Omega-3 yağ asitleri, aynı zamanda Omega-3 yağları, ω-3 yağ asitleri veya n−3 yağ asitleri olarak da adlandırılır, kimyasal yapılarında terminal metil grubundan üç atom uzaklıkta bir çift bağın varlığı ile tanımlanan 'lerdir (PUFA'lar). Doğada yaygın olarak dağılmışlardır, önemli olduklarından hayvan bileşenleridir ve insan diyetinde ve insan fizyolojisinde önemli bir rol oynarlar.
İnsan fizyolojisinde yer alan üç tip omega-3 yağ asidi, bitkisel yağlarda bulunan α-linolenik asit (ALA) ve her ikisi de deniz balıklarının yağlarında yaygın olarak bulunan (EPA) ve (DHA)'dır.Deniz yosunları ve fitoplankton, omega-3 yağ asitlerinin (balıklarda da birikir) birincil kaynaklarıdır. ALA içeren yaygın kaynakları arasında cevizler, yenilebilir tohumlar ve bulunurken, EPA ve DHA kaynakları arasında balık ve balık yağları bulunur.
Vücudun omega-3 yağ asidine ihtiyacı daha anne karnında başlar, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık boyunca bu ihtiyaç devam eder.
Memeliler, gerekli esansiyel omega-3 yağ asidi ALA'yı sentezleyemezler ve bunu yalnızca beslenme yoluyla elde edebilirler. Ancak var olduğunda, karbon zinciri boyunca ek çift bağlar oluşturarak ve onu uzatarak EPA ve DHA oluşturmak için ALA'yı kullanabilirler. Yani, ALA (18 karbon ve 3 çift bağ) EPA'yı (20 karbon ve 5 çift bağ) yapmak için kullanılır ve bu daha sonra DHA (22 karbon ve 6 çift bağ) yapmak için kullanılır. ALA'dan daha uzun zincirli omega-3 yağ asitlerini üretme yeteneği yaşlanmayla bozulabilir.
Havaya maruz kalan gıdalarda doymamış yağ asitleri oksidasyona ve ekşileşmeye karşı hassastır.
Omega−3 yağ asitleri ile besin takviyesi alımının kanser veya kardiyovasküler hastalık riskini azalttığına dair çok iyi kanıt yoktur.Balık yağı takviyesi çalışmaları, kalp krizleri veya felçleri veya herhangi bir damar hastalığı sonucunu önleme iddialarını desteklemede başarısız olmuştur.
Kimya
Omega-3 terimi ("n-3", "ω-3" olarak da kullanılır) ilk çift bağın, karbon zincirin ucundaki (ω) metil grubundan itibaren sayılınca 3. karbon-karbon bağı olduğu anlamına gelir.
İnsan beslenmesinde önemli olan omega-3 yağ asitleri şunlardır: alfa-linolenik asit (18:3, ALA), eikosapentaenoik asit (20:5, EPA) ve dokosaheksaenoik asit (22:6, DHA). Bu üç doymamış yağda sırasıyla 18, 20 veya 22 karbonlu bir zincirde 3,5 veya 6 çift bağ vardır. Çift bağların hepsi cis-biçimindedir yani hidrojen atomları çift bağın aynı tarafındadır.
Omega-3 yağ asitlerindeki çift bağlar onların esnekliğini azaltır. Hücre zarında omega-3 yağ asitlerini içeren fosfolipitler doymuş yağ asitli fosfolipitlere kıyasla daha gevşek bir şekilde istiflenirler ve bu yüzden bunlardan oluşan membranlar (zarlar) daha akışkan olurlar. Sıvı fazda olan membranlarda proteinler birbiriyle daha serbestçe etkileşebilir, sinir hücrelerinde ise membranların yalıtkanlığını arttırdığı öne sürülmüştür
Formlar
Omega−3 yağ asitleri doğal olarak iki tiptir; trigliseritler ve fosfolipitler. Trigliseritlerde diğer yağ asitleriyle birlikte gliserole bağlanırlar; Gliserol'e üç yağ asidi bağlanır. Fosfolipit omega-3 gliserol aracılığıyla bir fosfat grubuna bağlanan iki yağ asidinden oluşur.
Trigliseritler serbest yağ asidine veya metil ya da etil esterlere dönüştürülebilir ve omega−3 yağ asitlerinin ayrı ayrı esterleri vardır.
Sağlık etkileri
Takviye ile tüm nedenlere bağlı ölüm riskinin daha düşük olması arasındaki ilişki sonuçsuz görünür.
Kanser
Deniz omega−3 yağlarının tüketimini kanser riskinin azalmasıyla ilişkilendiren kanıtlar yetersizdir. Olası meme kanseri istisnası dışında, omega-3 yağ asitleri ile takviyenin farklı kanserler üzerinde etkisi olduğuna dair yeterli kanıt yoktur. Tüketimin prostat kanseri üzerindeki etkisi kesin değildir.'nın yüksek kan seviyelerinde risk azalır ancak birleşik ve 'nın daha yüksek kan seviyeleri ile muhtemelen daha saldırgan prostat kanseri riskinin arttığı gösterilmiştir. İlerlemiş kanser ve kaşeksi (ing:cachexia) olan kişilerde, omega-3 yağ asitleri takviyeleri faydalı olabilir, iştahı, kiloyu ve iyileştirebilir.
Omega-3 yağ asitleri sayesinde
- Trigliseritler ve kolesterol düşer, böylece ateroskleroz ve buna bağlı kalp hastalıkları, kalp krizi ve akut inme riski azalır.
- Bağışıklık sistemi güçlenir
- Kansere karşı koruma sağlanır []
- Beyin, retina, sperm, cilt hücreleri güçlenir
- Kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur (diyabet için faydalı)
- Kanı inceltir ve akışını kolaylaştırır, kanın pıhtılaşmasını önler
- Yangı önleyici etkisiyle romatizmal hastalıklara karşı koruma sağlar
Anne-bebek sağlığında rolü
Omega-3 yağ asitleri, anne karnındaki bebeğin sağlıklı gelişimine aşağıdaki şekillerde yardımcı olabilir:
- Bebeğin beyin ve retina gelişiminin desteklenmesi
- Erken doğum riskinin azaltılması
- Hamilelik süresinin ve bebeğin doğum ağırlığının artırılması
- Doğum sonrası depresyonundan korunulması
- Omega-3 yağ asitleri ayrıca çocuğun matematik zekasının geliştirilmesine, okuma, telaffuz ve yazma beceresini artırılmasına yardımcı olabilir.
Zihin sağlığında rolü
Omega-3 yağ asidinin beyin ve sinir sisteminin sağlıklı şekilde çalışmasındaki etkileri yapılan pek çok araştırmada ortaya konmuştur. Omega-3, beyin ve sinir sisteminde başlıca aşağıdaki şekillerde yardımcı olabilir:
- Depresyon tedavisini desteklemesi
- Bunama ve Alzheimer hastalığı riskinin azaltmasına yardımcı olması
- Ruh hali, konsantrasyon, bellek, dikkat ve davranış bozukluklarına karşı yardımcı olması
- Saldırganlık azaltmaya ve sakinleştirmeye yardımcı olması
- Mizaç, tepkisellik ve kişilik üzerinde olumlu etkisi olması
Göz sağlığında rolü
Yüksek doz omega-3 alımı gözde yaşa bağlı olarak gelişen hasarları riskini önleyebilmektedir. Omega-3 yağ asitleri eksikliğinde retinada görme fonksiyonunun azaldığı tespit edilmiştir.
Kemik-eklem sağlığında rolü
EPA ve DHA’nın antienflamatuar etkisi vardır. Ayrıca kas-iskelet sistemi ve bağışıklık sistemi üzerinde faydalı etkileri bulunmaktadır. Omega-3 kemik ve eklem sağlığında başlıca aşağıdaki şekillerde yardımcı olabilir:
- Kemiklerde kalsiyum toplanmasına destek olarak güçlenmelerinin sağlanması
- Eklem iltihabı ve kıkırdağa zarar veren enzim aktivitesinin azaltılması
- Eklemlerde hassasiyet ve sabah sertliğinin azaltılması
- Romatoid artritli hastada ilaç ihtiyacının azaltılması
Kalp-damar sağlığında rolü
Yapılan araştırmalarda, omega-3 yağ asitlerinin dengeli alımının özellikle kalp ve damar hastalıkları açısından yararlı olduğu vurgulanmaktadır. Omega-3 tüketenlerde koroner kalp hastalığına bağlı ölümler daha düşük bulunmuştur. Omega-3, kalp ve damar sağlığında başlıca aşağıdaki şekillerde yardımcı olabilir:
- Kalp damar hastalığı riski olanların ya da bu hastalığa yakalanmış olanların kalp sağlığını korumaya yardımcı olması.
- Damar sertliği oluşumunun yavaşlatılması
- Trigliseritlerin kan düzeyini düşürülmesi
- Kalp hastalıklarında "kötü kolesterol"ün (LDL) düşürülüp, "iyi kolesterol"ün (HDL) artırılmasıdır.
- Kalp krizi sonrası felç, ikinci bir kalp krizi ve krizden kaynaklı ölüm riskinin azaltılması
Bulunduğu besinler
- Omega-3 : Soğuk sularda yaşayan yağlı balıklar (somon balığı), orkinos tipi ton balığı, uskumru, sardalya, hamsi, keten yağı (%60), (%54), kivi (%52), Perilla (%58), semizotu(%35) daha az oranlarda ceviz, badem, fındık, , kuru fasulye, soya fasulyesi, nohut, mısır, mısır unu, , kanola yağı, soya yağı, tatlı patates, marul, lahana, brokoli ve diğer yeşil yapraklı sebzelerde bulunur.
