Yalancı iğde, Çıçırgan ya da Yer iğdesi (Latince Hippophae rhamnoides) İğdegiller ailesindendir. 10 m yüksekliğinde, dikenli bir ağaçtır. Genç dalları gümüş gibi parlak olur; daha sonra pas tutmuş gibi rengi solar. Ucu 7 cm dikendir. Yaprakları boğumlu, üstü koyu yeşil-gri, altı sarımsı veya beyaz, gümüş gibi parlaktır. Çiçekleri çift eşeylidir. Küçük çekirdekli yemişinin rengi kırmızı veya sarımsı, tadı ekşidir. Yemişi şıralı, yumuşak ve çabuk ezilir. Dağlık bölgelerde, göl ve akarsuların kıyılarında, kumlu ve taşlı bölgelerde yetişir. Hammadde olarak pişmiş yemişi toplanır. Yemişi hava soğuyunca (-15C°) çırpılarak toplanır.
Çıçırgan | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hippophae rhamnoides | ||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
|
Bitkinin Latince adı, Hippo (at) ve Phaos (parlamak) kelimelerinin birleşmesiyle oluşturulmuştur çünkü antik kaynaklara göre meyveleri ve narin dalları atların yemlerine karıştırıldığında atları güçlendirmekte ve postlarını parlak hale getirmektedir.
Günümüzde Kuzey Avrupa ve ABD'de alternatif bir tarım ürünü olarak incelenen bitki, Çin'de fazla miktarda üretilmektedir.
Tıpta
İltihaba karşı, mikrop öldürücü, ağrı kesici, yaraları tedavi edici özelliklere sahiptir. Şırası sıkılıp alındıktan sonra, kalan kısmı, kurutulur ve sonra bitki yağında bekletilir. Bu işlem birkaç aşamadan geçirilir ve sonuçta yalancı iğde yağı elde edilir. Çıçırgan yağı, ciltte, mukozada oluşan çeşitli yaraları tedavi eder. Bu yüzden, bu yağ, yemek borusundaki zararlı şişliklerde, mide ve on iki parmak bağırsağındaki yara hastalığında, ayrıca rahim ağzı iltihabında ve başka jinekolojik hastalıkların tedavisinde kullanılır. Çıçırgan yağı, cilt hastalıklarında (egzema, erpes), uzun zamandır iyileşmeyen yaraların tedavisinde olumlu sonuç verir. Tibet hekimliğinde, çıçırganın yaprakları romatizmada kompres olarak kullanılır. Çıçırgan yağından iltihaplı hastalıklarda ağrıyı azaltmak ve dindirmek için yararlanırlar.
Rus kozmonotların uzay yolculuklarında beslenme desteği olması için bu meyvenin suyunu içtikleri ve kozmik radyasyona karşı yine bu meyvelerden elde edilen püreyi ciltlerine sürdükleri bilinmektedir.
Kozmetik amaçla, çıçırgan yağından özel bir maske hazırlanarak, ciltteki çeşitli lekeleri, sivilcileri gidermek için ve saç dökülmesinde faydalanılır.
Çıçırgan yağı, mide suyunun fazla salgılanmasını azaltır; karaciğer hastalığında rastlanılan zehirlenmelere karşı etkilidir. Çıçırganın yağında katı yağı asitleri (linol, lipolen), yağda eriyen vitaminler (retinol, tokoferol), fosfolipitler, bitki sterinleri çok sayıda bulunur; aterosklerozu önlemekte kullanılır. Çıçırgan yağı, kandaki kolestrol düzeyinde azalma olunca da kullanılabilir.
Çıçırgan yağı, eczanelerde 50-100 ml'lik cam şişelerde satılır. Ondaki karotinoillerin oranı %30 mg, %180 mg'dır. Ciltteki yaraları tedavi ederken, gazlı bezi çıçırgan yağında ıslatarak, hastalıklı bölge örtülür. Bu işlem her gün tekrarlanarak uygulanır.
Yemek borusundaki zararlı şişliklerin tedavisinde, günde 2-3 kez, 1/2 yemek kaşığı çıçırgan yağı verilir. Mide ve on iki parmak bağırsağının yaralarında ise, 2-3 kez yemekten 30-40 dakika önce, 1 çay kaşığı içilir. Rahim yaralarının tedavisinde, yuvarlanmış gazlı bez, çıçırgan yağında (5–10 mg) ıslatılır ve rahim ağzındaki yaraya yapıştırılır. Her gün değiştirilmelidir. Kolpit tedavide 10-15; endoservisittet ve rahim ağzı erozyonunda 8-12 kez işlem uygulanır. Gerektiğinde 4-6 hafta dinlendikten sonra tedaviye devam edilebilir. Çıçırganın yemişi, polivitaminli bir maddedir. Ondan ayrıca reçel, jöle, şarap hazırlanır.
Kaynakça
- ^ (PDF). Nevada Üniversitesi. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2014.
Dış bağlantılar
- Avrupa florası Hippophae 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Pakistan florası Hippophae 21 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Çin florası Hippophae türler listesi 20 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nevada Üniversitesi veri dosyası Hippophae
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yalanci igde Cicirgan ya da Yer igdesi Latince Hippophae rhamnoides Igdegiller ailesindendir 10 m yuksekliginde dikenli bir agactir Genc dallari gumus gibi parlak olur daha sonra pas tutmus gibi rengi solar Ucu 7 cm dikendir Yapraklari bogumlu ustu koyu yesil gri alti sarimsi veya beyaz gumus gibi parlaktir Cicekleri cift eseylidir Kucuk cekirdekli yemisinin rengi kirmizi veya sarimsi tadi eksidir Yemisi sirali yumusak ve cabuk ezilir Daglik bolgelerde gol ve akarsularin kiyilarinda kumlu ve tasli bolgelerde yetisir Hammadde olarak pismis yemisi toplanir Yemisi hava soguyunca 15C cirpilarak toplanir CicirganHippophae rhamnoidesBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube MagnoliophytaSinif MagnoliopsidaTakim RosalesFamilya ElaeagnaceaeCins Hippophae L Turler Bitkinin Latince adi Hippo at ve Phaos parlamak kelimelerinin birlesmesiyle olusturulmustur cunku antik kaynaklara gore meyveleri ve narin dallari atlarin yemlerine karistirildiginda atlari guclendirmekte ve postlarini parlak hale getirmektedir Gunumuzde Kuzey Avrupa ve ABD de alternatif bir tarim urunu olarak incelenen bitki Cin de fazla miktarda uretilmektedir TiptaIltihaba karsi mikrop oldurucu agri kesici yaralari tedavi edici ozelliklere sahiptir Sirasi sikilip alindiktan sonra kalan kismi kurutulur ve sonra bitki yaginda bekletilir Bu islem birkac asamadan gecirilir ve sonucta yalanci igde yagi elde edilir Cicirgan yagi ciltte mukozada olusan cesitli yaralari tedavi eder Bu yuzden bu yag yemek borusundaki zararli sisliklerde mide ve on iki parmak bagirsagindaki yara hastaliginda ayrica rahim agzi iltihabinda ve baska jinekolojik hastaliklarin tedavisinde kullanilir Cicirgan yagi cilt hastaliklarinda egzema erpes uzun zamandir iyilesmeyen yaralarin tedavisinde olumlu sonuc verir Tibet hekimliginde cicirganin yapraklari romatizmada kompres olarak kullanilir Cicirgan yagindan iltihapli hastaliklarda agriyi azaltmak ve dindirmek icin yararlanirlar Rus kozmonotlarin uzay yolculuklarinda beslenme destegi olmasi icin bu meyvenin suyunu ictikleri ve kozmik radyasyona karsi yine bu meyvelerden elde edilen pureyi ciltlerine surdukleri bilinmektedir Meyveleri ve yalanci igde Kozmetik amacla cicirgan yagindan ozel bir maske hazirlanarak ciltteki cesitli lekeleri sivilcileri gidermek icin ve sac dokulmesinde faydalanilir Cicirgan yagi mide suyunun fazla salgilanmasini azaltir karaciger hastaliginda rastlanilan zehirlenmelere karsi etkilidir Cicirganin yaginda kati yagi asitleri linol lipolen yagda eriyen vitaminler retinol tokoferol fosfolipitler bitki sterinleri cok sayida bulunur aterosklerozu onlemekte kullanilir Cicirgan yagi kandaki kolestrol duzeyinde azalma olunca da kullanilabilir Cicirgan yagi eczanelerde 50 100 ml lik cam siselerde satilir Ondaki karotinoillerin orani 30 mg 180 mg dir Ciltteki yaralari tedavi ederken gazli bezi cicirgan yaginda islatarak hastalikli bolge ortulur Bu islem her gun tekrarlanarak uygulanir Yemek borusundaki zararli sisliklerin tedavisinde gunde 2 3 kez 1 2 yemek kasigi cicirgan yagi verilir Mide ve on iki parmak bagirsaginin yaralarinda ise 2 3 kez yemekten 30 40 dakika once 1 cay kasigi icilir Rahim yaralarinin tedavisinde yuvarlanmis gazli bez cicirgan yaginda 5 10 mg islatilir ve rahim agzindaki yaraya yapistirilir Her gun degistirilmelidir Kolpit tedavide 10 15 endoservisittet ve rahim agzi erozyonunda 8 12 kez islem uygulanir Gerektiginde 4 6 hafta dinlendikten sonra tedaviye devam edilebilir Cicirganin yemisi polivitaminli bir maddedir Ondan ayrica recel jole sarap hazirlanir Kaynakca PDF Nevada Universitesi 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2014 Dis baglantilarAvrupa florasi Hippophae 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pakistan florasi Hippophae 21 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cin florasi Hippophae turler listesi 20 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nevada Universitesi veri dosyasi Hippophae