Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
John Fitzgerald Kennedy veya John F. Kennedy, kısaca JFK (d. 29 Mayıs 1917, Brookline, Massachusetts - ö. 22 Kasım 1963, Dallas, Teksas, ABD), Ocak 1961'den suikasta uğradığı Kasım 1963'e değin Amerika Birleşik Devletleri'nin 35. başkanı.
| John F. Kennedy | |
|---|---|
 | |
| Resmî portre, 1963 | |
| 35. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
| Görev süresi 20 Ocak 1961 - 22 Kasım 1963 | |
| Başkan Yardımcısı | Lyndon B. Johnson |
| Yerine geldiği | Dwight D. Eisenhower |
| Yerine gelen | Lyndon B. Johnson |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 29 Mayıs 1917 Brookline, Massachusetts, ABD |
| Ölüm | 22 Kasım 1963 (46 yaşında) Dallas, Teksas, ABD |
| Partisi | Demokrat Parti |
| Evlilik(ler) | Jacqueline Lee Bouvier Kennedy (e. 1953; ö. 1963) |
| Akraba(lar) | Robert F. Kennedy (erkek kardeş) Edward Moore Kennedy (erkek kardeş) |
| Çocuk(lar) | 4 |
| Bitirdiği okul | Harvard Üniversitesi (AB) |
| Dini | Roma Katoliği |
| İmzası |  |
Katolik İrlandalı bir aileden gelen Kennedy, 1947 yılından 1953'e kadar Temsilciler Meclisinde Demokrat Parti'nin Massachusetts temsilcisi olarak yer aldı. Daha sonra 1953'ten 1960 yılına kadar ABD Senatosu'nda görev aldı. 1960 başkanlık seçimlerinde, Başkan Yardımcısı ve Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Richard Nixon'ı yenerek ABD tarihinin en genç yaşta seçilen ve Theodore Roosevelt'ten sonra en genç yaşta göreve başlayan başkanı olmuştur. ABD tarihindeki ilk Katolik başkan olan Kennedy, aynı zamanda Pulitzer Ödülü kazanmış tek Amerika Birleşik Devletleri başkanıdır.
Başkanlığı döneminde yaşanan önemli olaylardan bazıları Küba'daki Fidel Castro yönetimini devirmeyi amaçlayan Domuzlar Körfezi Çıkarması, Küba Füze Krizi, Apollo Projesi, Berlin Duvarı'nın inşa edilmesi ve Afroamerikan sivil haklar hareketi olmuştur.
Kennedy, 22 Kasım 1963'te Dallas'ta öldürüldü. Suikastten kısa süre sonra tutuklanan Lee Harvey Oswald suikastı gerçekleştirmekle suçlandı. Ancak tutuklanmasından iki gün sonra, daha mahkemeye çıkarılamadan Jack Ruby tarafından vurularak öldürüldü. FBI ile Kennedy Suikastı'nı araştıran Warren Komisyonu resmi olarak Oswald'ın suikastı tek başına işlediği sonucuna vardı. Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi Suikastları Araştırma Komitesi 1978'de tamamladığı soruşturmada Kennedy'i öldüren kurşunların Oswald tarafından ateşlendiği kararına varmasına karşın, Kennedy'nin bir komplonun da kurbanı olmuş olabileceğini açıkladı.
Gençliği
Joseph Patrick Kennedy ve Rose Elizabeth Fitzgerald'ın dokuz çocuğunun ikincisi olarak dünyaya geldi. Çocuklar arasında yoğun bir fiziksel ve düşünsel rekabetin bulunduğu bir aile ortamında, Katolik Kilisesi'nin dinsel öğretileriyle yetişti. 1940'ta Harvard Üniversitesi'ni bitirdi. Birleşik Krallık'ın savaşa hazırlıksız yakalanmasının nedenlerini ele aldığı bitirme tezi, sonradan Why England Slept (1940; İngiltere Neden Uyudu) adıyla yayımlandı ve büyük ilgi gördü.
1938'de altı ay süreyle Londra büyükelçisi olan babasının sekreterliğini yaptı. ABD'nin II. Dünya Savaşı'na girmesinden sonra, Kennedy 1941 sonbaharında ABD Deniz Kuvvetleri'ne katıldı. İki yıl sonra Büyük Okyanusun güneyine gönderildi ve PT gemileri olan PT-109 ve PT-59'un komutanlıklarını yaptı. Komutasındaki geminin bir Japon destroyeri tarafından batırılması sırasında ağır biçimde yaralandıysa da, mürettebatını kurtarmayı başardı ve gösterdiği kahramanlıktan dolayı madalya aldı. 1945'te terhis oldu.
Siyasi kariyeri
Kongre üyeliği ve senatörlüğü
Babasının siyasete atılmak üzere yetiştirdiği ağabeyi Joe savaşta ölmesi nedeniyle ve ailenin bu konudaki beklentilerini gerçekleştirme görevi de John'a düşmüştü. John, akademik alanda çalışmayı ya da bir gazeteci olarak yükselmeyi planlamış olmasına karşın, bu durum karşısında siyasete atılmaya karar verdi.