Diyet önerileri
Amerika Birleşik Devletleri'nde Tıp Enstitüsü, bireysel besinler için Önerilen Diyet Ödeneklerini (RDA'lar) ve yağlar gibi belirli besin grupları için Kabul Edilebilir Makro Besin Dağıtım Aralıklarını (AMDR'ler) içeren bir Diyet Referans Alım Miktarı sistemi yayınlar. Bir RDA'yı belirlemek için yeterli kanıt olmadığında, enstitü bunun yerine benzer anlamlı ancak daha az kesin olan Yeterli Alım (AI) değeri yayınlayabilir. Alfa linolenik asit için AI, erkekler için 1,6 gram/gün ve kadınlar için 1,1 gram/gün iken AMDR, toplam enerjinin %0,6 ila %1,2'sidir. EPA ve DHA'nın fizyolojik gücü ALA'nınkinden çok daha büyük olduğundan, tüm omega-3 yağ asitleri için tek bir AMDR tahmin etmek mümkün değildir. AMDR'nin yaklaşık yüzde 10'u EPA ve/veya DHA olarak tüketilebilir.
Tıp Enstitüsü, EPA, DHA veya kombinasyon için henüz bir RDA veya AI oluşturmamıştır. Bu nedenle gıda veya takviyelerin porsiyon başına bu yağ asitlerinin Günlük Değer (DV) yüzdesini sağlayacağına dair etiketleme ve/veya bir gıdayı veya besin takviyesini mükemmel bir kaynak olarak etiketlemesi de yoktur.
FDA, yetişkinlerin günde toplam 3 grama kadar kombine DHA ve EPA'yı güvenli bir şekilde tüketebileceğini ve diyet takviyelerinden en fazla 2 gram tüketebileceğini tavsiye etmesine rağmen, 2005 yılı itibarıyla omega−3 yağ asitleri için tolere edilebilir üst sınır belirlemek için yeterli kanıt yoktu.
Ortak ad | gram omega−3 |
---|---|
Ringa balığı, Sardalya | 1.3–2 |
Uskumru: İspanyol/Atlantik/Pasifik | 1.1–1.7 |
Somon Balığı | 1.1–1.9 |
Trança balığı | 0.60–1.12 |
Tuna | 0.21–1.1 |
Kılıç balığı | 0.97 |
Yeşil kabuklu/dudaklı midye | 0.95 |
Malacanthidae | 0.9 |
Ton balığı (konserve, yağsız) | 0.17–0.24 |
Pollachius | 0.45 |
Morina | 0.15–0.24 |
Kedi balığı | 0.22–0.3 |
Dil balığı | 0.48 |
Epinephelinae | 0.23 |
Coryphaena hippurus | 0.13 |
Kırlangıç balığı | 0.29 |
Köpekbalığı | 0.83 |
Kral uskumru | 0.36 |
Hoki (blue grenadier) | 0.41 |
Mücevher balığı | 0.40 |
Mavi göz morina | 0.31 |
Sidney kaya istiridyeleri | 0.30 |
Ton balığı, konservelenmiş | 0.23 |
Snapper | 0.22 |
Yumurta, büyük normal | 0.109 |
Bahçe çileği veya Kiwi | 0.10–0.20 |
Brokoli | 0.10–0.20 |
Barramundi, tuzlu su | 0.100 |
Dev kaplan karidesi | 0.100 |
Kırmızı et | 0.031 |
Hindi | 0.030 |
Süt, normal | 0.00 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g . Office of Dietary Supplements, US National Institutes of Health. 26 Mart 2021. 8 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2021.
- ^ a b c . Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University. 1 Mayıs 2019. 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2021.
- ^ a b . Micronutrient Information Center, Oregon State University, Corvallis, OR. May 2014. 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2017.
- ^ Scorletti E, Byrne CD (2013). "Omega-3 fatty acids, hepatic lipid metabolism, and nonalcoholic fatty liver disease". Annual Review of Nutrition. 33 (1): 231-48. doi:10.1146/annurev-nutr-071812-161230. (PMID) 23862644.
- ^ Freemantle E, Vandal M, Tremblay-Mercier J, Tremblay S, Blachère JC, Bégin ME, Brenna JT, Windust A, Cunnane SC (September 2006). "Omega-3 fatty acids, energy substrates, and brain function during aging". Prostaglandins, Leukotrienes, and Essential Fatty Acids. 75 (3): 213-220. doi:10.1016/j.plefa.2006.05.011. (PMID) 16829066.
