Bu maddenin Kültür kısmı listelenen bazıları olmayabilir. () |
Kıbrıs Türkleri veya Kıbrıslı Türkler,Kıbrıs Adası'nda yaşayan Türklerin, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1571 yılındaki Kıbrıs Adası'nı ele geçirmesinden sonra Anadolu'dan Kıbrıs Adası'na göç etmiş ve 1974 yılında Türk Silahlı Kuvvetlerinin adaya müdahale etmesinden sonra adanın ikiye bölünmesiyle birlikte çoğunluğu KKTC'de yaşamını sürdüren kesimine verilen isimdir.
Başkent Lefkoşa'da Kıbrıs Türkü çocuklar | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
KKTC |
|
Türkiye |
|
Birleşik Krallık |
|
Avustralya |
|
ABD |
|
Kanada | 6.000 |
Filistin | 4.000 (Yirminci yüzyılın başlarında sadece Kıbrıslı Türk gelinler - torunları hariç) |
Kıbrıs Cumhuriyeti | 1.128 (2011 Kıbrıs nüfus sayımı) |
Diller | |
Din | |
Tarihçe
Kıbrıs'ın Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmeden önce, Doğu Akdeniz'deki Osmanlı'ya ait gemilerine akın yapan Hristiyan korsanlarının sığınağı haline gelmiştir. Bu korsanlar genellikle deniz ticaret gemilerine ve hacca giden yolculara saldırarak buradaki yol güvenliğini yok etmektedir. Bu gibi nedenlerden dolayı Kıbrıs'ın alınması gerekli görülmüştür.
Kıbrıs, Piyale Paşa komutasındaki donanma ile birlikte yaya 60.000 kişiden oluşan Lala Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu, 2 Temmuz 1570'te Limasol’a çıkması ve 4 Ağustos 1571'de Mağusa'nın Venedikli Mağusa Kale komutanı Bragadino’nun 5 maddelik bir antlaşmayla kaleyi teslim etmesiyle sonuçlanan bir seferle Osmanlı İdaresine girdi. Kıbrıs'ın ele geçirilmesiyle Osmanlı Devleti, Doğu Akdeniz'e tamamen hâkim olmuştur.
15 Eylül 1570 tarihinde Lala Mustafa Paşa, tören ile Lefkoşa şehrine girmiştir. Kıbrıs fethedildiği tarihte adada çok az sayıda Ortodoks Rum vardı. Çünkü Venedikliler Katolik idi ve Ortodoks Kilisesi'ne yaşama hakkı tanımıyordu. Osmanlı Devleti Ortodokslara serbestçe kilise kurma ve gelişme imkânı sağladı. Böylece adada Ortodoks Kilisesi gelişti ve Katolik Kilisesi etkinliğini kaybetti.
1571 yılında Kıbrıs'ta yapılmış bulunan nüfus sayımında yerli halkın nüfusu 150.000'dir. Burada bulunan Türk askeri ise 30.000 kadardır. Yunan kaynakları Kıbrıs Türklerinin, asla Türk olmayıp, sonradan asimilasyona uğrayıp Müslüman olan ve Türkleşmiş adanın yerli halkı olduğu belirtilir. Fakat adanın tamamının kontrol edilmesinin ardından Osmanlı idaresi tarafından Karaman ve Taşeli yöresinden adaya göç ettirilen Türkler ve Beyşehir, Ürgüp, Niğde, Aksaray, Akşehir, Kayseri gibi Anadolu'nun orta kesiminde kalan şehirlerinden aileler getirilerek Osmanlı döneminde Kıbrıs'a Türk göçü sağlanmıştır. Bugün adada yaşayan Kıbrıs Türklerinin (Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra Türkiye Cumhuriyeti'nden gelenler hariç) soyu bu Osmanlı idaresinde adaya gönderilen Türklerden gelmektedir. Bazı Kıbrıs Türkleri ise Müslüman olmuş Lüzinyan ve diğer Hristiyan azınlıklardan meydana gelmektedir.
Ayrıca 1572 yılında Kıbrıs'ın çeşitli yerlerinde bulunan farklı görev sınıflarına bağlı sayıları 4000'e bulunan askerlerin ve memurların ailelerini adaya getirilmelerine izin verilmiş, bunlardan adada kalıcı olarak yerleşmek isteyenlerine ise kolay imkânlar sunulmuştur.
1745-1814 döneminde, Müslüman Kıbrıs Türkleri, Kıbrıs adasında Hristiyan Kıbrıs Rumlarına karşı nüfusça çoğunluktaydı. Bu dönemde, Kıbrıs Türk'ü sayısı ada nüfusunun %75'ine kadar çıktı (Drummond, 1745: 150.000'e 50.000; Kyprianos, 1777: 47.000'e 37.000; De Vezin, 1788-1792: 60.000'e 20.000; John M. Kinneir, 1814: 35.000'e 35.000).
Kültür
Kıbrıs Türkleri Anadolu'dan getirdikleri Anadolu kültürünü uzun süre korumayı başarmış bir topluluk olmasına rağmen, 1974 yılına kadar Kıbrıs Rumları ile birlikte yaşadıklarından dolayı Rum kültüründen de etkilenmişler ve özellikle dil alanında birçok kültür alışverişi yaşanmıştır.
Adanın 1878 yılında fiilen İngiliz yönetimine geçmesinden sonra ada Türklerinin Anadolu ve Türk kültürüyle olan bağları daha da zayıflamış ve zaman içerisinde "Kıbrıslılık" kültürü başgöstermiştir. Bu kültür 400 yıl içeresinde adada var olan değişik kültürlerden örneğin Latinler, Rumlar ve Maronitlerden etkilenen Kıbrıs Türkleri kendi kültürlerini oluşturdular.
Kıbrıs Türk mutfağı tipik bir Akdeniz mutfağı özelliklerini taşır. Zeytinyağlı yemeklerin yanı sıra Şeftali Kebabı olarak bilinen kebap türü çok ünlüdür. Küp kebabı ada genelinde yaygın olarak yapılan bir kebap türüdür.
Kıbrıs Türkleri, birçok farklı etkinliklerde kendi halk danslarını oynamaktadır. Bu halk dansları arasında karşılama, mendil oyunları, zeybek ve kasap oyunları vb. vardır.
Günümüzdeki yapı
Zamanla ada Türkleri ile 1974'ten sonra adaya gelen Türkler arasında "yerli Kıbrıslılık" düşüncesi etrafında bir ayrılık oluşmuş ve bunun sonucunda "Kıbrıs Türkleri" ve "Türkiye Türkleri" olmak üzere toplum iki kesime bölünmüştür. Bu iki kesim arasında resmiyette hiçbir şekilde olmayan fakat fiilen var olan heterojen bir toplum yapısı oluşmuş, bunun sonucunda Kıbrıs Türkleri ve Türkiye'den gelen Türkler arasında bir uzaklık meydana gelmiştir.
Toplumdaki bu ikili yapı zamanla ayrımcılığa dönüşmüş ve Kıbrıs Türklerince Türkiyeliler aleyhine, Türkiyelilerce Kıbrıs Türkleri aleyhine yorumlanmıştır. Bu güne kadar bu ayrımcılık, hiçbir resmi ortamda belirtilmemesine ve siyasilerce ısrarla reddedilmesine rağmen varlığını sürdürmektedir.
Toplumun bu ikili yapısından ötürü günümüzde saf bir Kıbrıs Türk kültüründen bahsetmek zorlaşmıştır. Her ne kadar sonradan adaya gelenler Kıbrıs kültürünü kısmen benimsemişseler de işgücüne ve turizme bağlı son göçlerden ve yerli toplumun kültürel anlamda dünyaya açılmasından sonra adadaki Kıbrıs Türk kültürü iyice zayıflamıştır.
Avrupa Birliği Eurostat araştırmasına göre Kıbrıs adasının toplam nüfusunun %67'si Rum, %33'ü Türk'tür. Adada çok az nüfusla İngiliz, Ermeni ve Maruni toplulukları da bulunmaktadır. En büyük şehri Lefkoşa'dır.
Diaspora
Kıbrıs Türklerinin bir kısmı 1955 yılından itibaren siyasi ve ekonomik sebeplerle ülke dışına göç etmişlerdir. Özellikle Birleşik Krallık, Avustralya ve Türkiye; Kıbrıs'tan büyük oranda göç almıştır. Ülkeye uygulanan ekonomik ambargolar nedeniyle üçüncü ülkelere yapılan ticarette büyük zorluklar çekilmesi ülke dışına yapılan göçlerin zaman içerisinde devamlılık kazanmasına yol açmıştır. Kesin sayısı bilinmemekle beraber ülke dışında yaşayan Kıbrıs Türkleri sayısı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk nüfusundan fazladır.
Kıbrıs dışındaki Kıbrıs Türklerinin büyük kısmı Batı Avrupa, özellikle Birleşik Krallık'ta ve Türkiye'de yaşamaktadır. Diğer kayda değer Kıbrıslı Türk grupları Avustralya ve Kuzey Amerika'dadır.
Birleşik Krallık
Birleşik Krallık'ta, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk nüfusu kadar Kıbrıs Türk'ünün yaşadığı tahmin edilmektedir.I. Dünya Savaşı sırasında çoğu Türk, Birleşik Krallık Ordusu'na katılarak dünyanın çeşitli yerlerinde savaşır ve savaş sonunda ise Britanya adasına yerleşmeye başlarlar. II. Dünya Savaşı'nda ise Kıbrıs adasında yaşanan ekonomik istikrarsızlıkla göçler yaşanır.
1951 senesinde ise Türk nüfuzu, Birleşik Krallık'ta varlıklarını pekiştirmek amacıyla kurarlar ve 1958 yılında ise dönemin Türkiye Başbakanı Adnan Menderes'in de maddi yardımları ile Oxford Street'teki dernek binası alınarak faaliyetlerine orada devam eder. Dernek, 1950'li yılların sonunda Türkiye'nin taksim isteğine yönelik Birleşik Krallık'taki Kıbrıs Türklerin mitingler yapmalarını sağladı.
Dil
Kıbrıs'ta, daha ziyade yerli Kıbrıs Türklerinin konuştuğu, Türkçenin bir lehçesi veya Türkiye Türkçesinin Kıbrıs ağzı olan Kıbrıs Türkçesi konuşulur.
Yazı dilinde kullanılmamaktadır. Kullananlar olsa bile sistematik yapısı oluşturulmadığı için kişiden kişiye ve bölgeden bölgeye değişiklikler gösterebilmektedir. Örneğin Baf yöresi, Karpaz yöresi gibi bölgesel söyleyişlerde farklılıklar olabilmektedir.
