Hacı Bayram Ankara ilinin Altındağ ilçesine bağlı bir mahalledir Hacı BayramMahalleSoldan sağa Türkiye iş Bank

Hacı Bayram; Ankara ilinin Altındağ ilçesine bağlı bir mahalledir.

Hacı Bayram
Mahalle

Soldan sağa: Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi, Cumhuriyet Anıtı, CSO Ada Ankara, Zafer Anıtı,Cumhuriyet Müzesi, Ziraat Bankası Müzesi
Ülke	Türkiye
İl	Ankara
İlçe	Altındağ
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
Zaman dilimi	(TSİ)
İl alan kodu	0312
İl plaka kodu	06

Tarihçe

Adını, sınırları içerisinde bulunan Hacı Bayram Camii'nden alan mahallenin Milli Mücadele döneminde İsmet İnönü'nün ikamet ettiği bir binaya ev sahipliği yaptığı bilinir. 'taki beş numaralı binada yer alan konutun İnönü tarafından telgraf ve haberleşme binası olarak kullanıldığı; dolayısıyla bu yerleşim yerinin halk arasında "İsmetpaşa" olarak da adlandırıldığı da kaynaklarda geçmektedir. Mahalle güncel sınırlarına 2007 yılında; "Turgut Reis", "Köprübaşı", "Şeyh İzzettin", "Altıntaş", "Öztürk" ve "İnkılap" mahallelerinin birleştirilmesiyle ulaşmıştır.

Anafartalar Mahallesi

2018 yılında Hacıbayram Mahallesi'ne dahil edilen Anafartalar Mahallesi, Anafartalar, Misakı Milli, Kızılelma, İstiklal, Sakalar, Özgen, Yenice ve Yeğenbey mahalleleri Anafartalar Mahallesi olarak birleştirildi.

2007 yılında Doğanbey, Fevzibey, Bozkurt” ve Ülkü mahalleleri Doğanbey Mahallesi olarak birleştirildi. 2014'te ise Doğanbey Mahallesi, Anafartalar Mahallesi'ne dahil edildi. Ankara'nın önemli merkezlerinden Ulus semtinin en geniş mahallesidir. Dışkapı ve Sıhhiye semtleri içinde de mahalle kısımları vardır. Türkiye ve Şehir için önemli çok sayıda mevki ve bina bu mahallede yer alır.

İstiklal Mahallesi

İstiklal, Ankara ilinin Altındağ ilçesine bağlı bir mahalleydi. Önceleri Yeğenbey, Hacendi Öksüz ve Hoca Hindi olarak adlandırılan mahalle Yahudi olarak bilinirdi. Roma İmparatorluğu'na kadar olan kayıtlarda kentte 5 Yahudi mahallesi olduğu yazılmışsa da Ankara Kalesi'nin Çankırıkapısında 2. yüzyılın birinci yarısına tarihlenen yazıtlarda kentte 12 Yahudi mahallesi olduğu belirtilmiştir. Evliya Çelebi de 17. yüzyılda kaleme aldığı Seyahatname'sinde "kentin Yahudi'si çoktur, sade Yahudileri 12 mahalledir." diye yazar. Bu mahallelerden günümüze ulaşan tek mahalle olan İstiklal Mahallesi'nde bugün Yahudi sayısı yok denecek kadar azdır. Mahalle'de 17. yüzyıl öncesine ait olduğu düşünülen, 1843'te bir tamirattan geçirilen, 1904'te yeni baştan yapılıp 1909'da açılışı yapılan bir adet sinagog bulunmaktadır.Mustafa Kemal Atatürk, Milli Mücadele döneminde mahalleli Yasef Ruso'nun evinde konaklamış, daha sonra Makbule Atadan, Ali Çetinkaya, Tunalı Hilmi ve İhsan Sabri Çağlayangil gibi isimler de kentte kalacak otel olmaması dolayısıyla mahallede konaklamıştır.

2007 yılında mahalle, Altındağ Belediyesi tarafından Anafartalar mahallesine dahil edilerek resmi varlığı sonlandırıldı.

Konum

Altındağ ilçesinin güney sınırı oluşturan mahallelerden biri olan Hacı Bayram; kuzeybatısında Zübeyde Hanım, kuzeydoğusunda ise Örnek, Atıfbey, Kale ve Hacettepe mahalleleri ile çevrilidir. Güneyinde Çankaya ilçesi bulunur.

