Bizans ipeği, Bizans İmparatorluğu'nda (Byzantium) dördüncü yüzyıldan 1453'teki İstanbul'un Fethi'ne kadar dokunan ipektir.
Bizans başkenti Konstantinopolis, avrupa'da ilk önemli ipek dokuma merkezidir. İpek, Bizans ekonomisinde en önemli emtialardan biridir ve devlet tarafından hem ödeme hem de dimlomasi amaçlı kullanılmıştır.Ham ipek, Çin'den getirilirdi ve kaliteli kumaş haline getirilip, yüksek fiyatla dünyaya satılırdı. Sonraları, ipek böceği yumurtaları Bizans'a kaçırıldı ve ipek ticaretinin önemi kademeli olarak azaldı. I. Justinianus'un hükümdarlığından sonra ipek üretim ve ticareti imparatorluk tekeli haline geldi, sadece imparatorluk fabrikalarında üretildi ve yetkili alıcılara satıldı.
Bizans ipekleri, parlak renkleri, altın ipliği kullanımı ve dokuma tezgâhında dokunmuş kumaştaki nakışın resimsel karmaşıklığına yaklaşan çetrefilli tasarımlar için önemlidir. 12. yüzyılda İtalyan ipek dokuma endüstrisinin kurulmasına ve Dördüncü Haçlı Seferi (1204) ile Bizans İmparatorluğu'nun fethi ve parçalanmasına kadar, Bizans, Erken Orta Çağ boyunca Avrupa'da ipek üretimine hakim oldu.
Gelişimi
Roma İmparatorluğu döneminde, ipek tekstili, Asya'dan İpek Yolu üzerinden Han Çin'den, Part İmparatorluğu ve sonraları Sasani İmparatorluğu'nu geçerek Suriye'deki ticaret merkezlerine gelerek Batı'ya karayoluyla ulaşırdı. Ham ipek, ipek iplik ve bitmiş kumaşların ithalatları kaydedilmiştir ancak İpek böceğinden bu tekstillerin üretim teknikleri, Bizans İmparatoru I. Justinianus'a (482-565 arası hükümdar) kadar Çinliler tarafından dikkatle korunan bir sırrı olarak kaldı. 553-54'te ipekböceği yumurtaları Orta Asya'dan kaçırıldı, Bizans ipek dokumacılığı endüstrisinin çiçek açması için ortam oluşturdu.
Nasturi Hristiyan keşişler tarafından Çin'den ipekböcek yumurtalarını kaçırdıktan kısa bir süre sonra, 6. yüzyıl Bizans tarihçisi Menander Protektor, Soğdianalıların Bizans İmparatorluğu'yla doğrudan Çin ipek ticareti yapma girişiminde bulunduğunu yazar. Ak Hun İmparatorluğu'nu yenmek için Sasani hükümdarı I. Hüsrev ile bir ittifak kurduktan sonra, Göktürk Kağanlığı'nın hükümdarı İstemi Yabgu'ya, Soğdianalı tacirler Bizanslılar ile ticaret yapmak için Pers ülkesinde seyahat etme ayrıcalığı kazanma taleplerinin Sasani kralı tarafından dinlenmesi için yanaştılar. İstemi Yabgu ilk önce talebi reddetti ancak ikincisinde Soğdiana elçisi heyetini Sasani kralına göndermeyi onayladı, elçiliğin üyeleri zehirlenerek öldü. Soğdianalı diplomat Maniah, İstemi Yabgu'yu Konstantinopolis'e doğrudan elçi göndermek konusunda ikna etti, elçi heyeti 568 yılında ulaştı, Bizans hükümdarı II. Justinus'a sadece hediye olarak ipek değil ama Sasanilere karşı ittifak önerdi. II. Justinus mutabık kaldı ve Soğdianalılar tarafından istenen doğrudan ipek ticaretini sağlama almak için Göktürk Kağanlığı'na elçi heyeti gönderdi. Bununla birlikte, 6. yüzyıldan başlayarak Bizans ipekli üretimi yapılsa bile, Çin çeşitleri hala daha iyi kalitede kabul edildi, birçok farklı arkeolojik sitelerde bulunan diğer Bizans sikkeleri yanında Sui Hanedanı (MS 581-618) dönemine ait ve 1953 yılında Şansi eyaletinde bulunan Çin mezarında bulunan II. Justinus saltanatı sırasında basılan bir Bizans solidus sikkenin keşfiyle bu gerçeğin belki de altı çizilmiştir.Çin tarihlerine göre, Çin'de daha eski bir Roma diplomatik geleneğini sürdüren Bizanslılar (yani "Fu-lin"), Çin Tang Hanedanı sarayına (MS 618-907) birçok kez ve bir seferinde Song Hanedanı'na (960-1279) büyükelçiler gönderdip cam eşyaları gibi egzotik hediyeler sunarken Çin ipeği ticaretine sürekli bir ilgi göstermişlerdir. 7. yüzyıl Bizans tarihçisi Teofilakt Simokata, Çin'in tasviri, coğrafyası, Sui Hanedanı'nın (581-618) ülkeyi yeniden birleşmesi hakkında oldukça doğru bir tasvir sağlamıştır ve hatta, muhtemelen İmparator Taizong (626-649 arası hükümdar) isminden aynı zamanda türetilmiş, hükümdarlarını "Göklerin oğlu" anlamında Taisson olarak isimlendirmiştir. Dönemin Çin kaynakları, yani Tang'ın Eski ve Yeni Kitabı, Konstantinopolis şehrininin I. Muaviye (Emevîler'in kurucusu) tarafından nasıl kuşatıldığını ve daha sonradan nasıl haraca bağlandığını tasvir eder.