Din
Günümüzde ise Kuzey Kıbrıs nüfusu 2011 yılı itibarıyla 294.906'dır. Çeşitli kaynaklarda KKTC'deki Müslüman nüfus oranının %98,71 ile %99 oranında yer aldığı belirtilmektedir. %0,5 oranındaki halkın Ortodoks Hristiyan, %0,2 oranında halkın Maruni Hristiyan, geriye kalanların ise diğer dini inançlarının bulunduğu belirtilmiştir.
Kıbrıs Türklerinin %99'u Sünni mezhebine mensuptur. Ancak Kıbrıs Türk halkında özgürlükçü bir din anlayışı hâkimdir ve pek çoğu sekülerdir.
Kıbrıs'ta 1831 (hicri 1246) tarihinde yapılan nüfus sayımında yalnızca Kıbrıs genelindeki erkek nüfus kayıt edilmiştir. Kıbrıs Adası'nın nüfusunun o tarihte 45.365 kişi olduğu, 45.365 kişiden 29.780'sinin gayrimüslim, 15.585 kişinin ise Müslüman olduğu yazılmıştır. Bu doğrultuda 1831 yılında Kıbrıs halkının %65,6'sı gayrimüslim, %34,4'ünün ise Müslüman nüfustan oluştuğu anlaşılmaktadır. Aynı tarihte başlıca kentler baz alındığında;
Mutfak
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Genel
- Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs’ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu, Alfa Yayınları, Şubat 2007, .
- Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, "Osmanlı İdaresinde Kıbrıs", Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2000).
- Özel
- ^ Hatay, Mete (2017). "Population and Politics in north Cyprus: An overview of the ethno-demography of north Cyprus in the light of the 2011 census". PRIO Cyprus Centre. s. 48. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2018.
Taking the estimate of a current ‘TRNC’ citizen population at around 215,000, then, and subtracting the approximately 6,000 persons born in third countries whose heritage is not known, we may assume that there are around 150,000 persons of native Cypriot heritage, including 12,000-15,000 of mixed parentage (one Cypriot parent).
- ^ Cicioğlu, Hasan (1983). "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Eğitim" (PDF). dergiler.ankara.edu.tr. 14 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- ^ TRNC Ministry of Foreign Affairs (2001). . 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010.
- ^ a b European Population Conference: Proceedings, Geneva, vol. 2, Council of Europe, 1993, , The number of Turkish Cypriots now living in Turkey is about 300 000 while the number of those who have settled in England is 100 000. There are also approximately 30 000 Turkish Cypriots living in Australia and about 6 000 in Canada and the U.S.A
- ^ Country Report: Cyprus, Malta, Economist Intelligence Unit, 1997, ...the original called for Turkey to grant dual citizenship to Turkish Cypriots – some 500,000 Turkish Cypriots living in Turkey would be considered citizens of the TRNC, and the approximately 200,000 persons living in the TRNC would be given Turkish citizenship
- ^ Edwards, Viv. "Turkish today". Your Voice. BBC. Retrieved 7 December 2008. 130,000 nationals of the Turkish Republic of Northern Cyprus currently live in the UK. These figures, however, do not include the much larger numbers of Turkish speakers who have been born or have obtained British nationality.
- ^ Turkish community in the UK". Consulate General for the Republic of Turkey in London. Archived from the original on 4 March 2008. Retrieved 5 January 2010. Please note that approximately 130,000 nationals of the Turkish Republic of Northern Cyprus, whose mother tongue is Turkish, are living in the UK as well.
- ^ The Turkish and Turkish Cypriot Muslim Community in England" (PDF). Department for Communities and Local Government. Retrieved 26 March 2018. In addition, there are estimated to be 130,000 Turkish Cypriots in the UK. It is unlikely that any of the official figures available provide a true indication of the size of the Turkish speaking population in the country as much of the official data is only available by country of birth and excludes British born and dual heritage children
- ^ Implications for the Justice and Home Affairs area of the accession of Turkey to the European Union" (PDF). The Stationery Office. 2011. p. Ev 34. There are approximately 150,000 Turkish nationals in the UK at present, of a total of about 500,000 people of Turkish origin in the UK, including Cypriot Turks (about 300,000) and Turks with Bulgarian or Romanian citizenship
- ^ Network Radio BBC Week 39: Wednesday 28 September 2011: Turkish Delight?". BBC. Retrieved 14 September 2011. Turkish influence on the UK began with the arrival of coffee houses in the 17th century. There are now estimated to be 150,000 immigrants from mainland Turkey as well as 300,000 Turkish Cypriots, many leaving Cyprus during the Fifties and Sixties during the internal war.
- ^ Implications for the Justice and Home Affairs area of the accession of Turkey to the European Union, The Conversation, 2016, retrieved 8 April 2016, Today, the 300,000 Turkish Cypriots make up the largest part of Britain’s Turkish-speaking community
- ^ Turkish people and British politics: Where are the other 499,997?, Operation Black Vote, 2012, retrieved 8 April 2016, At present, there are an estimated 300,000 Turkish Cypriots living in the UK which is even more compared to Turkish Cypriots in North Cyprus as estimates shows that there are between 150,000 – 200,000.
