Cilalı Taş Devri veya bilimsel adıyla Neolitik Çağ (Yeni Taş Çağı), tarih öncesi çağlardan biridir. Neolitik Çağ veya Yeni Taş Devri (Grekçe νέος néos 'yeni' ve Grekçe: λίθος líthos 'taş' kelimelerinden türetilmiştir) Taş Devri'nin Avrupa, Asya ve Afrika'daki son bölümü olan arkeolojik bir dönemdir. Neolitik çağ, dünyanın çeşitli yerlerinde bağımsız olarak ortaya çıkmış gibi görünen geniş kapsamlı gelişmelerden oluşan Neolitik Devrimi gördü. Bu "Neolitik paket" çiftçiliğin başlayışını, hayvanların evcilleştirilmesini ve avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik tarza geçişi içeriyordu.
Neolitik, sabit insan yerleşimleriyle karakterize edilir. Modern Türkiye'de Aşıklı Höyük'teki Çömlekçilik Öncesi Neolitik B konutunun yeniden inşası. | |
Evre | Taş Devri'nin son dönemi |
---|---|
Öncül | Mezolitik, Epipaleolitik |
Ardıl | Bakır Çağı |
'Neolitik' terimi, 1865 yılında Sir John Lubbock tarafından üç yaş sisteminin geliştirilmiş hali olarak icat edildi.
Neolitik dönem, yaklaşık 12.000 yıl önce Epipaleolitik Yakın Doğu'da ve daha sonra dünyanın diğer bölgelerinde tarımın ortaya çıkmasıyla başladı. Yakın Doğu'da, yaklaşık 6.500 yıl öncesinden (M.Ö. 4500) Kalkolitik Çağ'ın (Bakır Çağı) geçiş dönemine kadar sürmüş, metalurjinin gelişmesiyle işaretlenmiş ve Bronz Çağı ve Demir Çağı'na kadar sürmüştür.
Bu dönemde (MÖ 8000-5500) önceki devirlere göre daha sert ve daha düzgün taş aletler yapılmıştır. Topraktan veya kilden yapılan kaplar ateşte pişirilmiş, bunun sonucunda seramik sanatı başlamıştır. Bu devirdeki insanlar bilgi ve teknikte önceki dönemlere göre oldukça ileri bir düzeye çıkmışlardır. Kemik ve taştan daha kullanışlı aletler yapılmıştır. İnsanların yerleşik düzene geçmesi de bu dönemde meydana gelmiştir. Birbirine yakın aileler topluca bir yerde oturarak köyleri meydana getirmişlerdir. Böylece tarihteki ilk köyler kurulmuştur. Ayrıca insanlar tahıl üretimine de başlamış, hayvanlar evcilleştirilmiş, insanlar tüketicilikten üretici duruma geçmişlerdir. İlk defa ticaret başlamıştır.
Diğer yerlerde Neolitik, Mezolitik'i (Orta Taş Çağı) takip etti ve daha sonraya kadar sürdü. Antik Mısır'da Neolitik dönem Protodinastik döneme kadar (y. M.Ö. 3.150) sürdü. Çin'de, Şang öncesi Erlitou kültürünün yükselişiyle birlikte M.Ö. 2.000'lere kadar sürerken ve İskandinavya'da Neolitik, M.Ö. 2.000'e kadar sürdü.
Başlangıç noktası ve özellikleri
Gezegende yaşanan son buzul çağının sona ermesi ardından, insan topluluklarının yayılma eğilimi gösterdikleri ılıman iklim kuşaklarında, yepyeni bir evrimsel açılım yaşanmaya başlanmıştır. Buzulların çekilmesiyle ılıman iklim kuşağında gerek fauna gerekse flora, hem çeşitlilik hem de popülasyon olarak belirgin gelişmeler göstermiştir. Bu mevsimsel farklılıkların oldukça belirgin olduğu ve genellikle kurak sayılabilecek yaşam alanlarında ortaya çıkan ve yayılabilen türler, kaçınılmaz olarak dayanıklı, uyum sağlama ve üreme yetenekleri geniş, görece daha küçük cüsseli türlerdi. Bu ortam, insan topluluklarına geniş olanaklar sunmuştur.