1946'da Massachusetts eyaleti 11. seçim bölgesinden Demokrat Parti'nin adayı olarak katıldığı seçimlerde, Cumhuriyetçi rakibini ağır bir yenilgiye uğratarak henüz 29 yaşındayken Kongre üyeliğine seçildi. 1948 ve 1950 seçimlerini de kazanarak Temsilciler Meclisi'nde üç dönem (1947-53) görev yaptı. Bu görevi sırasında çalışma koşullarının iyileştirilmesini, ücretlerin yükseltilmesini, kiraların ve fiyatların düşük tutulmasını, sosyal konut yapımının ve yaşlılara yönelik sosyal güvenlik hizmetlerinin yaygınlaştırılmasını savundu.
Dış politikada Soğuk Savaş'ı ilk destekleyenlerden biri oldu. Truman Doktrini'ni ve Marshall Planı'nı desteklemekle birlikte Truman yönetiminin Asya'da izlediği politikayı sert biçimde eleştirdi ve Dışişleri Bakanlığı'nı Çan Kay-şek'i Mao Zedong'la işbirliğine zorlamakla suçladı.
1952'de Henry Cabot Lodge'a rakip olarak Senato seçimlerine katıldı. Annesiyle, kız kardeşleri Eunice, Patricia ve Jean'in eyaletin her yanında Kennedy çayları düzenleyerek destekledikleri seçim kampanyasına binlerce gönüllü katkıda bulundu. Kampanyayı 27 yaşındaki kardeşi Robert Kennedy yönetti. Kennedy aynı yılın sonbaharında Lodge'u 70 binlik bir oy farkıyla yenilgiye uğratarak Massachusetts eyaletinden senatör seçildi.
12 Eylül 1953'te Jacqueline Lee Bouvier (Jackie Kennedy, sonradan Jackie Onassis) ile evlendi. Evlendiklerinde Jacqueline 24, Kennedy 36 yaşındaydı. 1956'da dünyaya gelen ilk çocukları Arabella Kennedy yedi aylıkken öldü. 1957'de kızları Caroline, 1960'ta da John F. Kennedy, Jr. dünyaya geldi. 1963'te prematüre doğan son çocukları Patrick Bouvier Kennedy ise ancak iki gün yaşayabildi.
Senatörlüğü sırasında bürosunun her zaman halka açık bulundurulmasını emrederek ulusal güvenliği ilgilendiren konular dışında seçmenlerinin isteklerine büyük bir duyarlılık göstermekle ün kazandı. 1954'te Başkan Eisenhower'ın karşılıklı ticaret antlaşmaları konusunda yetkilerinin genişletilmesini onaylayan tek New England senatörü oldu. Yirmi yılı aşkın bir süredir hiçbir Massachusetts senatörü ya da Kongre üyesinin bu yönde oy kullanmamasına karşın 'nun açılışını etkin biçimde destekledi. Bununla birlikte 1950'lerin başında kamu görevlilerine yönelik antikomünist bir karalama kampanyası yürüten Wisconsin senatörü Joseph R. McCarthy'ye karşı, liberal Demokratların kendisinden beklediği duyarlılığı göstermedi. McCarthy'yi Hyannis Port'taki (Massachusetts) evinde konuk eden babası gibi açıkça desteklememekle birlikte, yaptığı bir konuşmada Massachusetts'teki seçmenlerinin yarısının McCarthy'yi bir kahraman gibi gördüğünü belirtti. 1954'te Senato'da McCarthy'nin mahkûm edilmesi için yapılacak olan oylamada olumlu oy kullanması bekleniyordu. Bu konuda gerekçelerini anlattığı bir konuşma da hazırlamış olmasına karşın, belindeki bir rahatsızlık nedeniyle ameliyat olduğundan oylama günü Senatoda hazır bulunamadı. Ameliyat sonrasındaki altı ayı babasının Palm Beach'teki (Florida) evinde yatarak geçirmek zorunda kaldı ve bu dönemde Profiles in Courage (1956; Cesaret ve Fazilet Mücadelesi) adlı kitabını yazdı. ABD'nin sekiz büyük siyasi önderinin siyasi inançları uğruna, baskılara nasıl karşı koyduklarını anlattığı bu yapıtıyla 1957'de Pulitzer Ödülü'nü kazandı.
Senatodaki görevine döndükten sonra devlet başkanını ve başkan yardımcısını seçmekle görevli kurulun kaldırılmasını öngören yasa tasarısına karşı çıktı. Ayrıca, çalışma koşullarının düzeltilmesi için çaba gösterdi ve yurttaşlık haklarına ilişkin yasaları destekledi. 1950'lerin sonunda Senato Dış İlişkiler Komitesi'nin bir üyesi olarak Asya ve Afrika'da bağımsızlığını yeni kazanan ülkelere dış yardım yapılmasını savundu. Fransa'ya Cezayir'in bağımsızlığını tanıması için çağrıda bulunarak ABD yönetimini şaşırttı. Bu yıllarda siyasi görüşleri gittikçe sola kaydı ve Demokrat Parti içindeki konumu güçlendi.