- ^ Chaiyasit W, Elias RJ, McClements DJ, Decker EA (2007). "Role of physical structures in bulk oils on lipid oxidation". Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 47 (3): 299-317. doi:10.1080/10408390600754248. (PMID) 17453926.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Abdelhamid-2020
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Zhang YF, Gao HF, Hou AJ, Zhou YH (2014). "Effect of omega-3 fatty acid supplementation on cancer incidence, non-vascular death, and total mortality: a meta-analysis of randomized controlled trials". BMC Public Health. 14: 204. doi:10.1186/1471-2458-14-204 . (PMC) 3938028 $2. (PMID) 24568238.
- ^ Rizos EC, Markozannes G, Tsapas A (2021). "Omega-3 supplementation and cardiovascular disease: formulation-based systematic review and meta-analysis with trial sequential analysis". . 107 (2): 150-158. doi:10.1136/heartjnl-2020-316780. (PMID) 32820013. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2022.
- ^ a b Aung T, Halsey J, Kromhout D, Gerstein HC, Marchioli R, Tavazzi L, Geleijnse JM, Rauch B, Ness A, Galan P, Chew EY, Bosch J, Collins R, Lewington S, Armitage J, Clarke R (March 2018). "Associations of Omega-3 Fatty Acid Supplement Use With Cardiovascular Disease Risks: Meta-analysis of 10 Trials Involving 77 917 Individuals". JAMA Cardiology. 3 (3): 225-234. doi:10.1001/jamacardio.2017.5205. (PMC) 5885893 $2. (PMID) 29387889.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;JAMA-201403
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Cochrane 2019
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Valentine RC & Valentine DL (2004) Progress in Lipid Research 43:383-402 Omega-3 fatty acids in cellular membranes: a unified concept
- ^ Rizos EC, Elisaf MS (June 2017). "Does Supplementation with Omega-3 PUFAs Add to the Prevention of Cardiovascular Disease?". Current Cardiology Reports. 19 (6): 47. doi:10.1007/s11886-017-0856-8. (PMID) 28432658.
- ^ Sala-Vila A, Calder PC (October–November 2011). "Update on the relationship of fish intake with prostate, breast, and colorectal cancers". Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 51 (9): 855-71. doi:10.1080/10408398.2010.483527. (PMID) 21888535.
- ^ Zheng JS, Hu XJ, Zhao YM, Yang J, Li D (June 2013). "Intake of fish and marine n-3 polyunsaturated fatty acids and risk of breast cancer: meta-analysis of data from 21 independent prospective cohort studies". BMJ. 346 (jun27 5): f3706. doi:10.1136/bmj.f3706 . (PMID) 23814120. 26 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2021.
- ^ a b Heinze VM, Actis AB (February 2012). "Dietary conjugated linoleic acid and long-chain n-3 fatty acids in mammary and prostate cancer protection: a review". International Journal of Food Sciences and Nutrition. 63 (1): 66-78. doi:10.3109/09637486.2011.598849. (PMID) 21762028.
- ^ MacLean CH, Newberry SJ, Mojica WA, Khanna P, Issa AM, Suttorp MJ, Lim YW, Traina SB, Hilton L, Garland R, Morton SC (January 2006). "Effects of omega-3 fatty acids on cancer risk: a systematic review". JAMA. 295 (4): 403-15. doi:10.1001/jama.295.4.403. hdl:10919/79706 . (PMID) 16434631.
- ^ Hooper L, Thompson RL, Harrison RA, Summerbell CD, Ness AR, Moore HJ, Worthington HV, Durrington PN, Higgins JP, Capps NE, Riemersma RA, Ebrahim SB, Davey Smith G (April 2006). "Risks and benefits of omega 3 fats for mortality, cardiovascular disease, and cancer: systematic review". BMJ. 332 (7544): 752-60. doi:10.1136/bmj.38755.366331.2F. (PMC) 1420708 $2. (PMID) 16565093.
- ^ Chua ME, Sio MC, Sorongon MC, Morales ML (May–June 2013). "The relevance of serum levels of long chain omega-3 polyunsaturated fatty acids and prostate cancer risk: A meta-analysis". Canadian Urological Association Journal. 7 (5–6): E333-43. doi:10.5489/cuaj.1056. (PMC) 3668400 $2. (PMID) 23766835.
- ^ Colomer R, Moreno-Nogueira JM, García-Luna PP, García-Peris P, García-de-Lorenzo A, Zarazaga A, Quecedo L, del Llano J, Usán L, Casimiro C (May 2007). "N-3 fatty acids, cancer and cachexia: a systematic review of the literature". The British Journal of Nutrition. 97 (5): 823-31. doi:10.1017/S000711450765795X . (PMID) 17408522.
- ^ a b Food and Nutrition Board (2005). Dietary Reference Intakes For Energy, Carbohydrate, Fiber, Fat, Fatty Acids, Cholesterol, Protein, and Amino Acids. Washington, DC: Institute of Medicine of the National Academies. ss. 423, 770. ISBN . Erişim tarihi: 6 Mart 2012.
- ^ Kris-Etherton PM, Harris WS, Appel LJ (November 2002). "Fish consumption, fish oil, omega-3 fatty acids, and cardiovascular disease". Circulation. 106 (21): 2747-57. CiteSeerX 10.1.1.336.457 $2. doi:10.1161/01.CIR.0000038493.65177.94 . (PMID) 12438303.
- ^ a b c d e f g h i j k l m . Omega−3 sources. Omega−3 Centre. 18 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2008.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Omega 3 yag asitleri ayni zamanda Omega 3 yaglari w 3 yag asitleri veya n 3 yag asitleri olarak da adlandirilir kimyasal yapilarinda terminal metil grubundan uc atom uzaklikta bir cift bagin varligi ile tanimlanan lerdir PUFA lar Dogada yaygin olarak dagilmislardir onemli olduklarindan hayvan bilesenleridir ve insan diyetinde ve insan fizyolojisinde onemli bir rol oynarlar Insan fizyolojisinde yer alan uc tip omega 3 yag asidi bitkisel yaglarda bulunan a linolenik asit ALA ve her ikisi de deniz baliklarinin yaglarinda yaygin olarak bulunan EPA ve DHA dir Deniz yosunlari ve fitoplankton omega 3 yag asitlerinin baliklarda da birikir birincil kaynaklaridir ALA iceren yaygin kaynaklari arasinda cevizler yenilebilir tohumlar ve bulunurken EPA ve DHA kaynaklari arasinda balik ve balik yaglari bulunur Vucudun omega 3 yag asidine ihtiyaci daha anne karninda baslar cocukluk ergenlik yetiskinlik ve yaslilik boyunca bu ihtiyac devam eder Memeliler gerekli esansiyel omega 3 yag asidi ALA yi sentezleyemezler ve bunu yalnizca beslenme yoluyla elde edebilirler Ancak var oldugunda karbon zinciri boyunca ek cift baglar olusturarak ve onu uzatarak EPA ve DHA olusturmak icin ALA yi kullanabilirler Yani ALA 18 karbon ve 3 cift bag EPA yi 20 karbon ve 5 cift bag yapmak icin kullanilir ve bu daha sonra DHA 22 karbon ve 6 cift bag yapmak icin kullanilir ALA dan daha uzun zincirli omega 3 yag asitlerini uretme yetenegi yaslanmayla bozulabilir Havaya maruz kalan gidalarda doymamis yag asitleri oksidasyona ve eksilesmeye karsi hassastir Omega 3 yag asitleri ile besin takviyesi aliminin kanser veya kardiyovaskuler hastalik riskini azalttigina dair cok iyi kanit yoktur Balik yagi takviyesi calismalari kalp krizleri veya felcleri veya herhangi bir damar hastaligi sonucunu onleme iddialarini desteklemede basarisiz olmustur KimyaOmega 3 yag asidi 18 3D9c 12c 15c olan alfa linolenik asit ALA nin kimyasal yapisi Kimyacilar karbonil grubundan saymalarina karsin mavi sayilar fizyologlar omega w karbonundan sayarlar kirmizi sayilar Seklin saginda olan omega ucundan itibaren ilk cift bag ucuncu karbon karbon bagidir omega 3 adi buradan kaynaklanir Omega 3 terimi n 3 w 3 olarak da kullanilir ilk cift bagin karbon zincirin ucundaki w metil grubundan itibaren sayilinca 3 karbon karbon bagi oldugu anlamina gelir Insan beslenmesinde onemli olan omega 3 yag asitleri sunlardir alfa linolenik asit 18 3 ALA eikosapentaenoik asit 20 5 EPA ve dokosaheksaenoik asit 22 6 DHA Bu uc doymamis yagda sirasiyla 18 20 veya 22 karbonlu bir zincirde 3 5 veya 6 cift bag vardir Cift baglarin hepsi cis bicimindedir yani hidrojen atomlari cift bagin ayni tarafindadir Omega 3 yag asitlerindeki cift baglar onlarin esnekligini azaltir Hucre zarinda omega 3 yag asitlerini iceren fosfolipitler doymus yag asitli fosfolipitlere kiyasla daha gevsek bir sekilde istiflenirler ve bu yuzden bunlardan olusan membranlar zarlar daha akiskan olurlar Sivi fazda olan membranlarda proteinler birbiriyle daha serbestce etkilesebilir sinir hucrelerinde ise membranlarin yalitkanligini arttirdigi one surulmusturFormlarOmega 3 yag asitleri dogal olarak iki tiptir trigliseritler ve fosfolipitler Trigliseritlerde diger yag asitleriyle birlikte gliserole baglanirlar Gliserol e uc