Avrasyatik, tarihsel olarak kuzey, batı ve güney Avrasya'da konuşulan birçok dil ailesini içeren önerilen bir .
Avrasyatik | |
---|---|
Coğrafi dağılım | 16. yüzyıldan önce Avrasya, günümüzde Dünya çapında |
Sınıflandırma | Nostratik
|
Alt bölümler |
|
Pagel vd.ne göre Avrasyatik makro dil ailesinin Dünya çapındaki dağılımı |
Avrasya süper ailesi fikri 100 yıldan daha eskiye dayanmaktadır. Joseph Greenberg'in 1990'lara dayanan önerisi, en çok tartışılan versiyondur. 2013'te Mark Pagel ve üç meslektaşı, Avrasyatik dil ailesi için istatistiksel kanıt olduğuna inandıkları yayını yayımladılar.
Avrasya'nın dalları teklifler arasında farklılık gösterir, ancak tipik olarak Altayca (Moğolca, Tunguzca ve Türkçe), Çukçi-Kamçatkaca, Eskimo-Aleutça, Hint-Avrupaca ve Uralca'yı içerir - ancak Greenberg bunun yerine tartışmalı Ural-Yukagirce sınıflandırmasını kullanır. Bazen dâhil edilen diğer dallar, Gilyakça, Etrüskçe izole dillerine ek olarak ve Greenberg'in "Kore-Japon-Aynu"ya ek olarak Pagel vd. tarafından önerildiği gibi Güney Kafkasça ve Dravidce aileleridir. Bazı öneriler Avrasyatik'i Nostratic gibi daha da büyük makro ailelerle gruplandırırken; yine birçok profesyonel dil bilimci kullanılan yöntemleri geçersiz saymaktadır.
Kavramın tarihi
1994 yılında , Avrasyatik'in "... isimlerin çoğullarının isim köküne -t getirilerek ... ancak isimlerin ikililerinin köke -k getirilerek türetildiği" gramer kalıbının varlığıyla desteklendiğini iddia etti. Rasmus Rask bu gramer kalıbını 1818 kadar erken bir tarihte bugün Uralca ve Eskimo-Aleutça olarak adlandırılan gruplarda kaydetmişti, ancak aynı zamanda Greenberg'in Avrasyatik'e yerleştirdiği Tunguzca, Gilyakça (Nivkh dili olarak da adlandırılır) ve Çukçi-Kamçatkaca'da da bulunabilir. Ruhlen'e göre, bu kalıp Avrasyatik'in dışındaki dil ailelerinde veya dillerde bulunmaz.
1998'de Joseph Greenberg, ilk önce 1950'lerde Afrika dillerini kategorize etmek için ortaya attığı bir metodoloji olan toplu karşılaştırma konusundaki çalışmalarını bir Avrasyatik dilini önermesi için genişletti. 2000 yılında, Avrasya argümanını, dil ailesinin geçerliliğini gösterdiğine inandığı hem fonetik hem de gramer kanıtlarını ana hatlarıyla belirttiği Hint-Avrupaca ve En Yakın Akrabaları: Avrasyatik Dil Ailesi adında bir kitap hâline gelecek şekilde genişletti. Argümanının özü, incelediği çeşitli dil ailelerinde ortak olarak değerlendirdiği 72 morfolojik özelliktir. Akademik ilgiyi pek çok varyant önerisinden en çok Greenberg'inki çekti.
Greenberg'in Avrasya hipotezi birçok dil bilimci tarafından çoğu zaman kitle karşılaştırması konusundaki araştırmasının güvenilmez olduğu gerekçesiyle reddedilmiştir. Karşılaştırmalı yöntemlerin temel eleştirisi, benzer seslerden ve sözcük anlamlarından yola çıkarak ortak kökenli sözcüklerin eş kökenli olduğunun varsayılmasıdır. Semantik ve fonetik bozulmanın, 5.000 ila 9.000 yıl içinde orijinal ses ve anlamın bütün izlerini yok ettiği ve dolayısıyla karşılaştırmalı yöntemlerin antik süper ailelere uygulanmasını oldukça şüpheli hâle getirdiği genellikle varsayılmaktadır. Ek olarak, görünen eş kökenli sözcükler tesadüfen veya alıntı kelimelerden ortaya çıkabilir. Rastlantısal çarpışmaların istatistiksel tahminlerinin varlığı olmadan, yalnızca karşılaştırmaya dayalı sonuçlar bu nedenle şüpheli olarak görülür.
Pek çok meslektaşının aksine eski ilişkileri bulma girişimlerinin başarısızlığa mahkûm olduğunu a priori olarak öngörmeyen Stefan Georg ve Alexander Vovin, Greenberg'in iddialarını ayrıntılı olarak incelediler. Greenberg'in morfolojik argümanlarının aileleri belirlemede doğru yaklaşım olduğunu belirtiyorlar, ancak vardığı sonuçlardan şüphe duyuyorlar. "[Greenberg'in] 72 biçimbirimi, ilk bakışta Avrasyatik lehine büyük kanıtlar gibi görünüyor. Eğer geçerliyse, çok az dil bilimci bir noktanın ortaya konulduğundan şüphe duyma hakkına sahip olacaktır. [...] Ancak, daha yakından inceleme [...] çok fazla yanlış yorumlama, hata ve yanlış analiz gösteriyor [...] bunlar, [Greenberg'in] Avrasyatiğinin geçerliliğini kanıtlama girişiminin başarısız olduğundan başka bir yargıya izin vermez."
1980'lerde Rus dil bilimci Rusça: Бореальный язык) Hint-Avrupaca, Uralca ve Altayca (ve sonraki makalelerinde Korece) dil ailelerini birbirine bağladı. Andryev ayrıca varsayımsal Boreal makro ailesi için 203 sözcük kökü önerdi. Andreev'in 1997'deki ölümünden sonra, Boreal hipotezi Sorin Paliga (2003, 2007) tarafından daha da genişletildi.
'in hipotezi (Pagel vd.
2013'te Mark Pagel, Quentin D. Atkinson, Andreea S. Calude ve Andrew Meade, bu itirazların üstesinden gelmeye çalışan istatistiksel kanıtlar yayınladı. Daha önceki çalışmalarına göre çoğu kelimede mevcut dil değiştirme teorileriyle tutarlı olarak, 2.000 ila 4.000 yıl arasında bir "yarı ömür" gözlenir. Bununla birlikte, 10.000 ila 20.000 yıl veya daha fazla yarı ömürle çok daha yavaş bir ikame oranı sergileyen bazı kelimeler - sayılar, zamirler ve belirli zarflar - belirlediler. Çeşitli modern dillerdeki araştırmalardan yola çıkan yazarlar, mevcut telaffuzdan bağımsız olarak anahtar kelimeler için aynı yavaş değiştirme oranlarını gösterebildiler. Büyük ölçüde değişmeyen sözcüklerden oluşan sabit bir çekirdek kelime dağarcığının tüm insan söyleminin ortak bir özelliği olduğu ve kullanım sıklığıyla ters orantılı olarak model değiştirmenin olduğu sonucuna varmışlardır.
Pagel vd., Dünya Dillerinin Etimolojik Veri Tabanı'nda (LWED) listelenen yedi dil ailesinden proto-kelimelerin varsayımsal rekonstrüksiyonlarını kullandı. Aramalarını Swadesh temel kelime listesi tarafından tanımlandığı gibi en yaygın 200 kelimeyle sınırladılar. İki veya daha az dil ailesi için proto-kelimeler önerildiği için on iki kelime hariç tutulmuştur. Kalan 188 kelime, (bazen belirli bir aile için birden fazla yapı ile) 3804 farklı rekonstrüksiyon sağlamıştır. Geleneksel karşılaştırmalı dil bilimin aksine, araştırmacılar herhangi bir eşleştirmenin (benzer seslere dayalı olarak) eş kökenli olduğunu "kanıtlamaya" çalışmadılar, bunun yerine her bir eşleştirmeyi hataya açık olarak ele aldılar. Olası eş kökenli eşleşmeler kümesi daha sonra tahmin edilebilir düzenlilikler için bir bütün olarak analiz edildi.
Sözcükler, kaç dil ailesinin sözcükle eş kökenli olduğuna göre gruplara ayrıldı. 188 kelime arasında, eş kökenli gruplar 1'den (eş kökenli olmayan) 7'ye (tüm diller eş kökenli) kadar olup, ortalama 2,3 ± 1,1'dir. Eş kökenli sınıf büyüklüğünün dağılımı, varyant bozulma oranları hipotezi tarafından tahmin edildiği gibi pozitif olarak çarpıktı (büyük gruplardan çok daha fazla küçük gruplar). Sözcükler daha sonra dünya çapındaki genel kullanım sıklıklarına, sözcük türüne ve önceden tahmin edilen değiştirme oranlarına göre gruplandırıldı. Eş kökenli sınıf büyüklüğü, tahmini değiştirme oranı ile pozitif olarak ilişkiliydi (=0,43; p<0,001). Sözcük türü ile birleştirilen genelleştirilmiş frekans da sınıf büyüklüğünün güçlü bir ön görücüsüydü (r=0,48; p<0,001). Pagel vd. "Bu sonuç, tahmin edilen kısa yarı ömürleriyle tutarlı olarak, nadiren kullanılan kelimelerin tipik olarak derinden atalara ait olacak kadar uzun süre var olmadığını, ancak eşik frekansının üzerinde kelimelerin daha fazla kararlılık kazandığını ve bunun daha sonra daha büyük eş kökenli sınıf boyutları anlamına geldiğini göstermektedir." sonucuna varırlar.
Yirmi üç kelime anlamı[A], dört veya daha fazla eş kökenli sınıf büyüklüğüne sahipti. Bu 23 kelime arasından 1.000 konuşulan kelimede birden fazla kullanılan kelimeler (χ2 =24,29; P<0,001), zamirler (χ2=26,1; P<0,0001) ve zarflar (χ2 =14,5; P=0,003) bunlar arasında aşırı temsil ediliyordu. Sözcük türü için kontrol edilen sık kullanılan kelimelerin hakkında eş kökenli hükmü verilmesi nadiren kullanılan kelimelere göre 7,5 kat daha olasıydı (P<0,001). Bu bulgular, ses ve anlamı uzun süreler boyunca korumayı daha çok seven kelime sınıfları hakkındaki a priori tahminleriyle eşleşti. Yazarlar, "Bu kelimeleri ses karşılıklarından bağımsız olarak tahmin etme yeteneğimiz, ön kelimelerin güvenilmez veya yanlış olduğunu veya aralarındaki belirgin fonetik benzerliklerin şans eseri ses benzerlikleri yansıttığı gibi bu tür uzun menzilli dilsel yeniden yapılandırmalara yöneltilen olağan eleştirileri çürütür." şekline yazdılar. İlk konuda, hatalı yeniden yapılandırmaların sinyalleri güçlendirmemesi, zayıflatması gerektiğini savunuyorlar. İkincisinde, verilerin gösterdiğinin aksine, şans benzerliklerinin tüm kelime kullanım sıklıklarında eşit derecede yaygın olması gerektiğini savunuyorlar.
Ekip daha sonra incelenen yedi dil ailesinin filogenetik ağaçlarını tahmin etmek ve tarihlendirmek için bir Markov zincirli Monte Carlo simülasyonu oluşturdu. Beş ayrı çalışma da, üç dil ailesi grubu içeren aynı (köksüz) ağacı üretti: Altayca, Inuit-Yupikçe ve Çukçi-Kamçatkaca'nın bir doğu grubu; Güney Kafkasça ve Dravidce'nin bir orta ve güney Asya grubu; ve Hint-Avrupaca ve Uralca'nın bir kuzey ve batı Avrupa grubu. Kalibrasyon olarak Proto-Hint-Avrupaca ve Proto-Çukçi-Kamçatkaca için yerleşik yaş tahminleri kullanılarak diğer iki köklenme düşünülmüştür. İlki ağacın kökünü, proto-Dravidce'ye giden dalın orta noktasına koyar ve Avrasyatik için 14450 ± 1750 yıl öncesi olarak bir tahmini köken tarihi verir. İkinci kök, ağacın kökünü proto-Güney Kafkasça dalına koyar ve 15610 ± 2290 yıl öncesi tarihini verir. Dâhilî düğümler daha az kesinliğe sahiptir, ancak şans beklentilerini aşar ve üst düzey yaş tahminini etkilemez. Yazarlar şu sonuca varıyor: "Tahmin edilen tüm yaşlar dikkatli bir şekilde ele alınmalıdır, ancak tahminlerimiz, bu grubu oluşturan dil ailelerinin neredeyse aynı anda yayılmasını, ~15.000 yıl önce son buzul çağının sonunda Avrasya'daki buzulların geri çekilmesine bağlayan önerilerle tutarlıdır."
tarihsel dilbilimde uzmanlaşan birçok akademisyen, makalenin sonuçlarına şüpheyle yaklaşıyor ve varsayımlarını ve metodolojisini eleştiriyor. Pennsylvania Üniversitesi blogu 'da yazan Sarah Thomason, makalenin dayandığı LWED verilerinin doğruluğunu sorguluyor. LWED'in çoğu kelime için birden fazla olası proto-kelime rekonstrüksiyonunu listelediğini ve şans eşleşmelerinin olasılığını artırdığını belirtiyor. Pagel vd. bu eleştiriyi öngörüp ve nadiren kullanılan kelimelerin genellikle daha fazla önerilen yeniden yapılandırmalara sahip olduğundan, bu tür hataların istatistiklerin gerçekte gösterdiğinin "ters yönde bir önyargı oluşturması" gerektiğini (yani, kaynak tek başına şans olsaydı seyrek kullanılan kelimelerin daha büyük aynı kökenli gruplara sahip olması gerekir) belirtir. Thomason ayrıca, LWED'e genellikle Avrasyatik'ten bile daha geniş önerilen bir üst aile olan Nostratik'e inananlar tarafından katkıda bulunulduğundan, verilerin muhtemelen eş kökenli olarak değerlendirilebilecek ön-kelimelere karşı önyargılı olduğunu savunuyor. Pagel vd. "bu önyargıyı dışlayamayacaklarını" itiraf ediyorlar, ancak önyargının sistematik olarak sonuçlarını etkilemesinin olasılığının düşük olduğunu düşündüklerini söylüyorlar. Genellikle uzun ömürlü olduğuna inanılan belirli kelime türlerinin (örneğin sayılar) 23 kelimelik listelerinde yer almadığını, modern toplumda nispeten düşük öneme sahip, ancak eski insanlar için önemli olan diğer kelimelerin (örneğin ağaç kabuğu ve kül) listede yer aldığını, eş kökenlilerin sebebinin bu taraflılık ve önyargıların olduğu yargısına şüphe düşürdüğünü iddia ediyorlar. Thomason, istatistiklerin kendileri hakkında yorum yapmak için "kalifiye olmadığı"nı söylüyor, ancak girdi olarak kötü verileri kullanan herhangi bir modelin güvenilir sonuçlar sağlayamayacağını söylüyor.
makalenin eleştirisine farklı bir yaklaşım getiriyor. Pagel listesindeki bazı kelimelerin tarihini (İngilizce) özetleyerek, İngilizce dilinin 1.500 yıllık gayet iyi bilinen tarihinde bile ne kadar değiştiğini göstererek bu tür kelimelerin 15.000 yıl öncesine ait herhangi bir ses ve anlam eşleşmesini korumalarının imkânsız olduğu sonucuna varıyor. Ayrıca yazarların başlangıçta "yanlış yere baktıklarını", çünkü "dilbilgisel özelliklerin ailevi ilişkilerin göstergesi olarak kelimelerden daha güvenilir olduğunu" belirtiyor.
Pagel vd. ayrıca sonuçlarına yönelik diğer iki olası itirazı da inceledi. Bir kelimenin birçok dil ailesinde sadece ödünç alma nedeniyle aynı kökten görünmesinin sık sık ileri ve geri alınmasını gerektireceği temelinde, dilsel ödünç almayı sonuçlarda önemli bir faktör olarak dışlarlar. Bu, dil gruplarının kapsadığı geniş coğrafi alan ve sık kullanılan kelimelerin modern zamanlarda ödünç alınma olasılığının en düşük olması nedeniyle olası görülmemektedir. Son olarak, basit fonolojilerle kelimeleri bir kenara bırakmanın (örn. Ben ve biz) sonuçlarını etkilemediğini belirtirler.
Sınıflandırma
Greenberg'e göre Avrasyatik'in en yakından bağlantılı olduğu dil ailesi Amerind'dir. "Avrasyatik-Amerind ailesi, Arktik buzulunun erimesiyle açılan bölgeye nispeten yeni bir genişlemeyi (yaklaşık 15.000 yıl önce) temsil ediyor" diye belirtiyor. Buna karşılık, "Avrasyatik-Amerind, aralarındaki farklılıkların çok daha büyük olduğu ve daha derin kronolojik gruplaşmaları temsil ettiği Eski Dünya'nın diğer ailelerinden ayrıdır". Avrasyatik gibi, Amerind de genel kabul görmüş bir teklif değildir.
Avrasyatik ve önerilen başka bir makro aile, Nostratik, genellikle aynı dil ailelerini içerir. Vladislav Illich-Svitych'in Nostratik sözlüğü, Avrasyatik'te listelenen daha küçük Sibirya dil ailelerini içermiyordu, ancak bunun nedeni yalnızca ön dillerin onlar için yeniden yapılandırılmamış olmasıydı; Nostratikçiler, bu dilleri Nostratik'ten dışlamaya çalışmadılar. Birçok Nostratik teorisyen, Avrasyatik'i Nostratik içinde Afro-Asyatik, Güney Kafkasça ve Dravidce'nin yanında bir alt grup olarak kabul etmiştir. LWED de Avrasyatik'i Nostratik'in bir alt ailesi olarak görüyor. Nostratik aile, ana akımı tarafından desteklenmemektedir.
Harold C. Fleming, Avrasya'yı varsayımsal Borean ailesine bir alt grup olarak alır.
Alt bölümler
Avrasyatik'in alt bölümlenmesi öneriye göre değişir, ancak genellikle Türkçe, Tunguzca, Moğolca, Çukçi-Kamçatkaca, Eskimo-Aleutça, Hint-Avrupaca ve Uralca dil ailelerini içerir.
Greenberg, Avrasyatik'nın sekiz dalını şu şekilde sayar: Türkçe, Tunguzca, Moğolca, Çukçi-Kamçatkaca, Eskimo-Aleutça, Etrüskçe, Hint-Avrupaca, "Kore-Japon-Aynu", Gilyakça ve Ural-Yukagirce. Daha sonra bu aileleri, bazıları filogenetik gruplamalar olarak geniş çapta kabul edilmeyen daha küçük alt gruplara ayırır.
Pagel vd. biraz daha farklı bir sınıflandırma kullanır ve yedi dil ailesini sayarlar: Moğolca, Tunguzca, Türkçe, Çukçi-Kamçatkaca, Dravidce, "Inuit-Yupik" (Aleut'u içermeyen Inuit (Eskimo) dillerinin LWED grubuna verilen bir addır. ) Hint-Avrupaca, Güney Kafkasça ve Uralca.
Murray Gell-Mann, Ilia Peiros ve Georgiy Starostin Çukotko-Kamçatkaca ve Gilyakça'yı Avrasyatik yerine Algonkin-Vakaş ile gruplandırır.
Hangisi olursa ne olursa olsun, bu listeler Avrupa'nın çoğunda, Orta ve Kuzey Asya'da ve (Eskimo-Aleut örneğinde) Bering Boğazı'nın her iki tarafında konuşulan dilleri kapsar.