Başkan adaylığı
Adlai E. Stevenson'ın Demokrat Parti'den başkan adayı olduğu 1956 seçimlerinde başkan yardımcısı adaylığına seçilmenin eşiğine gelmişken, 40 milyon kişinin izlediği bir televizyon konuşmasıyla adaylıktan çekildiğini açıklayarak, bir anda ülkenin en ünlü siyaset adamlarından biri durumuna geldi. Böylece 1960 adaylık kampanyasını da başlatmış oldu. Katolik bir adayın başkan seçilemeyeceği yolundaki yaygın inanç yüzünden başarmak için büyük bir çabanın gerekeceğini biliyordu. Büyük bir oy farkıyla kazandığı 1958 Senato seçimleri Massachusetts eyaletinde ne ölçüde desteklendiğini gösteren bir deneme oldu.
Senato seçimlerini Kennedy'nin adının ülke çapında duyurulması için başlatılan yoğun bir kampanya izledi. Çok geçmeden makaleleri çeşitli dergilerde yayımlanmaya, karısının ve kendisinin fotoğrafları dergi kapaklarında yer almaya başladı.
Kennedy Ocak 1960'ta başkanlık seçimlerine katılacağını resmen açıkladı. En önemli rakipleri Minnesota senatörü Hubert H. Humphrey ile Teksas senatörü Lyndon B. Johnson'dı. Kennedy, Humphrey'i saf dışı bıraktıktan sonra Protestanların ağırlıkta olduğu Batı Virginia ön seçimlerini kazanarak Katoliklerle ilgili dinsel tabuyu yıktı. Ön seçimleri kazandıktan sonra Johnson'ı başkan yardımcısı adaylığına seçerek Demokratlar arasındaki konumunu daha da güçlendirdi. Adaylığının kesinleşmesi üzerine Temmuz 1960'ta yaptığı konuşmada Amerikan halkını bilinmeyen fırsat ve tehlikelerin heyecan verici yeni sınırlarını geçmeye ve özveride bulunmaya çağırdı. 'Yeni Sınır' deyimi daha sonra bütün program metinlerinde yer aldı.
Eisenhower dönemini savunan Nixon'a karşı kampanyayı ülkeyi yeniden harekete geçirelim sloganıyla sürdürmüş, işsizliği, yavaş yürüyen ekonomiyi, füze açığını ve Küba'daki sosyalist yönetimi şiddetle eleştirmişti. Kampanyanın önemli bir özelliği de iki adayın televizyonda yayınlanan tartışmaları oldu. Kennedy'nin kararlı, dengeli ve politik konularda sağduyu sahibi bir devlet adamı izlenimi bıraktığı dört tartışma programı, seçim sonuçları üzerinde belirleyici rol oynadı. 8 Kasım 1960'ta yapılan başkanlık seçiminde, Kennedy Cumhuriyetçilerin adayı olan (sonradan kendisi de başkan seçilen) Başkan Yardımcısı Richard M. Nixon'ı yalnızca 113.000 oyluk bir farkla geçerek başkan oldu. 43 yaşında ABD tarihinin en genç başkanı oldu.[]
Başkanlığı
ABD'nin en genç ve ilk Katolik başkanı olan Kennedy göreve başlarken yaptığı konuşmada Amerikalıları insanlığın ortak düşmanları olan zorbalığa, yoksulluğa, hastalığa ve savaşa karşı uzun sürecek bir mücadelenin yükünü taşımaya çağırdı.
Domuzlar körfezi
Kennedy'nin dış politika alanındaki ilk girişimi tam bir başarısızlıkla sonuçlandı. Merkezi Haberalma Örgütü (CIA), Eisonhower'ın başkanlığının son yılında Fidel Castro yönetimindeki Küba'yı işgal etmek amacıyla Kübalı mültecileri eğitip bir tugay oluşturmuştu. Kennedy, öngörülen çıkarma harekâtını onaylayarak uygulamaya koydu. 1400 kadar Castro karşıtı Kübalı sürgün ABD Donanması'nın yardımıyla adaya çıktı. Ama Domuzlar Körfezi Çıkarması olarak bilinen bu harekât amacına ulaşamadı ve Küba'ya ayak basanların büyük bölümü öldürüldü ya da tutuklandı. Kennedy sonunda bir açıklama yaparak olayın bütün sorumluluğunu tek başına üstlenmek zorunda kaldı.
Küba füze krizi
Ekim 1962'de Amerikan U2 casus uçakları Küba'daki Sovyet yapımı orta menzilli balistik füzelerin varlığını saptadılar. Küba'ya Sovyet füzelerinin yerleştirildiğinin ortaya çıkarılmasından sonra Kennedy füzelerin kaldırılmasını istedi ve Küba'nın ablukaya alınmasını emretti. On üç gün boyunca bir nükleer savaş tehlikesi yaşandı. Amerika Birleşik Devletleri kendi füzelerini Türkiye'den geri çekme güvencesi verince,[] Sovyet lideri bir açıklama yaparak füzelerin söküleceğini açıkladı (Küba Füze Krizi). Kennedy 10 ay sonra Kruşçev ile İngiltere başbakanı Harold Macmillan ile Nükleer Denemelerin Yasaklanması Antlaşması'nı imzalayarak dış politika alanındaki en büyük zaferini kazandı.
Kennedy ile SSCB başkanı Nikita Kruşçev Haziran 1961'de Viyana'da bir araya geldilerse de bu görüşmeden sonuç alınamadı. Batı ve Doğu Berlin arasında bir duvar (Berlin Duvarı) inşa ettiren Kruşçev, Doğu Almanya'yle ayrı bir barış antlaşması imzalayacağı tehdidinde bulundu. Ama Kennedy'nin Ulusal Muhafız Birliği'ni ve yedek birlikleri harekete geçirmesi üzerine bu düşüncesinden vazgeçti.