Beslenme alışkanlıkları
Buğday ve arpa gibi yaygın, kurak iklime uyumlu bitki türlerinin ve koyun, keçi, sığır gibi otçul türlerin ortaya çıkması ve yaygınlaşmasıyla insan topluluklarının yaşam biçimi de değişmeye başlamıştır. Doğaya doğrudan müdahale ederek, besin olarak kullanılabilecek bitki türlerini yetiştirme ve bazı hayvan türlerini evcilleştirerek sürüler oluşturmak, bu dönemin belirgin özelliği olmuştur.
İnsan toplulukları bu yeni yaşam tarzında iki ana kolda gelişme göstermişlerdi. Bazı topluluklar evcilleştirdikleri hayvanlardan oluşan sürüleri temel besin kaynağı olarak kullanırken bazı topluluklar ise sınırlı ölçüde de olsa bahçe tarımına başlamışlardır. Her iki ana kol da avcı-toplayıcı topluluklar olmaktan zamanla çıkmış, bir anlamda besin üreten topluluklar haline dönüşmeye başlamışlardır. Kuşkusuz ağırlıklı olarak tarımla uğraşan topluluklar, avcı-toplayıcı toplulukların yaşam tarzını bırakarak yerleşik düzene geçmek zorunda kalmışlardır. Ağırlıklı olarak hayvan sürülerini kullanan topluluklar ise göçebe ya da yarı-göçebe topluluklar haline gelmişlerdir.
Özellikle tarım yapmanın öğrenilmesi bu toplumların beslenme ve yaşam tarzlarında kökten değişikliklere yol açmıştır. Büyük ölçüde rastlantılara, ileri derecede uzmanlaşmaya bağlı olan avcı-toplayıcı yaşam tarzı yerini, besin maddelerini saklayabilen ve beslenme açısından daha güvenli toplumlar almıştır.
Bu gelişmeler, "Neolitik Devrim" olarak adlandırılan ve insan topluluklarının yaşam biçiminde köklü değişikliklere yol açan bir süreçtir. Gezegenin her yöresinde yaşamakta olan topluluklarda zamandaş olarak ortaya çıkmayan Neolitik Devrim başlangıçta; Orta Doğu, Ön Asya, Uzak doğu gibi geniş ve düzenli akarsuların yaygın olduğu bölgelerde yaşanmaya başlanmıştır.
Dönemler
Neolitik çağ, çanak çömleksiz Neolitik ve çanak çömlekli Neolitik olmak üzere ikiye ayrılır. Bu çağda tarımın keşfi, hayvan evcilleştirme, çanak çömlek yapımı, ekmek yapımı, duvarlara resim çizilmesi gözlemlenmiş, tekerleğin temelleri atılmıştır.
Çanak Çömleksiz Neolitik
Tarımın keşfedildiği ilk yer Orta Doğu'da Bereketli Hilal adı verilen bölgedir. Tarımın keşfedilmiş olması üretici ekonomiye geçişin başlangıcı olduğundan en önemli gelişmedir. Ayrıca bu dönemde hayvanlar evcilleştirilmeye başlanmıştır. Köpek, Mezolotik dönemde evcilleştirilen ilk hayvandır. Etinden, sütünden, yününden vb. faydalanmak amacı ile koyun, keçi, domuz ve sığır gibi hayvanlar daha sonraları evcilleştirilen hayvanlardır. Daha sonraki gelişmelerde, ev yapımı vardır. İlk zamanlar dairesel kulübeler halinde başlayan ev yapımları, daha sonra dikdörtgenler şeklinde gerçek ev görünümünde yapılmıştır. Bunun sonucu olarak köyler ortaya çıkmıştır. Uzun mesafeli ticarete konu olan ilk mal, obsidyendir. (Obsidyen, siyah renkli volkanik taştır) Obsidyen alet yapımında kullanılan hammaddedir. Bu çağda bakır da kullanılmaya başlamıştır.
