Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Muğla, Türkiye'nin Muğla ilinin merkezi olan şehirdir.
| Muğla | |
|---|---|
Şehir | |
 Sol üstten saat yönünde: Ölüdeniz, Marmaris'te bir heykel, Halikarnas Tiyatrosu, Amyntas Mezarı, Marmaris'te bir otel ve Bodrum Kalesi | |
 Muğla'nın Türkiye'deki konumu | |
  Muğla  Muğla Muğla (Avrupa) | |
Koordinatlar: 37°01′49″N 28°30′23″E / 37.030278°K 28.506389°D | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Muğla |
| İlk yerleşim | MÖ 2. binyıl |
| İdare | |
| • Tür | Belediye başkanı-meclis |
| • Organ | |
| • Belediye Başkanı | Ahmet Aras (CHP) |
| En alçak nokta | 0 m (0 ft) |
| Zaman dilimi | (TRS) |
| Posta kodu | 48XXX |
| Alan kodu | 252 |
| ISO 3166 kodu | TR-48 |
| Plaka kodu | 48 |
| GSYİH (nominal) | 2018 |
| • Toplam | ₺42,5 milyar (18.) |
| • Kişi başı | ₺44.594 (14.) |
| İGE (2013) |  0,695orta · 5. |
| İklim | Csa |
Resmî site Muğla Büyükşehir Belediyesi | |
Tarihçe
Antik dönem
Antik Karya bölgesinin en eski yerleşimlerinden biri olan Muğla, bilinen tarihi boyunca başlangıçta Anadolu'nun yerli halkı Karyalıların, ardından kısmen ve kısa dönemler halinde Mısır, Asur ve İskit işgallerinin, zamanla da özellikle kıyılarda Helenistik kolonizasyon hareketinin egemenliği altında kalmıştır. Önce Medler, daha sonra Persler Muğla'yı idareleri altında almışlar ve bölgeyi bir satrap aracılığıyla yönetmişlerdir. Büyük İskender'in ordularıyla gelişinde Muğla bölgesi bir Karya satrapı tarafından yönetilmekte idi.
'Karya' isminin bölgeye MÖ 3400 yıllarında gelen kavimlere önderlik etmiş 'Kar' isimli bir komutandan kaynaklandığına ilişkin tezler öne sürülmektedir. Bölge çağlar boyunca Karya olarak anılmış ve kuzeyde Söke, Aydın, Nazilli üzerinden başlayıp güneyde Dalaman Çayının denize döküldüğü yerde biten Karya bölgesi, kuzeyinde Lidyalıların, güneyinde Likyalıların ve Anadolu içlerinde de Frigyalıların hüküm sürdüğü bölgelere komşu olmuştur.
Kavimleri Karya bölgesine kıyılardan başlayan çok uzun bir süreçte nüfuz etmişlerdir. Knidos (Datça yarımadasının ucu) ve Halikarnas (Bodrum) ile başlayan Helen kolonizasyonu ile zamanla Daldala (Dalaman), Stratonikea (Yatağan Eskihisar), Nakrasa (Karakuyu), (Bozüyük) ve Fethiye çevresinde de Telmessos, (Kınık), Patara (Minare) ve Tlos (Eşen) kentleri kurulmuştur.
MÖ 334 yılında Karya'ya gelen Büyük İskender, Perslerin çekilmesiyle ortaya çıkmış kardeşlerarası bir saltanat kavgasıyla karşılaştı. Kardeşlerden Ada, kocası Hidrieus ve ağabeyi ile Mausolus, karısı Artemisia ve kız kardeşi, diğer kardeş olan Piksodaros'un isyanı ile karşı karşıyaydılar ve bu nedenle kuzeye Alinda'ya (Karpuzlu) çekilmişlerdi. Ada Alinda'nın anahtarlarını Büyük İskender'e göndererek kendisini annesi olarak kabul etmesini istedi. İskender de bu isteği kabul ederek Ada'yı Karya satraplığına getirdi. Ancak ertesi yıl İskender'in Likya'ya geçmesiyle Piksodaros ablası satrap Ada'yı öldürerek yerine geçti. İskender'in haznedarı Filotas'ı satraplığa ataması da asayişi sağlamadı ve İskender'in uzaklaşmasıyla bölge Bergama ve Roma egemenliğine kadar (yaklaşık iki yüzyıl) sürecek bir anarşi döneminin içine düştü. 395'te Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılmasıyla da Karya Bizans İmparatorluğu içinde kaldı.
Muğla ili tarihî kalıntılar açısından son derece zengin olup, sınırları içinde 103 ören yeri bulunmaktadır.
Osmanlı dönemi
Muğla, kadim medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve her devirde önemini korumuş bir bölgedir. İslam hâkimiyetinden önceki medeniyetler tarafından Karya, İslam hâkimiyeti sonrasında da Menteşe ismini alan bölgenin ismini nereden aldığı konusu açık değildir. Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde Muğla ismi konusunda şunları
- Sene (…) tarihinde büyük bir savaş olmuş ve Rum keferesinin elinden Menteşe Oğlu Darahikey Veziri Muğlı Bey fethetmiştir. Muğlı Bey Mahan memleketinde Muhammed ’i rüyasında görüp daha sonra ulemanın huzurunda İslamiyeti kabul etmiştir. Muğla Kalesi’ni fethettikten sonra ise bu şehrin ismi Muğla diye anılmaya başlanmıştır. Farsça'da 'Muğ' kafir anlamına gelmektedir. Muğlı Bey Müslüman olduktan sonra birçok hizmetler yapmış ve birçok gazaya katılmıştır.
Evliya Çelebi, Muğla isminin kaynağını bu şekilde yazsa da bu bilgiler doğrulanamamıştır. Büyük olasılıkla Muğla ismi, antik çağdaki ismi olan Mobolla'nın bozulmasıyla ortaya çıkmıştır. Mobolla ismi daha sonraki Türk hakimiyeti sırasında 'Mogola' olsa da 1307 (m. 1889) Aydın Vilayeti ise 'Mobella' olarak belirtilmektedir.
Muğla'da ilk yerleşimlerin ne zaman başladığı hakkında önemli bir bilgi yoktur. Fakat kentin eskiden İç Karya olarak adlandırılan bölgede yer aldığı bilinmektedir. Karya'nın MÖ 2000'de Hititlerce de bilinen bir medeniyet olduğu göz önüne alınırsa Muğla'da yerleşimin bu tarihlere kadar geriye gittiği söylenebilir. Bazı kaynaklarda da bu bölgeye ilk yerleşenlerin Hititler olduğu yazılıdır. Sırasıyla Frig, Lidya, Pers, Makedon, Bergama Krallığı ve Roma hakimiyetini yaşayan şehir, Menteşe Bey tarafından 1284'te alınmasıyla ilk defa Türk hâkimiyetine girdi.
Yıldırım Beyazıd tarafından 1391'de Osmanlı hâkimiyetine giren Muğla'daki bu ilk Osmanlı hakimiyeti geçici olmuş, şehir 1402'de Timur tarafından alınmış ve nihayetinde 1425 yılında II. Murat devrinde tam anlamıyla Osmanlı devletine bağlanmıştır. Kentin siyasi önemi Osmanlı devrinde daha da artmıştır, çünkü Menteşe Beyliği devrinde bu bölgenin yönetim merkezi Milas iken, Osmanlı devleti bu yeni sancağın yönetim merkezi olarak Muğla'yı seçmiştir.
Muğla, Osmanlı devleti dönemi boyunca dışarıya kapalı küçük bir şehir olarak kaldı. I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu toprakları İtilaf Devletleri tarafından paylaşılınca Muğla 11 Mayıs 1919 tarihinde İtalya tarafından işgal edildi. Anadolu'nun işgali sırasında Muğla'da düzenlenmiş ve tüm Anadolu şehirleri gibi Muğla'nın da bu işgallere direneceği ilan edilmiştir. Bunun üzerine kentte , , gibi direniş komiteleri kurulmuştur. 1920'de Ankara'da açılan 1. Dönem meclisine 6 milletvekili gönderen kent İtalyanlar'ın kentte fazla etkin olmamasından yararlanarak Menderes boyunca başlayan Yunan işgaline karşı kurulan direniş faaliyetlerine katılmıştır. Ege'de kalanlarla birleşen gönüllüler, Aydın çarpışmalarında düşmana ağır kayıplar verdirmişlerdir. Ege illeri arasında Muğla işgal sırasında en fazla şehit veren il olmuştur. İç durumun karışıklığı, Yunanlar ve işgal ettiği yörelerde ekonomik egemenlik kurma düşüncesine dayanan İtalyan politikasını Muğla halkı işgal süresince kurnazca değerlendirmiş, iki ateş arasında kalmaktan kurtulmuş. Anadolu'daki durumun kötüye gittiğini anlayan İtalya, 2. İnönü Zaferi kazanıldıktan sonra ülkesindeki iç siyasal dalgalanmalarını öne sürerek 5 Temmuz 1921'de Muğla'dan ayrılmıştır.
Cumhuriyet dönemi
Cumhuriyetin kurulmasından sonraki idari yapılanmada Muğla ilinin yönetim merkezi olan şehir, dağlık yapısı ve dışarıya açılan elverişli bağlantı yollarına sahip olmadığından gelişememiştir. Yıllarca sadece il merkezi olmasının verdiği hareketlilikle gelişmeye çalışan Muğla son yıllarda özellikle üniversitenin açılması, yeni sanayi bölgesinin kurulması ve turizm faaliyetlerinin de artmasıyla dışarıya açılmaya ve gelişmeye başlamıştır.
2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Muğla'da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.
İklim
 Muğla iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 20,9 | 21,2 | 28,8 | 31,2 | 35,7 | 40,8 | 42,1 | 41,2 | 38,8 | 35,0 | 27,6 | 20,8 | 42,1 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 10,0 | 11,0 | 14,3 | 18,7 | 24,3 | 29,8 | 33,5 | 33,6 | 29,4 | 23,0 | 16,5 | 11,5 | 21,3 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 5,5 | 6,1 | 8,5 | 12,5 | 17,6 | 22,9 | 26,3 | 26,1 | 21,7 | 15,9 | 10,5 | 7,0 | 15,0 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 1,6 | 1,9 | 3,6 | 6,9 | 11,2 | 16,1 | 19,7 | 19,7 | 15,2 | 10,1 | 5,7 | 3,2 | 9,5 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −11 | −9,9 | −8,5 | −3,6 | 1,0 | 6,7 | 10,5 | 10,9 | 5,6 | 0,2 | −6,1 | −8,4 | −11 |
| Ortalama yağış (mm) | 233,8 | 176,2 | 119,9 | 65,4 | 50,1 | 23,4 | 7,8 | 8,0 | 18,6 | 68,3 | 138,9 | 259,0 | 1.169,4 |
| Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü | |||||||||||||
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927 | 57.782 | 10.128 | 47.654 |
| 1935 | 67.455 | 10.983 | 56.472 |
| 1940 | 72.499 | 13.370 | 59.129 |
| 1945 | 46.685 | 12.319 | 34.366 |
| 1950 | 49.181 | 10.612 | 38.569 |
| 1955 | 41.357 | 12.052 | 29.305 |
| 1960 | 45.355 | 14.053 | 31.302 |
| 1965 | 50.654 | 16.408 | 34.246 |
| 1970 | 54.393 | 18.624 | 35.769 |
| 1975 | 56.698 | 24.178 | 32.520 |
| 1980 | 60.468 | 27.392 | 33.076 |
| 1985 | 65.859 | 31.279 | 34.580 |
| 1990 | 71.155 | 35.605 | 35.550 |
| 2000 | 83.511 | 43.845 | 39.666 |
| 2007 | 94.207 | 52.918 | 41.289 |
| 2008 | 92.328 | 56.619 | 35.709 |
| 2009 | 96.820 | 61.550 | 35.270 |
| 2010 | 94.960 | 60.066 | 34.894 |
| 2011 | 97.207 | 62.635 | 34.572 |
| 2012 | 99.158 | 64.706 | 34.452 |
2012 yılında Muğla büyükşehir statüsü kazanıp ilin tamamı büyükşehir sınırlarına girmiştir ve merkez ilçenin ismi Menteşe olarak değiştirilmiştir.
Kardeş şehirler
Notlar
Kaynakça
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;gsyihisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;igeisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;koppenisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Seyahatnâme, s.105
- ^ Zekai Mete, “Muğla”,DİA, s.337
- ^ İsmail Hakkı Uzunçarşılı, 2. Kitap Afyonkarahisar, Sandıklı, Bolvadin, Çay, İsaklı, Manisa, Birgi, Muğla, Milas, Peçin, Denizli, Isparta, Atabey ve Eğridir, İstanbul 1929, s.150
- ^ "Kanun No. 6360". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014.
- ^ "Resmî İstatistikler - Muğla". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2016.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2017 Annual Report and Membership Directory" (PDF). 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Muğla ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Muğla Büyükşehir Belediyesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mugla Turkiye nin Mugla ilinin merkezi olan sehirdir MuglaSehirSol ustten saat yonunde Oludeniz Marmaris te bir heykel Halikarnas Tiyatrosu Amyntas Mezari Marmaris te bir otel ve Bodrum KalesiMugla nin Turkiye deki konumuMuglaTurkiye haritasinda gosterMuglaMugla Avrupa Avrupa haritasinda gosterKoordinatlar 37 01 49 N 28 30 23 E 37 030278 K 28 506389 D 37 030278 28 506389UlkeTurkiyeIlMuglaIlk yerlesimMO 2 binyilIdare TurBelediye baskani meclis OrganBelediye meclisi 35 CHP25 AK PARTI5 MHP3 IYI Parti Belediye BaskaniAhmet Aras CHP En alcak nokta0 m 0 ft Zaman dilimiUTC 03 00 TRS Posta kodu48XXXAlan kodu252ISO 3166 koduTR 48Plaka kodu48GSYIH nominal 2018 Toplam 42 5 milyar 18 Kisi basi 44 594 14 IGE 2013 0 695 orta 5 IklimCsaResmi site Mugla Buyuksehir BelediyesiTarihceAntik donem Mentese de Karya yolunun bir bolumu Antik Karya bolgesinin en eski yerlesimlerinden biri olan Mugla bilinen tarihi boyunca baslangicta Anadolu nun yerli halki Karyalilarin ardindan kismen ve kisa donemler halinde Misir Asur ve Iskit isgallerinin zamanla da ozellikle kiyilarda Helenistik kolonizasyon hareketinin egemenligi altinda kalmistir Once Medler daha sonra Persler Mugla yi idareleri altinda almislar ve bolgeyi bir satrap araciligiyla yonetmislerdir Buyuk Iskender in ordulariyla gelisinde Mugla bolgesi bir Karya satrapi tarafindan yonetilmekte idi Karya isminin bolgeye MO 3400 yillarinda gelen kavimlere onderlik etmis Kar isimli bir komutandan kaynaklandigina iliskin tezler one surulmektedir Bolge caglar boyunca Karya olarak anilmis ve kuzeyde Soke Aydin Nazilli uzerinden baslayip guneyde Dalaman Cayinin denize dokuldugu yerde biten Karya bolgesi kuzeyinde Lidyalilarin guneyinde Likyalilarin ve Anadolu iclerinde de Frigyalilarin hukum surdugu bolgelere komsu olmustur Kavimleri Karya bolgesine kiyilardan baslayan cok uzun bir surecte nufuz etmislerdir Knidos Datca yarimadasinin ucu ve Halikarnas Bodrum ile baslayan Helen kolonizasyonu ile zamanla Daldala Dalaman Stratonikea Yatagan Eskihisar Nakrasa Karakuyu Bozuyuk ve Fethiye cevresinde de Telmessos Kinik Patara Minare ve Tlos Esen kentleri kurulmustur MO 334 yilinda Karya ya gelen Buyuk Iskender Perslerin cekilmesiyle ortaya cikmis kardeslerarasi bir saltanat kavgasiyla karsilasti Kardeslerden Ada kocasi Hidrieus ve agabeyi ile Mausolus karisi Artemisia ve kiz kardesi diger kardes olan Piksodaros un isyani ile karsi karsiyaydilar ve bu nedenle kuzeye Alinda ya Karpuzlu cekilmislerdi Ada Alinda nin anahtarlarini Buyuk Iskender e gondererek kendisini annesi olarak kabul etmesini istedi Iskender de bu istegi kabul ederek Ada yi Karya satrapligina getirdi Ancak ertesi yil Iskender in Likya ya gecmesiyle Piksodaros ablasi satrap Ada yi oldurerek yerine gecti Iskender in haznedari Filotas i satrapliga atamasi da asayisi saglamadi ve Iskender in uzaklasmasiyla bolge Bergama ve Roma egemenligine kadar yaklasik iki yuzyil surecek bir anarsi doneminin icine dustu 395 te Roma Imparatorlugu nun ikiye ayrilmasiyla da Karya Bizans Imparatorlugu icinde kaldi Mugla ili tarihi kalintilar acisindan son derece zengin olup sinirlari icinde 103 oren yeri bulunmaktadir Osmanli donemi Mugla nin muhtemelen Cumhuriyetin ilk yillarindaki gorunumu Mugla kadim medeniyetlere ev sahipligi yapmis ve her devirde onemini korumus bir bolgedir Islam hakimiyetinden onceki medeniyetler tarafindan Karya Islam hakimiyeti sonrasinda da Mentese ismini alan bolgenin ismini nereden aldigi konusu acik degildir Evliya Celebi Seyahatnamesinde Mugla ismi konusunda sunlari Sene tarihinde buyuk bir savas olmus ve Rum keferesinin elinden Mentese Oglu Darahikey Veziri Mugli Bey fethetmistir Mugli Bey Mahan memleketinde Muhammed i ruyasinda gorup daha sonra ulemanin huzurunda Islamiyeti kabul etmistir Mugla Kalesi ni fethettikten sonra ise bu sehrin ismi Mugla diye anilmaya baslanmistir Farsca da Mug kafir anlamina gelmektedir Mugli Bey Musluman olduktan sonra bircok hizmetler yapmis ve bircok gazaya katilmistir dd Evliya Celebi Mugla isminin kaynagini bu sekilde yazsa da bu bilgiler dogrulanamamistir Buyuk olasilikla Mugla ismi antik cagdaki ismi olan Mobolla nin bozulmasiyla ortaya cikmistir Mobolla ismi daha sonraki Turk hakimiyeti sirasinda Mogola olsa da 1307 m 1889 Aydin Vilayeti ise Mobella olarak belirtilmektedir Mugla da ilk yerlesimlerin ne zaman basladigi hakkinda onemli bir bilgi yoktur Fakat kentin eskiden Ic Karya olarak adlandirilan bolgede yer aldigi bilinmektedir Karya nin MO 2000 de Hititlerce de bilinen bir medeniyet oldugu goz onune alinirsa Mugla da yerlesimin bu tarihlere kadar geriye gittigi soylenebilir Bazi kaynaklarda da bu bolgeye ilk yerlesenlerin Hititler oldugu yazilidir Sirasiyla Frig Lidya Pers Makedon Bergama Kralligi ve Roma hakimiyetini yasayan sehir Mentese Bey tarafindan 1284 te alinmasiyla ilk defa Turk hakimiyetine girdi Yildirim Beyazid tarafindan 1391 de Osmanli hakimiyetine giren Mugla daki bu ilk Osmanli hakimiyeti gecici olmus sehir 1402 de Timur tarafindan alinmis ve nihayetinde 1425 yilinda II Murat devrinde tam anlamiyla Osmanli devletine baglanmistir Kentin siyasi onemi Osmanli devrinde daha da artmistir cunku Mentese Beyligi devrinde bu bolgenin yonetim merkezi Milas iken Osmanli devleti bu yeni sancagin yonetim merkezi olarak Mugla yi secmistir Mugla Osmanli devleti donemi boyunca disariya kapali kucuk bir sehir olarak kaldi I Dunya Savasi ndan yenik cikan Osmanli Imparatorlugu topraklari Itilaf Devletleri tarafindan paylasilinca Mugla 11 Mayis 1919 tarihinde Italya tarafindan isgal edildi Anadolu nun isgali sirasinda Mugla da duzenlenmis ve tum Anadolu sehirleri gibi Mugla nin da bu isgallere direnecegi ilan edilmistir Bunun uzerine kentte gibi direnis komiteleri kurulmustur 1920 de Ankara da acilan 1 Donem meclisine 6 milletvekili gonderen kent Italyanlar in kentte fazla etkin olmamasindan yararlanarak Menderes boyunca baslayan Yunan isgaline karsi kurulan direnis faaliyetlerine katilmistir Ege de kalanlarla birlesen gonulluler Aydin carpismalarinda dusmana agir kayiplar verdirmislerdir Ege illeri