Dış yardım ve ABD sınırları ötesine yatırım yolları aradı. 1961'de Başkan Kennedy, Latin Amerika ülkelerine ekonomik ve toplumsal alanlarda yardım sağlamayı öngören İlerleme İçin Birlik ve Barış Gönüllüleri programlarının Kongre'de onaylanmasını sağladı. ABD'nin yurt dışındaki iktisadi yardımlarını düzenlemek için bir uluslararası kalkınma ajansı kurmaya götürdü.
İç politika
İç politikada ise, seçimleri çok az bir farkla kazandığı için Kongre'yle ilişkilerini son derece dikkatli yürütmeye çalıştı.
Kennedy, siyahilerin Güney eyaletlerindeki üniversitelere girmelerini kolaylaştırdı. 28 Ağustos 1963'te, yaklaşık çeyrek milyon kişinin katılımıyla düzenlenen ve hak eşitliği yasasının çıkarılması istenilen Washington, DC'deki İş ve Özgürlük Yürüyüşünden hemen sonra Kongre'ye okullarda, otellerde ve lokantalarda ırk ayrımcılığını ortadan kaldıran bir yasa önerdi. Ancak Siyahların yurttaşlık haklarını koruyacak yasaları Kongre'den geçirmeyi başaramadı.
Ekonomi
Ekonomik gelişmeyi yeniden başlatmak için bütçede ve vergilerde değişiklikler yaptı. Bu siyaset, tüketim harcamalarında ve bireysel yatırımlarda kesin bir ilerlemeye yol açtı. Ayrıca bu siyaset ABD'nin uzay havacılığında yitirdiği zamanı kazanmasını sağladı. 1962'de Kennedy, bazı gelişmiş devletlerle gümrük tarifelerinde çok yanlı indirim yapma konusunda görüşmek için Kongre'den geniş yetkiler aldı. Temmuz 1963'te konulan Interest Equalization Tax'a karşın ABD'nin ödemeler dengesi açığı güçlükle kapatıldı, büyük önem verdiği geniş kapsamlı gelir vergisi indirimlerini Kongre'den geçiremedi.
Suikaste uğraması
John F. Kennedy'ye, 22 Kasım 1963 cuma günü yerel saat ile 12:30'da, Demokrat Parti'nin Teksas'taki liberal ve muhafazakâr hizipleri arasındaki sürtüşmeyi bitirmek için geldiği Dallas şehir merkezinde, eşiyle birlikte açık bir arabanın içindeyken ateş açıldı. Bir kez boğazından ve bir kez de başından vurulan Kennedy, Parkland Hastanesi'ne götürüldüyse de 13:00'te öldüğü açıklandı. 46 yaşında yaşamını kaybeden Kennedy, tüm ABD başkanları arasında en genç yaşta ölen olarak tarihe geçti. Kendisiyle aynı araçta bulunan Teksas Valisi , ağır yaralanmasına karşın kurtarıldı. Başkan Yardımcısı Lyndon Baines Johnson aynı gün yemin ederek başkanlığı üstlendi.
Atışların yapıldığı yer olarak düşünülen Texas Kitap Deposu'nda çalışan Lee Harvey Oswald yerel polis tarafından tutuklandı ve daha sonra suikastle ilgili olarak suçlandı. Oswald saldırıyı inkâr ederek, kurban olduğunu söylemesine karşın 24 Kasım tarihinde Jack Ruby tarafından öldürüldü. Ruby tutuklandı ve hüküm giydi. Ruby mahkûmiyet kararını temyiz ettirmesine karşın, yeni yargılamanın başlayacağı sırada 3 Ocak 1967'de kanser nedeniyle öldü.
Kennedy'nin cenazesi Washington, D.C.'de düzenlenen dini törenden sonra Arlington Ulusal Mezarlığı'nda defnedildi. Mezarı 1967'de aynı mezarlık içindeki bugünkü yerine taşındı.
Popüler kültüre etkileri
1991 yılında suikast hakkında yönetmenliğini Oliver Stone'nun yaptığı başrollerinde Kevin Costner, Gary Oldman, Jack Lemmon'un oynadığı, suikastı ve arkasındaki olası derin devlet ilişkilerini konu alan 189 dakikalık JFK sinema filmi gösterime girmiştir. Ayrıca, John F. Kennedy suikastını anlatan başka bir yapım ise;11.22.63 Stephen King'in (22/11/63) kitabından esinlenmiş, sekiz bölümden oluşan Amerikan bilimkurgu, gerilim TV Mini-Serisi dizisidir.
Medya
John F. Kennedy'nin Atatürk ile ilgili konuşması Kasım 1963 | |
| Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın. | |
Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümünün 25. ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 40. yılı nedeniyle bir konuşma yaptı. Bu konuşmanın kaydı, Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafından 1963 yılında yayımlandı.
Kaynakça
- ^ "FAQ". The Pulitzer Prizes. Columbia University. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2012.
- ^ "JFK Assassination Records: Report of the Select Committee on Assassinations of the U.S. House of Representatives: Findings". United States National Archives. 1979. 15 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2012.