yag asidi baglanir Fosfolipit omega 3 gliserol araciligiyla bir fosfat grubuna baglanan iki yag asidinden olusur Trigliseritler serbest yag asidine veya metil ya da etil esterlere donusturulebilir ve omega 3 yag asitlerinin ayri ayri esterleri vardir Saglik etkileriTakviye ile tum nedenlere bagli olum riskinin daha dusuk olmasi arasindaki iliski sonucsuz gorunur Kanser Deniz omega 3 yaglarinin tuketimini kanser riskinin azalmasiyla iliskilendiren kanitlar yetersizdir Olasi meme kanseri istisnasi disinda omega 3 yag asitleri ile takviyenin farkli kanserler uzerinde etkisi olduguna dair yeterli kanit yoktur Tuketimin prostat kanseri uzerindeki etkisi kesin degildir nin yuksek kan seviyelerinde risk azalir ancak birlesik ve nin daha yuksek kan seviyeleri ile muhtemelen daha saldirgan prostat kanseri riskinin arttigi gosterilmistir Ilerlemis kanser ve kaseksi ing cachexia olan kisilerde omega 3 yag asitleri takviyeleri faydali olabilir istahi kiloyu ve iyilestirebilir Omega 3 yag asitleri sayesindeTrigliseritler ve kolesterol duser boylece ateroskleroz ve buna bagli kalp hastaliklari kalp krizi ve akut inme riski azalir Bagisiklik sistemi guclenir Kansere karsi koruma saglanir kaynak belirtilmeli Beyin retina sperm cilt hucreleri guclenir Kan sekerinin duzenlenmesine yardimci olur diyabet icin faydali Kani inceltir ve akisini kolaylastirir kanin pihtilasmasini onler Yangi onleyici etkisiyle romatizmal hastaliklara karsi koruma saglarAnne bebek sagliginda roluOmega 3 yag asitleri anne karnindaki bebegin saglikli gelisimine asagidaki sekillerde yardimci olabilir Bebegin beyin ve retina gelisiminin desteklenmesi Erken dogum riskinin azaltilmasi Hamilelik suresinin ve bebegin dogum agirliginin artirilmasi Dogum sonrasi depresyonundan korunulmasi Omega 3 yag asitleri ayrica cocugun matematik zekasinin gelistirilmesine okuma telaffuz ve yazma beceresini artirilmasina yardimci olabilir Zihin sagliginda roluOmega 3 yag asidinin beyin ve sinir sisteminin saglikli sekilde calismasindaki etkileri yapilan pek cok arastirmada ortaya konmustur Omega 3 beyin ve sinir sisteminde baslica asagidaki sekillerde yardimci olabilir Depresyon tedavisini desteklemesi Bunama ve Alzheimer hastaligi riskinin azaltmasina yardimci olmasi Ruh hali konsantrasyon bellek dikkat ve davranis bozukluklarina karsi yardimci olmasi Saldirganlik azaltmaya ve sakinlestirmeye yardimci olmasi Mizac tepkisellik ve kisilik uzerinde olumlu etkisi olmasiGoz sagliginda roluYuksek doz omega 3 alimi gozde yasa bagli olarak gelisen hasarlari riskini onleyebilmektedir Omega 3 yag asitleri eksikliginde retinada gorme fonksiyonunun azaldigi tespit edilmistir Kemik eklem sagliginda roluEPA ve DHA nin antienflamatuar etkisi vardir Ayrica kas iskelet sistemi ve bagisiklik sistemi uzerinde faydali etkileri bulunmaktadir Omega 3 kemik ve eklem sagliginda baslica asagidaki sekillerde yardimci olabilir Kemiklerde kalsiyum toplanmasina destek olarak guclenmelerinin saglanmasi Eklem iltihabi ve kikirdaga zarar veren enzim aktivitesinin azaltilmasi Eklemlerde hassasiyet ve sabah sertliginin azaltilmasi Romatoid artritli hastada ilac ihtiyacinin azaltilmasiKalp damar sagliginda roluYapilan arastirmalarda omega 3 yag asitlerinin dengeli aliminin ozellikle kalp ve damar hastaliklari acisindan yararli oldugu vurgulanmaktadir Omega 3 tuketenlerde koroner kalp hastaligina bagli olumler daha dusuk bulunmustur Omega 3 kalp ve damar sagliginda baslica asagidaki sekillerde yardimci olabilir Kalp damar hastaligi riski olanlarin ya da bu hastaliga yakalanmis olanlarin kalp sagligini korumaya yardimci olmasi Damar sertligi olusumunun yavaslatilmasi Trigliseritlerin kan duzeyini dusurulmesi Kalp hastaliklarinda kotu kolesterol un LDL dusurulup iyi kolesterol un HDL artirilmasidir Kalp krizi sonrasi felc ikinci bir kalp krizi ve krizden kaynakli olum riskinin azaltilmasiBulundugu besinlerChia tohumlari omega 3 acisindan zengindir Omega 3 Soguk sularda yasayan yagli