Levant (Arapça: المشرق, el-Maşrık), Akdeniz'in doğu sahillerinde bulunan geniş bir araziyi tanımlamak için kullanılan, sınırları kesin olmayan, coğrafî, tarihî ve kültürel bir adlandırma. Genel olarak tarih süreci içerisinde Toros Dağları'nın güneyinde,Orta Doğu'da geniş bir alanı belirtmektedir. Batısında Akdeniz, güneyinde Arabistan Çölü ve doğusunda Mezopotamya ile sınırlanmıştır. Levant Kafkasya Dağları'nı, Arap Yarımadası'nın belirli bir parçasını ve -her ne kadar kimi kaynaklarda Kilikya dahil edilse de- Hatay ili haricinde Anadolu'yu içermez. Sina Yarımadası, Levant ile Mısır arasında bir kara köprüsü oluşturduğundan dışarıda tutulabilir. Zamanla Levant insanı ve kültürü Sina ve Nil Nehri arasındaki bölgeye egemen olmuş olsa da, bu bölge coğrafi Levant'ı tam olarak karşılamaz.[]
Dar anlamda Lübnan, Filistin ve İsrail ile sınırlandırılabilen Levant, Osmanlı dönemindeki karşılığıyla Bilâdü'ş-Şâm (Arapça: سوريّة الكبرى) yani Şam Vilayeti'dir, bu da Şam kenti ve yakın Akdeniz kıyısındaki beldeleri içerir. Fakat bu tabir ne Hatay'ı ne de Suriye'nin Akdeniz kıyılarını kapsar. Bu açıdan bir diğer dar görüştür. Geniş anlamda ise İtalya'nın doğusundaki Doğu Akdeniz Havzası 'nın tamamını tanımlamak için kullanılır. Maşrek (Arapça:المشرق) ise Arapça kökenli bu bölge içinde kullanılabilecek benzer bir tabirdir.
Etimoloji
Levant kelimesi Latincede kalkmak, kaldırmak, (Güneş için) doğmak anlamlarına gelen levare fiilinden türemiştir. Esasen Batı'da genel ifadeyle "doğu", "güneşin doğduğu yer" veya "İtalya'nın doğusunda kalan Akdeniz toprakları" için kullanılagelen tabirTürkçeye Fransızcadan geçmiştir. Doğuyu adlandırmada güneşi referans gösteren benzer tabirlere Yunancada (Ἀνατολή, bkz. Anadolu), Almancada (Morgenland, direkt çevirisi "sabah ülkesi, sabahın toprakları"), İtalyancada (Levante), Macarca'da (Kelet), İspanyolca ve Katalancada (Levante ve Llevant) ve İbranice'de (mizrah) rastlanılmaktadır.
Yine Latince kökenli "Orient" kelimesi de kelime anlamı "yükselmek" olan orior kökünden türemiştir ve "doğu" anlamına gelmektedir. (bkz. Şark Ekspresi)
Coğrafî ve modern zaman kullanımı
Levant kelimesi İngilizcede 16. yüzyılda, ilk İngiliz tüccarların bölgeye gelmesini takiben kullanıldı. İngiliz gemileri 1570 yılında Akdeniz'de göründü ve İngiliz ticaret şirketleri 1579 yılında Osmanlı sultanı ile kapitülasyon anlaşması imzaladı. 1579 yılında İngilizler, Osmanlı Devleti ile ticaret için Levant Şirketi'ni kurdu ve 1670 yılında aynı amaç doğrultusunda Fransız Compagnie de Levant kuruldu. "Levanten" tabiri aslen doğu Akdeniz coğrafyasının Avrupa kökenli sakinlerini tanımlarken zamanla bölgedeki "yerli" ve "azınlık" gruplarını da kapsar hâle geldi.
19. yüzyıla ait gezi yazılarında tabir, Osmanlı Devleti'nin yönetiminde bulunan ve -Yunanistan gibi- bir zamanlar bulunmuş olan tüm doğu topraklarıyla ilişkilendirildi. Ayrıca Birinci Dünya Savaşı sonrası bölgede kurulan Fransız Suriye ve Lübnan Mandası (1920-1946), Levant Devletleri olarak da adlandırılırdı.
Ebla, Mari ve Ugarit'te önemli pek çok kazının yapıldığı o zamanda bu terim arkeolojide genel hale geldi. Bu siteler Mezopotamya, Kuzey Afrika, Arabistan olarak sınıflandırılamadığından önce Levantine olarak adlandırılıyordu.[]
Bugün Levant tipik olarak arkeologlar ve tarihçiler tarafından Haçlı Seferleri tartışıldığında tarih öncesi, antikçağ ve bölgenin Orta Çağ tarihine referans olarak kullanılır. Sözcük ayrıca ara sıra, modern veya çağdaş olaylara, insanlara, devletlere, ayni bölgedeki devlet kısımlarına, İsrail, Lübnan,Suriye ve Filistin kara toprağına referans olarak kullanılır.
İçerdiği bölgeler
Günümüzdeki anlamıyla Levant bölgesi ise Osmanlı Devletinden 1. Dünya Savaşı sonrası kopan, manda yönetimine dönüştürülen Fransız Suriye ve Lübnan Mandası ve İngiliz Filistin Mandası ait toprakları ve bu topraklara sahip devletleri tanımlar.[] Akdeniz'in en doğuda kalan kısmına Levant Denizi de denir.
Bu devlet ve bölgelere şu şekilde genişletilebilinir.[]
- Türkiye (Güney Türkiye çevresi)
- Kıbrıs Cumhuriyeti
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
- Mısır (Sina Yarımadası çevresi)
Kültür
Levant Arapçası bölgede en yaygın kullanılan Arapça lehçesidir. Doğu ve Akdeniz mutfaklarının birleşiminden oluşan Levant mutfağı özellikle de humus oldukça tanınmıştır.[] Levant bölgesi Hristiyanlar, Müslümanlar ve Yahudiler için kutsal sayılan birçok mekâna sahiptir.
Bölgedeki egemen etnik grup Arap olsa da, dünyadaki Yahudi nüfusunun yarıya yakını ve Türk, Ermeni, Kürt, Süryani, Rum, Çerkes gibi gruplar bölgede yaşar. Bunun dışında Dürziler, , Alaviler (Nusayriler) ve Marunilerin anavatanı sayılır.[]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2016.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2016.
- ^ Braudel,Fernand,The Mediterranean and Mediterranean World in the Age of Phillip II
- ^ . 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2016.
- ^ https://books.google.com/books?id=lNV6-HsUppsC&pg=RA3-PA247 19 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome, 1. Cilt, Sayfa 247, "Levant"
Okuma listesi
- Includes many oral and scholarly histories and genealogies for some Levantine Turkish families.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Levant Arapca المشرق el Masrik Akdeniz in dogu sahillerinde bulunan genis bir araziyi tanimlamak icin kullanilan sinirlari kesin olmayan cografi tarihi ve kulturel bir adlandirma Genel olarak tarih sureci icerisinde Toros Daglari nin guneyinde Orta Dogu da genis bir alani belirtmektedir Batisinda Akdeniz guneyinde Arabistan Colu ve dogusunda Mezopotamya ile sinirlanmistir Levant Kafkasya Daglari ni Arap Yarimadasi nin belirli bir parcasini ve her ne kadar kimi kaynaklarda Kilikya dahil edilse de Hatay ili haricinde Anadolu yu icermez Sina Yarimadasi Levant ile Misir arasinda bir kara koprusu olusturdugundan disarida tutulabilir Zamanla Levant insani ve kulturu Sina ve Nil Nehri arasindaki bolgeye egemen olmus olsa da bu bolge cografi Levant i tam olarak karsilamaz kaynak belirtilmeli Levant Bolgesi Dar anlamda Lubnan Filistin ve Israil ile sinirlandirilabilen Levant Osmanli donemindeki karsiligiyla Biladu s Sam Arapca سوري ة الكبرى yani Sam Vilayeti dir bu da Sam kenti ve yakin Akdeniz kiyisindaki beldeleri icerir Fakat bu tabir ne Hatay i ne de Suriye nin Akdeniz kiyilarini kapsar Bu acidan bir diger dar gorustur Genis anlamda ise Italya nin dogusundaki Dogu Akdeniz Havzasi nin tamamini tanimlamak icin kullanilir Masrek Arapca المشرق ise Arapca kokenli bu bolge icinde kullanilabilecek benzer bir tabirdir EtimolojiLevant kelimesi Latincede kalkmak kaldirmak Gunes icin dogmak anlamlarina gelen levare fiilinden turemistir Esasen Bati da genel ifadeyle dogu gunesin dogdugu yer veya Italya nin dogusunda kalan Akdeniz topraklari icin kullanilagelen tabirTurkceye Fransizcadan gecmistir Doguyu adlandirmada gunesi referans gosteren benzer tabirlere Yunancada Ἀnatolh bkz Anadolu Almancada Morgenland direkt cevirisi sabah ulkesi sabahin topraklari Italyancada Levante Macarca da Kelet Ispanyolca ve Katalancada Levante ve Llevant ve Ibranice de mizrah rastlanilmaktadir Yine Latince kokenli Orient kelimesi de kelime anlami yukselmek olan orior kokunden turemistir ve dogu anlamina gelmektedir bkz Sark Ekspresi Cografi ve modern zaman kullanimi19 yuzyil Levant sakinleri Levant kelimesi Ingilizcede 16 yuzyilda ilk Ingiliz tuccarlarin bolgeye gelmesini takiben kullanildi Ingiliz gemileri 1570 yilinda Akdeniz de gorundu ve Ingiliz ticaret sirketleri 1579 yilinda Osmanli sultani ile kapitulasyon anlasmasi imzaladi 1579 yilinda Ingilizler Osmanli Devleti ile ticaret icin Levant Sirketi ni kurdu ve 1670 yilinda ayni amac dogrultusunda Fransiz Compagnie de Levant kuruldu Levanten tabiri aslen dogu Akdeniz cografyasinin Avrupa kokenli sakinlerini tanimlarken zamanla bolgedeki yerli ve azinlik gruplarini da kapsar hale geldi Levanten Denizi Akdeniz in Dogusu 19 yuzyila ait gezi yazilarinda tabir Osmanli Devleti nin yonetiminde bulunan ve Yunanistan gibi bir zamanlar bulunmus olan tum dogu topraklariyla iliskilendirildi Ayrica Birinci Dunya Savasi sonrasi bolgede kurulan Fransiz Suriye ve Lubnan Mandasi 1920 1946 Levant Devletleri olarak da adlandirilirdi Ebla Mari ve Ugarit te onemli pek cok kazinin yapildigi o zamanda bu terim arkeolojide genel hale geldi Bu siteler Mezopotamya Kuzey Afrika Arabistan olarak siniflandirilamadigindan once Levantine olarak adlandiriliyordu kaynak belirtilmeli Bugun Levant tipik olarak arkeologlar ve tarihciler tarafindan Hacli Seferleri tartisildiginda tarih oncesi antikcag ve bolgenin Orta Cag tarihine referans olarak kullanilir Sozcuk ayrica ara sira modern veya cagdas olaylara insanlara devletlere ayni bolgedeki devlet kisimlarina Israil Lubnan Suriye ve Filistin kara topragina referans olarak kullanilir Icerdigi bolgelerFransiz Suriye ve Lubnan MandasiIngiliz Filistin Mandasi Gunumuzdeki anlamiyla Levant bolgesi ise Osmanli Devletinden 1 Dunya Savasi sonrasi kopan manda yonetimine donusturulen Fransiz Suriye ve Lubnan Mandasi ve Ingiliz Filistin Mandasi ait topraklari ve bu topraklara sahip devletleri tanimlar kaynak belirtilmeli Akdeniz in en doguda kalan kismina Levant Denizi de denir Hatay ili Turkiye Suriye Lubnan Filistin Irak Israil Urdun Bu devlet ve bolgelere su sekilde genisletilebilinir kaynak belirtilmeli Turkiye Guney Turkiye cevresi Kibris Cumhuriyeti Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti Misir Sina Yarimadasi cevresi KulturLevant Arapcasi Kuzey ve Guney olarak 2 ye ayrilir Levant Arapcasi bolgede en yaygin kullanilan Arapca lehcesidir Dogu ve Akdeniz mutfaklarinin birlesiminden olusan Levant mutfagi ozellikle de humus oldukca taninmistir kaynak belirtilmeli Levant bolgesi Hristiyanlar Muslumanlar ve Yahudiler icin kutsal sayilan bircok mekana sahiptir Bolgedeki egemen etnik grup Arap olsa da dunyadaki Yahudi nufusunun yariya yakini ve Turk Ermeni Kurt Suryani Rum Cerkes gibi gruplar bolgede yasar Bunun disinda Durziler Alaviler Nusayriler ve Marunilerin anavatani sayilir kaynak belirtilmeli Ayrica bakinizKenan UlkesiKaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Arsivlenmis kopya 8 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2016 Arsivlenmis kopya 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2016 a b Arsivlenmis kopya 8 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2016 Braudel Fernand The Mediterranean and Mediterranean World in the Age of Phillip II 30 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2016 https books google com books id lNV6 HsUppsC amp pg RA3 PA247 19 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome 1 Cilt Sayfa 247 Levant Okuma listesiIncludes many oral and scholarly histories and genealogies for some Levantine Turkish families