- ^ Parkland Hospital doctors attending to him reported
- ^ Lee Oswald claiming innocence 12 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., youtube.com
Dış bağlantılar
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Dwight D. Eisenhower | Amerika Birleşik Devletleri başkanı 1961-1963 | Sonra gelen Lyndon B. Johnson |
| Parti siyasi görevi | ||
| Önce gelen | Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı Demokratik 1960 | Sonra gelen Lyndon B. Johnson |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
John Fitzgerald Kennedy veya John F Kennedy kisaca JFK d 29 Mayis 1917 Brookline Massachusetts o 22 Kasim 1963 Dallas Teksas ABD Ocak 1961 den suikasta ugradigi Kasim 1963 e degin Amerika Birlesik Devletleri nin 35 baskani John F KennedyResmi portre 196335 Amerika Birlesik Devletleri baskaniGorev suresi 20 Ocak 1961 22 Kasim 1963Baskan Yardimcisi Lyndon B JohnsonYerine geldigi Dwight D EisenhowerYerine gelen Lyndon B JohnsonKisisel bilgilerDogum 29 Mayis 1917 Brookline Massachusetts ABDOlum 22 Kasim 1963 46 yasinda Dallas Teksas ABDPartisi Demokrat PartiEvlilik ler Jacqueline Lee Bouvier Kennedy e 1953 o 1963 Akraba lar Robert F Kennedy erkek kardes Edward Moore Kennedy erkek kardes Cocuk lar 4Bitirdigi okul Harvard Universitesi AB Dini Roma KatoligiImzasiJohn F Kennedy nin Beyaz Saray daki Portresi John F Kennedy nin Arlington daki mezari Katolik Irlandali bir aileden gelen Kennedy 1947 yilindan 1953 e kadar Temsilciler Meclisinde Demokrat Parti nin Massachusetts temsilcisi olarak yer aldi Daha sonra 1953 ten 1960 yilina kadar ABD Senatosu nda gorev aldi 1960 baskanlik secimlerinde Baskan Yardimcisi ve Cumhuriyetci Parti nin adayi Richard Nixon i yenerek ABD tarihinin en genc yasta secilen ve Theodore Roosevelt ten sonra en genc yasta goreve baslayan baskani olmustur ABD tarihindeki ilk Katolik baskan olan Kennedy ayni zamanda Pulitzer Odulu kazanmis tek Amerika Birlesik Devletleri baskanidir Baskanligi doneminde yasanan onemli olaylardan bazilari Kuba daki Fidel Castro yonetimini devirmeyi amaclayan Domuzlar Korfezi Cikarmasi Kuba Fuze Krizi Apollo Projesi Berlin Duvari nin insa edilmesi ve Afroamerikan sivil haklar hareketi olmustur Kennedy 22 Kasim 1963 te Dallas ta olduruldu Suikastten kisa sure sonra tutuklanan Lee Harvey Oswald suikasti gerceklestirmekle suclandi Ancak tutuklanmasindan iki gun sonra daha mahkemeye cikarilamadan Jack Ruby tarafindan vurularak olduruldu FBI ile Kennedy Suikasti ni arastiran Warren Komisyonu resmi olarak Oswald in suikasti tek basina isledigi sonucuna vardi Amerika Birlesik Devletleri Temsilciler Meclisi Suikastlari Arastirma Komitesi 1978 de tamamladigi sorusturmada Kennedy i olduren kursunlarin Oswald tarafindan ateslendigi kararina varmasina karsin Kennedy nin bir komplonun da kurbani olmus olabilecegini acikladi GencligiJoseph Patrick Kennedy ve Rose Elizabeth Fitzgerald in dokuz cocugunun ikincisi olarak dunyaya geldi Cocuklar arasinda yogun bir fiziksel ve dusunsel rekabetin bulundugu bir aile ortaminda Katolik Kilisesi nin dinsel ogretileriyle yetisti 1940 ta Harvard Universitesi ni bitirdi Birlesik Krallik in savasa hazirliksiz yakalanmasinin nedenlerini ele aldigi bitirme tezi sonradan Why England Slept 1940 Ingiltere Neden Uyudu adiyla yayimlandi ve buyuk ilgi gordu 1938 de alti ay sureyle Londra buyukelcisi olan babasinin sekreterligini yapti ABD nin II Dunya Savasi na girmesinden sonra Kennedy 1941 sonbaharinda ABD Deniz Kuvvetleri ne katildi Iki yil sonra Buyuk Okyanusun guneyine gonderildi ve PT gemileri olan PT 109 ve PT 59 un komutanliklarini yapti Komutasindaki geminin bir Japon destroyeri tarafindan batirilmasi sirasinda agir bicimde yaralandiysa da murettebatini kurtarmayi basardi ve gosterdigi kahramanliktan dolayi madalya aldi 1945 te terhis oldu Siyasi kariyeriKongre uyeligi ve senatorlugu John F Kennedy 1961 Babasinin siyasete atilmak uzere yetistirdigi agabeyi Joe savasta olmesi nedeniyle ve ailenin bu konudaki beklentilerini gerceklestirme gorevi de John a dusmustu John akademik alanda calismayi ya da bir gazeteci olarak yukselmeyi planlamis olmasina karsin bu durum karsisinda siyasete atilmaya karar verdi 1946 da Massachusetts eyaleti 11 secim bolgesinden Demokrat Parti nin adayi olarak katildigi secimlerde Cumhuriyetci rakibini agir bir yenilgiye ugratarak henuz 29 yasindayken Kongre uyeligine secildi 1948 ve 1950 secimlerini de kazanarak Temsilciler Meclisi nde uc donem 1947 53 gorev yapti Bu gorevi sirasinda calisma kosullarinin iyilestirilmesini ucretlerin yukseltilmesini kiralarin ve fiyatlarin dusuk tutulmasini sosyal konut yapiminin ve yaslilara yonelik sosyal guvenlik hizmetlerinin yayginlastirilmasini savundu Dis politikada Soguk Savas i ilk destekleyenlerden biri oldu Truman Doktrini ni ve Marshall Plani ni desteklemekle birlikte Truman yonetiminin Asya da izledigi politikayi sert bicimde elestirdi ve Disisleri Bakanligi ni Can Kay sek i Mao Zedong la isbirligine zorlamakla sucladi 1952 de Henry Cabot Lodge a rakip olarak Senato secimlerine katildi Annesiyle kiz kardesleri Eunice Patricia ve Jean in eyaletin her yaninda Kennedy caylari duzenleyerek destekledikleri secim kampanyasina binlerce gonullu katkida bulundu Kampanyayi 27 yasindaki kardesi Robert Kennedy yonetti Kennedy ayni yilin sonbaharinda Lodge u 70 binlik bir oy farkiyla yenilgiye ugratarak Massachusetts eyaletinden senator secildi 12 Eylul 1953 te Jacqueline Lee Bouvier Jackie Kennedy sonradan Jackie Onassis ile evlendi Evlendiklerinde Jacqueline 24 Kennedy 36 yasindaydi 1956 da dunyaya gelen ilk cocuklari Arabella Kennedy yedi aylikken oldu 1957 de kizlari Caroline 1960 ta da John F Kennedy Jr dunyaya geldi 1963 te premature dogan son cocuklari Patrick Bouvier Kennedy ise ancak iki gun yasayabildi Senatorlugu sirasinda burosunun her zaman halka acik bulundurulmasini emrederek ulusal guvenligi ilgilendiren konular disinda secmenlerinin isteklerine buyuk bir duyarlilik gostermekle un kazandi 1954 te Baskan Eisenhower in karsilikli ticaret antlasmalari konusunda yetkilerinin genisletilmesini onaylayan tek New England senatoru oldu Yirmi yili askin bir suredir hicbir Massachusetts senatoru ya da Kongre uyesinin bu yonde oy kullanmamasina karsin nun acilisini etkin bicimde destekledi Bununla birlikte 1950 lerin basinda kamu gorevlilerine yonelik antikomunist bir karalama kampanyasi yuruten Wisconsin senatoru Joseph R McCarthy ye karsi liberal Demokratlarin kendisinden bekledigi duyarliligi gostermedi McCarthy yi Hyannis Port taki Massachusetts evinde konuk eden babasi gibi acikca desteklememekle birlikte yaptigi bir konusmada Massachusetts teki secmenlerinin yarisinin McCarthy yi bir kahraman gibi gordugunu belirtti 1954 te Senato da McCarthy nin mahkum edilmesi icin yapilacak olan oylamada olumlu oy kullanmasi bekleniyordu Bu konuda gerekcelerini anlattigi bir konusma da hazirlamis olmasina karsin belindeki bir rahatsizlik nedeniyle ameliyat oldugundan oylama gunu Senatoda hazir bulunamadi Ameliyat sonrasindaki alti ayi babasinin Palm Beach teki Florida evinde yatarak gecirmek zorunda kaldi ve bu donemde Profiles in Courage 1956 Cesaret ve Fazilet Mucadelesi adli kitabini yazdi ABD nin sekiz buyuk siyasi onderinin siyasi inanclari ugruna baskilara nasil karsi koyduklarini anlattigi bu yapitiyla 1957 de Pulitzer Odulu nu kazandi Senatodaki gorevine dondukten sonra devlet baskanini ve baskan yardimcisini secmekle gorevli kurulun kaldirilmasini ongoren yasa tasarisina karsi cikti Ayrica calisma kosullarinin duzeltilmesi icin caba gosterdi ve yurttaslik haklarina iliskin yasalari destekledi 1950 lerin sonunda Senato Dis Iliskiler Komitesi nin bir uyesi olarak Asya ve Afrika da bagimsizligini yeni kazanan ulkelere dis yardim yapilmasini savundu Fransa ya Cezayir in bagimsizligini tanimasi icin cagrida bulunarak ABD yonetimini sasirtti Bu yillarda siyasi gorusleri gittikce sola kaydi ve Demokrat Parti icindeki konumu guclendi Baskan adayligi John F Kennedy ile esi Jacqueline Kennedy secim calismasi sirasinda Mart 1960 Adlai E Stevenson in Demokrat Parti den baskan adayi oldugu 1956 secimlerinde baskan yardimcisi adayligina secilmenin esigine gelmisken 40 milyon kisinin izledigi bir televizyon konusmasiyla adayliktan cekildigini aciklayarak bir anda ulkenin en unlu siyaset adamlarindan biri durumuna geldi Boylece 1960 adaylik kampanyasini da baslatmis oldu Katolik bir adayin baskan secilemeyecegi yolundaki yaygin inanc