Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, 1709'da ilk Afgan devleti olan Hotak İmparatorluğu'nun kuruluşundan bu yana Afganistan devlet başkanlarını listeler.
Tarihi
18. yüzyıldan önce bugünkü Afganistan toprakları bölünmüş durumdaydı ve büyük kısmı Delhi Sultanlığı tarafından yönetiliyordu. Batıdaki Herat bölgesi İran'daki Safevî Devleti'nin, kuzeydeki Mezar-ı Şerif bölgesi ise Buhara Hanlığı'nın yönetimindeydi. Güneydeki Kandahar bölgesi ise Safevilerle Babür İmparatorluğu (Hint-Türk İmparatorluğu) arasında el değiştiriyordu. İki tarafın baskısı altında yaşayan Afganların (Peştunlar) bağımsızlık girişimleri bastırıldı.
18. yüzyıl başında Babür İmparatorluğu'nun gerilemesi ve Safevilerin zayıflaması, kaynaşan Afgan aşiretlerinin yeniden özgürlüklerine kavuşmalarını ve modern Afganistan'ın kurulmasını sağladı. Bunun ilk belirtisi aşiretinin reisi 'ın 1709'da ayaklanarak, bağımsızlığını ilan etmesi ve Hotak İmparatorluğu'nu kurması oldu. Ama Gılzeylere karşı ulusal bir hareket başlatan İran hükümdarı Nadir Şah, 1738'de Kandehar ve Kabil'i ele geçirdi.
Nadir Şah, 1747'de öldürülünce, subaylarından Ahmed Han ( aşiretinden), kendisini Kandehar'da kral ilan etti ve Dürrani Hanedanı'nı kurdu. Dürrani Hanedanı'ndan gelen 'ın ölümünden (1793) sonra oğulları ve onlara bağlı aşiret resileri taht için birbirleriyle çatıştılar.
1818'de etkinlik gösteren Dost Muhammed Han, Kabil'de emir olarak tanındı (1839) ve Barakzay hanedanını kurdu. 1926'da Emanullah Han önderliğinde Afganistan Emirliği, Afganistan Krallığı adını aldı.
1973'te, son kral Muhammed Zahir Şah, kuzeni Muhammed Davud Han tarafından muhalefetin de desteklediği bir devirdi. Barakzay hanedanının bir parçası olmasına rağmen, Davud Han gelenekten ayrıldı ve kendini Şah ilan etmedi, bunun yerine monarşiyi kaldırdı ve Afganistan Cumhuriyeti'ni kurdu, kendisi de cumhurbaşkanı oldu. Cumhuriyet, 1978'deki Sevr Devrimi'ne kadar sürdü.
1978'den beri Afganistan, sürekli bir iç çatışma ve dış müdahalelere sahne durumundadır.
Eski cumhurbaşkanı Hamid Karzai, 7 Aralık 2004'te Afganistan'ın demokratik olarak seçilen ilk devlet başkanı oldu. Halefi Eşref Gani 29 Eylül 2014'ten, Taliban'ın 2021 saldırısı sebebiyle 15 Ağustos 2021'de Kabil'in düşmesi üzerine sürgüne gidişine kadar iktidardaydı.
Taliban, 19 Ağustos 2021'de İslam Emirliği'ni resmen restore etti ve liderleri Hibetullah Ahundzade yeni devlet başkanı oldu.
Devlet başkanlarının listesi
(İtalik olarak yazılan tarihler görevin fiilen devam ettiğini göstermektedir)
Hükümdarlar
Hotak İmparatorluğu (1709-1738)
| İsim (doğum - ölüm) | Portre | Tahta geçişi | Tahttan inişi | Hanedan | Not(lar) |
|---|---|---|---|---|---|
(1673 - 1715) |  | 1709 | 1715 | Hotak | Hotak Hanedanı'nın kurucusu |
(? - 1717) | | 1715 | 1717 | Hotak | Mir Veys Hotak'ın kardeşi. Kısa hükümdarlık süresi yeğeni tarafından sona erdirildi. |
(1697 - 22 Nisan 1725) |  | 1717 | 22 Nisan 1725 | Hotak | Mir Veys Hotak'ın oğlu |
(? - 1730) |  | 22 Nisan 1725 | 1730 | Hotak | Mir Veys Hotak'ın yeğeni |
(? - 1738) |  | 1730 | 24 Mart 1738 (tahttan indirildi) | Hotak | Mir Veys Hotak'ın oğlu. sonrası Nadir Şah tarafından tahttan indirildi. |
Dürrani İmparatorluğu (1747-1842)
| İsim (doğum - ölüm) | Portre | Tahta geçişi | Tahttan inişi | Hanedan | Not(lar) |
|---|---|---|---|---|---|
| Ahmed Şah Dürrani (1722 - 16 Ekim 1772) |  | 1747 | 16 Ekim 1772 | ve Dürrani İmparatorluğu'nun kurucusu. Modern Afganistan'ın kurucusu olarak kabul edilir | |
| (1748 - 18 Mayıs 1793) |  | 16 Ekim 1772 | 18 Mayıs 1793 | Ahmed Şah Dürrani'nin oğlu | |
(1770 - 1884) |  | 18 Mayıs 1793 | 25 Temmuz 1801 (tahttan indirildi) | Timur Şah Dürrani'nin oğlu | |
(1769 - 18 Nisan 1829) (ilk saltanatı) |  | 25 Temmuz 1801 | 13 Temmuz 1803 (tahttan indirildi) | Timur Şah Dürrani'nin oğlu | |
(4 Kasım 1785 - 5 Nisan 1842) (ilk saltanatı) |  | 13 Temmuz 1803 | 3 Mayıs 1809 (tahttan indirildi) | Timur Şah Dürrani'nin oğlu | |