Çanak Çömlekli Neolitik
Bu çağda, avcılık tamamen bırakılmıştır. Artık besin üretimine dayalı ekonomi tamamen yerleşmiştir. Düzenli evler yapılmıştır. Bu evlerde ayrı ayrı odalar vardır. Ayrıca Jeriko ve Jarma (Filistin) gibi yerleşim yerlerinin etraflarına sur duvarlar yapılmıştır. Sur duvarlar derin hendeklerle çevrilmiştir. Bu duvarların önemi, ortak emek gücünün kullanılması ve ileri düzeyde bir toplumsal örgütlenmenin görülmesidir. Bu dönemin sonuna doğru, ölüler evlerin tabanına gömülmek yerine yerleşim yerlerinin dışında bir yere gömülmeye başlanmıştır.
Neolitik insan yerleşimleri şunları içerir:
İsim | Yer | Erken tarih (MÖ) | Geç tarih (MÖ) | Yorum |
---|---|---|---|---|
Suriye | 9400 | 10.700 | ||
Franchthi Mağarası | Yunanistan | 10,000 | MÖ 7500 ve 6000 yılları arasında yeniden işgal edildi | |
Göbekli Tepe | Türkiye | 8000 | 9600 | |
Hebei, Çin | 9000 | 9500 | ||
Byblos | Lübnan | 7000 | 8800 | |
Eriha () | Batı Şeria | 9500 | Daha önceki Epipaleolitik dönemden kaynaklanmaktadır. Natufian kültürü | |
Estonya | 5000 | 8500 | 'nün bilinen en eski yerleşimi | |
Aşıklı Höyük | Orta Anadolu, Türkiye, Akeramik Neolitik dönem yerleşimi | 7400 | 8200 | Levant'taki E/MPPNB ile korelasyon |
Nevali Çori | Türkiye | 8000 | ||
Hindistan | 7200 | 7600 | ||
Çin | 6100 | 7500 | Pirinç kalıntıları karbon-14 ile MÖ 8200-7800 yıllarına tarihlendirildi | |
Çatalhöyük | Türkiye | 5700 | 7500 | |
Menteş Tepe ve Kamiltepe | Azerbaycan | 3000 | 7000 | |
Ürdün | 5000 | 7250 | ||
İran | 7200 | |||
Hindistan | 7100 | |||
Motza | İsrail | 7000 | ||
İran | 7000 | |||
Hindistan | 7000 | Pirinç yetiştiriciliği, seramik vb. | ||
Jiahu | Çin | 5800 | 7000 | |
Knossos | Girit | 7000 | ||
Hirokitya | Kıbrıs | 4000 | 7000 | |
Mehrgarh | Pakistan | 5500 | 7000 | Kerpiç, evler, tarım vb. içeren basit ama özenli bir kültür. |
Yunanistan | 6850 | 660 yıllık bir hata payı ile | ||
Sri Lanka | 6700 | MÖ 11.000 gibi erken bir tarihte yulaf ve arpa ekimi | ||
Kuzey Makedonya | 6500 | |||
Burma | 6000 | |||
Sırbistan | 6000 | |||
Stara Zagora | Bulgaristan | 5500 | ||
Cucuteni-Tripoli kültürü | Ukrayna, Moldova ve Romanya | 2750 | 5500 | |
Kuzey Suriye | 4000 | 5500 | ||
Kompleks | , Filipinler | 2000 | 5000 | |
Hemudu kültürü, büyük ölçekli pirinç ekimi | Çin | 4500 | 5000 | |
Malta'daki Megalit Tapınaklar | Malta | 3600 | ||
ve | Orkney, | 3100 | 3500 | |
Brú na Bóinne | İrlanda | 3500 | ||
Lough Gur | İrlanda | 3000 | ||
Ermenistan | 2200 | 3000 | ||
, 30 akeramik Neolitik dönem yerleşimi | kuzey kıyı Peru | 1700 | 3000 | |
Tichitt Tagant Platosu üzerindeki Neolitik köy | orta güney Moritanya | 500 | 2000 | |
Oaxaca, eyalet | Güneybatı Meksika | 2000 | MÖ 2000 lerde bu eyaletin Orta Vadiler bölgesinde Neolitik yerleşik köyler kurulmuştu. | |
Çin | 2000 | |||
Mumun Seramik Dönemi | Kore Yarımadası | 1500 | 1800 | |
Neolitik devrim | Japonya | 300 | 500 |
Dünyanın bilinen en eski mühendislik ürünü karayolu, İngiltere'deki , MÖ 3838 den kalmadır ve dünyanın en eski bağımsız yapısı Malta, Gozo'daki Ġgantija Neolitik tapınağıdır.
