Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Merkezi hükûmet, üniter bir devlet üzerinde kontrol gücü olan hükümettir. Bir diğer farklı ancak egemen siyasi varlık ise federasyon tarafından yetkilendirilen veya devredilen ve federe devletlerin her biri tarafından karşılıklı olarak kabul edilen çeşitli yönetim düzeylerinde farklı yetkilere sahip olabilen federal bir hükûmettir.
Merkezi hükûmetlerin yapısı çeşitlilik göstermektedir. Birçok ülke, merkezi hükûmetten yetkileri bölgesel, eyalet, il, yerel ve diğer örnekler gibi alt ulusal düzeydeki hükûmetlere devrederek özerk bölgeler oluşturmuştur. Temel bir siyasi sistemin geniş bir tanımına dayanarak, belirlenmiş bir bölge içinde var olan ve bir anayasa veya başka bir yasa tarafından öngörüldüğü şekilde örtüşen veya paylaşılan yetkilere sahip ortak kurumlar aracılığıyla yönetilen iki veya daha fazla hükûmet düzeyi vardır.
Bu hükûmet düzeyinin daha alt düzeylere verilmeyen ortak sorumlulukları ulusal güvenliği sağlamak ve bağlayıcı antlaşmalar imzalama hakkı da dahil olmak üzere uluslararası diplomasi yürütmektir. Esasen merkezi hükûmet, yerel yönetimlerin aksine tüm ülke için kanun yapma yetkisine sahiptir.
Merkezi bir hükûmet ile federal bir hükûmet arasındaki fark, kendi kendini yöneten bölgelerin özerk statüsünün merkezi hükûmetin rızasıyla var olması ve genellikle yetki devri süreciyle oluşturulmasıdır. Bu nedenle, basit bir yasa değişikliği ile tek taraflı olarak iptal edilebilirler. Bunun bir örneği 1973 yılında 'nın uyarınca kurulmuş olan feshetmesiyle yaşanmıştır. Federal bir hükûmetin resmi olarak bağımsız bir dizi devlet arasında yapılan bir anlaşma ile kurulması yaygındır ve bu nedenle güçler dengesi statüsünü etkileme yetkisi önemli ölçüde daha azdır (Amerika Birleşik Devletleri'nde olduğu gibi). Dolayısıyla federal hükûmetler genellikle 'aşağıdan' gönüllü olarak kurulurken yetki devri yukarıdan özyönetim sağlar.
Örnekler
Üniter devletler
Yetki devrinde bulunan pek çok ülke vardır ve olmuştur; bunlardan bazıları şunlardır
Çin Halk Cumhuriyeti - bkz. Çin'deki özerk idari bölümler
- bkz. Faroe Adaları ve Grönland özerk bölgeleri
Fransa - bkz. Yeni Kaledonya özerk bölgesi
- bkz. Åland
Gürcistan - bkz. Gürcistan'ın idari bölümleri
Japonya
İtalya - bkz. İtalya'nın bölgeleri
İspanya - bkz. İspanya'nın özerk toplulukları
- bkz. Filipinler'in illeri ve
- bkz. Portekiz'in özerk bölgeleri
Türkiye
Ukrayna
Birleşik Krallık - İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda hükûmetlerine devredilen yetkiler.
Federasyonlar
Federal hükûmet, bir federasyonun ortak veya ulusal hükûmetidir. Amerika Birleşik Devletleri ilk modern federasyon olarak kabul edilir. ABD, İngiltere'den bağımsızlığını ilan ettikten sonra 1781 yılında ilk anayasası olan 'ni kabul etmiştir. Bu, konfederal Kongreyi kurarak federalizme doğru atılan ilk adımdı. Ancak Kongrenin ekonomik, askeri ve yargı reformu yapma yetkisi sınırlıydı. 1787 yılında sırasında bir Birleşik Devletler Anayasası'nı hazırladı. Anayasa'nın 1788'de dokuz eyalet tarafından onaylanmasının ardından ABD resmen bir federasyon haline geldi ve merkezi hükûmetin, tersi bir durumdan ziyade eyaletlerin rızasıyla var olduğu benzersiz bir konuma geldi.
Diğer devletler de federal hükûmetler kurma konusunda aynı yolu izledi: İsviçre (1848); Kanada (1867); Almanya (1871 ve tekrar 1949); Brezilya (1891); Avustralya (1901); Rusya (1917); Avusturya (1920 ve tekrar 1945) ve Hindistan (1947 ve tekrar 1950):
Arjantin
- bkz. Avustralya'nın eyaletleri ve bölgeleri
- bkz.
Hindistan - bkz. Hindistan'ın eyaletleri ve birlik toprakları
- bkz. Kanada'nın eyaletleri ve bölgeleri
Almanya - bkz. Almanya'nın eyaletleri
- bkz. Meksika'nın eyaletleri
- bkz. Pakistan'ın idari bölümleri
Rusya - bkz. Rusya'nın federal bölgeleri ve bölümleri
Sovyetler Birliği - bkz. Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri
İsviçre - İsviçre'nin kantonları
Amerika Birleşik Devletleri - bkz. Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletleri
- bkz. Venezuela'nın eyaletleri
Konfederasyonlar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Merkezi hukumet uniter bir devlet uzerinde kontrol gucu olan hukumettir Bir diger farkli ancak egemen siyasi varlik ise federasyon tarafindan yetkilendirilen veya devredilen ve federe devletlerin her biri tarafindan karsilikli olarak kabul edilen cesitli yonetim duzeylerinde farkli yetkilere sahip olabilen federal bir hukumettir Merkezi hukumetlerin yapisi cesitlilik gostermektedir Bircok ulke merkezi hukumetten yetkileri bolgesel eyalet il yerel ve diger ornekler gibi alt ulusal duzeydeki hukumetlere devrederek ozerk bolgeler olusturmustur Temel bir siyasi sistemin genis bir tanimina dayanarak belirlenmis bir bolge icinde var olan ve bir anayasa veya baska bir yasa tarafindan ongoruldugu sekilde ortusen veya paylasilan yetkilere sahip ortak kurumlar araciligiyla yonetilen iki veya daha fazla hukumet duzeyi vardir Bu hukumet duzeyinin daha alt duzeylere verilmeyen ortak sorumluluklari ulusal guvenligi saglamak ve baglayici antlasmalar imzalama hakki da dahil olmak uzere uluslararasi diplomasi yurutmektir Esasen merkezi hukumet yerel yonetimlerin aksine tum ulke icin kanun yapma yetkisine sahiptir Merkezi bir hukumet ile federal bir hukumet arasindaki fark kendi kendini yoneten bolgelerin ozerk statusunun merkezi hukumetin rizasiyla var olmasi ve genellikle yetki devri sureciyle olusturulmasidir Bu nedenle basit bir yasa degisikligi ile tek tarafli olarak iptal edilebilirler Bunun bir ornegi 1973 yilinda nin uyarinca kurulmus olan feshetmesiyle yasanmistir Federal bir hukumetin resmi olarak bagimsiz bir dizi devlet arasinda yapilan bir anlasma ile kurulmasi yaygindir ve bu nedenle gucler dengesi statusunu etkileme yetkisi onemli olcude daha azdir Amerika Birlesik Devletleri nde oldugu gibi Dolayisiyla federal hukumetler genellikle asagidan gonullu olarak kurulurken yetki devri yukaridan ozyonetim saglar OrneklerUniter devletler Yetki devrinde bulunan pek cok ulke vardir ve olmustur bunlardan bazilari sunlardir Cin Halk Cumhuriyeti bkz Cin deki ozerk idari bolumler bkz Faroe Adalari ve Gronland ozerk bolgeleri Fransa bkz Yeni Kaledonya ozerk bolgesi bkz Aland Gurcistan bkz Gurcistan in idari bolumleri Japonya Italya bkz Italya nin bolgeleri Ispanya bkz Ispanya nin ozerk topluluklari bkz Filipinler in illeri ve bkz Portekiz in ozerk bolgeleri Turkiye Ukrayna Birlesik Krallik Iskocya Galler ve Kuzey Irlanda hukumetlerine devredilen yetkiler Federasyonlar Federal hukumet bir federasyonun ortak veya ulusal hukumetidir Amerika Birlesik Devletleri ilk modern federasyon olarak kabul edilir ABD Ingiltere den bagimsizligini ilan ettikten sonra 1781 yilinda ilk anayasasi olan ni kabul etmistir Bu konfederal Kongreyi kurarak federalizme dogru atilan ilk adimdi Ancak Kongrenin ekonomik askeri ve yargi reformu yapma yetkisi sinirliydi 1787 yilinda sirasinda bir Birlesik Devletler Anayasasi ni hazirladi Anayasa nin 1788 de dokuz eyalet tarafindan onaylanmasinin ardindan ABD resmen bir federasyon haline geldi ve merkezi hukumetin tersi bir durumdan ziyade eyaletlerin rizasiyla var oldugu benzersiz bir konuma geldi Diger devletler de federal hukumetler kurma konusunda ayni yolu izledi Isvicre 1848 Kanada 1867 Almanya 1871 ve tekrar 1949 Brezilya 1891 Avustralya 1901 Rusya 1917 Avusturya 1920 ve tekrar 1945 ve Hindistan 1947 ve tekrar 1950 Arjantin bkz Avustralya nin eyaletleri ve bolgeleri bkz Hindistan bkz Hindistan in eyaletleri ve birlik topraklari bkz Kanada nin eyaletleri ve bolgeleri Almanya bkz Almanya nin eyaletleri bkz Meksika nin eyaletleri bkz Pakistan in idari bolumleri Rusya bkz Rusya nin federal bolgeleri ve bolumleri Sovyetler Birligi bkz Sovyetler Birligi nin cumhuriyetleri Isvicre Isvicre nin kantonlari Amerika Birlesik Devletleri bkz Amerika Birlesik Devletleri nin eyaletleri bkz Venezuela nin eyaletleriKonfederasyonlar altinda Amerika Birlesik Devletleri hukumeti Amerika Konfedere DevletleriAyrica bakinizUlkelere gore ozerk bolgeler listesi Ozerk hukumet Yetki devri FederasyonKaynakca Rare Footage of Former China Leader Jiang Zemin Freak Out With English Subs YouTube 8 Agustos 2013 18 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2024