(1769 - 18 Nisan 1829) (ikinci saltanatı) | | 3 Mayıs 1809 | 1818 (tahttan indirildi) | Timur Şah Dürrani'nin oğlu | |
(? - ?) | | 1818 | 1819 (tahttan indirildi) | Timur Şah Dürrani'nin oğlu | |
(? - 1 Ekim 1837) | | 1819 | 1823 (tahttan indirildi) | Timur Şah Dürrani'nin oğlu |
Afganistan Emirliği (1823-1926)
| İsim (doğum - ölüm) | Portre | Tahta geçişi | Tahttan inişi | Hanedan | Not(lar) |
|---|---|---|---|---|---|
(1792 - 1834) | | 1823 | 1826 (tahttan indirildi) | Barakzay | Serdar Payendah Han'ın oğlu |
| Dost Muhammed Han (23 Aralık 1793 - 9 Haziran 1863) (ilk saltanatı) |  | Yaz 1826 | 6 Ağustos 1839 (tahttan indirildi) | Barakzay | Serdar Payendah Han'ın oğlu |
(4 Kasım 1785 - 5 Nisan 1842) (ikinci saltanatı) | | 7 Ağustos 1839 | 5 Nisan 1942 | Timur Şah Dürrani'nin oğlu. Şüca Şah, ardından öldürüldü. | |
(1816 - 1847) |  | Mayıs 1842 | 1843 | Barakzay | Dost Muhammed Han'ın oğlu |
| Dost Muhammed Han (23 Aralık 1793 - 9 Haziran 1863) (ikinci saltanatı) | | 1843 | 9 Haziran 1863 | Barakzay | Serdar Payendah Han'ın oğlu |
(1825 - 21 Şubat 1879) (ilk saltanatı) |  | 9 Haziran 1863 | Mayıs 1866 (tahttan indirildi) | Barakzay | Dost Muhammed Han'ın oğlu |
(1815 – 7 Ekim 1867) |  | Mayıs 1866 | 7 Ekim 1867 | Barakzay | Dost Muhammed Han'ın oğlu |
(1820 - 1870) |  | 7 Ekim 1867 | 21 Ağustos 1868 | Barakzay | Dost Muhammed Han'ın oğlu |
(1825 - 21 Şubat 1879) (ikinci saltanatı) | | 9 Eylül 1868 | 21 Şubat 1879 | Barakzay | Dost Muhammed Han'ın oğlu |
(1849 - 15 Kasım 1923) |  | 21 Şubat 1879 | 12 Ekim 1879 (tahttan indirildi) | Barakzay | Şir Ali Han'ın oğlu |
(1857 - 7 Nisan 1914) |  | 12 Ekim 1879 | 31 Mayıs 1880 (tahttan indirildi) | Barakzay | Şir Ali Han'ın oğlu |
| Abdurrahman Han (1840/44 - 1 Ekim 1901) |  | 31 Mayıs 1880 | 1 Ekim 1901 | Barakzay | Muhammed Afzal Han'ın oğlu |
| Habibullah Han (3 Haziran 1872 - 20 Şubat 1919) |  | 1 Ekim 1901 | 20 Şubat 1919 | Barakzay | Abdurrahman Han'ın oğlu |
| Nasrullah Han (1874 - 1920) |  | 20 Şubat 1919 | 28 Şubat 1919 (tahttan indirildi) | Barakzay | Abdurrahman Han'ın oğlu |
| Emanullah Han (1 Haziran 1892 - 25 Nisan 1960) |  | 28 Şubat 1919 | 9 Haziran 1926 | Barakzay | Habibullah Han'ın oğlu |
Afganistan Krallığı (1926-1929)
| İsim (doğum - ölüm) | Portre | Tahta geçişi | Tahttan inişi | Hanedan | Not(lar) |
|---|---|---|---|---|---|
| Emanullah Han (1 Haziran 1892 - 25 Nisan 1960) | | 9 Haziran 1926 | 14 Ocak 1929 (tahttan çekildi) | Barakzay | Habibullah Han'ın oğlu |
| İnayetullah Han (20 Ekim 1888 - 12 Ağustos 1946) |  | 14 Ocak 1929 | 17 Ocak 1929 (tahttan indirildi) | Barakzay | Habibullah Han'ın oğlu |
| İsim (doğum - ölüm) | Portre | Tahta geçişi | Tahttan inişi | Hanedan | Not(lar) |
|---|---|---|---|---|---|
| Habibullah Kalakani (19 Ocak 1891 - 1 Kasım 1929) |  | 17 Ocak 1929 | 13 Ekim 1929 | Hanedanı yok | Kral ve emir olarak taç giydi. 1928-29 iç savaşı sırasında tahta çıktı. Görevden alındı ve idam edildi. |
(1883 - 11 Temmuz 1929) |  | 17 Ocak 1929 | 9 Şubat 1929 | Hanedanı yok | Kral olarak taç giydi. 1928-29 iç savaşı sırasında Kalakani'ye karşı ayaklandı. Yakalanıp idam edildi. |
| Emanullah Han (1 Haziran 1892 - 25 Nisan 1960) | | Mart 1929 | 23 Mayıs 1929 | Barakzay | Habibullah Han'ın oğlu |
| Eski kral. 1928-29 iç savaşı sırasında tahta çıkmak için Afganistan'a döndü. Sonunda Britanya Hindistanı'na geri çekildi. Ayrıca bkz. |
Afganistan Krallığı (restore edildi; 1929-1973)
| İsim (doğum - ölüm) | Portre | Tahta geçişi | Tahttan inişi | Hanedan | Not(lar) |
|---|---|---|---|---|---|
| Muhammed Nadir Şah (9 Nisan 1883 - 8 Kasım 1933) |  | 15 Ekim 1929 | 8 Kasım 1933 | Barakzay | Dost Muhammed Han'ın büyük yeğeni |
| Muhammed Zahir Şah (15 Ekim 1914 - 23 Temmuz 2007) |  | 8 Kasım 1933 | 17 Temmuz 1973 | Barakzay | Muhammed Nadir Şah'ın oğlu |
Yerel hükümdarlar
Bazı yöneticiler, tahtta hak iddia etmek için Afganistan'daki iç çatışmalardan yararlanmaya çalıştılar. Ancak, yönetimleri yalnızca belirli alanlarla sınırlı kaldı.