Avrasyatik'in dallanması kabaca (Greenberg baz alınarak) şu şekildedir:
- Hint-Avrupa (birliği tartışmasız)
- Ural (birliği tartışmasız)
- Yukagir (bazen Paleosibirya altında gruplandırılmış, Greenberg'e göre Ural ile bağlantılı)
- Paleosibirya (alt gruplama neredeyse evrensel olarak bir kolaylık terimi olarak kabul edilir; üyeler, alt grubun geçerliliğinden bağımsız olarak Avrasyatik olarak kabul edilir)
- Gilyakça (bir izole dil; Starostin tarafından Palaeo-Sibirya'nın altına yerleştirilmiş, her zaman Nostratik'e bile dâhil edilmemiş)
- Eskimo-Aleut (birliği tartışmasız)
- Çukotko-Kamçatkaca (Çukotça) (birliği tartışmasız)
- Makro-Altay (tartışmalı; Roy Andrew Miller 1971, Gustaf John Ramstedt 1952, Matthias Castrén 1844; yalnızca Türk, Moğol ve Tunguz'u birleştiren "Makro-Altay" ifadesi "Mikro-Altay" veya doğru Altayca terimlerine kıyasla daha az bilimsel kabule sahiptir)
- Aynuca (Greenberg hariç hemen hemen herkes tarafından bir izole olarak kabul edilir)
- (yakından ilişkili üç soyu tükenmiş dilden oluşan grup; öncelikle "mi" birinci tekil şahısa dayanan Avrasya diliyle olan ilişkileri, kanıtlama eksikliği nedeniyle oldukça spekülatiftir)
Jäger (2015)
Bir bilgisayarlı filogenetik analizde Jäger (2015), Avrasya'daki aşağıdaki dil aileleri filogenisini sağladı:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coğrafi dağılım
Merritt Ruhlen, Avrasyatik'in coğrafi dağılımının, onun ve ailesinin ayrı göçlerin sonucu olduğunu gösterdiğini öne sürüyor. Dené-Kafkas, iki grup arasında daha eski olanıdır, Avrasyatik'in ortaya çıkması daha yenidir. Avrasyatik genişleme Dené-Kafkasları bastırdı ve ikincisini konuşanlar esas olarak Avrasyatik konuşanlarla çevrili izole ceplerde (Pirene Dağları'ndaki Basklar, Kafkas Dağları'ndaki Kafkas halkları ve Hindukuş Dağları'ndaki Buruşaski) mahsur bıraktı. Dené-Kafkaslar, bu bölgelerde hayatta kaldılar çünkü kendilerine erişilmesi zordu ve bu yüzden kendilerini korumaları kolaydı; diğer yerlerde hayatta kalmasının sebebi belirsizdir. Ruhlen, Avrasyatik'in Dené-Kafkas'tan daha güçlü ve net kanıtlarla desteklendiğini ve bunun da Dené-Kafkasya'nın yayılmasının Avrasyatik'inkinden önce gerçekleştiğini gösterdiğini savunuyor.
Bir Dené-Kafkas ailesinin varlığı, Lyle Campbell, Ives Goddard, ve Larry Trask dâhil olmak üzere bazı dil bilimciler tarafından tartışılmakta veya reddedilmektedir.
Ailenin son ortak atası, aşırı korunan kelimelerin filogenetik analizi ile yaklaşık 15.000 yaşında olarak tahmin edildi, bu da bu dillerin yayıldığını düşündürüyor.
Ayrıca bakınız
- Antik Kuzey Avrasya#Karşılaştırmalı mitoloji
- Hint-Semitik diller
- Hint-Ural dilleri
- Nostratik diller
- Proto-İnsan dili
- Ural-Altay dilleri
Notlar
^A 23 kelime (eş kökenli sınıf büyüklüğüne göre sıralı şekilde) şunlardır: Sen (7 eş kökenli), Ben (6), Değil, Şu, Vermek, Biz, Kim (5), Kül, Ağaç kabuğu, Siyah, Ateş, El, Erkek/adam, Anne, Yaşlı, Bu, Akmak, Duymak, Çekmek, Tükürmek, Ne, Solucan, Siz (4)
- ^ Evolution of Human Languages 7 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (March 2014).
- ^ Ruhlen, p. 70
- ^ a b c Pagel et al.. (SI), p. 1
- ^ Georg and Vovin, p. 335
- ^ a b c d Pagel et al., p. 1
- ^ Georg and Vovin, p. 334
- ^ Georg and Vovin, p. 336
- ^ Paliga, Sorin (2003). N. D. Andreev's Proto-Boreal Theory and Its Implications in Understanding the Central-East and Southeast European Ethnogenesis: Slavic, Baltic and Thracian 9 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Romanoslavica 38: 93–104. Papers and articles for the 13th International Congress of Slavicists, Ljubljana, August 15–21, 2003.
- ^ Lexicon Proto-Borealicum et alia lexica etymologica minora. Evenimentul. 2007. doi:10.13140/2.1.4932.0009. ISBN .
- ^ a b Pagel et al., p. 2
- ^ a b Pagel et al., p. 3
- ^ a b c d Pagel et al., p. 4
- ^ a b c Pagel et al., p. 5
- ^ Pagel et al.. (SI), pp. 2-3
- ^ Heggarty (5 Ağustos 2013). "Ultraconserved words and Eurasiatic? The "faces in the fire" of language prehistory". Proceedings of the National Academy of Sciences. 110 (35): E3254. doi:10.1073/pnas.1309114110. (PMC) 3761561 $2. (PMID) 23918403.
- ^ a b c Thomason
- ^ Pagel et al.. (SI), pp. 3-4
- ^ Pereltsvaig
- ^ Pagel et al., p. 6
- ^ Greenberg (2002), p. 2
- ^ Campbell; Goddard; Mithun
- ^ Greenberg (2005), p. 331
- ^ Fleming
- ^ Greenberg (2000), p. 279-81
- ^ Jäger (2015). "Statistical support for linguistic macrofamilies". Proceedings of the National Academy of Sciences. 112 (41): 12752-12757. doi:10.1073/pnas.1500331112. (PMC) 4611657 $2. (PMID) 26403857.
- ^ Ruhlen
- ^ Campbell, pp. 286-288
- ^ Goddard, p. 318
- ^ Trask, p. 85
Kaynakça
- American Indian Languages: The Historical Linguistics of Native America. Oxford: Oxford University Press. 1997.
- Gell-Mann (2009). "Distant Language Relationship: The Current Perspective" (PDF). Journal of Language Relationship (1). 2 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- . 9 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2010.
- Georg (2003). "From mass comparison to mess comparison: Greenberg's 'Eurasiatic' theory". Diachronica. 20 (2). doi:10.1075/dia.20.2.06geo.
- ""The Classification of the Native Languages of North America"". Languages (Handbook of North American Indians Vol. 17). Washington, D.C.: Smithsonian Institution. 1996.
- Greenberg, Joseph H. 1957. Essays in Linguistics. Chicago: University of Chicago Press.
- Greenberg, Joseph H. 2000. Indo-European and Its Closest Relatives: The Eurasiatic Language Family. Volume 1, Grammar. Stanford: Stanford University Press.
- Greenberg, Joseph H. 2002. Indo-European and Its Closest Relatives: The Eurasiatic Language Family. Volume 2, Lexicon. Stanford: Stanford University Press.
- Greenberg, Joseph H. 2005. Genetic Linguistics: Essays on Theory and Method, edited by William Croft. Oxford: Oxford University Press.
- Mithun, Marianne. 1999. The Languages of Native North America. Cambridge: Cambridge University Press.
- Nichols, Johanna. 1992. Linguistic Diversity in Space and Time. Chicago: University of Chicago Press.
- Pagel (6 Mayıs 2013). "Ultraconserved words point to deep language ancestry across Eurasia". Proceedings of the National Academy of Sciences. 110 (21): 8471-8476. doi:10.1073/pnas.1218726110. (PMC) 3666749 $2. (PMID) 23650390.
- Pagel (6 Mayıs 2013). "Ultraconserved words point to deep language ancestry across Eurasia". Proceedings of the National Academy of Sciences. 110 (21): 8471-8476. doi:10.1073/pnas.1218726110. (PMC) 3666749 $2. (PMID) 23650390.
