Filistin mutfağı, Filistin bölgesindeki (Filistin topraklarl, çevre ülkelerdeki mülteci kampları ve dahil olmak üzere) Araplara özgün olan ya da Araplar tarafından sıkça yenilen yemeklerden oluşur. Filistin mutfağı, özellikle Arap Emevi fethiyle başlayan, sonra Farslar'dan etkilenmiş olan Abbasiler ve onun ardından Osmanlı Türklerin varışıyla gelen Türk mutfağının bıraktığı derin etkileriyle biten İslam döneminde Filistin'e yerleşen uygarlıkların kültürlerinin yayılmasıdır. , Suriye ve Ürdün mutfakları dahil olmak üzere diğer Levant mutfaklarına benzer.
Filistinliler günde birçok kez yerler; öğle yemeği günün en büyük yemeğidir. Yemek pişirme metotları bölgeye göre değişir ve her pişirme metodu türü ile kullanılan malzemeler, geleneklere ve söz konusu bölgenin iklimi ve konumuna dayanır. Celile'de pirinç ve kibbe (içli köfte) varyasyonları yaygındır. Batı Şeria'da en çok tabun ekmeği, pirinç ve et içeren daha ağır yemekler yenilir. Gazzeliler sıkça balık, diğer su ürünleri ve mercimek yerler. Ayrıca Gazze'de pul biberleri sıkça tüketilir. Yemekler genellikle evde yenilir fakat dışarıda yemek, özellikle salatalar, ekmekle yenilen ezmeler ve şişlenmiş etler gibi hafif yemeklerin hazırlandığı partilerde yaygın olmuştur.
Bölge, hem düzenli olarak yapılan tatlılar hem de genelde sadece bayramlarda hazırlanan tatlılara da ev sahipliği yapar. Filistin tatlıların çoğu, tatlandırılmış peynirler, hurmalar ya da badem, ceviz ve antep fıstığı gibi çeşitli fıstıklarla doldurulmuş hamur işleridir. İçecekler de bayramlara dayanabilir, örneğin Ramazan boyunca iftarda keçiboynuzu, demirhindi ve kayısı suları tüketilir. Kahve gün boyunca tüketilir ve alkol tüketimi nüfusun arasında pek yaygın değil, fakat arak ya da bira gibi içkiler Hıristiyanlar ve daha az muhafazakâr olan Müslümanlar tarafından içilir.
Tarih
Filistin bölgesinin çeşitli bir geçmişi var, böylesi gibi mutfağın çeşitli kültürlerden katkıları vardır. Filistin, Müslümanlar tarafından fethedildikten sonra "" ismi altında Büyük Suriye'nin bir parçası oldu. Bu nedenle özellikle Celile'de Filistin mutfağının birçok tarafı Suriye mutfağına benzer. Çağdaş Suriye-Filistin yemekleri, üç tane büyük İslam grubunun egemenliği tarafından etkilenmiştir: Araplar, Farslar'dan etkilenmiş Araplar ve Türkler.
Suriye ile Filistin'i fetheden Arapların esasen pirinç, kuzu eti, yoğurt ve hurmaya dayanan basit mutfak gelenekleri vardı. Halen basit olan mutfak, Bağdat'ı başkent olarak ilân eden Abbasi Hilafeti'nin varışına kadar İslam'ın sıkı pintilik ve tahdit kurallarından dolayı yüzyıllar boyunca hiç gelişmemiştir. Tarihî olarak Bağdat, Fars topraklarında bulunurdu ve bu andan itibaren, Abbasi İmparatorluğu'nun merkezî bölgeleri içerisinde fikirlerin yayılması ile 9.-11. yüzyıllar boyunca Fars kültürü Arap kültürüne entegre olmuştu. Arap coğrafyacı , Filistin'in yemekleri hakkında şunu söylemiştir:
Filistin'den zeytin, kurutulmuş incir, kuru üzüm, keçiboynuzu meyvesi [gelir]...Kudüs'ten peynir ve Ainuni ile Duri isimleriyle bilinen türlerine ait olan meşhur kuru üzümler, mükemmel elmalar...eşiti başka yerde bulunmayan [ve] Quraish-bite [adıyla bilinen] çam fıstığı türü [gelir]...Sughar ile Baysan'dan hurma, dibs [adıyla bilinen] melas ve pirinç gelir.
1512-14'te Filistin'i vilayetlerinden biri olarak kapsamına dahil eden Osmanlı İmparatorluğu'nun mutfağı, kısmen o zamana kadar bir "zengin" Arap mutfağı olmuş mutfaktan oluşurdu. 1855'te Kırım Savaşı'nda sonra , Yunanlar, Fransızlar ve İtalyanlar bölgeye ve özellikle Kudüs, Yafa ve Beytüllahim gibi kentsel merkezlere yerleşmeye başladılar. Bu toplumların, özellikle Balkan toplumların mutfakları, Filistin mutfağının karakterine katkı sağlamışlardır. 1950'ler-60'lara kadar köylerde yaşayan Filistinlilerin kullandığı başlıca malzemeler zeytinyağı, keklikotu ve adlı bir basit fırının içinde pişirilen ekmek idi. G. Robinson Lee'in 1905'te yazarak gözlediğine göre, "Fırın evin içinde değil, kendine ait bir binası var; fırının her zaman sıcak kalmasını sağlamak görevine sahip olan bir sürü ailenin ortak mülkeyitidir.".
Yöresel mutfaklar
Filistin'in üç temel mutfak yöresi vardır: Celile, Gazze ve Batı Şeria (buranın altbölgelerin de kendilerine ait mutfakları vardır). Celile'de bulgur ve et (dana ya da kuzu eti), gerek bir aile-boyutu yemeği gerekse de bir yan yiyeceği üretmek için sıkça birbiriyle karıştırılan ana malzemelerdir. Mamâfih Batı Şeria ile Gazze'de yaşayanların kendilerine ait pişirme şekilleri vardır. Kuzey Levant'taki duruma karşın Batı Şeria'daki yemekler gayet ağır olurlar. Ana yemekler pirinç, bazlama ve kızarmış et içerir. Akdeniz sahilindeki konumu nedeniyle Gazze Şeridi'nde yaşayanların yedikleri temel gıda balıktır. Gazze mutfağı, geleneksel Mısır mutfağı tarafından da çok etkilenir ve pul biber, dere otu tohumu ve sarımsak, en çok kullanılan çeşnilerdir. Yörelerin kendi mutfakların çeşitli olmalarına rağmen Filistinliler genellikle kendi yörelerine ait yemeklere kısıtlanmıyor ve devamlı olarak yöreler arası mutfak difüzyonu yer almaktadır. Bununla birlikte Gazze'nin diğer Filistin ve Arap Levant bölgelerinden izole olmasından dolayı Gazzelilerin yemek pişirme tarzları bölgede pek tanınmazdır.
Celile
İsrail'in kuruluşundan önce Celile ile Lübnan'ın arasındaki kapsamlı iletişimden dolayı Celile mutfağı, çok benzer. Celile'nin spesiyalitesi bulgur, baharat ve etten yapılan kombinasyona dayanan bir sürü yemektir; bu karışım Araplar tarafından kubbi olarak bilinir. Kubbi bi-siniyî biber, yenibahar otu ve diğer baharatlarla karıştırılan kıyılmış kuzu ya da dana eti kombinasyonundan oluşur; pişirildikten önce bulgur kabuğuyla sarılır. Kubbi bi-siniyî, bir Filistin öğle yemeğinde ana yemeği olarak yenilebilir. , doğrudan Lübnan'dan ithal edilir; bulgur ve bir sürü çeşitli baharatla karıştırılan çiğ et şeklinde sofraya sunulur. Çoğunlukla bir yan yiyeceği olarak yenilir ve pidesi, eti kaldırmak için kullanılır. Bu yemek çiğ olduğu için yenilenmeyenler ertesi gün fırında pişmiş sürümü ya da kızarmış kubbi topları olarak pişirilir.
Menâkiş de çok yaygın bir kahvaltılıktır. Biraz pizzaya benzer, fakat üstüne birkaç tane karışım konulur. En yaygın olanlar ev yapımı peynir ve zeytinyağı, susam ve yağ ile keklikotu ve baharat ve acılı sos ile soğan. Bazen yanına bir bardak çay, taze sebze ve bitkiler, zeytin ya da süzme yoğurt ile yenilir.
Lahm bi ecin ("etli hamur") ya da "sfiha" da menâkişe benzer ve çoğunlukla yanına ayran ile yenilir.
Celile'de özel günlerde yemekler, bir pirinç ve kıyılmış kuzu eti karışımı ile tamamlanan, bir sürü çeşitli baharatla tatlandırılan ve genellikle kıyılmış maydanoz ve kızartılmış fındıklarla süslenen kavrulmuş kuzu eti ya da herhangi bir diğer et türünden oluşur.Şiş kebabı (lahme maşwi) ve çoğunlukla mezelerden sonra yenilir.
Celile'de yenilen tipik mezeler humus (bazen et ile süslenir), baba ganuş, tabule, süzme yoğurt, genellikle et ya da bazen sebzeyle doldurulmuş üzüm yaprakları, kubbi, zeytin ve turşu. Orta Doğu genelinde ve tarafından yenilen , Celile sahilindeki Akka şehrine özgün bir peynirdir. İsmi şehrin isminden alınmıştır.
Batı Şeria
, kuzey Batı Şeria'daki ile bölgesine özgün bir yaygın ana yemeğidir. Bir tabun ekmeğin üstüne kızarmış tatlı soğan, sumak, ve çam fıstığı parçaları ile kaplı kavrulmuş tavuk konulur.Maklube pişirilmiş karnabahar, havuç ve tavuk ya da kuzu eti ile karıştırılan, tersine çevrilmiş bir pilav ve fırınlamış patlican güvecidir. Bu yemek bütün Levant çapında ama özellikle Filistinlilerin arasında bilinir. 13. yüzyıla dayanır.
Mansaf, kökenleri antik Filistin'in Bedevi nüfusuna dayanan bir yemek olup geleneksel olarak merkezî Batı Şeria ve güney Batı Şeria'nın Necef bölgesinde yenilir. Çoğunlukla bayramlar, nikâhlar ya da büyük toplantılar gibi sıralarda yapılır. Mansaf, genellikle sarı pirinç ile boğulmuş tabun ekmeğin üstünde bir kuzu bacağı ya da büyük kuzu parçaları olarak pişirilir. olarak bilinen bir tülbentle süzülmüş keçi sütü yoğurdu, et ve pirinçe ayrıcalı bir tat katmak için bunların üstüne dökülür. Bu yemek pişirilmiş çam fıstığı ve bademle süslenir. Geleneksel olarak mansaf'ı yemek için sağ eli kullanılır. Kibar olmak için ziyafete katılanlar et parçalarını koparıp yanındaki kişiye verirler.
Yemeklerin dışında Batı Şeria'nın birçok altbölgesinin kendilerine ait meyve-bazlı reçelleri vardır. Hebron bölgesindeki ana ekin üzümdür. Bölgede yaşayan aileler, ilkbahar ve yaz boyunca bağ bozup kuru üzüm, reçel ve dibs olarak bilinen bir melas türü gibi bir sürü çeşitli ürün yaratırlar.Beytüllahim ve özellikle buraya bağlı olan kasabası ve köyü, bölge çapında kayısısı ve kayısı reçeli için tanınır; Tulkarm da zeytini ve zeytinyağı için tanınır.
Gazze
Gazze Şeridi mutfağı hem komşu ülke Mısır hem de Akdeniz sahilindeki konumu tarafından etkilenir. Bölgede yaşayanların çoğu tarafından yenilen temel gıda balıktır. Gazze'nin büyük bir balıkçılık endüstrisi var ve balık; kişniş, sarımsak, kırmızı biber ve kimyon ile doldurulduktan ve bir kişniş, kırmızı biber, kimyon ve doğranmış limon karışımında terbiye edildikten sonra ya ızgarada pişirilmiş ya da kızarılmış hâlde sofraya sunulur. Balık ve diğer su ürünün dışında Gazze pişirme stilleri, Mısır mutfağı tarafından etkilenir. Genelde Mısır mutfağın etkileri, birçok yemeği acı biber, sarımsak ve pazıyla tatlandırmayı dahil eder.Zibdieh, bir zeytinyağı, sarımsak, acı biber ve soyulmuş domates yahnisinde pişirilen karides içeren bir kil çömlek yemeğidir. Yengeç, pişirildikten sonra şatta adlı bir kırmızı acı biber macunuyla doldurulur.
Suyla ıslanmış ve tahinle karıştırılan öğütülmüş sumaktan yapılan , Gazze'ye özgün bir yemektir. Karışım dilimlenmiş pazı, kaynamış dana parçaları ve nohuta eklenir, sonra da dere otu tohumu, sarımsak ve acı biber ile tatlandırılır. Çoğunlukla hubz ile soğuk yenilir. Rummaniyye, yılın zamanına göre değişik şekillerde hazırlanır ve olgunlaştırılmamış nar tohumu, patlican, tahin, sarımsak, acı biber ve mercimekten oluşur. Fuharit adas kırmızı pul biber, ezilmiş dere otu tohumu, sarımsak ve kimyon ile tatlandırılmış, yavaş pişirilen bir mercimek güvecidir; geleneksel olarak kış ve ilkbaharın başlangıcında yapılır.
Kidra, ismini içinde pişirildiği kil tası ve fırından alan bir pirinç yemeğidir. Pirinç, tasın içinde et parçaları (genellikle kuzu eti), bütün diş sarımsak, nohut, kakule kabukları ve zerdeçal, tarçın, , küçük hindistan cevizi ve kimyon gibi diğer çeşitli baharatlar ile pişirilir. Et ya da tavuk suyunda pişirilen ve tarçın gibi hafif baharatlarla tatlandırılan sade pirinç olarak bilinir. Pirinç, faraşîh olarak bilinen ince bir markuk ekmeği üstünde katmerleşir, sadeyağ ile kaplanır ve üstüne doldurulmuş tavuk ya da kuzu eti konulur. Bu yemek yeşil biber ve limon sosu ile yenilir.
İçecekler
Sıcak günlerde ve Müslümanların kutsal oruç tutma ayı olan Ramazan boyunca ev yapımı meyve suları sıkça içilir. Ceviz, hindistan cevizi pulu ve tarçınla garnitür edilen salep ile tatlılaştırılmış süt, kış mevsimi boyunca yapılan sahlab adlı bir sıcak içecektir.
ve daha az muhafazakâr olan Müslümanlar tarafından tüketilen yaygın bir likör araktır. Arak, anason aromalı bir alkollü içkidir. İçkiyi hafifletmek ve krem gibi beyaz bir renge dönüştürmek için su ile karıştırılır. Bayramlar, nikâhlar ve toplantılarda ya da mezeler ile tüketilir. Filistin'de bira da içilir ve merkezî Batı Şeria'daki köyünde Filistin topraklarındaki tek bulunur. Bu fabrikanın normal bira üretmesine ek olarak muhafazakâr Müslümanlara yönelik alkolsüz bira da üretir. Alkolsüz içkiler de Filistin evlerinde yaygındır. Ramallah şehrinde bir Coca-Cola şişeleme fabrikası; Gazze, Hebron ve Nablus'ta da dağıtım merkezleri vardır. Gazze'de bir Pepsi-Cola fabrikası 2007'de kapatıldı.
Kahve ve çay
Filistinlilerin tükettiği iki sıcak içecek kahve ve çaydır. Kahve sabahleyin ve gün boyunca hazırlanır ve çay genellikle akşamda içilir. Çay genellikle nane ya da adaçayı (meramiyyeh) ile tatlandırılır. Genellikle Türk ya da Arap kahvesi tercih edilir. Arap kahvesi, Türk kahvesine benzer fakat kakule ile baharatlanır ve çoğunlukla şekersizdir.
Bedeviler ve Filistin'de yaşayan çoğu Arabın arasında gahwe sade ("sade kahve") olarak bilinen acı kahve, konukseverliğin bir simgesi idi. Bu içeceğin dökülmesi merasimli idi; konukçu ya da onun en büyük oğlu, yaşları ya da statülerine göre değerlendirilen konukların arasında saat yelkovanı yönünde geçerek bir pirinç cezvesinden küçük bardaklara kahve dökerdi. Konukların ancak sadece üç tane bardak kabul etmeleri, sonra dıman ("daima"; "sizde daima kahve yapma gücü olsun" anlamında) demeleri bir kibarlık simgesi olarak görünürdü.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Cuisine of Palestine ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Dipnot ve kaynakça
- ^ a b c Nasser, Christiane Dabdoub (Haziran 2006). (İngilizce). This Week in Palestine. 27 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2010.
- ^ (İngilizce). ArabNet. 22 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2010.
- ^ le Strange, 1890, s. 18-19.
- ^ a b c d Nasser, Christiane Dabdoub (Temmuz 2001). (İngilizce). This Week in Palestine. 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2010.
- ^ Qleibo, Ali, Dr. (Aralık 2006). (İngilizce). This Week in Palestine. 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2010.
- ^ Robinson Lees, G. (1905). Village Life in Palestine (İngilizce). Longmans, Green, and Co. ss. s. 95.
- ^ Mustafa, Sufian (Ağustos 2001). (İngilizce). This Week in Palestine. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2010.
- ^ a b c d e f g h i (İngilizce). Institute for Middle East Understanding. 16 Ocak 2006. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2010.
- ^ Fayed, Saad. (İngilizce). About.com. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2010.
- ^ "Upside-Down Rice and Eggplant Casserole" (İngilizce). Clifford A. Wright. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2010.
- ^ a b Aburish, Said K. (1998). Children of Bethany; The Story of a Palestinian Family (İngilizce). I. B. Taurus. ss. s. 69-70. ISBN .
- ^ (İngilizce). Christian Peacemaker Teams. 12 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2010.
- ^ a b c d El-Haddad, Laila (Haziran 2006). (İngilizce). This Week in Palestine. 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2010.