yuzunden basarmak icin buyuk bir cabanin gerekecegini biliyordu Buyuk bir oy farkiyla kazandigi 1958 Senato secimleri Massachusetts eyaletinde ne olcude desteklendigini gosteren bir deneme oldu Senato secimlerini Kennedy nin adinin ulke capinda duyurulmasi icin baslatilan yogun bir kampanya izledi Cok gecmeden makaleleri cesitli dergilerde yayimlanmaya karisinin ve kendisinin fotograflari dergi kapaklarinda yer almaya basladi Kennedy Ocak 1960 ta baskanlik secimlerine katilacagini resmen acikladi En onemli rakipleri Minnesota senatoru Hubert H Humphrey ile Teksas senatoru Lyndon B Johnson di Kennedy Humphrey i saf disi biraktiktan sonra Protestanlarin agirlikta oldugu Bati Virginia on secimlerini kazanarak Katoliklerle ilgili dinsel tabuyu yikti On secimleri kazandiktan sonra Johnson i baskan yardimcisi adayligina secerek Demokratlar arasindaki konumunu daha da guclendirdi Adayliginin kesinlesmesi uzerine Temmuz 1960 ta yaptigi konusmada Amerikan halkini bilinmeyen firsat ve tehlikelerin heyecan verici yeni sinirlarini gecmeye ve ozveride bulunmaya cagirdi Yeni Sinir deyimi daha sonra butun program metinlerinde yer aldi Eisenhower donemini savunan Nixon a karsi kampanyayi ulkeyi yeniden harekete gecirelim sloganiyla surdurmus issizligi yavas yuruyen ekonomiyi fuze acigini ve Kuba daki sosyalist yonetimi siddetle elestirmisti Kampanyanin onemli bir ozelligi de iki adayin televizyonda yayinlanan tartismalari oldu Kennedy nin kararli dengeli ve politik konularda sagduyu sahibi bir devlet adami izlenimi biraktigi dort tartisma programi secim sonuclari uzerinde belirleyici rol oynadi 8 Kasim 1960 ta yapilan baskanlik seciminde Kennedy Cumhuriyetcilerin adayi olan sonradan kendisi de baskan secilen Baskan Yardimcisi Richard M Nixon i yalnizca 113 000 oyluk bir farkla gecerek baskan oldu 43 yasinda ABD tarihinin en genc baskani oldu kaynak belirtilmeli Baskanligi source source source source source source track John F Kennedy nin baskanlik yemin toreni 20 Ocak 1961 John Kennedy 20 Subat 1961 ABD nin en genc ve ilk Katolik baskani olan Kennedy goreve baslarken yaptigi konusmada Amerikalilari insanligin ortak dusmanlari olan zorbaliga yoksulluga hastaliga ve savasa karsi uzun surecek bir mucadelenin yukunu tasimaya cagirdi Domuzlar korfezi Kennedy nin dis politika alanindaki ilk girisimi tam bir basarisizlikla sonuclandi Merkezi Haberalma Orgutu CIA Eisonhower in baskanliginin son yilinda Fidel Castro yonetimindeki Kuba yi isgal etmek amaciyla Kubali multecileri egitip bir tugay olusturmustu Kennedy ongorulen cikarma harekatini onaylayarak uygulamaya koydu 1400 kadar Castro karsiti Kubali surgun ABD Donanmasi nin yardimiyla adaya cikti Ama Domuzlar Korfezi Cikarmasi olarak bilinen bu harekat amacina ulasamadi ve Kuba ya ayak basanlarin buyuk bolumu olduruldu ya da tutuklandi Kennedy sonunda bir aciklama yaparak olayin butun sorumlulugunu tek basina ustlenmek zorunda kaldi Kuba fuze krizi Nikita Kruscev ve Kennedy 1961 Ekim 1962 de Amerikan U2 casus ucaklari Kuba daki Sovyet yapimi orta menzilli balistik fuzelerin varligini saptadilar Kuba ya Sovyet fuzelerinin yerlestirildiginin ortaya cikarilmasindan sonra Kennedy fuzelerin kaldirilmasini istedi ve Kuba nin ablukaya alinmasini emretti On uc gun boyunca bir nukleer savas tehlikesi yasandi Amerika Birlesik Devletleri kendi fuzelerini Turkiye den geri cekme guvencesi verince kaynak belirtilmeli Sovyet lideri bir aciklama yaparak fuzelerin sokulecegini acikladi Kuba Fuze Krizi Kennedy 10 ay sonra Kruscev ile Ingiltere basbakani Harold Macmillan ile Nukleer Denemelerin Yasaklanmasi Antlasmasi ni imzalayarak dis politika alanindaki en buyuk zaferini kazandi Kennedy ile SSCB baskani Nikita Kruscev Haziran 1961 de Viyana da bir araya geldilerse de bu gorusmeden sonuc alinamadi Bati ve Dogu Berlin arasinda bir duvar Berlin Duvari insa ettiren Kruscev Dogu Almanya yle ayri bir baris antlasmasi imzalayacagi tehdidinde bulundu Ama Kennedy nin Ulusal Muhafiz Birligi ni ve yedek birlikleri harekete gecirmesi uzerine bu dusuncesinden vazgecti Dis yardim ve ABD sinirlari otesine yatirim yollari aradi 1961 de Baskan Kennedy Latin Amerika ulkelerine ekonomik ve toplumsal alanlarda yardim saglamayi ongoren Ilerleme