Yeni tezgâh çeşitleri ve dokuma teknikleri de bir rol oynamıştır. Düz-dokuma veya çizgili ipekler Roma dünyasında dolaşıma girmişti ve desenli damasko ipek kumaş giderek daha karmaşık geometrik desenler ile 3. yüzyıl ortalarından itibaren göründü. Atkı yüzlü bileşik dikişler 600'ün sonra olmayan zamanlarda geliştirildi ve ertesi birkaç yüzyılda Bizans ipekleri için polikrom (çok renkli) bileşik dikişler standart dokuma haline geldi. Tek renk pahalı kumaşlar, 1000 civarında, hem Bizans hem de İslam dokuma merkezlerinde moda oldu; bu kumaş desenleri oluşturmak için renk yerine zıt renk malzemelerinden yararlanılıyordu. Az sayıda kanaviçe dokuma Bizans ipeği de günümüze ulaşmıştır.
Pahalı Sur moru ile Kumaş boyamaya ilişkin yönetmelikler yıllar boyu değişiyordu, ancak bu renklerle boyanmış olan bezler genellikle belirli sınıflarla sınırlıydı ve diplomatik hediyelerde kullanılıyordu. Bizans ipek atölyelerinde kullanılan diğer boyalar, boya otu, kırmız, indigo, muhabbet çiçeği ve bakkam ağacıdır. Altın iplik, ipek çekirdeğin etrafına sarılı gümüş-kaplama şeritlerle yapıldı.
Figürlü (desenli) 6. (ve muhtemelen 5.) yüzyılın Bizans ipekleri, iki atkı renginde çalışan kalpler, svastikalar, palmetler ve yapraklar gibi küçük motiflerin genel tasarımlarını gösterir. Daha sonra, tanınabilir bitki motifleri (lotus yaprakları ve çiçekler gibi) ve insan figürleri görünür. Günümüze ulaşan tekstil belgeler, Konstantinopolis ile 7. yüzyıldaki İslam'ın yayılışı sonrası yıllarda Akdeniz ve Orta Asya'nın yeni İslamî tekstil merkezleri arasında teknik ve ikonografik temalarda zengin bir el değiştirmeyi belgeliyor. 8. ve 9. yüzyıl tasarımları, dikey eksende ayna görüntüsü tersine çevrilmiş insan veya hayvan figürleri çiftleriyle doldurulmuş yuvarlak veya madalyon dizilerini göstermektedir. Birçok motif, Yaşam ağacı, kanatlı atlar, aslanlar ve hayali canavarlar da dahil olmak üzere Sasani tasarımlarını yansıtır ve uzmanların kökeninin Bizans mı yoksa İslam mı olduğu konusunda anlaşamayacakları günümüze ulaşmış parçalar vardır. Moda olan desenler av sahneleri veya quadriga (dört at arabası) gibi kraliyet sarayının faaliyetlerini ve ilgilendiklerini çağrıştırır.
Dokuma Tekstil
Akdeniz'deki Bizans ve İslami dokumacık merkezlerinde kullanılan beş temel örgünün - çizgili, dikiş, damasko, lampas ve goblen - en önemli ürünü samite (ipekli kalın kumaş) denilen atkı yüzlü bileşik dikiş idi. Sözcük Eski Fransızca samit, ortaçağ Latincesinde samitum, examitum olarak kullanılmış, buradan Bizans Yunancasına ἑξάμιτον çözgü ve atkıda altı ipliğin kullanımını gösteren anlamında hexamiton "altı ip" olarak geçmiştir. Samite kumaşta ana çözgü iplikleri kumaşın her iki tarafında zıvana ve desen atkıları tarafından gizlenir, sadece görünür yerde atkıları tutan bağlama çözgüleri bulunur.
Bu pahalı ipekler - kelime anlamıyla ağırlığıyla altın eden - 4 ile 12. yüzyıllar arası Bizans İmparatorluğu'nun güçlü siyasi silahlarıydı. Bizans ipeğinden diplomatik hediyeler Franklar ile ittifakı güçlendirdi. Bizans, Venedik, Pisa, Ceneviz ve Amalfi deniz kuvvetlerine Bizans topraklarına deniz ve askeri yardım sağlamak için ipek ticareti imtiyazları verdi.
Bizans ipek dokumacılığın etkisi derindi. Bizans ipek saray ritüeli ve kilise uygulamaları Franklar tarafından kabul edildi, tıpkı İslam dünyasında, Bizans sarayı stil ve kıyafet tarzının yankılanması gibi. Bizans, ayrıntılı ipek giysiler geliştirdi ve ipeklerin sivil ve askeri üniforma ve zengin dini kıyafetler için kullanım tarzını belirledi... Bu ipekler, ihtiyaç duyulduğunda kârlı bir şekilde el değiştirebilir taşınabilir zenginlik biçimi olarak kullanıldı.
İpekler, Batı Avrupa'da mücellitlik (ciltçilik), önemli kişilerin mezarlarından ve kutsal emanetlerin saklandığı sandıklardan günümüze ulaşmıştır. Ancak kiliselerde ve zenginlerin evlerinde duvar örtüsü ve perde yanında giysi ve kıyafetlerde kullandığı açıktır. Kaynaklar, ipeklerin özgün kökeni hakkında ender kayıt tutmuşlardır, ancak bazen desenleri kökeni Bizans olarak tanımlamaya izin verecek kadar ayrıntılı olarak tarif etmişlerdir.
Anglosakson İngiltere'de, en azından 7. yüzyılın sonlarında, ve diğerleri tarafından Roma'dan getirilen ipek vardı. Roma ya da Kutsal Topraklar'a (Suriye ya da Mısır ipeklerinin de satın alınabileceği) giden zengin hacılar için önemli ve kolaylıkla taşınan bir satın alınırdı ve Roma ve Pavia'da üsleri olan tüccarlar tarafından İngiltere'ye getirilir ya da muhtemelen Baltık yolunu kullanan İskandinav tüccarlarından da satın alınırdı. Pavianlıların İngiliz tüccarlarından toplamayı zor ya da tehlikeli bulduğu ipek üzerine gümrük vergisi yerine İngiliz krallığı doğrudan onalara bir tutar ödediği eşsiz bir özel düzenlemenin yapılması gerekiyordu. Diplomatik hediyeler, Konstantinopolis'teki İmparatorluk sarayından da gönderilirdi; bu hediyeleri alan hükümdarlar onları diğer birçok hükümdara hem kendi topraklarında hem de dışında kiliselere geçirirlerdi. Şarlman sadece Kral Mercia'lı Offa'ya değil Mercia ve Northumbria'nın piskoposluklarına da verdi.
Kanaviçe ve Nakış
Dokuma elbiseler ve döşeme kumaşlarının yanı sıra, Bizans atölyelerinin ayrıca dokuma kanaviçeler ve çoğu zaman figüratif sahneler içeren dekorasyona sahip zengin nakışlı kumaşlar da ürettiği bilinmektedir. Günümüze ulaşmış en etkileyici örneği 10. yüzyıl "" dokunmuş kanaviçe parçasıdır ki kişileştirilmiş iki kadın simgesi arasında yerleştirilmiş bir imparator tasviri alan iki metre kare üzerinedir. Yaklaşık bir yüzyılın ardından, Almanya'da Bamberg Piskoposu tarafından Konstantinopolis'e yapılan hac yolculuğu sırasında satın alındı. Seyahati sırasında öldü ve kefen olarak kullanıldı. İşlemeli dini sahneler ayrıca cüppe ve duvar halılarında da kullanıldı ve ünlü İngiliz , Bizans nakışından çok etkilenmiş gibi görünmektedir. Bu devam eden Geç Antik eğilim, Mısır mezarlıklarındaki buluntulardan bilinen ile diğer bulgulardan bilinmesinin yanı sıra ve 410 civarında Amasyalı Asterius'un kuzeydoğu Türkiye'de bulunan cemaati hakkında din adamı olmayanların giydiği işlemeli dini sahneler içeren elbiseler ile ilgili şikayetinde der ki:
...Hem kendileri hem de eşleri ve çocukları için ustaca üretilen, çiçekli ve on bin nesneyle işlenmiş giyim... Bu nedenle, kendilerini giyinip ve halka açık yerlerde göründüklerinde, onlarla karşılaşanların gözünde resimli duvarlara benziyorlar. Ve belki de çocuklar onları çevreleyerek, birbirlerine gülümsüyorlar ve parmaklarıyla giysinin üzerindeki resmi işaret ediyorlar; ve onların arkasından yürüyüp, uzun süre onları takip ediyorlardı. Bu giysilerin üzerinde aslanlar ve leoparlar; ayılar ve boğalar ve köpekler; ağaçlar ve kayalar ve avcılar vardı... Celile'nin düğününü ve su kaplarını görebilirsiniz; kötürüm, yatağını omuzlarında taşıyor; kör adam, kil ile iyileştiriliyor; kanlı sorunu olan kadın, giysinin kenarında yer alıyor; günahkâr kadın İsa'nın ayaklarına kapanıyor; Lazarus mezardan hayata dönüyor. Bunu yaparken, dindar davrandıklarını ve Tanrı'yı hoşnut eden giysilerle örtündüklerini düşünüyorlar. Ancak benim tavsiyemi kabul ederlerse onlara bu kıyafetleri satmalarını ve yaşayan Tanrı'nın görüntüsüne saygı duymalarını isterim. Mesihimizi giysilerimizde tasvir etmeyelim. Bir zamanlar kendisinin bizler için üstlenip, bulunduğu insan vücudunun maruz kaldığı aşağılama yeterlidir. Bu nedenle, cüppelerinizin üzerine değil, ruhunuzda onun tasvirini taşıyın.
Mısır mezarlığı örnekleri genellikle ipekten daha az kaliteli tekstillerdi ve genellikle içinde bir sahne bulunan yuvarlak veya kenarları olan diğer basit şekillerdir. Bu tasarım tarzı, yüzyıllar sonra batıdaki ifadeler ve birkaç günümüze ulaşan dini nakışlar ile benzerlik göstermez görünmektedir. Bazı Batı nakışları ithal edilmiştir, diğer parçalar hiç şüphesiz ithal ipek üzerinde yerel olarak yapılmıştır, ancak diğer malzemeler de kullanılmıştır. En büyük ölçekli günümüze ulaşan eser, muazzam Bayeux işlemesi, (0,5 x 68,38 metre veya 1,6 x 224,3 ft'de tamamlanmamış) yünün düz keten bir zemin üzerine işlemesidir ve teknik olarak bir goblen değildir. Bununla birlikte, daha küçük ölçekli figüratif asmalar ve ipekli kıyafetler de söz konusudur.
Düşüş
1147'de İkinci Haçlı Seferi sırasında, Sicilyalı II. Rugerro (1095-1154), Bizans ipek üretiminin iki önemli merkezi olan Korint ve Thebes'e saldırarak, dokumacıları ve teçhizatlarına el koyarak, Palermo ve Calabria'da kendi ipek işlerini kurdu. 1204 yılında Konstantinopolis'in Dördüncü Haçlı Seferi (1202-1204) kuvvetleri tarafından alınması ve Bizans topraklarında Latin İmparatorluğu (1204-1261) ile diğer "Latin" devletlerinin kurulmasının ardından, Bizans ipek endüstrisi sınırlanmış, sadece yerli lüks pazara tedarik etmiş ve Avrupa ipek dokumacılığı ve tasarımında liderlik Sicilya ve yükselen İtalyan Lucca ve Venedik merkezlerine geçti.
Kaynakça
- ^ a b Laiou, Angeliki. "Exchange and Trade 8 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". In Laiou (2002), p. 703
- ^ a b Schoeser (2007), p. 27
- ^ Wild, John Peter. "The eastern Mediterranean 323 BC–AD 350." In Jenkins (2003), p. 108.
- ^ a b c d Howard, Michael C., Transnationalism in Ancient and Medieval Societies, the Role of Cross Border Trade and Travel, McFarland, 2012, s. 133.
- ^ Liu, Xinru, "The Silk Road: Overland Trade and Cultural Interactions in Eurasia", in Michael Adas (ed), Agricultural and Pastoral Societies in Ancient and Classical History, ed. Michael Adas, American Historical Association, Philadelphia: Temple University Press, 2001, p. 168.
- ^ Mark J. Dresden (1981), "Introductory Note," in Guitty Azarpay (ed), Sogdian Painting: the Pictorial Epic in Oriental Art, Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press, p. 9, .
- ^ Luttwak, Edward N. (2009). The Grand Strategy of the Byzantine Empire. Cambridge and London: The Belknap Press of Harvard University Press. , pp 168-169.
- ^ a b (2000) [1885]. Jerome S. Arkenberg (Ed.). "East Asian History Sourcebook: Chinese Accounts of Rome, Byzantium and the Middle East, c. 91 B.C.E. - 1643 C.E." Fordham.edu. Fordham University. 10 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
- ^ (1915). Henri Cordier (ed.), Cathay and the Way Thither: Being a Collection of Medieval Notices of China, Vol I: Preliminary Essay on the Intercourse Between China and the Western Nations Previous to the Discovery of the Cape Route. London: Hakluyt Society. Accessed 22 September 2016, pp 29-31; see also footnote #4 on p. 29; footnote #2 on p. 30; and footnote #3 on page 31.
- ^ expressed some amazement that even the name of the Byzantine negotiator "Yenyo" (i.e. the patrician Ioannes Petzigaudias) was mentioned in Chinese sources, an envoy who was unnamed in Edward Gibbon's account of the man sent to Damascus to hold a parley with the Umayyads, followed a few years later by the increase of tributary demands on the Byzantines; see (1915). Henri Cordier (ed.), Cathay and the Way Thither: Being a Collection of Medieval Notices of China, Vol I: Preliminary Essay on the Intercourse Between China and the Western Nations Previous to the Discovery of the Cape Route. London: Hakluyt Society. Accessed 22 September 2016, pp 48–49; and for the brief summary of Edward Gibbon's account, see also footnote #1 on p. 49.
- ^ a b Wild, John Peter. "The later Roman and early Byzantine East, AD 300–1000." In Jenkins (2003), pp. 148–149
- ^ a b Muthesius, Anna. "Essential Processes, Looms, and Technical Aspects of the Production of Silk Textiles 8 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". In Laiou (2002), pp. 152–154.
- ^ Muthesius, "Essential Processes, Looms, and Technical Aspects...", pp. 158–160.
- ^ Muthesius, Anna, "Silk in the Medieval World". In Jenkins (2003), p. 344.
- ^ a b Wild, John Peter. "The later Roman and early Byzantine East, AD 300–1000." In Jenkins (2003), p. 151
- ^ Hoffman, p. 318
- ^ Oxford English Dictionary Online "samite" (subscription required), accessed 30 December 2010
- ^ Monnas (2008), p. 297.
- ^ Muthesius, "Silk in the Medieval World", p. 343.
- ^ Burnham (1980), p. 180.
- ^ a b Muthesius, "Silk in the Medieval World", p. 326.
- ^ Muthesius, "Silk in the Medieval World", p. 327.
- ^ Dodwell, 130
- ^ Dodwell, 129-130
- ^ Dodwell, 150-157
- ^ Muthesius, "Silk in the Medieval World", pp. 350-351.
- ^ Dodwell, 166-169
- ^ Oration I; Online translation 4 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from earlychristianwritings.com. The Egyptian panels are normally in wool, cotton or linen; they are embroidered, but some at least of the Amasian examples seem to be woven , of which very few examples survive from the 1st millennium.
- ^ Dodwell, 128-145; It is rather common in this area for "tapestry" to be used very loosely, as Dodwell 133. The 6th century wool and linen is perhaps the only large Byzantine woven tapestry to survive from before 1000.
- ^ Muthesius, "Silk in the Medieval World", p. 331.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Bizans ipeği ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Burnham, Dorothy K. (1980) Warp and Weft, A Textile Terminology, Royal Ontario Museum, .
- Dodwell, C.R. (1982) Anglo-Saxon Art, A New Perspective, Manchester UP, (US edn. Cornell, 1985)
- Feltham, Heleanor B. (2009) Justinian and the International Silk Trade, in: Sino-Platonic Papers, No.: 194 (2009).
- Hoffman, Eva R. (2007): Pathways of Portability: Islamic and Christian Interchange from the Tenth to the Twelfth Century, in: Hoffman, Eva R. (ed.): Late Antique and Medieval Art of the Mediterranean World, Blackwell Publishing,
- Jenkins, David, ed. (2003) The Cambridge History of Western Textiles, Cambridge University Press, .
- Mannas, Lisa (2008) Merchants, Princes and Painters: Silk Fabrics in Northern and Italian Paintings 1300–1550, Appendix I:III "Medieval Silk Fabric Types and Weaves", Yale University Press,
- Laiou, Angeliki E., ed. (2002), The Economic History of Byzantium: From the Seventh through the Fifteenth Century18 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Dumbarton Oaks.
- Schoeser, Mary. (2007) Silk, Yale University Press, .
Dış bağlantılar
- The glory of Byzantium: Art and Culture of the Middle Byzantine Era, A.D. 843-12614 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., an exhibition catalog from The Metropolitan Museum of Art (fully available online as PDF), which contains material on Byzantine silk
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bizans ipegi Bizans Imparatorlugu nda Byzantium dorduncu yuzyildan 1453 teki Istanbul un Fethi ne kadar dokunan ipektir Desenli Bizans ipliginden yapilmis chlamysde resmedilmis kisilestirilmis bilgelik ve kehanet arasinda Davud Paris mezmurlar kitabi 10 yuzyil Bizans baskenti Konstantinopolis avrupa da ilk onemli ipek dokuma merkezidir Ipek Bizans ekonomisinde en onemli emtialardan biridir ve devlet tarafindan hem odeme hem de dimlomasi amacli kullanilmistir Ham ipek Cin den getirilirdi ve kaliteli kumas haline getirilip yuksek fiyatla dunyaya satilirdi Sonralari ipek bocegi yumurtalari Bizans a kacirildi ve ipek ticaretinin onemi kademeli olarak azaldi I Justinianus un hukumdarligindan sonra ipek uretim ve ticareti imparatorluk tekeli haline geldi sadece imparatorluk fabrikalarinda uretildi ve yetkili alicilara satildi Bizans ipekleri parlak renkleri altin ipligi kullanimi ve dokuma tezgahinda dokunmus kumastaki nakisin resimsel karmasikligina yaklasan cetrefilli tasarimlar icin onemlidir 12 yuzyilda Italyan ipek dokuma endustrisinin kurulmasina ve Dorduncu Hacli Seferi 1204 ile Bizans Imparatorlugu nun fethi ve parcalanmasina kadar Bizans Erken Orta Cag boyunca Avrupa da ipek uretimine hakim oldu GelisimiCemberler icinde kus ve ejderha desenli Bizans ipegi Roma Imparatorlugu doneminde ipek tekstili Asya dan Ipek Yolu uzerinden Han Cin den Part Imparatorlugu ve sonralari Sasani Imparatorlugu nu gecerek Suriye deki ticaret merkezlerine gelerek Bati ya karayoluyla ulasirdi Ham ipek ipek iplik ve bitmis kumaslarin ithalatlari kaydedilmistir ancak Ipek boceginden bu tekstillerin uretim teknikleri Bizans Imparatoru I Justinianus a 482 565 arasi hukumdar kadar Cinliler tarafindan dikkatle korunan bir sirri olarak kaldi 553 54 te ipekbocegi yumurtalari Orta Asya dan kacirildi Bizans ipek dokumaciligi endustrisinin cicek acmasi icin ortam olusturdu Nasturi Hristiyan kesisler tarafindan Cin den ipekbocek yumurtalarini kacirdiktan kisa bir sure sonra 6 yuzyil Bizans tarihcisi Menander Protektor Sogdianalilarin Bizans Imparatorlugu yla dogrudan Cin ipek ticareti yapma girisiminde bulundugunu yazar Ak Hun Imparatorlugu nu yenmek icin Sasani hukumdari I Husrev ile bir ittifak kurduktan sonra Gokturk Kaganligi nin hukumdari Istemi Yabgu ya Sogdianali tacirler Bizanslilar ile ticaret yapmak icin Pers ulkesinde seyahat etme ayricaligi kazanma taleplerinin Sasani krali tarafindan dinlenmesi icin yanastilar Istemi Yabgu ilk once talebi reddetti ancak ikincisinde Sogdiana elcisi heyetini Sasani kralina gondermeyi onayladi elciligin uyeleri zehirlenerek oldu Sogdianali diplomat Maniah Istemi Yabgu yu Konstantinopolis e dogrudan elci gondermek konusunda ikna etti elci heyeti 568 yilinda ulasti Bizans hukumdari II Justinus a sadece hediye olarak ipek degil ama Sasanilere karsi ittifak onerdi II Justinus mutabik kaldi ve Sogdianalilar tarafindan istenen dogrudan ipek ticaretini saglama almak icin Gokturk Kaganligi na elci heyeti gonderdi Bununla birlikte 6 yuzyildan baslayarak Bizans ipekli uretimi yapilsa bile Cin cesitleri hala daha iyi kalitede kabul edildi bircok farkli arkeolojik sitelerde bulunan diger Bizans sikkeleri yaninda Sui Hanedani MS 581 618 donemine ait ve 1953 yilinda Sansi eyaletinde bulunan Cin mezarinda bulunan II Justinus saltanati sirasinda basilan bir Bizans solidus sikkenin kesfiyle bu gercegin belki de alti cizilmistir Cin tarihlerine gore Cin de daha eski bir Roma diplomatik gelenegini surduren Bizanslilar yani Fu lin Cin Tang Hanedani sarayina MS 618 907 bircok kez ve bir seferinde Song Hanedani na 960 1279 buyukelciler gonderdip cam esyalari gibi egzotik hediyeler sunarken Cin ipegi ticaretine surekli bir ilgi gostermislerdir 7 yuzyil Bizans tarihcisi Teofilakt Simokata Cin in tasviri cografyasi Sui Hanedani nin 581 618 ulkeyi yeniden birlesmesi hakkinda oldukca dogru bir tasvir saglamistir ve hatta muhtemelen Imparator Taizong 626 649 arasi hukumdar isminden ayni zamanda turetilmis hukumdarlarini Goklerin oglu anlaminda Taisson olarak isimlendirmistir Donemin Cin kaynaklari yani Tang in Eski ve Yeni Kitabi Konstantinopolis sehrininin I Muaviye Emeviler in kurucusu tarafindan nasil kusatildigini ve daha sonradan nasil haraca baglandigini tasvir eder Yeni tezgah cesitleri ve dokuma teknikleri de bir rol oynamistir Duz dokuma veya cizgili ipekler Roma dunyasinda dolasima girmisti ve desenli damasko ipek kumas giderek daha karmasik geometrik desenler ile 3 yuzyil ortalarindan itibaren gorundu Atki yuzlu bilesik dikisler 600 un sonra olmayan zamanlarda gelistirildi ve ertesi birkac yuzyilda Bizans ipekleri icin polikrom cok renkli bilesik dikisler standart dokuma haline geldi Tek renk pahali kumaslar 1000 civarinda hem Bizans hem de Islam dokuma merkezlerinde moda oldu bu kumas desenleri olusturmak icin renk yerine zit renk malzemelerinden yararlaniliyordu Az sayida kanavice dokuma Bizans ipegi de gunumuze ulasmistir Sol resim Aziz dan bir sahne gosteren Bizans ipek tekstili 6 7 yuzyil Sag resim Bir sutunun ustunde duran iki figure Kastor ve Polluks hayvan sunulmasi tasvirinin yer aldigi ipek elbise Byzantium 7 8 yuzyil Pahali Sur moru ile Kumas boyamaya iliskin yonetmelikler yillar boyu degisiyordu ancak bu renklerle boyanmis olan bezler genellikle belirli siniflarla sinirliydi ve diplomatik hediyelerde kullaniliyordu Bizans ipek atolyelerinde kullanilan diger boyalar boya otu kirmiz indigo muhabbet cicegi ve bakkam agacidir Altin iplik ipek cekirdegin etrafina sarili gumus kaplama seritlerle yapildi Figurlu desenli 6 ve muhtemelen 5 yuzyilin Bizans ipekleri iki atki renginde calisan kalpler svastikalar palmetler ve yapraklar gibi kucuk motiflerin genel tasarimlarini gosterir Daha sonra taninabilir bitki motifleri lotus yapraklari ve cicekler gibi ve insan figurleri gorunur Gunumuze ulasan tekstil belgeler Konstantinopolis ile 7 yuzyildaki Islam in yayilisi sonrasi yillarda Akdeniz ve Orta Asya nin yeni Islami tekstil merkezleri arasinda teknik ve ikonografik temalarda zengin bir el degistirmeyi belgeliyor 8 ve 9 yuzyil tasarimlari dikey eksende ayna goruntusu tersine cevrilmis insan veya hayvan figurleri ciftleriyle doldurulmus yuvarlak veya madalyon dizilerini gostermektedir Bircok motif Yasam agaci kanatli atlar aslanlar ve hayali canavarlar da dahil olmak uzere Sasani tasarimlarini yansitir ve uzmanlarin kokeninin Bizans mi yoksa Islam mi oldugu konusunda anlasamayacaklari gunumuze ulasmis parcalar vardir Moda olan desenler av sahneleri veya quadriga dort at arabasi gibi kraliyet sarayinin faaliyetlerini ve ilgilendiklerini cagristirir Dokuma TekstilSarlman ortusu bir quadriga deseniyle cok renkli bir Bizans ipegiyle 9 yuzyil Paris musee national du Moyen Age Akdeniz deki Bizans ve Islami dokumacik merkezlerinde kullanilan bes temel orgunun cizgili dikis damasko lampas ve goblen en onemli urunu samite ipekli kalin kumas denilen atki yuzlu bilesik dikis idi Sozcuk Eski Fransizca samit ortacag Latincesinde samitum examitum olarak kullanilmis buradan Bizans Yunancasina ἑ3amiton cozgu ve atkida alti ipligin kullanimini gosteren anlaminda hexamiton alti ip olarak gecmistir Samite kumasta ana cozgu iplikleri kumasin her iki tarafinda zivana ve desen atkilari tarafindan gizlenir sadece gorunur yerde atkilari tutan baglama cozguleri bulunur Bu pahali ipekler kelime anlamiyla agirligiyla altin eden 4 ile 12 yuzyillar arasi Bizans Imparatorlugu nun guclu siyasi silahlariydi Bizans ipeginden diplomatik hediyeler Franklar ile ittifaki guclendirdi Bizans Venedik Pisa Ceneviz ve Amalfi deniz kuvvetlerine Bizans topraklarina deniz ve askeri yardim saglamak icin ipek ticareti imtiyazlari verdi Bizans ipek dokumaciligin etkisi derindi Bizans ipek saray ritueli ve kilise uygulamalari Franklar tarafindan kabul edildi tipki Islam dunyasinda Bizans sarayi stil ve kiyafet tarzinin yankilanmasi gibi Bizans ayrintili ipek giysiler gelistirdi ve ipeklerin sivil ve askeri uniforma ve zengin dini kiyafetler icin kullanim tarzini belirledi Bu ipekler ihtiyac duyuldugunda karli bir sekilde el degistirebilir tasinabilir zenginlik bicimi olarak kullanildi Ipekler Bati Avrupa da mucellitlik ciltcilik onemli kisilerin mezarlarindan ve kutsal emanetlerin saklandigi sandiklardan gunumuze ulasmistir Ancak kiliselerde ve zenginlerin evlerinde duvar ortusu ve perde yaninda giysi ve kiyafetlerde kullandigi aciktir Kaynaklar ipeklerin ozgun kokeni hakkinda ender kayit tutmuslardir ancak bazen desenleri kokeni Bizans olarak tanimlamaya izin verecek kadar ayrintili olarak tarif etmislerdir Anglosakson Ingiltere de en azindan 7 yuzyilin sonlarinda ve digerleri tarafindan Roma dan getirilen ipek vardi Roma ya da Kutsal Topraklar a Suriye ya da Misir ipeklerinin de satin alinabilecegi giden zengin hacilar icin onemli ve kolaylikla tasinan bir satin alinirdi ve Roma ve Pavia da usleri olan tuccarlar tarafindan Ingiltere ye getirilir ya da muhtemelen Baltik yolunu kullanan Iskandinav tuccarlarindan da satin alinirdi Pavianlilarin Ingiliz tuccarlarindan toplamayi zor ya da tehlikeli buldugu ipek uzerine gumruk vergisi yerine Ingiliz kralligi dogrudan onalara bir tutar odedigi essiz bir ozel duzenlemenin yapilmasi gerekiyordu Diplomatik hediyeler Konstantinopolis teki Imparatorluk sarayindan da gonderilirdi bu hediyeleri alan hukumdarlar onlari diger bircok hukumdara hem kendi topraklarinda hem de disinda kiliselere gecirirlerdi Sarlman sadece Kral Mercia li Offa ya degil Mercia ve Northumbria nin piskoposluklarina da verdi Kanavice ve Nakis Bamberger Gunthertuch yaklasik 970 te basarili bir sefreden donen Ioannis Cimiskes i tasvir eden nakisli imparatorluk duvar halisi Dokuma elbiseler ve doseme kumaslarinin yani sira Bizans atolyelerinin ayrica dokuma kanaviceler ve cogu zaman figuratif sahneler iceren dekorasyona sahip zengin nakisli kumaslar da urettigi bilinmektedir Gunumuze ulasmis en etkileyici ornegi 10 yuzyil dokunmus kanavice parcasidir ki kisilestirilmis iki kadin simgesi arasinda yerlestirilmis bir imparator tasviri alan iki metre kare uzerinedir Yaklasik bir yuzyilin ardindan Almanya da Bamberg Piskoposu tarafindan Konstantinopolis e yapilan hac yolculugu sirasinda satin alindi Seyahati sirasinda oldu ve kefen olarak kullanildi Islemeli dini sahneler ayrica cuppe ve duvar halilarinda da kullanildi ve unlu Ingiliz Bizans nakisindan cok etkilenmis gibi gorunmektedir Bu devam eden Gec Antik egilim Misir mezarliklarindaki buluntulardan bilinen ile diger bulgulardan bilinmesinin yani sira ve 410 civarinda Amasyali Asterius un kuzeydogu Turkiye de bulunan cemaati hakkinda din adami olmayanlarin giydigi islemeli dini sahneler iceren elbiseler ile ilgili sikayetinde der ki Hem kendileri hem de esleri ve cocuklari icin ustaca uretilen cicekli ve on bin nesneyle islenmis giyim Bu nedenle kendilerini giyinip ve halka acik yerlerde gorunduklerinde onlarla karsilasanlarin gozunde resimli duvarlara benziyorlar Ve belki de cocuklar onlari cevreleyerek birbirlerine gulumsuyorlar ve parmaklariyla giysinin uzerindeki resmi isaret ediyorlar ve onlarin arkasindan yuruyup uzun sure onlari takip ediyorlardi Bu giysilerin uzerinde aslanlar ve leoparlar ayilar ve bogalar ve kopekler agaclar ve kayalar ve avcilar vardi Celile nin dugununu ve su kaplarini gorebilirsiniz koturum yatagini omuzlarinda tasiyor kor adam kil ile iyilestiriliyor kanli sorunu olan kadin giysinin kenarinda yer aliyor gunahkar kadin Isa nin ayaklarina kapaniyor Lazarus mezardan hayata donuyor Bunu yaparken dindar davrandiklarini ve Tanri yi hosnut eden giysilerle ortunduklerini dusunuyorlar Ancak benim tavsiyemi kabul ederlerse onlara bu kiyafetleri satmalarini ve yasayan Tanri nin goruntusune saygi duymalarini isterim Mesihimizi giysilerimizde tasvir etmeyelim Bir zamanlar kendisinin bizler icin ustlenip bulundugu insan vucudunun maruz kaldigi asagilama yeterlidir Bu nedenle cuppelerinizin uzerine degil ruhunuzda onun tasvirini tasiyin Misir mezarligi ornekleri genellikle ipekten daha az kaliteli tekstillerdi ve genellikle icinde bir sahne bulunan yuvarlak veya kenarlari olan diger basit sekillerdir Bu tasarim tarzi yuzyillar sonra batidaki ifadeler ve birkac gunumuze ulasan dini nakislar ile benzerlik gostermez gorunmektedir Bazi Bati nakislari ithal edilmistir diger parcalar hic suphesiz ithal ipek uzerinde yerel olarak yapilmistir ancak diger malzemeler de kullanilmistir En buyuk olcekli gunumuze ulasan eser muazzam Bayeux islemesi 0 5 x 68 38 metre veya 1 6 x 224 3 ft de tamamlanmamis yunun duz keten bir zemin uzerine islemesidir ve teknik olarak bir goblen degildir Bununla birlikte daha kucuk olcekli figuratif asmalar ve ipekli kiyafetler de soz konusudur Dusus1147 de Ikinci Hacli Seferi sirasinda Sicilyali II Rugerro 1095 1154 Bizans ipek uretiminin iki onemli merkezi olan Korint ve Thebes e saldirarak dokumacilari ve techizatlarina el koyarak Palermo ve Calabria da kendi ipek islerini kurdu 1204 yilinda Konstantinopolis in Dorduncu Hacli Seferi 1202 1204 kuvvetleri tarafindan alinmasi ve Bizans topraklarinda Latin Imparatorlugu 1204 1261 ile diger Latin devletlerinin kurulmasinin ardindan Bizans ipek endustrisi sinirlanmis sadece yerli luks pazara tedarik etmis ve Avrupa ipek dokumaciligi ve tasariminda liderlik Sicilya ve yukselen Italyan Lucca ve Venedik merkezlerine gecti Kaynakca a b Laiou Angeliki Exchange and Trade 8 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde In Laiou 2002 p 703 a b Schoeser 2007 p 27 Wild John Peter The eastern Mediterranean 323 BC AD 350 In Jenkins 2003 p 108 a b c d Howard Michael C Transnationalism in Ancient and Medieval Societies the Role of Cross Border Trade and Travel McFarland 2012 s 133 Liu Xinru The Silk Road Overland Trade and Cultural Interactions in Eurasia in Michael Adas ed Agricultural and Pastoral Societies in Ancient and Classical History ed Michael Adas American Historical Association Philadelphia Temple University Press 2001 p 168 Mark J Dresden 1981 Introductory Note in Guitty Azarpay ed Sogdian Painting the Pictorial Epic in Oriental Art Berkeley Los Angeles London University of California Press p 9 0 520 03765 0 Luttwak Edward N 2009 The Grand Strategy of the Byzantine Empire Cambridge and London The Belknap Press of Harvard University Press 978 0 674 03519 5 pp 168 169 a b 2000 1885 Jerome S Arkenberg Ed East Asian History Sourcebook Chinese Accounts of Rome Byzantium and the Middle East c 91 B C E 1643 C E Fordham edu Fordham University 10 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2016 1915 Henri Cordier ed Cathay and the Way Thither Being a Collection of Medieval Notices of China Vol I Preliminary Essay on the Intercourse Between China and the Western Nations Previous to the Discovery of the Cape Route London Hakluyt Society Accessed 22 September 2016 pp 29 31 see also footnote 4 on p 29 footnote 2 on p 30 and footnote 3 on page 31 expressed some amazement that even the name of the Byzantine negotiator Yenyo i e the patrician Ioannes Petzigaudias was mentioned in Chinese sources an envoy who was unnamed in Edward Gibbon s account of the man sent to Damascus to hold a parley with the Umayyads followed a few years later by the increase of tributary demands on the Byzantines see 1915 Henri Cordier ed Cathay and the Way Thither Being a Collection of Medieval Notices of China Vol I Preliminary Essay on the Intercourse Between China and the Western Nations Previous to the Discovery of the Cape Route London Hakluyt Society Accessed 22 September 2016 pp 48 49 and for the brief summary of Edward Gibbon s account see also footnote 1 on p 49 a b Wild John Peter The later Roman and early Byzantine East AD 300 1000 In Jenkins 2003 pp 148 149 a b Muthesius Anna Essential Processes Looms and Technical Aspects of the Production of Silk Textiles 8 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde In Laiou 2002 pp 152 154 Muthesius Essential Processes Looms and Technical Aspects pp 158 160 Muthesius Anna Silk in the Medieval World In Jenkins 2003 p 344 a b Wild John Peter The later Roman and early Byzantine East AD 300 1000 In Jenkins 2003 p 151 Hoffman p 318 Oxford English Dictionary Online samite subscription required accessed 30 December 2010 Monnas 2008 p 297 Muthesius Silk in the Medieval World p 343 Burnham 1980 p 180 a b Muthesius Silk in the Medieval World p 326 Muthesius Silk in the Medieval World p 327 Dodwell 130 Dodwell 129 130 Dodwell 150 157 Muthesius Silk in the Medieval World pp 350 351 Dodwell 166 169 Oration I Online translation 4 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde from earlychristianwritings com The Egyptian panels are normally in wool cotton or linen they are embroidered but some at least of the Amasian examples seem to be woven of which very few examples survive from the 1st millennium Dodwell 128 145 It is rather common in this area for tapestry to be used very loosely as Dodwell 133 The 6th century wool and linen is perhaps the only large Byzantine woven tapestry to survive from before 1000 Muthesius Silk in the Medieval World p 331 KaynakcaWikimedia Commons ta Bizans ipegi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Burnham Dorothy K 1980 Warp and Weft A Textile Terminology Royal Ontario Museum 0 88854 256 9 Dodwell C R 1982 Anglo Saxon Art A New Perspective Manchester UP 0 7190 0926 X US edn Cornell 1985 Feltham Heleanor B 2009 Justinian and the International Silk Trade in Sino Platonic Papers No 194 2009 Hoffman Eva R 2007 Pathways of Portability Islamic and Christian Interchange from the Tenth to the Twelfth Century in Hoffman Eva R ed Late Antique and Medieval Art of the Mediterranean World Blackwell Publishing 978 1 4051 2071 5 Jenkins David ed 2003 The Cambridge History of Western Textiles Cambridge University Press 0 521 34107 8 Mannas Lisa 2008 Merchants Princes and Painters Silk Fabrics in Northern and Italian Paintings 1300 1550 Appendix I III Medieval Silk Fabric Types and Weaves Yale University Press 978 0 300 11117 0 Laiou Angeliki E ed 2002 The Economic History of Byzantium From the Seventh through the Fifteenth Century18 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dumbarton Oaks Schoeser Mary 2007 Silk Yale University Press 0 300 11741 8 Dis baglantilarThe glory of Byzantium Art and Culture of the Middle Byzantine Era A D 843 12614 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde an exhibition catalog from The Metropolitan Museum of Art fully available online as PDF which contains material on Byzantine silk