- The Origin of Language: Tracing the Evolution of the Mother Tongue. New York: John Wiley & Sons, Inc. 1994.
- . GeoCurrents. 10 Mayıs 2013. 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013.
- . Language Log. 8 Mayıs 2013. 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2013.
- The Dictionary of Historical and Comparative Linguistics. Edinburgh: Edinburgh University Press. 2000.
Konuyla ilgili yayınlar
- Bancel, Pierre J.; de l'Etang, Alain Matthey. "The millennial persistence of Indo-European and Eurasiatic pronouns and the origin of nominals". In: In Hot Pursuit of Language in Prehistory: Essays in the four fields of anthropology. In honor of Harold Crane Fleming. Edited by John D. Bengtson. John Benjamins Publishing Company, 2008. pp. 439–464. https://doi.org/10.1075/z.145.32ban
Dış bağlantılar
- NorthEuraLex 5 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Indo-Uralic and Altaic" 31 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Frederik Kortlandt (2006)
- Regions Based on Social Structure: A Reconsideration 24 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Avrasyatik tarihsel olarak kuzey bati ve guney Avrasya da konusulan bircok dil ailesini iceren onerilen bir AvrasyatikCografi dagilim16 yuzyildan once Avrasya gunumuzde Dunya capindaSiniflandirmaNostratikAvrasyatikAlt bolumlerHint Avrupa Ural Yukagir Altay Turk Mogol ve Tunguz Cukotko Kamcatka Eskimo Aleut Korece Japonca Aynuca bazen dahil edilir Nivkhce bazen dahil edilir Etruskce bazen dahil edilir Algonkin Yurok bazen dahil edilir Vakas bazen dahil edilir Pagel vd ne gore Avrasyatik makro dil ailesinin Dunya capindaki dagilimi Avrasya super ailesi fikri 100 yildan daha eskiye dayanmaktadir Joseph Greenberg in 1990 lara dayanan onerisi en cok tartisilan versiyondur 2013 te Mark Pagel ve uc meslektasi Avrasyatik dil ailesi icin istatistiksel kanit olduguna inandiklari yayini yayimladilar Avrasya nin dallari teklifler arasinda farklilik gosterir ancak tipik olarak Altayca Mogolca Tunguzca ve Turkce Cukci Kamcatkaca Eskimo Aleutca Hint Avrupaca ve Uralca yi icerir ancak Greenberg bunun yerine tartismali Ural Yukagirce siniflandirmasini kullanir Bazen dahil edilen diger dallar Gilyakca Etruskce izole dillerine ek olarak ve Greenberg in Kore Japon Aynu ya ek olarak Pagel vd tarafindan onerildigi gibi Guney Kafkasca ve Dravidce aileleridir Bazi oneriler Avrasyatik i Nostratic gibi daha da buyuk makro ailelerle gruplandirirken yine bircok profesyonel dil bilimci kullanilan yontemleri gecersiz saymaktadir Kavramin tarihi1994 yilinda Avrasyatik in isimlerin cogullarinin isim kokune t getirilerek ancak isimlerin ikililerinin koke k getirilerek turetildigi gramer kalibinin varligiyla desteklendigini iddia etti Rasmus Rask bu gramer kalibini 1818 kadar erken bir tarihte bugun Uralca ve Eskimo Aleutca olarak adlandirilan gruplarda kaydetmisti ancak ayni zamanda Greenberg in Avrasyatik e yerlestirdigi Tunguzca Gilyakca Nivkh dili olarak da adlandirilir ve Cukci Kamcatkaca da da bulunabilir Ruhlen e gore bu kalip Avrasyatik in disindaki dil ailelerinde veya dillerde bulunmaz 1998 de Joseph Greenberg ilk once 1950 lerde Afrika dillerini kategorize etmek icin ortaya attigi bir metodoloji olan toplu karsilastirma konusundaki calismalarini bir Avrasyatik dilini onermesi icin genisletti 2000 yilinda Avrasya argumanini dil ailesinin gecerliligini gosterdigine inandigi hem fonetik hem de gramer kanitlarini ana hatlariyla belirttigi Hint Avrupaca ve En Yakin Akrabalari Avrasyatik Dil Ailesi adinda bir kitap haline gelecek sekilde genisletti Argumaninin ozu inceledigi cesitli dil ailelerinde ortak olarak degerlendirdigi 72 morfolojik ozelliktir Akademik ilgiyi pek cok varyant onerisinden en cok Greenberg inki cekti Greenberg in Avrasya hipotezi bircok dil bilimci tarafindan cogu zaman kitle karsilastirmasi konusundaki arastirmasinin guvenilmez oldugu gerekcesiyle reddedilmistir Karsilastirmali yontemlerin temel elestirisi benzer seslerden ve sozcuk anlamlarindan yola cikarak ortak kokenli sozcuklerin es kokenli oldugunun varsayilmasidir Semantik ve fonetik bozulmanin 5 000 ila 9 000 yil icinde orijinal ses ve anlamin butun izlerini yok ettigi ve dolayisiyla karsilastirmali yontemlerin antik super ailelere uygulanmasini oldukca supheli hale getirdigi genellikle varsayilmaktadir Ek olarak gorunen es kokenli sozcukler tesadufen veya alinti kelimelerden ortaya cikabilir Rastlantisal carpismalarin istatistiksel tahminlerinin varligi olmadan yalnizca karsilastirmaya dayali sonuclar bu nedenle supheli olarak gorulur Pek cok meslektasinin aksine eski iliskileri bulma girisimlerinin basarisizliga mahkum oldugunu a priori olarak ongormeyen Stefan Georg ve Alexander Vovin Greenberg in iddialarini ayrintili olarak incelediler Greenberg in morfolojik argumanlarinin aileleri belirlemede dogru yaklasim oldugunu belirtiyorlar ancak vardigi sonuclardan suphe duyuyorlar Greenberg in 72 bicimbirimi ilk bakista Avrasyatik lehine buyuk kanitlar gibi gorunuyor Eger gecerliyse cok az dil bilimci bir noktanin ortaya konuldugundan suphe duyma hakkina sahip olacaktir Ancak daha yakindan inceleme cok fazla yanlis yorumlama hata ve yanlis analiz gosteriyor bunlar Greenberg in Avrasyatiginin gecerliligini kanitlama girisiminin basarisiz oldugundan baska bir yargiya izin vermez 1980 lerde Rus dil bilimci ru in ru hipotezi Rusca Borealnyj yazyk Hint Avrupaca Uralca ve Altayca ve sonraki makalelerinde Korece dil ailelerini birbirine bagladi Andryev ayrica varsayimsal Boreal makro ailesi icin 203 sozcuk koku onerdi Andreev in 1997 deki olumunden sonra Boreal hipotezi Sorin Paliga 2003 2007 tarafindan daha da genisletildi Pagel vd 2013 te Mark Pagel Quentin D Atkinson Andreea S Calude ve Andrew Meade bu itirazlarin ustesinden gelmeye calisan istatistiksel kanitlar yayinladi Daha onceki