Niyasin | |
---|---|
Genel özellikleri | |
Kimyasal formül | C6H5NO2 |
Molekül ağırlığı | 123,11 g/mol |
Diğer adları | |
| |
Vitamin özellikleri | |
Çözünürlüğü | Su |
Fazlalığı | |
| |
Kaynakları |
Niyasin, Nikotinik asit veya B3 vitamini suda çözünür bir vitamindir. Türevleri olan NADH, NADPH, NAD ve NAD+ hücrelerde enerji metabolizması, nükleik asit, protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmasında gereksinim duyulan zorunlu bir vitamindir. Vitamin B3 terimine niyasinamit de dahil edilir çünkü bu bileşik vücuda alındıktan sonra niyasine dönüşür.
Eksikliği ve aşırı alımının etkileri
Niyasinin aşırı eksikliği insanlarda pellegra adı verilen ve sinir sisteminde fonksiyon bozukluğu, mide-bağırsak sistemi bozukluğu, ishal, zihin bulanıklığı, depresyon ve ağır dermatit ve çeşitli cilt lezyonları ile karakterize bir hastalık oluşur. Niyasinin kısmî eksikliği ise metabolizma yavaşlamasına ve soğuğa dayanıksızlığa yol açar.
Niyasinin aşırı miktrada kullanımı ölümcül olabilir. 36 saat zarfında 11 tane 500 mg'lık hap alan bir kişinin kustuğu, iki gün zarfında 5 hap alan bir diğer kişinin ise birkaç dakika boyunca tepkisiz olduğu kaydedilmiştir. Çok yüksek niyasin kullanımında niyasin makulopatisi denen makula ve retina kalınlaşması meydana gelir, bunun sonucunda bulanık görme ve körlük olur.
Niyasinin önerilen günlük dozajı, çocuklarda 2–12 mg, kadınlarda 14, erkeklerde 16 mg, hamile ve emziren kadınlarda 18 mg'dır.
Günde 20 mg'dan fazla niyasin ciltte kızarmalara neden olabilir. Bu kızarmalar yanma, kaşıntı ve ağrı ile beraber olabilir, yüz, kollar ve göğüse yayılır. Genellikle zararsızdır ve 20 dakika ile bir saat arasında kendiliğinden geçer. Bir bardak su içilmesi de yardımcı olacaktır.
Niyasin kan dolaşımını düzenler, sağlıklı bir deri sağlar ve santral sinir sisteminin çalışmasına yardımcı olur. Beyin ve hafızanın ileri fonksiyonlarını denetlemesinden dolayı şizofreni ve diğer zihinsel hastalıklarda tedavi edici rol oynar. Son olarak yeterli B3 düzeyleri insülin ile östrojen, projesteron ve testosteron gibi cinsiyet hormonlarının sentezi için hayati rol oynamaktadır.
Kan trigliseridini düşürebildiği için doktorlar tarafından antihiperlipidemik ilaç olarak kullanılmaktadır. Ancak niyasinin kullanımında doz ayarlaması mutlaka doktor tarafından yapılmalıdır.
Gebelikte niyasin dikkatle kullanılmalıdır. Yüksek dozlarda saf nikotinik asit mide ülserleri, gut, glokom diyabet ve karaciğer hastalıklarında sağlık problemlerini arttırabilirler.
Keşfi
Niyasinin keşfi, nikotinin yükseltgenmesi sonucu olmuştur. Ona verilecek ismin nikotini çağrıştırmaması amaçlandığı için nikotinik asit + vitamin 'den türetilmiştir. Eski metinlerde niyasin için vitamin PP adının (İngilizce "pellegra preventing" (pellegra önleyici) teriminden kısaltması) kullanıldığını görülebilir.
Biyolojik mevcudiyeti
Niyasin karaciğer tarafından triptofandan sentezlenir ama bu tepkime çok verimsizdir. Bir miligram niyasin elde etmek için 60 mg triptofan gerekir. Kötü beslenme nedeniyle niyasin yetersizliği tek besin kaynağı olarak mısır yiyen ve mısır ununu hazırlarken alkali kullanmayan toplumlarda görülür. Bunun nedeni mısırin az niyasin içeren bir tahıl olmasıdır; mısır unu hazırlarken alkali kullanılmasının ise mısırda bulunan triptofanın salınmasını sağlayıp bağırsaklar tarafından emilerek niyasin yapımına takviye sağlar.
Biyosentez
Triptofanın beş karbonlu halkası kesilip, düzenlenip ve amino grubuyla tepkiyerek niyasinin altı karbonlu heterosiklik halkası oluşur.
Kaynaklar
Hayvan ürünleri: | Meyve ve sebzeler: | : | Mantarlar: |
---|---|---|---|
|
Diğer kullanımları
Niyasin çeşitli seks ve stres hormonlarının sentezinde önemli rol oynar, özellikle adrenal bezlerde üretilenlerde. Ayrıca toksik maddelerin vücuttan atılmasında rol oynar.
Niyasin, yüksek dozda kullanılınca kandaki HDL ("iyi kolesterol") seviyesini yükseltir ve düşük HDL'si olup kalp krizi riski taşıyan hastalara önerilir. şirketi bu amaçla Niaspan ticarî isimli bir ilaç üretmektedir. Ayrıca niyasin (ama niyasinamid değil) tedavisinde kullanılır çünkü çok düşük yoğunluklu lipoproteinin (VLDL) karaciğerden salgılanmasını azaltır (VLDL "kötü kolesterol" olarak bilinen LDL'nin öncülüdür) ve kolesterol sentezini engeller eder. Niyasinin lipit bozukluğunu tedavi etmek amacıyla kullanımının başlıca sorunu, çok yüksek olmayan dozlarda dahi deride kızarmalara neden olmasıdır. Halen niyasinin yavaş salınımını sağlayacak formülasyonların geliştirilmesi için çalışmalar sürmektedir, niyasinin daha sık ve daha az rahatsızlık vererek kullanılabilmesini sağlamak için.
Kaynakça
- ^ [1][] Toxicity From the Use of Niacin to Beat Urine Drug Screening, Presented at the 8th Annual Clinical Pathological Case Presentation Competition, 2006 North American Congress of Clinical Toxicology (NACCT) meeting, October 2006, San Francisco, CA, Manoj K. Mittal, et al. published online 6 April 2007. doi:10.1016/j.annemergmed.2007.01.014
- ^ [2] 24 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Hazards: Niacin to Pass a Drug Test Can Have Dangerous Results, By ERIC NAGOURNEY, New York Times, April 17, 2007
- ^ Mittal MK, Florin T, Perrone J, Delgado JH, Osterhoudt KC. Toxicity From the Use of Niacin to Beat Urine Drug Screening. Ann Emerg Med. 2007 Apr 4. (PMID) 17418450
- ^ JD Gass, Nicotinic Acid Maculopathy, Am. J. Opthamology, 1973;76:500-10
- ^ Jane Higdon, "Niacin" 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute
- ^ Oxidization Reactions of Niacin 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from the at Linus Pauling Institute.
- ^ a b Vitamin B3 6 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Medical Center.
- ^ . 7 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2007.
- ^ Katzung and Trevors Pharmacology Examination and Board Review 7th edition, Authors: Trevor, Anthony J. Katzung, Bertram G. and Masters, Susan B., Lange Medical Books/ McGraw-Hill 2005
- ^ NIH Medline Plus: Niacin. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002409.htm 17 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Options for therapeutic intervention: how effective are the different agents? European Heart Journal Supplements Vol 8 Suppl F Pp. F47-F53 http://eurheartjsupp.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/8/suppl_F/F47 2 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
NiyasinGenel ozellikleriKimyasal formul C6H5NO2Molekul agirligi 123 11 g molDiger adlariNikotinik asit B3 vitaminiVitamin ozellikleriCozunurlugu SuIshal Zihin bulanikligi Depresyon ve agir dermatit Cilt lezyonlariFazlaligiCiltte kizarmalar yanma kasintiKaynaklari Niyasin Nikotinik asit veya B3 vitamini suda cozunur bir vitamindir Turevleri olan NADH NADPH NAD ve NAD hucrelerde enerji metabolizmasi nukleik asit protein yag ve karbonhidrat metabolizmasinda gereksinim duyulan zorunlu bir vitamindir Vitamin B3 terimine niyasinamit de dahil edilir cunku bu bilesik vucuda alindiktan sonra niyasine donusur NikotinamidEksikligi ve asiri aliminin etkileriNiyasinin asiri eksikligi insanlarda pellegra adi verilen ve sinir sisteminde fonksiyon bozuklugu mide bagirsak sistemi bozuklugu ishal zihin bulanikligi depresyon ve agir dermatit ve cesitli cilt lezyonlari ile karakterize bir hastalik olusur Niyasinin kismi eksikligi ise metabolizma yavaslamasina ve soguga dayaniksizliga yol acar Niyasinin asiri miktrada kullanimi olumcul olabilir 36 saat zarfinda 11 tane 500 mg lik hap alan bir kisinin kustugu iki gun zarfinda 5 hap alan bir diger kisinin ise birkac dakika boyunca tepkisiz oldugu kaydedilmistir Cok yuksek niyasin kullaniminda niyasin makulopatisi denen makula ve retina kalinlasmasi meydana gelir bunun sonucunda bulanik gorme ve korluk olur Niyasinin onerilen gunluk dozaji cocuklarda 2 12 mg kadinlarda 14 erkeklerde 16 mg hamile ve emziren kadinlarda 18 mg dir Gunde 20 mg dan fazla niyasin ciltte kizarmalara neden olabilir Bu kizarmalar yanma kasinti ve agri ile beraber olabilir yuz kollar ve goguse yayilir Genellikle zararsizdir ve 20 dakika ile bir saat arasinda kendiliginden gecer Bir bardak su icilmesi de yardimci olacaktir Niyasin kan dolasimini duzenler saglikli bir deri saglar ve santral sinir sisteminin calismasina yardimci olur Beyin ve hafizanin ileri fonksiyonlarini denetlemesinden dolayi sizofreni ve diger zihinsel hastaliklarda tedavi edici rol oynar Son olarak yeterli B3 duzeyleri insulin ile ostrojen projesteron ve testosteron gibi cinsiyet hormonlarinin sentezi icin hayati rol oynamaktadir Kan trigliseridini dusurebildigi icin doktorlar tarafindan antihiperlipidemik ilac olarak kullanilmaktadir Ancak niyasinin kullaniminda doz ayarlamasi mutlaka doktor tarafindan yapilmalidir Gebelikte niyasin dikkatle kullanilmalidir Yuksek dozlarda saf nikotinik asit mide ulserleri gut glokom diyabet ve karaciger hastaliklarinda saglik problemlerini arttirabilirler KesfiNiyasinin kesfi nikotinin yukseltgenmesi sonucu olmustur Ona verilecek ismin nikotini cagristirmamasi amaclandigi icin nikotinik asit vitamin den turetilmistir Eski metinlerde niyasin icin vitamin PP adinin Ingilizce pellegra preventing pellegra onleyici teriminden kisaltmasi kullanildigini gorulebilir Biyolojik mevcudiyetiNiyasin karaciger tarafindan triptofandan sentezlenir ama bu tepkime cok verimsizdir Bir miligram niyasin elde etmek icin 60 mg triptofan gerekir Kotu beslenme nedeniyle niyasin yetersizligi tek besin kaynagi olarak misir yiyen ve misir ununu hazirlarken alkali kullanmayan toplumlarda gorulur Bunun nedeni misirin az niyasin iceren bir tahil olmasidir misir unu hazirlarken alkali kullanilmasinin ise misirda bulunan triptofanin salinmasini saglayip bagirsaklar tarafindan emilerek niyasin yapimina takviye saglar BiyosentezTriptofanin bes karbonlu halkasi kesilip duzenlenip ve amino grubuyla tepkiyerek niyasinin alti karbonlu heterosiklik halkasi olusur KaynaklarHayvan urunleri Meyve ve sebzeler Mantarlar ciger kalp ve bobrek tavuk dana balik sut yumurta sebze brokoli domates havuc hurma tatli patates kuskonmaz avokado kuru yemis urunleri baklagiller mantarlar ekmek mayasiDiger kullanimlariNiyasin cesitli seks ve stres hormonlarinin sentezinde onemli rol oynar ozellikle adrenal bezlerde uretilenlerde Ayrica toksik maddelerin vucuttan atilmasinda rol oynar Niyasin yuksek dozda kullanilinca kandaki HDL iyi kolesterol seviyesini yukseltir ve dusuk HDL si olup kalp krizi riski tasiyan hastalara onerilir sirketi bu amacla Niaspan ticari isimli bir ilac uretmektedir Ayrica niyasin ama niyasinamid degil tedavisinde kullanilir cunku cok dusuk yogunluklu lipoproteinin VLDL karacigerden salgilanmasini azaltir VLDL kotu kolesterol olarak bilinen LDL nin onculudur ve kolesterol sentezini engeller eder Niyasinin lipit bozuklugunu tedavi etmek amaciyla kullaniminin baslica sorunu cok yuksek olmayan dozlarda dahi deride kizarmalara neden olmasidir Halen niyasinin yavas salinimini saglayacak formulasyonlarin gelistirilmesi icin calismalar surmektedir niyasinin daha sik ve daha az rahatsizlik vererek kullanilabilmesini saglamak icin Kaynakca 1 olu kirik baglanti Toxicity From the Use of Niacin to Beat Urine Drug Screening Presented at the 8th Annual Clinical Pathological Case Presentation Competition 2006 North American Congress of Clinical Toxicology NACCT meeting October 2006 San Francisco CA Manoj K Mittal et al published online 6 April 2007 doi 10 1016 j annemergmed 2007 01 014 2 24 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hazards Niacin to Pass a Drug Test Can Have Dangerous Results By ERIC NAGOURNEY New York Times April 17 2007 Mittal MK Florin T Perrone J Delgado JH Osterhoudt KC Toxicity From the Use of Niacin to Beat Urine Drug Screening Ann Emerg Med 2007 Apr 4 PMID 17418450 JD Gass Nicotinic Acid Maculopathy Am J Opthamology 1973 76 500 10 Jane Higdon Niacin 4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Micronutrient Information Center Linus Pauling Institute Oxidization Reactions of Niacin 4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde from the at Linus Pauling Institute a b Vitamin B3 6 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Medical Center 7 Subat 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2007 Katzung and Trevors Pharmacology Examination and Board Review 7th edition Authors Trevor Anthony J Katzung Bertram G and Masters Susan B Lange Medical Books McGraw Hill 2005 NIH Medline Plus Niacin http www nlm nih gov medlineplus ency article 002409 htm 17 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Options for therapeutic intervention how effective are the different agents European Heart Journal Supplements Vol 8 Suppl F Pp F47 F53 http eurheartjsupp oxfordjournals org cgi content abstract 8 suppl F F47 2 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde