Josephe Jeanne Marie Antoinette von Habsburg-Lorraine veya Maria Antonia Josepha Johanna (d. 2 Kasım 1755 – ö. 16 Ekim 1793), Fransa Kraliçesi ve Avusturya arşidüşesi. Kısaca Marie Antoinette veya Maria Antonia olarak bilinir. Kutsal Roma İmparatoru I. Franz ve eşi Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresa'nın kızıdır. Henüz 14 yaşındayken Fransa veliahtı XVI. Louis ile evlendi. 1774 Mayıs'ında XVI. Louis Fransa kralı olunca Marie Antoinette Fransa kraliçesi oldu. XVII. Louis'nin (Kayıp Dofen) annesidir. Fransız Devrimi esnasında "Vatan hainliği" ile suçlanarak giyotinle idam edildi (1793).
Marie Antoinette | |
---|---|
Marie Antoinette'in portresi (1775) | |
Fransa Kraliçesi | |
Hüküm süresi | 10 Mayıs 1774 – 21 Eylül 1792 |
Doğum | 2 Kasım 1755 Viyana, Kutsal Roma İmparatorluğu |
Ölüm | 16 Ekim 1793 (37 yaşında) Paris, Birinci Fransız Cumhuriyeti |
Defin | 21 Ocak 1815 Saint-Denis Bazilikası |
Eş(ler)i | Fransa Kralı XVI. Louis (e. 1770; ö. 1793) |
Hanedan | |
Babası | Kutsal Roma İmparatoru I. Francis |
Annesi | Maria Theresa |
Dini | Katoliklik |
İmza |
Çocukluğu
2 Kasım 1755 tarihinde, Viyana'daki Hofburg Sarayı'nda, Kutsal Roma İmparatoru I. Franz ve Maria Theresia'nın on beşinci çocuğu olarak dünyaya geldi.Vaftizi esnasında Meryem onuruna "Maria" ismi verildi. Saray yetkilisi bebeği "Ufak ama tam anlamıyla sağlıklı bir arşidüşes" diye tarif etti. Sarayda kendisine "Madam Antoinette" deniliyordu.
Ailenin en küçük iki kızı Maria Karolina ve Marie Antoinette idi. 1767 yılına kadar iki kız kardeşe de bir dadı bakıyordu. Her zaman dadıları onlara çok yakın bir şahsiyet oldu. Marie Antoinette henüz küçük bir çocuk iken, üç ağabeyi de (Joseph, Leopold ve ) Habsburg İmparatorluğu üzerinde etkili olmaya başlamışlardı bile. Birçok kraliyet evliliğinden farklı olarak, Marie Antoinette'in, ebeveynleri aşk evliliği yapmışlardı ve aile hayatından oldukça zevk alıyorlardı. Saray hayatının tüm resmiyetine rağmen kraliyet ailesi özel hayatlarında oldukça sıradan bir aileydi.
Arşidüşes Antonia, annesi Marie Theresa'nın oldukça sıkı ahlak kurallarına göre yönetilen sarayında büyüdü. Marie Theresa çok güçlü bir liderdi ve halkı tarafından çok seviliyordu. Çocuklarının yetiştirilmesi ile elinden geldiğince alakadar olmaya çalışıyordu ancak programının yoğunluğu nedeniyle Maria Antonia'nın yetiştirilmesi mürebbiyesine kalmıştı. Mürebbiyesi bu hareketli, neşeli ve güzel kızı oldukça şımartıyordu. Antonia zamanını ders çalışmaktan ziyade oyun oynamakla geçiriyordu. Bununla birlikte müzik derslerinden çok zevk alıyordu ve iyi bir harpçı ve dansçı olmuştu.
Bir iddiaya göre Maria Antonia ve bestekâr Wolfgang Amadeus Mozart daha çocukken tanışmışlardı. Genç Mozart, kraliyet ailesine verdiği bir konser sonrasında ödül olarak ne istediğini soran imparatoriçeden, şaka yollu kızı Marie Antoinette'i istemişti.
Marie Antoinette'in kız kardeşleri çabucak Avrupalı aristokratlarla evlendirildiler. 1748'de Avusturya ile Fransa arasında imzalanan () ile iki ülke arasında bir buçuk asırdır devam eden çekişme son buldu. Bunun sonucu olarak, 1756'dan 1763 yılına kadar devam eden Yedi Yıl Savaşları'nda Fransa ve Avusturya müttefik oldular. İttifakın sürekliliğini sağlamak amacıyla, XV. Louis'nin torunu ve veliahtı Louis-Auguste ile Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresa'nın kızlarından birini evlendirmeye karar verdiler. Evlilik sırası gelen iki ablası çiçek hastalığından ölünce henüz 14 yaşında olan Maria Antonia geleceğin XVI. Louis'si Louis-Auguste ile nişanlandı (1769). Genç kızın, Fransız dili, gelenekleri ve saray adabına dair yeterli bilgisi olmadığını fark eden annesi Maria Theresa, geleceğin Fransa Kraliçesini hemen hızlandırılmış bir eğitime aldı.
19 Nisan 1770'te, Viyana'da, müstakbel eşi Louis-Auguste'nin (per procurationem) bir düğünle evlendi. Düğünde damadı, Marie Antoinette'in kardeşi Maximillian temsil etti. Bu damatsız düğünün amacı Marie Antoinette'in Fransa'ya Avusturya arşidüşesi değil, Fransa dofini olarak girmesini sağlamaktı. Böylece Fransız halkının onu benimsemesi daha kolay olacaktı. İki gün sonra Viyana'yı ağlayarak terk etti. Annesi, "Elveda sevgili kızım. Fransız halkına öyle iyi davran ki, bize melek gönderdi desinler" diyerek uğurladı. 7 Mayıs'ta sadakat sembolü olarak tüm Avusturyalı uşaklarını, kıyafetlerini ve hatta arkadaşlarını geride bırakarak, Fransız kıyafetleri ile, "Dofin Marie Antoinette" olarak sınırı geçti. Strasbourg şehrinde onuruna verilen şükran yemeğine katıldı. Tüm şehir onuruna çiçekler ve ışıklarla bezenmişti. Birkaç gün konakladıktan sonra Versay Sarayı'na doğru yola çıktı.
Versay Sarayı'nda kayınpederi XV. Louis ve kraliyet ailesinin diğer fertleri ile tanıştı. Müstakbel eşi veliaht Louis-Auguste çok utangaçtı. Marie Antoinette'ten sadece bir yaş büyüktü ve henüz romantizm veya cinsellikle tanışmamıştı. Aynı gün, kraliyet şapelinde yapılan gösterişli bir düğünle dünya evine girdiler (16 Mayıs 1770). Düğünden önce Marie Antoinette'e, geleneksel olarak Fransız dofinine ait olan muhteşem bir mücevher koleksiyonu armağan edildi. Takıların birçoğu önceki kraliçelere aitti ve toplam değeri 2 milyon ediyordu (yaklaşık olarak 625 kg. altın). Ayrıca elmas ve incilerle bezeli bir gelinlik hazırlanmıştı. Törenden sonraki yemekte tıka basa yiyen damat, kendisini daha az yemesi konusunda uyaran krala, "Nedenmiş o? Karnım tok iken çok daha iyi uyuyorum" cevabını verdi. Daha sonra çift, Reims başpiskoposu tarafından kutsanmış yatak odasına götürüldü. Fakat, birkaç sene boyunca cinsel anlamda beraber olmadılar.
Veliaht prenses olarak yaşamı
Marie Antoinette, evliliğinin ilk yedi yılında hamile kalamadı. Bu durum, Louis-Auguste'nin veya rahatsızlığından muzdarip olduğu söylentilerinin yayılmasına neden oldu. Küçük bir operasyon geçirdi ve bir sene sonra ilk çocukları dünyaya geldi. Bu arada bu evliliğin düzmece, sahte bir evlilik olduğu suçlamalarıyla karşılaştılar.
Genç dofin ayrıca, XV. Louis'in metresi, Madam du Barry'nin kötülüklerine hedef oluyordu. Du Barry (asıl adı Jeanne Bécu), takımına mensuptu ve sosyete fahişesi iken kralın dikkatini çekmişti. Marie Antoinette, ilk başlarda onu kendine denk görmeyerek kaale almadı ancak zamanla hayatı çekilmez hâle geldi. Du Barry, kral ile Marie Antoinette'in arasını bozmaya başlamıştı.
Bunun haricinde, gündelik hayatı çok sıkıcıydı. Her gün uşaklar yardımıyla yataktan çıkıyor, uşaklar tarafından giydiriliyordu. Kıyafet koduna uyan herkesin katılabileceği halka açık akşam yemeklerinde kocasına eşlik ediyordu. Bu durumdan annesine, "Rujumu tüm dünyanın gözü önünde sürüyorum, ellerimi tüm dünyanın gözü önünde yıkıyorum!" diyerek yakınmıştı.
Sıla hasreti çeken melankolik prenses, en çok kız kardeşi Maria Carolina'yı özlüyordu. Bu özlemini saray halkından Prenses ile gidermeye başladı. Prenses Thérèse de Lamballe, zengin ve uysal tabiatlıydı. Ayrıca Marie Antoinette'e çok düşkündü. Thérèse ile tanışmasından kısa süre sonra çok güzel bir aristokrat olan (kontes Polignac) ile aralarında sıkı bir dostluk oluştu. Ayrıca kocasının en küçük erkek kardeşi olan X. Charles (Kont d'Artois) ile de çok iyi anlaşıyordu.
Muhtemelen yeterli bilgisi olmadığı ya da ilgi duymadığı için, siyasete hiç karışmadı. Marie Antoinette'i gözetlemek amacıyla annesi Maria Theresa'nın gönderdiği büyükelçi 'nun( · fr) zehir zemberek raporuna göre, Avusturya'nın Fransız siyasetine etkisi konusunda hiçbir şey yapmıyordu.
10 Mayıs 1774 tarihinde, kral XV. Louis'nin çiçek hastalığından ansızın ölmesi üzerine, Louis-Auguste ve Marie Antoinette'in hayatları tamamen değişti. Saray halkı yeni kral XVI. Louis'ye ve kraliçe Marie Antoinette'e bağlılıklarını sunmak için birbiriyle yarıştı. Yeni kral ve kraliçe diz çöküp tanrıya dua etti. Bir iddiaya göre Louis, "Yüce tanrım, bize kılavuzluk et ve bizi koru. Ülkeyi yönetmek için henüz çok genciz" dedi. Kraliçe on dokuz ve kral yirmi yaşında idi.
Taç giyme töreni ve hükümdarlık
"Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler" sözü
XVI. Louis'nin taç giyme töreni, Paris'teki ekmek kıtlığının doruğa ulaştığı esnada Reims'de gerçekleşti. Bu dönemde söylenmiş olan, "Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler!" ("Qu'ils mangent de la brioche.") sözü, ya Marie Antoinette'i kötülemek ya da sözü popüler yapmak amacıyla, Marie Antoinette'e mâl edilmiştir. Onun tarafından söylendiğine dair hiçbir kanıt yoktur. Ekmek kıtlığından haberi olduğunda, Marie Antoinette şöyle not almıştır, "Kendi bahtsızlıklarına rağmen bizlere böylesine iyi davranan bu insanları gördükçe, onların mutluluğu için kesinlikle daha sıkı çalışmamız gerektiğini düşünüyorum. Bu gerçeği kral da görmektedir. Kendi adıma konuşmam gerekirse, taç giydiğim günü -yüz yıl bile yaşasam da- hayat boyu unutmayacağım."
Yeni kral ve kraliçe, taç giyme töreninin masrafına rağmen, tüm halk tarafından coşku ile karşılandı. XVI. Louis'nin tacı ve Marie Antoinette'in, Paris'in en meşhur modacısı 'e diktirilen elbisesi 7.000 malolmuştu.
Taç giymesinin ardından Marie Antoinette, Choiseul dükü 'yı saraya tekrar getirmeye çalıştı. Dük François, Marie Antoinette'e olan bağlılığı ve Fransa'nın Avusturya ile müttefik kalmasına verdiği destek nedeniyle Madam du Barry tarafından uzaklaştırılmıştı. Ancak Marie Antoinette onu geri getirme konusunda pek başarılı olamadı. Kral Louis, François'nın sürekli olarak saraya yerleşmesine sıcak yaklaşmadı. Marie Antoinette, daha sonra yakın bir arkadaşı olan Guines dükünü İngiliz büyükelçiliğine atamaya çalıştı. Kral, bu durum için sonradan, "Kraliçeye şunu açık seçik ifade ettim ki, kendisi (Guines dükü) ne İngiliz ne de başka bir büyükelçilikte çalışamaz" dedi. Açıkça görülüyor ki, Marie Antoinette, kocası üzerinde pek bir politik etkiye sahip değildi.
Marie Antoinette'in yengesi (Kont Artois'in eşi), 1775 yılının Ağustos'unda bir erkek çocuk sahibi oldu. Pazarda gezerken kadınların, "Senin neden bir oğlun yok?" şeklinde laf atmalarına maruz kalan Marie Antoinette, ertesi günü yatakta ağlayarak geçirdi.
Can sıkıntısından bunalan Marie Antoinette'in arkadaş çevresindeki gündelik sohbetler, entelektüellikten çok uzaktı. Bu sığ sohbetler, can sıkıntısını biraz olsun hafifletiyordu. Zira yakın arkadaş çevresi ile konuştuğu konular, yardımcısı Madam Campan'a göre, yeni bir komedyadan şarkılar, günün nükteli sözleri, en seçme skandallar ve dedikodulardan ibaretti. Ciddi ve düzeyli bir sohbet, Marie Antoinette için neredeyse yasaklanmış gibiydi.
Kraliçenin arkadaş çevresi özenle seçilmişti ve herkese yer yoktu. Bu durum sarayda huzursuzluğa ve gücenmelere neden oluyordu çünkü saray halkının bir kısmı, kraliçenin kendilerini etrafında istemediğini düşünüyordu. Zamanla Marie Antoinette Versay Sarayı'ndaki art niyetli dedikoduların hedefi hâline geldi. Ama bunu hiçbir zaman umursamadı.
Artois'in etkilemesi sonucu, kılık değiştirerek Paris'teki operalara gitmeye başladı. Bu durum kraliçenin gizli sevgilileri olduğu ve onlarla buluşmaya gittiği dedikodularının yayılmasına yol açtı.
Gün geçtikçe daha fazla para harcamaya başladı. Paranın gerçek değeri hakkında en ufak bir fikri yoktu. Yeni kıyafetler ve pahalı elmaslar satın alıyor, her fırsatta kumar oynuyordu. Yirmi birinci doğumgününde, üç gün üç gece süren bir kumar partisi verdi. Bu süre zarfında el değiştiren paranın haddi hesabı yoktu.
Versay'da o güne kadar neden olduğu huzursuzluklar yetmiyormuş gibi, samimi arkadaşlarını, başkalarına ait mevki ve pozisyonlara atamaya başladı. Örneğin, 'i kraliçeye bağlı saray görevlilerinin müfettişliğine atadı. Oysa bu göreve getirilmesi daha uygun olan başka aristokratlar vardı.
Zamanının çoğunu, saraydan ziyade saray arazisi üzerinde bulunan Le Petit Trianon Şatosu'nda geçirmeye başladı. Şatoyu ve bahçesini yeniden dekore etmek için yaptığı harcamaların sonu gelmiyordu.
Muhtemelen, intikam peşinde olan bir takım kişiler tarafından, kraliçenin eşini kayınbiraderi X. Charles (Kont Artois) ile aldattığı dedikoduları yayıldı. Paris'te korsan yayın basan bazı matbaalar, kraliçe ve Artois'i zina yapan aşıklar olarak gösteren mecmualar basmaya başladı. Bu tür yayın yapan ilk mecmuanın adı Les Amours de Charlot et Antoinette idi. L'Autrichienne en Goguette isimli mecmua, kraliçe ve Artois'i sarayın salonlarından birinde ters ilişkiye girerken resmetti. Le Godmiché Royal isimli mecmua, kraliçeyi mastürbasyon yaparken resmetti. Başka mecmualar, kraliçenin hayvanlarla ilişkiye girdiğini ve lezbiyen olduğunu iddia ettiler. Bu iddialarla ilgili hiçbir kanıt ortaya atılamadı ancak kraliçenin halk gözündeki popülaritesi erozyona uğradı.
Aynı esnada Fransa daha büyük sorunlarla boğuşuyordu. Ülke ekonomisi iflasın eşiğindeydi. XIV. Louis ve XV. Louis dönemindeki savaşlar, Fransa'yı Avrupa'nın en çok borcu olan ülkesi durumuna getirmişti. Fransız halkı üzerinde fazla vergi yükü yoktu ve zaten düşük olan bu vergilerin toplanabilen kısmı, ekonomiyi kurtarmaya yetmiyordu. Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais, kral XVI. Louis'yi, İngilizlere karşı bağımsızlık mücadelesi veren Amerikalıları desteklemeye ikna etti. Bu karar Fransa için felâketle sonuçlandı çünkü böyle bir desteğin Fransa'ya maliyeti çok fazla oldu.
Kutsal Roma İmparatoru II. Joseph, 1777 Nisan'ında kız kardeşi Marie Antoinette'i ziyaret etti. Avusturyalılar, Marie Antoinette'in erkek çocuk sahibi olamayışından endişe duyuyorlardı ve imparator kız kardeşinin evliliğinin nasıl gittiğini kendi gözleriyle kontrol etmeye gelmişti. Le Petit Trianon Şatosu'nun bahçesinde, baş başa uzun bir gezintiye çıktılar. Ağabeyi Marie Antoinette'i, kumara düşkünlüğü ve arkadaş seçimindeki beceriksizliği nedeniyle eleştirdi. İmparator ayrıca eniştesi XVI. Louis ile de cinsel sorunları üzerine derin bir söyleşi yaptı. Bu sohbet esnasında ne söylediği tam olarak bilinmemekle beraber işe yaradığı kesindi, zîrâ 1778 Nisan'ında kraliçe hâmile olduğunu îlân etti.
Anne Marie Antoinette
Marie Antoinette'in ilk çocuğu, 19 Aralık 1778'de Versay Sarayı'nda dünyaya geldi. Saray halkından yüzlerce kişinin gözleri önünde gerçekleşen doğum esnasında acıdan ve utançtan defalarca bayılıp ayıldı. Sonraki doğumlarında, umuma açık doğum yapmaya şiddetle karşı çıktığı için bu uygulama tekrarlanmadı.
İlk çocuğu kızdı ve Marie Thérèse Charlotte ismi ile vaftiz edildi. Fransa kralının en büyük kızı olması nedeniyle "Dofin" unvanı verildi. Saray ve halk erkek çocuk istemesine rağmen, Marie Antoinette kız çocuk sahibi olmaktan çok memnundu. Bebeğe şöyle dedi, "Erkek olsaydın devlete ait olacaktın, ama sen bana aitsin ve benim tüm alakama sahip olacaksın; mutluluklarımı paylaşacak, acılarımı azaltacaksın."
Sonraki yıllarda veliaht prensesi üç kardeşi takip etti: Prens (1781), Louis Charles (1785) ve Sophie Béatrix (1786).
Marie Antoinette, yaşı ilerledikçe daha az müsrif olmaya başladı. Çocuklarına aşırı düşkündü ve bakımları ile bizzat ilgileniyordu. Küçük oğlu Louis Charles için, "Benim sevgili lahanam çok çekici ve ben onu çılgınlar gibi seviyorum. O da beni çok seviyor tabii ki, ama kendi usulüyle, utanmaksızın" demişti. (Lahana, yakın zamanlara kadar Avrupa'da sevgi ve samimiyet belirten bir sözcük olarak kullanılmıştır). Kraliçe ayrıca hayır işlerine çok zaman ayırmaya başladı, ancak biraz fazla cömert davranıyordu.
1785'te 30 yaşına girdi. Artık çok daha sade giyiniyordu. Değerli taşlarla ve tüylerle süslü, gösterişli peruklar takmayı bıraktı. Şahsi mücevher koleksiyonuna yeni parçalar eklemekten vazgeçti. Ancak 1786 yılında, Versay Sarayı arazileri üzerinde, sırf kendisi için suni bir köy inşa ettirmesi yüzünden çok ağır eleştirilere maruz kaldı.
Aristokrat Fransız hanımefendileri arasında bu suni köyler çok yaygınlaşmıştı. Kendi malikânelerinin konforundan vazgeçmeden, gözlerden uzak, köy yaşantısının huzurunu da yaşıyorlardı. Bu geleneği başlatan, 1680'lerde XIV. Louis'nin metresi olan, Montespan markizi, güzeller güzeli 'ydi. Marie Antoinette taraftarları, inşa ettirdiği Petit Hameau köyü konusunda, bu kadar eleştirilmeyi hak etmediğini düşünüyorlardı. , "Başkaları, Marie Antoinette'in yaptığı masraftan daha fazlasını, bahçelerini düzenlemek için yapıyor!", demişti. Kraliçe zaten popülaritesini yitirmişti ve bu suni köy olayı namını biraz daha lekeledi. Birçok kişi, gerçek köylüler çok zor şartlarda yaşamaya çalışırken, dünyadan bihaber müsrif kraliçenin "çobancılık" oynadığını düşünüyordu.
Elmas gerdanlık olayı
Fransa'nın en meşhur ailelerinden birine mensup olan Rohan kardinali Louis'nin, kraliçe Marie Antoinette ile arası pek iyi değildi. Geçmişte Avusturya elçisi olarak görev yapmıştı ve bu dönemde arkadaşlarına hava atmak için yazdığı bazı mektuplar ele geçirilmişti. Arkadaşlarına, Avusturya sarayındaki kadınların yarısıyla yattığını, Marie Antoinette'in annesi imparatoriçenin, kendisiyle de yatması için yalvardığını anlatıyordu. Ayrıca Viyana'daki arkadaşlarına Marie Antoinette'in onurunu zedeleyen mecmuaları da göstermişti. Kardinal Richelieu'nun izinden gitmek ve onun gibi Fransa başbakanı olmak istiyordu. Bunun için Marie Antoinette ile arasını düzeltmek zorundaydı, zira bu göreve ancak kral veya kraliçe tarafından atanabilirdi ve Marie Antoinette bunun gerçekleşmesine her fırsatta engel oluyordu.
Servetini yitirmiş bir aristokrat olan kontesi , kardinalin bu konudaki arzusunun ve çaresizliğinin farkına vardı. Durumu kendi lehine çevirip ufak bir servet edinmesini sağlayabilecek dâhiyane bir plan yaptı ve kardinalin metresi oldu.
Marie Antoinette, kraliyet kuyumcusu tarafından kendisi için yapılan muhteşem bir elmas gerdanlığı satın almak istemedi. Gerekçesi de çok pahalı olması ve kraliyet deniz kuvvetlerinin paraya ihtiyacı olmasıydı. Israr eden kraliyet kuyumcusunu da şu sözlerle azarladı: "Ben size mücevher ısmarlamadım, daha da ötesi, elmas koleksiyonuma bir karat daha eklemek istemediğimi defalarca söyledim. Ben satın almak istemeyince kral satın almak istedi ama hediye olarak da kabul etmeyeceğimi belirttim. Lütfen tekrar sormayınız."
kontesi, Rohan kardinali 'yi, Marie Antoinette'in çok samimi bir arkadaşı olduğuna inandırdı. Marie Antoinette'in aslında bu elmas gerdanlığı gizliden gizliye çok istediğini söyledi. Kardinal, gerdanlığı kraliçeye götüreceğini düşünerek kontese bir miktar para verdi. Ödemeyi taksitle yapacaktı. Kraliyet kuyumcusu da parasının sonradan ödeneceğini düşünerek 1.6 milyon gerdanlığı teslim etti (500 kg. altın veya 24 Ekim 2006 kuruna göre 93 milyon dolara denk). Motte kontesinin kocası elmas kolyeyi alarak kayıplara karıştı. Ancak ödeme günü gelince gerçek ortaya çıktı.
Olayla ilgili olarak birçok kişi tutuklandı. Kardinal aklandı. Kontes kırbaçlandı, vesikalandı ve fahişeler hapishanesine atıldı. Kontesin kocası, gıyabında mahkûm edildi. Marie Antoinette, her ne kadar skandalla alakası olmadığını söylediyse de halkın gözündeki imajının biraz daha zedelenmesine engel olamadı. Bu olay, Fransız Devrimi'ne giden yolda, halkın gözündeki monarşinin kokuşmuşluğu inancını pekiştirdi.
Olayın yaşattığı stres nedeniyle kraliçe erken sancılandı ve ikinci kızı Sophie Hélène Béatrix'i birkaç hafta erken doğurdu.
Fransız Devrimi için geri sayım
Elmas gerdanlık olayının yarattığı politik facia yetmiyormuş gibi, kraliyet ailesi bir de ölüm haberiyle sarsıldı. 1787'de, Marie Antoinette'in en küçük kızı Sophie-Béatrix, birinci doğum gününden kısa süre önce öldü. Bu haberle yıkılan kraliçe, bebeğin cansız bedenine sarılarak saatlerce ağladı.
Kısa süre sonra kraliyet doktorları, büyük oğlu 'in tüberküloz hastalığının son aşamalarında olduğunu bildirdiler. Marie Antoinette, acı içinde kıvranarak ölen oğlunun yanıbaşından son ana kadar ayrılmadı ve ona bizzat bakıcılık etti.
Yetersiz vergilendirme ve ülke sınırları dışındaki bitmek bilmeyen savaşlar nedeniyle Fransız hükûmeti çok ciddi borç yükü altındaydı. Kral, durumun vahametini görüşmek üzere soyluları topladı. "" olarak bilinen bu toplantıdan hiçbir sonuç alınamadı. XVI. Louis, başka çaresi kalmadığı için 1789'da ""ni topladı. (Estates-General), Fransız halkının temsilciler meclisi idi ve son olarak 1614'te XIII. Louis tarafından toplanmıştı.
Sınıflar Meclisi, görüşmelerin daha ilk gününden itibaren reform yaygarası koparmaya, monarşiyi ve politikalarını eleştirmeye başladı. Bu arada kraliyet ailesinin dikkati başka yönlere çevrilmişti. Veliaht prens 4 Temmuz'da, henüz yedi yaşındayken öldü. Kral klinik depresyon nöbetleri geçirmeye başladı. Kraliçe çok üzgündü. Düşmanları gecikmeden, Marie Antoinette'in öz oğlunu zehirlettiği dedikodusunu yaydı.
Versay'daki aşırı kralcı kesimler, 'ne hem çok kızgındı, hem de onlardan çekiniyorlardı. Marie Antoinette, reform yanlılarının monarşiyi kaldırma planları yaptığından şüphelenmeye başlamıştı. 11 Temmuz'da Marie Antoinette ve kayınbiraderi kont , kral XVI. Louis'yi, liberal başbakan 'i görevden alarak yerine Marie Antoinette'in arkadaşı olan baronunu atamaya ikna ettiler.
Baron Breteuil, Roma Katolik Kilisesi mensubu tutucu bir Hristiyandı ve sıkı bir monarşistti. Kraliyet karşıtları, düşmanlarına karşı aslında çok hoşgörülü olan başbakanı, zalim bir diktatör olarak tanıttılar. Propaganda işe yaradı ve Paris'te, kraliyet yanlılarının şehir halkını itaate zorlamak için askeri güç kullanacağı korkusu baş gösterdi.
14 Temmuz 1789'da, Paris'te kalabalık bir grup, kraliyet otoritesinin sembolü hâline gelmiş olan 'ne yürüdü ve kontrolünü ele geçirdi. Hapishane müdürü ve aşırı-sağ görüşlü iki politikacı linç edildi. Haberler gece yarısına kadar Versay Sarayı'na ulaşmadı. Olanları duyduğunda "Bu bir isyan mı?" diye soran kral XVI. Louis'ye dük şu cevabı verdi, "Hayır efendim, bu bir devrim."
Sarayda panik baş gösterdi ve saray halkının büyük kısmı canını kurtarmak için kaçtı. Kont , suikaste uğramaktan korkarak yurt dışına kaçtı. Marie Antoinette'in arkadaşı ve çocuklarının baş mürebbiyesi kontes İsviçre'ye kaçtı. Oradan Marie Antoinette ile mektuplaşmaya devam etti. Marie Antoinette, markizi 'i yeni baş mürebbiye olarak atadı. Sağ kalan çocukları, prenses ve yeni veliaht Louis Charles'dı.
Marie Antoinette de saraydan uzaklaşmak istiyordu. Bunca sorun varken Paris'e bu kadar yakın kalmak akıllıca gelmiyordu. Kral'ın, Saint-Cloud'daki veya Compiègne'deki başka herhangi bir şatoya taşınma emri vereceğini ümit ediyordu. Eşyalarını bile toparlamıştı ancak kral taşınmayacaklarını söyledi. Kraliçe eşine karşı gelemedi ve onu tek başına bırakmaya da gönlü razı olmadı.
XVI. Louis sonradan, henüz fırsat varken Versay'ı terk etmeyerek ne büyük bir hata yaptığının farkına varacaktı. Sarayda kalma kararı, müteakip yıllarda tüm ailesini, acıların ve travmaların kucağına atacaktı.