| İsim (doğum - ölüm) | Portre | Tahta geçişi | Tahttan inişi | Hanedan | Not(lar) |
|---|---|---|---|---|---|
(? - 1914) | | Mayıs 1912 | Mayıs 1912 (tahttan indirildi) | Hanedanı yok | Emir olarak taç giydi. sırasında sadece Host'ta hüküm sürdü. |
(1897 - 18 Şubat 1927) | | Temmuz 1924 | 30 Ocak 1925 (tahttan indirildi) | Barakzay | 'ın oğlu. |
| Emir olarak taç giydi. sırasında 'nde hüküm sürdü. | |||||
(? - ?) | | 1944 | 1946 (tahttan indirildi) | Hanedanı yok | Kral olarak taç giydi. sırasında 'nde hüküm sürdü. |
Hükümdar olmayanlar
| İsim | Portre | Doğum–Ölüm | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Görev Süresi | Siyasi Parti | Not(lar) | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Afganistan Cumhuriyeti (1973-1978) | ||||||||
| Muhammed Davud Han |  | 1909-1978 | 17 Temmuz 1973 | 28 Nisan 1978 | 4 yıl, 285 gün | Bağımsız (1976'ya kadar) | Cumhurbaşkanı. Barakzay hanedanının üyesi (Muhammed Zahir Şah'ın birinci kuzeni). Sevr Devrimi sırasında ailesinin çoğuyla birlikte öldürüldü. Yeni yetkililere teslim olmayı reddettiği için öldürüldüğü iddia edildi. | |
| Afganistan Demokratik Cumhuriyeti (1978-1992) | ||||||||
| Albay Abdül Kadir | | 1944-2014 | 28 Nisan 1978 | 30 Nisan 1978 | 2 gün | Demokratik Halk Partisi ( grubu) | Başkanlığı Başkanı. | |
| Nur Muhammed Tereki |  | 1917-1979 | 30 Nisan 1978 | 14 Eylül 1979 | 1 yıl, 137 gün | Demokratik Halk Partisi ( grubu) | Başkanlığı Başkanı. Hafızullah Emin'in emriyle öldürüldü. | |
| Hafizullah Emin | 1929-1979 | 14 Eylül 1979 | 27 Aralık 1979 | 104 gün | Demokratik Halk Partisi ( grubu) | Başkanlığı Başkanı. sırasında Sovyet özel kuvvetleri tarafından öldürüldü. | ||
| Babrak Karmal | | 1929-1996 | 27 Aralık 1979 | 24 Kasım 1986 | 6 yıl, 332 gün | Demokratik Halk Partisi ( grubu) | Başkanlığı Başkanı. Görevden alındı. | |
| Hacı Muhammed Çamkani | | 1947-2012 | 24 Kasım 1986 | 30 Eylül 1987 | 310 gün | Bağımsız | Başkanlığı Başkanı. sürecinin bir parçası olarak atandı. | |
| Muhammed Necibullah |  | 1947-1996 | 30 Eylül 1987 | 16 Nisan 1992 | 4 yıl, 199 gün | Demokratik Halk Partisi ( grubu) (1990'a kadar) | Cumhurbaşkanı (30 Kasım 1987'ye kadar Başkanlığı Başkanı). İstifa etti. | |
| Abdülrahim Hatif | | 1926-2013 | 16 Nisan 1992 | 28 Nisan 1992 | 12 gün | Cumhurbaşkanı vekili. Görevden alındı. | ||
| Afganistan İslam Devleti (1992-1996) | ||||||||
| Sibgatullah Müceddidi |  | 1926-2019 | 28 Nisan 1992 | 28 Haziran 1992 | 61 gün | Afganistan Ulusal Kurtuluş Cephesi | Devlet başkanı vekili. İstifa etti. | |
| Burhaneddin Rabbani |  | 1940-2011 | 28 Haziran 1992 | 27 Eylül 1996 | 4 yıl, 91 gün | Cemiyet-i İslami | Devlet başkanı. 27 Eylül 1996'da üzerine görevden alındı. 13 Kasım 2001'de kadar 1996-2001 İç Savaşı sırasında isyanda yer almaya devam etti. 1996 ve 2001 yılları arasında İslam Devleti, Afgan topraklarının yalnızca %10'unu kontrol etmesine rağmen uluslararası alanda kabul görmüş hükûmet olarak kaldı. | |
| Afganistan İslam Emirliği (1996-2001) | ||||||||
| Molla Muhammed Ömer | | 1966-2013 | 27 Eylül 1996 | 23 Kasım 2001 | 5 yıl, 47 gün | Taliban | Yüksek Konsey Başkanı, Lider ve Müminlerin Emiri. 13 Kasım 2001'de sırasında görevden alındı. 23 Nisan 2013'teki ölümüne kadar sırasında isyanda yer almaya devam etti. 1996 ve 2001 yılları arasında İslam Emirliği, (Afgan topraklarının yaklaşık %90'ını kontrol etmesine) rağmen hiçbir zaman geniş çapta uluslararası tanınma elde edemedi. | |
| Afganistan İslam Devleti (2001-2002) | ||||||||
| Burhaneddin Rabbani | | 1940-2011 | 13 Kasım 2001 | 22 Aralık 2001 | 39 gün | Cemiyet-i İslami | Devlet başkanı. üzerine görevine geri döndü. | |
| Hamid Karzai |  | 1957- | 22 Aralık 2001 | 13 Temmuz 2002 | 203 gün | Bağımsız | Devlet başkanı vekili. 'nda atandı. | |
| Afganistan Geçiş Yönetimi (2002-2004) | ||||||||
| Hamid Karzai | | 1957- | 13 Temmuz 2002 | 7 Aralık 2004 | 2 yıl, 147 gün | Bağımsız | Geçici Cumhurbaşkanı; 'da atandı | |
| Afganistan İslam Cumhuriyeti (2004-2021) | ||||||||
| Hamid Karzai | | 1957- | 7 Aralık 2004 | 29 Eylül 2014 | 9 yıl, 296 gün | Bağımsız | Cumhurbaşkanı. Demokratik olarak seçilmiş ilk cumhurbaşkanı. 'te seçildi ve 'da yeniden seçildi. | |
| Eşref Gani |  | 1949- | 29 Eylül 2014 | 15 Ağustos 2021 | 6 yıl, 320 gün | Bağımsız | Cumhurbaşkanı. İktidarın ilk barışçıl geçişi. 'te seçildi ve 'da yeniden seçildi. Görevden alındı. | |
| Afganistan İslam Emirliği (2021-günümüz) | ||||||||
| Molla Mevlevî Hibetullah Ahundzade | | y. 1961 – y. 1969 - | 15 Ağustos 2021 | Günümüz | 2 yıl, 316 gün | Taliban | Lider ve Müminlerin Emiri. 15 Ağustos 2021'de Kabil'in geri alınmasına kadar sırasında konumunu iddia etti. 7 Eylül 2021'de resmi olarak göreve atandı. İslam Emirliği, rağmen şu anda uluslararası olarak tanınmamaktadır. | |
Ayrıca bakınız
Notlar
Kaynakça
- ^ . . Londra: Packard Humanities Institute. s. 29. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2010.
- ^ Otfinoski, Steven (2004). Afghanistan. Infobase Publishing. s. 7. ISBN . 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2010.
- ^ Malleson, George Bruce (1878). History of Afghanistan, from the Earliest Period to the Outbreak of the War of 1878. Londra: Elibron.com. s. 227. ISBN . 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2010.
- ^ "Afghanistan". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 14 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2010.
Ahmad Shah DURRANI unified the Pashtun tribes and founded Afghanistan in 1747.
- ^ "Last Afghan empire". , and others. Encyclopædia Britannica Online Version. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2010.
- ^ . The New York Times. 18 Temmuz 1973. 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ William Borders (28 Nisan 1978). . The New York Times. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021.
- ^ Barfield, Thomas (25 Mart 2012). Afghanistan: A Cultural and Political History (Princeton Studies in Muslim Politics). Princeton University Press. ISBN . 14 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ "President Ashraf Ghani flees Afghanistan as Taliban enters Kabul". South China Morning Post (İngilizce). Reuters. 15 Ağustos 2021. 14 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ Schnell, Mychael (19 Ağustos 2021). . TheHill (İngilizce). 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2021.
- ^ Qassem, Dr Ahmad Shayeq (28 Mart 2013). Afghanistan's Political Stability: A Dream Unrealised (İngilizce). Ashgate Publishing, Ltd. s. 175. ISBN . 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ Wazir, Azmatullah Khan (2002). The immediate solution of Afghan crisis (İngilizce). A.K. Wazir. s. 8. 21 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ TIMES, Wireless to THE NEW YORK (18 Ocak 1929). "REBEL BECOMES KING IN AFGHANISTAN; Ex-Water Boy, Revolutionary Leader, Takes Kabul and Forces Inayatullah to Abdicate. ORDER REIGNS IN CAPITAL Amanullah Raises Royal Standard at Kandahar and Plans to Continue Fight. Amanulah to Fight On. Souriya Awaits the Stork. Rebels Get Guns and War Stores. "Water Boy" a Romantic Figure. Britain Denies Intriguing". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2021.
- ^ "AFHGAN USURPER YIELDS TO NEW KING; Bacha Sakao, Former Water Boy, Surrenders Fortress Held for Nearly a Week. WINS PROMISE OF AMNESTY Telegram Wishing Nadir Khan Success Is Sent to Kabul by the British Foreign Secretary". The New York Times (İngilizce). 24 Ekim 1929. ISSN 0362-4331. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2021.
- ^ "AMANULLAH HUNGRY IN FLIGHT TO INDIA; Former Ruler of Afghanistan Had Difficult Trip--Nadir Khan Note Bids for Throne". The New York Times (İngilizce). 26 Mayıs 1929. ISSN 0362-4331. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2021.
- ^ TIMES, Special Cable to THE NEW YORK (18 Ekim 1929). "NADIR KHAN IS ELECTED AMIR OF AFGHANISTAN; Habibullah Is Driven Out of Citadel--Opposing Tribes March Toward Capital". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2021.
- ^ . The New York Times. 9 Kasım 1933. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021.
- ^ "Afghan King Overthrown; A Republic Is Proclaimed". The New York Times (İngilizce). 18 Temmuz 1973. ISSN 0362-4331. 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2021.
- ^ "There was, therefore, little to hinder the assault mounted by the rebel 4th Armored Brigade, led by Major , who had also been prominent in Daoud's own coup five years before. Watanjar first secured the airport, where the other coup leader, Colonel Abdul Qadir, left by helicopter for the . There he took charge and organized air strikes on the , where Daoud and the presidential guard were conducting a desperate defense. Fighting continued the whole day and into the night, when the defenders were finally overwhelmed. Daoud and almost all of his family members, including women and children, died in the fighting. Altogether there were possibly as many as two thousand fatalities, both military and civilian." p. 88 of Ewans, Martin (2002) Afghanistan: A Short History of Its People and Politics HarperCollins, New York, Page 88 10 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 29 Nisan 1978. 28 Haziran 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi – news.bbc.co.uk vasıtasıyla.
- ^ "Nur Mohammad Taraki". 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ "How Soviet troops stormed Kabul palace" (İngilizce). 27 Aralık 2009. 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ Crossette, Barbara (26 Eylül 1996). "Kabul Falls to Islamic Militia; Afghans Accuse Pakistan". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ "Hardliners get key posts in new Taliban government". BBC News (İngilizce). 7 Eylül 2021. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde 1709 da ilk Afgan devleti olan Hotak Imparatorlugu nun kurulusundan bu yana Afganistan devlet baskanlarini listeler Tarihi18 yuzyildan once bugunku Afganistan topraklari bolunmus durumdaydi ve buyuk kismi Delhi Sultanligi tarafindan yonetiliyordu Batidaki Herat bolgesi Iran daki Safevi Devleti nin kuzeydeki Mezar i Serif bolgesi ise Buhara Hanligi nin yonetimindeydi Guneydeki Kandahar bolgesi ise Safevilerle Babur Imparatorlugu Hint Turk Imparatorlugu arasinda el degistiriyordu Iki tarafin baskisi altinda yasayan Afganlarin Pestunlar bagimsizlik girisimleri bastirildi 18 yuzyil basinda Babur Imparatorlugu nun gerilemesi ve Safevilerin zayiflamasi kaynasan Afgan asiretlerinin yeniden ozgurluklerine kavusmalarini ve modern Afganistan in kurulmasini sagladi Bunun ilk belirtisi asiretinin reisi in 1709 da ayaklanarak bagimsizligini ilan etmesi ve Hotak Imparatorlugu nu kurmasi oldu Ama Gilzeylere karsi ulusal bir hareket baslatan Iran hukumdari Nadir Sah 1738 de Kandehar ve Kabil i ele gecirdi Nadir Sah 1747 de oldurulunce subaylarindan Ahmed Han asiretinden kendisini Kandehar da kral ilan etti ve Durrani Hanedani ni kurdu Durrani Hanedani ndan gelen in olumunden 1793 sonra ogullari ve onlara bagli asiret resileri taht icin birbirleriyle catistilar 1818 de etkinlik gosteren Dost Muhammed Han Kabil de emir olarak tanindi 1839 ve Barakzay hanedanini kurdu 1926 da Emanullah Han onderliginde Afganistan Emirligi Afganistan Kralligi adini aldi 1973 te son kral Muhammed Zahir Sah kuzeni Muhammed Davud Han tarafindan muhalefetin de destekledigi bir devirdi Barakzay hanedaninin bir parcasi olmasina ragmen Davud Han gelenekten ayrildi ve kendini Sah ilan etmedi bunun yerine monarsiyi kaldirdi ve Afganistan Cumhuriyeti ni kurdu kendisi de cumhurbaskani oldu Cumhuriyet 1978 deki Sevr Devrimi ne kadar surdu 1978 den beri Afganistan surekli bir ic catisma ve dis mudahalelere sahne durumundadir Eski cumhurbaskani Hamid Karzai 7 Aralik 2004 te Afganistan in demokratik olarak secilen ilk devlet baskani oldu Halefi Esref Gani 29 Eylul 2014 ten Taliban in 2021 saldirisi sebebiyle 15 Agustos 2021 de Kabil in dusmesi uzerine surgune gidisine kadar iktidardaydi Taliban 19 Agustos 2021 de Islam Emirligi ni resmen restore etti ve liderleri Hibetullah Ahundzade yeni devlet baskani oldu Devlet baskanlarinin listesi Italik olarak yazilan tarihler gorevin fiilen devam ettigini gostermektedir Hukumdarlar Hotak Imparatorlugu 1709 1738 Isim dogum olum Portre Tahta gecisi Tahttan inisi Hanedan Not lar 1673 1715 1709 1715 Hotak Hotak Hanedani nin kurucusu 1717 1715 1717 Hotak Mir Veys Hotak in kardesi Kisa hukumdarlik suresi yegeni tarafindan sona erdirildi 1697 22 Nisan 1725 1717 22 Nisan 1725 Hotak Mir Veys Hotak in oglu 1730 22 Nisan 1725 1730 Hotak Mir Veys Hotak in yegeni 1738 1730 24 Mart 1738 tahttan indirildi Hotak Mir Veys Hotak in oglu sonrasi Nadir Sah tarafindan tahttan indirildi Durrani Imparatorlugu 1747 1842 Isim dogum olum Portre Tahta gecisi Tahttan inisi Hanedan Not lar Ahmed Sah Durrani 1722 16 Ekim 1772 1747 16 Ekim 1772 ve Durrani Imparatorlugu nun kurucusu Modern Afganistan in kurucusu olarak kabul edilir 1748 18 Mayis 1793 16 Ekim 1772 18 Mayis 1793 Ahmed Sah Durrani nin oglu 1770 1884 18 Mayis 1793 25 Temmuz 1801 tahttan indirildi Timur Sah Durrani nin oglu 1769 18 Nisan 1829 ilk saltanati 25 Temmuz 1801 13 Temmuz 1803 tahttan indirildi Timur Sah Durrani nin oglu 4 Kasim 1785 5 Nisan 1842 ilk saltanati 13 Temmuz 1803 3 Mayis 1809 tahttan indirildi Timur Sah Durrani nin oglu 1769 18 Nisan 1829 ikinci saltanati 3 Mayis 1809 1818 tahttan indirildi Timur Sah Durrani nin oglu 1818 1819 tahttan indirildi Timur Sah Durrani nin oglu 1 Ekim 1837 1819 1823 tahttan indirildi Timur Sah Durrani nin ogluAfganistan Emirligi 1823 1926 Isim dogum olum Portre Tahta gecisi Tahttan inisi Hanedan Not lar 1792 1834 1823 1826 tahttan indirildi Barakzay Serdar Payendah Han in ogluDost Muhammed Han 23 Aralik 1793 9 Haziran 1863 ilk saltanati Yaz 1826 6 Agustos 1839 tahttan indirildi Barakzay Serdar Payendah Han in oglu 4 Kasim 1785 5 Nisan 1842 ikinci saltanati 7 Agustos 1839 5 Nisan 1942 Timur Sah Durrani nin oglu Suca Sah ardindan olduruldu 1816 1847 Mayis 1842 1843 Barakzay Dost Muhammed Han in ogluDost Muhammed Han 23 Aralik 1793 9 Haziran 1863 ikinci saltanati 1843 9 Haziran 1863 Barakzay Serdar Payendah Han in oglu 1825 21 Subat 1879 ilk saltanati 9 Haziran 1863 Mayis 1866 tahttan indirildi Barakzay Dost Muhammed Han in oglu 1815 7 Ekim 1867 Mayis 1866 7 Ekim 1867 Barakzay Dost Muhammed Han in oglu 1820 1870 7 Ekim 1867 21 Agustos 1868 Barakzay Dost Muhammed Han in oglu 1825 21 Subat 1879 ikinci saltanati 9 Eylul 1868 21 Subat 1879 Barakzay Dost Muhammed Han in oglu 1849 15 Kasim 1923 21 Subat 1879 12 Ekim 1879 tahttan indirildi Barakzay Sir Ali Han in oglu 1857 7 Nisan 1914 12 Ekim 1879 31 Mayis 1880 tahttan indirildi Barakzay Sir Ali Han in ogluAbdurrahman Han 1840 44 1 Ekim 1901 31 Mayis 1880 1 Ekim 1901 Barakzay Muhammed Afzal Han in ogluHabibullah Han 3 Haziran 1872 20 Subat 1919 1 Ekim 1901 20 Subat 1919 Barakzay Abdurrahman Han in ogluNasrullah Han 1874 1920 20 Subat 1919 28 Subat 1919 tahttan indirildi Barakzay Abdurrahman Han in ogluEmanullah Han 1 Haziran 1892 25 Nisan 1960 28 Subat 1919 9 Haziran 1926 Barakzay Habibullah Han in ogluAfganistan Kralligi 1926 1929 Isim dogum olum Portre Tahta gecisi Tahttan inisi Hanedan Not lar Emanullah Han 1 Haziran 1892 25 Nisan 1960 9 Haziran 1926 14 Ocak 1929 tahttan cekildi Barakzay Habibullah Han in ogluInayetullah Han 20 Ekim 1888 12 Agustos 1946 14 Ocak 1929 17 Ocak 1929 tahttan indirildi Barakzay Habibullah Han in ogluSakkavist Emirligi ve 1928 1929 Ic Savasi Isim dogum olum Portre Tahta gecisi Tahttan inisi Hanedan Not lar Habibullah Kalakani 19 Ocak 1891 1 Kasim 1929 17 Ocak 1929 13 Ekim 1929 Hanedani yok Kral ve emir olarak tac giydi 1928 29 ic savasi sirasinda tahta cikti Gorevden alindi ve idam edildi 1883 11 Temmuz 1929 17 Ocak 1929 9 Subat 1929 Hanedani yok Kral olarak tac giydi 1928 29 ic savasi sirasinda Kalakani ye karsi ayaklandi Yakalanip idam edildi Emanullah Han 1 Haziran 1892 25 Nisan 1960 Mart 1929 23 Mayis 1929 Barakzay Habibullah Han in ogluEski kral 1928 29 ic savasi sirasinda tahta cikmak icin Afganistan a dondu Sonunda Britanya Hindistani na geri cekildi Ayrica bkz Afganistan Kralligi restore edildi 1929 1973 Isim dogum olum Portre Tahta gecisi Tahttan inisi Hanedan Not lar Muhammed Nadir Sah 9 Nisan 1883 8 Kasim 1933 15 Ekim 1929 8 Kasim 1933 Barakzay Dost Muhammed Han in buyuk yegeniMuhammed Zahir Sah 15 Ekim 1914 23 Temmuz 2007 8 Kasim 1933 17 Temmuz 1973 Barakzay Muhammed Nadir Sah in ogluYerel hukumdarlar Bazi yoneticiler tahtta hak iddia etmek icin Afganistan daki ic catismalardan yararlanmaya calistilar Ancak yonetimleri yalnizca belirli alanlarla sinirli kaldi Isim dogum olum Portre Tahta gecisi Tahttan inisi Hanedan Not lar 1914 Mayis 1912 Mayis 1912 tahttan indirildi Hanedani yok Emir olarak tac giydi sirasinda sadece Host ta hukum surdu 1897 18 Subat 1927 Temmuz 1924 30 Ocak 1925 tahttan indirildi Barakzay in oglu Emir olarak tac giydi sirasinda nde hukum surdu 1944 1946 tahttan indirildi Hanedani yok Kral olarak tac giydi sirasinda nde hukum surdu Hukumdar olmayanlar Isim Portre Dogum Olum Gorev Baslangici Gorev Bitisi Gorev Suresi Siyasi Parti Not lar Afganistan Cumhuriyeti 1973 1978 Muhammed Davud Han 1909 1978 17 Temmuz 1973 28 Nisan 1978 4 yil 285 gun Bagimsiz 1976 ya kadar Cumhurbaskani Barakzay hanedaninin uyesi Muhammed Zahir Sah in birinci kuzeni Sevr Devrimi sirasinda ailesinin coguyla birlikte olduruldu Yeni yetkililere teslim olmayi reddettigi icin olduruldugu iddia edildi Afganistan Demokratik Cumhuriyeti 1978 1992 Albay Abdul Kadir 1944 2014 28 Nisan 1978 30 Nisan 1978 2 gun Demokratik Halk Partisi grubu Baskanligi Baskani Nur Muhammed Tereki 1917 1979 30 Nisan 1978 14 Eylul 1979 1 yil 137 gun Demokratik Halk Partisi grubu Baskanligi Baskani Hafizullah Emin in emriyle olduruldu Hafizullah Emin 1929 1979 14 Eylul 1979 27 Aralik 1979 104 gun Demokratik Halk Partisi grubu Baskanligi Baskani sirasinda Sovyet ozel kuvvetleri tarafindan olduruldu Babrak Karmal 1929 1996 27 Aralik 1979 24 Kasim 1986 6 yil 332 gun Demokratik Halk Partisi grubu Baskanligi Baskani Gorevden alindi Haci Muhammed Camkani 1947 2012 24 Kasim 1986 30 Eylul 1987 310 gun Bagimsiz Baskanligi Baskani surecinin bir parcasi olarak atandi Muhammed Necibullah 1947 1996 30 Eylul 1987 16 Nisan 1992 4 yil 199 gun Demokratik Halk Partisi grubu 1990 a kadar Cumhurbaskani 30 Kasim 1987 ye kadar Baskanligi Baskani Istifa etti Abdulrahim Hatif 1926 2013 16 Nisan 1992 28 Nisan 1992 12 gun Cumhurbaskani vekili Gorevden alindi Afganistan Islam Devleti 1992 1996 Sibgatullah Muceddidi 1926 2019 28 Nisan 1992 28 Haziran 1992 61 gun Afganistan Ulusal Kurtulus Cephesi Devlet baskani vekili Istifa etti Burhaneddin Rabbani 1940 2011 28 Haziran 1992 27 Eylul 1996 4 yil 91 gun Cemiyet i Islami Devlet baskani 27 Eylul 1996 da uzerine gorevden alindi 13 Kasim 2001 de kadar 1996 2001 Ic Savasi sirasinda isyanda yer almaya devam etti 1996 ve 2001 yillari arasinda Islam Devleti Afgan topraklarinin yalnizca 10 unu kontrol etmesine ragmen uluslararasi alanda kabul gormus hukumet olarak kaldi Afganistan Islam Emirligi 1996 2001 Molla Muhammed Omer 1966 2013 27 Eylul 1996 23 Kasim 2001 5 yil 47 gun Taliban Yuksek Konsey Baskani Lider ve Muminlerin Emiri 13 Kasim 2001 de sirasinda gorevden alindi 23 Nisan 2013 teki olumune kadar sirasinda isyanda yer almaya devam etti 1996 ve 2001 yillari arasinda Islam Emirligi Afgan topraklarinin yaklasik 90 ini kontrol etmesine ragmen hicbir zaman genis capta uluslararasi taninma elde edemedi Afganistan Islam Devleti 2001 2002 Burhaneddin Rabbani 1940 2011 13 Kasim 2001 22 Aralik 2001 39 gun Cemiyet i Islami Devlet baskani uzerine gorevine geri dondu Hamid Karzai 1957 22 Aralik 2001 13 Temmuz 2002 203 gun Bagimsiz Devlet baskani vekili nda atandi Afganistan Gecis Yonetimi 2002 2004 Hamid Karzai 1957 13 Temmuz 2002 7 Aralik 2004 2 yil 147 gun Bagimsiz Gecici Cumhurbaskani da atandiAfganistan Islam Cumhuriyeti 2004 2021 Hamid Karzai 1957 7 Aralik 2004 29 Eylul 2014 9 yil 296 gun Bagimsiz Cumhurbaskani Demokratik olarak secilmis ilk cumhurbaskani te secildi ve da yeniden secildi Esref Gani 1949 29 Eylul 2014 15 Agustos 2021 6 yil 320 gun Bagimsiz Cumhurbaskani Iktidarin ilk bariscil gecisi te secildi ve da yeniden secildi Gorevden alindi Afganistan Islam Emirligi 2021 gunumuz Molla Mevlevi Hibetullah Ahundzade y 1961 y 1969 15 Agustos 2021 Gunumuz 2 yil 316 gun Taliban Lider ve Muminlerin Emiri 15 Agustos 2021 de Kabil in geri alinmasina kadar sirasinda konumunu iddia etti 7 Eylul 2021 de resmi olarak goreve atandi Islam Emirligi ragmen su anda uluslararasi olarak taninmamaktadir Ayrica bakinizAfganistan Islam Emirligi lideri Afganistan cumhurbaskani Afganistan basbakani Afganistan icra kurulu baskanlari listesi Afganistan tarihi AfganlarNotlar Cogu kaynak Kalakani nin Kabil i ele gecirdigi gun olan 17 Ocak 1929 u saltanatinin basladigi tarih olarak listeler Ancak kendisi 14 Aralik 1928 den itibaren emir unvanini kullaniyordu Nadir Sah tarafindan oldurulduKaynakca Londra Packard Humanities Institute s 29 10 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2010 Otfinoski Steven 2004 Afghanistan Infobase Publishing s 7 ISBN 0 8160 5056 2 18 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2010 Malleson George Bruce 1878 History of Afghanistan from the Earliest Period to the Outbreak of the War of 1878 Londra Elibron com s 227 ISBN 1 4021 7278 8 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2010 Afghanistan The World Factbook Central Intelligence Agency 14 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2010 Ahmad Shah DURRANI unified the Pashtun tribes and founded Afghanistan in 1747 Last Afghan empire and others Encyclopaedia Britannica Online Version 12 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2010 The New York Times 18 Temmuz 1973 17 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mayis 2020 William Borders 28 Nisan 1978 The New York Times 15 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2021 Barfield Thomas 25 Mart 2012 Afghanistan A Cultural and Political History Princeton Studies in Muslim Politics Princeton University Press ISBN 978 0691154411 14 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2021 President Ashraf Ghani flees Afghanistan as Taliban enters Kabul South China Morning Post Ingilizce Reuters 15 Agustos 2021 14 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2021 Schnell Mychael 19 Agustos 2021 TheHill Ingilizce 19 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2021 Qassem Dr Ahmad Shayeq 28 Mart 2013 Afghanistan s Political Stability A Dream Unrealised Ingilizce Ashgate Publishing Ltd s 175 ISBN 9781409499428 14 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2021 Wazir Azmatullah Khan 2002 The immediate solution of Afghan crisis Ingilizce A K Wazir s 8 21 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2021 TIMES Wireless to THE NEW YORK 18 Ocak 1929 REBEL BECOMES KING IN AFGHANISTAN Ex Water Boy Revolutionary Leader Takes Kabul and Forces Inayatullah to Abdicate ORDER REIGNS IN CAPITAL Amanullah Raises Royal Standard at Kandahar and Plans to Continue Fight Amanulah to Fight On Souriya Awaits the Stork Rebels Get Guns and War Stores Water Boy a Romantic Figure Britain Denies Intriguing The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 3 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2021 AFHGAN USURPER YIELDS TO NEW KING Bacha Sakao Former Water Boy Surrenders Fortress Held for Nearly a Week WINS PROMISE OF AMNESTY Telegram Wishing Nadir Khan Success Is Sent to Kabul by the British Foreign Secretary The New York Times Ingilizce 24 Ekim 1929 ISSN 0362 4331 3 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2021 AMANULLAH HUNGRY IN FLIGHT TO INDIA Former Ruler of Afghanistan Had Difficult Trip Nadir Khan Note Bids for Throne The New York Times Ingilizce 26 Mayis 1929 ISSN 0362 4331 3 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2021 TIMES Special Cable to THE NEW YORK 18 Ekim 1929 NADIR KHAN IS ELECTED AMIR OF AFGHANISTAN Habibullah Is Driven Out of Citadel Opposing Tribes March Toward Capital The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 3 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2021 The New York Times 9 Kasim 1933 3 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2021 Afghan King Overthrown A Republic Is Proclaimed The New York Times Ingilizce 18 Temmuz 1973 ISSN 0362 4331 17 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2021 There was therefore little to hinder the assault mounted by the rebel 4th Armored Brigade led by Major who had also been prominent in Daoud s own coup five years before Watanjar first secured the airport where the other coup leader Colonel Abdul Qadir left by helicopter for the There he took charge and organized air strikes on the where Daoud and the presidential guard were conducting a desperate defense Fighting continued the whole day and into the night when the defenders were finally overwhelmed Daoud and almost all of his family members including women and children died in the fighting Altogether there were possibly as many as two thousand fatalities both military and civilian p 88 of Ewans Martin 2002 Afghanistan A Short History of Its People and Politics HarperCollins New York Page 88 10 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 0 06 050507 9 29 Nisan 1978 28 Haziran 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi news bbc co uk vasitasiyla Nur Mohammad Taraki 29 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2021 How Soviet troops stormed Kabul palace Ingilizce 27 Aralik 2009 12 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2021 Crossette Barbara 26 Eylul 1996 Kabul Falls to Islamic Militia Afghans Accuse Pakistan The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 13 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2021 Hardliners get key posts in new Taliban government BBC News Ingilizce 7 Eylul 2021 7 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2021