Ptoleme Krallığı veya Batlamyus krallığı (Yunanca: Πτολεμαϊκὴ βασιλεία Ptolemaïkḕ Basileía)Mısır'daki Helenistik Dönem krallığıdır. Krallık MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümünden sonra I. Ptolemaios Soter tarafından kurulmuş ve Ptolemaios hanedanı tarafından yönetilmiştir. Krallık VII. Kleopatra'nın ölümünden sonra MÖ 30'da Roma İmparatorluğu tarafından yıkılmıştır.
Ptolemaios Krallığı Πτολεμαϊκὴ βασιλεία Ptolemaïkḕ basileía | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
MÖ 305-MÖ 30 | |||||||||||
Barclay C. Head'in Principal Gold and Silver Coin of the Ancients adlı eserinde Kral Ptolomey (BASILEOS PTOLOMAIOY) yazılı antik Helenistik Mısır sikkesinin resmi. Elinde yıldırım tutan Zeus kartalını gösteriyor. | |||||||||||
MÖ 3.-2. yüzyıllarda Ptolemaios Krallığı | |||||||||||
Başkent | İskenderiye | ||||||||||
Resmî dil(ler) | Koini Grekçesi | ||||||||||
Yaygın dil(ler) | Mısırca | ||||||||||
Hükûmet | Helenistik monarşi | ||||||||||
Basileus/Firavun | |||||||||||
| |||||||||||
Tarihî dönem | Klasik Antik Çağ | ||||||||||
| |||||||||||
Nüfus | |||||||||||
| |||||||||||
Para birimi | Drahmi | ||||||||||
|
Büyük İskender Pers kontrolünde olan Mısır'ı MÖ 332 yılında Ahameniş İmparatorluğu'na karşı olan uğraşları sırasında ele geçirir. İskender'in ölümünün ardından imparatorluğu diadochi'nin, yani en yakın arkadaşları ve yardımcılarının, imparatorluk üzerindeki hak iddiaları baş gösterir. Bu karışıklığın arasında İskender'in en güvenilir generallerinden birisi olan Ptolemaios, Mısır'ı kontrol altına almayı başarır ve kendisini firavun ilan eder. İskender tarafından kurulmuş bir Yunan olan İskenderiye başkent haline gelir ve ilerleyen birkaç yüzyıl içerisinde de Yunan kültürü, eğitim öğretim ve ticarette önemli bir merkez olmaya devam eder.
Ptolemeler yönetimlerini meşrulaştırmak ve yerel Mısır halkı tarafından kabul görmek adına firavun sıfatını almışlar ve kendilerini halka açık anıtların üzerinde Mısır tarzı kıyafetlerle resmettirmişlerdir. Bunun dışında monarşi Helenisitk karakter ve geleneklerini sürdürmüşlerdir. Krallık kompleks bir yapıya sahip olan bir bürokrasiyle yönetilmenin yanında ülkenin geniş ekonomik kaynaklarını Yunan yönetici kesimin çıkarına kullanılmıştır. Yönetici grup askeri, politik ve ekonomik anlamda baskın olmuş ve Mısır'ın sosyal düzen ve kültürüne pek entegre olmamıştır. Yerli Mısırlılar lokal bölge ve dini kurumlar üzerinde kontrol sahibi olabilmiş ve Helen kültürüne uyma koşuluyla kademeli olarak bürokraside yer alabilmiştir. 2. Ptolemaios ve Philadelphius ile birlikte Ptolemeler Osiris mitine uygun evlilikler yapmak ve Mısır dini hayatına dahil olmak gibi Mısır geleneklerine uymaya başlamışlardır. Yeni tapınaklar inşa edilmiş ve eskiler onarılmıştır.
3. Yüzyılın ortalarından beri Ptolemeler tarafından yönetilen Mısır, İskenderin halef devletleri arasından en zengin ve en güçlüsü; ve Helenistik medeniyetin önde gelen örneğiydi. 2. Yüzyılın ortalarından başlayarak hanedan içindeki çekişmeler ve çeşitli dış savaşlar krallığı zayıflattı; ve gittikçe Roma Cumhuriyetine daha bağımlı hale geldi. Ptolemik gücü geri getirmeyi hedefleyen Kleopatra yönetimi altında Mısır, Roma iç savaşlarından birine karıştı. Bunun sonucu olarak Roma tarafından işgal edilen son bağımsız Helenistik devlet oldu. Romalı Mısır Romanın en zengin bölgelerinden biri haline geldi ve Helenistik kültürün merkezine dönüştü. MS 641 yılındaki Müslüman fethine kadar Yunanca bu bölgede konuşulan resmi dil olarak kalmıştır. sonlarına kadar İskenderiye Akdeniz'deki önde gelen şehirlerden biri olmaya devam edecektir.
