|
Hersonos Theması (Yunanca: Grekçe: θέμα Χερσῶνος, thema Chersōnos) başlangıçta ve resmî olarak Klimata (Grekçe: τὰ Κλίματα) olarak adlandırılan, merkezi Kırım'da, Hersonisos'da bulunan bir Bizans theması (askeri-sivil bir eyalet) idi.
Thema resmî olarak 830'ların başında kuruldu ve Karadeniz ticaretinin önemli bir merkeziydi. 980'lerde Hersonisos şehrinin yıkılmasına rağmen, thema iyileşti ve gelişti, 1204'te Bizans İmparatorluğu'nun dağılmasından sonra Trabzon İmparatorluğu'nun bir parçası haline gelene kadar devam etti.
Tarihi
Bölge, 8. yüzyılın başlarına kadar Roma ve daha sonra Bizans imparatorluk kontrolü altındaydı, ancak daha sonra Hazar kontrolü altına girdi. Bizans otoritesi, Karadeniz'in kuzey kıyılarına ve özellikle Hazarlarla ilişkilerine ilgi gösteren İmparator Theofilos (h. 829-842) tarafından yeniden kuruldu. Geleneksel bilimsel yaklaşım, Hersonisos'un themanın merkezi olmasını yaklaşık 833/4 tarihi olarak gösterir, ancak daha yeni araştırmacılar 839 yılında Sarkel'de yeni Hazar başkentini inşa etmek ile görevli Bizans misyonuyla ilişkilendirmişlerdir ve Sarkel'in mimarı 'un aynı zamanda 840/1'de themanın ilk valisi (Stratigos) olduğunu düşünürler. Yeni vilayet ilk başta "ta Klimata", "bölgeler/yöreler" olarak adlandırıldı, ancak başkent Hersonisos'un öne çıkması nedeniyle yaklaşık 860'tan itibaren, resmî belgelerde bile "Hersonos Theması" olarak biliniyordu.[6]
Vilayet, önce Hazarlar ile ve Hazar Hanlığı'nın yıkılmasından sonra ise Peçenekler ve Ruslar ile Bizans ilişkilerinde önemli bir rol oynamıştır. Askeri faaliyetlerden ziyade Bizans diplomasisi için bir merkezdi, çünkü themanın askeri yapısı küçüktü ve esas olarak yerel milislerden oluşuyordu. Bizans İmparatorluğu'nun Ruslar ile yaptığı 945 ve antlaşmalarında, Rusların İdil Bulgarları'na karşı savunmayı taahhüt etmeleri bu zayıflığın altını çizen vurgudur.
Hersonos, kentin 988/9'da Kiev Büyük Knezi Vladimir tarafından imha edilmesine rağmen, 9. ve 11. yüzyıllarda Karadeniz ticaret merkezi olarak büyük ölçüde gelişti. Şehir hızla toparlandı: Şehrin surları tamir edildi ve 11. yüzyılın başlarında limana kadar uzatıldı. Aynı zamanda, muhtemelen 1016'da Georgius Tzul'un yenilmesinden sonra, thema, doğu Kırım üzerinde de genişledi; 1059'da belirli bir Leon Aliates isimli Hersonos ve Sudak stratigos'u olarak şekillendirmesiyle kanıtlandığı gibi. Ancak bölge, 11. yüzyılın sonlarında Kumanlara tekrar kaybedildi. 12. yüzyılda Hersonos'un hakkında hiçbir şey bilinmemesi sakin bir döneme işaret eder. Hersonisos ve vilayeti, 1204'te Dördüncü Haçlı Seferi tarafından İmparatorluğun dağılmasına kadar Bizans kontrolü altında kaldı sonra Trabzon İmparatorluğu'nun (bakınız Perateia) egemenliği altına girdiler.
Yönetim
Hersonos Theması, 11. yüzyılın başında Gothia'nın tourmarches 'ı olarak bilinen themat yetkililerin yanı sıra olarak bilinen her yerde bulunan mali ve gümrük yetkilileriyle tipik bir şekilde organize edilmiş gibi görünmektedir. Bununla birlikte, themanın şehirleri, Hersonisos'un kendisi gibi, bir proteuon ("ilk") yönetiminde yerel nüfuzlu kimseler (Arkhon) tarafından yönetilen kendi hükûmetlerinde önemli bir özerkliğe sahip görünüyorlardı. Hersonos ayrıca kendi sikkelerini çıkarma hakkını saklı tuttu, ayrıca İmparator III. Mihail (h. 842-867) hükümdarlığında bu devam etti ve Konstantinopolis dışında para basan tek vilayet oldu. Özerkliği, imparatorluk hükûmetinin, müttefik yöneticiler tarzında şehir liderlerine yıllık sübvansiyonlar (pakta) ödediği gerçeğiyle de kanıtlanmıştır ve İmparator VII. Konstantinos (h. 913-959) De Administrando Imperio çalışmasında kentte bir isyan olasılığı ile ilgili yerel stratigos'a tavsiyede bulunur: sübvansiyonların ödenmesini durduracak ve themada başka bir şehre taşınacaktı. 11. yüzyılın sonlarında thema bir katepano tarafından yönetiyordu.
Kaynakça
- Özel
- ^ Burası Kırım yarımadasında yer alır, bölgenin çoğunluğu Rusya ve Ukrayna arasında bölgesel bir anlaşmazlık konusudur. Rusya'nın federal bölümlerine göre, Rusya Federasyonu'nun bölümleri (Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri) yarımadada yer alır. Ukrayna'nın idari bölümlerine göre Ukrayna'nın bölümleri (Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol Özel statülü şehri) yarımadada yer alır.
- ^ a b c d e Nesbitt & Oikonomides 1991, ss. 182-183.
- ^ a b c d ODB, "Cherson" (O. Pritsak, A. Cutler), pp. 418-419.
- ^ Pertusi 1952, ss. 182-183.
- ^ a b c Papageorgiou 2008, Chapter 1
- ^ ODB, "Klima" (A. Kajdan), p. 1133.
- ^ Papageorgiou 2008, Chapter 3
- ^ a b c Papageorgiou 2008, Chapter 4
- ^ a b c Papageorgiou 2008, Chapter 2
- Genel
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Nesbitt, John W.; Oikonomides, Nicolas, (Ed.) (1991). Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art, Volume 1: Italy, North of the Balkans, North of the Black Sea (İngilizce). Washington, DC: Dumbarton Oaks Research Library and Collection. ISBN . 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- Nystazopoulou-Pélékidou, Marie (1998). "L'administration locale de Cherson à l'époque byzantine (IVe-XIIe s.)". ΕΥΨΥΧΙΑ. Mélanges offerts à Hélène Ahrweiler (Fransızca). Paris: Éditions de la Sorbonne. ss. 567-579. ISBN .
- Papageorgiou, Angeliki (2008). . Encyclopaedia of the Hellenic World, Black Sea (İngilizce). Foundation of the Hellenic World. 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2012.
- Pertusi, A. (1952). Constantino Porfirogenito: De Thematibus (İtalyanca). Roma: Biblioteca Apostolica Vaticana.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Grekce Xersῶn 8ema Xersῶnos tὰ Klimata Hersonos Themasi Klimata Bizans Imparatorlugu Themasi yaklasik 833 840 1204 Hersonisos harita uzerindeBizans Imparatorlugu nun icinde Hersonos Themasi nin haritasi 1000 AD Merkez HersonisosTarih Ortacag Kurulus yaklasik ya da 840 Hersonisos un yikilmasi 988 989 Trabzon Imparatorlugu tarafindan kontrol edilmesi 1204 sonrasiBugun parcasi Kirim konusunda Ukrayna ile Rusya arasinda toprak anlasmazligi soz konusudur Bu anlasmazlik sonucunda Rusya Kirim i ilhak etmistir Hersonos Themasi Yunanca Grekce 8ema Xersῶnos thema Chersōnos baslangicta ve resmi olarak Klimata Grekce tὰ Klimata olarak adlandirilan merkezi Kirim da Hersonisos da bulunan bir Bizans themasi askeri sivil bir eyalet idi Thema resmi olarak 830 larin basinda kuruldu ve Karadeniz ticaretinin onemli bir merkeziydi 980 lerde Hersonisos sehrinin yikilmasina ragmen thema iyilesti ve gelisti 1204 te Bizans Imparatorlugu nun dagilmasindan sonra Trabzon Imparatorlugu nun bir parcasi haline gelene kadar devam etti TarihiBolge 8 yuzyilin baslarina kadar Roma ve daha sonra Bizans imparatorluk kontrolu altindaydi ancak daha sonra Hazar kontrolu altina girdi Bizans otoritesi Karadeniz in kuzey kiyilarina ve ozellikle Hazarlarla iliskilerine ilgi gosteren Imparator Theofilos h 829 842 tarafindan yeniden kuruldu Geleneksel bilimsel yaklasim Hersonisos un themanin merkezi olmasini yaklasik 833 4 tarihi olarak gosterir ancak daha yeni arastirmacilar 839 yilinda Sarkel de yeni Hazar baskentini insa etmek ile gorevli Bizans misyonuyla iliskilendirmislerdir ve Sarkel in mimari un ayni zamanda 840 1 de themanin ilk valisi Stratigos oldugunu dusunurler Yeni vilayet ilk basta ta Klimata bolgeler yoreler olarak adlandirildi ancak baskent Hersonisos un one cikmasi nedeniyle yaklasik 860 tan itibaren resmi belgelerde bile Hersonos Themasi olarak biliniyordu 6 Vilayet once Hazarlar ile ve Hazar Hanligi nin yikilmasindan sonra ise Pecenekler ve Ruslar ile Bizans iliskilerinde onemli bir rol oynamistir Askeri faaliyetlerden ziyade Bizans diplomasisi icin bir merkezdi cunku themanin askeri yapisi kucuktu ve esas olarak yerel milislerden olusuyordu Bizans Imparatorlugu nun Ruslar ile yaptigi 945 ve antlasmalarinda Ruslarin Idil Bulgarlari na karsi savunmayi taahhut etmeleri bu zayifligin altini cizen vurgudur Hersonos kentin 988 9 da Kiev Buyuk Knezi Vladimir tarafindan imha edilmesine ragmen 9 ve 11 yuzyillarda Karadeniz ticaret merkezi olarak buyuk olcude gelisti Sehir hizla toparlandi Sehrin surlari tamir edildi ve 11 yuzyilin baslarinda limana kadar uzatildi Ayni zamanda muhtemelen 1016 da Georgius Tzul un yenilmesinden sonra thema dogu Kirim uzerinde de genisledi 1059 da belirli bir Leon Aliates isimli Hersonos ve Sudak stratigos u olarak sekillendirmesiyle kanitlandigi gibi Ancak bolge 11 yuzyilin sonlarinda Kumanlara tekrar kaybedildi 12 yuzyilda Hersonos un hakkinda hicbir sey bilinmemesi sakin bir doneme isaret eder Hersonisos ve vilayeti 1204 te Dorduncu Hacli Seferi tarafindan Imparatorlugun dagilmasina kadar Bizans kontrolu altinda kaldi sonra Trabzon Imparatorlugu nun bakiniz Perateia egemenligi altina girdiler YonetimNikiforos Kassiteras in muhru protospatharios ve Hersonos Stratigos u Hersonos Themasi 11 yuzyilin basinda Gothia nin tourmarches i olarak bilinen themat yetkililerin yani sira olarak bilinen her yerde bulunan mali ve gumruk yetkilileriyle tipik bir sekilde organize edilmis gibi gorunmektedir Bununla birlikte themanin sehirleri Hersonisos un kendisi gibi bir proteuon ilk yonetiminde yerel nufuzlu kimseler Arkhon tarafindan yonetilen kendi hukumetlerinde onemli bir ozerklige sahip gorunuyorlardi Hersonos ayrica kendi sikkelerini cikarma hakkini sakli tuttu ayrica Imparator III Mihail h 842 867 hukumdarliginda bu devam etti ve Konstantinopolis disinda para basan tek vilayet oldu Ozerkligi imparatorluk hukumetinin muttefik yoneticiler tarzinda sehir liderlerine yillik subvansiyonlar pakta odedigi gercegiyle de kanitlanmistir ve Imparator VII Konstantinos h 913 959 De Administrando Imperio calismasinda kentte bir isyan olasiligi ile ilgili yerel stratigos a tavsiyede bulunur subvansiyonlarin odenmesini durduracak ve themada baska bir sehre tasinacakti 11 yuzyilin sonlarinda thema bir katepano tarafindan yonetiyordu KaynakcaOzel Burasi Kirim yarimadasinda yer alir bolgenin cogunlugu Rusya ve Ukrayna arasinda bolgesel bir anlasmazlik konusudur Rusya nin federal bolumlerine gore Rusya Federasyonu nun bolumleri Kirim Cumhuriyeti ve Sivastopol federal sehri yarimadada yer alir Ukrayna nin idari bolumlerine gore Ukrayna nin bolumleri Kirim Ozerk Cumhuriyeti ve Sivastopol Ozel statulu sehri yarimadada yer alir a b c d e Nesbitt amp Oikonomides 1991 ss 182 183 a b c d ODB Cherson O Pritsak A Cutler pp 418 419 Pertusi 1952 ss 182 183 a b c Papageorgiou 2008 Chapter 1 ODB Klima A Kajdan p 1133 Papageorgiou 2008 Chapter 3 a b c Papageorgiou 2008 Chapter 4 a b c Papageorgiou 2008 Chapter 2 GenelAlexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Nesbitt John W Oikonomides Nicolas Ed 1991 Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art Volume 1 Italy North of the Balkans North of the Black Sea Ingilizce Washington DC Dumbarton Oaks Research Library and Collection ISBN 0 88402 194 7 11 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2020 Nystazopoulou Pelekidou Marie 1998 L administration locale de Cherson a l epoque byzantine IVe XIIe s EYPSYXIA Melanges offerts a Helene Ahrweiler Fransizca Paris Editions de la Sorbonne ss 567 579 ISBN 9782859448301 Papageorgiou Angeliki 2008 Encyclopaedia of the Hellenic World Black Sea Ingilizce Foundation of the Hellenic World 11 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2012 Pertusi A 1952 Constantino Porfirogenito De Thematibus Italyanca Roma Biblioteca Apostolica Vaticana