Kaynakça
- ^ OED kaynağı | Neolitik}}
- ^ Karin Sowada and Peter Grave. Egypt in the Eastern Mediterranean during the Old Kingdom.
- ^ Lukas de Blois and R. J. van der Spek. An Introduction to the Ancient World. p. 14.
- ^ "Neolithic Periods Overview". egyptianmuseum.org. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2022.
- ^ Chang, K.C.: "Studies of Shang Archaeology", pp. 6–7, 1. Yale University Press, 1982.
- ^ "Encyclopedia Britannica, "Stone Age"". 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2024.
- ^ Cavalli-Sforza, Luigi Luca; Menozzi, Paolo; Piazza, Alberto (1994). The History and Geography of Human Genes. Princeton, NJ: Princeton University Press. s. 351.
at first European contact .... [New Guineans] represented ... modern examples of Neolithic horticulturalists
- ^ Hampton, O. W. (1999). Culture of Stone: Sacred and Profane Uses of Stone Among the Dani. College Station, TX: Texas A&M University Press. s. 6.
- ^ Mazurowski, Ryszard F.; Kanjou, Youssef, (Ed.) (2012). Tell Qaramel 1999-2007. Kuzey Suriye'de Protoneolitik ve erken Çanak Çömlek Öncesi Neolitik yerleşim. PCMA Kazı Serisi 2. Varşova, Polonya: Polonya Akdeniz Arkeolojisi Merkezi, Varşova Üniversitesi. ISBN . 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
- ^ E. J. Peltenburg; Alexander Wasse; Council for British Research in the Levant (2004). Garfinkel, Yosef, "Néolithique" and "Énéolithique" Byblos in Southern Levantine Context in Neolithic revolution: new perspectives on southwest Asia in light of recent discoveries on Cyprus. Oxbow Books. ISBN . 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ocak 2012.
- ^ Ostaptchouk, Dr. "Menteş Tepe ve Kamiltepe'den (Azerbaycan) "Çakmaktaşı" Yontma Taş ve Boncuk Hammaddesinin Karakterizasyonuna FTIR'ın Katkısı. Ön Sonuçlar" (İngilizce). 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
- ^ Davis K. Thanjan (12 Ocak 2011). Pebbles. Bookstand Publishing. ss. 31-. ISBN . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011.
- ^ Gelişmiş Neolitik dönem, MÖ 5500 11 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Eliznik.org.uk. Erişim tarihi: 2011-12-03.
- ^ . Virtual Collection of Asian Masterpieces. 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ . National Museum of Philippines. 2011. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cilali Tas Devri veya bilimsel adiyla Neolitik Cag Yeni Tas Cagi tarih oncesi caglardan biridir Neolitik Cag veya Yeni Tas Devri Grekce neos neos yeni ve Grekce li8os lithos tas kelimelerinden turetilmistir Tas Devri nin Avrupa Asya ve Afrika daki son bolumu olan arkeolojik bir donemdir Neolitik cag dunyanin cesitli yerlerinde bagimsiz olarak ortaya cikmis gibi gorunen genis kapsamli gelismelerden olusan Neolitik Devrimi gordu Bu Neolitik paket ciftciligin baslayisini hayvanlarin evcillestirilmesini ve avci toplayici yasam tarzindan yerlesik tarza gecisi iceriyordu Neolitik M O 10 000 4 500 Neolitik sabit insan yerlesimleriyle karakterize edilir Modern Turkiye de Asikli Hoyuk teki Comlekcilik Oncesi Neolitik B konutunun yeniden insasi EvreTas Devri nin son donemiOnculMezolitik EpipaleolitikArdilBakir CagiHolosen Cag Tarihte DonemDemir Cagi Gec Tunc Cagi Orta Tunc Cagi Erken Tunc CagiTunc Cagi Bakir Cagi Cilali Tas DevriOrta Tas Cagi Orta Tas CagiBuzul Cagi Ust Paleolitik