calismalarina gore cogu kelimede mevcut dil degistirme teorileriyle tutarli olarak 2 000 ila 4 000 yil arasinda bir yari omur gozlenir Bununla birlikte 10 000 ila 20 000 yil veya daha fazla yari omurle cok daha yavas bir ikame orani sergileyen bazi kelimeler sayilar zamirler ve belirli zarflar belirlediler Cesitli modern dillerdeki arastirmalardan yola cikan yazarlar mevcut telaffuzdan bagimsiz olarak anahtar kelimeler icin ayni yavas degistirme oranlarini gosterebildiler Buyuk olcude degismeyen sozcuklerden olusan sabit bir cekirdek kelime dagarciginin tum insan soyleminin ortak bir ozelligi oldugu ve kullanim sikligiyla ters orantili olarak model degistirmenin oldugu sonucuna varmislardir Pagel vd Dunya Dillerinin Etimolojik Veri Tabani nda LWED listelenen yedi dil ailesinden proto kelimelerin varsayimsal rekonstruksiyonlarini kullandi Aramalarini Swadesh temel kelime listesi tarafindan tanimlandigi gibi en yaygin 200 kelimeyle sinirladilar Iki veya daha az dil ailesi icin proto kelimeler onerildigi icin on iki kelime haric tutulmustur Kalan 188 kelime bazen belirli bir aile icin birden fazla yapi ile 3804 farkli rekonstruksiyon saglamistir Geleneksel karsilastirmali dil bilimin aksine arastirmacilar herhangi bir eslestirmenin benzer seslere dayali olarak es kokenli oldugunu kanitlamaya calismadilar bunun yerine her bir eslestirmeyi hataya acik olarak ele aldilar Olasi es kokenli eslesmeler kumesi daha sonra tahmin edilebilir duzenlilikler icin bir butun olarak analiz edildi Sozcukler kac dil ailesinin sozcukle es kokenli olduguna gore gruplara ayrildi 188 kelime arasinda es kokenli gruplar 1 den es kokenli olmayan 7 ye tum diller es kokenli kadar olup ortalama 2 3 1 1 dir Es kokenli sinif buyuklugunun dagilimi varyant bozulma oranlari hipotezi tarafindan tahmin edildigi gibi pozitif olarak carpikti buyuk gruplardan cok daha fazla kucuk gruplar Sozcukler daha sonra dunya capindaki genel kullanim sikliklarina sozcuk turune ve onceden tahmin edilen degistirme oranlarina gore gruplandirildi Es kokenli sinif buyuklugu tahmini degistirme orani ile pozitif olarak iliskiliydi 0 43 p lt 0 001 Sozcuk turu ile birlestirilen genellestirilmis frekans da sinif buyuklugunun guclu bir on gorucusuydu r 0 48 p lt 0 001 Pagel vd Bu sonuc tahmin edilen kisa yari omurleriyle tutarli olarak nadiren kullanilan kelimelerin tipik olarak derinden atalara ait olacak kadar uzun sure var olmadigini ancak esik frekansinin uzerinde kelimelerin daha fazla kararlilik kazandigini ve bunun daha sonra daha buyuk es kokenli sinif boyutlari anlamina geldigini gostermektedir sonucuna varirlar Yirmi uc kelime anlami A dort veya daha fazla es kokenli sinif buyuklugune sahipti Bu 23 kelime arasindan 1 000 konusulan kelimede birden fazla kullanilan kelimeler x2 24 29 P lt 0 001 zamirler x2 26 1 P lt 0 0001 ve zarflar x2 14 5 P 0 003 bunlar arasinda asiri temsil ediliyordu Sozcuk turu icin kontrol edilen sik kullanilan kelimelerin hakkinda es kokenli hukmu verilmesi nadiren kullanilan kelimelere gore 7 5 kat daha olasiydi P lt 0 001 Bu bulgular ses ve anlami uzun sureler boyunca korumayi daha cok seven kelime siniflari hakkindaki a priori tahminleriyle eslesti Yazarlar Bu kelimeleri ses karsiliklarindan bagimsiz olarak tahmin etme yetenegimiz on kelimelerin guvenilmez veya yanlis oldugunu veya aralarindaki belirgin fonetik benzerliklerin sans eseri ses benzerlikleri yansittigi gibi bu tur uzun menzilli dilsel yeniden yapilandirmalara yoneltilen olagan elestirileri curutur sekline yazdilar Ilk konuda hatali yeniden yapilandirmalarin sinyalleri guclendirmemesi zayiflatmasi gerektigini savunuyorlar Ikincisinde verilerin gosterdiginin aksine sans benzerliklerinin tum kelime kullanim sikliklarinda esit derecede yaygin olmasi gerektigini savunuyorlar Ekip daha sonra incelenen yedi dil ailesinin filogenetik agaclarini tahmin etmek ve tarihlendirmek icin bir Markov zincirli Monte Carlo simulasyonu olusturdu Bes ayri calisma da uc dil ailesi grubu iceren ayni koksuz agaci uretti Altayca Inuit Yupikce ve Cukci Kamcatkaca nin bir dogu grubu Guney Kafkasca ve Dravidce nin bir orta ve guney Asya grubu ve Hint Avrupaca ve Uralca nin bir kuzey ve bati Avrupa grubu Kalibrasyon olarak Proto Hint Avrupaca ve Proto Cukci Kamcatkaca icin yerlesik yas tahminleri kullanilarak diger iki koklenme dusunulmustur Ilki agacin kokunu proto Dravidce ye giden dalin orta noktasina koyar ve Avrasyatik icin 14450 1750 yil oncesi olarak bir tahmini koken tarihi verir Ikinci kok agacin kokunu proto Guney Kafkasca dalina koyar ve 15610 2290 yil oncesi tarihini verir Dahili dugumler daha az kesinlige sahiptir ancak sans beklentilerini asar ve ust duzey yas tahminini etkilemez Yazarlar su sonuca variyor Tahmin edilen tum yaslar dikkatli bir sekilde ele alinmalidir ancak tahminlerimiz bu grubu olusturan dil ailelerinin neredeyse ayni anda yayilmasini 15 000 yil once son buzul caginin sonunda Avrasya daki buzullarin geri cekilmesine baglayan onerilerle tutarlidir tarihsel dilbilimde uzmanlasan bircok akademisyen makalenin sonuclarina supheyle yaklasiyor ve varsayimlarini ve metodolojisini elestiriyor Pennsylvania Universitesi blogu da yazan Sarah Thomason makalenin dayandigi LWED verilerinin dogrulugunu sorguluyor LWED in cogu kelime icin birden fazla olasi proto kelime rekonstruksiyonunu listeledigini ve sans eslesmelerinin olasiligini artirdigini belirtiyor Pagel vd bu elestiriyi ongorup ve nadiren kullanilan kelimelerin genellikle daha fazla onerilen yeniden yapilandirmalara sahip oldugundan bu tur hatalarin istatistiklerin gercekte gosterdiginin ters yonde bir onyargi olusturmasi gerektigini yani kaynak tek basina sans olsaydi seyrek kullanilan kelimelerin daha buyuk ayni kokenli gruplara sahip olmasi gerekir belirtir Thomason ayrica LWED e genellikle Avrasyatik ten bile daha genis onerilen bir ust aile olan Nostratik e inananlar tarafindan katkida bulunuldugundan verilerin muhtemelen es kokenli olarak degerlendirilebilecek on kelimelere karsi onyargili oldugunu savunuyor Pagel vd bu onyargiyi dislayamayacaklarini itiraf ediyorlar ancak onyarginin sistematik olarak sonuclarini etkilemesinin olasiliginin dusuk oldugunu dusunduklerini soyluyorlar Genellikle uzun omurlu olduguna inanilan belirli kelime turlerinin ornegin sayilar 23 kelimelik listelerinde yer almadigini modern toplumda nispeten dusuk oneme sahip ancak eski insanlar icin onemli olan diger kelimelerin ornegin agac kabugu ve kul listede yer aldigini es kokenlilerin sebebinin bu taraflilik ve onyargilarin oldugu yargisina suphe dusurdugunu iddia ediyorlar Thomason istatistiklerin kendileri hakkinda yorum yapmak icin kalifiye olmadigi ni soyluyor ancak girdi olarak kotu verileri kullanan herhangi bir modelin guvenilir sonuclar saglayamayacagini soyluyor makalenin elestirisine farkli bir yaklasim getiriyor Pagel listesindeki bazi kelimelerin tarihini Ingilizce ozetleyerek Ingilizce dilinin 1 500 yillik gayet iyi bilinen tarihinde bile ne kadar degistigini gostererek bu tur kelimelerin 15 000 yil oncesine ait herhangi bir ses ve anlam eslesmesini korumalarinin imkansiz oldugu sonucuna variyor Ayrica yazarlarin baslangicta yanlis yere baktiklarini cunku dilbilgisel ozelliklerin ailevi iliskilerin gostergesi olarak kelimelerden daha guvenilir oldugunu belirtiyor Pagel vd ayrica sonuclarina yonelik diger iki olasi itirazi da inceledi Bir kelimenin bircok dil ailesinde sadece odunc alma nedeniyle ayni kokten gorunmesinin sik sik ileri ve geri alinmasini gerektirecegi temelinde dilsel odunc almayi sonuclarda onemli bir faktor olarak dislarlar Bu dil gruplarinin kapsadigi genis cografi alan ve sik kullanilan kelimelerin modern zamanlarda odunc alinma olasiliginin en dusuk olmasi nedeniyle olasi gorulmemektedir Son olarak basit fonolojilerle kelimeleri bir kenara birakmanin orn Ben ve biz sonuclarini etkilemedigini belirtirler SiniflandirmaGreenberg e gore Avrasyatik in en yakindan baglantili oldugu dil ailesi Amerind dir Avrasyatik Amerind ailesi Arktik buzulunun erimesiyle acilan bolgeye nispeten yeni bir genislemeyi yaklasik 15 000 yil once temsil ediyor diye belirtiyor Buna karsilik Avrasyatik Amerind aralarindaki farkliliklarin cok daha buyuk oldugu ve daha derin kronolojik gruplasmalari temsil ettigi Eski Dunya nin diger ailelerinden ayridir Avrasyatik gibi Amerind de genel kabul gormus bir teklif degildir Avrasyatik ve onerilen baska bir makro aile Nostratik genellikle ayni dil ailelerini icerir Vladislav Illich Svitych in Nostratik sozlugu Avrasyatik te listelenen daha kucuk Sibirya dil ailelerini icermiyordu ancak bunun nedeni yalnizca on dillerin onlar icin yeniden yapilandirilmamis olmasiydi Nostratikciler bu dilleri Nostratik ten dislamaya calismadilar Bircok Nostratik teorisyen Avrasyatik i Nostratik icinde Afro Asyatik Guney Kafkasca ve Dravidce nin yaninda bir alt grup olarak kabul etmistir LWED de Avrasyatik i Nostratik in bir alt ailesi olarak goruyor Nostratik aile ana akimi tarafindan desteklenmemektedir Harold C Fleming Avrasya yi varsayimsal Borean ailesine bir alt grup olarak alir Alt bolumler Ilk gorulme sirasina gore Avrasyatik aile agaci Avrasyatik in alt bolumlenmesi oneriye gore degisir ancak genellikle Turkce Tunguzca Mogolca Cukci Kamcatkaca Eskimo Aleutca Hint Avrupaca ve Uralca dil ailelerini icerir Greenberg Avrasyatik nin sekiz dalini su sekilde sayar Turkce Tunguzca Mogolca Cukci Kamcatkaca Eskimo Aleutca Etruskce Hint Avrupaca Kore Japon Aynu Gilyakca ve Ural Yukagirce Daha sonra bu aileleri bazilari filogenetik gruplamalar olarak genis capta kabul edilmeyen daha kucuk alt gruplara ayirir Pagel vd biraz daha farkli bir siniflandirma kullanir ve yedi dil ailesini sayarlar Mogolca Tunguzca Turkce Cukci Kamcatkaca Dravidce Inuit Yupik Aleut u icermeyen Inuit Eskimo dillerinin LWED grubuna verilen bir addir Hint Avrupaca Guney Kafkasca ve Uralca Murray Gell Mann Ilia Peiros ve Georgiy Starostin Cukotko Kamcatkaca ve Gilyakca yi Avrasyatik yerine Algonkin Vakas ile gruplandirir Hangisi olursa ne olursa olsun bu listeler Avrupa nin cogunda Orta ve Kuzey Asya da ve Eskimo Aleut orneginde Bering Bogazi nin her iki tarafinda konusulan dilleri kapsar Avrasyatik in dallanmasi kabaca Greenberg baz alinarak su sekildedir Hint Avrupa birligi tartismasiz Ural birligi tartismasiz Yukagir bazen Paleosibirya altinda gruplandirilmis Greenberg e gore Ural ile baglantili Paleosibirya alt gruplama neredeyse evrensel olarak bir kolaylik terimi olarak kabul edilir uyeler alt grubun gecerliliginden bagimsiz olarak Avrasyatik olarak kabul edilir Gilyakca bir izole dil Starostin tarafindan Palaeo Sibirya nin altina yerlestirilmis her zaman Nostratik e bile dahil edilmemis Eskimo Aleut birligi tartismasiz Cukotko Kamcatkaca Cukotca birligi tartismasiz Makro Altay tartismali Roy Andrew Miller 1971 Gustaf John Ramstedt 1952 Matthias Castren 1844 yalnizca Turk Mogol ve Tunguz u birlestiren Makro Altay ifadesi Mikro Altay veya dogru Altayca terimlerine kiyasla daha az bilimsel kabule sahiptir Mikro Altay birligi tartismali Turk birligi tartismasiz Mogol birligi tartismasiz Tunguz birligi tartismasiz Japon birligi tartismasiz Japonca Ryukyu Korece izole dil Aynuca Greenberg haric hemen hemen herkes tarafindan bir izole olarak kabul edilir yakindan iliskili uc soyu tukenmis dilden olusan grup oncelikle mi birinci tekil sahisa dayanan Avrasya diliyle olan iliskileri kanitlama eksikligi nedeniyle oldukca spekulatiftir Etrusk olmus Retsiya olmus olmus Jager 2015 Bir bilgisayarli filogenetik analizde Jager 2015 Avrasya daki asagidaki dil aileleri filogenisini sagladi Yenisey Dravid Nah Dagistanca Avustroasya Japon Aynuca Cin Tibet Hmong Mien Avustronezya Tay Kaday Avrasyatik