Versay'ın düşüşü
Saray mensuplarının şehrin tüm tahılını depolarda sakladığı söylentileri yayılmıştı. Kalabalık bir grubun Versay Sarayı'na yürümekte olduğu haberi saraya aylar sonra ulaştı. 5 Kasım'da karahaberi duyan Marie Antoinette, sarayı terk etme isteğini yineledi, ancak kral kabul etmedi.
Sarayın en az sevilen şahsı olduğunu bilen Marie Antoinette, o geceyi eşinden ayrı geçirme kararı aldı. Baş mürebbiye markiz Tourzel'e, herhangi bir tehlike durumunda çocuklarını derhal krala götürmesi emrini verdi.
Sabahın erken saatlerinde kalabalık grup saraya girdi. Kraliçenin muhafızlarını katlettiler. Kraliçe ve yardımcıları canlarını kıl payı kurtararak kaçtılar. Soluğu sarayın merkezinde, kralın yatak odasında aldılar. de oradaydı. Çocuklar da gelince kapılar kilitlendi.
Bu arada kalabalık sarayın avlusunda toplandı ve kraliçenin balkona çıkmasını istedi. Marie Antoinette sabahlığıyla ve yanında iki çocuğu ile balkona çıktı. Kalabalık, çocukları içeri göndermesini istedi. Kraliçe yaklaşık on dakika boyunca, üzerine silahlar doğrulmuş bir hâlde balkonda tek başına bekledi. Daha sonra başıyla kalabalığı selamlayıp içeri girdi. Kalabalığın bir kısmı, cesaretine hayran kalıp "Vive la Reine!" ("Kraliçemiz çok yaşa!") diye slogan attı.
Kraliyet ailesi, kalabalık grupla beraber Paris'e dönmeye zorlandı. Harabeye dönmüş, XIV. Louis'den beri kullanılmamış olan Sarayı'na götürüldüler. George Washington'un yanında savaşmış, Amerikan düşüncelerini benimsemiş liberal bir aristokrat olan Fayette markizi , kraliyet ailesinin güvenliğinden sorumlu oldu. Kraliçeyle tanıştığında lafını sakınmadan "Majesteleri şu an bir tutuklu. Evet, öyle. Artık kendi "Şeref Muhafızları" olmadığı için kraliçe bir tutukludur" dedi. Kralın kız kardeşi , erkek kardeşi Provence kontu da tutuklular arasındaydı. Lamballe prensesi, markizi ve saray hizmetkârlarının bir kısmı, kraliçeyi terk etmeye yanaşmadılar.
Kraliçe, arkadaşlarını ikna edebilmek için, Avusturya büyükelçisine "Ben iyiyim, endişelenmeyiniz" yazan bir not gönderdi. Tekrar halk önüne çıktığında sakin, serinkanlı ve mağrurdu.
Cumhuriyetçi bir monarşi
Marie Antoinette, uzlaşma ihtimali konusunda devrimin başından beri şüpheciydi. Buna rağmen, krizin barışçıl yöntemlerle aşılması konusundaki umudunu da yitirmemişti. gibi bazı cumhuriyetçiler kraliçenin düştüğü kötü duruma üzülüyor, birçoğu da asaletine hayranlık duyuyordu. Kraliçenin pek değer vermediği Mirabeau kontu, birçok kişiye, kraliçenin cesaretinden ve "erkek gibi" güçlü karakterinden etkilendiğini söylemişti.
Normal hayata dönebilmek için, 'e hayır kurumlarının temsilcilerini davet etmeye başladı ve Paris'in yoksul çocuklarının acılarını dindirebilmek için yaptığı bağış ve himayelerine devam etti. Ayrıca çocuklarıyla, özellikle de "Benim sevgili lahanam" diye hitap ettiği dofenle (veliaht prens) daha fazla vakit geçirmeye başladı.
Halk arasında kraliçeye duyulan öfke öylesine güçlüydü ki, öz kızının komünyonuna kılık değiştirerek katılmak zorunda kalmıştı. Geleneksel olarak prensese, bu ilk komünyonunda muhteşem bir elmas takı seti armağan edilirdi ancak kral XVI. Louis ve Marie Antoinette, "halkı ekmeksiz bırakmaktansa, prensesi elmassız bırakmak yeğdir" diye düşündüler.
Bu arada , Fransa'yı anayasal monarşiye dönüştürecek anayasayı hazırlıyordu. Marie Antoinette, Millî Asamble'nin seçkin üyelerinden biri olan ve kraliyet otoritesini yeniden güçlendirmeyi arzulayan Mirabeau kontu ile gizli görüşmeler yapıldığının farkına vardı. Mirabeau kontuna olan güvensizliği, kralın, onun tavsiyelerini dinlemesine engel oldu. Rus çariçesi II. Katerina Marie Antoinette'e, halkın şikâyetlerine kulak tıkamasını öğütleyen bir mektup yazdı ve mektubunda "İt ürür, kervan yürür" dedi. Kralın kız kardeşi , yeni düzenden duyduğu hoşnutsuzluğu dile getirmekten çekinmiyordu. Sürgündeki kardeşi kont gibi o da Fransız Devrimi'nden çok çekiniyor, iç savaşın kaçınılmaz olduğunu öngörüyordu.
Kraliyet ailesi 14 Temmuz'da, istemeyerek de olsa Bastille'in düşüşünün yıldönümü kutlamalarına katıldı. Kraliçe, "Zulüm ve acıya dair her şey" diye tarif ettiği kutlamalara katılmak zorunda kaldı. Kralın liberal kuzeni Orleans dükü İngiltere'den döndü ve halka açık bir şekilde devrimcileri desteklediğini açıkladı. Marie Antoinette'ten nefret ediyordu. Kraliçe de onun devrimi kullanarak tacı ele geçirmeye çalıştığını düşünüyordu. Aşırı kralcılar, Versay kuşatmasını, Marie Antoinette'i astırabilmek için onun organize ettiğini fısıldaşıyorlardı. Dük Paris halkından aşırı bir destek ve sevgi gördü. Ancak dükün İskoçyalı metresi gizli bir kralcıydı ve sonradan Belçika'ya kraliçe adına özel görevle gittiğini kabul edecekti. Kralın sürgündeki başbakanı gibi davranan baronuna kralın ve Marie Antoinette'in mesajlarını taşımıştı. Kral kronik halsizlikten ve periyodik depresyondan muzdaripti. Kraliçenin resmî evraklarda sahtecilik yaptığına ve Kralın mührünü kullanarak Breteuil baronu ile yazıştığına dair yaygın bir kanı vardır.
Saray ve devrimciler arasındaki uzlaşma ümidi, 1790'da Ruhban Sınıfının Medeni Kanunu'nun yayımlanması ile iyice soluklaştı. Bu belge, Roma Katolik Kilisesi'nin tarih boyunca süregelen uygulamaları ve ayrıcalıklarına cumhuriyetçi bir saldırı niteliği taşıyordu. Marie Antoinette bu haberi işittiğinde markizine, "Kilise, kilise... Sırada biz varız" dedi.
1791'e gelindiğinde kral ve kraliçe, ihtilalin Fransa'yı tamamen yok edeceğine kanaat getirmişlerdi. Doğu Fransa'da monarşistlerin kalesi durumundaki 'ye kaçmaya karar verdiler. Orada taraftarlarını ve dış destekçilerini organize edeceklerdi. Kutsal Roma İmparatoru II. Leopold, Rus Çariçesi II. Katerina, İsviçre Kralı III. Gustav ve Prusya Kralı askeri yardım sözü vermişlerdi. Eğer kaçarlarsa, ihtilalcilerle anlaşmaya da varabilirlerdi, ama şu anki durumda, güç kullanmaktan başka çare yoktu.
Kraliyet ailesinin kaçış teşebbüsü başarısızlıkla sonuçlandı. kasabasında at arabasının atları değiştirilirken cumhuriyetçiler kralı paraların üzerindeki resimlerinden tanıdılar. Sarayı'na geri götürüldüler. Bundan sonra Kral ve kraliyet ailesinin tamamı devrim'in düşmanı ilan edildi.
Marie Antoinette, sarayın hızla kan kaybedişini durdurmak için Asamble içerisindeki anayasal monarşist kesimin lideri durumundaki ile gizlice görüşmeye başladı. Barnave, kralı Eylül 1791'de yeni anayasayı alenen kabul etmesi konusunda ikna etti ama kraliçe, Barnave'nin bu çabalarını, kardeşi Kutsal Roma İmparatoru II. Leopold'u Fransa'ya ihtilal karşıtı bir haçlı seferi başlatması konusunda sıkıştırarak baltaladı.
Kral ve kraliçe, kraliçenin akrabalarının yönettiği Avusturya Fransa'yı hemen işgal eder ve isyanları bastırırsa monarşi yeniden kurulur diye umuyorlardı ancak sonuç felaket oldu. Fransa'yı işgal eden Avusturya-Prusya ordusunun komutanı Brunswick dükü , kraliyet ailesine en ufak bir zarar gelirse Paris'i yakıp yıkacağını belirten bir manifesto yayınladı. Devrimcilerin buna tepkisi çok çabuk ve zalimce oldu. Saraya duydukları öfke ve nefret bir kat daha arttı ve ilk iş olarak 'e saldırdılar (10 Ağustos 1792).
Marie Antoinette gerekirse tek başına asilerin karşısına çıkmaya karar verdi. Hizmetkârları, hiç olmazsa çocuklarının hatırına kaçması için yalvardılar. Kraliçe gönülsüz olarak sarayı terk etti ve 'nin merkezi olan saraya yerleşti. Kraliyet ailesi 'i terk ettikten sonra saraya ulaşan asiler, sarayın 'nı katlettiler. Tuileries Valisi Markiz , devrimciler tarafından idama mahkûm edildi ancak 'un yardımıyla, ağır yaralı olarak kaçmayı başardı.
XVI. Louis 13 Ağustos'ta cumhuriyetçiler tarafından tutuklandı ve yaklaşık bir ay sonra, 21 Eylül'de monarşiyi feshetti. Kraliyet ailesi, çocuklar ve Prenses de dahil olmak üzere Paris'teki 'nde hapsedildi. Kraliyet yanlıları tarafından kaçırılmamaları için çok sıkı güvenlik önlemleri alındı.
Kraliyet ailesinin hapsedilmesinin ardından Paris şiddetin merkezi hâline geldi. Asiler hapishaneleri işgal ettiler ve kraliyet yanlısı olduğundan şüphelendikleri herkesi katlettiler. Marie Antoinette'in çok sevdiği arkadaşı Prenses Lamballe yakalandı ve kraliçeye bağlılık yemininden vazgeçmesi istendi. Reddedince, kafasına çekiçle defalarca vurularak katledildi. Bazı kaynaklara göre, parçalanıp kafası kazığa geçirildi ve Marie Antoinette'in penceresi önüne getirildi. Bu korkunç manzarayı gören Marie Antoinette fenalık geçirerek bayıldı. Ancak otoriteler, Prenses Lamballe'in cesedi kendilerine getirildiğinde giyinik ve tek parça hâlinde olduğunu belirtmişlerdir.
Louis, 11 Aralık'ta vatana ihanet suçuyla yargılandı. 17 Ocak'ta ölüm cezasına çarptırıldı. Ölüm cezası yönünde oy kullananlardan birisi de Orleans dükü idi. Devrik krala ailesi ile son kez yemek yemesi için izin verildi. Louis henüz çocuk yaştaki oğlunu öç almaması için tembihledi. Marie Antoinette, yemekten sonraki birkaç saati kocasına ve oğluna sarılmış vaziyette geçirdi. abisine sarılırken Marie Antoinette histerik bir şekilde ağlıyordu. Louis ertesi gün giyotinle idam edildi. Kalabalığın tezahüratlarını duyan Marie Antoinette olduğu yere yığıldı ve uzun süre konuşamadı.
Tutukluluk süreci ve yargılanması
Kocasının öldürülmesinden sonra Marie Antoinette, hiçbir zaman kendine gelemedi. Kızı, "Kalbinde hiçbir ümit kırıntısı kalmadı. Yaşıyor mu, ölü mü belli değil" demişti. Bayılma ve spazm nöbetleri geçiriyordu. İştahını tamamen yitirmiş, aşırı kilo kaybetmişti.
3 Temmuz 1793 gecesi, bir grup hükûmet yetkilisi Marie Antoinette'in oğlunu götürmek üzere hücreye geldi. Küçük veliaht, sürgündeki kraliyet yanlıları tarafından XVII. Louis ilan edilmişti. Bu nedenle cumhuriyetçi hükûmet, henüz sekiz yaşındaki çocuğu ayrı bir yerde tutmaya karar verdi. Louis histerik bir şekilde ağlayarak annesinin arkasına saklandı ve oğluna kalkan olan Marie Antoinette, iki saat boyunca onu yetkililere teslim etmedi. Sonunda yetkililer 'yi idam etmekle tehdit edince pes etmek zorunda kaldı. Kraliçe o günden sonra oğlunu bir daha göremedi. Kısa süre sonra Marie Antoinette'in yargılama süreci başladı. Küçük Louis annesinden ayrılmasından iki yıl sonra, 1795'te, hapishanede öldü.
Kraliçe, 2 Ağustos 1793 günü, sabaha karşı saat ikide gardiyanlar tarafından uyandırıldı ve üzerini giyinmesi söylendi. Kızından ve görümcesinden ayrılarak Hapishanesi'ne transfer edildi. Marie Antoinette'e, X. yüzyıl Fransız krallarından Hugues Capet (Pelerinli Hugues)'ten esinlenerek "Pelerinli Dul" lakabı takılmıştı. Bazen de basitçe "280 no.lu mahkûm" diye hitap ediyorlardı. isimli bir köylü kızı, Marie Antoinette'e yardım etmesi için tahsis edilmişti ama kraliçe, hemen hemen hiçbir şey istemiyordu.
29 Ağustos 1793'te, 'den sadık bir destekçisi olan kraliçeyi ziyaret etti. Bir karanfil çiçeğinin taç yaprağına sakladığı notta, kraliçeyi çok yakında kaçıracaklarını söylüyor ve hazırlıklı olmasını salık veriyordu. Kraliçenin bir parça kağıda iğne başı ile yazdığı cevap gardiyanlarca ele geçirildi ve tarihe "" olarak geçen bu hadise, kraliçenin güvenliğinin daha da sıkılaştırılmasına neden oldu.
2 Eylül'de cumhuriyetçi siyaset adamı ve gazeteci Jacques Hébert, 'ne, "(Okuyucularıma) Antoinette'in kellesi sözünü verdim. Eğer bu iş geciktirilirse, kendim gider keserim" dedi. Cumhuriyetçilerin çoğu Marie Antoinette'ten ölesiye nefret etmeye başlamıştı ve onu ölü görmekte kararlıydılar.
14 Ekim'de yargılanmasına başlandı. Mahkeme salonuna girdiğinde, herkes şoke oldu. Erken yaşta çökmüş, bir deri bir kemik kalmış, bitkin ve harap bir vaziyetteydi. İddia makamı kırk tane şahiti davet etti. Elmas gerdanlık olayı ve sarayın kuşatması esnasında 'nı sarhoş ettiği iddiaları gündeme geldi. En korkunç iddia ise Jacques Hébert'den geldi. Hébert kraliçeyi, öz oğluna cinsel taciz yapmakla itham etti. Sessiz kalan Marie Antoinette, yanıtlaması için baskı yapıldığında, "Eğer yanıt vermediysem bu, bir anneye yapılan böyle bir suçlamayı, doğanın kendisinin bile yanıtlamayacağındandır" dedi.
Jüriden, şu sorulara yanıt aranması istendi:
Bir kısım kişiler tarafından cumhuriyetin harici düşmanlarıyla ve yabancı güçlerle iletişim kurulduğu ve ortak hareket edildiği iddiaları doğru mudur? Bu iletişim ve ortaklık, onlara para yardımı yapılmasını, Fransız topraklarına girme izni verilmesini ve ordularının ilerleyişine imkân sağlanmasını mı kapsamaktadır?
Avusturyalı Marie Antoinette, pelerinli dul, bu ortaklıklarda yer alıp, bu iletişimleri kurmuş mudur?
Vatandaşları birbirlerine karşı silahlandırıp cumhuriyeti iç savaşa sürükleme amacı güden komplo teorileri ve senaryoları gerçekten mevcut mudur?
Marie Antoinette, pelerinli dul, bu komplo teorileri ve senaryolarının hazırlanmasında yer almış mıdır?
Jüri, oy birliğiyle Marie Antoinette'i suçlu buldu ve 15 Ekim tarihinde, vatana ihanet suçuyla ölüm cezasına çarptırıldı. Hapishanesi'ne geri götürüldü. Görümcesi 'e "Vasiyet" olarak bilinen son mektubunu yazdı. Bu mektupta ailesine ve arkadaşlarına olan sevgisini dile getirdi ve çocuklarına öcünü almaya çalışmamaları için yalvardı.
İdamı ve defnedilmesi
15 Ekim 1793 günü İdam edileceğini öğrendiği zaman, üzüntüden saçlarının bir gecede beyazladığı rivayet edilir.[] 16 Ekim 1793 sabahı, bir gardiyan saçlarını kesmek ve ellerini arkadan bağlamak için geldi. Alelade, römorklu bir at arabası ile Paris sokaklarında bir saatten fazla dolaştırılarak Devrim Meydanı'na (Concorde Meydanı) getirildi. Arabadan yavaşça indi ve giyotine şöyle bir baktı. Kendisine eşlik eden papaz kulağına, "Bu an madam, cesaretinizi kuşanmanız gereken andır" dedi. Marie Antoinette papaza dönerek gülümsedi ve "Cesaret mi? Tüm sıkıntılarımın sona ereceği bu an, cesaretimin yüzümü kara çıkaracağı an değildir" dedi. Bir söylentiye göre daha sonra cellatın ayağına bastı ve "Özür dilerim mösyö, istemeden oldu" dedi. Cellatla dalga geçtiği için ceza olarak çırılçıplak soyuldu.
12:15'te idam edildi ve başı, çığlıklar atan kalabalığa gösterildi. Marie Antoinette, XVI. Louis ve Madam 'in (Louis'nin kız kardeşi) cesetleri bugünkü 'nin bulunduğu yere tekabül eden büyük mezarlığa gömüldü ve üzerleri kireçle örtüldü. Bourbonlar'ın yönetime gelmesinden sonra (1814) cesetler bulunmaya çalışıldı. 21 Ocak 1815'te birkaç kemik, grileşmiş bir öbek kalıntı ve bir jartiyer bulundu. Kalıntılar, Fransız kraliyet ailelerinin ebedi istirahat mekanı olan 'nın yeraltı türbesine nakledildi.
Ünvanları
- Ekselansları Avusturya Arşidüşesi Maria Antonia. Bu unvanı, henüz 10 yaşındayken, kendisini çalışmalarına ve ülkesine adadığı için, annesi Maria Theresa tarafından verilmişti.
- Ekselansları Fransa Dofini
- Fransa ve Navarre Kraliçesi Marie Antoinette
Ünü
Marie Antoinette tarih sayfalarına, sığ, zayıf karakterli ve keyfine düşkün bir kişi olarak geçti. Sadece kraliyet yanlıları onu bir "şehit" olarak gördüler ve farklı değerlendirdiler. Sonraki yıllarda cesedinin kalıntılarını bularak Bourbonlar Hanedanı'nın Paris'teki türbesine defnettiler. Ayrıca XVI. Louis'nin ve bir yıl sonra 1794'te idam edilen kızkardeşi 'in cesetlerini de buldular.
Bununla birlikte ilerleyen zamanlarda Marie Antoinette'e genel bakış açısı biraz değişti. 1933'te Stefan Zweig tarafından bir biyografisi yazıldı. "Marie Antoinette: Sıradan Bir Kadının Portresi" isimli kitapta, kraliçenin, hayatının son yıllarında kazandığı ihtişamı, sıra dışı cesaretine borçlu olduğu anlatılmaktadır. Bu kitap sonradan Norma Shearer'in başrolünü oynadığı başarılı bir film olarak uyarlanmıştır.
ve gibi Fransız tarihçiler, daha eleştirel birer Marie Antoinette portresi çizmişlerdir ancak onların yorumları elbette ki Marie Antoinette'in hayatta iken karşılaştığı zehirli eleştiri oklarıyla kıyaslanamaz.
Bununla birlikte yakın zamanlarda Marie Antoinette, zayıflıklarından ziyade, güçlü yönleri ile gündeme gelmeye başlamıştır. Deborah Cadbury, XVII. Louis'nin biyografisinde, Marie Antoinette'in ailesine düşkünlüğünden övgü ile bahsetmiştir. Ve yine , Fransız monarşisinin çöküşüne dair siyasi çalışmalarında şöyle demiştir, "XVI. Louis ve Marie Antoinette genellikle zayıf ve mütereddit olarak resmedilmişlerdir. Tam aksine; 1789 ve 1792 yılları arasındaki politikaları tamamıyla istikrarlı ve muhafazakârdır. İnançları uğruna ölmeye hazırdılar ve en nihayetinde öldüler."
Marie Antoinette'a dair en kapsamlı biyografi İngiliz tarihçi, Leydi Antonia Fraser tarafından hazırlanmıştır. "Marie Antoinette: Yolculuk" isimli kitabı ilk olarak 2001 yılında yayınlanmış ve anında en çok satan kitap olmuştur. Kitap daha sonra 2006 yapımı bir hollywood filmine uyarlanmıştır. Fraser'in kitabını okuyan tarihçi , Marie Antoinette'in, "bir günahkardan çok, çok günahı alınmış bir kadın olduğu" sonucuna vardığını belirtmiştir.
Marie Antoinette'in hayatı, 'in, ilk basımı 1997'de yapılmış olan "Trianon" isimli romanına ilham kaynağı olmuştur. Vidal'in çok kapsamlı araştırmalarına dayanan roman, Marie Antoinette ve XVI. Louis'nin Versay'daki ihtilal öncesi yaşamlarını anlatır ve haklarındaki yanlış anlaşılmaları düzeltmeye çalışır. Trianon'u devam niteliğindeki "Madame Royale" (Kraliyet Hanımefendisi) isimli roman takip etmiştir. Bu roman kızları, Prenses 'un yaşamından esinlenerek yazılmıştır.
Marie Antoinette efsanesinin yakın zamanlara kadar göz ardı edilen bir başka yönü de, onun yaşadığı dönemin en önemli moda ikonlarından ve trend yaratıcılarından biri olmasıdır. Vogue dergisinin Eylül 2006 sayısı, Sofia Coppola'nın 2006 yapımı "Marie Antoinette" filmi ile ilgiliydi ve Marie Antoinette'in modaya katkıları konusunda bir makale içeriyordu. En dikkate değer katkısı "puf" adı verilen aristokratik saç modelidir. Bu modelde saç mümkün olduğunca havaya kaldırılır, pudralanır, yanlara lüle lüle dökülür ve kurdelalarla, tüylerle süslenir. Değişik faaliyetler için değişik puflar icat edilmişti ve Marie Antoinette'in imzası hâline gelen bu model, zamanla tüm aristokrat bayanlar arasında yayıldı. Marie Antoinette'in moda geleneklerine getirdiği bir başka yenilik de, çoğunluğun aksine, şahsi moda tasarımcısının aynı anda birkaç müşterinin siparişlerini hazırlamasına izin vermesidir. Bu sayede modadaki değişimlerden haberdar olabiliyordu.
Günümüz tarihçilerinin, üzerinde en fazla tartıştığı konu, İsveçli aristokrat Kont Axel von Fersen'in Marie Antoinette ile olan ilişkisidir. Saray halkı bu ikilinin sevgili olduğuna dair dedikodular yaymışlardı. İkilinin çok yakın oldukları ve kont Fersen'in, onu hapisten kurtarabilmek için kendi hayatını riske attığı doğrudur. Evelyn Farr ve Antonia Fraser gibi bazı tarihçiler, Fersen'in günlüğünde, sevgilileri ile beraber olduğu zaman attığı "Resté là" (Yatma) başlığına dayanarak, ikilinin cinsel ilişkide bulunduklarından emin olduklarını belirtirler. Bununla beraber diğer tarihçiler bu konuda elle tutulur bir kanıt olmadığını belirtirler. Ayrıca dofen 'ın, Fersen'in çocuğu olduğu iddiaları vardır ancak Fersen'in biyografisini hazırlayan Deborah Cadbury, bu iddiayı tamamen saçma bulmaktadır.
Edebiyatta Marie Antoinette
1845'te Alexandre Dumas tarafından yayınlanan "Le Chevalier de Maison-Rouge" isimli romanda Marie Antoinette, narin ve nazik bir kadın olarak resmedilir ve yargılanması esnasında, asaletini ve zarafetini muhafaza ettiği belirtilir. Roman ayrıca, genç bir cumhuriyetçi iken kendisini kraliçeyi hapisten kurtarmaya çalışan kraliyet yanlısı bir senaryonun ortasında bulan, Maurice Lindey'in maceralarınını da anlatır. Romandaki olaylar, daha önce bahsi geçen "karanfil olayı"ndan esinlenmiştir.
Bunun dışında çeşitli modern romanlar da kraliçenin yaşamından esinlenilerek yazılmıştır; popüler edebiyatın "Marie Antoinette'in Gizli Günlüğü"nden (The Secret Diary of Marie Antoinette) tutun da, Katolik kilisesinin etkisinin hissedildiği "Trianon" romanına kadar. Fransız tarihçi Chantal Thomas'ın romanı "Les Adieux á la Reine" Marie Antoinette'in Versay Sarayı'ndaki son üç gününü oldukça gerçeğe uygun bir şekilde yansıtır.
Marie Antoinette'in ilk gençlik yıllarını anlatan "Kraliyet Günlükleri" serisi, küçük çocuklara Marie Antoinette'i basit ve eğlendirici bir şekilde öğretmeyi amaçlamıştır.
Sinemada Marie Antoinette
Tarihi bir ikon hâline gelen Marie Antoinette'i konu edinen birçok sinema filmi yapılmıştır. En meşhuru, 1938 yapımı Marie Antoinette'dir. Stefan Zweig'in Marie Antoinette biyografisi baz alınarak MGM stüdyolarında hazırlanan film, milyonlarca dolara mal olmuştur. Üç saatten biraz uzun olan film, dekorları ve kostümleri sayesinde, kısa sürede büyük bir hit olmuştur.
Başroldeki aktris Norma Shearer, Marie Antoinette'in hayatını her yönüyle araştırmış ve rolüyle adeta özdeşleşmiştir. Bugün bile onun canlandırdığı Marie Antoinette portresi canlılığını ve doğallığını korumaktadır. Bu rolüyle Oskar'a aday gösterilmiş ancak Oskar'ı, Jezebel filmindeki rolüyle, Bette Davis'e kaptırmıştır. Hala birçok kişi, Norma Shearer'in sinemada Marie Antoinette karakterine son noktayı koyduğunu düşünmektedir. Film Arjantin'de Eva Perón'un öyle çok beğenisini kazanmıştır ki, Perón saçlarını sarıya boyatmıştır.
Marie Antoinette karakteri ve Napoléon Bonaparte'ı konu alan birkaç Fransız filminde de kullanılmıştır.
Daha önce bahsi geçen "elmas gerdanlık olayı" iki filme konu olmuştur. Bunlardan ikincisi 2001 yapımı "The Affair of the Necklace"dır. Kontesin lehine gerçekleri saptıran aşırı romantik film, eleştiri yağmuruna tutulmuştur. Joely Richardson'ın Marie Antoinette'i canlandırdığı filmde ayrıca Hilary Swank, Jonathan Pryce, Adrien Brody, Brian Cox ve Christopher Walken rol almıştır.
Ettore Scola'nın "La Nuit de Varennes"i (1982) XVI. Louis ve Marie Antoinette'nin başarısız kaçma teşebbüsünü işler.
1989'da Fransız tarihçi André Castelot "L'Autrichienne" (Avusturyalı) adlı filmin senaryosunu yazmıştır. Fransız Devrimi esnasında Marie Antoinette'in devrimciler tarafından "Avusturyalı kaltak" olarak adlandırılmasından esinlenen film Pierre Granier-Deferre tarafından yönetilmiştir. Başrolünü Alman şantöz Ute Lemper'in oyandığı film 1793'teki mahkeme kayıtlarına dayandırılmıştır.
1995'te James Ivory tarafından yapılan, "Jefferson in Paris" (Jefferson Paris'te) adlı film, Fransız Devriminden önceki dönemde Amerika'nın Fransa büyükelçisi Thomas Jefferson'un başından geçenleri anlatır. Başrolünü Nick Nolte'in oynadığı filmde Marie Antoinette Charlotte de Turckheim tarafından ve XVI. Louis Michael Lonsdale tarafından canlandırılmıştır.
Amerikalı yönetmen Sofia Coppola'nın Antonia Fraser'ın biyografisinden uyarladığı "" adlı filmin çekimlerine 2005 yılında başlanmış ve bazı sahneler Versay Sarayı'nda çekilmiştir. Kirsten Dunst Marie Antoinette'i, Jason Schwartzman XVI. Louis'yi, Asia Argento 'yi, Rip Torn XV. Louis'yi ve Marianne Faithfull, Marie Antoinette'in annesi İmparatoriçe Maria Theresa'yı canlandırmıştır. Film ilk kez Cannes Film Festivali'nde gösterilmiş (2006), seyircilerin kuvvetli alkışını almış ve bir grup izleyici tarafından yuhalanmıştır. En iyi kostüm dalında Oscar ödülünü almıştır.