Orta Paleolitik Alt Paleolitik Eski Tas CagiTas DevriNeolitik bir ciftlik evinin yeniden insasi Irlanda Ulusal Miras Parki Neolitik cagda tarimin icadi goruldu Neolitik terimi 1865 yilinda Sir John Lubbock tarafindan uc yas sisteminin gelistirilmis hali olarak icat edildi Neolitik donem yaklasik 12 000 yil once Epipaleolitik Yakin Dogu da ve daha sonra dunyanin diger bolgelerinde tarimin ortaya cikmasiyla basladi Yakin Dogu da yaklasik 6 500 yil oncesinden M O 4500 Kalkolitik Cag in Bakir Cagi gecis donemine kadar surmus metalurjinin gelismesiyle isaretlenmis ve Bronz Cagi ve Demir Cagi na kadar surmustur Bu donemde MO 8000 5500 onceki devirlere gore daha sert ve daha duzgun tas aletler yapilmistir Topraktan veya kilden yapilan kaplar ateste pisirilmis bunun sonucunda seramik sanati baslamistir Bu devirdeki insanlar bilgi ve teknikte onceki donemlere gore oldukca ileri bir duzeye cikmislardir Kemik ve tastan daha kullanisli aletler yapilmistir Insanlarin yerlesik duzene gecmesi de bu donemde meydana gelmistir Birbirine yakin aileler topluca bir yerde oturarak koyleri meydana getirmislerdir Boylece tarihteki ilk koyler kurulmustur Ayrica insanlar tahil uretimine de baslamis hayvanlar evcillestirilmis insanlar tuketicilikten uretici duruma gecmislerdir Ilk defa ticaret baslamistir Diger yerlerde Neolitik Mezolitik i Orta Tas Cagi takip etti ve daha sonraya kadar surdu Antik Misir da Neolitik donem Protodinastik doneme kadar y M O 3 150 surdu Cin de Sang oncesi Erlitou kulturunun yukselisiyle birlikte M O 2 000 lere kadar surerken ve Iskandinavya da Neolitik M O 2 000 e kadar surdu Baslangic noktasi ve ozellikleriGezegende yasanan son buzul caginin sona ermesi ardindan insan topluluklarinin yayilma egilimi gosterdikleri iliman iklim kusaklarinda yepyeni bir evrimsel acilim yasanmaya baslanmistir Buzullarin cekilmesiyle iliman iklim kusaginda gerek fauna gerekse flora hem cesitlilik hem de populasyon olarak belirgin gelismeler gostermistir Bu mevsimsel farkliliklarin oldukca belirgin oldugu ve genellikle kurak sayilabilecek yasam alanlarinda ortaya cikan ve yayilabilen turler kacinilmaz olarak dayanikli uyum saglama ve ureme yetenekleri genis gorece daha kucuk cusseli turlerdi Bu ortam insan topluluklarina genis olanaklar sunmustur Cilali Tas Devri nden kalma taslar Beslenme aliskanliklari Bugday ve arpa gibi yaygin kurak iklime uyumlu bitki turlerinin ve koyun keci sigir gibi otcul turlerin ortaya cikmasi ve yayginlasmasiyla insan topluluklarinin yasam bicimi de degismeye baslamistir Dogaya dogrudan mudahale ederek besin olarak kullanilabilecek bitki turlerini yetistirme ve bazi hayvan turlerini evcillestirerek suruler olusturmak bu donemin belirgin ozelligi olmustur Insan topluluklari bu yeni yasam tarzinda iki ana kolda gelisme gostermislerdi Bazi topluluklar evcillestirdikleri hayvanlardan olusan suruleri temel besin kaynagi olarak kullanirken bazi topluluklar ise sinirli olcude de olsa bahce tarimina baslamislardir Her iki ana kol da avci toplayici topluluklar olmaktan zamanla cikmis bir anlamda besin ureten topluluklar haline donusmeye baslamislardir Kuskusuz agirlikli olarak tarimla ugrasan topluluklar avci toplayici topluluklarin yasam tarzini birakarak yerlesik duzene gecmek zorunda kalmislardir Agirlikli olarak hayvan surulerini kullanan topluluklar