Ulaşım

Ankara şehir merkezindeki karayolu ulaşımının ana arterlerinden biri olan Atatürk Bulvarı, Hacı Bayram Mahallesi'nde bulunan Ulus Meydanı'ndan başlayıp mahalleyi ortadan ikiye bölerek Çankaya ilçesine doğru ilerler. Talatpaşa Bulvarı başta olmak üzere Çankırı Caddesi, Cumhuriyet Caddesi, ve Anafartalar Caddesi gibi diğer önemli yolların bir kısmı veya tamamı yine bu mahalle sınırlarından geçer. Ankara metrosunun Ulus İstasyonu ise İstanbul ve Cumhuriyet caddelerinin kesişim noktasında yer alır.

Önemli meydan, cadde ve sokaklar

Mimari

Ankara'da üzerinde kesintisiz olarak yaşamın devam ettiği en eski yerleşim yerlerinden biri olan Hacı Bayram Mahallesi, Roma ve Osmanlı mimarilerinin yanı sıra Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte ivme kazanan Birinci ve İkinci Ulusal Mimarlık akımlarının şehirdeki en önemli örneklerine ev sahipliği yapar. Söz konusu yapıların korunmasına yönelik ilk girişim ise Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 14 Ekim 1972 tarihinde aldığı 6691 sayılı kararla gerçekleşmiştir. Listede yer alan 213 adet arkeolojik kalıntı, camii, türbe, çeşme, eski evden 17 tanesi dönemin Hacı Bayram Mahallesi içerisinde; 55 farklı kültür varlığı ise o yıllarda henüz Hacı Bayram Mahallesi ile birleştirilmemiş olan Altıntaş, Şeyh İzzettin ve Öztürk mahallelerinde bulunmaktadır. 1981 yılında çıkarılan bir bakanlar kurulu kararı doğrultusunda bu tarih itibarıyla bölgedeki mevcut binalarda yapılacak her türlü değişiklik izne tabi tutulmuştur. Aynı kurul tarafından 10 Temmuz 1986 tarihinde alınan 2458 sayılı kararla mahallenin tamamı birinci derece kentsel sit alanı olarak ilan edilmiş ve bölgede yer alan 63 yapının "korunması gereken taşınmaz kültür varlığı" statüsünde tescillerinin devam etmesine karar verilmiştir. Ankara Yenileme Alanları Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu ise 2007 yılında "Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı"nı hayata geçirmiş ve Hacı Bayram Mahallesi sınırları içinde bulunan 36 yapının restore edilmesi gündeme gelmiştir.

Önemli yapılar

Eski kent merkezinin bir parçası olması sebebiyle Ankara'daki pek çok tarihi yapı, müze, ibadethane, rekreasyon alanı ve kamu binası Hacı Bayram Mahallesi sınırları içerisinde bulunur. Bunlar;

Kaynakça

^ ^a ^b Gürbüz, Davut (2009). "Çöküntü Bölgesi ve Suç: Ankara'da Hacı Bayram Mahallesi Örneği" (PDF). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ocak 2022.
^ ^a ^b ^c (PDF). mahiye.com. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
^ "Eski Mahalleler Güncel Adları". altindag.bel.tr.
^ Enver Arcak (Ağustos 2012). "Ankara Yahudi Mahallesi". SolFaSol.
^ Doğan, İbrahim (17 Mart 2008). "Ankara Yahudileri". Aksiyon.
^ Aytekin, Öznur (2020). Demirel, Ömer (Ed.). "Tarihi Çevrede Koruma ve Peyzaj Yaklaşımları, Hacı Bayram Camisi Çevresi Örneği". Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi. 3 (1). ss. 57-76. ISSN 2645-8942. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2022.

[:0-1] Gürbüz, Davut (2009). "Çöküntü Bölgesi ve Suç: Ankara'da Hacı Bayram Mahallesi Örneği" (PDF). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ocak 2022.

[:1-2] (PDF). mahiye.com. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.

[3] "Eski Mahalleler Güncel Adları". altindag.bel.tr.

[Solfasol-4] Enver Arcak (Ağustos 2012). "Ankara Yahudi Mahallesi". SolFaSol.

[Aksiyon-5] Doğan, İbrahim (17 Mart 2008). "Ankara Yahudileri". Aksiyon.

[6] Aytekin, Öznur (2020). Demirel, Ömer (Ed.). "Tarihi Çevrede Koruma ve Peyzaj Yaklaşımları, Hacı Bayram Camisi Çevresi Örneği". Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi. 3 (1). ss. 57-76. ISSN 2645-8942. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2022.