Kapsamlı okuma
- , Louis ve Antoinette (1974)
- Stanley Loomis, The Fatal Friendship (Marie Antoinette ve Kont Fersen arasındaki ilişkiyi inceler. Özellikle de kaçma teşebbüsünü ele alır.)
- Antonia Fraser, Marie Atoinette, The Journey (2001)
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Marie Antoinette ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Wikimedia Commons'ta Marie Antoinette ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- İngilizce Vikipedi, Marie Antoinette maddesi 3 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Memoirs Of The Court Of Marie Antoinette, Queen Of France 21 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Kraliçenin baş hizmetkarı Madam Campan'ın anıları, Project Gutenberg
- Memoirs of the Courts of Louis XV and XVI. Being secret memoirs of Madame Du Hausset, lady's maid to Madame de Pompadour, and of the Princess Lamballe — Complete 30 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .Project Gutenberg'den tam metin
- Marie-Antoinette 16 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., PBS
- Marie-Antoinette (2006) 15 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., İnternet film veritabanı
- "Ekmek yoksa pasta yesinler!" kimin sözü? 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b . 30 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2007.
- ^ a b c . 9 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2007.
- ^ Fraser,Antonia "Marie Antoinette", 2001, Anchor basımı
- ^ . 11 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2007.
- ^ Fraser,Antonia "Marie Antoinette", 2001, Anchor basımı, s.37-38
- ^ . 12 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2007.
- ^ "ladyreading.net Marie Antoinette chronology". 18 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Haziran 2007.
- ^ Fraser, s. 53
- ^ The New Yorker: From the Archive: Books, yazar Francine du Plessix Gray, The Child Queen[]
- ^ "Marie-Antoinette, or the Private Life of a Queen,", L'Histoire, s. 74-85
- ^ A: Last Words of Real People[]
- ^ "rogerebert.com, Cannes Film Festival, Cannes #7: A real movie, yazar:Roger Ebert". 14 Kasım 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Josephe Jeanne Marie Antoinette von Habsburg Lorraine veya Maria Antonia Josepha Johanna d 2 Kasim 1755 o 16 Ekim 1793 Fransa Kralicesi ve Avusturya arsidusesi Kisaca Marie Antoinette veya Maria Antonia olarak bilinir Kutsal Roma Imparatoru I Franz ve esi Avusturya Imparatoricesi Maria Theresa nin kizidir Henuz 14 yasindayken Fransa veliahti XVI Louis ile evlendi 1774 Mayis inda XVI Louis Fransa krali olunca Marie Antoinette Fransa kralicesi oldu XVII Louis nin Kayip Dofen annesidir Fransiz Devrimi esnasinda Vatan hainligi ile suclanarak giyotinle idam edildi 1793 Marie AntoinetteMarie Antoinette in portresi 1775 Fransa KralicesiHukum suresi10 Mayis 1774 21 Eylul 1792Dogum2 Kasim 1755 1755 11 02 Viyana Kutsal Roma ImparatorluguOlum16 Ekim 1793 37 yasinda Paris Birinci Fransiz CumhuriyetiDefin21 Ocak 1815 Saint Denis BazilikasiEs ler iFransa Krali XVI Louis e 1770 o 1793 HanedanBabasiKutsal Roma Imparatoru I FrancisAnnesiMaria TheresaDiniKatoliklikImzaCocukluguMarie Antoinette in annesi Imparatorice Maria Theresa Maria Antonia nin dogumuna kadar 15 yil hukum surmus ve Avrupa nin en parlak politik figurlerinden biri olarak kabul edilmistir 2 Kasim 1755 tarihinde Viyana daki Hofburg Sarayi nda Kutsal Roma Imparatoru I Franz ve Maria Theresia nin on besinci cocugu olarak dunyaya geldi Vaftizi esnasinda Meryem onuruna Maria ismi verildi Saray yetkilisi bebegi Ufak ama tam anlamiyla saglikli bir arsiduses diye tarif etti Sarayda kendisine Madam Antoinette deniliyordu Ailenin en kucuk iki kizi Maria Karolina ve Marie Antoinette idi 1767 yilina kadar iki kiz kardese de bir dadi bakiyordu Her zaman dadilari onlara cok yakin bir sahsiyet oldu Marie Antoinette henuz kucuk bir cocuk iken uc agabeyi de Joseph Leopold ve Habsburg Imparatorlugu uzerinde etkili olmaya baslamislardi bile Bircok kraliyet evliliginden farkli olarak Marie Antoinette in ebeveynleri ask evliligi yapmislardi ve aile hayatindan oldukca zevk aliyorlardi Saray hayatinin tum resmiyetine ragmen kraliyet ailesi ozel hayatlarinda oldukca siradan bir aileydi Arsiduses Antonia annesi Marie Theresa nin oldukca siki ahlak kurallarina gore yonetilen sarayinda buyudu Marie Theresa cok guclu bir liderdi ve halki tarafindan cok seviliyordu Cocuklarinin yetistirilmesi ile elinden geldigince alakadar olmaya calisiyordu ancak programinin yogunlugu nedeniyle Maria Antonia nin yetistirilmesi murebbiyesine kalmisti Murebbiyesi bu hareketli neseli ve guzel kizi oldukca simartiyordu Antonia zamanini ders calismaktan ziyade oyun oynamakla geciriyordu Bununla birlikte muzik derslerinden cok zevk aliyordu ve iyi bir harpci ve dansci olmustu Bir iddiaya gore Maria Antonia ve bestekar Wolfgang Amadeus Mozart daha cocukken tanismislardi Genc Mozart kraliyet ailesine verdigi bir konser sonrasinda odul olarak ne istedigini soran imparatoriceden saka yollu kizi Marie Antoinette i istemisti Marie Antoinette 12 yasinda Marie Antoinette in kiz kardesleri cabucak Avrupali aristokratlarla evlendirildiler 1748 de Avusturya ile Fransa arasinda imzalanan ile iki ulke arasinda bir bucuk asirdir devam eden cekisme son buldu Bunun sonucu olarak 1756 dan 1763 yilina kadar devam eden Yedi Yil Savaslari nda Fransa ve Avusturya muttefik oldular Ittifakin surekliligini saglamak amaciyla XV Louis nin torunu ve veliahti Louis Auguste ile Avusturya Imparatoricesi Maria Theresa nin kizlarindan birini evlendirmeye karar verdiler Evlilik sirasi gelen iki ablasi cicek hastaligindan olunce henuz 14 yasinda olan Maria Antonia gelecegin XVI Louis si Louis Auguste ile nisanlandi 1769 Genc kizin Fransiz dili gelenekleri ve saray adabina dair yeterli bilgisi olmadigini fark eden annesi Maria Theresa gelecegin Fransa Kralicesini hemen hizlandirilmis bir egitime aldi Marie Antoinette in kocasi ve gelecegin XVI Louis si Louis Auguste 19 Nisan 1770 te Viyana da mustakbel esi Louis Auguste nin per procurationem bir dugunle evlendi Dugunde damadi Marie Antoinette in kardesi Maximillian temsil etti Bu damatsiz dugunun amaci Marie Antoinette in Fransa ya Avusturya arsidusesi degil Fransa dofini olarak girmesini saglamakti Boylece Fransiz halkinin onu benimsemesi daha kolay olacakti Iki gun sonra Viyana yi aglayarak terk etti Annesi Elveda sevgili kizim Fransiz halkina oyle iyi davran ki bize melek gonderdi desinler diyerek ugurladi 7 Mayis ta sadakat sembolu olarak tum Avusturyali usaklarini kiyafetlerini ve hatta arkadaslarini geride birakarak Fransiz kiyafetleri ile Dofin Marie Antoinette olarak siniri gecti Strasbourg sehrinde onuruna verilen sukran yemegine katildi Tum sehir onuruna cicekler ve isiklarla bezenmisti Birkac gun konakladiktan sonra Versay Sarayi na dogru yola cikti Versay Sarayi nda kayinpederi XV Louis ve kraliyet ailesinin diger fertleri ile tanisti Mustakbel esi veliaht Louis Auguste cok utangacti Marie Antoinette ten sadece bir yas buyuktu ve henuz romantizm veya cinsellikle tanismamisti Ayni gun kraliyet sapelinde yapilan gosterisli bir dugunle dunya evine girdiler 16 Mayis 1770 Dugunden once Marie Antoinette e geleneksel olarak Fransiz dofinine ait olan muhtesem bir mucevher koleksiyonu armagan edildi Takilarin bircogu onceki kralicelere aitti ve toplam degeri 2 milyon ediyordu yaklasik olarak 625 kg altin Ayrica elmas ve incilerle bezeli bir gelinlik hazirlanmisti Torenden sonraki yemekte tika basa yiyen damat kendisini daha az yemesi konusunda uyaran krala Nedenmis o Karnim tok iken cok daha iyi uyuyorum cevabini verdi Daha sonra cift Reims baspiskoposu tarafindan kutsanmis yatak odasina goturuldu Fakat birkac sene boyunca cinsel anlamda beraber olmadilar Marie Antoinette dugunden kisa sure sonra in tablosu Veliaht prenses olarak yasamiMarie Antoinette evliliginin ilk yedi yilinda hamile kalamadi Bu durum Louis Auguste nin veya rahatsizligindan muzdarip oldugu soylentilerinin yayilmasina neden oldu Kucuk bir operasyon gecirdi ve bir sene sonra ilk cocuklari dunyaya geldi Bu arada bu evliligin duzmece sahte bir evlilik oldugu suclamalariyla karsilastilar Genc dofin ayrica XV Louis in metresi Madam du Barry nin kotuluklerine hedef oluyordu Du Barry asil adi Jeanne Becu takimina mensuptu ve sosyete fahisesi iken kralin dikkatini cekmisti Marie Antoinette ilk baslarda onu kendine denk gormeyerek kaale almadi ancak zamanla hayati cekilmez hale geldi Du Barry kral ile Marie Antoinette in arasini bozmaya baslamisti Bunun haricinde gundelik hayati cok sikiciydi Her gun usaklar yardimiyla yataktan cikiyor usaklar tarafindan giydiriliyordu Kiyafet koduna uyan herkesin katilabilecegi halka acik aksam yemeklerinde kocasina eslik ediyordu Bu durumdan annesine Rujumu tum dunyanin gozu onunde suruyorum ellerimi tum dunyanin gozu onunde yikiyorum diyerek yakinmisti Sila hasreti ceken melankolik prenses en cok kiz kardesi Maria Carolina yi ozluyordu Bu ozlemini saray halkindan Prenses ile gidermeye basladi Prenses Therese de Lamballe zengin ve uysal tabiatliydi Ayrica Marie Antoinette e cok duskundu Therese ile tanismasindan kisa sure sonra cok guzel bir aristokrat olan kontes Polignac ile aralarinda siki bir dostluk olustu Ayrica kocasinin en kucuk erkek kardesi olan X Charles Kont d Artois ile de cok iyi anlasiyordu Muhtemelen yeterli bilgisi olmadigi ya da ilgi duymadigi icin siyasete hic karismadi Marie Antoinette i gozetlemek amaciyla annesi Maria Theresa nin gonderdigi buyukelci nun fr zehir zemberek raporuna gore Avusturya nin Fransiz siyasetine etkisi konusunda hicbir sey yapmiyordu 10 Mayis 1774 tarihinde kral XV Louis nin cicek hastaligindan ansizin olmesi uzerine Louis Auguste ve Marie Antoinette in hayatlari tamamen degisti Saray halki yeni kral XVI Louis ye ve kralice Marie Antoinette e bagliliklarini sunmak icin birbiriyle yaristi Yeni kral ve kralice diz cokup tanriya dua etti Bir iddiaya gore Louis Yuce tanrim bize kilavuzluk et ve bizi koru Ulkeyi yonetmek icin henuz cok genciz dedi Kralice on dokuz ve kral yirmi yasinda idi Tac giyme toreni ve hukumdarlikMarie Antoinette 1779 da a la Polonaise olarak adlandirilan saray kiyafeti ile Bu kiyafet cok genis bir etek kafesinin uzerine giyilirdi un portre calismasi Ekmek bulamiyorlarsa pasta yesinler sozu XVI Louis nin tac giyme toreni Paris teki ekmek kitliginin doruga ulastigi esnada Reims de gerceklesti Bu donemde soylenmis olan Ekmek bulamiyorlarsa pasta yesinler Qu ils mangent de la brioche sozu ya Marie Antoinette i kotulemek ya da sozu populer yapmak amaciyla Marie Antoinette e mal edilmistir Onun tarafindan soylendigine dair hicbir kanit yoktur Ekmek kitligindan haberi oldugunda Marie Antoinette soyle not almistir Kendi bahtsizliklarina ragmen bizlere boylesine iyi davranan bu insanlari gordukce onlarin mutlulugu icin kesinlikle daha siki calismamiz gerektigini dusunuyorum Bu gercegi kral da gormektedir Kendi adima konusmam gerekirse tac giydigim gunu yuz yil bile yasasam da hayat boyu unutmayacagim Yeni kral ve kralice tac giyme toreninin masrafina ragmen tum halk tarafindan cosku ile karsilandi XVI Louis nin taci ve Marie Antoinette in Paris in en meshur modacisi e diktirilen elbisesi 7 000 malolmustu Tac giymesinin ardindan Marie Antoinette Choiseul duku yi saraya tekrar getirmeye calisti Duk Francois Marie Antoinette e olan bagliligi ve Fransa nin Avusturya ile muttefik kalmasina verdigi destek nedeniyle Madam du Barry tarafindan uzaklastirilmisti Ancak Marie Antoinette onu geri getirme konusunda pek basarili olamadi Kral Louis Francois nin surekli olarak saraya yerlesmesine sicak yaklasmadi Marie Antoinette daha sonra yakin bir arkadasi olan Guines dukunu Ingiliz buyukelciligine atamaya calisti Kral bu durum icin sonradan Kraliceye sunu acik secik ifade ettim ki kendisi Guines duku ne Ingiliz ne de baska bir buyukelcilikte calisamaz dedi Acikca goruluyor ki Marie Antoinette kocasi uzerinde pek bir politik etkiye sahip degildi Marie Antoinette in yengesi Kont Artois in esi 1775 yilinin Agustos unda bir erkek cocuk sahibi oldu Pazarda gezerken kadinlarin Senin neden bir oglun yok seklinde laf atmalarina maruz kalan Marie Antoinette ertesi gunu yatakta aglayarak gecirdi Can sikintisindan bunalan Marie Antoinette in arkadas cevresindeki gundelik sohbetler entelektuellikten cok uzakti Bu sig sohbetler can sikintisini biraz olsun hafifletiyordu Zira yakin arkadas cevresi ile konustugu konular yardimcisi Madam Campan a gore yeni bir komedyadan sarkilar gunun nukteli sozleri en secme skandallar ve dedikodulardan ibaretti Ciddi ve duzeyli bir sohbet Marie Antoinette icin neredeyse yasaklanmis gibiydi Kralicenin arkadas cevresi ozenle secilmisti ve herkese yer yoktu Bu durum sarayda huzursuzluga ve gucenmelere neden oluyordu cunku saray halkinin bir kismi kralicenin kendilerini etrafinda istemedigini dusunuyordu Zamanla Marie Antoinette Versay Sarayi ndaki art niyetli dedikodularin hedefi haline geldi Ama bunu hicbir zaman umursamadi Artois in etkilemesi sonucu kilik degistirerek Paris teki operalara gitmeye basladi Bu durum kralicenin gizli sevgilileri oldugu ve onlarla bulusmaya gittigi dedikodularinin yayilmasina yol acti Gun gectikce daha fazla para harcamaya basladi Paranin gercek degeri hakkinda en ufak bir fikri yoktu Yeni kiyafetler ve pahali elmaslar satin aliyor her firsatta kumar oynuyordu Yirmi birinci dogumgununde uc gun uc gece suren bir kumar partisi verdi Bu sure zarfinda el degistiren paranin haddi hesabi yoktu Petit Trianon Satosu Versay da o gune kadar neden oldugu huzursuzluklar yetmiyormus gibi samimi arkadaslarini baskalarina ait mevki ve pozisyonlara atamaya basladi Ornegin i kraliceye bagli saray gorevlilerinin mufettisligine atadi Oysa bu goreve getirilmesi daha uygun olan baska aristokratlar vardi Zamaninin cogunu saraydan ziyade saray arazisi uzerinde bulunan Le Petit Trianon Satosu nda gecirmeye basladi Satoyu ve bahcesini yeniden dekore etmek icin yaptigi harcamalarin sonu gelmiyordu Muhtemelen intikam pesinde olan bir takim kisiler tarafindan kralicenin esini kayinbiraderi X Charles Kont Artois ile aldattigi dedikodulari yayildi Paris te korsan yayin basan bazi matbaalar kralice ve Artois i zina yapan asiklar olarak gosteren mecmualar basmaya basladi Bu tur yayin yapan ilk mecmuanin adi Les Amours de Charlot et Antoinette idi L Autrichienne en Goguette isimli mecmua kralice ve Artois i sarayin salonlarindan birinde ters iliskiye girerken resmetti Le Godmiche Royal isimli mecmua kraliceyi masturbasyon yaparken resmetti Baska mecmualar kralicenin hayvanlarla iliskiye girdigini ve lezbiyen oldugunu iddia ettiler Bu iddialarla ilgili hicbir kanit ortaya atilamadi ancak kralicenin halk gozundeki popularitesi erozyona ugradi Ayni esnada Fransa daha buyuk sorunlarla bogusuyordu Ulke ekonomisi iflasin esigindeydi XIV Louis ve XV Louis donemindeki savaslar Fransa yi Avrupa nin en cok borcu olan ulkesi durumuna getirmisti Fransiz halki uzerinde fazla vergi yuku yoktu ve zaten dusuk olan bu vergilerin toplanabilen kismi ekonomiyi kurtarmaya yetmiyordu Pierre Augustin Caron de Beaumarchais kral XVI Louis yi Ingilizlere karsi bagimsizlik mucadelesi veren Amerikalilari desteklemeye ikna etti Bu karar Fransa icin felaketle sonuclandi cunku boyle bir destegin Fransa ya maliyeti cok fazla oldu Kutsal Roma Imparatoru II Joseph 1777 Nisan inda kiz kardesi Marie Antoinette i ziyaret etti Avusturyalilar Marie Antoinette in erkek cocuk sahibi olamayisindan endise duyuyorlardi ve imparator kiz kardesinin evliliginin nasil gittigini kendi gozleriyle kontrol etmeye gelmisti Le Petit Trianon Satosu nun bahcesinde bas basa uzun bir gezintiye ciktilar Agabeyi Marie Antoinette i kumara duskunlugu ve arkadas secimindeki beceriksizligi nedeniyle elestirdi Imparator ayrica enistesi XVI Louis ile de cinsel sorunlari uzerine derin bir soylesi yapti Bu sohbet esnasinda ne soyledigi tam olarak bilinmemekle beraber ise yaradigi kesindi zira 1778 Nisan inda kralice hamile oldugunu ilan etti Anne Marie AntoinetteMarie Antoinette ve cocuklari favori ressami un tablosu Orijinal resimde besikte Sophie Helene Beatrix de vardi Ancak bebegin olumunden sonra resim degistirildi Marie Antoinette in ilk cocugu 19 Aralik 1778 de Versay Sarayi nda dunyaya geldi Saray halkindan yuzlerce kisinin gozleri onunde gerceklesen dogum esnasinda acidan ve utanctan defalarca bayilip ayildi Sonraki dogumlarinda umuma acik dogum yapmaya siddetle karsi ciktigi icin bu uygulama tekrarlanmadi Ilk cocugu kizdi ve Marie Therese Charlotte ismi ile vaftiz edildi Fransa kralinin en buyuk kizi olmasi nedeniyle Dofin unvani verildi Saray ve halk erkek cocuk istemesine ragmen Marie Antoinette kiz cocuk sahibi olmaktan cok memnundu Bebege soyle dedi Erkek olsaydin devlete ait olacaktin ama sen bana aitsin ve benim tum alakama sahip olacaksin mutluluklarimi paylasacak acilarimi azaltacaksin Marie Antoinette un tablosu 1783 Sonraki yillarda veliaht prensesi uc kardesi takip etti Prens 1781 Louis Charles 1785 ve Sophie Beatrix 1786 Marie Antoinette yasi ilerledikce daha az musrif olmaya basladi Cocuklarina asiri duskundu ve bakimlari ile bizzat ilgileniyordu Kucuk oglu Louis Charles icin Benim sevgili lahanam cok cekici ve ben onu cilginlar gibi seviyorum O da beni cok seviyor tabii ki ama kendi usuluyle utanmaksizin demisti Lahana yakin zamanlara kadar Avrupa da sevgi ve samimiyet belirten bir sozcuk olarak kullanilmistir Kralice ayrica hayir islerine cok zaman ayirmaya basladi ancak biraz fazla comert davraniyordu 1785 te 30 yasina girdi Artik cok daha sade giyiniyordu Degerli taslarla ve tuylerle suslu gosterisli peruklar takmayi birakti Sahsi mucevher koleksiyonuna yeni parcalar eklemekten vazgecti Ancak 1786 yilinda Versay Sarayi arazileri uzerinde sirf kendisi icin suni bir koy insa ettirmesi yuzunden cok agir elestirilere maruz kaldi Aristokrat Fransiz hanimefendileri arasinda bu suni koyler cok yayginlasmisti Kendi malikanelerinin konforundan vazgecmeden gozlerden uzak koy yasantisinin huzurunu da yasiyorlardi Bu gelenegi baslatan 1680 lerde XIV Louis nin metresi olan Montespan markizi guzeller guzeli ydi Marie Antoinette taraftarlari insa ettirdigi Petit Hameau koyu konusunda bu kadar elestirilmeyi hak etmedigini dusunuyorlardi Baskalari Marie Antoinette in yaptigi masraftan daha fazlasini bahcelerini duzenlemek icin yapiyor demisti Kralice zaten popularitesini yitirmisti ve bu suni koy olayi namini biraz daha lekeledi Bircok kisi gercek koyluler cok zor sartlarda yasamaya calisirken dunyadan bihaber musrif kralicenin cobancilik oynadigini dusunuyordu Marie Antoinette in sahsi suni koyundeki kir evlerinden biriElmas gerdanlik olayiOlayda sozu edilen gerdanlik Fransa nin en meshur ailelerinden birine mensup olan Rohan kardinali Louis nin kralice Marie Antoinette ile arasi pek iyi degildi Gecmiste Avusturya elcisi olarak gorev yapmisti ve bu donemde arkadaslarina hava atmak icin yazdigi bazi mektuplar ele gecirilmisti Arkadaslarina Avusturya sarayindaki kadinlarin yarisiyla yattigini Marie Antoinette in annesi imparatoricenin kendisiyle de yatmasi icin yalvardigini anlatiyordu Ayrica Viyana daki arkadaslarina Marie Antoinette in onurunu zedeleyen mecmualari da gostermisti Kardinal Richelieu nun izinden gitmek ve onun gibi Fransa basbakani olmak istiyordu Bunun icin Marie Antoinette ile arasini duzeltmek zorundaydi zira bu goreve ancak kral veya kralice tarafindan atanabilirdi ve Marie Antoinette bunun gerceklesmesine her firsatta engel oluyordu Servetini yitirmis bir aristokrat olan kontesi kardinalin bu konudaki arzusunun ve caresizliginin farkina vardi Durumu kendi lehine cevirip ufak bir servet edinmesini saglayabilecek dahiyane bir plan yapti ve kardinalin metresi oldu Marie Antoinette kraliyet kuyumcusu tarafindan kendisi icin yapilan muhtesem bir elmas gerdanligi satin almak istemedi Gerekcesi de cok pahali olmasi ve kraliyet deniz kuvvetlerinin paraya ihtiyaci olmasiydi Israr eden kraliyet kuyumcusunu da su sozlerle azarladi Ben size mucevher ismarlamadim daha da otesi elmas koleksiyonuma bir karat daha eklemek istemedigimi defalarca soyledim Ben satin almak istemeyince kral satin almak istedi ama hediye olarak da kabul etmeyecegimi belirttim Lutfen tekrar sormayiniz kontesi Rohan kardinali yi Marie Antoinette in cok samimi bir arkadasi olduguna inandirdi Marie Antoinette in aslinda bu elmas gerdanligi gizliden gizliye cok istedigini soyledi Kardinal gerdanligi kraliceye goturecegini dusunerek kontese bir miktar para verdi Odemeyi taksitle yapacakti Kraliyet kuyumcusu da parasinin sonradan odenecegini dusunerek 1 6 milyon gerdanligi teslim etti 500 kg altin veya 24 Ekim 2006 kuruna gore 93 milyon dolara denk Motte kontesinin kocasi elmas kolyeyi alarak kayiplara karisti Ancak odeme gunu gelince gercek ortaya cikti Olayla ilgili olarak bircok kisi tutuklandi Kardinal aklandi Kontes kirbaclandi vesikalandi ve fahiseler hapishanesine atildi Kontesin kocasi giyabinda mahkum edildi Marie Antoinette her ne kadar skandalla alakasi olmadigini soylediyse de halkin gozundeki imajinin biraz daha zedelenmesine engel olamadi Bu olay Fransiz Devrimi ne giden yolda halkin gozundeki monarsinin kokusmuslugu inancini pekistirdi Olayin yasattigi stres nedeniyle kralice erken sancilandi ve ikinci kizi Sophie Helene Beatrix i birkac hafta erken dogurdu Fransiz Devrimi icin geri sayimMarie Antoinette Elmas gerdanlik olayinin yarattigi politik facia yetmiyormus gibi kraliyet ailesi bir de olum haberiyle sarsildi 1787 de Marie Antoinette in en kucuk kizi Sophie Beatrix birinci dogum gununden kisa sure once oldu Bu haberle yikilan kralice bebegin cansiz bedenine sarilarak saatlerce agladi Kisa sure sonra kraliyet doktorlari buyuk oglu in tuberkuloz hastaliginin son asamalarinda oldugunu bildirdiler Marie Antoinette aci icinde kivranarak olen oglunun yanibasindan son ana kadar ayrilmadi ve ona bizzat bakicilik etti Yetersiz vergilendirme ve ulke sinirlari disindaki bitmek bilmeyen savaslar nedeniyle Fransiz hukumeti cok ciddi borc yuku altindaydi Kral durumun vahametini gorusmek uzere soylulari topladi olarak bilinen bu toplantidan hicbir sonuc alinamadi XVI Louis baska caresi kalmadigi icin 1789 da ni topladi Estates General Fransiz halkinin temsilciler meclisi idi ve son olarak 1614 te XIII Louis tarafindan toplanmisti Siniflar Meclisi gorusmelerin daha ilk gununden itibaren reform yaygarasi koparmaya monarsiyi ve politikalarini elestirmeye basladi Bu arada kraliyet ailesinin dikkati baska yonlere cevrilmisti Veliaht prens 4 Temmuz da henuz yedi yasindayken oldu Kral klinik depresyon nobetleri gecirmeye basladi Kralice cok uzgundu Dusmanlari gecikmeden Marie Antoinette in oz oglunu zehirlettigi dedikodusunu yaydi Versay daki asiri kralci kesimler ne hem cok kizgindi hem de onlardan cekiniyorlardi Marie Antoinette reform yanlilarinin monarsiyi kaldirma planlari yaptigindan suphelenmeye baslamisti 11 Temmuz da Marie Antoinette ve kayinbiraderi kont kral XVI Louis yi liberal basbakan i gorevden alarak yerine Marie Antoinette in arkadasi olan baronunu atamaya ikna ettiler Baron Breteuil Roma Katolik Kilisesi mensubu tutucu bir Hristiyandi ve siki bir monarsistti Kraliyet karsitlari dusmanlarina karsi aslinda cok hosgorulu olan basbakani zalim bir diktator olarak tanittilar Propaganda ise yaradi ve Paris te kraliyet yanlilarinin sehir halkini itaate zorlamak icin askeri guc kullanacagi korkusu bas gosterdi 14 Temmuz 1789 da Paris te kalabalik bir grup kraliyet otoritesinin sembolu haline gelmis olan ne yurudu ve kontrolunu ele gecirdi Hapishane muduru ve asiri sag goruslu iki politikaci linc edildi Haberler gece yarisina kadar Versay Sarayi na ulasmadi Olanlari duydugunda Bu bir isyan mi diye soran kral XVI Louis ye duk su cevabi verdi Hayir efendim bu bir devrim Sarayda panik bas gosterdi ve saray halkinin buyuk kismi canini kurtarmak icin kacti Kont suikaste ugramaktan korkarak yurt disina kacti Marie Antoinette in arkadasi ve cocuklarinin bas murebbiyesi kontes Isvicre ye kacti Oradan Marie Antoinette ile mektuplasmaya devam etti Marie Antoinette markizi i yeni bas murebbiye olarak atadi Sag kalan cocuklari prenses ve yeni veliaht Louis Charles di Marie Antoinette de saraydan uzaklasmak istiyordu Bunca sorun varken Paris e bu kadar yakin kalmak akillica gelmiyordu Kral in Saint Cloud daki veya Compiegne deki baska herhangi bir satoya tasinma emri verecegini umit ediyordu Esyalarini bile toparlamisti ancak kral tasinmayacaklarini soyledi Kralice esine karsi gelemedi ve onu tek basina birakmaya da gonlu razi olmadi XVI Louis sonradan henuz firsat varken Versay i terk etmeyerek ne buyuk bir hata yaptiginin farkina varacakti Sarayda kalma karari muteakip yillarda tum ailesini acilarin ve travmalarin kucagina atacakti Versay in dususuMarie Antoinette in yatak odasi Saray mensuplarinin sehrin tum tahilini depolarda sakladigi soylentileri yayilmisti Kalabalik bir grubun Versay Sarayi na yurumekte oldugu haberi saraya aylar sonra ulasti 5 Kasim da karahaberi duyan Marie Antoinette sarayi terk etme istegini yineledi ancak kral kabul etmedi Sarayin en az sevilen sahsi oldugunu bilen Marie Antoinette o geceyi esinden ayri gecirme karari aldi Bas murebbiye markiz Tourzel e herhangi bir tehlike durumunda cocuklarini derhal krala goturmesi emrini verdi Sabahin erken saatlerinde kalabalik grup saraya girdi Kralicenin muhafizlarini katlettiler Kralice ve yardimcilari canlarini kil payi kurtararak kactilar Solugu sarayin merkezinde kralin yatak odasinda aldilar de oradaydi Cocuklar da gelince kapilar kilitlendi Bu arada kalabalik sarayin avlusunda toplandi ve kralicenin balkona cikmasini istedi Marie Antoinette sabahligiyla ve yaninda iki cocugu ile balkona cikti Kalabalik cocuklari iceri gondermesini istedi Kralice yaklasik on dakika boyunca uzerine silahlar dogrulmus bir halde balkonda tek basina bekledi Daha sonra basiyla kalabaligi selamlayip iceri girdi Kalabaligin bir kismi cesaretine hayran kalip Vive la Reine Kralicemiz cok yasa diye slogan atti Kraliyet ailesi kalabalik grupla beraber Paris e donmeye zorlandi Harabeye donmus XIV Louis den beri kullanilmamis olan Sarayi na goturulduler George Washington un yaninda savasmis Amerikan dusuncelerini benimsemis liberal bir aristokrat olan Fayette markizi kraliyet ailesinin guvenliginden sorumlu oldu Kraliceyle tanistiginda lafini sakinmadan Majesteleri su an bir tutuklu Evet oyle Artik kendi Seref Muhafizlari olmadigi icin kralice bir tutukludur dedi Kralin kiz kardesi erkek kardesi Provence kontu da tutuklular arasindaydi Lamballe prensesi markizi ve saray hizmetkarlarinin bir kismi kraliceyi terk etmeye yanasmadilar Kralice arkadaslarini ikna edebilmek icin Avusturya buyukelcisine Ben iyiyim endiselenmeyiniz yazan bir not gonderdi Tekrar halk onune ciktiginda sakin serinkanli ve magrurdu Cumhuriyetci bir monarsiMarie Antoinette uzlasma ihtimali konusunda devrimin basindan beri supheciydi Buna ragmen krizin bariscil yontemlerle asilmasi konusundaki umudunu da yitirmemisti gibi bazi cumhuriyetciler kralicenin dustugu kotu duruma uzuluyor bircogu da asaletine hayranlik duyuyordu Kralicenin pek deger vermedigi Mirabeau kontu bircok kisiye kralicenin cesaretinden ve erkek gibi guclu karakterinden etkilendigini soylemisti Normal hayata donebilmek icin e hayir kurumlarinin temsilcilerini davet etmeye basladi ve Paris in yoksul cocuklarinin acilarini dindirebilmek icin yaptigi bagis ve himayelerine devam etti Ayrica cocuklariyla ozellikle de Benim sevgili lahanam diye hitap ettigi dofenle veliaht prens daha fazla vakit gecirmeye basladi Halk arasinda kraliceye duyulan ofke oylesine gucluydu ki oz kizinin komunyonuna kilik degistirerek katilmak zorunda kalmisti Geleneksel olarak prensese bu ilk komunyonunda muhtesem bir elmas taki seti armagan edilirdi ancak kral XVI Louis ve Marie Antoinette halki ekmeksiz birakmaktansa prensesi elmassiz birakmak yegdir diye dusunduler Bu arada Fransa yi anayasal monarsiye donusturecek anayasayi hazirliyordu Marie Antoinette Milli Asamble nin seckin uyelerinden biri olan ve kraliyet otoritesini yeniden guclendirmeyi arzulayan Mirabeau kontu ile gizli gorusmeler yapildiginin farkina vardi Mirabeau kontuna olan guvensizligi kralin onun tavsiyelerini dinlemesine engel oldu Rus caricesi II Katerina Marie Antoinette e halkin sikayetlerine kulak tikamasini ogutleyen bir mektup yazdi ve mektubunda It urur kervan yurur dedi Kralin kiz kardesi yeni duzenden duydugu hosnutsuzlugu dile getirmekten cekinmiyordu Surgundeki kardesi kont gibi o da Fransiz Devrimi nden cok cekiniyor ic savasin kacinilmaz oldugunu ongoruyordu Kraliyet ailesi 14 Temmuz da istemeyerek de olsa Bastille in dususunun yildonumu kutlamalarina katildi Kralice Zulum ve aciya dair her sey diye tarif ettigi kutlamalara katilmak zorunda kaldi Kralin liberal kuzeni Orleans duku Ingiltere den dondu ve halka acik bir sekilde devrimcileri destekledigini acikladi Marie Antoinette ten nefret ediyordu Kralice de onun devrimi kullanarak taci ele gecirmeye calistigini dusunuyordu Asiri kralcilar Versay kusatmasini Marie Antoinette i astirabilmek icin onun organize ettigini fisildasiyorlardi Duk Paris halkindan asiri bir destek ve sevgi gordu Ancak dukun Iskocyali metresi gizli bir kralciydi ve sonradan Belcika ya kralice adina ozel gorevle gittigini kabul edecekti Kralin surgundeki basbakani gibi davranan baronuna kralin ve Marie Antoinette in mesajlarini tasimisti Kral kronik halsizlikten ve periyodik depresyondan muzdaripti Kralicenin resmi evraklarda sahtecilik yaptigina ve Kralin muhrunu kullanarak Breteuil baronu ile yazistigina dair yaygin bir kani vardir Saray ve devrimciler arasindaki uzlasma umidi 1790 da Ruhban Sinifinin Medeni Kanunu nun yayimlanmasi ile iyice soluklasti Bu belge Roma Katolik Kilisesi nin tarih boyunca suregelen uygulamalari ve ayricaliklarina cumhuriyetci bir saldiri niteligi tasiyordu Marie Antoinette bu haberi isittiginde markizine Kilise kilise Sirada biz variz dedi 1791 e gelindiginde kral ve kralice ihtilalin Fransa yi tamamen yok edecegine kanaat getirmislerdi Dogu Fransa da monarsistlerin kalesi durumundaki ye kacmaya karar verdiler Orada taraftarlarini ve dis destekcilerini organize edeceklerdi Kutsal Roma Imparatoru II Leopold Rus Caricesi II Katerina Isvicre Krali III Gustav ve Prusya Krali askeri yardim sozu vermislerdi Eger kacarlarsa ihtilalcilerle anlasmaya da varabilirlerdi ama su anki durumda guc kullanmaktan baska care yoktu Kraliyet ailesinin kacis tesebbusu basarisizlikla sonuclandi kasabasinda at arabasinin atlari degistirilirken cumhuriyetciler krali paralarin uzerindeki resimlerinden tanidilar Sarayi na geri goturulduler Bundan sonra Kral ve kraliyet ailesinin tamami devrim in dusmani ilan edildi Marie Antoinette sarayin hizla kan kaybedisini durdurmak icin Asamble icerisindeki anayasal monarsist kesimin lideri durumundaki ile gizlice gorusmeye basladi Barnave krali Eylul 1791 de yeni anayasayi alenen kabul etmesi konusunda ikna etti ama kralice Barnave nin bu cabalarini kardesi Kutsal Roma Imparatoru II Leopold u Fransa ya ihtilal karsiti bir hacli seferi baslatmasi konusunda sikistirarak baltaladi Kral ve kralice kralicenin akrabalarinin yonettigi Avusturya Fransa yi hemen isgal eder ve isyanlari bastirirsa monarsi yeniden kurulur diye umuyorlardi ancak sonuc felaket oldu Fransa yi isgal eden Avusturya Prusya ordusunun komutani Brunswick duku kraliyet ailesine en ufak bir zarar gelirse Paris i yakip yikacagini belirten bir manifesto yayinladi Devrimcilerin buna tepkisi cok cabuk ve zalimce oldu Saraya duyduklari ofke ve nefret bir kat daha artti ve ilk is olarak e saldirdilar 10 Agustos 1792 Marie Antoinette gerekirse tek basina asilerin karsisina cikmaya karar verdi Hizmetkarlari hic olmazsa cocuklarinin hatirina kacmasi icin yalvardilar Kralice gonulsuz olarak sarayi terk etti ve nin merkezi olan saraya yerlesti Kraliyet ailesi i terk ettikten sonra saraya ulasan asiler sarayin ni katlettiler Tuileries Valisi Markiz devrimciler tarafindan idama mahkum edildi ancak un yardimiyla agir yarali olarak kacmayi basardi XVI Louis 13 Agustos ta cumhuriyetciler tarafindan tutuklandi ve yaklasik bir ay sonra 21 Eylul de monarsiyi feshetti Kraliyet ailesi cocuklar ve Prenses de dahil olmak uzere Paris teki nde hapsedildi Kraliyet yanlilari tarafindan kacirilmamalari icin cok siki guvenlik onlemleri alindi Kraliyet ailesinin hapsedilmesinin ardindan Paris siddetin merkezi haline geldi Asiler hapishaneleri isgal ettiler ve kraliyet yanlisi oldugundan suphelendikleri herkesi katlettiler Marie Antoinette in cok sevdigi arkadasi Prenses Lamballe yakalandi ve kraliceye baglilik yemininden vazgecmesi istendi Reddedince kafasina cekicle defalarca vurularak katledildi Bazi kaynaklara gore parcalanip kafasi kaziga gecirildi ve Marie Antoinette in penceresi onune getirildi Bu korkunc manzarayi goren Marie Antoinette fenalik gecirerek bayildi Ancak otoriteler Prenses Lamballe in cesedi kendilerine getirildiginde giyinik ve tek parca halinde oldugunu belirtmislerdir Louis 11 Aralik ta vatana ihanet sucuyla yargilandi 17 Ocak ta olum cezasina carptirildi Olum cezasi yonunde oy kullananlardan birisi de Orleans duku idi Devrik krala ailesi ile son kez yemek yemesi icin izin verildi Louis henuz cocuk yastaki oglunu oc almamasi icin tembihledi Marie Antoinette yemekten sonraki birkac saati kocasina ve ogluna sarilmis vaziyette gecirdi abisine sarilirken Marie Antoinette histerik bir sekilde agliyordu Louis ertesi gun giyotinle idam edildi Kalabaligin tezahuratlarini duyan Marie Antoinette oldugu yere yigildi ve uzun sure konusamadi Tutukluluk sureci ve yargilanmasiKocasinin oldurulmesinden sonra Marie Antoinette hicbir zaman kendine gelemedi Kizi Kalbinde hicbir umit kirintisi kalmadi Yasiyor mu olu mu belli degil demisti Bayilma ve spazm nobetleri geciriyordu Istahini tamamen yitirmis asiri kilo kaybetmisti Marie Antoinette in idam edildigi gune kadar mahkum olarak kaldigi Hapishanesi 3 Temmuz 1793 gecesi bir grup hukumet yetkilisi Marie Antoinette in oglunu goturmek uzere hucreye geldi Kucuk veliaht surgundeki kraliyet yanlilari tarafindan XVII Louis ilan edilmisti Bu nedenle cumhuriyetci hukumet henuz sekiz yasindaki cocugu ayri bir yerde tutmaya karar verdi Louis histerik bir sekilde aglayarak annesinin arkasina saklandi ve ogluna kalkan olan Marie Antoinette iki saat boyunca onu yetkililere teslim etmedi Sonunda yetkililer yi idam etmekle tehdit edince pes etmek zorunda kaldi Kralice o gunden sonra oglunu bir daha goremedi Kisa sure sonra Marie Antoinette in yargilama sureci basladi Kucuk Louis annesinden ayrilmasindan iki yil sonra 1795 te hapishanede oldu Kralice 2 Agustos 1793 gunu sabaha karsi saat ikide gardiyanlar tarafindan uyandirildi ve uzerini giyinmesi soylendi Kizindan ve gorumcesinden ayrilarak Hapishanesi ne transfer edildi Marie Antoinette e X yuzyil Fransiz krallarindan Hugues Capet Pelerinli Hugues ten esinlenerek Pelerinli Dul lakabi takilmisti Bazen de basitce 280 no lu mahkum diye hitap ediyorlardi isimli bir koylu kizi Marie Antoinette e yardim etmesi icin tahsis edilmisti ama kralice hemen hemen hicbir sey istemiyordu 29 Agustos 1793 te den sadik bir destekcisi olan kraliceyi ziyaret etti Bir karanfil ciceginin tac yapragina sakladigi notta kraliceyi cok yakinda kaciracaklarini soyluyor ve hazirlikli olmasini salik veriyordu Kralicenin bir parca kagida igne basi ile yazdigi cevap gardiyanlarca ele gecirildi ve tarihe olarak gecen bu hadise kralicenin guvenliginin daha da sikilastirilmasina neden oldu 2 Eylul de cumhuriyetci siyaset adami ve gazeteci Jacques Hebert ne Okuyucularima Antoinette in kellesi sozunu verdim Eger bu is geciktirilirse kendim gider keserim dedi Cumhuriyetcilerin cogu Marie Antoinette ten olesiye nefret etmeye baslamisti ve onu olu gormekte kararliydilar Mahkum Marie Antoinette 14 Ekim de yargilanmasina baslandi Mahkeme salonuna girdiginde herkes soke oldu Erken yasta cokmus bir deri bir kemik kalmis bitkin ve harap bir vaziyetteydi Iddia makami kirk tane sahiti davet etti Elmas gerdanlik olayi ve sarayin kusatmasi esnasinda ni sarhos ettigi iddialari gundeme geldi En korkunc iddia ise Jacques Hebert den geldi Hebert kraliceyi oz ogluna cinsel taciz yapmakla itham etti Sessiz kalan Marie Antoinette yanitlamasi icin baski yapildiginda Eger yanit vermediysem bu bir anneye yapilan boyle bir suclamayi doganin kendisinin bile yanitlamayacagindandir dedi Juriden su sorulara yanit aranmasi istendi Bir kisim kisiler tarafindan cumhuriyetin harici dusmanlariyla ve yabanci guclerle iletisim kuruldugu ve ortak hareket edildigi iddialari dogru mudur Bu iletisim ve ortaklik onlara para yardimi yapilmasini Fransiz topraklarina girme izni verilmesini ve ordularinin ilerleyisine imkan saglanmasini mi kapsamaktadir Avusturyali Marie Antoinette pelerinli dul bu ortakliklarda yer alip bu iletisimleri kurmus mudur Vatandaslari birbirlerine karsi silahlandirip cumhuriyeti ic savasa surukleme amaci guden komplo teorileri ve senaryolari gercekten mevcut mudur Marie Antoinette pelerinli dul bu komplo teorileri ve senaryolarinin hazirlanmasinda yer almis midir Juri oy birligiyle Marie Antoinette i suclu buldu ve 15 Ekim tarihinde vatana ihanet sucuyla olum cezasina carptirildi Hapishanesi ne geri goturuldu Gorumcesi e Vasiyet olarak bilinen son mektubunu yazdi Bu mektupta ailesine ve arkadaslarina olan sevgisini dile getirdi ve cocuklarina ocunu almaya calismamalari icin yalvardi Idami ve defnedilmesiMarie Antoinette giyotine gitmek uzere Jacques Louis David in cizimi 1793 15 Ekim 1793 gunu Idam edilecegini ogrendigi zaman uzuntuden saclarinin bir gecede beyazladigi rivayet edilir kaynak belirtilmeli 16 Ekim 1793 sabahi bir gardiyan saclarini kesmek ve ellerini arkadan baglamak icin geldi Alelade romorklu bir at arabasi ile Paris sokaklarinda bir saatten fazla dolastirilarak Devrim Meydani na Concorde Meydani getirildi Arabadan yavasca indi ve giyotine soyle bir bakti Kendisine eslik eden papaz kulagina Bu an madam cesaretinizi kusanmaniz gereken andir dedi Marie Antoinette papaza donerek gulumsedi ve Cesaret mi Tum sikintilarimin sona erecegi bu an cesaretimin yuzumu kara cikaracagi an degildir dedi Bir soylentiye gore daha sonra cellatin ayagina basti ve Ozur dilerim mosyo istemeden oldu dedi Cellatla dalga gectigi icin ceza olarak cirilciplak soyuldu 12 15 te idam edildi ve basi cigliklar atan kalabaliga gosterildi Marie Antoinette XVI Louis ve Madam in Louis nin kiz kardesi cesetleri bugunku nin bulundugu yere tekabul eden buyuk mezarliga gomuldu ve uzerleri kirecle ortuldu Bourbonlar in yonetime gelmesinden sonra 1814 cesetler bulunmaya calisildi 21 Ocak 1815 te birkac kemik grilesmis bir obek kalinti ve bir jartiyer bulundu Kalintilar Fransiz kraliyet ailelerinin ebedi istirahat mekani olan nin yeralti turbesine nakledildi UnvanlariEkselanslari Avusturya Arsidusesi Maria Antonia Bu unvani henuz 10 yasindayken kendisini calismalarina ve ulkesine adadigi icin annesi Maria Theresa tarafindan verilmisti Ekselanslari Fransa Dofini Fransa ve Navarre Kralicesi Marie AntoinetteUnuMarie Antoinette tarih sayfalarina sig zayif karakterli ve keyfine duskun bir kisi olarak gecti Sadece kraliyet yanlilari onu bir sehit olarak gorduler ve farkli degerlendirdiler Sonraki yillarda cesedinin kalintilarini bularak Bourbonlar Hanedani nin Paris teki turbesine defnettiler Ayrica XVI Louis nin ve bir yil sonra 1794 te idam edilen kizkardesi in cesetlerini de buldular Bununla birlikte ilerleyen zamanlarda Marie Antoinette e genel bakis acisi biraz degisti 1933 te Stefan Zweig tarafindan bir biyografisi yazildi Marie Antoinette Siradan Bir Kadinin Portresi isimli kitapta kralicenin hayatinin son yillarinda kazandigi ihtisami sira disi cesaretine borclu oldugu anlatilmaktadir Bu kitap sonradan Norma Shearer in basrolunu oynadigi basarili bir film olarak uyarlanmistir ve gibi Fransiz tarihciler daha elestirel birer Marie Antoinette portresi cizmislerdir ancak onlarin yorumlari elbette ki Marie Antoinette in hayatta iken karsilastigi zehirli elestiri oklariyla kiyaslanamaz Bununla birlikte yakin zamanlarda Marie Antoinette zayifliklarindan ziyade guclu yonleri ile gundeme gelmeye baslamistir Deborah Cadbury XVII Louis nin biyografisinde Marie Antoinette in ailesine duskunlugunden ovgu ile bahsetmistir Ve yine Fransiz monarsisinin cokusune dair siyasi calismalarinda soyle demistir XVI Louis ve Marie Antoinette genellikle zayif ve mutereddit olarak resmedilmislerdir Tam aksine 1789 ve 1792 yillari arasindaki politikalari tamamiyla istikrarli ve muhafazakardir Inanclari ugruna olmeye hazirdilar ve en nihayetinde olduler Marie Antoinette a dair en kapsamli biyografi Ingiliz tarihci Leydi Antonia Fraser tarafindan hazirlanmistir Marie Antoinette Yolculuk isimli kitabi ilk olarak 2001 yilinda yayinlanmis ve aninda en cok satan kitap olmustur Kitap daha sonra 2006 yapimi bir hollywood filmine uyarlanmistir Fraser in kitabini okuyan tarihci Marie Antoinette in bir gunahkardan cok cok gunahi alinmis bir kadin oldugu sonucuna vardigini belirtmistir Marie Antoinette in hayati in ilk basimi 1997 de yapilmis olan Trianon isimli romanina ilham kaynagi olmustur Vidal in cok kapsamli arastirmalarina dayanan roman Marie Antoinette ve XVI Louis nin Versay daki ihtilal oncesi yasamlarini anlatir ve haklarindaki yanlis anlasilmalari duzeltmeye calisir Trianon u devam niteligindeki Madame Royale Kraliyet Hanimefendisi isimli roman takip etmistir Bu roman kizlari Prenses un yasamindan esinlenerek yazilmistir Marie Antoinette efsanesinin yakin zamanlara kadar goz ardi edilen bir baska yonu de onun yasadigi donemin en onemli moda ikonlarindan ve trend yaraticilarindan biri olmasidir Vogue dergisinin Eylul 2006 sayisi Sofia Coppola nin 2006 yapimi Marie Antoinette filmi ile ilgiliydi ve Marie Antoinette in modaya katkilari konusunda bir makale iceriyordu En dikkate deger katkisi puf adi verilen aristokratik sac modelidir Bu modelde sac mumkun oldugunca havaya kaldirilir pudralanir yanlara lule lule dokulur ve kurdelalarla tuylerle suslenir Degisik faaliyetler icin degisik puflar icat edilmisti ve Marie Antoinette in imzasi haline gelen bu model zamanla tum aristokrat bayanlar arasinda yayildi Marie Antoinette in moda geleneklerine getirdigi bir baska yenilik de cogunlugun aksine sahsi moda tasarimcisinin ayni anda birkac musterinin siparislerini hazirlamasina izin vermesidir Bu sayede modadaki degisimlerden haberdar olabiliyordu Gunumuz tarihcilerinin uzerinde en fazla tartistigi konu Isvecli aristokrat Kont Axel von Fersen in Marie Antoinette ile olan iliskisidir Saray halki bu ikilinin sevgili olduguna dair dedikodular yaymislardi Ikilinin cok yakin olduklari ve kont Fersen in onu hapisten kurtarabilmek icin kendi hayatini riske attigi dogrudur Evelyn Farr ve Antonia Fraser gibi bazi tarihciler Fersen in gunlugunde sevgilileri ile beraber oldugu zaman attigi Reste la Yatma basligina dayanarak ikilinin cinsel iliskide bulunduklarindan emin olduklarini belirtirler Bununla beraber diger tarihciler bu konuda elle tutulur bir kanit olmadigini belirtirler Ayrica dofen in Fersen in cocugu oldugu iddialari vardir ancak Fersen in biyografisini hazirlayan Deborah Cadbury bu iddiayi tamamen sacma bulmaktadir Edebiyatta Marie Antoinette1845 te Alexandre Dumas tarafindan yayinlanan Le Chevalier de Maison Rouge isimli romanda Marie Antoinette narin ve nazik bir kadin olarak resmedilir ve yargilanmasi esnasinda asaletini ve zarafetini muhafaza ettigi belirtilir Roman ayrica genc bir cumhuriyetci iken kendisini kraliceyi hapisten kurtarmaya calisan kraliyet yanlisi bir senaryonun ortasinda bulan Maurice Lindey in maceralarinini da anlatir Romandaki olaylar daha once bahsi gecen karanfil olayi ndan esinlenmistir Bunun disinda cesitli modern romanlar da kralicenin yasamindan esinlenilerek yazilmistir populer edebiyatin Marie Antoinette in Gizli Gunlugu nden The Secret Diary of Marie Antoinette tutun da Katolik kilisesinin etkisinin hissedildigi Trianon romanina kadar Fransiz tarihci Chantal Thomas in romani Les Adieux a la Reine Marie Antoinette in Versay Sarayi ndaki son uc gununu oldukca gercege uygun bir sekilde yansitir Marie Antoinette in ilk genclik yillarini anlatan Kraliyet Gunlukleri serisi kucuk cocuklara Marie Antoinette i basit ve eglendirici bir sekilde ogretmeyi amaclamistir Sinemada Marie AntoinetteNorma Shearer in Marie Antoinette i canlandirdigi 1938 yapimi Oscar a aday olmus film Tarihi bir ikon haline gelen Marie Antoinette i konu edinen bircok sinema filmi yapilmistir En meshuru 1938 yapimi Marie Antoinette dir Stefan Zweig in Marie Antoinette biyografisi baz alinarak MGM studyolarinda hazirlanan film milyonlarca dolara mal olmustur Uc saatten biraz uzun olan film dekorlari ve kostumleri sayesinde kisa surede buyuk bir hit olmustur Basroldeki aktris Norma Shearer Marie Antoinette in hayatini her yonuyle arastirmis ve roluyle adeta ozdeslesmistir Bugun bile onun canlandirdigi Marie Antoinette portresi canliligini ve dogalligini korumaktadir Bu roluyle Oskar a aday gosterilmis ancak Oskar i Jezebel filmindeki roluyle Bette Davis e kaptirmistir Hala bircok kisi Norma Shearer in sinemada Marie Antoinette karakterine son noktayi koydugunu dusunmektedir Film Arjantin de Eva Peron un oyle cok begenisini kazanmistir ki Peron saclarini sariya boyatmistir Marie Antoinette karakteri ve Napoleon Bonaparte i konu alan birkac Fransiz filminde de kullanilmistir Daha once bahsi gecen elmas gerdanlik olayi iki filme konu olmustur Bunlardan ikincisi 2001 yapimi The Affair of the Necklace dir Kontesin lehine gercekleri saptiran asiri romantik film elestiri yagmuruna tutulmustur Joely Richardson in Marie Antoinette i canlandirdigi filmde ayrica Hilary Swank Jonathan Pryce Adrien Brody Brian Cox ve Christopher Walken rol almistir Ettore Scola nin La Nuit de Varennes i 1982 XVI Louis ve Marie Antoinette nin basarisiz kacma tesebbusunu isler 1989 da Fransiz tarihci Andre Castelot L Autrichienne Avusturyali adli filmin senaryosunu yazmistir Fransiz Devrimi esnasinda Marie Antoinette in devrimciler tarafindan Avusturyali kaltak olarak adlandirilmasindan esinlenen film Pierre Granier Deferre tarafindan yonetilmistir Basrolunu Alman santoz Ute Lemper in oyandigi film 1793 teki mahkeme kayitlarina dayandirilmistir 1995 te James Ivory tarafindan yapilan Jefferson in Paris Jefferson Paris te adli film Fransiz Devriminden onceki donemde Amerika nin Fransa buyukelcisi Thomas Jefferson un basindan gecenleri anlatir Basrolunu Nick Nolte in oynadigi filmde Marie Antoinette Charlotte de Turckheim tarafindan ve XVI Louis Michael Lonsdale tarafindan canlandirilmistir Amerikali yonetmen Sofia Coppola nin Antonia Fraser in biyografisinden uyarladigi adli filmin cekimlerine 2005 yilinda baslanmis ve bazi sahneler Versay Sarayi nda cekilmistir Kirsten Dunst Marie Antoinette i Jason Schwartzman XVI Louis yi Asia Argento yi Rip Torn XV Louis yi ve Marianne Faithfull Marie Antoinette in annesi Imparatorice Maria Theresa yi canlandirmistir Film ilk kez Cannes Film Festivali nde gosterilmis 2006 seyircilerin kuvvetli alkisini almis ve bir grup izleyici tarafindan yuhalanmistir En iyi kostum dalinda Oscar odulunu almistir Kapsamli okuma Louis ve Antoinette 1974 ISBN 0 8095 9216 9 Stanley Loomis The Fatal Friendship ISBN 0 931933 33 1 Marie Antoinette ve Kont Fersen arasindaki iliskiyi inceler Ozellikle de kacma tesebbusunu ele alir Antonia Fraser Marie Atoinette The Journey 2001 ISBN 0 7538 1305 XDis baglantilarVikisoz de Marie Antoinette ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Marie Antoinette ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ingilizce Vikipedi Marie Antoinette maddesi 3 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Memoirs Of The Court Of Marie Antoinette Queen Of France 21 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kralicenin bas hizmetkari Madam Campan in anilari Project Gutenberg Memoirs of the Courts of Louis XV and XVI Being secret memoirs of Madame Du Hausset lady s maid to Madame de Pompadour and of the Princess Lamballe Complete 30 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Project Gutenberg den tam metin Marie Antoinette 16 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde PBS Marie Antoinette 2006 15 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Internet film veritabani Ekmek yoksa pasta yesinler kimin sozu 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b 30 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2007 a b c 9 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2007 Fraser Antonia Marie Antoinette 2001 Anchor basimi 11 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2007 Fraser Antonia Marie Antoinette 2001 Anchor basimi s 37 38 12 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2007 ladyreading net Marie Antoinette chronology 18 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Haziran 2007 Fraser s 53 The New Yorker From the Archive Books yazar Francine du Plessix Gray The Child Queen olu kirik baglanti Marie Antoinette or the Private Life of a Queen L Histoire s 74 85 A Last Words of Real People olu kirik baglanti rogerebert com Cannes Film Festival Cannes 7 A real movie yazar Roger Ebert 14 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2022