Tarihçe
Ptoleme Krallığı'nın Mısır'daki yönetimi Helenistik dönemin en iyi kayıt altına alınmış zamanlarından biridir. Bunun sebebi Koini Grekçesi ve Mısırca dillerinde yazılmış birçok papirüs ve ostraconların bulunmuş olmasıdır.
Arka plan
MÖ 332 yılında Makedonya Kralı Büyük İskender Mısır'ı işgal eder ve bölgeyi Ahameniş İmparatorluğu'nun elinden alır. Daha sonra Memfis'e gider ve Siwa Vaha'sında Amun kahiniyle görüşür. Kahin İskender'in Amun'un oğlu olduğunu ilan eder.
İskender Mısırlıların dinine saygı göstererek onların dostluğunu kazanır, ancak ülkedeki neredeyse tüm siyasi pozisyonlarda Makedonları görevlendirir ve İskenderiye adlı yeni bir Yunan şehrini başkent yapar. Mısır'ın kaynakları artık İskender'in Ahameniş İmparatorluğu'nun geri kalan topraklarını ele geçirmesi için kullanılabilecektir. Büyük İskender MÖ 331 yılında birlikleriyle beraber Fenike'ye yola çıkar, yokluğunda ülkeyi yönetme yetkisini Cleomenes'e bırakır ve bir daha Mısır'a dönmez.
Kuruluş
MÖ 323 yılında İskenderin Babildeki ölümünden sonra generalleri arasında bir taht krizi yaşandı. İlk başta, sonrasında Makedonlu 3. Filip olarak bilinecek olan, İskenderin üvey kardeşi Arrhidaeusun vekili olarak imparatorluğu yönetti. Sonrasında Perdiccas iskenderin bebek oğlu Makedonlu 4. İskenderin vekili olarak da imparatorluğu yönetmeye devam etti (4. İskender, İskenderin öldüğü zaman daha doğmamıştı). Perdiccas İskenderin en yakın arkadaşlarından biri olan Ptolemaios'u Mısır Satrapı görevine getirdi. Ptolemaios 323 MÖ yılından itibaren 3. Filip ve 4. İskender kralları altında Mısırı yönetmeye başladı. Fakat zamanla İskenderin imparatorluğu parçalanınca Ptolemaios kendini bağımsız bir lider ilan etti. 321 MÖ yılında Ptolemaios Mısırı Perdiccaslar tarafından yapılan bir saldırıya karşı başarılı bir şekilde savundu ve Diadochi savaşlarında (322-301 MÖ) Mısır ve çevresindeki topraklar üzerindeki hakimiyetini kesinleştirmiş oldu. 305 MÖ yılında Ptolemaios kral unvanına sahip oldu. 1. Ptolemaios Soter (Kurtarıcı) olarak Mısırı yaklaşık 300 yıl boyunca yönetecek olan Ptolemaios hanedanını kurdu.
Hanedan’ın tüm erkek hükümdarları Ptolemaios ismini alırken prenses ve kraliçeler Kleopatra, Arsinoë ve Berenice isimlerini kullanmayı tercih etmiştir. Krallar Ptolemaios Mısır’da süregelen kardeşiyle evlenme geleneğini sürdürdükleri için çoğu kral ülkeyi eşleriyle birlikte yönetmişlerdir. Bu uygulama Ptolemaios politikasını ensestleştirmiş ve dolayısıyla sonraki Ptolemeler gittikçe zayıf
bir yapıya sahip olmuştur. Resmi olarak tek başlarına ülkeyi yöneten tek kadın hükümdarlar 3. Berenice ve 4. Berenice olmuştur. 5. Kleopatra ise 4. Berenice ile bir dönem yan yana hükümdarlık yapmıştır. Kağıtta 7. Kleopatra ülkeyi 13. Ptolemaios, 14. Ptolemaios ve 15. Ptolemaios ile yönetiyormuş gibi gözükse de gerçekte Mısırı çoğunlukla kendisi yönetmiştir.
İlk Ptolemeler Mısırlıların dinleri ve geleneklerine karışmamışlardır. Mısırlı tanrılar için görkemli tapınaklar inşa ettirmişlerdir ve çok geçmeden eski firavunların giyim tarzlarını benimsemişlerdir. 2. ve 3. Ptolemaios'un yönetiminde binlerce Makedonyalı gaziye ödül olarak toprak verilmiştir ve ülke boyunca birçok koloni, garnizon ve köye yerleştirilmişlerdir. 1. Ptolemaios, Ptolemais Hermiou adlı yunan kolonisini bölgenin başkenti yapsa da devletin yönetiminden en uzak bölge olan Yukarı Mısırda Ptolemaios yönetiminin etkileri kendilerini geç göstermeye başlamıştır. Fakat bir yüzyıl sonra Yunan kültürünün etkisi bütün ülkeyi sarmış ve halklar arası evlilikler sonucunda büyük bir eğitimli Yunan-Mısır nüfusu oluşmuştur. Buna rağmen Yunanlar her zaman Ptoleiamos Mısırında ayrıcalıklı bir azınlık olarak kalmışlardır. Yunan yasaları hukuku altında yaşayarak, yunan tipinde eğitim görmüşlerdir ve Yunan tarzı şehirlerde yaşamışlardır.
Yükseliş Dönemi
I. Ptolemaios
Ptolemaios'un yönetiminin ilk zamanları, İskender'in imparatorluğunun çeşitli varis devletleri arasında çıkan Diadochi Savaşları ile geçmiştir. I. Ptolemaios'un öncelikli amacı Mısır'daki pozisyonunu korumak ve ikincil olarak topraklarını genişletmekti. Bununla birlikte birkaç yıl içerisinde Libya, Coele-Suriye ve Kıbrıs'ın kontrolünü ele geçirdi. Suriye'nin o dönemki hükümdarı Antigonus İskender'in imparatorluğunu tekrar birleştirmeye çalıştığında ise I. Ptolemaios bu koalisyona karşı gelen bir pozisyona sahip olmuştur. Daha sonra MÖ 312 yılında Babil imparatoru Seleukos'la beraber Antigonus'un oğlu Demetrius'u Gaza savaşında yenmişlerdir.
MÖ 311 yılında taraflar arasında barış sağlanmış, fakat MÖ 309 yılında tekrar savaş patlak vermiş ve Ptolemaios Kıbrıs'ı bir deniz savaşında kaybetmesine rağmen Corinth ve Yunanistan'ın başka bölgelerini işgal etmiştir. Daha sonrasında Antigonus Mısır'ı istila etmeye çalışır fakat Ptolemaios bu istilaya sınırda karşı koymuştur. Antigonus'a karşı gelen koalisyon MÖ 302 yılında tekrar kurulduğunda Ptolemaios tekrar bu oluşuma katılır fakat Antigonus Ipsus'ta yenilip öldürüldüğünde ne kendisi ne de ordusu olay yerinde bulunmamıştır. Bunun yerine Seleukos'la öncesinde yapılan anlaşmaya karşı gelerek Coele-Suriye ve Filistin'i almaya çalışmış ve dolayısıyla Suriye Savaşları'na zemin hazırlamıştır. Bundan sonra kara savaşlarından uzak durmaya çalışmış ancak MÖ 295 yılında Kıbrıs'ı yeniden fethetmiştir.
Ptolemaios, Krallığın artık güvende olduğu düşüncesiyle yönetimi MÖ 285 yılında Kraliçe Berenice ile olan oğlu Ptolemaios ‖ ile paylaşmıştır. Daha sonrasında ise vaktini İskender'in seferlerinin tarihini yazıya geçirmeye adar. Bu kaynakların daha sonra yok olsa da Flavius Arrianus'un çalışmalarına ilham olduğu bilinir. I. Ptolemaios MÖ 283 yılında 84 yaşında vefat eder ve oğluna iyi yönetilmiş ve stabil bir devlet bırakır.
II. Ptolemaios
283 MÖ yılında II. Ptolemaios Filedelfos babasından sonraki Mısır firavunu olmuştur. Yönetimi boyunca çoğunlukla barışçıl ve kültürel bir firavun olmuştur ve babası gibi iyi bir savaşı olamamıştır. Neyse ki 1. Ptolemaios ülkeyi güçlü ve zengin yapmıştır. Birinci suriye savaşındaki üç yıllık seferler boyunca Ptolemeler Ege adalarıyla () Kilikya, Pamfilya, Likya ve Karya gibi kıyı bölgelerini kontrolleri altına alarak Akdeniz'in kontrolüne sahip olmuşlardı. Fakat ardından bu toprakların bazıları kaybedilmişti. MÖ 270 yılında 2. Ptolemaios Kuş Krallığını savaşta yendi ve altın madenleriyle ünlü olan güney Mısırdaki Dodekaseinos bölgelerini ele geçirdi. Bunun sonucunda Ptolemeler Sudan kıyılarının güneyine kadar çeşitli avlanma istasyonları ve limanlar kurdular ve yüzlerce insanın bulunduğu avlanma gruplarıyla savaş filleri bulmaya çalıştılar. Bu dönem içerisinde Helenistik kültürün Kuş kültürü üzerinde birçok etkisi oldu.
2. Ptolemaios ilime çok önem veren bir kraldı. İskenderiye kütüphanesinin genişletilmesi ve bilimsel çalışmaların yapılması için birçok mali destekte bulundu. Kallimahos, , Rodoslu Apollonios ve gibi şairlere burs verilerek Helenistik dönemin en iyi şiirlerini çıkarmaları sağlanmıştı. Ptolemaios altında çalışan diğer akademisyenlerin arasında ünlü matematikçi Öklid ve astronom Aristarkus da yer alıyordu. Ptolemaios Mısır tarihini içeren Aegyiptaca adlı eseri de Manethoya yaptırıp yerel halkın kültürünü daha iyi anlamaya çalışmıştır.
Ptolemaios'un ilk eşi (Lisimahos'un kızı) meşru çocuklarının annesiydi. Boşanmasından sonra Mısır kültürüne uyarak kız kardeşi evlendi, bu yerli halkı memnun eden fakat gelecekte çeşitli problem oluşturacak bir geleneğin başlangıcı oldu. İskenderiye sarayının maddi ve edebi ihtişamı 2. Ptolemaios döneminde doruk noktasına ulaştı. İskenderiye kütüphanesinin başı 2. Kallimahos ve Teokritus gibi çeşitli şairler Ptolemaios ailesini yüceltti. 2. Ptolemaios da İskenderiye'yi Helenistik dünyanın ekonomik ve kültürel merkezi yapabilmek için çokça uğraşta bulunup para harcadı. Uğraşları sonucunda kurulan akademiler ve kütüphaneler yunan kültürünün devamı için çok büyük önem teşkil etti.
III. Ptolemaios Eurgetes
III. Ptolemaios Eurgetes MÖ 246 yılında babasının yerini aldı, ancak kardeşi kraliçe Berenice ve oğlu bir hanedanlık anlaşmazlığı sebebiyle öldürüldüğünde geçmiş kralların uyguladığı başka Makedonya sonrası ortaya çıkan devletlere karşı barışçıl politikadan vazgeçerek Seleukos İmparatorluğu'yla Suriye Savaşları'na girdi.(MÖ 246-241) Ptolemaios, Seleukos İmparatorluğu'nda Babil'e kadar uzanan fetihlerini devam ettirirken donanması da Ege Denizi'nde kuzeyde Trakya'ya ulaşan fetihler yaptı ve bu zaferler Ptolemaios Krallığı'nın gücünü zirveye taşıdı. II. Seleukos tahtını korumuş olsa da artık Anadolu ve Ege kıyılarının çoğunda Mısır egemenliği hakimdi. Bu zaferin ardından Ptolemaios kendisi aktif bir savaşa katılmadı, yalnızca Makedonya'nın düşmanlarına Yunan politikasında destek verdi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Diodorus, Bibliotheca historica, 18.21.9
- ^ Robins, Gay (2008). The Art of Ancient Egypt (Revised ed.). United States: Harvard University Press. p. 10. ISBN 978-0-674-03065-7.
- ^ a b c Hölbl, Günther (2001). A History of the Ptolemaic Empire. UK, USA, Canada: Routledge. p. 22. ISBN 978-0-415-23489-4.
- ^ "Ancient Egypt - Macedonian and Ptolemaic Egypt (332–30 bce)"
- ^ "ancient Egypt | History, Government, Culture, Map, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021.
- ^ Egypt from Alexander to the early Christians : an archaeological and historical guide. Roger S. Bagnall, Dominic Rathbone, J. Paul Getty Museum. Los Angeles, Calif.: The J. Paul Getty Museum. 2004. ISBN . OCLC 59717886.
- ^ Lewis, Naphtali (1986). Greeks in Ptolemaic Egypt: Case Studies in the Social History of the Hellenistic World. Oxford: Clarendon Press. pp. 5. ISBN 0-19-814867-4.
- ^ Department of Ancient Near Eastern Art. "The Achaemenid Persian Empire (550–330 B.C.)". In Heilbrunn Timeline of Art History. New York: The Metropolitan Museum of Art, 2000–. http://www.metmuseum.org/toah/hd/acha/hd_acha.htm(October 2004) Source: The Achaemenid Persian Empire (550–330 B.C.) | Thematic Essay | Heilbrunn Timeline of Art History | The Metropolitan Museum of Art
- ^ "The Rise of Macedon and the Conquests of Alexander the Great". www.metmuseum.org. 10 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021.