- ^ Farsakh, Mai M. (21 Haziran 2006). (İngilizce). Institute for Middle East Understanding. 24 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2010.
- ^ (İngilizce). This Week in Palestine. Aralık 2001. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2010.
- ^ (İngilizce). Bethlehem.ps. 22 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- ^ Asser, Martin (11 Eylül 2007). "Where the West Bank meets Bavaria" (İngilizce). BBC News. 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- ^ (İngilizce). Coca-Cola. 11 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- ^ McGirk, Tim (13 Aralık 2007). "Soft Drink Fizz Goes Flat in Gaza" (İngilizce). TIME. 24 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- ^ Shihab, Aziz (1993). A Taste of Palestine: Menus and Memories (İngilizce). Corona Publishing Co. ss. s. 5. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Filistin mutfagi Filistin bolgesindeki Filistin topraklarl cevre ulkelerdeki multeci kamplari ve dahil olmak uzere Araplara ozgun olan ya da Araplar tarafindan sikca yenilen yemeklerden olusur Filistin mutfagi ozellikle Arap Emevi fethiyle baslayan sonra Farslar dan etkilenmis olan Abbasiler ve onun ardindan Osmanli Turklerin varisiyla gelen Turk mutfaginin biraktigi derin etkileriyle biten Islam doneminde Filistin e yerlesen uygarliklarin kulturlerinin yayilmasidir Suriye ve Urdun mutfaklari dahil olmak uzere diger Levant mutfaklarina benzer Filistinliler gunde bircok kez yerler ogle yemegi gunun en buyuk yemegidir Yemek pisirme metotlari bolgeye gore degisir ve her pisirme metodu turu ile kullanilan malzemeler geleneklere ve soz konusu bolgenin iklimi ve konumuna dayanir Celile de pirinc ve kibbe icli kofte varyasyonlari yaygindir Bati Seria da en cok tabun ekmegi pirinc ve et iceren daha agir yemekler yenilir Gazzeliler sikca balik diger su urunleri ve mercimek yerler Ayrica Gazze de pul biberleri sikca tuketilir Yemekler genellikle evde yenilir fakat disarida yemek ozellikle salatalar ekmekle yenilen ezmeler ve sislenmis etler gibi hafif yemeklerin hazirlandigi partilerde yaygin olmustur Bolge hem duzenli olarak yapilan tatlilar hem de genelde sadece bayramlarda hazirlanan tatlilara da ev sahipligi yapar Filistin tatlilarin cogu tatlandirilmis peynirler hurmalar ya da badem ceviz ve antep fistigi gibi cesitli fistiklarla doldurulmus hamur isleridir Icecekler de bayramlara dayanabilir ornegin Ramazan boyunca iftarda keciboynuzu demirhindi ve kayisi sulari tuketilir Kahve gun boyunca tuketilir ve alkol tuketimi nufusun arasinda pek yaygin degil fakat arak ya da bira gibi ickiler Hiristiyanlar ve daha az muhafazakar olan Muslumanlar tarafindan icilir TarihFilistin de bir koy tabun firini Fotograf 1898 1914 Filistin bolgesinin cesitli bir gecmisi var boylesi gibi mutfagin cesitli kulturlerden katkilari vardir Filistin Muslumanlar tarafindan fethedildikten sonra ismi altinda Buyuk Suriye nin bir parcasi oldu Bu nedenle ozellikle Celile de Filistin mutfaginin bircok tarafi Suriye mutfagina benzer Cagdas Suriye Filistin yemekleri uc tane buyuk Islam grubunun egemenligi tarafindan etkilenmistir Araplar Farslar dan etkilenmis Araplar ve Turkler Suriye ile Filistin i fetheden Araplarin esasen pirinc kuzu eti yogurt ve hurmaya dayanan basit mutfak gelenekleri vardi Halen basit olan mutfak Bagdat i baskent olarak ilan eden Abbasi Hilafeti nin varisina kadar Islam in siki pintilik ve tahdit kurallarindan dolayi yuzyillar boyunca hic gelismemistir Tarihi olarak Bagdat Fars topraklarinda bulunurdu ve bu andan itibaren Abbasi Imparatorlugu nun merkezi bolgeleri icerisinde fikirlerin yayilmasi ile 9 11 yuzyillar boyunca Fars kulturu Arap kulturune entegre olmustu Arap cografyaci Filistin in yemekleri hakkinda sunu soylemistir Filistin den zeytin kurutulmus incir kuru uzum keciboynuzu meyvesi gelir Kudus ten peynir ve Ainuni ile Duri isimleriyle bilinen turlerine ait olan meshur kuru uzumler mukemmel elmalar esiti baska yerde bulunmayan ve Quraish bite adiyla bilinen cam fistigi turu gelir Sughar ile Baysan dan hurma dibs adiyla bilinen melas ve pirinc gelir 1512 14 te Filistin i vilayetlerinden biri olarak kapsamina dahil eden Osmanli Imparatorlugu nun mutfagi kismen o zamana kadar bir zengin Arap mutfagi olmus mutfaktan olusurdu 1855 te Kirim Savasi nda sonra Yunanlar Fransizlar ve Italyanlar bolgeye ve ozellikle Kudus Yafa ve Beytullahim gibi kentsel merkezlere yerlesmeye basladilar Bu toplumlarin ozellikle Balkan toplumlarin mutfaklari Filistin mutfaginin karakterine katki saglamislardir 1950 ler 60 lara kadar koylerde yasayan Filistinlilerin kullandigi baslica malzemeler zeytinyagi keklikotu ve adli bir basit firinin icinde pisirilen ekmek idi G Robinson Lee in 1905 te yazarak gozledigine gore Firin evin icinde degil kendine ait bir binasi var firinin her zaman sicak kalmasini saglamak gorevine sahip olan bir suru ailenin ortak mulkeyitidir Yoresel mutfaklarFilistin in uc temel mutfak yoresi vardir Celile Gazze ve Bati Seria buranin altbolgelerin de kendilerine ait mutfaklari vardir Celile de bulgur ve et dana ya da kuzu eti gerek bir aile boyutu yemegi gerekse de bir yan yiyecegi uretmek icin sikca birbiriyle karistirilan ana malzemelerdir Mamafih Bati Seria ile Gazze de yasayanlarin kendilerine ait pisirme sekilleri vardir Kuzey Levant taki duruma karsin Bati Seria daki yemekler gayet agir olurlar Ana yemekler pirinc bazlama ve kizarmis et icerir Akdeniz sahilindeki konumu nedeniyle Gazze Seridi nde yasayanlarin yedikleri temel gida baliktir Gazze mutfagi geleneksel Misir mutfagi tarafindan da cok etkilenir ve pul biber dere otu tohumu ve sarimsak en cok kullanilan cesnilerdir Yorelerin kendi mutfaklarin cesitli olmalarina ragmen Filistinliler genellikle kendi yorelerine ait yemeklere kisitlanmiyor ve devamli olarak yoreler arasi mutfak difuzyonu yer almaktadir Bununla birlikte Gazze nin diger Filistin ve Arap Levant bolgelerinden izole olmasindan dolayi Gazzelilerin yemek pisirme tarzlari bolgede pek taninmazdir Celile Kubbi toplari Israil in kurulusundan once Celile ile Lubnan in arasindaki kapsamli iletisimden dolayi Celile mutfagi cok benzer Celile nin spesiyalitesi bulgur baharat ve etten yapilan kombinasyona dayanan bir suru yemektir bu karisim Araplar tarafindan kubbi olarak bilinir Kubbi bi siniyi biber yenibahar otu ve diger baharatlarla karistirilan kiyilmis kuzu ya da dana eti kombinasyonundan olusur pisirildikten once bulgur kabuguyla sarilir Kubbi bi siniyi bir Filistin ogle yemeginde ana yemegi olarak yenilebilir dogrudan Lubnan dan ithal edilir bulgur ve bir suru cesitli baharatla karistirilan cig et seklinde sofraya sunulur Cogunlukla bir yan yiyecegi olarak yenilir ve pidesi eti kaldirmak icin kullanilir Bu yemek cig oldugu icin yenilenmeyenler ertesi gun firinda pismis surumu ya da kizarmis kubbi toplari olarak pisirilir Menakis de cok yaygin bir kahvaltiliktir Biraz pizzaya benzer fakat ustune birkac tane karisim konulur En yaygin olanlar ev yapimi peynir ve zeytinyagi susam ve yag ile keklikotu ve baharat ve acili sos ile sogan Bazen yanina bir bardak cay taze sebze ve bitkiler zeytin ya da suzme yogurt ile yenilir Lahm bi ecin etli hamur ya da sfiha da menakise benzer ve cogunlukla yanina ayran ile yenilir Celile de ozel gunlerde yemekler bir pirinc ve kiyilmis kuzu eti karisimi ile tamamlanan bir suru cesitli baharatla tatlandirilan ve genellikle kiyilmis maydanoz ve kizartilmis findiklarla suslenen kavrulmus kuzu eti ya da herhangi bir diger et turunden olusur Sis kebabi lahme maswi ve cogunlukla mezelerden sonra yenilir Celile de yenilen tipik mezeler humus bazen et ile suslenir baba ganus tabule suzme yogurt genellikle et ya da bazen sebzeyle doldurulmus uzum yapraklari kubbi zeytin ve tursu Orta Dogu genelinde ve tarafindan yenilen Celile sahilindeki Akka sehrine ozgun bir peynirdir Ismi sehrin isminden alinmistir Bati Seria ekmegi kuzey Bati Seria daki ile bolgesine ozgun bir yaygin ana yemegidir Bir tabun ekmegin ustune kizarmis tatli sogan sumak ve cam fistigi parcalari ile kapli kavrulmus tavuk konulur Maklube pisirilmis karnabahar havuc ve tavuk ya da kuzu eti ile karistirilan tersine cevrilmis bir pilav ve firinlamis patlican guvecidir Bu yemek butun Levant capinda ama ozellikle Filistinlilerin arasinda bilinir 13 yuzyila dayanir Mansaf Mansaf kokenleri antik Filistin in Bedevi nufusuna dayanan bir yemek olup geleneksel olarak merkezi Bati Seria ve guney Bati Seria nin Necef bolgesinde yenilir Cogunlukla bayramlar nikahlar ya da buyuk toplantilar gibi siralarda yapilir Mansaf genellikle sari pirinc ile bogulmus tabun ekmegin ustunde bir kuzu bacagi ya da buyuk kuzu parcalari olarak pisirilir olarak bilinen bir tulbentle suzulmus keci sutu yogurdu et ve pirince ayricali bir tat katmak icin bunlarin ustune dokulur Bu yemek pisirilmis cam fistigi ve bademle suslenir Geleneksel olarak mansaf i yemek icin sag eli kullanilir Kibar olmak icin ziyafete katilanlar et parcalarini koparip yanindaki kisiye verirler Yemeklerin disinda Bati Seria nin bircok altbolgesinin kendilerine ait meyve bazli recelleri vardir Hebron bolgesindeki ana ekin uzumdur Bolgede yasayan aileler ilkbahar ve yaz boyunca bag bozup kuru uzum recel ve dibs olarak bilinen bir melas turu gibi bir suru cesitli urun yaratirlar Beytullahim ve ozellikle buraya bagli olan kasabasi ve koyu bolge capinda kayisisi ve kayisi receli icin taninir Tulkarm da zeytini ve zeytinyagi icin taninir Gazze Gazze Seridi mutfagi hem komsu ulke Misir hem de Akdeniz sahilindeki konumu tarafindan etkilenir Bolgede yasayanlarin cogu tarafindan yenilen temel gida baliktir Gazze nin buyuk bir balikcilik endustrisi var ve balik kisnis sarimsak kirmizi biber ve kimyon ile doldurulduktan ve bir kisnis kirmizi biber kimyon ve dogranmis limon karisiminda terbiye edildikten sonra ya izgarada pisirilmis ya da kizarilmis halde sofraya sunulur Balik ve diger su urunun disinda Gazze pisirme stilleri Misir mutfagi tarafindan etkilenir Genelde Misir mutfagin etkileri bircok yemegi aci biber sarimsak ve paziyla tatlandirmayi dahil eder Zibdieh bir zeytinyagi sarimsak aci biber ve soyulmus domates yahnisinde pisirilen karides iceren bir kil comlek yemegidir Yengec pisirildikten sonra satta adli bir kirmizi aci biber macunuyla doldurulur Suyla islanmis ve tahinle karistirilan ogutulmus sumaktan yapilan Gazze ye ozgun bir yemektir Karisim dilimlenmis pazi kaynamis dana parcalari ve nohuta eklenir sonra da dere otu tohumu sarimsak ve aci biber ile tatlandirilir Cogunlukla hubz ile soguk yenilir Rummaniyye yilin zamanina gore degisik sekillerde hazirlanir ve olgunlastirilmamis nar tohumu patlican tahin sarimsak aci biber ve mercimekten olusur Fuharit adas kirmizi pul biber ezilmis dere otu tohumu sarimsak ve kimyon ile tatlandirilmis yavas pisirilen bir mercimek guvecidir geleneksel olarak kis ve ilkbaharin baslangicinda yapilir Kidra ismini icinde pisirildigi kil tasi ve firindan alan bir pirinc yemegidir Pirinc tasin icinde et parcalari genellikle kuzu eti butun dis sarimsak nohut kakule kabuklari ve zerdecal tarcin kucuk hindistan cevizi ve kimyon gibi diger cesitli baharatlar ile pisirilir Et ya da tavuk suyunda pisirilen ve tarcin gibi hafif baharatlarla tatlandirilan sade pirinc olarak bilinir Pirinc farasih olarak bilinen ince bir markuk ekmegi ustunde katmerlesir sadeyag ile kaplanir ve ustune doldurulmus tavuk ya da kuzu eti konulur Bu yemek yesil biber ve limon sosu ile yenilir IceceklerKahve ceken bir Filistinli kadin 1905 Icinde su ve buz ile bir bardak arak Sicak gunlerde ve Muslumanlarin kutsal oruc tutma ayi olan Ramazan boyunca ev yapimi meyve sulari sikca icilir Ceviz hindistan cevizi pulu ve tarcinla garnitur edilen salep ile tatlilastirilmis sut kis mevsimi boyunca yapilan sahlab adli bir sicak icecektir ve daha