ise gocebe ya da yari gocebe topluluklar haline gelmislerdir Iskocya da Cilali Tas Devri nden kalma bir yerlesim alani Ozellikle tarim yapmanin ogrenilmesi bu toplumlarin beslenme ve yasam tarzlarinda kokten degisikliklere yol acmistir Buyuk olcude rastlantilara ileri derecede uzmanlasmaya bagli olan avci toplayici yasam tarzi yerini besin maddelerini saklayabilen ve beslenme acisindan daha guvenli toplumlar almistir Bu gelismeler Neolitik Devrim olarak adlandirilan ve insan topluluklarinin yasam biciminde koklu degisikliklere yol acan bir surectir Gezegenin her yoresinde yasamakta olan topluluklarda zamandas olarak ortaya cikmayan Neolitik Devrim baslangicta Orta Dogu On Asya Uzak dogu gibi genis ve duzenli akarsularin yaygin oldugu bolgelerde yasanmaya baslanmistir DonemlerNeolitik cag canak comleksiz Neolitik ve canak comlekli Neolitik olmak uzere ikiye ayrilir Bu cagda tarimin kesfi hayvan evcillestirme canak comlek yapimi ekmek yapimi duvarlara resim cizilmesi gozlemlenmis tekerlegin temelleri atilmistir Konya daki Catalhoyuk ten bir goruntu Canak Comleksiz Neolitik Tarimin kesfedildigi ilk yer Orta Dogu da Bereketli Hilal adi verilen bolgedir Tarimin kesfedilmis olmasi uretici ekonomiye gecisin baslangici oldugundan en onemli gelismedir Ayrica bu donemde hayvanlar evcillestirilmeye baslanmistir Kopek Mezolotik donemde evcillestirilen ilk hayvandir Etinden sutunden yununden vb faydalanmak amaci ile koyun keci domuz ve sigir gibi hayvanlar daha sonralari evcillestirilen hayvanlardir Daha sonraki gelismelerde ev yapimi vardir Ilk zamanlar dairesel kulubeler halinde baslayan ev yapimlari daha sonra dikdortgenler seklinde gercek ev gorunumunde yapilmistir Bunun sonucu olarak koyler ortaya cikmistir Uzun mesafeli ticarete konu olan ilk mal obsidyendir Obsidyen siyah renkli volkanik tastir Obsidyen alet yapiminda kullanilan hammaddedir Bu cagda bakir da kullanilmaya baslamistir Canak Comlekli Neolitik Bu cagda avcilik tamamen birakilmistir Artik besin uretimine dayali ekonomi tamamen yerlesmistir Duzenli evler yapilmistir Bu evlerde ayri ayri odalar vardir Ayrica Jeriko ve Jarma Filistin gibi yerlesim yerlerinin etraflarina sur duvarlar yapilmistir Sur duvarlar derin hendeklerle cevrilmistir Bu duvarlarin onemi ortak emek gucunun kullanilmasi ve ileri duzeyde bir toplumsal orgutlenmenin gorulmesidir Bu donemin sonuna dogru oluler evlerin tabanina gomulmek yerine yerlesim yerlerinin disinda bir yere gomulmeye baslanmistir Neolitik insan yerlesimleri sunlari icerir Isim Yer Erken tarih MO Gec tarih MO YorumSuriye 9400 10 700Franchthi Magarasi Yunanistan 10 000 MO 7500 ve 6000 yillari arasinda yeniden isgal edildiGobekli Tepe Turkiye 8000 9600Hebei Cin 9000 9500Byblos Lubnan 7000 8800Eriha Bati Seria 9500 Daha onceki Epipaleolitik donemden kaynaklanmaktadir Natufian kulturuEstonya 5000 8500 nun bilinen en eski yerlesimiAsikli Hoyuk Orta Anadolu Turkiye Akeramik Neolitik donem yerlesimi 7400 8200 Levant taki E MPPNB ile korelasyonNevali Cori Turkiye 8000Hindistan 7200 7600Cin 6100 7500 Pirinc kalintilari karbon 14 ile MO 8200 7800 yillarina tarihlendirildiCatalhoyuk Turkiye 5700 7500Mentes Tepe ve Kamiltepe Azerbaycan 3000 7000Urdun 5000 7250Iran 7200Hindistan 7100Motza Israil 7000Iran 7000Hindistan 7000 Pirinc yetistiriciligi seramik vb Jiahu Cin 5800 7000Knossos Girit 7000Hirokitya Kibris 4000 7000Mehrgarh Pakistan 5500 7000 Kerpic evler tarim vb iceren basit ama ozenli bir kultur Yunanistan 6850 660 yillik bir hata payi ileSri Lanka 6700 MO 11 000 gibi erken bir tarihte yulaf ve arpa ekimiKuzey Makedonya 6500Burma 6000Sirbistan 6000Stara Zagora Bulgaristan 5500Cucuteni Tripoli kulturu Ukrayna Moldova ve Romanya 2750 5500Kuzey Suriye 4000 5500Kompleks Filipinler 2000 5000Hemudu kulturu buyuk olcekli pirinc ekimi Cin 4500 5000Malta daki Megalit Tapinaklar Malta 3600ve Orkney 3100 3500Bru na Boinne Irlanda 3500Lough Gur Irlanda 3000Ermenistan 2200 3000 30 akeramik Neolitik donem yerlesimi kuzey kiyi Peru 1700 3000Tichitt Tagant Platosu uzerindeki Neolitik koy orta guney Moritanya 500 2000Oaxaca eyalet Guneybati Meksika 2000 MO 2000 lerde bu eyaletin Orta Vadiler bolgesinde Neolitik yerlesik koyler kurulmustu Cin 2000Mumun Seramik Donemi Kore Yarimadasi 1500 1800Neolitik devrim Japonya 300 500 Dunyanin bilinen en eski muhendislik urunu karayolu Ingiltere deki MO 3838 den kalmadir ve dunyanin en eski bagimsiz yapisi Malta Gozo daki Ġgantija Neolitik tapinagidir Kaynakca OED kaynagi Neolitik Karin Sowada and Peter Grave Egypt in the Eastern Mediterranean during the Old Kingdom Lukas de Blois and R J van der Spek An Introduction to the Ancient World p 14 Neolithic Periods Overview egyptianmuseum org 12 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2022 Chang K C Studies of Shang Archaeology pp 6 7 1 Yale University Press 1982 Encyclopedia Britannica Stone Age 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2024 Cavalli Sforza Luigi Luca Menozzi Paolo Piazza Alberto 1994 The History and Geography of Human Genes Princeton NJ Princeton University Press s 351 at first European contact New Guineans represented modern examples of Neolithic horticulturalists Hampton O W 1999 Culture of Stone Sacred and Profane Uses of Stone Among the Dani College Station TX Texas A amp M University Press s 6 Mazurowski Ryszard F Kanjou Youssef Ed 2012 Tell Qaramel 1999 2007 Kuzey Suriye de Protoneolitik ve erken Canak Comlek Oncesi Neolitik yerlesim PCMA Kazi Serisi 2 Varsova Polonya Polonya Akdeniz Arkeolojisi Merkezi Varsova Universitesi ISBN 978 83 903796 3 0 31 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2023 E J Peltenburg Alexander Wasse Council for British Research in the Levant 2004 Garfinkel Yosef Neolithique and Eneolithique Byblos in Southern Levantine Context in Neolithic revolution new perspectives on southwest Asia in light of recent discoveries on Cyprus Oxbow Books ISBN 978 1 84217 132 5 16 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ocak 2012 Ostaptchouk Dr Mentes Tepe ve Kamiltepe den Azerbaycan Cakmaktasi Yontma Tas ve Boncuk Hammaddesinin Karakterizasyonuna FTIR in Katkisi On Sonuclar Ingilizce 10 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2023 Davis K Thanjan 12 Ocak 2011 Pebbles Bookstand Publishing ss 31 ISBN 978 1 58909 817 6 Erisim tarihi 4 Temmuz 2011 Gelismis Neolitik donem MO 5500 11 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Eliznik org uk Erisim tarihi 2011 12 03 Virtual Collection of Asian Masterpieces 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2013 National Museum of Philippines 2011 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2013