- ^ Grabbe 2008, p. 268: In a treaty of 301, this region was assigned to Seleucus; however, Ptolemy had just seized it and refused to return it. Because Ptolemy had been very helpful to Seleucus in the past, the latter did not press his claim, but the Seleucid empire continued to regard the region as rightfully theirs. The result was the series of Syrian Wars in which the Seleucids attempted to take the territory back.
- ^ "Ptolemy II Philadelphus". virtualreligion.net. 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2021.
- ^ a b Burstein, Stanley Mayer (2007). The reign of Cleopatra. First paperback edition. Norman, OK. ISBN . OCLC 154690193.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ptoleme Kralligi veya Batlamyus kralligi Yunanca Ptolemaikὴ basileia Ptolemaikḕ Basileia Misir daki Helenistik Donem kralligidir Krallik MO 323 te Buyuk Iskender in olumunden sonra I Ptolemaios Soter tarafindan kurulmus ve Ptolemaios hanedani tarafindan yonetilmistir Krallik VII Kleopatra nin olumunden sonra MO 30 da Roma Imparatorlugu tarafindan yikilmistir Ptolemaios KralligiPtolemaikὴ basileia Ptolemaikḕ basileiaMO 305 MO 30Barclay C Head in Principal Gold and Silver Coin of the Ancients adli eserinde Kral Ptolomey BASILEOS PTOLOMAIOY yazili antik Helenistik Misir sikkesinin resmi Elinde yildirim tutan Zeus kartalini gosteriyor MO 3 2 yuzyillarda Ptolemaios KralligiBaskentIskenderiyeResmi dil ler Koini GrekcesiYaygin dil ler MisircaHukumetHelenistik monarsiBasileus Firavun MO 305 283I Ptolemaios ilk MO 51 30VII Kleopatra son Tarihi donemKlasik Antik Cag KurulusuMO 305 DagilisiMO 30Nufus MO 1504 9 7 5 milyonPara birimiDrahmiOnculler ArdillarMakedonya antik krallik Gec Donem Roma ve Bizans Misiri Buyuk Iskender Pers kontrolunde olan Misir i MO 332 yilinda Ahamenis Imparatorlugu na karsi olan ugraslari sirasinda ele gecirir Iskender in olumunun ardindan imparatorlugu diadochi nin yani en yakin arkadaslari ve yardimcilarinin imparatorluk uzerindeki hak iddialari bas gosterir Bu karisikligin arasinda Iskender in en guvenilir generallerinden birisi olan Ptolemaios Misir i kontrol altina almayi basarir ve kendisini firavun ilan eder Iskender tarafindan kurulmus bir Yunan olan Iskenderiye baskent haline gelir ve ilerleyen birkac yuzyil icerisinde de Yunan kulturu egitim ogretim ve ticarette onemli bir merkez olmaya devam eder Ptolemeler yonetimlerini mesrulastirmak ve yerel Misir halki tarafindan kabul gormek adina firavun sifatini almislar ve kendilerini halka acik anitlarin uzerinde Misir tarzi kiyafetlerle resmettirmislerdir Bunun disinda monarsi Helenisitk karakter ve geleneklerini surdurmuslerdir Krallik kompleks bir yapiya sahip olan bir burokrasiyle yonetilmenin yaninda ulkenin genis ekonomik kaynaklarini Yunan yonetici kesimin cikarina kullanilmistir Yonetici grup askeri politik ve ekonomik anlamda baskin olmus ve Misir in sosyal duzen ve kulturune pek entegre olmamistir Yerli Misirlilar lokal bolge ve dini kurumlar uzerinde kontrol sahibi olabilmis ve Helen kulturune uyma kosuluyla kademeli olarak burokraside yer alabilmistir 2 Ptolemaios ve Philadelphius ile birlikte Ptolemeler Osiris mitine uygun evlilikler yapmak ve Misir dini hayatina dahil olmak gibi Misir geleneklerine uymaya baslamislardir Yeni tapinaklar insa edilmis ve eskiler onarilmistir 3 Yuzyilin ortalarindan beri Ptolemeler tarafindan yonetilen Misir Iskenderin halef devletleri arasindan en zengin ve en guclusu ve Helenistik medeniyetin onde gelen ornegiydi 2 Yuzyilin ortalarindan baslayarak hanedan icindeki cekismeler ve cesitli dis savaslar kralligi zayiflatti ve gittikce Roma Cumhuriyetine daha bagimli hale geldi Ptolemik gucu geri getirmeyi hedefleyen Kleopatra yonetimi altinda Misir Roma ic savaslarindan birine karisti Bunun sonucu olarak Roma tarafindan isgal edilen son bagimsiz Helenistik devlet oldu Romali Misir Romanin en zengin bolgelerinden biri haline geldi ve Helenistik kulturun merkezine donustu MS 641 yilindaki Musluman fethine kadar Yunanca bu bolgede konusulan resmi dil olarak kalmistir sonlarina kadar Iskenderiye Akdeniz deki onde gelen sehirlerden biri olmaya devam edecektir TarihcePtoleme Kralligi nin Misir daki yonetimi Helenistik donemin en iyi kayit altina alinmis zamanlarindan biridir Bunun sebebi Koini Grekcesi ve Misirca dillerinde yazilmis bircok papirus ve ostraconlarin bulunmus olmasidir Arka plan MO 332 yilinda Makedonya Krali Buyuk Iskender Misir i isgal eder ve bolgeyi Ahamenis Imparatorlugu nun elinden alir Daha sonra Memfis e gider ve Siwa Vaha sinda Amun kahiniyle gorusur Kahin Iskender in Amun un oglu oldugunu ilan eder Iskender Misirlilarin dinine saygi gostererek onlarin dostlugunu kazanir ancak ulkedeki neredeyse tum siyasi pozisyonlarda Makedonlari gorevlendirir ve Iskenderiye adli yeni bir Yunan sehrini baskent yapar Misir in kaynaklari artik Iskender in Ahamenis Imparatorlugu nun geri kalan topraklarini ele gecirmesi icin kullanilabilecektir Buyuk Iskender MO 331 yilinda birlikleriyle beraber Fenike ye yola cikar yoklugunda ulkeyi yonetme yetkisini Cleomenes e birakir ve bir daha Misir a donmez Kurulus MO 323 yilinda Iskenderin Babildeki olumunden sonra generalleri arasinda bir taht krizi yasandi Ilk basta sonrasinda Makedonlu 3 Filip olarak bilinecek olan Iskenderin uvey kardesi Arrhidaeusun vekili olarak imparatorlugu yonetti Sonrasinda Perdiccas iskenderin bebek oglu Makedonlu 4 Iskenderin vekili olarak da imparatorlugu yonetmeye devam etti 4 Iskender Iskenderin oldugu zaman daha dogmamisti Perdiccas Iskenderin en yakin arkadaslarindan biri olan Ptolemaios u Misir Satrapi gorevine getirdi Ptolemaios 323 MO yilindan itibaren 3 Filip ve 4 Iskender krallari altinda Misiri yonetmeye basladi Fakat zamanla Iskenderin imparatorlugu parcalaninca Ptolemaios kendini bagimsiz bir lider ilan etti 321 MO yilinda Ptolemaios Misiri Perdiccaslar tarafindan yapilan bir saldiriya karsi basarili bir sekilde savundu ve Diadochi savaslarinda 322 301 MO Misir ve cevresindeki topraklar uzerindeki hakimiyetini kesinlestirmis oldu 305 MO yilinda Ptolemaios kral unvanina sahip oldu 1 Ptolemaios Soter Kurtarici olarak Misiri yaklasik 300 yil boyunca yonetecek olan Ptolemaios hanedanini kurdu Hanedan in tum erkek hukumdarlari Ptolemaios ismini alirken prenses ve kraliceler Kleopatra Arsinoe ve Berenice isimlerini kullanmayi tercih etmistir Krallar Ptolemaios Misir da suregelen kardesiyle evlenme gelenegini surdurdukleri icin cogu kral ulkeyi esleriyle birlikte yonetmislerdir Bu uygulama Ptolemaios politikasini ensestlestirmis ve dolayisiyla sonraki Ptolemeler gittikce zayif bir yapiya sahip olmustur Resmi olarak tek baslarina ulkeyi yoneten tek kadin hukumdarlar 3 Berenice ve 4 Berenice olmustur 5 Kleopatra ise 4 Berenice ile bir donem yan yana hukumdarlik yapmistir Kagitta 7 Kleopatra ulkeyi 13 Ptolemaios 14 Ptolemaios ve 15 Ptolemaios ile yonetiyormus gibi gozukse de gercekte Misiri cogunlukla kendisi yonetmistir Ilk Ptolemeler Misirlilarin dinleri ve geleneklerine karismamislardir Misirli tanrilar icin gorkemli tapinaklar insa ettirmislerdir ve cok gecmeden eski firavunlarin giyim tarzlarini benimsemislerdir 2 ve 3 Ptolemaios un yonetiminde binlerce Makedonyali gaziye odul olarak toprak verilmistir ve ulke boyunca bircok koloni garnizon ve koye yerlestirilmislerdir 1 Ptolemaios Ptolemais Hermiou adli yunan kolonisini bolgenin baskenti yapsa da devletin yonetiminden en uzak bolge olan Yukari Misirda Ptolemaios yonetiminin etkileri