az muhafazakar olan Muslumanlar tarafindan tuketilen yaygin bir likor araktir Arak anason aromali bir alkollu ickidir Ickiyi hafifletmek ve krem gibi beyaz bir renge donusturmek icin su ile karistirilir Bayramlar nikahlar ve toplantilarda ya da mezeler ile tuketilir Filistin de bira da icilir ve merkezi Bati Seria daki koyunde Filistin topraklarindaki tek bulunur Bu fabrikanin normal bira uretmesine ek olarak muhafazakar Muslumanlara yonelik alkolsuz bira da uretir Alkolsuz ickiler de Filistin evlerinde yaygindir Ramallah sehrinde bir Coca Cola siseleme fabrikasi Gazze Hebron ve Nablus ta da dagitim merkezleri vardir Gazze de bir Pepsi Cola fabrikasi 2007 de kapatildi Kahve ve cay Filistinlilerin tukettigi iki sicak icecek kahve ve caydir Kahve sabahleyin ve gun boyunca hazirlanir ve cay genellikle aksamda icilir Cay genellikle nane ya da adacayi meramiyyeh ile tatlandirilir Genellikle Turk ya da Arap kahvesi tercih edilir Arap kahvesi Turk kahvesine benzer fakat kakule ile baharatlanir ve cogunlukla sekersizdir Bedeviler ve Filistin de yasayan cogu Arabin arasinda gahwe sade sade kahve olarak bilinen aci kahve konukseverligin bir simgesi idi Bu icecegin dokulmesi merasimli idi konukcu ya da onun en buyuk oglu yaslari ya da statulerine gore degerlendirilen konuklarin arasinda saat yelkovani yonunde gecerek bir pirinc cezvesinden kucuk bardaklara kahve dokerdi Konuklarin ancak sadece uc tane bardak kabul etmeleri sonra diman daima sizde daima kahve yapma gucu olsun anlaminda demeleri bir kibarlik simgesi olarak gorunurdu Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Cuisine of Palestine ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurDipnot ve kaynakca a b c Nasser Christiane Dabdoub Haziran 2006 Ingilizce This Week in Palestine 27 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2010 Ingilizce ArabNet 22 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2010 le Strange 1890 s 18 19 a b c d Nasser Christiane Dabdoub Temmuz 2001 Ingilizce This Week in Palestine 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2010 Qleibo Ali Dr Aralik 2006 Ingilizce This Week in Palestine 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2010 Robinson Lees G 1905 Village Life in Palestine Ingilizce Longmans Green and Co ss s 95 Mustafa Sufian Agustos 2001 Ingilizce This Week in Palestine 21 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2010 a b c d e f g h i Ingilizce Institute for Middle East Understanding 16 Ocak 2006 6 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Eylul 2010 Fayed Saad Ingilizce About com 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2010 Upside Down Rice and Eggplant Casserole Ingilizce Clifford A Wright 28 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2010 a b Aburish Said K 1998 Children of Bethany The Story of a Palestinian Family Ingilizce I B Taurus ss s 69 70 ISBN 1850431094 Ingilizce Christian Peacemaker Teams 12 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2010 a b c d El Haddad Laila Haziran 2006 Ingilizce This Week in Palestine 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2010 Farsakh Mai M 21 Haziran 2006 Ingilizce Institute for Middle East Understanding 24 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2010 Ingilizce This Week in Palestine Aralik 2001 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Eylul 2010 Ingilizce Bethlehem ps 22 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2010 Asser Martin 11 Eylul 2007 Where the West Bank meets Bavaria Ingilizce BBC News 12 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2010 Ingilizce Coca Cola 11 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2010 McGirk Tim 13 Aralik 2007 Soft Drink Fizz Goes Flat in Gaza Ingilizce TIME 24 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2010 Shihab Aziz 1993 A Taste of Palestine Menus and Memories Ingilizce Corona Publishing Co ss s 5 ISBN 978 0 931722 93 6