine dayanmaktadir Bu su yollarinin orta kisminda bulunan beyaz su yolunda nazar boncuklari bulunmaktadir Bunun iki yaninda kedi izleri ve hayat zinciri ile birbirine baglanmis motifler bulunmaktadir Bu yedisulu kenar motifini agirlikli olarak Cakilli Koyu kullanmaktadir Heybesulu Yagcibedir Yorukleri nin atlarinin sirtlarindaki heybelerde bulunan motif kenar desenlerini olusturmaktadir Koylulerin deyimi ile cam kobagi heybesulu motifini olusturmaktadir Tarla siniri anlamini tasimaktadir Heybesulu kenar motiflerinde genellikle beyaz sulu nazar boncuklari kullanilmaktadir Bu kenar suyu genellikle Esmedere Koyu halilarinda bulunur Kenar desenlerinde kullanilan diger motifler Yildiz donusu Yildizlarin Gunes in etrafinda donmesi bu motifin olusmasina sebep olmustur Egridere ve Cakilli yorelerinin kenar motiflerinde sikca rastlanmaktadir Elibelinde Bir kadinin ellerini beline koymus hali stilize edilmis ve bu motif olusmustur Kadinin ayni zamanda ana olmasi sebebi ile uremeyi de temsil eder Kelle halilarinin kenar motiflerinde bulunur Egridere ve Karakaya yorelerinde rastlanan bir motiftir Deveboynu Halinin kenar motiflerinde ve kenar ile zemin arasinda kullanilir Tarihte butun sanat dallarinda ozellikle Islamiyet sonrasi Turk kulturune girmis olan sanatlarda bu motife sikca rastlanilmaktadir Cakilli ve Egridere yorelerinde bu motife rastlanilir Kopek disi Kenar Motifleri ile zeminin kesisme noktasinda kullanilir Eger bir halida mihrap ile kenarsuyu arasinda deveboynu yoksa kopek disi mutlaka bulunur Butun yoresel halilarda bu motife rastlanilabilir Zemin motiflerine gore Mihrap Gorunus itibari ile merdiven basamaklarini genellikle 13 adet andiran kahverengi siyah ve ortasindaki tek beyaz ilmeden olusan mihrap goge yukselme ve Allah a yonelme anlamini tasir Mihrap vazgecilmez bir motiftir Kocabas Mihrap altinda bulunan uc kocabas koyun surusunun onderi olan kocu ve gucu temsil eder Mihrap basamaklarinin altinda kenarlardaki kocabaslarin ustunde bitkisel motifler bulunur Alakir Koyu disindaki yorelerde bu motife rastlanir Yildizlar Zemin icinde uc adet yildiz bulunur Ortadaki yildiz gunesi diger iki yildiz ayi temsil eder Gunes dunyaya hayat veren yildizdir Ay ise gecenin aydinlaticisidir Butun yoresel halilarda bu motife rastlanir Hayat agaci Bir ve ucuncu yildizin kenarlarinda bulunur Genc kizlarin hayattan beklentilerini yansitir ve bu motifi isleyince daha guzel bir hayatin kendisini bekledigine inanilir Civa Civalar iki cesittir Terazi motifi Terazi motifi Turklerdeki adaleti temsil eder Ayakli motif Kirkayagin stilize edilmis halidir Her iki motifinde ustunde ejderha motifi bulunur Ejderha dogada bulunan hayvanlarin icerisinde en guclu olmasi nedeniyle ve insanlara zarar vermeyecegi dusuncesiyle haliya islenmistir Terazi ve ayakli civalar halida iki adet bulunur Ikisinin de yonu ayni tarafa bakar Sebebi Turklerdeki ileriye bakisin ifadesidir Elli motif disinda butun halilarda civa bulunur Cinar yapragi Genellikle ortadaki yildizin kenarlarinda bulunur Cinar Yagcibedir yoresinde yasayan en uzun omurlu agac olmasi sebebi ile motif olarak kullanilmistir Genellikle Esmedere ve Cakilli yoresindeki halilarda bulunur Elli motif Mihrap icinde civa kullanilmadiginda bu motif mutlaka kullanilir Birbirine bagli ciceklerden olusan bu motif Turklerdeki bagliligi temsil eder Genellikle Egridere ve Karakaya Koyu kelle ebatlarinda bu motiflere rastlanilmaktadir Uzum salkimi Nadir olarak Egridere Koyu halilarinda bulunan bu motif bollugu ve bereketi temsil eder Boyutlar Yapilan kaynak arastirmalarinda Yagcibedir halilarinin kalite ve boyutlari hakkinda farkli bilgilerle karsilasilmistir Yagcibedir halilari genellikle bu boyutlarda dokunmaktadir Yastik ebadi eni 60 cm ve boyu 120 cm Ceyrek ebadi eni 90 cm ve boyu 150 cm Seccade ebadi eni 125 cm ve boyu 200 cm Karyola ebadi eni 150 cm ve boyu 240 cm Kelle ebadi eni 200 cm ve boyu 300 cm Yolluk ebadi eni 80 cm ve boyu 300 cm Tezgah tipleri Yagcibedir halilari doner leventli tezgahlarda dokunmaktadir Tezgahlar alt kismi yere oturmus hafifce arkaya egimli iki yassi tahta direk ile bu tahtalarin alt ve ustunde acilan yuvalara kendi etrafinda rahatlikla donebilen iki baslarinda agaclari sikica kavrayan iki metal cemberden olusturulmaktadir Ust leventtekine yere paralel bir metal cubuk yerlestirilmistir Alt levendin ayni bolumunu ise kalin bir kayis sarmaktadir Bu iki parcayi uclari cengel seklinde sonuclanan bir burgu birlestirmektedir Burgu tezgahdaki kanallara yerlestirilen cozgu ipliklerinin esit olarak gerdirilmesini saglayan bir aractir Yorede tezgahlar ortalama 2 m genislige sahipken boylari 170 180 cm arasinda degismektedir Bu tur agac tezgahlarin disinda Sindirgi da Halk Kutuphanesi nde uc adet 317 cm genisliginde 200 cm yuksekliginde metal tezgahlar bulunmasina ragmen dokuyucular tarafindan tercih edilmemektedirler FestivalUluslararasi Sindirgi Yagcibedir Hali Kultur ve Sanat Gunleri Festivali her yil Kocakonak mahallesinde kurulan panayirda duzenlenmektedir 30 Agustos 3 Eylul 2019 tarihleri arasinda gerceklestirilen 21 Uluslararasi Sindirgi Festivali kapsaminda tarihi yagcibedir halisi anitinin acilisi yapilmistir Ayrica bakinizBalikesir de kulturKaynakca Turk Hali Sanatinin Bin Yili Oktay Aslanapa Eren Yayincilik Istanbul 1987 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Kazim Dirik Turk Haliciligi Alaeddin Kiral Basimevi Istanbul 1938 s 71 Turk Standartlari El Dokumasi Turk Halilari Turk Standartlan Enstitusu Ankara 1987 a b c d Yakin tarihli Yagcibedir halilarinin teknik ozellikleri Didem Atis Ozhekim 27 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2020 Balikesir yoresi Yagcibedir halilari motif envanteri Orhan A Sekendiz Aydin Ayhan Aydan Yungul Balikesir Universitesi Basimevi Balikesir 1997 ISBN 9756993022 Erisim tarihi 25 Haziran 2020 olu kirik baglanti a b Sindirgi Belediyesi 3 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2020 Sindirgi Belediyesi 28 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2020 festivall com tr 27 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Balikesir Il Kultur ve Turizm Mudurlugu T C Kultur ve Turizm Bakanligi 2019 28 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2020