kendilerini gec gostermeye baslamistir Fakat bir yuzyil sonra Yunan kulturunun etkisi butun ulkeyi sarmis ve halklar arasi evlilikler sonucunda buyuk bir egitimli Yunan Misir nufusu olusmustur Buna ragmen Yunanlar her zaman Ptoleiamos Misirinda ayricalikli bir azinlik olarak kalmislardir Yunan yasalari hukuku altinda yasayarak yunan tipinde egitim gormuslerdir ve Yunan tarzi sehirlerde yasamislardir Yukselis Donemi I Ptolemaios Ptolemaios un yonetiminin ilk zamanlari Iskender in imparatorlugunun cesitli varis devletleri arasinda cikan Diadochi Savaslari ile gecmistir I Ptolemaios un oncelikli amaci Misir daki pozisyonunu korumak ve ikincil olarak topraklarini genisletmekti Bununla birlikte birkac yil icerisinde Libya Coele Suriye ve Kibris in kontrolunu ele gecirdi Suriye nin o donemki hukumdari Antigonus Iskender in imparatorlugunu tekrar birlestirmeye calistiginda ise I Ptolemaios bu koalisyona karsi gelen bir pozisyona sahip olmustur Daha sonra MO 312 yilinda Babil imparatoru Seleukos la beraber Antigonus un oglu Demetrius u Gaza savasinda yenmislerdir Misir Firavunu olan Ptolemaios British Museum Londra MO 311 yilinda taraflar arasinda baris saglanmis fakat MO 309 yilinda tekrar savas patlak vermis ve Ptolemaios Kibris i bir deniz savasinda kaybetmesine ragmen Corinth ve Yunanistan in baska bolgelerini isgal etmistir Daha sonrasinda Antigonus Misir i istila etmeye calisir fakat Ptolemaios bu istilaya sinirda karsi koymustur Antigonus a karsi gelen koalisyon MO 302 yilinda tekrar kuruldugunda Ptolemaios tekrar bu olusuma katilir fakat Antigonus Ipsus ta yenilip olduruldugunde ne kendisi ne de ordusu olay yerinde bulunmamistir Bunun yerine Seleukos la oncesinde yapilan anlasmaya karsi gelerek Coele Suriye ve Filistin i almaya calismis ve dolayisiyla Suriye Savaslari na zemin hazirlamistir Bundan sonra kara savaslarindan uzak durmaya calismis ancak MO 295 yilinda Kibris i yeniden fethetmistir Ptolemaios Kralligin artik guvende oldugu dusuncesiyle yonetimi MO 285 yilinda Kralice Berenice ile olan oglu Ptolemaios ile paylasmistir Daha sonrasinda ise vaktini Iskender in seferlerinin tarihini yaziya gecirmeye adar Bu kaynaklarin daha sonra yok olsa da Flavius Arrianus un calismalarina ilham oldugu bilinir I Ptolemaios MO 283 yilinda 84 yasinda vefat eder ve ogluna iyi yonetilmis ve stabil bir devlet birakir II Ptolemaios 283 MO yilinda II Ptolemaios Filedelfos babasindan sonraki Misir firavunu olmustur Yonetimi boyunca cogunlukla bariscil ve kulturel bir firavun olmustur ve babasi gibi iyi bir savasi olamamistir Neyse ki 1 Ptolemaios ulkeyi guclu ve zengin yapmistir Birinci suriye savasindaki uc yillik seferler boyunca Ptolemeler Ege adalariyla Kilikya Pamfilya Likya ve Karya gibi kiyi bolgelerini kontrolleri altina alarak Akdeniz in kontrolune sahip olmuslardi Fakat ardindan bu topraklarin bazilari kaybedilmisti MO 270 yilinda 2 Ptolemaios Kus Kralligini savasta yendi ve altin madenleriyle unlu olan guney Misirdaki Dodekaseinos bolgelerini ele gecirdi Bunun sonucunda Ptolemeler Sudan kiyilarinin guneyine kadar cesitli avlanma istasyonlari ve limanlar kurdular ve yuzlerce insanin bulundugu avlanma gruplariyla savas filleri bulmaya calistilar Bu donem icerisinde Helenistik kulturun Kus kulturu uzerinde bircok etkisi oldu Firavun 2 Ptolemaiosun bir bustu 309 246 MO 2 Ptolemaios ilime cok onem veren bir kraldi Iskenderiye kutuphanesinin genisletilmesi ve bilimsel calismalarin yapilmasi icin bircok mali destekte bulundu Kallimahos Rodoslu Apollonios ve gibi sairlere burs verilerek Helenistik donemin en iyi siirlerini cikarmalari saglanmisti Ptolemaios altinda calisan diger akademisyenlerin arasinda unlu matematikci Oklid ve astronom Aristarkus da yer aliyordu Ptolemaios Misir tarihini iceren Aegyiptaca adli eseri de Manethoya yaptirip yerel halkin kulturunu daha iyi anlamaya calismistir Ptolemaios un ilk esi Lisimahos un kizi mesru cocuklarinin annesiydi Bosanmasindan sonra Misir kulturune uyarak kiz kardesi evlendi bu yerli halki memnun eden fakat gelecekte cesitli problem olusturacak bir gelenegin baslangici oldu Iskenderiye sarayinin maddi ve edebi ihtisami 2 Ptolemaios doneminde doruk noktasina ulasti Iskenderiye kutuphanesinin basi 2 Kallimahos ve Teokritus gibi cesitli sairler Ptolemaios ailesini yuceltti 2 Ptolemaios da Iskenderiye yi Helenistik dunyanin ekonomik ve kulturel merkezi yapabilmek icin cokca ugrasta bulunup para harcadi Ugraslari sonucunda kurulan akademiler ve kutuphaneler yunan kulturunun devami icin cok buyuk onem teskil etti III Ptolemaios Eurgetes III Ptolemaios Eurgetes MO 246 yilinda babasinin yerini aldi ancak kardesi kralice Berenice ve oglu bir hanedanlik anlasmazligi sebebiyle olduruldugunde gecmis krallarin uyguladigi baska Makedonya sonrasi ortaya cikan devletlere karsi bariscil politikadan vazgecerek Seleukos Imparatorlugu yla Suriye Savaslari na girdi MO 246 241 Ptolemaios Seleukos Imparatorlugu nda Babil e kadar uzanan fetihlerini devam ettirirken donanmasi da Ege Denizi nde kuzeyde Trakya ya ulasan fetihler yapti ve bu zaferler Ptolemaios Kralligi nin gucunu zirveye tasidi II Seleukos tahtini korumus olsa da artik Anadolu ve Ege kiyilarinin cogunda Misir egemenligi hakimdi Bu zaferin ardindan Ptolemaios kendisi aktif bir savasa katilmadi yalnizca Makedonya nin dusmanlarina Yunan politikasinda destek verdi Ayrica bakinizPtolemaios hanedani Roma Cumhuriyeti Makedonya Kralligi Roma Imparatorlugu Buyuk Iskender Kleopatra Marcus AntoniusKaynakca Diodorus Bibliotheca historica 18 21 9 Robins Gay 2008 The Art of Ancient Egypt Revised ed United States Harvard University Press p 10 ISBN 978 0 674 03065 7 a b c Holbl Gunther 2001 A History of the Ptolemaic Empire UK USA Canada Routledge p 22 ISBN 978 0 415 23489 4 Ancient Egypt Macedonian and Ptolemaic Egypt 332 30 bce ancient Egypt History Government Culture Map amp Facts Encyclopedia Britannica Ingilizce 20 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2021 Egypt from Alexander to the early Christians an archaeological and historical guide Roger S Bagnall Dominic Rathbone J Paul Getty Museum Los Angeles Calif The J Paul Getty Museum 2004 ISBN 0 89236 796 2 OCLC 59717886 Lewis Naphtali 1986 Greeks in Ptolemaic Egypt Case Studies in the Social History of the Hellenistic World Oxford Clarendon Press pp 5 ISBN 0 19 814867 4 Department of Ancient Near Eastern Art The Achaemenid Persian Empire 550 330 B C In Heilbrunn Timeline of Art History New York The Metropolitan Museum of Art 2000 http www metmuseum org toah hd acha hd acha htm October 2004 Source The Achaemenid Persian Empire 550 330 B C Thematic Essay Heilbrunn Timeline of Art History The Metropolitan Museum of Art The Rise of Macedon and the Conquests of Alexander the Great www metmuseum org 10 Ekim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2021 Grabbe 2008 p 268 In a treaty of 301 this region was assigned to Seleucus however Ptolemy had just seized it and refused to return it Because Ptolemy had been very helpful to Seleucus in the past the latter did not press his claim but the Seleucid empire continued to regard the region as rightfully theirs The result was the series of Syrian Wars in which the Seleucids attempted to take the territory back Ptolemy II Philadelphus virtualreligion net 10 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2021 a b Burstein Stanley Mayer 2007 The reign of Cleopatra First paperback edition Norman OK ISBN 0 8061 3871 8 OCLC 154690193