Icin Birlik ve Baris Gonulluleri programlarinin Kongre de onaylanmasini sagladi ABD nin yurt disindaki iktisadi yardimlarini duzenlemek icin bir uluslararasi kalkinma ajansi kurmaya goturdu Ic politika Ic politikada ise secimleri cok az bir farkla kazandigi icin Kongre yle iliskilerini son derece dikkatli yurutmeye calisti Kennedy siyahilerin Guney eyaletlerindeki universitelere girmelerini kolaylastirdi 28 Agustos 1963 te yaklasik ceyrek milyon kisinin katilimiyla duzenlenen ve hak esitligi yasasinin cikarilmasi istenilen Washington DC deki Is ve Ozgurluk Yuruyusunden hemen sonra Kongre ye okullarda otellerde ve lokantalarda irk ayrimciligini ortadan kaldiran bir yasa onerdi Ancak Siyahlarin yurttaslik haklarini koruyacak yasalari Kongre den gecirmeyi basaramadi Ekonomi Ekonomik gelismeyi yeniden baslatmak icin butcede ve vergilerde degisiklikler yapti Bu siyaset tuketim harcamalarinda ve bireysel yatirimlarda kesin bir ilerlemeye yol acti Ayrica bu siyaset ABD nin uzay havaciliginda yitirdigi zamani kazanmasini sagladi 1962 de Kennedy bazi gelismis devletlerle gumruk tarifelerinde cok yanli indirim yapma konusunda gorusmek icin Kongre den genis yetkiler aldi Temmuz 1963 te konulan Interest Equalization Tax a karsin ABD nin odemeler dengesi acigi guclukle kapatildi buyuk onem verdigi genis kapsamli gelir vergisi indirimlerini Kongre den geciremedi Suikaste ugramasiJohn F Kennedy ye 22 Kasim 1963 cuma gunu yerel saat ile 12 30 da Demokrat Parti nin Teksas taki liberal ve muhafazakar hizipleri arasindaki surtusmeyi bitirmek icin geldigi Dallas sehir merkezinde esiyle birlikte acik bir arabanin icindeyken ates acildi Bir kez bogazindan ve bir kez de basindan vurulan Kennedy Parkland Hastanesi ne goturulduyse de 13 00 te oldugu aciklandi 46 yasinda yasamini kaybeden Kennedy tum ABD baskanlari arasinda en genc yasta olen olarak tarihe gecti Kendisiyle ayni aracta bulunan Teksas Valisi agir yaralanmasina karsin kurtarildi Baskan Yardimcisi Lyndon Baines Johnson ayni gun yemin ederek baskanligi ustlendi Atislarin yapildigi yer olarak dusunulen Texas Kitap Deposu nda calisan Lee Harvey Oswald yerel polis tarafindan tutuklandi ve daha sonra suikastle ilgili olarak suclandi Oswald saldiriyi inkar ederek kurban oldugunu soylemesine karsin 24 Kasim tarihinde Jack Ruby tarafindan olduruldu Ruby tutuklandi ve hukum giydi Ruby mahkumiyet kararini temyiz ettirmesine karsin yeni yargilamanin baslayacagi sirada 3 Ocak 1967 de kanser nedeniyle oldu Kennedy nin cenazesi Washington D C de duzenlenen dini torenden sonra Arlington Ulusal Mezarligi nda defnedildi Mezari 1967 de ayni mezarlik icindeki bugunku yerine tasindi Populer kulture etkileri1991 yilinda suikast hakkinda yonetmenligini Oliver Stone nun yaptigi basrollerinde Kevin Costner Gary Oldman Jack Lemmon un oynadigi suikasti ve arkasindaki olasi derin devlet iliskilerini konu alan 189 dakikalik JFK sinema filmi gosterime girmistir Ayrica John F Kennedy suikastini anlatan baska bir yapim ise 11 22 63 Stephen King in 22 11 63 kitabindan esinlenmis sekiz bolumden olusan Amerikan bilimkurgu gerilim TV Mini Serisi dizisidir MedyaJohn F Kennedy nin Ataturk ile ilgili konusmasi source source track Kasim 1963Dinlerken sorun mu yasiyorsunuz Medya yardimi alin Mustafa Kemal Ataturk un olumunun 25 ve Turkiye Cumhuriyeti nin kurulusunun 40 yili nedeniyle bir konusma yapti Bu konusmanin kaydi Cumhurbaskani Cemal Gursel tarafindan 1963 yilinda yayimlandi Kaynakca FAQ The Pulitzer Prizes Columbia University 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2012 JFK Assassination Records Report of the Select Committee on Assassinations of the U S House of Representatives Findings United States National Archives 1979 15 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2012 Parkland Hospital doctors attending to him reported Lee Oswald claiming innocence 12 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde youtube comDis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarSiyasi goreviOnce gelen Dwight D Eisenhower Amerika Birlesik Devletleri baskani 1961 1963 Sonra gelen Lyndon B JohnsonParti siyasi goreviOnce gelen Amerika Birlesik Devletleri Baskan Adayi Demokratik 1960 Sonra gelen Lyndon B Johnson