Ali Salih es-Sadi (Arapça: علي صالح السعدي, 1928 - 19 Eylül 1977) Iraklı bir siyasetçiydi. 1950'lerin sonlarından Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Baas Partisinin Irak kolunun genel sekreterliğini yaptı. 8 Şubat 1963'ten (Ramazan Devrimi) Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Ahmed Hasan el-Bekir'in başbakan yardımcısı, içişleri bakanı ve Ulusal Muhafızlar (El-Hars el-Kavmi) komutanı olarak görev yaptı.
Ali Salih es-Sadi | |
---|---|
Görev süresi Şubat 1963 - 9 Haziran 1963 | |
Cumhurbaşkanı | Abdüsselam Arif |
Başbakan | Ahmed Hasan el-Bekir |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1928 |
Ölüm | 19 Eylül 1977 (48-49 yaşlarında) |
Partisi | Arap Sosyalist Baas Partisi Irak Bölgesel Şubesi |
Bitirdiği okul | Bağdat Üniversitesi |
Kariyer
Ali Salih es-Sadi Arap-Kürt bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1955 yılında Bağdat Üniversitesinin ekonomi bölümünden mezun oldu ve Irak'taki Baas Partisine katıldı. 14 Temmuz 1958'de Abdülkerim Kasım komutasındaki askeri liderler Haşimi monarşisini devirdiler. Baas Partisinin önde gelen üyeleri Kasım'a şiddetle karşı çıktılar. Kasım onları sürgüne yolladı. Saddam Hüseyin 1959'da Kasım'a yönelik bir suikast girişiminde yaralandı ve Suriye (o zamanlar Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin bir parçasıydı) üzerinden Mısır'ın başkenti Kahire'ye sürgüne gitti. Ali es-Sadi, Baas Partisinin Irak kolunun genel sekreteri olarak Bağdat'ta kaldı.
Ramazan Devrimi
Baas Partisi 8 Şubat 1963'te kanlı bir darbeyle Kasım'ı devirdi ve idam etti. Başlangıçta Kasım'ın Şii destekçilerinin çoğu onun sadece saklandığına ve Mehdi gibi ortaya çıkarak yeni hükûmete karşı bir isyana önderlik edeceğine inanıyorlardı; bu düşünceye karşı koymak ve destekçilerini korkutmak için Kasım'ın cesedi televizyonda beş dakika süren ve son sahnede üzerine tükürülerek cesedine saygısızca davranıldığı sırada kurşun yaralarının yakın çekim görüntülerini içeren "Suçluların Sonu" adlı bir propaganda videosunda gösterildi. Baas Partisinin genel sekreteri olarak es-Sadi fiilen Irak'ın yeni lideriydi; (Mundir el-Vanadavi tarafından komuta edilen) Ulusal Muhafız milisleri üzerindeki kontrolü sayesinde el-Sadi, başbakandan (önde gelen Baasçı general Ahmed Hasan el-Bekir) ya da büyük ölçüde törensel Cumhurbaşkanı Abdüsselam Arif'ten daha fazla güç kullanıyordu. Es-Sadi ve Baas Partisinin sivil kanadının dokuz aylık iktidarı, Devrimci Komuta Konseyinin (DKK) "huzuru bozan herkesi yok etme" emri altındaki Ulusal Muhafızların Kasım'a sadık olduğundan şüphelenilen binlerce kişiyi gözaltına alması, işkence etmesi ya da idam etmesi nedeniyle "bir terör saltanatı" olarak tanımlandı. Dahası, belki 5000 sivil Baas partizanından oluşan çekirdek bir gruptan gelişen ancak Ağustos 1963'e kadar 34.000 üyeye ulaşan ve üyeleri yeşil kolluklarıyla tanınan Ulusal Muhafızlar, milislerin kapsamlı iç çatışmalara girmesi nedeniyle disiplinsizdi ve yaygın bir kaos ve düzensizlik algısı yarattı. Marion Farouk-Sluglett ve Peter Sluglett; Baasçıları, "savaş sonrası Orta Doğu'da şimdiye kadar yaşanan en korkunç şiddet sahnelerinden bazıları" da dahil olmak üzere, Irak'ta daha önce benzeri görülmemiş ölçekte "ahlaksız vahşet eylemleri" yoluyla "son derece çirkin bir imaj" geliştirmiş olarak tanımlamaktadırlar.
Ürdün Kralı Hüseyin ve diğerlerinin, Merkezi İstihbarat Teşkilatının (CIA) (ya da diğer ABD kurumlarının) Baas hükûmetine komünistlerin ve diğer solcuların listesini verdiği ve bu kişilerin daha sonra el-Vanadavi ve es-Sadi'nin yönetimindeki Ulusal Muhafızlar tarafından tutuklandığı ya da öldürüldüğü yönündeki iddiaları akademik çevrelerde önemli ölçüde tartışılmıştır. Bryan R. Gibson ve , Irak Komünist Partisi (IKP) üyelerinin kimliklerinin kamuoyu tarafından bilindiğini ve Baasın bunları tespit etmek için ABD istihbaratına ihtiyaç duymayacağını vurgularken, Nathan J. Citino iddiaları makul bulmaktadır çünkü ABD'nin Irak'taki büyükelçiliği bu tür listeleri gerçekten derlemişti ve tasfiyeye katılan Ulusal Muhafız üyeleri ABD'de eğitim almıştı. Bağdat'taki sokak çatışmalarında 80 Baas Partisi üyesiyle birlikte 300 ile 5000 arasında komünist sempatizan öldürüldü.
Es-Sadi, Baas Partisinin Irak kolunda evrensel olarak kabul görmeyen radikal bir sosyalist çizgiden yanaydı. Parti, varlığının ilk on yılında pan-Arap sloganlara odaklanmış ve sosyalizmden sadece belli belirsiz söz etmişti. Böyle bir politikaya, Baas Partisine mensup olmayıp pan-Arabizm ve Mısır'la birleşme yanlısı olmalarına rağmen yeni hükûmeti destekleyen subaylar da karşı çıktılar.
Partizan manevralar ve devrilme
Ekim 1963'te Baas Partisinin tüm Arapları kapsayan Şam'daki Altıncı Kongresi'nde (Ulusal Kongre) es-Sadi, parti kurucuları Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar'ı görevden aldırmayı başardı. 11 Kasım'da es-Sadi ve destekçileri, el-Bekir ve diğer rakiplerini partiden ihraç etmek için "olağanüstü parti konferansı" çağrısında bulundu. Bekir'e sadık Baas subayları onları tutukladı, ardından 13 Kasım'da es-Sadi'ye sadık Ulusal Muhafızlar Bağdat'taki hedefleri bombaladı ve beş gün boyunca başkente saldırdılar. El-Bekir, ordunun başkomutanı olarak 18 Kasım 1963 Askeri Darbesi'yle barış ve düzeni yeniden tesis eden Cumhurbaşkanı Arif'i yardıma çağırdı. Es-Sadi'yi görevden almak için El-Bekir ile işbirliği yapmış olmasına rağmen Arif, el-Bekir de dahil olmak üzere Baasçıları yeni hükûmetinden tasfiye etti.
Kaynakça
- ^ DeFronzo, J. (2009). The Iraq War: Origins and Consequences. Westview Press. s. 71. ISBN .
- ^ R., Bidwell (2012). Dictionary of Modern Arab History. Routledge. s. 60. ISBN .
- ^ (1998). Republic of Fear: The Politics of Modern Iraq, Updated Edition. University of California Press. s. 118. ISBN .
- ^ ; Rautsi, Inari (2002). Saddam Hussein: A Political Biography. . ss. 15-22. ISBN .
- ^ (1998). Republic of Fear: The Politics of Modern Iraq, Updated Edition. University of California Press. ss. 58-59. ISBN .
- ^ a b Citino, Nathan J. (2017). "The People's Court". Envisioning the Arab Future: Modernization in US–Arab Relations, 1945–1967. Cambridge University Press. ss. 220-222. ISBN .
- ^ a b c d Ahram, Ariel Ira (26 Ocak 2011). Proxy Warriors: The Rise and Fall of State-Sponsored Militias (İngilizce). . ss. 75-77. ISBN .
- ^ Gibson, Bryan R. (2015). Sold Out? US Foreign Policy, Iraq, the Kurds, and the Cold War. . ss. 59-60, 77. ISBN .
- ^ Farouk–Sluglett, Marion; Sluglett, Peter (2001). Iraq Since 1958: From Revolution to Dictatorship. I.B. Tauris. ss. 83, 85-87. ISBN .
- ^ Farouk–Sluglett, Marion; Sluglett, Peter (2001). Iraq Since 1958: From Revolution to Dictatorship. I.B. Tauris. s. 86. ISBN .
Although individual leftists had been murdered intermittently over the previous years, the scale on which the killings and arrests took place in the spring and summer of 1963 indicates a closely coordinated campaign, and it is almost certain that those who carried out the raid on suspects' homes were working from lists supplied to them. Precisely how these lists had been compiled is a matter of conjecture, but it is certain that some of the Ba'th leaders were in touch with American intelligence networks, and it is also undeniable that a variety of different groups in Iraq and elsewhere in the Middle East had a strong vested interest in breaking what was probably the strongest and most popular communist party in the region.
- ^ (1978). The Old Social Classes and the Revolutionary Movements of Iraq. Princeton University Press. ss. 985-987. ISBN .
- ^ Gibson, Bryan R. (2015). Sold Out? US Foreign Policy, Iraq, the Kurds, and the Cold War. . s. 59. ISBN .
- ^ a b c Tripp (2009). History of Iraq. Warsaw: Book and Knowledge. s. 211. ISBN .
- ^ "العباسية نيوز | علي صالح السعدي". www.alabasianews.com. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2022.
- ^ Dougherty, Beth K.; Ghareeb, Edmund A. (7 Kasım 2013). Historical Dictionary of Iraq (İngilizce). Scarecrow Press. ISBN .
- ^ Gibson, Bryan R. (2015). Sold Out? US Foreign Policy, Iraq, the Kurds, and the Cold War. . ss. 77, 85. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Salih es Sadi Arapca علي صالح السعدي 1928 19 Eylul 1977 Irakli bir siyasetciydi 1950 lerin sonlarindan Kasim 1963 Irak Darbesi ne kadar Baas Partisinin Irak kolunun genel sekreterligini yapti 8 Subat 1963 ten Ramazan Devrimi Kasim 1963 Irak Darbesi ne kadar Ahmed Hasan el Bekir in basbakan yardimcisi icisleri bakani ve Ulusal Muhafizlar El Hars el Kavmi komutani olarak gorev yapti Ali Salih es SadiGorev suresi Subat 1963 9 Haziran 1963Cumhurbaskani Abdusselam ArifBasbakan Ahmed Hasan el BekirKisisel bilgilerDogum 1928Olum 19 Eylul 1977 48 49 yaslarinda Partisi Arap Sosyalist Baas Partisi Irak Bolgesel SubesiBitirdigi okul Bagdat UniversitesiKariyerMisir Suriye ve Irak arasinda Kahire de duzenlenen 1963 birlik gorusmelerine katilan heyetler Soldan saga Misir dan Kameleddin Huseyin N A Misir dan Enver Sedat Misir dan Abdulhakim Amir Irakli bir subay Suriye den Ziyad el Hariri Suriye den Nahid el Kasim Misir dan Cemal Abdunnasir ve Irak tan Ali Salih es Sadi Ali Salih es Sadi Arap Kurt bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi 1955 yilinda Bagdat Universitesinin ekonomi bolumunden mezun oldu ve Irak taki Baas Partisine katildi 14 Temmuz 1958 de Abdulkerim Kasim komutasindaki askeri liderler Hasimi monarsisini devirdiler Baas Partisinin onde gelen uyeleri Kasim a siddetle karsi ciktilar Kasim onlari surgune yolladi Saddam Huseyin 1959 da Kasim