baliklar somon baligi orkinos tipi ton baligi uskumru sardalya hamsi keten yagi 60 54 kivi 52 Perilla 58 semizotu 35 daha az oranlarda ceviz badem findik kuru fasulye soya fasulyesi nohut misir misir unu kanola yagi soya yagi tatli patates marul lahana brokoli ve diger yesil yaprakli sebzelerde bulunur Diyet onerileri Amerika Birlesik Devletleri nde Tip Enstitusu bireysel besinler icin Onerilen Diyet Odeneklerini RDA lar ve yaglar gibi belirli besin gruplari icin Kabul Edilebilir Makro Besin Dagitim Araliklarini AMDR ler iceren bir Diyet Referans Alim Miktari sistemi yayinlar Bir RDA yi belirlemek icin yeterli kanit olmadiginda enstitu bunun yerine benzer anlamli ancak daha az kesin olan Yeterli Alim AI degeri yayinlayabilir Alfa linolenik asit icin AI erkekler icin 1 6 gram gun ve kadinlar icin 1 1 gram gun iken AMDR toplam enerjinin 0 6 ila 1 2 sidir EPA ve DHA nin fizyolojik gucu ALA ninkinden cok daha buyuk oldugundan tum omega 3 yag asitleri icin tek bir AMDR tahmin etmek mumkun degildir AMDR nin yaklasik yuzde 10 u EPA ve veya DHA olarak tuketilebilir Tip Enstitusu EPA DHA veya kombinasyon icin henuz bir RDA veya AI olusturmamistir Bu nedenle gida veya takviyelerin porsiyon basina bu yag asitlerinin Gunluk Deger DV yuzdesini saglayacagina dair etiketleme ve veya bir gidayi veya besin takviyesini mukemmel bir kaynak olarak etiketlemesi de yoktur FDA yetiskinlerin gunde toplam 3 grama kadar kombine DHA ve EPA yi guvenli bir sekilde tuketebilecegini ve diyet takviyelerinden en fazla 2 gram tuketebilecegini tavsiye etmesine ragmen 2005 yili itibariyla omega 3 yag asitleri icin tolere edilebilir ust sinir belirlemek icin yeterli kanit yoktu 85g 3 oz porsiyon basina gram omega 3 Ortak ad gram omega 3Ringa baligi Sardalya 1 3 2Uskumru Ispanyol Atlantik Pasifik 1 1 1 7Somon Baligi 1 1 1 9Tranca baligi 0 60 1 12Tuna 0 21 1 1Kilic baligi 0 97Yesil kabuklu dudakli midye 0 95Malacanthidae 0 9Ton baligi konserve yagsiz 0 17 0 24Pollachius 0 45Morina 0 15 0 24Kedi baligi 0 22 0 3Dil baligi 0 48Epinephelinae 0 23Coryphaena hippurus 0 13Kirlangic baligi 0 29Kopekbaligi 0 83Kral uskumru 0 36Hoki blue grenadier 0 41Mucevher baligi 0 40Mavi goz morina 0 31Sidney kaya istiridyeleri 0 30Ton baligi konservelenmis 0 23Snapper 0 22Yumurta buyuk normal 0 109Bahce cilegi veya Kiwi 0 10 0 20Brokoli 0 10 0 20Barramundi tuzlu su 0 100Dev kaplan karidesi 0 100Kirmizi et 0 031Hindi 0 030Sut normal 0 00Ayrica bakinizYag asitleri Omega 6 yag asitleri Alfa linolenik asit Omega 7 yag asitleri Omega 9 yag asitleriKaynakca a b c d e f g Office of Dietary Supplements US National Institutes of Health 26 Mart 2021 8 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2021 a b c Micronutrient Information Center Linus Pauling Institute Oregon State University 1 Mayis 2019 17 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2021 a b Micronutrient Information Center Oregon State University Corvallis OR May 2014 17 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2017 Scorletti E Byrne CD 2013 Omega 3 fatty acids hepatic lipid metabolism and nonalcoholic fatty liver disease Annual Review of Nutrition 33 1 231 48 doi 10 1146 annurev nutr 071812 161230 PMID 23862644 Freemantle E Vandal M Tremblay Mercier J Tremblay S Blachere JC Begin ME Brenna JT Windust A Cunnane SC September 2006 Omega 3 fatty acids energy substrates and brain function during aging Prostaglandins Leukotrienes and Essential Fatty Acids 75 3 213 220 doi 10 1016 j plefa 2006 05 011 PMID 16829066 Chaiyasit W Elias RJ McClements DJ Decker EA 2007 Role of physical structures in bulk oils on lipid oxidation Critical Reviews in Food Science and Nutrition 47 3 299 317 doi 10 1080 10408390600754248 PMID 17453926 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Abdelhamid 2020 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Zhang YF Gao HF Hou AJ Zhou YH 2014 Effect of omega 3 fatty acid supplementation on cancer incidence non vascular death and total mortality a meta analysis of randomized controlled trials BMC Public Health 14 204 doi 10 1186 1471 2458 14 204 PMC 3938028 2 PMID 24568238 Rizos EC Markozannes G Tsapas A 2021 Omega 3 supplementation and cardiovascular disease formulation based systematic review and meta analysis with trial sequential analysis 107 2 150 158 doi 10 1136 heartjnl 2020 316780 PMID 32820013 21 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2022 a b Aung T Halsey J Kromhout D Gerstein HC Marchioli R Tavazzi L Geleijnse JM Rauch B Ness A Galan P Chew EY Bosch J Collins R Lewington S Armitage J Clarke R March 2018 Associations of Omega 3 Fatty Acid Supplement Use With Cardiovascular Disease Risks Meta analysis of 10 Trials Involving 77 917 Individuals JAMA Cardiology 3 3 225 234 doi 10 1001 jamacardio 2017 5205 PMC 5885893 2 PMID 29387889 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi JAMA 201403 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Cochrane 2019 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Valentine RC amp Valentine DL 2004 Progress in Lipid Research 43 383 402 Omega 3 fatty acids in cellular membranes a unified concept Rizos EC Elisaf MS June 2017 Does Supplementation with Omega 3 PUFAs Add to the Prevention of Cardiovascular Disease Current Cardiology Reports 19 6 47 doi 10 1007 s11886 017 0856 8 PMID 28432658 Sala Vila A Calder PC October November 2011 Update on the relationship of fish intake with prostate breast and colorectal cancers Critical Reviews in Food Science and Nutrition 51 9 855 71 doi 10 1080 10408398 2010 483527 PMID 21888535 Zheng JS Hu XJ Zhao YM Yang J Li D June 2013 Intake of fish and marine n 3 polyunsaturated fatty acids and risk of breast cancer meta analysis of data from 21 independent prospective cohort studies BMJ 346 jun27 5 f3706 doi 10 1136 bmj f3706 PMID 23814120 26 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2021 a b Heinze VM Actis AB February 2012 Dietary conjugated linoleic acid and long chain n 3 fatty acids in mammary and prostate cancer protection a review International Journal of Food Sciences and Nutrition 63 1 66 78 doi 10 3109 09637486 2011 598849 PMID 21762028 MacLean CH Newberry SJ Mojica WA Khanna P Issa AM Suttorp MJ Lim YW Traina SB Hilton L Garland R Morton SC January 2006 Effects of omega 3 fatty acids on cancer risk a systematic review JAMA 295 4 403 15 doi 10 1001 jama 295 4 403 hdl 10919 79706 PMID 16434631 Hooper L Thompson RL Harrison RA Summerbell CD Ness AR Moore HJ Worthington HV Durrington PN Higgins JP Capps NE Riemersma RA Ebrahim SB Davey Smith G April 2006 Risks and benefits of omega 3 fats for mortality cardiovascular disease and cancer systematic review BMJ 332 7544 752 60 doi 10 1136 bmj 38755 366331 2F PMC 1420708 2 PMID 16565093 Chua ME Sio MC Sorongon MC Morales ML May June 2013 The relevance of serum levels of long chain omega 3 polyunsaturated fatty acids and prostate cancer risk A meta analysis Canadian Urological Association Journal 7 5 6 E333 43 doi 10 5489 cuaj 1056 PMC 3668400 2 PMID 23766835 Colomer R Moreno Nogueira JM Garcia Luna PP Garcia Peris P Garcia de Lorenzo A Zarazaga A Quecedo L del Llano J Usan L Casimiro C May 2007 N 3 fatty acids cancer and cachexia a systematic review of the literature The British Journal of Nutrition 97 5 823 31 doi 10 1017 S000711450765795X PMID 17408522 a b Food and Nutrition Board 2005 Dietary Reference Intakes For Energy Carbohydrate Fiber Fat Fatty Acids Cholesterol Protein and Amino Acids Washington DC Institute of Medicine of the National Academies ss 423 770 ISBN 978 0 309 08537 3 Erisim tarihi 6 Mart 2012 Kris Etherton PM Harris WS Appel LJ November 2002 Fish consumption fish oil omega 3 fatty acids and cardiovascular disease Circulation 106 21 2747 57 CiteSeerX 10 1 1 336 457 2 doi 10 1161 01 CIR 0000038493 65177 94 PMID 12438303 a b c d e f g h i j k l m Omega 3 sources Omega 3 Centre 18 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2008