arasinda Mugla isgal sirasinda en fazla sehit veren il olmustur Ic durumun karisikligi Yunanlar ve isgal ettigi yorelerde ekonomik egemenlik kurma dusuncesine dayanan Italyan politikasini Mugla halki isgal suresince kurnazca degerlendirmis iki ates arasinda kalmaktan kurtulmus Anadolu daki durumun kotuye gittigini anlayan Italya 2 Inonu Zaferi kazanildiktan sonra ulkesindeki ic siyasal dalgalanmalarini one surerek 5 Temmuz 1921 de Mugla dan ayrilmistir Cumhuriyet donemi Cumhuriyetin kurulmasindan sonraki idari yapilanmada Mugla ilinin yonetim merkezi olan sehir daglik yapisi ve disariya acilan elverisli baglanti yollarina sahip olmadigindan gelisememistir Yillarca sadece il merkezi olmasinin verdigi hareketlilikle gelismeye calisan Mugla son yillarda ozellikle universitenin acilmasi yeni sanayi bolgesinin kurulmasi ve turizm faaliyetlerinin de artmasiyla disariya acilmaya ve gelismeye baslamistir 2012 yilinda cikarilan 6360 sayili kanun ile Mugla da sinirlari il mulki sinirlari olan buyuksehir belediyesi kuruldu ve 2014 Turkiye yerel secimlerinin ardindan buyuksehir belediyesi calismalarina basladi Iklim Mugla iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 20 9 21 2 28 8 31 2 35 7 40 8 42 1 41 2 38 8 35 0 27 6 20 8 42 1Ortalama en yuksek sicaklik C 10 0 11 0 14 3 18 7 24 3 29 8 33 5 33 6 29 4 23 0 16 5 11 5 21 3Ortalama sicaklik C 5 5 6 1 8 5 12 5 17 6 22 9 26 3 26 1 21 7 15 9 10 5 7 0 15 0Ortalama en dusuk sicaklik C 1 6 1 9 3 6 6 9 11 2 16 1 19 7 19 7 15 2 10 1 5 7 3 2 9 5En dusuk sicaklik C 11 9 9 8 5 3 6 1 0 6 7 10 5 10 9 5 6 0 2 6 1 8 4 11Ortalama yagis mm 233 8 176 2 119 9 65 4 50 1 23 4 7 8 8 0 18 6 68 3 138 9 259 0 1 169 4Kaynak Meteoroloji Genel MudurluguNufusYil Toplam Sehir Kir1927 57 782 10 128 47 6541935 67 455 10 983 56 4721940 72 499 13 370 59 1291945 46 685 12 319 34 3661950 49 181 10 612 38 5691955 41 357 12 052 29 3051960 45 355 14 053 31 3021965 50 654 16 408 34 2461970 54 393 18 624 35 7691975 56 698 24 178 32 5201980 60 468 27 392 33 0761985 65 859 31 279 34 5801990 71 155 35 605 35 5502000 83 511 43 845 39 6662007 94 207 52 918 41 2892008 92 328 56 619 35 7092009 96 820 61 550 35 2702010 94 960 60 066 34 8942011 97 207 62 635 34 5722012 99 158 64 706 34 452 2012 yilinda Mugla buyuksehir statusu kazanip ilin tamami buyuksehir sinirlarina girmistir ve merkez ilcenin ismi Mentese olarak degistirilmistir Kardes sehirlerFort Lauderdale Amerika Birlesik DevletleriNotlar Yatagan ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir Ula ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir Kaynakca Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi gsyih isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi ige isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi koppen isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Seyahatname s 105 Zekai Mete Mugla DIA s 337 Ismail Hakki Uzuncarsili 2 Kitap Afyonkarahisar Sandikli Bolvadin Cay Isakli Manisa Birgi Mugla Milas Pecin Denizli Isparta Atabey ve Egridir Istanbul 1929 s 150 Kanun No 6360 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2014 Resmi Istatistikler Mugla Meteoroloji Genel Mudurlugu 22 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2016 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2017 Annual Report and Membership Directory PDF 22 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Temmuz 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Mugla ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Mugla Buyuksehir Belediyesi