a yonelik bir suikast girisiminde yaralandi ve Suriye o zamanlar Birlesik Arap Cumhuriyeti nin bir parcasiydi uzerinden Misir in baskenti Kahire ye surgune gitti Ali es Sadi Baas Partisinin Irak kolunun genel sekreteri olarak Bagdat ta kaldi Ramazan DevrimiBaas Partisi 8 Subat 1963 te kanli bir darbeyle Kasim i devirdi ve idam etti Baslangicta Kasim in Sii destekcilerinin cogu onun sadece saklandigina ve Mehdi gibi ortaya cikarak yeni hukumete karsi bir isyana onderlik edecegine inaniyorlardi bu dusunceye karsi koymak ve destekcilerini korkutmak icin Kasim in cesedi televizyonda bes dakika suren ve son sahnede uzerine tukurulerek cesedine saygisizca davranildigi sirada kursun yaralarinin yakin cekim goruntulerini iceren Suclularin Sonu adli bir propaganda videosunda gosterildi Baas Partisinin genel sekreteri olarak es Sadi fiilen Irak in yeni lideriydi Mundir el Vanadavi tarafindan komuta edilen Ulusal Muhafiz milisleri uzerindeki kontrolu sayesinde el Sadi basbakandan onde gelen Baasci general Ahmed Hasan el Bekir ya da buyuk olcude torensel Cumhurbaskani Abdusselam Arif ten daha fazla guc kullaniyordu Es Sadi ve Baas Partisinin sivil kanadinin dokuz aylik iktidari Devrimci Komuta Konseyinin DKK huzuru bozan herkesi yok etme emri altindaki Ulusal Muhafizlarin Kasim a sadik oldugundan suphelenilen binlerce kisiyi gozaltina almasi iskence etmesi ya da idam etmesi nedeniyle bir teror saltanati olarak tanimlandi Dahasi belki 5000 sivil Baas partizanindan olusan cekirdek bir gruptan gelisen ancak Agustos 1963 e kadar 34 000 uyeye ulasan ve uyeleri yesil kolluklariyla taninan Ulusal Muhafizlar milislerin kapsamli ic catismalara girmesi nedeniyle disiplinsizdi ve yaygin bir kaos ve duzensizlik algisi yaratti Marion Farouk Sluglett ve Peter Sluglett Baascilari savas sonrasi Orta Dogu da simdiye kadar yasanan en korkunc siddet sahnelerinden bazilari da dahil olmak uzere Irak ta daha once benzeri gorulmemis olcekte ahlaksiz vahset eylemleri yoluyla son derece cirkin bir imaj gelistirmis olarak tanimlamaktadirlar Urdun Krali Huseyin ve digerlerinin Merkezi Istihbarat Teskilatinin CIA ya da diger ABD kurumlarinin Baas hukumetine komunistlerin ve diger solcularin listesini verdigi ve bu kisilerin daha sonra el Vanadavi ve es Sadi nin yonetimindeki Ulusal Muhafizlar tarafindan tutuklandigi ya da olduruldugu yonundeki iddialari akademik cevrelerde onemli olcude tartisilmistir Bryan R Gibson ve Irak Komunist Partisi IKP uyelerinin kimliklerinin kamuoyu tarafindan bilindigini ve Baasin bunlari tespit etmek icin ABD istihbaratina ihtiyac duymayacagini vurgularken Nathan J Citino iddialari makul bulmaktadir cunku ABD nin Irak taki buyukelciligi bu tur listeleri gercekten derlemisti ve tasfiyeye katilan Ulusal Muhafiz uyeleri ABD de egitim almisti Bagdat taki sokak catismalarinda 80 Baas Partisi uyesiyle birlikte 300 ile 5000 arasinda komunist sempatizan olduruldu Es Sadi Baas Partisinin Irak kolunda evrensel olarak kabul gormeyen radikal bir sosyalist cizgiden yanaydi Parti varliginin ilk on yilinda pan Arap sloganlara odaklanmis ve sosyalizmden sadece belli belirsiz soz etmisti Boyle bir politikaya Baas Partisine mensup olmayip pan Arabizm ve Misir la birlesme yanlisi olmalarina ragmen yeni hukumeti destekleyen subaylar da karsi ciktilar Partizan manevralar ve devrilmeEkim 1963 te Baas Partisinin tum Araplari kapsayan Sam daki Altinci Kongresi nde Ulusal Kongre es Sadi parti kuruculari Misel Eflak ve Selahaddin el Bitar i gorevden aldirmayi basardi 11 Kasim da es Sadi ve destekcileri el Bekir ve diger rakiplerini partiden ihrac etmek icin olaganustu parti konferansi cagrisinda bulundu Bekir e sadik Baas subaylari onlari tutukladi ardindan 13 Kasim da es Sadi ye sadik Ulusal Muhafizlar Bagdat taki hedefleri bombaladi ve bes gun boyunca baskente saldirdilar El Bekir ordunun baskomutani olarak 18 Kasim 1963 Askeri Darbesi yle baris ve duzeni yeniden tesis eden Cumhurbaskani Arif i yardima cagirdi Es Sadi yi gorevden almak icin El Bekir ile isbirligi yapmis olmasina ragmen Arif el Bekir de dahil olmak uzere Baascilari yeni hukumetinden tasfiye etti Kaynakca DeFronzo J 2009 The Iraq War Origins and Consequences Westview Press s 71 ISBN 9780813343914 R Bidwell 2012 Dictionary of Modern Arab History Routledge s 60 ISBN 9781136162985 1998 Republic of Fear The Politics of Modern Iraq Updated Edition University of California Press s 118 ISBN 978 0 520 92124 5 Rautsi Inari 2002 Saddam Hussein A Political Biography ss 15 22 ISBN 978 0 8021 3978 8 1998 Republic of Fear The Politics of Modern Iraq Updated Edition University of California Press ss 58 59 ISBN 9780520921245 a b Citino Nathan J 2017 The People s Court Envisioning the Arab Future Modernization in US Arab Relations 1945 1967 Cambridge University Press ss 220 222 ISBN 978 1 108 10755 6 a b c d Ahram Ariel Ira 26 Ocak 2011 Proxy Warriors The Rise and Fall of State Sponsored Militias Ingilizce ss 75 77 ISBN 978 0 8047 7359 1 Gibson Bryan R 2015 Sold Out US Foreign Policy Iraq the Kurds and the Cold War ss 59 60 77 ISBN 978 1 137 48711 7 Farouk Sluglett Marion Sluglett Peter 2001 Iraq Since 1958 From Revolution to Dictatorship I B Tauris ss 83 85 87 ISBN 9780857713735 Farouk Sluglett Marion Sluglett Peter 2001 Iraq Since 1958 From Revolution to Dictatorship I B Tauris s 86 ISBN 9780857713735 Although individual leftists had been murdered intermittently over the previous years the scale on which the killings and arrests took place in the spring and summer of 1963 indicates a closely coordinated campaign and it is almost certain that those who carried out the raid on suspects homes were working from lists supplied to them Precisely how these lists had been compiled is a matter of conjecture but it is certain that some of the Ba th leaders were in touch with American intelligence networks and it is also undeniable that a variety of different groups in Iraq and elsewhere in the Middle East had a strong vested interest in breaking what was probably the strongest and most popular communist party in the region 1978 The Old Social Classes and the Revolutionary Movements of Iraq Princeton University Press ss 985 987 ISBN 978 0 86356 520 5 Gibson Bryan R 2015 Sold Out US Foreign Policy Iraq the Kurds and the Cold War s 59 ISBN 978 1 137 48711 7 a b c Tripp 2009 History of Iraq Warsaw Book and Knowledge s 211 ISBN 9788305135672 العباسية نيوز علي صالح السعدي www alabasianews com 5 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2022 Dougherty Beth K Ghareeb Edmund A 7 Kasim 2013 Historical Dictionary of Iraq Ingilizce Scarecrow Press ISBN 978 0 8108 7942 3 Gibson Bryan R 2015 Sold Out US Foreign Policy Iraq the Kurds and the Cold War ss 77 85 ISBN 978 1 137 48711 7