- ^ a b Akben, Gözde (11 February 2010). "OLMALI MI, OLMAMALI MI?". Star Kibris. Retrieved 21 January 2011
- ^ Cemal, Akay (2 June 2011). "Dıştaki gençlerin askerlik sorunu çözülmedikçe…". Kıbrıs Gazetesi. Archived from the original on 1 August 2011. Retrieved 17 June 2011
- ^ Kibris Gazetesi. "Avustralya'daki Kıbrıslı Türkler ve Temsilcilik..." Archived from the original on 21 July 2011. Retrieved 31 May 2011
- ^ BRT. "AVUSTURALYA'DA KIBRS TÜRKÜNÜN SESİ". Retrieved 18 July 2011
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2019.
- ^ a b c d e Göyünç, Nejat. . Türk Federasyon. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009.
- ^ antiwar.com 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "In Praise of 'Virtual States'" (16 Kasım 2005)
- ^ Martin Sicker, "The Islamic world in ascendancy", sf. 213, Praeger Publishers (30 Haziran 2000).
- ^ Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, "Osmanlı İdaresinde Kıbrıs", sf. 48, Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2000).
- ^ Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, a.g.e., s. 51.
- ^ "Hürriyet ansiklopedik yıllığı", sf. 198, Hürriyet (1975).
- ^ Ali Efdal Özkul, Aydın Özkul, "Kıbrıs'ın sosyo-ekonomik tarihi, 1726-1750", sf. 38, İletişim Yayınları (2005).
- ^ Ahmet C.Gazioğlu, , Türk Dönemi 1570–1878, Lefkoşa; Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi, 1994, s.35-83.
- ^ Erdinç Sancar, "21. yüzyıl stratejilerinde Türk denizcilik tarihi", sf. 174, IQ Kültür Sanat Yayıncılık (2006).
- ^ Metin Soylu, Piri Reis Haritası'nın Şifresi, Truva Yayınları, İstanbul, Temmuz 2005, s.133.
- ^ Yusuf Küçükdağ, "Türk tasavvuf araştırmaları", sf. 209, Çizgi Kitabevi (2005).
- ^ Halil Fikret Alasya, "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ", sf. 2, Türk Kültürü nü Araştırma Enstitüsü (1987).
- ^ Pierre Oberling, Mehmet Erdoğan, "Bellapais'e giden yol", sf. 1, Genelkurmay Basımevi (1987).
- ^ Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 346. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, .
- ^ Claude Delaval Cobham Excerpta Cypria, Cambridge University Press, 1908, s.366-67
- ^ Archimandrite Kyprianos 27 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Istoria Khronoloyiki tis Nisou Kiprou (History and Chronicles of the Island of Cyprus, Ιστορία χρονολογική της νήσου Κύπρου) 1788, s.495
- ^ Mete Hatay, "Is the Turkish Cypriot population shrinking?", PRIO Cyprus Center, 2007, s.19
- ^ a b c Özcanhan, Özcan (9 Nisan 2008). "İngiliz-Türk-Rum kültürü karışımı". Kıbrıs.net. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009.[]
- ^ a b . Kıbrıs Türk Kültür Derneği. 27 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009. URL–vikibağı karışıklığı ()
- ^ "Akdeniz Mutfağı". Kıbrısca.com. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009.
- ^ a b "Kıbrıs'ı "görüşüyorlar"!". Yeni Dünya için Çağrı Dergisi, 52. sayı. 15 Aralık 2001. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009.[]
- ^ Hatun, Şükrü (6 Aralık 2001). "Kıbrıs'ı Kıbrıslıdan sor". Radikal. 5 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009.
- ^ a b c d e Eskioğlu, Faruk (24 Nisan 2009). . Açık Gazete. 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2009. URL–vikibağı karışıklığı ()
- ^ Özsaglam, Muhittin T. (16 Haziran 2008). "Kıbrıs Türk Diasporası..." Yeni Düzen. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009.[]
- ^ a b ""Kıbrıs Ağzı, Kıbrıs Türkçesi"" (PDF). Kuzey Kıbrıs MEB. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2009.[]
- ^ Johanson, Lars (2009). "Türk Dillerinde Odaksıl Şimdiki Zaman İşaretleyicisi ve Kıbrıs Türkçesinde Eksikliği". Bahar / 2009 sayı 49: 93-100. 25 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2009.
- ^ *haber7.com. "KKTC'nin 2011 nüfus sayısı açıklandı". 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2012. (Türkçe) (13 Şubat 2012).
- ^ a b *enfal.de. . 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012. (Türkçe) (13 Şubat 2012).
- ^ *İTO. "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülke Raporu". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. (Türkçe) (13 Şubat 2012).
- ^ a b *turkbirdev.info. . 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012. (Türkçe) (13 Şubat 2012).
- ^ *siyasetdergisi.com.tr. . 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012. (Türkçe) (13 Şubat 2012).
- ^ *islamansiklopedisi.org. . 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012. (Türkçe) (13 Şubat 2012).
- ^ a b Boyle, Juliet; Sheen (1997), Freedom of religion and belief: a world report, Routledge, , s. 290.
- ^ Suiçmez, Yusuf. Türk Dünyasının Dinî Meseleleri - Kıbrıs'ta Din 20 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları) Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012.
- ^ Darke, Diana (2009), North Cyprus, Bradt Travel Guides, , s. 10.
- ^ a b c d *devletarsivleri.gov.tr. "Osmanlı İdaresinde Kıbrıs". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. (Türkçe) (13 Şubat 2012).