Tunguz Mogol Turk Yukagir Gilyak Ural Cukotko Kamcatka Hint Avrupa Cografi dagilimMerritt Ruhlen Avrasyatik in cografi dagiliminin onun ve ailesinin ayri goclerin sonucu oldugunu gosterdigini one suruyor Dene Kafkas iki grup arasinda daha eski olanidir Avrasyatik in ortaya cikmasi daha yenidir Avrasyatik genisleme Dene Kafkaslari bastirdi ve ikincisini konusanlar esas olarak Avrasyatik konusanlarla cevrili izole ceplerde Pirene Daglari ndaki Basklar Kafkas Daglari ndaki Kafkas halklari ve Hindukus Daglari ndaki Burusaski mahsur birakti Dene Kafkaslar bu bolgelerde hayatta kaldilar cunku kendilerine erisilmesi zordu ve bu yuzden kendilerini korumalari kolaydi diger yerlerde hayatta kalmasinin sebebi belirsizdir Ruhlen Avrasyatik in Dene Kafkas tan daha guclu ve net kanitlarla desteklendigini ve bunun da Dene Kafkasya nin yayilmasinin Avrasyatik inkinden once gerceklestigini gosterdigini savunuyor Bir Dene Kafkas ailesinin varligi Lyle Campbell Ives Goddard ve Larry Trask dahil olmak uzere bazi dil bilimciler tarafindan tartisilmakta veya reddedilmektedir Ailenin son ortak atasi asiri korunan kelimelerin filogenetik analizi ile yaklasik 15 000 yasinda olarak tahmin edildi bu da bu dillerin yayildigini dusunduruyor Ayrica bakinizAntik Kuzey Avrasya Karsilastirmali mitoloji Hint Semitik diller Hint Ural dilleri Nostratik diller Proto Insan dili Ural Altay dilleriNotlar A 23 kelime es kokenli sinif buyuklugune gore sirali sekilde sunlardir Sen 7 es kokenli Ben 6 Degil Su Vermek Biz Kim 5 Kul Agac kabugu Siyah Ates El Erkek adam Anne Yasli Bu Akmak Duymak Cekmek Tukurmek Ne Solucan Siz 4 Evolution of Human Languages 7 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde March 2014 Ruhlen p 70 a b c Pagel et al SI p 1 Georg and Vovin p 335 a b c d Pagel et al p 1 Georg and Vovin p 334 Georg and Vovin p 336 Paliga Sorin 2003 N D Andreev s Proto Boreal Theory and Its Implications in Understanding the Central East and Southeast European Ethnogenesis Slavic Baltic and Thracian 9 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Romanoslavica 38 93 104 Papers and articles for the 13th International Congress of Slavicists Ljubljana August 15 21 2003 Lexicon Proto Borealicum et alia lexica etymologica minora Evenimentul 2007 doi 10 13140 2 1 4932 0009 ISBN 978 973 87920 3 6 a b Pagel et al p 2 a b Pagel et al p 3 a b c d Pagel et al p 4 a b c Pagel et al p 5 Pagel et al SI pp 2 3 Heggarty 5 Agustos 2013 Ultraconserved words and Eurasiatic The faces in the fire of language prehistory Proceedings of the National Academy of Sciences 110 35 E3254 doi 10 1073 pnas 1309114110 PMC 3761561 2 PMID 23918403 a b c Thomason Pagel et al SI pp 3 4 Pereltsvaig Pagel et al p 6 Greenberg 2002 p 2 Campbell Goddard Mithun Greenberg 2005 p 331 Fleming Greenberg 2000 p 279 81 Jager 2015 Statistical support for linguistic macrofamilies Proceedings of the National Academy of Sciences 112 41 12752 12757 doi 10 1073 pnas 1500331112 PMC 4611657 2 PMID 26403857 Ruhlen Campbell pp 286 288 Goddard p 318 Trask p 85KaynakcaAmerican Indian Languages The Historical Linguistics of Native America Oxford Oxford University Press 1997 Gell Mann 2009 Distant Language Relationship The Current Perspective PDF Journal of Language Relationship 1 2 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Nisan 2022 9 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2010 Georg 2003 From mass comparison to mess comparison Greenberg s Eurasiatic theory Diachronica 20 2 doi 10 1075 dia 20 2 06geo The Classification of the Native Languages of North America Languages Handbook of North American Indians Vol 17 Washington D C Smithsonian Institution 1996 Greenberg Joseph H 1957 Essays in Linguistics Chicago University of Chicago Press Greenberg Joseph H 2000 Indo European and Its Closest Relatives The Eurasiatic Language Family Volume 1 Grammar Stanford Stanford University Press Greenberg Joseph H 2002 Indo European and Its Closest Relatives The Eurasiatic Language Family Volume 2 Lexicon Stanford Stanford University Press Greenberg Joseph H 2005 Genetic Linguistics Essays on Theory and Method edited by William Croft Oxford Oxford University Press Mithun Marianne 1999 The Languages of Native North America Cambridge Cambridge University Press Nichols Johanna 1992 Linguistic Diversity in Space and Time Chicago University of Chicago Press Pagel 6 Mayis 2013 Ultraconserved words point to deep language ancestry across Eurasia Proceedings of the National Academy of Sciences 110 21 8471 8476 doi 10 1073 pnas 1218726110 PMC 3666749 2 PMID 23650390 Pagel 6 Mayis 2013 Ultraconserved words point to deep language ancestry across Eurasia Proceedings of the National Academy of Sciences 110 21 8471 8476 doi 10 1073 pnas 1218726110 PMC 3666749 2 PMID 23650390 The Origin of Language Tracing the Evolution of the Mother Tongue New York John Wiley amp Sons Inc 1994 GeoCurrents 10 Mayis 2013 7 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2013 Language Log 8 Mayis 2013 7 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2013 The Dictionary of Historical and Comparative Linguistics Edinburgh Edinburgh University Press 2000 Konuyla ilgili yayinlarBancel Pierre J de l Etang Alain Matthey The millennial persistence of Indo European and Eurasiatic pronouns and the origin of nominals In In Hot Pursuit of Language in Prehistory Essays in the four fields of anthropology In honor of Harold Crane Fleming Edited by John D Bengtson John Benjamins Publishing Company 2008 pp 439 464 https doi org 10 1075 z 145 32banDis baglantilarNorthEuraLex 5 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Indo Uralic and Altaic 31 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Frederik Kortlandt 2006 Regions Based on Social Structure A Reconsideration 24 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde