Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Veteriner hekim ya da eski adıyla baytar, veteriner tıp uygulamalarını uzmanlıkla yapan ve insan harici hayvanların üremelerinin engellenmesi veya arttırılmasına, beslenmelerine, hastalıklarına, rahatsızlıklarına ve yaralanmalarına uzmanlıkla müdahale eden, koruyucu hekimlik uygulamalarıyla hastalıkları ve bozuklukları daha oluşmadan önleyen, hayvan hastalıklarının ve parazitlerin kontrol altına alınması için araştırmalar ve uygulamalar yapan, yaptığı çalışmalarla insan sağlığına da hizmet eden bir tıp mensubu. Veteriner fakültesinden mezun olarak ve ülkelere göre değişen şartları yerine getirerek unvan alırlar.
| Sağlık profesyonelleri Alfabetik sıraya göre | |
| |
| Sağlık bakımı ile ilgili | |
|---|---|
|
| Wikimedia Commons'ta Veteriner hekim ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Türkiye'de 6343 Sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği İle Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun'un 1. Maddesinde belirtildiği üzere "Yüksek veteriner okulları ile veteriner fakültelerinden veya muadeleti Maarif Vekaletince tasdik edilmiş veteriner okullarından diploma almış olanlara (Veteriner hekim) denir."
Tanım
Birçok ülkede veteriner hekim terimi tanımlanmıştır ve eğitimini almayan kişiler bu unvanı alamazlar. Birçok durumda, veteriner hekimlerin yapabileceği uygulamalar (hastalık tedavisi ve cerrahi operasyonlar gibi), bu eğitimi almayan kişiler tarafından yasal olarak yapılamazlar. Örneğin, Birleşik Krallık'ta ve diğer ülkelerde de olduğu gibi, hayvan tedavisi sadece kayıtlı veteriner hekimler tarafından yapılmaktadır (bazı uygulamalar yardımcı veteriner sağlık çalışanları tarafından yapılabilir) ve kayıtlı olmayan kişilerce yapılması yasaklanmıştır.
Veteriner hekimlerin çoğu klinik ortamlarda çalışırlar, hayvanları doğrudan tedavi ederler. Bu hekimler her türlü hayvanın tedavi edilmesiyle ilgili genel uygulamalarda da bulunabildikleri gibi; hayvanların bir grubu üzerinde (refakatçi hayvanlar veya pet hayvanları, , hayvanat bahçesi hayvanları, tek tırnaklılar, vahşi yaşam hayvanları); ya da veteriner tıbbın bir dalında (cerrahi, dermatoloji ya da iç hastalıkları) uzmanlaşabilirler. Diğer sağlık profesyonelleri gibi, hastalaırıyla ve hasta sahipleriyle etik prosedürler çerçevesinde ilgilenirler. Meslek içinde güncel tartışmalar; örneğin kedilerin tırnak ve kuyruklarının kesilmesi, köpeklerin kulaklarının kırpılması ve sesizleştirme uygulamaları gibi davranışsal sorunlar için tamamen kozmetik veya gereksiz olduğuna inanılan bazı prosedürler etik sayılmayabilir.
Etimoloji ve isimlendirme
Veteriner kelimesi Latin veterinae'den gelir. İlk kez Thomas Browne 1646 yılında kullanmıştır.
Tarihi
Dünya'da
Antik Yunan'da 4. yüzyıl veya 5. yüzyıldaAgathotychus adındaki bir veteriner cerraha rastlanır.
İlk veteriner fakültesi 1762'de Claude Bourgelat tarafından Fransa'nın Lyon şehrinde kuruldu,Avrupa'da Sığır vebası'nın verdiği büyük zarar, bazı bilim insanlarının bu alanda çalışmalar yapılmasına ve hayvan sağlığı ve hastalıklarının araştırılmasına neden oldu, bu da ilk veteriner fakültesinin kurulmasıyla sonuçlandı. Veteriner tıbbına verilen destek ve yapılan araştırmalar sayesinde kısa bir süre sonra veba vakaları sonlandı."
Odiham Tarım Derneği tarım ve sanayinin geliştirilmesi için İngiltere'de 1783 yılında kuruldu ve Britanya'da veteriner hekimliği eğitiminin başlatılmasında önemli rol oynadı. 1785'te bir dernek toplantısında "rasyonel bilimsel ilkeler üzerine Nalbantlık çalışmalarının" teşvik edilmesi kararı alındı.
Veteriner hekimlik mesleğinin profesyonelleşmesi 1790 yılında tamamlandı, Fransızlardan gelen eğitmenler ile beraber Londra'da yeni bir veteriner fakültesi kuruldu 1844'teki Kraliyet Tüzüğü ile Kraliyet Veteriner Hekim Koleji kuruldu.
Veteriner bilimi John McFadyean'ın önemli katkılarıyla 19. yüzyıl sonlarında başladı, Birçok kişi tarafından modern veteriner tıp araştırmalarının kurucusu olarak kabul edilir.
Türkiye'de
Osmanlı devleti'nde veteriner hekimlik usta çırak ilişkisi ile öğrenilip icra edilen bir meslek iken modern eğitim ilk olarak 1842 yılında Prusyalı askeri Veteriner Hekim Godlewsky'nin önerisi ile süvari okullarına bazı veteriner hekimliği dersleri konulması ile başladı. 1849’da İstanbul’da Mekteb-i Harbiye'de (Kara Harp Okulu) dört yıllık eğitim veren baytarlık sınıfları açıldı. Bu sınıflar 1910 yılında Askeri Baytar Mektebi okulu oldular. Askeri Baytar Mektebi ile 1921 yılında birleştirilerek Baytar Mekteb-i Alisi adını aldı. Okul 1933 yılında Ankara’ya taşındı ve 1948 yılında Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi adını aldı. 1970 yılında Ankara Üniversitesi'ne bağlı Elazığ Veteriner Fakültesi açıldı. 1975 yılında bu fakülte Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi ismini aldı. Sonraki yıllarda yeni veteriner fakültelerinin açılması ile veteriner hekimlik eğitimi de yaygınlaştı.
Roller ve sorumluluklar
Hayvanlarda hastalık, bozukluk ya da yaralanmaların tanı ve tedavisinde, tedavi sonrasında uygulamalar yaparlar.
Hayvanlar insanlar gibi rahatsızlıklarını dile getiremedikleri için, klinik belirtilere güvenmek zorundadırlar. Bazı durumlarda, hayvan sahipleri hayvanın rahatsızlığı ve tıbbi geçmişi hakkında bilgi verebilirler, veteriner hekimler hastalık hikâyesini, klinik bulguları ve radyografi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, kan testleri, idrar tahlili ve diğer tanısal testler gibi tetkikleri birleştirerek sonuca giderler.
Veteriner hekimler bazen de ötanazi (uyutma) kararı verebilirler. Bazı durumlarda hasta çok acı çeker ve durumu umut verici değildir, bu gibi durumlarda zaman zaman etik tartışmalara konu olan ötanazi yoluna gidilebilir.
Beşeri hekimlikte olduğu gibi, birçok veteriner hekim de hastalıkların oluşmadan önlenmeleri için koruyucu tedaviyi önemser. Bunlar arasında aşılama çalışmaları (kuduz, gençlik hastalığı, ppr, brusella gibi), beslenme düzenlenmesi, hayvan refahı uygulamaları, çiftçilerin bilinçlendirilmesi gibi birçok konuda çalışmalar vardır.
Hizmet
Veteriner hekimlerin büyük kısmı hayvan tedavisi uygulamaları yapar (Amerika Birleşik Devletleri'nde 75% oranında).
Küçük hayvan veteriner hekimleri tipik olarak veteriner kliniklerinde veya hayvan hastanelerinde çalışırlar. Büyük hayvan veteriner hekimleri ise, hastalarını muayene ve tedavi etmek için hastalarının yanına gittikleri için zamanlarının çoğu yolculukla geçer.
Veteriner hekimler klinik çalışmaları dışında hayvan tedavi ettiren hayır kuruluşlarında, veteriner fakültelerinde, araştırma laboratuvarlarında, hayvan yemi yapan kuruluşlarda, ilaç firmalarında, gıda firmalarında, ve tarımsal danışmanlık kuruluşlarında çalışırlar. Birçok ülkede devlet veteriner hekimler açısından büyük bir işveren konumundadır, örneğin Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı, İngiltere Devlet Veteriner Hizmetleri Kurumu.
Uygulamalarda odak noktaları
Veteriner hekimler ve uygulamaları belli alanlarda uzmanlaşmış olabilir. Uzmanlık alanlarında odak noktaları şunlardır:
- Egzotik hayvan veteriner hekimi - genellikle sürüngenler olmak üzere, Papağan ve gibi egzotik kuşlar, ve Feret, Ada tavşanı, Çinçilla gibi küçük memeliler.
- Koruyucu tıp - hayvan sağlığı, insan sağlığı ve çevre bilimleri arasındaki ilişki hakkında çalışmalar.
- Küçük hayvan hekimleri - Genellikle köpekler, kediler olmak üzere hamsterlar ve gibi diğer /pet hayvanları. Bazı hekimler sadece köpek veya sadece kediler ile ilgili uzmanlaşmışlardır.
- Laboratuvar hayvanları hekimleri - Bazı veteriner hekimler bir üniversite veya sanayi laboratuvarında çalışır ve herhangi bir türdeki laboratuvar hayvanlarının bakımı ve tedavisinden sorumludurlar. Sorumlulukları sadece hayvanlar üzerinde deney yapılması değil aynı zamanda hayvanlara ahlaki ve etik kurallar çerçevesinde davranılmasını sağlamaktır.
- Büyük hayvan hekimleri - Veteriner hekimleri genelde bu alanda yoğunlaşmıştırlar, çiftlik hayvanları, at ırkları ve büyük sürüngenler.
- At hekimliği - Bazı veteriner hekimler at hekimliği alanında uzmanlaşmışlardır. Atların anatomileri, fizyolojileri, patolojileri, farmakolojileri ve yetiştiriciliği diğer evcil hayvanlara göre farklılık gösterir. Mezuniyet öncesinde öğrencilerin at hekimliğine ilgisi olsa bile, uzmanlıkta geliştirilebilen bir daldır.
- Gıda üretimine yönelik hekimlik - bazı hekimler sadece veya birincil olarak gıda üretimine yönelik çalışma yürütürler (et, süt,yumurta gibi). Çiftlik hekimliği yapan bazı hekimler koyun, keçi, sığır veya domuzlara yönelik; , genetik ıslah, beslenme, üreme, hayvan refahı ve bazı cerrahi operasyonlar gibi konularda yoğunlaşırlar. Süt üretimi alanında çalışan hekimler süt hayvanlarına yoğunlaşır. Kanatlı hekimliği uygulamasında kümes sürülerinin sağlığı üzerinde durulur; Bu alan genellikle kuşların patolojisi, epidemiyolojisi ve beslenmesini içeren kapsamlı bir eğitim gerektirir. Veteriner hekim, tek tek hayvanları ve genel olarak da sürüyü gözlemler.
- Gıda güvenliği uygulamaları - Veteriner hekimler hem gıda endüstrisinde hem de devlet kurumlarında, gıda kaynaklı hastalıkların engellenmesi için uygulayışı izlerler, tavsiyelerde ve yaptırımlarda bulunurlar. Gıdaların üretiminin yanı sıra gıdaların işlenmesi ve depolanmasını da kontrol ederler.
- Vahşi yaşam hekimliği - Veteriner hekimlikte nispeten yeni bir alandır, vahşi yaşama odaklanmıştır. Vahşi yaşam veteriner hekimleri petrol sızıntıları gibi afetlerde gerek duyulduğunda deniz samuru, yunuslar ya da balinaların tedavisi için zoologlar, koruyucu tıp uzmanları ile birlikte çalışırlar.
- Su yaşamı hekimliği - Çoğunlukla su ürünleri yetiştiriciliğinde veteriner sağlık hizmetleri (somon, sazan ve diğer türler) olmak üzere sucul memelilerin bakımı ve tedavisiyle de ilgilenen bir alandır. Bazı ülkelerde bu yetiştiricilik alanının ekonomik getirisi yüksektir ve bu ülkelerde veteriner hekimliğin önemli bir parçasıdır (Norveç ve Şili gibi). Denize kıyısı olmayan veya su ürünleri yetiştiriciliğiyle ilgilenmeyen ülkelerde ise bu alan küçüktür veya hiç yoktur.
Uzmanlık
Veteriner hekimlikte uzmanların sayısı veteriner hekim sayısının küçük bir kısmı kadardır, üniversitelerde ve büyük hayvan hastanelerinde görev yaparlar.
Uzman veteriner hekimler, Kuzey Amerika'da "Amerikan Veteriner Hekimliği Uzmanlık Kurulu" tarafından; Avrupa'da "Avrupa Veteriner Hekimliği Uzmanlık Kurulu" tarafından ve Avustralasya'da "Avustralasya Veteriner Hekimler Kurulu" tarafından resmen tanınırlar. Tanınan uzmanlık alanlarından birine ilgi duymayan hekimler yasal olarak uzman sayılmazlar.
Türkiye'de bir dönem uygulanan uzmanlık eğitimi sonraları kaldırılmıştır. Son zamanlarda bu konuda yapılan çalışmalar mevcuttur. Uzmanlık tekrar geri getirmiştir. Bununla birlikte üniversitelerde yüksek lisans veya doktora eğitimleri bu amaçla yapılabilmektedir.
Uzmanlıklar anesteziyoloji, ve gibi genel konularda olabileceği gibi; kardiyoloji ya da dermatoloji gibi özel doku ve organlarla ilgili özel konularda da olabilir.
Eğitim ve düzenlemeler
Unvan alımı
Veteriner hekim unvanı alabilmek için bir Veteriner fakültesi'ni bitirmek ve tabii olduğu ülkenin bu alandaki birlik veya odasına kayıtlı olmak gerekir.
Dünyada
Unvanların isimlendirilmeleri ülkelere göre değişmekle beraber, unvanlar çalışmaların bir tür ödülüdür. Mesela Kuzey Amerika'da, mezunlar Veteriner Tıp Doktoru (Doctor of Veterinary Medicine DVM ya da VMD) unvanınını alırlarken İngiltere ve Hindistan da Cerrahi ya da Tıbbi Veteriner Bilimleri Mezunu unvanını (BVS, BVSc, BVetMed or BVMS) ve İrlanda'da Veteriner Tıp Mezunu (MVB) unvanını alırlar.
Nispeten az sayıda üniversitede, resmi olarak tanınan mezunlar veren veteriner fakülteleri vardır. Amerika Birleşik Devletlerinde sadece 28 üniversitede Amerikan Veteriner Hekimleri Birliği (AVMA) standartlarına uyan mezunlar veren fakülte mevcutken, Kanada'da 5 ve Birleşik Krallık'ta 8 tane resmi olarak tanınan mezunlar veren fakülte vardır.
Bu fakültelerin az olması, fakülteye kabul edilebilmek için sıkı bir çalışma ve zorlu bir sınav sürecini yanında getirir. 2007'de ABD'de, 28 fakültede toplam 2,650 kontenjan için yaklaşık 5,750 kişi yarıştı, bu durumda kontenjan katılanların %46 sına tekabül ediyor.
Birçok fakülte öğrenci seçerken, adayların hayvanlarla ve veteriner hekimlikle ilgili deneyimlerine önem vermektedir. Örgün bir deneyim ya da hayvan barınakları, çiftlikler gibi kuruluşlarda veya hayvanlarla ilgili yapılan çalışmalarda bir şekilde bulunmak adaya avantaj sağlamaktadır.
ABD'de fakültelere kabul edilen öğrencilerin yaklaşık %80'i kız öğrencilerdir. ABD'de veteriner hekimliğinin erken zamanlarında genellikle hekimler erkekti ancak 1990 yılında bu oran dengelendi ve günümüzde tam tersine döndü.
Hazırlık kursları bilime vurgu yapar. Çoğu veteriner fakültesine başvurabilmek için organik kimya, inorganik kimya, fizik, biyoloji derslerine eşdeğer dersleri bir yıl ve omurgalı biyolojisi, biyokimya derslerini bir dönem almak gerekir ve üniversiteye giriş seviyesinde matematik bilgisi istenir. Bireysel okullar hayvan bilimi, hayvan bakımı, hayvan besleme, hücre biyolojisi ve genetiğe giriş dersleri almayı gerektirebilir. Bu dersler sınırlı sayıda alındığından birçok fakülte bu zorunlulukları kaldırmaya yönelmektedir.
Türkiye'de
Türkiye'de 2019 yılı itibarıyla 29 veteriner fakültesi mevcuttur.
Adaylar üniversiteye giriş sınavından aldıkları puanlarla fakülteleri tercih etmekte ve puan üstünlüğüne göre yerleştirilmektedirler. Eğitim süresi 5 yıldır, bazı fakültelerde İngilizce hazırlık sınıfı olduğundan 6 yıla çıkmaktadır.
Fakülteler yüksek lisans derecesinde mezun verirler ve mezunlar "Veteriner hekim" unvanını alırlar.
Açılan yeni fakültelerle beraber fakülte sayısı 2015 yılında 28 olmuştur, fakülte sayısının fazla olduğu ve bu nedenle fakültelere gelen öğrencilerin başarı sıralaması düştüğü gerekçesiyle eleştiriler yapılmaktadır.
Türkiye'de bir dönem uzmanlık sistemi var iken daha sonra kaldırılmıştır, son yıllarda yeniden getirilmesi için çalışmalar yapılmaktadır.
Kayıt ve lisanslama
Akademik eğitimi takiben lisans alabilmek için çoğu ülkede veteriner hekimliği ile ilgili düzenleyici kuruluşa (oda) kayıtlı olmak gerekmektedir.
Veteriner hekimliği yapmak isteyen mezunlar ilgili kuruluşa kayıt yaptırabilmek için bir tür yeterlilik sınavından geçebilmektedirler. Mesela ABD'de, "Kuzey Amerika Veteriner Lisans Sınavı"ndan yeterli bir puan almaları gerekir, bu ekipman ve malzemenin yanı sıra tanı ve tedavi bilgisini de test etmeyi amaçlayan 8 saat süren 360 çoktan seçmeli sorudan oluşan geniş kapsamlı bir sınavdır.
Eğitim ve müfredat
Veteriner fakültesinde dersler, hayvan türlerinin farklı özelliklerinden dolayı, karşılaştırmalı (comparative) olarak verilir.
Fakültenin ilk iki yılında alınan dersler birbirine çok benzemektedir, bu yıllarda genelde temel bilimlerden oluşur (örneğin: biyokimya, biyofizik, hücre biyolojisi gibi). Daha sonraki yıllarda alınan dersler klinik odaklı oldukları için bazı farklılıklar baş gösterir. Bazı tıp ve veteriner fakülteleri genel biyokimya, histoloji ve mikrobiyoloji, farmakoloji gibi dersleri için aynı kitabı kullanır, ancak özele doğru gittikçe farklı türlerin farklı anatomik ve fizyolojik yapılarından dolayı kaynaklar değişir. Hayvanların fizyolojileri farklılık gösterdiği için fizyoloji dersi öğrencileri zorlayan derslerden biridir. Mikrobiyoloji ve Viroloji dersleri temelde beşeri hekimlikle aynı olan ancak özelde türlere göre büyük değişiklikler gösteren derslerdendir. Epidemiyoloji sürü sağlığı ve sürü kaynaklı hastalıkların önlenmesi ve yabancı hayvan hastalıkları üzerine odaklanmış bir derstir. Patoloji de tıpkı mikrobiyoloji gibi türlere göre çeşitlilikler arz eder. Çoğu veteriner fakültesi, hayvan besleme ile ilgili dersleri ilk iki yıldaki temel bilimler eğitiminden sonra veya temel eğitimle beraber seçmeli ders olarak verir.
Veteriner hekimliği eğitiminin ilk iki yılından sonra klinik uygulamalara yönelik eğitim belirginleşir. Veteriner fakültesi eğitimi, öğrencisini tıbbi ve cerrahi alanda klinik açıdan yeterli bir hekim olarak mezun etmeye odaklanmıştır. Mezun hekim yeterlilik sınavını geçebilmek ve mezuniyet gününde klinik uygulamaya başlamak için hazırlıklı olması gerekir.
İnsan tıbbına ve sağlığına etkileri
Beşeri hekimlik uygulamalarında, veteriner hekimin araştırmaları sonucu ortaya çıkan bilgilerden de faydalanılmaktadır. Veteriner hekimlerin araştırmaları ile onkovirüsler, Salmonella ve Brusella türleri ve başka diğer patojenik ajanlar keşfedilmiştr. ABD'de Sıtma ve Sarıhumma'nın bastırılmasında önemli rol oynamışlardır. Botulismus hastalığına neden olan ajanları bulmuşlardır, insan kalp hastalığında kullanılan pıhtılaşma önleyiciyi geliştirmişlerdir. Kalça eklemi replasmanı, bacak ve organ nakilleri gibi operasyonları da ilk kez veteriner hekimler uygulamışlardır. COVID-19 salgının bastırılmasında dünya çapında önemli görevler üstlenen veteriner hekimler Türkiye'de üretilen Turkovac aşısının geliştirilmesine de öncülük etmişlerdir.
Dünyada ve Türkiye'de zoonoz karakterli hastalıkların engellenmesinde büyük çabaları vardır (Kuduz, Bruselloz, Avian influenza, Sıtma, Koronavirüs enfeksiyonları gibi).
Popüler kültürdeki yansımaları
- BBC'nin All Creatures Great and Small (büyük ve küçük tüm canlılar) programını ingiliz Veteriner hekim ve yazar James Herriot yapmaktadır.
- Çocuk kitapları serisi olan Doctor Dolittle'nin 1967'de filmi yapılmıştır. Eddie Murphy'in başrolüyle Dr. Dolittle adıyla 1998'de yeniden yapılmıştır.
- Popüler televizyon dizisi The Walking Dead'de Scott Wilson tarafından canlandırılan Hershel Greene bir veteriner hekimdir.
- Animal Planet kanalındaki programlarda sık sık veteriner hekimler yer almaktadır.
- Larva isimli korku filmi karakterlerinden biri veteriner hekimdir.
- Beethoven filminde Dean Jones kötü kalpli bir veteriner hekimi canlandırmıştır.
- Türkiye 'de Kampüsistan dizisi bir veteriner fakültesini ve öğrencilerinin başından geçenleri konu edinmiştir.
- Ata Demirer'in tiplemesi olan Veteriner hekim Niyazi Gül'ün Niyazi Gül Dörtnala isimli filmi de yapılmıştır.
- Doludizgin Yıllar dizisindeki Ayşin karakteri veteriner hekimdir.
Ayrıca bakınız
Daha fazlası için
- Freyberger, P. (2009). Vetting: The Making of a Veterinarian. PJF Publishing.
- Gutkind, L. (1998). The Veterinarian's Touch: Profiles of Life Among the Animals. Holt Paperbacks.
- Herriot, J. (2004). All Creatures Great and Small. St. Martin's Griffin.
Kaynakça
- ^ "VETERİNER HEKİMLİĞİ MESLEĞİNİN İCRASINA, TÜRK VETERİNER HEKİMLERİ BİRLİĞİ İLE ODALARININ TEŞEKKÜL TARZINA VE GÖRECEĞİ İŞLERE DAİR KANUN (1)". 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2023.
- ^ Oxford English Dictionary, Oxford University Press.
- ^ Greenhill, William Alexander (1867). . Smith, William (Ed.). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. Boston. s. 66. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016.
- ^ (1889). Outlines of the History of Medicine and the Medical Profession. J. H. Vail. s. 191.
- ^ Marc Mammerickx, Claude Bourgelat: avocat des vétérinaires, Bruxelles 1971
- ^ J.L.Lupton, "Modern Practical Farriery", 1879, in the section: "The Diseases of Cattle Sheep and Pigs" pp. 1
- ^ a b Pugh, L.P (1962).
- ^ Cotchen, Ernest (1990).
- ^ "Exacting researcher brought profession into modern age" 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ . 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ . 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ "Veterinarians : Occupational Outlook Handbook : U.S. Bureau of Labor Statistics" 17 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Veterinarians" 11 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. goarmy.com.
- ^ http://www.bugun.com.tr/son-dakika/veterinerlere-de-doktorlar-gibi-uzmanlik-1352133.html[]
- ^ [1] 11 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .[dead link]
- ^ Griel, Lester C. "Advising Notes."
- ^ Dr. Kendon, Evan B.V.Sc "Vets And Pets" <http://www.vetschristchurch.co.nz/christchurch-pet-vet/ 28 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .>
- ^ a b . 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ a b (PDF). 28 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016.
- ^ . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ a b "DVM Curriculum — College of Veterinary Medicine at Michigan State University" 23 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Korona aşısını bulan bir veteriner hekim". 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.
Dış bağlantılar
- at DMOZ
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Veteriner hekim ya da eski adiyla baytar veteriner tip uygulamalarini uzmanlikla yapan ve insan harici hayvanlarin uremelerinin engellenmesi veya arttirilmasina beslenmelerine hastaliklarina rahatsizliklarina ve yaralanmalarina uzmanlikla mudahale eden koruyucu hekimlik uygulamalariyla hastaliklari ve bozukluklari daha olusmadan onleyen hayvan hastaliklarinin ve parazitlerin kontrol altina alinmasi icin arastirmalar ve uygulamalar yapan yaptigi calismalarla insan sagligina da hizmet eden bir tip mensubu Veteriner fakultesinden mezun olarak ve ulkelere gore degisen sartlari yerine getirerek unvan alirlar Bir veteriner hekim evcil bir kediye rutin kisirlastirma operasyonu yaparkenSaglik profesyonelleri Alfabetik siraya goreAcil tip teknisyenligi Dis hekimi Diyetisyen Ebelik Eczaci Eczane teknisyeni Elektronorofizyolog Doktor Fizyoterapist Hemsire Hemsire yardimcisi Kiropraktik Konusma terapisti Optometrist Paramedik Podiatrist Psikoloji Psikoterapist Radyolog Radyoloji uzmani Radyoloji teknikeri Ortopedi Teknikeri Ortopedik Ortez ve Protez Teknikeri Radyoterapist Saglik Bakim Teknisyeni Saglik yoneticisi Tibbi laboratuvar teknikeri Tibbi sekreter teknikeri Toplum sagligi calisani Odyolog Veteriner hekim Yardimci veteriner saglik calisanlariSaglik bakimi ile ilgilitartisdegistir td tr tbody table Wikimedia Commons ta Veteriner hekim ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Turkiye de 6343 Sayili Veteriner Hekimligi Mesleginin Icrasina Turk Veteriner Hekimleri Birligi Ile Odalarinin Tesekkul Tarzina ve Gorecegi Islere Dair Kanun un 1 Maddesinde belirtildigi uzere Yuksek veteriner okullari ile veteriner fakultelerinden veya muadeleti Maarif Vekaletince tasdik edilmis veteriner okullarindan diploma almis olanlara Veteriner hekim denir section TanimBircok ulkede veteriner hekim terimi tanimlanmistir ve egitimini almayan kisiler bu unvani alamazlar Bircok durumda veteriner hekimlerin yapabilecegi uygulamalar hastalik tedavisi ve cerrahi operasyonlar gibi bu egitimi almayan kisiler tarafindan yasal olarak yapilamazlar Ornegin Birlesik Krallik ta ve diger ulkelerde de oldugu gibi hayvan tedavisi sadece kayitli veteriner hekimler tarafindan yapilmaktadir bazi uygulamalar yardimci veteriner saglik calisanlari tarafindan yapilabilir ve kayitli olmayan kisilerce yapilmasi yasaklanmistir Veteriner hekimlerin cogu klinik ortamlarda calisirlar hayvanlari dogrudan tedavi ederler Bu hekimler her turlu hayvanin tedavi edilmesiyle ilgili genel uygulamalarda da bulunabildikleri gibi hayvanlarin bir grubu uzerinde refakatci hayvanlar veya pet hayvanlari hayvanat bahcesi hayvanlari tek tirnaklilar vahsi yasam hayvanlari ya da veteriner tibbin bir dalinda cerrahi dermatoloji ya da ic hastaliklari uzmanlasabilirler Diger saglik profesyonelleri gibi hastalairiyla ve hasta sahipleriyle etik prosedurler cercevesinde ilgilenirler Meslek icinde guncel tartismalar ornegin kedilerin tirnak ve kuyruklarinin kesilmesi kopeklerin kulaklarinin kirpilmasi ve sesizlestirme uygulamalari gibi davranissal sorunlar icin tamamen kozmetik veya gereksiz olduguna inanilan bazi prosedurler etik sayilmayabilir Etimoloji ve isimlendirmeVeteriner kelimesi Latin veterinae den gelir Ilk kez Thomas Browne 1646 yilinda kullanmistir TarihiDunya da Antik Yunan da 4 yuzyil veya 5 yuzyildaAgathotychus adindaki bir veteriner cerraha rastlanir Claude Bourgelat ilk veteriner fakultesini 1761 yilinda Lyon da kurdu Ilk veteriner fakultesi 1762 de Claude Bourgelat tarafindan Fransa nin Lyon sehrinde kuruldu Avrupa da Sigir vebasi nin verdigi buyuk zarar bazi bilim insanlarinin bu alanda calismalar yapilmasina ve hayvan sagligi ve hastaliklarinin arastirilmasina neden oldu bu da ilk veteriner fakultesinin kurulmasiyla sonuclandi Veteriner tibbina verilen destek ve yapilan arastirmalar sayesinde kisa bir sure sonra veba vakalari sonlandi Odiham Tarim Dernegi Ingiltere de veteriner hekimligi egitiminin kurulmasinda yardimci olmustur Odiham Tarim Dernegi tarim ve sanayinin gelistirilmesi icin Ingiltere de 1783 yilinda kuruldu ve Britanya da veteriner hekimligi egitiminin baslatilmasinda onemli rol oynadi 1785 te bir dernek toplantisinda rasyonel bilimsel ilkeler uzerine Nalbantlik calismalarinin tesvik edilmesi karari alindi Veteriner hekimlik mesleginin profesyonellesmesi 1790 yilinda tamamlandi Fransizlardan gelen egitmenler ile beraber Londra da yeni bir veteriner fakultesi kuruldu 1844 teki Kraliyet Tuzugu ile Kraliyet Veteriner Hekim Koleji kuruldu Veteriner bilimi John McFadyean in onemli katkilariyla 19 yuzyil sonlarinda basladi Bircok kisi tarafindan modern veteriner tip arastirmalarinin kurucusu olarak kabul edilir Turkiye de Osmanli devleti nde veteriner hekimlik usta cirak iliskisi ile ogrenilip icra edilen bir meslek iken modern egitim ilk olarak 1842 yilinda Prusyali askeri Veteriner Hekim Godlewsky nin onerisi ile suvari okullarina bazi veteriner hekimligi dersleri konulmasi ile basladi 1849 da Istanbul da Mekteb i Harbiye de Kara Harp Okulu dort yillik egitim veren baytarlik siniflari acildi Bu siniflar 1910 yilinda Askeri Baytar Mektebi okulu oldular Askeri Baytar Mektebi ile 1921 yilinda birlestirilerek Baytar Mekteb i Alisi adini aldi Okul 1933 yilinda Ankara ya tasindi ve 1948 yilinda Ankara Universitesi Veteriner Fakultesi adini aldi 1970 yilinda Ankara Universitesi ne bagli Elazig Veteriner Fakultesi acildi 1975 yilinda bu fakulte Firat Universitesi Veteriner Fakultesi ismini aldi Sonraki yillarda yeni veteriner fakultelerinin acilmasi ile veteriner hekimlik egitimi de yayginlasti Roller ve sorumluluklarHayvanlarda hastalik bozukluk ya da yaralanmalarin tani ve tedavisinde tedavi sonrasinda uygulamalar yaparlar Hayvanlar insanlar gibi rahatsizliklarini dile getiremedikleri icin klinik belirtilere guvenmek zorundadirlar Bazi durumlarda hayvan sahipleri hayvanin rahatsizligi ve tibbi gecmisi hakkinda bilgi verebilirler veteriner hekimler hastalik hikayesini klinik bulgulari ve radyografi bilgisayarli tomografi manyetik rezonans goruntuleme kan testleri idrar tahlili ve diger tanisal testler gibi tetkikleri birlestirerek sonuca giderler Veteriner hekimler bazen de otanazi uyutma karari verebilirler Bazi durumlarda hasta cok aci ceker ve durumu umut verici degildir bu gibi durumlarda zaman zaman etik tartismalara konu olan otanazi yoluna gidilebilir Beseri hekimlikte oldugu gibi bircok veteriner hekim de hastaliklarin olusmadan onlenmeleri icin koruyucu tedaviyi onemser Bunlar arasinda asilama calismalari kuduz genclik hastaligi ppr brusella gibi beslenme duzenlenmesi hayvan refahi uygulamalari ciftcilerin bilinclendirilmesi gibi bircok konuda calismalar vardir HizmetTurkiye de bir veteriner klinigi Veteriner hekimlerin buyuk kismi hayvan tedavisi uygulamalari yapar Amerika Birlesik Devletleri nde 75 oraninda Kucuk hayvan veteriner hekimleri tipik olarak veteriner kliniklerinde veya hayvan hastanelerinde calisirlar Buyuk hayvan veteriner hekimleri ise hastalarini muayene ve tedavi etmek icin hastalarinin yanina gittikleri icin zamanlarinin cogu yolculukla gecer Veteriner hekimler klinik calismalari disinda hayvan tedavi ettiren hayir kuruluslarinda veteriner fakultelerinde arastirma laboratuvarlarinda hayvan yemi yapan kuruluslarda ilac firmalarinda gida firmalarinda ve tarimsal danismanlik kuruluslarinda calisirlar Bircok ulkede devlet veteriner hekimler acisindan buyuk bir isveren konumundadir ornegin Amerika Birlesik Devletleri Tarim Bakanligi Ingiltere Devlet Veteriner Hizmetleri Kurumu Uygulamalarda odak noktalari Veteriner hekimler ve uygulamalari belli alanlarda uzmanlasmis olabilir Uzmanlik alanlarinda odak noktalari sunlardir Egzotik hayvan veteriner hekimi genellikle surungenler olmak uzere Papagan ve gibi egzotik kuslar ve Feret Ada tavsani Cincilla gibi kucuk memeliler Koruyucu tip hayvan sagligi insan sagligi ve cevre bilimleri arasindaki iliski hakkinda calismalar Kucuk hayvan hekimleri Genellikle kopekler kediler olmak uzere hamsterlar ve gibi diger pet hayvanlari Bazi hekimler sadece kopek veya sadece kediler ile ilgili uzmanlasmislardir Laboratuvar hayvanlari hekimleri Bazi veteriner hekimler bir universite veya sanayi laboratuvarinda calisir ve herhangi bir turdeki laboratuvar hayvanlarinin bakimi ve tedavisinden sorumludurlar Sorumluluklari sadece hayvanlar uzerinde deney yapilmasi degil ayni zamanda hayvanlara ahlaki ve etik kurallar cercevesinde davranilmasini saglamaktir Ambulans gorevleri icinBuyuk hayvan hekimleri Veteriner hekimleri genelde bu alanda yogunlasmistirlar ciftlik hayvanlari at irklari ve buyuk surungenler At hekimligi Bazi veteriner hekimler at hekimligi alaninda uzmanlasmislardir Atlarin anatomileri fizyolojileri patolojileri farmakolojileri ve yetistiriciligi diger evcil hayvanlara gore farklilik gosterir Mezuniyet oncesinde ogrencilerin at hekimligine ilgisi olsa bile uzmanlikta gelistirilebilen bir daldir Gida uretimine yonelik hekimlik bazi hekimler sadece veya birincil olarak gida uretimine yonelik calisma yuruturler et sut yumurta gibi Ciftlik hekimligi yapan bazi hekimler koyun keci sigir veya domuzlara yonelik genetik islah beslenme ureme hayvan refahi ve bazi cerrahi operasyonlar gibi konularda yogunlasirlar Sut uretimi alaninda calisan hekimler sut hayvanlarina yogunlasir Kanatli hekimligi uygulamasinda kumes surulerinin sagligi uzerinde durulur Bu alan genellikle kuslarin patolojisi epidemiyolojisi ve beslenmesini iceren kapsamli bir egitim gerektirir Veteriner hekim tek tek hayvanlari ve genel olarak da suruyu gozlemler Gida guvenligi uygulamalari Veteriner hekimler hem gida endustrisinde hem de devlet kurumlarinda gida kaynakli hastaliklarin engellenmesi icin uygulayisi izlerler tavsiyelerde ve yaptirimlarda bulunurlar Gidalarin uretiminin yani sira gidalarin islenmesi ve depolanmasini da kontrol ederler Vahsi yasam hekimligi Veteriner hekimlikte nispeten yeni bir alandir vahsi yasama odaklanmistir Vahsi yasam veteriner hekimleri petrol sizintilari gibi afetlerde gerek duyuldugunda deniz samuru yunuslar ya da balinalarin tedavisi icin zoologlar koruyucu tip uzmanlari ile birlikte calisirlar Su yasami hekimligi Cogunlukla su urunleri yetistiriciliginde veteriner saglik hizmetleri somon sazan ve diger turler olmak uzere sucul memelilerin bakimi ve tedavisiyle de ilgilenen bir alandir Bazi ulkelerde bu yetistiricilik alaninin ekonomik getirisi yuksektir ve bu ulkelerde veteriner hekimligin onemli bir parcasidir Norvec ve Sili gibi Denize kiyisi olmayan veya su urunleri yetistiriciligiyle ilgilenmeyen ulkelerde ise bu alan kucuktur veya hic yoktur Uzmanlik Veteriner hekimlikte uzmanlarin sayisi veteriner hekim sayisinin kucuk bir kismi kadardir universitelerde ve buyuk hayvan hastanelerinde gorev yaparlar Uzman veteriner hekimler Kuzey Amerika da Amerikan Veteriner Hekimligi Uzmanlik Kurulu tarafindan Avrupa da Avrupa Veteriner Hekimligi Uzmanlik Kurulu tarafindan ve Avustralasya da Avustralasya Veteriner Hekimler Kurulu tarafindan resmen taninirlar Taninan uzmanlik alanlarindan birine ilgi duymayan hekimler yasal olarak uzman sayilmazlar Turkiye de bir donem uygulanan uzmanlik egitimi sonralari kaldirilmistir Son zamanlarda bu konuda yapilan calismalar mevcuttur Uzmanlik tekrar geri getirmistir Bununla birlikte universitelerde yuksek lisans veya doktora egitimleri bu amacla yapilabilmektedir Uzmanliklar anesteziyoloji ve gibi genel konularda olabilecegi gibi kardiyoloji ya da dermatoloji gibi ozel doku ve organlarla ilgili ozel konularda da olabilir Egitim ve duzenlemelerUnvan alimi Veteriner hekim unvani alabilmek icin bir Veteriner fakultesi ni bitirmek ve tabii oldugu ulkenin bu alandaki birlik veya odasina kayitli olmak gerekir Dunyada Unvanlarin isimlendirilmeleri ulkelere gore degismekle beraber unvanlar calismalarin bir tur oduludur Mesela Kuzey Amerika da mezunlar Veteriner Tip Doktoru Doctor of Veterinary Medicine DVM ya da VMD unvaninini alirlarken Ingiltere ve Hindistan da Cerrahi ya da Tibbi Veteriner Bilimleri Mezunu unvanini BVS BVSc BVetMed or BVMS ve Irlanda da Veteriner Tip Mezunu MVB unvanini alirlar Nispeten az sayida universitede resmi olarak taninan mezunlar veren veteriner fakulteleri vardir Amerika Birlesik Devletlerinde sadece 28 universitede Amerikan Veteriner Hekimleri Birligi AVMA standartlarina uyan mezunlar veren fakulte mevcutken Kanada da 5 ve Birlesik Krallik ta 8 tane resmi olarak taninan mezunlar veren fakulte vardir Bu fakultelerin az olmasi fakulteye kabul edilebilmek icin siki bir calisma ve zorlu bir sinav surecini yaninda getirir 2007 de ABD de 28 fakultede toplam 2 650 kontenjan icin yaklasik 5 750 kisi yaristi bu durumda kontenjan katilanlarin 46 sina tekabul ediyor Bircok fakulte ogrenci secerken adaylarin hayvanlarla ve veteriner hekimlikle ilgili deneyimlerine onem vermektedir Orgun bir deneyim ya da hayvan barinaklari ciftlikler gibi kuruluslarda veya hayvanlarla ilgili yapilan calismalarda bir sekilde bulunmak adaya avantaj saglamaktadir ABD de fakultelere kabul edilen ogrencilerin yaklasik 80 i kiz ogrencilerdir ABD de veteriner hekimliginin erken zamanlarinda genellikle hekimler erkekti ancak 1990 yilinda bu oran dengelendi ve gunumuzde tam tersine dondu Hazirlik kurslari bilime vurgu yapar Cogu veteriner fakultesine basvurabilmek icin organik kimya inorganik kimya fizik biyoloji derslerine esdeger dersleri bir yil ve omurgali biyolojisi biyokimya derslerini bir donem almak gerekir ve universiteye giris seviyesinde matematik bilgisi istenir Bireysel okullar hayvan bilimi hayvan bakimi hayvan besleme hucre biyolojisi ve genetige giris dersleri almayi gerektirebilir Bu dersler sinirli sayida alindigindan bircok fakulte bu zorunluluklari kaldirmaya yonelmektedir Turkiye de Turkiye de 2019 yili itibariyla 29 veteriner fakultesi mevcuttur Adaylar universiteye giris sinavindan aldiklari puanlarla fakulteleri tercih etmekte ve puan ustunlugune gore yerlestirilmektedirler Egitim suresi 5 yildir bazi fakultelerde Ingilizce hazirlik sinifi oldugundan 6 yila cikmaktadir Fakulteler yuksek lisans derecesinde mezun verirler ve mezunlar Veteriner hekim unvanini alirlar Acilan yeni fakultelerle beraber fakulte sayisi 2015 yilinda 28 olmustur fakulte sayisinin fazla oldugu ve bu nedenle fakultelere gelen ogrencilerin basari siralamasi dustugu gerekcesiyle elestiriler yapilmaktadir Turkiye de bir donem uzmanlik sistemi var iken daha sonra kaldirilmistir son yillarda yeniden getirilmesi icin calismalar yapilmaktadir Kayit ve lisanslama Akademik egitimi takiben lisans alabilmek icin cogu ulkede veteriner hekimligi ile ilgili duzenleyici kurulusa oda kayitli olmak gerekmektedir Veteriner hekimligi yapmak isteyen mezunlar ilgili kurulusa kayit yaptirabilmek icin bir tur yeterlilik sinavindan gecebilmektedirler Mesela ABD de Kuzey Amerika Veteriner Lisans Sinavi ndan yeterli bir puan almalari gerekir bu ekipman ve malzemenin yani sira tani ve tedavi bilgisini de test etmeyi amaclayan 8 saat suren 360 coktan secmeli sorudan olusan genis kapsamli bir sinavdir Egitim ve mufredat Veteriner fakultesinde dersler hayvan turlerinin farkli ozelliklerinden dolayi karsilastirmali comparative olarak verilir Fakultenin ilk iki yilinda alinan dersler birbirine cok benzemektedir bu yillarda genelde temel bilimlerden olusur ornegin biyokimya biyofizik hucre biyolojisi gibi Daha sonraki yillarda alinan dersler klinik odakli olduklari icin bazi farkliliklar bas gosterir Bazi tip ve veteriner fakulteleri genel biyokimya histoloji ve mikrobiyoloji farmakoloji gibi dersleri icin ayni kitabi kullanir ancak ozele dogru gittikce farkli turlerin farkli anatomik ve fizyolojik yapilarindan dolayi kaynaklar degisir Hayvanlarin fizyolojileri farklilik gosterdigi icin fizyoloji dersi ogrencileri zorlayan derslerden biridir Mikrobiyoloji ve Viroloji dersleri temelde beseri hekimlikle ayni olan ancak ozelde turlere gore buyuk degisiklikler gosteren derslerdendir Epidemiyoloji suru sagligi ve suru kaynakli hastaliklarin onlenmesi ve yabanci hayvan hastaliklari uzerine odaklanmis bir derstir Patoloji de tipki mikrobiyoloji gibi turlere gore cesitlilikler arz eder Cogu veteriner fakultesi hayvan besleme ile ilgili dersleri ilk iki yildaki temel bilimler egitiminden sonra veya temel egitimle beraber secmeli ders olarak verir Veteriner hekimligi egitiminin ilk iki yilindan sonra klinik uygulamalara yonelik egitim belirginlesir Veteriner fakultesi egitimi ogrencisini tibbi ve cerrahi alanda klinik acidan yeterli bir hekim olarak mezun etmeye odaklanmistir Mezun hekim yeterlilik sinavini gecebilmek ve mezuniyet gununde klinik uygulamaya baslamak icin hazirlikli olmasi gerekir Insan tibbina ve sagligina etkileriBeseri hekimlik uygulamalarinda veteriner hekimin arastirmalari sonucu ortaya cikan bilgilerden de faydalanilmaktadir Veteriner hekimlerin arastirmalari ile onkovirusler Salmonella ve Brusella turleri ve baska diger patojenik ajanlar kesfedilmistr ABD de Sitma ve Sarihumma nin bastirilmasinda onemli rol oynamislardir Botulismus hastaligina neden olan ajanlari bulmuslardir insan kalp hastaliginda kullanilan pihtilasma onleyiciyi gelistirmislerdir Kalca eklemi replasmani bacak ve organ nakilleri gibi operasyonlari da ilk kez veteriner hekimler uygulamislardir COVID 19 salginin bastirilmasinda dunya capinda onemli gorevler ustlenen veteriner hekimler Turkiye de uretilen Turkovac asisinin gelistirilmesine de onculuk etmislerdir Dunyada ve Turkiye de zoonoz karakterli hastaliklarin engellenmesinde buyuk cabalari vardir Kuduz Bruselloz Avian influenza Sitma Koronavirus enfeksiyonlari gibi Populer kulturdeki yansimalariBBC nin All Creatures Great and Small buyuk ve kucuk tum canlilar programini ingiliz Veteriner hekim ve yazar James Herriot yapmaktadir Cocuk kitaplari serisi olan Doctor Dolittle nin 1967 de filmi yapilmistir Eddie Murphy in basroluyle Dr Dolittle adiyla 1998 de yeniden yapilmistir Populer televizyon dizisi The Walking Dead de Scott Wilson tarafindan canlandirilan Hershel Greene bir veteriner hekimdir Animal Planet kanalindaki programlarda sik sik veteriner hekimler yer almaktadir Larva isimli korku filmi karakterlerinden biri veteriner hekimdir Beethoven filminde Dean Jones kotu kalpli bir veteriner hekimi canlandirmistir Turkiye de Kampusistan dizisi bir veteriner fakultesini ve ogrencilerinin basindan gecenleri konu edinmistir Ata Demirer in tiplemesi olan Veteriner hekim Niyazi Gul un Niyazi Gul Dortnala isimli filmi de yapilmistir Doludizgin Yillar dizisindeki Aysin karakteri veteriner hekimdir Ayrica bakinizVeteriner Hekimler Gunu Dunya Veteriner Hekimler Yili Veteriner saglik teknikeri Veteriner fakultesiDaha fazlasi icinFreyberger P 2009 Vetting The Making of a Veterinarian PJF Publishing Gutkind L 1998 The Veterinarian s Touch Profiles of Life Among the Animals Holt Paperbacks Herriot J 2004 All Creatures Great and Small St Martin s Griffin Kaynakca VETERINER HEKIMLIGI MESLEGININ ICRASINA TURK VETERINER HEKIMLERI BIRLIGI ILE ODALARININ TESEKKUL TARZINA VE GORECEGI ISLERE DAIR KANUN 1 7 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2023 Oxford English Dictionary Oxford University Press Greenhill William Alexander 1867 Smith William Ed Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology 1 Boston s 66 14 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2016 1889 Outlines of the History of Medicine and the Medical Profession J H Vail s 191 Marc Mammerickx Claude Bourgelat avocat des veterinaires Bruxelles 1971 J L Lupton Modern Practical Farriery 1879 in the section The Diseases of Cattle Sheep and Pigs pp 1 a b Pugh L P 1962 Cotchen Ernest 1990 Exacting researcher brought profession into modern age 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2015 24 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2015 Veterinarians Occupational Outlook Handbook U S Bureau of Labor Statistics 17 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Veterinarians 11 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde goarmy com http www bugun com tr son dakika veterinerlere de doktorlar gibi uzmanlik 1352133 html olu kirik baglanti 1 11 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde dead link Griel Lester C Advising Notes Dr Kendon Evan B V Sc Vets And Pets lt http www vetschristchurch co nz christchurch pet vet 28 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde gt a b 27 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2015 a b PDF 28 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2016 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2015 a b DVM Curriculum College of Veterinary Medicine at Michigan State University 23 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Korona asisini bulan bir veteriner hekim 17 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2023 Dis baglantilarat DMOZ