Dış bağlantılar
- Historical Origins of the Turkish-Cypriots19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- Association of Turkish Cypriots Abroad21 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Yesterday & Today Turkish Cypriots of Australia16 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Tanıtma Dairesi17 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Türkçe)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin Kultur kismi listelenen kaynaklarindan bazilari guvenilir olmayabilir Lutfen daha iyi daha guvenilir kaynaklar arayarak bu maddeye yardimci olun Guvenilir olmayan kaynaklar sorgulanabilir veya silinebilir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Kibris Turkleri veya Kibrisli Turkler Kibris Adasi nda yasayan Turklerin Osmanli Imparatorlugu nun 1571 yilindaki Kibris Adasi ni ele gecirmesinden sonra Anadolu dan Kibris Adasi na goc etmis ve 1974 yilinda Turk Silahli Kuvvetlerinin adaya mudahale etmesinden sonra adanin ikiye bolunmesiyle birlikte cogunlugu KKTC de yasamini surduren kesimine verilen isimdir Kibris TurkleriBaskent Lefkosa da Kibris Turku cocuklarOnemli nufusa sahip bolgelerKKTC 150 000Turkiye 300 000 600 000 Daha yuksek tahminlere yirminci yuzyilin baslarindaki gocmenlerin torunlari dahildir Birlesik Krallik 130 000 Sadece KKTC vatandaslari Ingiltere dogumlular ve sonraki kusaklar dahil degil 300 000 400 000 torunlari dahil Avustralya 40 000 120 000ABD 6 000Kanada6 000Filistin4 000 Yirminci yuzyilin baslarinda sadece Kibrisli Turk gelinler torunlari haric Kibris Cumhuriyeti1 128 2011 Kibris nufus sayimi DillerKibris Turkcesi Kibris Rumcasi IngilizceDinSunni IslamTarihceKibris in Osmanli Imparatorlugu nun kontrolune gecmeden once Dogu Akdeniz deki Osmanli ya ait gemilerine akin yapan Hristiyan korsanlarinin siginagi haline gelmistir Bu korsanlar genellikle deniz ticaret gemilerine ve hacca giden yolculara saldirarak buradaki yol guvenligini yok etmektedir Bu gibi nedenlerden dolayi Kibris in alinmasi gerekli gorulmustur Kibris Piyale Pasa komutasindaki donanma ile birlikte yaya 60 000 kisiden olusan Lala Mustafa Pasa komutasindaki Osmanli Ordusu 2 Temmuz 1570 te Limasol a cikmasi ve 4 Agustos 1571 de Magusa nin Venedikli Magusa Kale komutani Bragadino nun 5 maddelik bir antlasmayla kaleyi teslim etmesiyle sonuclanan bir seferle Osmanli Idaresine girdi Kibris in ele gecirilmesiyle Osmanli Devleti Dogu Akdeniz e tamamen hakim olmustur Kibris in Osmanli Imparatorlugu nda denizci olan Piri Reis tarafindan Kitab i Bahriye adli eserinde yer verdigi tarihi haritasi 15 Eylul 1570 tarihinde Lala Mustafa Pasa toren ile Lefkosa sehrine girmistir Kibris fethedildigi tarihte adada cok az sayida Ortodoks Rum vardi Cunku Venedikliler Katolik idi ve Ortodoks Kilisesi ne yasama hakki tanimiyordu Osmanli Devleti Ortodokslara serbestce kilise kurma ve gelisme imkani sagladi Boylece adada Ortodoks Kilisesi gelisti ve Katolik Kilisesi etkinligini kaybetti 1571 yilinda Kibris ta yapilmis bulunan nufus sayiminda yerli halkin nufusu 150 000 dir Burada bulunan Turk askeri ise 30 000 kadardir Yunan kaynaklari Kibris Turklerinin asla Turk olmayip sonradan asimilasyona ugrayip Musluman olan ve Turklesmis adanin yerli halki oldugu belirtilir Fakat adanin tamaminin kontrol edilmesinin ardindan Osmanli idaresi tarafindan Karaman ve Taseli yoresinden adaya goc ettirilen Turkler ve Beysehir Urgup Nigde Aksaray Aksehir Kayseri gibi Anadolu nun orta kesiminde kalan sehirlerinden aileler getirilerek Osmanli doneminde Kibris a Turk gocu saglanmistir Bugun adada yasayan Kibris Turklerinin Kibris Harekati ndan sonra Turkiye Cumhuriyeti nden gelenler haric soyu bu Osmanli idaresinde adaya gonderilen Turklerden gelmektedir Bazi Kibris Turkleri ise Musluman olmus Luzinyan ve diger Hristiyan azinliklardan meydana gelmektedir Ayrica 1572 yilinda Kibris in cesitli yerlerinde bulunan farkli gorev siniflarina bagli sayilari 4000 e bulunan askerlerin ve memurlarin ailelerini adaya getirilmelerine izin verilmis bunlardan adada kalici olarak yerlesmek isteyenlerine ise kolay imkanlar sunulmustur 1745 1814 doneminde Musluman Kibris Turkleri Kibris adasinda Hristiyan Kibris Rumlarina karsi nufusca cogunluktaydi Bu donemde Kibris Turk u sayisi ada nufusunun 75 ine kadar cikti Drummond 1745 150 000 e 50 000 Kyprianos 1777 47 000 e 37 000 De Vezin 1788 1792 60 000 e 20 000 John M Kinneir 1814 35 000 e 35 000 KulturKibris Turkleri Anadolu dan getirdikleri Anadolu kulturunu uzun sure korumayi basarmis bir topluluk olmasina ragmen 1974 yilina kadar Kibris Rumlari ile birlikte yasadiklarindan dolayi Rum kulturunden de etkilenmisler ve ozellikle dil alaninda bircok kultur alisverisi yasanmistir Adanin 1878 yilinda fiilen Ingiliz yonetimine gecmesinden sonra ada Turklerinin Anadolu ve Turk kulturuyle olan baglari daha da zayiflamis ve zaman icerisinde Kibrislilik kulturu basgostermistir Bu kultur 400 yil iceresinde adada var olan degisik kulturlerden ornegin Latinler Rumlar ve Maronitlerden etkilenen Kibris Turkleri kendi kulturlerini olusturdular Kibris Turk mutfagi tipik bir Akdeniz mutfagi ozelliklerini tasir Zeytinyagli yemeklerin yani sira Seftali Kebabi olarak bilinen kebap turu cok unludur Kup kebabi ada genelinde yaygin olarak yapilan bir kebap turudur Kibris Turkleri bircok farkli etkinliklerde kendi halk danslarini oynamaktadir Bu halk danslari arasinda karsilama mendil oyunlari zeybek ve kasap oyunlari vb vardir Gunumuzdeki yapi Zamanla ada Turkleri ile 1974 ten sonra adaya gelen Turkler arasinda yerli Kibrislilik dusuncesi etrafinda bir ayrilik olusmus ve bunun sonucunda Kibris Turkleri ve Turkiye Turkleri olmak uzere toplum iki kesime bolunmustur Bu iki kesim arasinda resmiyette hicbir sekilde olmayan fakat fiilen var olan heterojen bir toplum yapisi olusmus bunun sonucunda Kibris Turkleri ve Turkiye den gelen Turkler arasinda bir uzaklik meydana gelmistir Toplumdaki bu ikili yapi zamanla ayrimciliga donusmus ve Kibris Turklerince Turkiyeliler aleyhine Turkiyelilerce Kibris Turkleri aleyhine yorumlanmistir Bu gune kadar bu ayrimcilik hicbir resmi ortamda belirtilmemesine ve siyasilerce israrla reddedilmesine ragmen varligini surdurmektedir Toplumun bu ikili yapisindan oturu gunumuzde saf bir Kibris Turk kulturunden bahsetmek zorlasmistir Her ne kadar sonradan adaya gelenler Kibris kulturunu kismen benimsemisseler de isgucune ve turizme bagli son goclerden ve yerli toplumun kulturel anlamda dunyaya acilmasindan sonra adadaki Kibris Turk kulturu iyice zayiflamistir Avrupa Birligi Eurostat arastirmasina gore Kibris adasinin toplam nufusunun 67 si Rum 33 u Turk tur Adada cok az nufusla Ingiliz Ermeni ve Maruni topluluklari da bulunmaktadir En buyuk sehri Lefkosa dir DiasporaKibris Turklerinin bir kismi 1955 yilindan itibaren siyasi ve ekonomik sebeplerle ulke disina goc etmislerdir Ozellikle Birlesik Krallik Avustralya ve Turkiye Kibris tan buyuk oranda goc almistir Ulkeye uygulanan ekonomik ambargolar nedeniyle ucuncu ulkelere yapilan ticarette buyuk zorluklar cekilmesi ulke disina yapilan goclerin zaman icerisinde devamlilik kazanmasina yol acmistir Kesin sayisi bilinmemekle beraber ulke disinda yasayan Kibris Turkleri sayisi Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nde yasayan Turk nufusundan fazladir Kibris disindaki Kibris Turklerinin buyuk kismi Bati Avrupa ozellikle Birlesik Krallik ta ve Turkiye de yasamaktadir Diger kayda deger Kibrisli Turk gruplari Avustralya ve Kuzey Amerika dadir Birlesik Krallik Birlesik Krallik ta Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nde yasayan Turk nufusu kadar Kibris Turk unun yasadigi tahmin edilmektedir I Dunya Savasi sirasinda cogu Turk Birlesik Krallik Ordusu na katilarak dunyanin cesitli yerlerinde savasir ve savas sonunda ise Britanya adasina yerlesmeye baslarlar II Dunya Savasi nda ise Kibris adasinda yasanan ekonomik istikrarsizlikla gocler yasanir 1951 senesinde ise Turk nufuzu Birlesik Krallik ta varliklarini pekistirmek amaciyla kurarlar ve 1958 yilinda ise donemin Turkiye Basbakani Adnan Menderes in de maddi yardimlari ile Oxford Street teki dernek binasi alinarak faaliyetlerine orada devam eder Dernek 1950 li yillarin sonunda Turkiye nin taksim istegine yonelik Birlesik Krallik taki Kibris Turklerin mitingler yapmalarini sagladi DilKibris ta daha ziyade yerli Kibris Turklerinin konustugu Turkcenin bir lehcesi veya Turkiye Turkcesinin Kibris agzi olan Kibris Turkcesi konusulur Yazi dilinde kullanilmamaktadir Kullananlar olsa bile sistematik yapisi olusturulmadigi icin kisiden kisiye ve bolgeden bolgeye degisiklikler gosterebilmektedir Ornegin Baf yoresi Karpaz yoresi gibi bolgesel soyleyislerde farkliliklar olabilmektedir DinGunumuzde ise Kuzey Kibris nufusu 2011 yili itibariyla 294 906 dir Cesitli kaynaklarda KKTC deki Musluman nufus oraninin 98 71 ile 99 oraninda yer aldigi belirtilmektedir 0 5 oranindaki halkin Ortodoks Hristiyan 0 2 oraninda halkin Maruni Hristiyan geriye kalanlarin ise diger dini inanclarinin bulundugu belirtilmistir Kibris Turklerinin 99 u Sunni mezhebine mensuptur Ancak Kibris Turk halkinda ozgurlukcu bir din anlayisi hakimdir ve pek cogu sekulerdir Kibris ta 1831 hicri 1246 tarihinde yapilan nufus sayiminda yalnizca Kibris genelindeki erkek nufus kayit edilmistir Kibris Adasi nin nufusunun o tarihte 45 365 kisi oldugu 45 365 kisiden 29 780 sinin gayrimuslim 15 585 kisinin ise Musluman oldugu yazilmistir Bu dogrultuda 1831 yilinda Kibris halkinin 65 6 si gayrimuslim 34 4 unun ise Musluman nufustan olustugu anlasilmaktadir Ayni tarihte baslica kentler baz alindiginda Lefkosa da 3 511 Musluman 60 8 2 264 gayrimuslim 39 2 de 1 108 Musluman 48 1 194 gayrimuslim 52 yasadigi ve bulundugu belirtilmektedir Limasol Guzelyurt Gilan Girne Gazimagusa ve Lefke de Muslumanlarin genel toplam icerisindeki orani yaklasik 1 4 tur MutfakAyrica bakinizLinobambaki Kanli Noel Taskent Katliami Murataga Sandallar ve Atlilar KatliamiKaynakcaGenelHasguler Mehmet Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu Alfa Yayinlari Subat 2007 ISBN 975 297 836 3 Haci Osman Yildirim Hasan Caglar Vahdettin Atik Osmanli Idaresinde Kibris Basbakanlik Osmanli Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu 2000 Ozel Hatay Mete 2017 Population and Politics in north Cyprus An overview of the ethno demography of north Cyprus in the light of the 2011 census PRIO Cyprus Centre s 48 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2018 Taking the estimate of a current TRNC citizen population at around 215 000 then and subtracting the approximately 6 000 persons born in third countries whose heritage is not known we may assume that there are around 150 000 persons of native Cypriot heritage including 12 000 15 000 of mixed parentage one Cypriot parent Cicioglu Hasan 1983 Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti ve Egitim PDF dergiler ankara edu tr 14 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Eylul 2010 TRNC Ministry of Foreign Affairs 2001 16 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2010 a b European Population Conference Proceedings Geneva vol 2 Council of Europe 1993 ISBN 9789287125514 The number of Turkish Cypriots now living in Turkey is about 300 000 while the number of those who have settled in England is 100 000 There are also approximately 30 000 Turkish Cypriots living in Australia and about 6 000 in Canada and the U S A Country Report Cyprus Malta Economist Intelligence Unit 1997 the original called for Turkey to grant dual citizenship to Turkish Cypriots some 500 000 Turkish Cypriots living in Turkey would be considered citizens of the TRNC and the approximately 200 000 persons living in the TRNC would be given Turkish citizenship Edwards Viv Turkish today Your Voice BBC Retrieved 7 December 2008 130 000 nationals of the Turkish Republic of Northern Cyprus currently live in the UK These figures however do not include the much larger numbers of Turkish speakers who have been born or have obtained British nationality Turkish community in the UK Consulate General for the Republic of Turkey in London Archived from the original on 4 March 2008 Retrieved 5 January 2010 Please note that approximately 130 000 nationals of the Turkish Republic of Northern Cyprus whose mother tongue is Turkish are living in the UK as well The Turkish and Turkish Cypriot Muslim Community in England PDF Department for Communities and Local Government Retrieved 26 March 2018 In addition there are estimated to be 130 000 Turkish Cypriots in the UK It is unlikely that any of the official figures available provide a true indication of the size of the Turkish speaking population in the country as much of the official data is only available by country of birth and excludes British born and dual heritage children Implications for the Justice and Home Affairs area of the accession of Turkey to the European Union PDF The Stationery Office 2011 p Ev 34 There are approximately 150 000 Turkish nationals in the UK at present of a total of about 500 000 people of Turkish origin in the UK including Cypriot Turks about 300 000 and Turks with Bulgarian or Romanian citizenship Network Radio BBC Week 39 Wednesday 28 September 2011 Turkish Delight BBC Retrieved 14 September 2011 Turkish influence on the UK began with the arrival of coffee houses in the 17th century There are now estimated to be 150 000 immigrants from mainland Turkey as well as 300 000 Turkish Cypriots many leaving Cyprus during the Fifties and Sixties during the internal war Implications for the Justice and Home Affairs area of the accession of Turkey to the European Union The Conversation 2016 retrieved 8 April 2016 Today the 300 000 Turkish Cypriots make up the largest part of Britain s Turkish speaking community Turkish people and British politics Where are the other 499 997 Operation Black Vote 2012 retrieved 8 April 2016 At present there are an estimated 300 000 Turkish Cypriots living in the UK which is even more compared to Turkish Cypriots in North Cyprus as estimates shows that there are between 150 000 200 000 a b Akben Gozde 11 February 2010 OLMALI MI OLMAMALI MI Star Kibris Retrieved 21 January 2011 Cemal Akay 2 June 2011 Distaki genclerin askerlik sorunu cozulmedikce Kibris Gazetesi Archived from the original on 1 August 2011 Retrieved 17 June 2011 Kibris Gazetesi Avustralya daki Kibrisli Turkler ve Temsilcilik Archived from the original on 21 July 2011 Retrieved 31 May 2011 BRT AVUSTURALYA DA KIBRS TURKUNUN SESI Retrieved 18 July 2011 Arsivlenmis kopya 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 26 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya PDF 2 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 2 Mart 2019 a b c d e Goyunc Nejat Turk Federasyon 11 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2009 antiwar com 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde In Praise of Virtual States 16 Kasim 2005 Martin Sicker The Islamic world in ascendancy sf 213 Praeger Publishers 30 Haziran 2000 Haci Osman Yildirim Hasan Caglar Vahdettin Atik Osmanli Idaresinde Kibris sf 48 Basbakanlik Osmanli Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu 2000 Haci Osman Yildirim Hasan Caglar Vahdettin Atik a g e s 51 Hurriyet ansiklopedik yilligi sf 198 Hurriyet 1975 Ali Efdal Ozkul Aydin Ozkul Kibris in sosyo ekonomik tarihi 1726 1750 sf 38 Iletisim Yayinlari 2005 Ahmet C Gazioglu Turk Donemi 1570 1878 Lefkosa Kibris Arastirma ve Yayin Merkezi 1994 s 35 83 Erdinc Sancar 21 yuzyil stratejilerinde Turk denizcilik tarihi sf 174 IQ Kultur Sanat Yayincilik 2006 Metin Soylu Piri Reis Haritasi nin Sifresi Truva Yayinlari Istanbul Temmuz 2005 s 133 Yusuf Kucukdag Turk tasavvuf arastirmalari sf 209 Cizgi Kitabevi 2005 Halil Fikret Alasya Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti sf 2 Turk Kulturu nu Arastirma Enstitusu 1987 Pierre Oberling Mehmet Erdogan Bellapais e giden yol sf 1 Genelkurmay Basimevi 1987 Hasguler Mehmet Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu 346 sayfa Alfa Yayinlari Subat 2007 ISBN 975 297 836 3 Claude Delaval Cobham Excerpta Cypria Cambridge University Press 1908 s 366 67 Archimandrite Kyprianos 27 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Istoria Khronoloyiki tis Nisou Kiprou History and Chronicles of the Island of Cyprus Istoria xronologikh ths nhsoy Kyproy 1788 s 495 Mete Hatay Is the Turkish Cypriot population shrinking PRIO Cyprus Center 2007 s 19 a b c Ozcanhan Ozcan 9 Nisan 2008 Ingiliz Turk Rum kulturu karisimi Kibris net Erisim tarihi 14 Mayis 2009 olu kirik baglanti a b Kibris Turk Kultur Dernegi 27 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2009 URL vikibagi karisikligi yardim Akdeniz Mutfagi Kibrisca com 28 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2009 a b Kibris i gorusuyorlar Yeni Dunya icin Cagri Dergisi 52 sayi 15 Aralik 2001 Erisim tarihi 14 Mayis 2009 olu kirik baglanti Hatun Sukru 6 Aralik 2001 Kibris i Kibrislidan sor Radikal 5 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2009 a b c d e Eskioglu Faruk 24 Nisan 2009 Acik Gazete 26 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2009 URL vikibagi karisikligi yardim Ozsaglam Muhittin T 16 Haziran 2008 Kibris Turk Diasporasi Yeni Duzen Erisim tarihi 14 Mayis 2009 olu kirik baglanti a b Kibris Agzi Kibris Turkcesi PDF Kuzey Kibris MEB Erisim tarihi 12 Mayis 2009 olu kirik baglanti Johanson Lars 2009 Turk Dillerinde Odaksil Simdiki Zaman Isaretleyicisi ve Kibris Turkcesinde Eksikligi Bahar 2009 sayi 49 93 100 25 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2009 haber7 com KKTC nin 2011 nufus sayisi aciklandi 28 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2012 Turkce 13 Subat 2012 a b enfal de 15 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2012 Turkce 13 Subat 2012 ITO Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti Ulke Raporu 10 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Turkce 13 Subat 2012 a b turkbirdev info 8 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2012 Turkce 13 Subat 2012 siyasetdergisi com tr 9 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2012 Turkce 13 Subat 2012 islamansiklopedisi org 27 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2012 Turkce 13 Subat 2012 a b Boyle Juliet Sheen 1997 Freedom of religion and belief a world report Routledge ISBN 0 415 15978 4 s 290 Suicmez Yusuf Turk Dunyasinin Dini Meseleleri Kibris ta Din 20 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye Diyanet Vakfi Yayinlari Erisim tarihi 14 Temmuz 2012 Darke Diana 2009 North Cyprus Bradt Travel Guides ISBN 1 84162 244 3 s 10 a b c d devletarsivleri gov tr Osmanli Idaresinde Kibris 10 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Turkce 13 Subat 2012 Dis baglantilarHistorical Origins of the Turkish Cypriots19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Association of Turkish Cypriots Abroad21 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Yesterday amp Today Turkish Cypriots of Australia16 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti Tanitma Dairesi17 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Turkce