Diamonyum fosfat (DAP; IUPAC adı diamonyum hidrojen fosfat; kimyasal formülü (NH4)2(HPO4) olan amonyak]] ve fosforik asitin reaksiyonu ile üretilebilen bir dizi suda çözünür amonyum fosfat tuzlarından biridir.
Adlandırmalar | |
---|---|
diamonyum hidrojen fosfat | |
Diğer adlar amonyum monohidrojen fosfat, amonyum hidrojen fosfat, amonyum fosfat dibazik | |
Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
ChEBI |
|
ChemSpider |
|
ECHA InfoCard | 100.029.079 |
E numaraları | E342(ii) ((antioksidanlar, ...)) |
PubChem CID |
|
UNII |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
Özellikler | |
Molekül formülü | (NH4)2HPO4 |
Molekül kütlesi | 132.06 g/mol |
Görünüm | renksiz monoklinik kristaller |
Yoğunluk | 1.619 g/cm3 |
Erime noktası | 155 °C bozunur |
Çözünürlük (su içinde) | 57.5 g/100 mL (10 °C) 106.7 g/100 mL (70 °C) |
Çözünürlük | alkol, aseton ve sıvı amonyakda çözünmez |
Kırınım dizimi (nD) | 1.52 |
Termokimya | |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) | −1566.91 kJ/mol |
Tehlikeler | |
NFPA 704 (yangın karosu) | |
Parlama noktası | Yanıcı değildir |
Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 0217 |
Benzeyen bileşikler | |
Diğer anyonlar | Monoamonyum fosfat Amonyum fosfat |
Diğer katyonlar | |
Benzeyen bileşikler | Amonyum nitrat Amonyum sülfat |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Katı diamonyum fosfat, aşağıdaki ifade ve denklemle verilen amonyağın ayrışma basıncını gösterir:(NH
4)
2HPO
4(s) ⇌ NH
3(g) + (NH
4)H
2PO
4(s)
100 °C’de, diamonyum fosfatın ayrışma basıncı yaklaşık 5 mmHg'dir.
CF Industries, Inc.'in diamonyum fosfat MSDS'sine göre ayrışma 70 °C kadar düşük bir sıcaklıkta başlar: "Tehlikeli Bozunma Ürünleri: Oda sıcaklığında havaya maruz kaldığında kademeli olarak amonyağı kaybeder. Yaklaşık 70 °C'de amonyak ve monoamonyum fosfata ayrışır. 155 °C’de, DAP fosfor oksitler, azot oksitler ve amonyak gazı ortaya çıkarır."
Kullanımı
DAP gübre olarak kullanılır. Bitki besin maddesi olarak uygulandığında, toprak pH'ını geçici olarak yükseltir, ancak uzun vadede, amonyumun nitrifikasyonu nedeniyle işlenmiş zemin eskisinden daha asidik hale gelir. Amonyum iyonunun yüksek pH'lı bir ortamda amonyağa dönüşme olasılığı daha yüksek olduğundan dolayı alkali kimyasal maddelerle kullanımı uygun değildir. Çözeltideki ortalama pH 7,5–8'dir. Tipik formülasyon 18-46-0 dır. (%18 N, %46 P2O5, %0 K2O).
DAP olarak kullanılabilir. Malzemenin yanma sıcaklığını düşürür, maksimum ağırlık kaybı oranlarını düşürür ve artık veya kömür üretiminde artışa neden olur. Bunlar, piroliz sıcaklığını düşürmek ve oluşan kömür miktarını artırmak, mevcut yakıt miktarını azalttığından ve bir oluşumuna yol açabileceğinden, orman yangınlarıyla mücadelede önemli etkilerdir. Bazı popüler ticari yangınla mücadele ürünlerinin en büyük bileşeni ve "yangın geciktirici" sigaraların içeriğidir.
DAP ayrıca şarap ve bal şarabı yapımında olarak; bazı sigara markalarında nikotin arttırıcı olduğu iddia edilenen bir katkı maddesi olarak; kibritlerde kor ateşini önlemek için, şekerin arıtılmasında; kalay, bakır, çinko ve pirinç lehimlemek için bir lehim pastası olarak ve alkalide çözünen ve asitte çözünmeyen kolloidal boyaların yün üzerinde çökelmesini kontrol etmek için de kullanılır.
Doğal oluşumu
Bileşik, doğada son derece nadir mineral fosfamit olarak bulunur. Benzer dihidrojen bileşiği, mineral bifosfamit olarak oluşur. Her ikisi de guano yataklarıyla bağlantılıdır.
Kaynakça
- ^ a b Pradyot Patnaik. Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2002,
- ^ John R Van Wazer (1958). Phosphorus And Its Compounds - Volume I: Chemistry. New York: Interscience Publishers, Inc. s. 503.
- ^ McKetta Jr, John J., (Ed.) (1990). Encyclopedia of Chemical Processing and Design (Chemical Processing and Design Encyclopedia). New York: Marcel Dekker, Inc. s. 478. ISBN .
- ^ IPNI. "Diammonium Phosphate" (PDF). www.ipni.net. International Plant Nutrition Institute. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2014.
- ^ a b International Plant Nutrition Institute. "Nutrient Source Specifics: Diammonium Phosphate" (PDF). 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Aralık 2012.
- ^ George, C.W.; Susott, R.A. (Nisan 1971). "Effects of Ammonium Phosphate and Sulfate on the Pyrolysis and Combustion of Cellulose". Research Paper INT-90. Intermountain Forest and Range Experiment Station: USDA Forest Service. 22 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2022.
- ^ Phos-Chek MSDS[], Phos-Chek website
- ^ a b "Phosphammite". www.mindat.org. 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.
- ^ a b "List of Minerals". www.ima-mineralogy.org. 21 Mart 2011. 15 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.
- ^ a b "Biphosphammite". www.mindat.org. 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.
Dış bağlantılar
- International Chemical Safety Card 0217 26 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Diammonium phosphate fertilizer manufacturing process flowsheet 3 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Diamonyum fosfat DAP IUPAC adi diamonyum hidrojen fosfat kimyasal formulu NH4 2 HPO4 olan amonyak ve fosforik asitin reaksiyonu ile uretilebilen bir dizi suda cozunur amonyum fosfat tuzlarindan biridir Diamonyum fosfat AdlandirmalarIUPAC adidiamonyum hidrojen fosfatDiger adlaramonyum monohidrojen fosfat amonyum hidrojen fosfat amonyum fosfat dibazikTanimlayicilarCAS numarasi 7783 28 0 3D model JSmol Etkilesimli goruntuChEBI CHEBI 63051ChemSpider 22946 ECHA InfoCard 100 029 079E numaralari E342 ii antioksidanlar PubChem CID 24540UNII 10LGE70FSU CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID6029705InChI InChI 1S 2H3N H3O4P c 1 5 2 3 4 h2 1H3 H3 1 2 3 4 Key MNNHAPBLZZVQHP UHFFFAOYSA N InChI 1 2H3N H3O4P c 1 5 2 3 4 h2 1H3 H3 1 2 3 4 p 1Key MNNHAPBLZZVQHP REWHXWOFAGSMILES NH4 NH4 OP O O OOzelliklerMolekul formulu NH4 2HPO4Molekul kutlesi 132 06 g molGorunum renksiz monoklinik kristallerYogunluk 1 619 g cm3Erime noktasi 155 C bozunurCozunurluk su icinde 57 5 g 100 mL 10 C 106 7 g 100 mL 70 C Cozunurluk alkol aseton ve sivi amonyakda cozunmezKirinim dizimi nD 1 52TermokimyaStandart formasyon entalpisi DfH 298 1566 91 kJ molTehlikelerNFPA 704 yangin karosu 201Parlama noktasi Yanici degildirGuvenlik bilgi formu SDS ICSC 0217Benzeyen bilesiklerDiger anyonlar Monoamonyum fosfat Amonyum fosfatDiger katyonlarBenzeyen bilesikler Amonyum nitrat Amonyum sulfatAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Kati diamonyum fosfat asagidaki ifade ve denklemle verilen amonyagin ayrisma basincini gosterir NH4 2 HPO4 s NH3 g NH4 H2 PO4 s 100 C de diamonyum fosfatin ayrisma basinci yaklasik 5 mmHg dir CF Industries Inc in diamonyum fosfat MSDS sine gore ayrisma 70 C kadar dusuk bir sicaklikta baslar Tehlikeli Bozunma Urunleri Oda sicakliginda havaya maruz kaldiginda kademeli olarak amonyagi kaybeder Yaklasik 70 C de amonyak ve monoamonyum fosfata ayrisir 155 C de DAP fosfor oksitler azot oksitler ve amonyak gazi ortaya cikarir KullanimiDAP gubre olarak kullanilir Bitki besin maddesi olarak uygulandiginda toprak pH ini gecici olarak yukseltir ancak uzun vadede amonyumun nitrifikasyonu nedeniyle islenmis zemin eskisinden daha asidik hale gelir Amonyum iyonunun yuksek pH li bir ortamda amonyaga donusme olasiligi daha yuksek oldugundan dolayi alkali kimyasal maddelerle kullanimi uygun degildir Cozeltideki ortalama pH 7 5 8 dir Tipik formulasyon 18 46 0 dir 18 N 46 P2O5 0 K2O DAP olarak kullanilabilir Malzemenin yanma sicakligini dusurur maksimum agirlik kaybi oranlarini dusurur ve artik veya komur uretiminde artisa neden olur Bunlar piroliz sicakligini dusurmek ve olusan komur miktarini artirmak mevcut yakit miktarini azalttigindan ve bir olusumuna yol acabileceginden orman yanginlariyla mucadelede onemli etkilerdir Bazi populer ticari yanginla mucadele urunlerinin en buyuk bileseni ve yangin geciktirici sigaralarin icerigidir DAP ayrica sarap ve bal sarabi yapiminda olarak bazi sigara markalarinda nikotin arttirici oldugu iddia edilenen bir katki maddesi olarak kibritlerde kor atesini onlemek icin sekerin aritilmasinda kalay bakir cinko ve pirinc lehimlemek icin bir lehim pastasi olarak ve alkalide cozunen ve asitte cozunmeyen kolloidal boyalarin yun uzerinde cokelmesini kontrol etmek icin de kullanilir Dogal olusumuBilesik dogada son derece nadir mineral fosfamit olarak bulunur Benzer dihidrojen bilesigi mineral bifosfamit olarak olusur Her ikisi de guano yataklariyla baglantilidir Kaynakca a b Pradyot Patnaik Handbook of Inorganic Chemicals McGraw Hill 2002 0 07 049439 8 John R Van Wazer 1958 Phosphorus And Its Compounds Volume I Chemistry New York Interscience Publishers Inc s 503 McKetta Jr John J Ed 1990 Encyclopedia of Chemical Processing and Design Chemical Processing and Design Encyclopedia New York Marcel Dekker Inc s 478 ISBN 0 8247 2485 2 IPNI Diammonium Phosphate PDF www ipni net International Plant Nutrition Institute 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Haziran 2014 a b International Plant Nutrition Institute Nutrient Source Specifics Diammonium Phosphate PDF 21 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Aralik 2012 George C W Susott R A Nisan 1971 Effects of Ammonium Phosphate and Sulfate on the Pyrolysis and Combustion of Cellulose Research Paper INT 90 Intermountain Forest and Range Experiment Station USDA Forest Service 22 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2022 Phos Chek MSDS olu kirik baglanti Phos Chek website a b Phosphammite www mindat org 7 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2020 a b List of Minerals www ima mineralogy org 21 Mart 2011 15 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2020 a b Biphosphammite www mindat org 7 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2020 Dis baglantilarInternational Chemical Safety Card 0217 26 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Diammonium phosphate fertilizer manufacturing process flowsheet 3 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde